Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Burulaş Bursa Ulaşım Toplu Taşım İşletmeciliği Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş.
/
2020/409355-85 Adet Solo Tip Alçak Tabanlı 12 Metre Dizel Otobüs
Bilgi
İKN
2020/409355
Başvuru Sahibi
Otokar Otomotiv ve Savunma Sanayi A.Ş.
İdare
Burulaş Bursa Ulaşım Toplu Taşım İşletmeciliği Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş.
İşin Adı
85 Adet Solo Tip Alçak Tabanlı 12 Metre Dizel Otobüs
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/042
: 50
: 23.09.2020
: 2020/UM.II-1574
BAŞVURU SAHİBİ:
Otokar Otomotiv ve Savunma Sanayi A.Ş.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Burulaş Bursa Ulaşım Toplu Taşım İşletmeciliği Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş.,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/409355 İhale Kayıt Numaralı “85 Adet Solo Tip Alçak Tabanlı 12 Metre Dizel Otobüs”
İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Burulaş Bursa Ulaşım Toplu Taşım İşletmeciliği Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş.
tarafından 15.09.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “85 Adet Solo Tip Alçak
Tabanlı 12 Metre Dizel Otobüs” ihalesine ilişkin olarak Otokar Otomotiv ve Savunma Sanayi
A.Ş.nin 21.08.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 28.08.2020 tarihli yazısı
ile reddi üzerine, başvuru sahibince 04.09.2020 tarih ve 39239 sayı ile Kurum kayıtlarına
alınan 02.09.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/1361 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhale dokümanında hatalı olduğu düşünülen hususlarla alakalı değişiklik yapılması
gerektiği, şöyle ki;
a) İdari Şartname’nin 7.5.6’ncı maddesinde yer alan “Talep edilen otobüs sayısının
aynı model ve marka olma zorunluluğu olmayacağından İstekliler tarafından teklif edilecek
her farkı model ve marka otobüs için bu husus sağlanacaktır.” düzenlemesinin çıkarılması
gerektiği, tüm araçların aynı marka ve model olmasının yedek parça ve servis bütünlüğü
açısından idarenin yararına olacağı
b) İdari Şartname’nin 35.2.1’inci maddesinde yer alan düzenlemenin tamamının
çıkarılması gerektiği, ihale konusu otobüslerin aynı marka ve en az 2020 model olmasının
kamu menfaatine olduğu ve eşit rekabet ortamını yaratacağı, söz konusu düzenlemeyle elinde
farklı üreticilerin farklı marka ve model yılı araçlarını stoklayan ticaret işletmelerinin ihaleye
katılım sağlayabileceği, araç üreticisi sanayi şirketlerinin ihaleye katılım sağlayamayacağı,
2020 yılından önceki araçların eskimiş araç olarak kabul edileceği, araçların uzun süre
durağan olarak saklanmasının çeşitli problemlere sebebiyet vereceği, 2020 yılından önce
üretilmiş araçların motor emisyon seviyelerinin, geçerli kabul edilen motor emisyon
seviyesini karşılamadığı, bu durumun Teknik Şartname düzenlemelerine aykırılık teşkil
edeceği, Bursa Büyükşehir Belediyesi il sınırlarında otobüsler için belirlenen yaş sınırının 12
olduğu düşünüldüğünde araçların çalışma ve hizmet sürelerinin kısalacağı, yıl farkı olarak %3
oranında fiyat dışı unsur öngörülmesinin üretim maliyetlerinin artış oranlarıyla
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/042
: 50
: 23.09.2020
: 2020/UM.II-1574
kıyaslandığında gerçekçi olmadığının görüleceği, model yılı değişikliklerinin teknik
düzenleme değişiklikleri kapsamında önemli teknik farklılıkları beraberinde getireceği, bu
durumun 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5 ve 12’nci maddeleri ile Mal Alımı İhaleleri
Uygulama Yönetmeliği’nin 14’üncü maddesine aykırılık oluşturduğu, ayrıca Teknik
Şartname’nin Genel Hükümler bölümünde yer alan “Araçlar en az 2016 model, trafik tescili
görmemiş ve kullanılmamış (sıfır) olacaktır.” düzenlemesinde yer alan 2016 yılının 2020
olarak değiştirilmesi gerektiği,
c) Teknik Şartname’nin Genel Hükümler bölümünde yer alan “Otobüsler; M3
kategorisi “Sınıf I” için 2918 sayılı T.C. Karayolları Trafik Kanunu Hükümlerine ve ECE
R107 regulasyonuna ve (AİTM) Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmeliğe,
2001/85/AT yönetmeliğine uygun; ayrıca diğer ilgili mevzuatta anılan ölçü, değer ve
gereçlerle imal edilecektir.” düzenlemesinin, “Otobüsler; M3 kategorisi “Sınıf I” için 2918
sayılı T.C. Karayolları Trafik Kanunu Hükümlerine ve ECE R107.06 regulasyonuna ve
(AİTM) Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmeliğe uygun; ayrıca diğer ilgili
mevzuatta anılan ölçü, değer ve gereçlerle imal ve teslim edilecektir.” şeklinde değiştirilmesi
gerektiği, ECE R 107 regülasyonunun güvenlik ve yolcu menfaatine tabi olan konularda
belirleyici olduğu, en güncel regülasyon seviyesinin ECE R 107.06 olduğu ve trafiğe çıkacak
araçların bu mevzuata göre üretilip trafiğe çıkmalarının zorunlu olduğu,
ç) Teknik Şartname’nin Teknik Şartlar bölümünde yer alan “Araç motoru; sıra tipi, 6
silindirli, 4 zamanlı, su soğutmalı, en az Euro VI emisyon değerlerini sağlayan dizel motoru
olacaktır.” düzenlemenin “Araç motoru; sıra tipi, 6 silindirli, 4 zamanlı, su soğutmalı, en az
Euro VI OBD-D emisyon değerlerini sağlayan dizel motoru olacaktır.” şeklinde değiştirilmesi
gerektiği, ilgili değişikliğin gerçekleştirilmesi halinde çevreye minimum düzeyde toksik ve
havayı kirletici gaz yayılacağı,
d) Teknik Şartname’nin Teknik Şartlar bölümünde yer alan “Motor gücü 595/2009/AT
veya BM/AEK R85’ye göre en az 200 kW olacaktır.” düzenlemesinin “Motor gücü
595/2009/AT veya BM/AEK R85’ye göre en az 220 kW ve torku 1180 Nm olacaktır.” şeklinde
değiştirilmesi gerektiği, Uludağ çevresine rahat ulaşım sağlayabilen, maksimum güç ve tork
üretebilecek otobüs motorları sunulmasının kamu yararı, sürücü memnuniyeti ve yolcu
konforu sağlayacağı,
e) Teknik Şartname’nin Teknik Şartlar bölümünde yer alan “Dönme çapı otobüsün en
dış noktası için (ayna dahil) 24.000 mm den fazla olmayacaktır.” düzenlemesinin, “Dönme
çapı otobüsün en dış noktası için (ayna dahil) 22.000 mm den fazla olmayacaktır.” şeklinde
değiştirilmesi gerektiği, trafiğin yoğun ve sokakların dar olduğu noktalarda dönüş ve manevra
kabiliyeti yüksek olan araçların trafik güvenliğini, sürücü memnuniyetini ve yolcu konforunu
arttıracağı,
f) Teknik Şartname’nin Teknik Şartlar bölümünde yer alan “Kullanılacak ön akslar,
yolcu konforu ve sürüş güvenliği yönünden uygun seçilmiş, rijit ya da bağımsız süspansiyon
tipinde olacaktır.” düzenlemesinin, “Kullanılacak ön akslar, yolcu konforu ve sürüş güvenliği
yönünden uygun seçilmiş, bağımsız süspansiyon tipinde olacaktır.” şeklinde değiştirilmesi
gerektiği, bağımsız ön aksların rijit ön aksa göre göre direksiyon simidine gelen titreşimi daha
fazla sönümlediği, yolcu güvenliği ve sürücü konforu açısından ilgili değişikliğin yapılması
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/042
: 50
: 23.09.2020
: 2020/UM.II-1574
gerektiği,
g) Teknik Şartname’nin Teknik Şartlar bölümünde yer alan “Lastikler tubeless ve
şehir içi tipte, kış şartlarında da kullanılabilecek özellikte M+S tipinde olacaktır.”
düzenlemesinin, “Lastikler tubeless ve şehir içi tipte, kış şartlarında da kullanılabilecek
özellikte M+S tipinde olacaktır. Lastiklerin imal yılı sözleşme imzası öncesi maksimum 1
senelik olmalıdır. ” şeklinde değiştirilmesi gerektiği, lastiklerin raf ömürlerinin depolama
şekillerine göre farklılık göstereceği, uygun depolama şeklinde korunmayan ve 4 yıl boyunca
araç üzerinde duran lastiklerin ömrünün düşük olacağı,
ğ) Teknik Şartname’nin Teknik Şartlar bölümünde yer alan “En az 250 litre dizel yakıt
ve AdBlue tankı varsa en az 25 litre AdBlue tankı olacaktır. Dolum ağızları aracın sağında
olacaktır.” düzenlemesinin, “En az 300 litre dizel yakıt ve en az 50 litre AdBlue tankı
olacaktır. Dolum ağızları aracın sağında olacaktır. İstekliler aynı zamanda teklif ile birlikte
güncel ilgili regülasyonlara uyumlu önerdikleri aracın güç paketi ile aynı güç paketinde olan
araçların akredite bir kuruluş tarafından belgelendirilmiş SORT-1 yakıt tüketim belgelerini
teklif ile birlikte sunacaktır.” şeklinde değiştirilmesi gerektiği, yakıt tüketiminin fazla olduğu
şehir içi trafiğinde yakıt depo kapasitesinin aracın menzilini artırmak adına önemli bir etken
olduğu, otobüslerde belirtilen miktarda AdBlue kullanılarak çevre sağlığına olan tehdidin en
aza indirgeneceği, güncel regülasyon emisyon seviyesi gereği dizel otobüslerde bulunması
gerektiği, SORT sonuç belgesinin teklif ile birlikte verilmesinin idarenin aracın ömür hesabı
ve filo yönetimi için girdi sağlayarak doğru planlama yapmasına yardımcı olacağı,
h) Teknik Şartname’nin Teknik Şartlar bölümünde yer alan “Ölçü Sınır Değer: İç
yükseklik Minimum 2.230 mm, Boş ağırlık Maksimum 12.000 kg” düzenlemesinin, “Ölçü
Sınır Değer: İç yükseklik Minimum 2.400 mm, Boş ağırlık Maksimum 11.500 kg” şeklinde
değiştirilmesi gerektiği, araç yüksekliğinin yüksek olmasının yolcu konforunu ve
memnuniyetini arttıracağı ve hava sirkülasyonunu sağlayacağı, aracın daha hafif olmasının
daha fazla yolcu taşımaya imkan sağlayacağı, buna ek olarak daha az yakıt tüketiminin
gerçekleşeceği,
ı) Teknik Şartname’nin Teknik Şartlar bölümünde yer alan “Şasi tipi, araç sanayiinde
kullanılan, korozyona, aşınmaya, çatlamaya ve kırılmaya, çarpılma, eğilme ve burkulmaya
mukavim malzemeden otobüs imalatına uygun tarzda dört köşe profillerden max. ağırlığı
taşıyabilecek sağlamlıkta olacaktır.” düzenlemesinin, “Şasi tipi, araç sanayiinde kullanılan,
korozyona, aşınmaya, çatlamaya ve kırılmaya, çarpılma, eğilme ve burkulmaya mukavim
malzemeden otobüs imalatına uygun tarzda dört köşe profillerden max. ağırlığı taşıyabilecek
sağlamlıkta olacaktır. Araç gövde yapısı ECE R 66.02’ye uygun olmalı ve teklif ile birlikte
uyumluluğu belgelendirilmelidir. Aynı zamanda ECE R 29’a uygunluğu teknik rapor ile
teklifte sunulmalıdır.” şeklinde değiştirilmesi gerektiği, otobüslerin devrilmeleri durumunda
deformasyon dayanımını sağlamaları için ECE R66 regülasyonunun zorunlu hale getirildiği,
yolcu ve güvenliği için söz konusu hususun gerekli olduğu, Avrupa Ekonomik Topluluğu
(ECE) standartlarına göre ticari bir aracın kabini içerisindeki yolcuları korumaya yönelik olan
regülasyonun ECE R29 olduğu,
i) Teknik Şartname’nin Teknik Şartlar bölümünde yer alan “Karoseri malzemeleri
TSE veya ISO normuna uygun olacaktır.” düzenlemesinin, “Karoseri malzemeleri TSE veya
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/042
: 50
: 23.09.2020
: 2020/UM.II-1574
ISO normuna uygun olacaktır. Aynı zamanda araç içinde kullanılan malzemeler yanma
davranışı açısından ECE R 118.01’e uygun olmalı ve teklif ile birlikte belgelendirilmelidir.”
şeklinde değiştirilmesi gerektiği, yolcu ve sürücü güvenliği açısından araç içinde kullanılan
malzemelerin çeşitli yanma davranışlarının dünyada halen geçerli olan ECE R 118’e göre
belgelendirilmesi gerektiği,
j) Teknik Şartname’nin Teknik Şartlar bölümünde yer alan “Otobüs güvenlik çıkışları
2001/85/AT veya ECE R107 yönetmeliğinde belirtilen sayıda olacak ve asgarî ölçüleri
sağlayacaktır.” düzenlemesinin, “Otobüs güvenlik çıkışları ECE R107.06 yönetmeliğinde
belirtilen sayıda olacak ve asgarî ölçüleri sağlayacaktır.” şeklinde değiştirilmesi gerektiği,
ECE R 107 regülasyonunun araç içindeki ölçüler, yolcu taşıma limitleri, acil çıkış adet ve
ölçüleri ile kapı genişlikleri kadar birçok güvenlik ve yolcu menfaatini ilgilendiren konularda
belirleyici regülasyon olduğu,
k) Teknik Şartname’nin Teknik Şartlar bölümünde yer alan “Klima soğutma
kapasitesi en az 32 kW gücünde olacak Aracın ısı yalıtımı klima kapasitesi dikkate alınarak
yapılacaktır.” düzenlemesinin, “Klima soğutma kapasitesi en az 39 kW gücünde olacak
Aracın ısı yalıtımı klima kapasitesi dikkate alınarak yapılacaktır.” şeklinde değiştirilmesi
gerektiği, Bursa şehrinin yıllık sıcaklık ortalamaları düşünüldüğünde yolcu kliması soğutma
kapasitesinin optimum düzeyde olması gerektiği,
l) Sözleşme Tasarısı’nın 10.3.1’inci maddesinde yer alan “Teslim süresi, sözleşme
tarihinden itibaren 12 aydır. Yüklenici, sözleşme tarihinden sonra en geç 12 ay içerisinde
ihale konusu adet kadar otobüsü teslim etmek zorundadır. Kısmi teslimat kabul edilecektir.”
düzenlemesinin, “Teslim süresi, sözleşme tarihinden itibaren, 40 adedi 6 ay, 45 adedi 7 aydır.
Yüklenici, sözleşme tarihinden sonra en geç 7 ay içerisinde ihale konusu adet kadar otobüsü
teslim etmek zorundadır. Kısmi teslimat kabul edilecektir.” şeklinde değiştirilmesi gerektiği,
sözleşme tarihinden itibaren 85 adet aracın 12 ay gibi çok uzun bir sürede teslim edilecek
olmasının idarenin ulaşım hizmetlerinin iyileştirmesini geciktireceği, 6 ve 7 aylık sürenin her
üretici tarafından araçların temin edilmesi için yeterli olduğu iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde
“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,
Anılan Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “İhale konusu mal veya
hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin
idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği
nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından
onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir.
İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale
dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler,
verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/042
: 50
: 23.09.2020
: 2020/UM.II-1574
içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.
Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu
sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve
tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün
belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer
verilmeyecektir.
Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik
özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde "veya dengi"ifadesine yer verilmek
şartıyla marka veya model belirtilebilir.” hükmü yer almaktadır.
Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teknik Şartname” başlıklı 14’üncü
maddesinde “(1) Alınacak malın teknik kriterleri ve özellikleri, ihale dokümanının bir parçası
olan teknik şartnamede düzenlenir. Teknik kriterlerin ve özelliklerin, verimliliği ve
fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve fırsat
eşitliğini sağlaması zorunludur.
(2) Teknik şartnamede, varsa ulusal standart ve dengi uluslararası standartlara
uygunluğu sağlamaya yönelik düzenleme yapılabilir. Ancak ulusal standardın bulunmaması
durumunda sadece uluslararası standart esas alınarak düzenleme yapılabilir.
(3) Teknik şartnamede, belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün
belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemez.
Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmadığı veya teknik özelliklerin
belirlenmesinin mümkün olmadığı hallerde, “veya dengi” ifadesine yer verilmek şartıyla
marka veya model belirtilebilir.
(4) Teknik şartnamede, alım konusu malın ambalajlanması ve etiketlenmesi ile
kullanım kılavuzuna yönelik düzenleme yapılabilir.
(5) Teknik şartnamede, alım konusu malın montajı ve satış sonrası servisi ile yedek
parçasının sağlanmasına yönelik düzenleme yapılabilir.
(6) Teknik şartnamenin hazırlanmasında, ürünlere ilişkin teknik mevzuatın
hazırlanması ve uygulanmasına dair mevzuat göz önünde bulundurulmalıdır.
(7) Teknik şartnamede yapılacak düzenlemelerin, ön yeterlik şartnamesinde veya idari
şartnamede ihaleye katılımda yeterlik kriteri olarak öngörülen mesleki ve teknik yeterlik
kriterleri ve belgeleriyle uyumlu olması gerekir.
(8) Teknik şartnamedeki düzenlemelerin; ihale komisyonu ile muayene ve kabul
komisyonunca yapılacak inceleme ve değerlendirmelerde tereddüt oluşturmayacak şekilde
açık olması gerekir.
(9) Özel imalat süreci gerektiren mal alımlarında, yüklenici tarafından öncelikle malın
prototipinin idareye sunulmasına ve bu prototipin kabulünden sonra üretiminin yapılmasına
yönelik teknik şartnamede düzenleme yapılabilir.
(10) Alım konusu malın niteliği ve bu Yönetmelikte öngörülen düzenlemeler esas
alınarak yüklenicinin personel çalıştırmasının öngörülmesi halinde, bu personelin sayısı ve
niteliği teknik şartnamede veya sözleşme tasarısında belirtilir.
(11) Özel imalat süreci gerektiren mal alımlarında, malın ilgili mevzuat uyarınca
teknik düzenleme kapsamında bulunması ve piyasaya arz edilmesinin belirli kurallara tabi
olması durumunda; idare ve yüklenicinin malın uygunluk değerlendirilmesine yönelik
yükümlülükleri, teknik şartnamede ve/veya sözleşme tasarısında belirtilir.
(12) Teknik şartnamenin idare tarafından hazırlanması esastır. Ancak, alınacak malın
özelliğinin gerektirdiği hallerde ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/042
: 50
: 23.09.2020
: 2020/UM.II-1574
şartname, Kanun hükümlerine uygun olarak danışmanlık hizmet sunucularına
hazırlattırılabilir.” hükmü yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde
“2.1. İhale konusu malın;
a) Adı: 85 Adet Solo Tip Dizel Alçak Tabanlı 12 Metre Otobüs Alımı
b) Varsa kodu:
c) Miktarı ve türü:
85 adet solo tip, alçak tabanlı, dizel, 12 metre otobüs alımı
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
ç) Teslim edileceği yer: Yüklenici, sözleşme konusu otobüsleri, İdarenin Bursa merkez
Nilüfer İlçesinde yer alan OMC sahasına teslim edecektir.
d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”
başlıklı 7.5’inci maddesinde “… 7.5.6. İstekliler, otobüslere ilişkin teknik doküman dosyası
hazırlayarak teklifleri ile beraber sunacaktır. Talep edilen otobüs sayısının aynı model ve
marka olma zorunluluğu olmayacağından İstekliler tarafından teklif edilecek her farkı model
ve marka otobüs için bu husus sağlanacaktır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı
35’inci maddesinde “…35.2. Fiyat dışı unsurlar:
35.2.1. Araçların model yıllarına göre yaş hesabı tespit edilecek ve fiyat dışı unsur
hesaplaması yapılacaktır.
Buna göre ihale yılı itibari yani 2020 ve üzeri model teklif eden İsteklilerin araç yaşı 0
kabul edilecektir.
2020 model yılından düşük her bir araç için yıl başına İsteklilerin teklif ettiği birim
fiyat bedelinin üzerine teklif ettikleri tutarın % 3 ü oranında bedel ilave edilecektir.
örnekleme ile
2019 model bir araç için teklif fiyatı 100.000 TL ise model yaşı = 2020 -2019 = 1 yaş
her yıl için % 3 oranında ilave edilecek ücret = 100.000 TL * 0,03 = 3.000 TL
Toplam teklif rakamı = 100.000 TL + 3.000 TL = 103.000 TL olarak kabul edilecektir.
Model yılının 2018 olması halinde; model yaşı = 2020 -2018 = 2 yaş her yıl için % 3
oranında ilave edilecek ücret = 100.000 TL * 0,03 x 2 = 6.000 TL
Toplam teklif rakamı = 100.000 TL + 6.000 TL = 106.000 TL olarak kabul edilecektir.
bu hesaplamalardan sonra ( yerli malı fiyat avantajı olmaması halinde ) toplam fiyatı
en düşük olan İsteklinin fiyatı ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak kabul edilecektir.”
düzenlemesi yer almaktadır.
Teknik Şartname’nin “Genel Hükümler” başlıklı itirazen şikayete konu edilen
maddesinde; “Otobüsler; M3 kategorisi “Sınıf I” için 2918 sayılı T.C. Karayolları Trafik
Kanunu Hükümlerine ve ECE R107 regulasyonuna ve (AİTM) Araçların İmal, Tadil ve
Montajı Hakkında Yönetmeliğe, 2001/85/AT yönetmeliğine uygun; ayrıca diğer ilgili
mevzuatta anılan ölçü, değer ve gereçlerle imal edilecektir.”
…
d. Araçlar en az 2017 model, trafik tescili görmemiş ve kullanılmamış (sıfır)
olacaktır.” düzenlemesi,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/042
: 50
: 23.09.2020
: 2020/UM.II-1574
Aynı Şartname’nin “Teknik Şartlar” başlıklı itirazen şikayete konu edilen
maddelerinde “1.1 Araç motoru; sıra tipi, 6 silindirli, 4 zamanlı, su soğutmalı, en az Euro VI
emisyon değerlerini sağlayan dizel motoru olacaktır.
…
1.3 Motor gücü 595/2009/AT veya BM/AEK R85’ye göre en az 200 kW olacaktır.
…
7.2 … Dönme çapı otobüsün en dış noktası için (ayna dahil) 24.000 mm den fazla
olmayacaktır.
…
14.5 Kullanılacak ön akslar, yolcu konforu ve sürüş güvenliği yönünden uygun
seçilmiş, rijit ya da bağımsız süspansiyon tipinde olacaktır.
…
15.1 Lastikler tubeless ve şehir içi tipte, kış şartlarında da kullanılabilecek özellikte
M+S tipinde olacaktır.
…
18.1 En az 250 litre dizel yakıt ve AdBlue tankı varsa en az 25 litre AdBlue tankı
olacaktır. Dolum ağızları aracın sağında olacaktır.
…
20 OTOBÜS ÖLÇÜLERİ
Ölçü Sınır Değer
Uzunluk Minimum 11.900 mm
Dış genişlik Maksimum 2550
İç yükseklik Minimum 2.230 mm
Toplam yükseklik Maksimum 3.250 mm
Boş ağırlık Maksimum 12.500 kg
Yüklü ağırlık Maksimum 18.000 kg
…
21.2 Şasi tipi, araç sanayiinde kullanılan, korozyona, aşınmaya, çatlamaya ve
kırılmaya, çarpılma, eğilme ve burkulmaya mukavim malzemeden otobüs imalatına uygun
tarzda dört köşe profillerden max. ağırlığı taşıyabilecek sağlamlıkta olacaktır.
…
22.8 Karoseri malzemeleri TSE veya ISO normuna uygun olacaktır.
…
22.16 Otobüs güvenlik çıkışları 2001/85/AT veya ECE R107 yönetmeliğinde belirtilen
sayıda olacak ve asgarî ölçüleri sağlayacaktır.
…
28.11 Klima soğutma kapasitesi en az 32 kW gücünde olacak Aracın ısı yalıtımı klima
kapasitesi dikkate alınarak yapılacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Sözleşme Tasarısı’nın “Malın/İşin teslim alma şekil ve şartları ile teslim programı”
10’uncu maddesinde “… 10.3.1. Teslim süresi, sözleşme tarihinden itibaren 12 aydır.
Yüklenici, sözleşme tarihinden sonra en geç 12 ay içerisinde ihale konusu adet kadar
otobüsü teslim etmek zorundadır.
Yüklenici, teklif içeriğinde 2020 model yılından daha düşük model araç teklifinde
bulunmuş ise bu araçlar en geç 2020 kasım ayı sonuna kadar İdare ye teslim edilecektir.
Kısmi teslimat kabul edilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/042
: 50
: 23.09.2020
: 2020/UM.II-1574
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca ihale konusu mal veya hizmet alımları
ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce
hazırlanmasının esas olduğu, teknik şartnamelerde idareler tarafından alınacak hizmetin
teknik kriterleri ve özelliklerinin belirleneceği, bunların verimliliği ve fonksiyonelliği
sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve fırsat eşitliğini
sağlaması gerektiği, kural olarak belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürünün
belirtilemeyeceği ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer
verilemeyeceği anlaşılmaktadır.
Bunun yanı sıra, idarenin ihtiyacını karşılarken alımını yapacağı malzemenin
teknolojik özelliklerini belirlemek konusunda takdir yetkisi bulunmaktadır.
Bu nedenle, idarelerin gerek ihtiyacı olan hizmetin tespiti, gerek ihale konusu alımın
niteliklerini dikkate alarak teknik şartnamelerde hangi kriterleri belirleyip
belirleyemeyecekleri, gerekse de belirledikleri kriterlerin ihtiyacı karşılamada yeterli olup
olmadığı noktasında belli bir serbestiye sahip olduğu açıktır. Ancak, alımın konusuna ilişkin
teknik kriter ve özellikleri belirleme hususundaki bu takdir yetkisi yukarıda yer verilen Kanun
maddesi ile sınırlandırılmıştır.
Ayrıca Teknik şartnamelerin idarelerin ihtiyaçlarını karşılama noktasında hazırlandığı
ve idarelerin ihtiyaçlarını uygun şartlarda ve zamanında karşılanması açısından takdir yetkisi
bulunduğu ve ihtiyacın belirlenmesi noktasında bir aracın özelliklerini dikkate alma yönünde
bir zorunluluğu bulunmadığı, kaldı ki esas olan hususun idarenin kendi ihtiyaçlarını en etkili
ve verimli şekilde temin etmesine imkân sağlayacak düzenlemelerin yapılması gerektiği
anlaşılmıştır.
Başvuru sahibi tarafından 21.08.2020 tarihinde ihale dokümanında değişiklik talebiyle
idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, idarece 28.08.2020 tarihinde şikayet başvurusuna
konu edilen bazı iddialara ilişkin zeyilname yayınlanacağının belirtildiği, 31.08.2020
tarihinde idarece zeyilname yayınlandığı, başvuru sahibi tarafından 04.09.2020 tarihinde
idarece şikayet başvurusunda uygun bulunmayan iddialara ilişkin itirazen şikayet
başvurusunda bulunulduğu anlaşılmıştır.
Söz konusu hususa ilişkin olarak başvuru sahibi tarafından yukarıda yer verilen İdari
Şartname, Teknik Şartname ve Sözleşme Tasarısı’nın ilgili maddelerinde değişikliklerin
yapılması talep edilmektedir.
Yapılan inceleme neticesinde, ilgili İdari Şartname, Teknik Şartname ve Sözleşme
Tasarısı düzenlemelerinin kamu ihale mevzuatının yukarıda aktarılan hükümlerine uygun
olarak düzenlendiği, söz konusu düzenlemelerde idarece alınacak araçların özellikleri
belirlenirken ihaleye katılımın ve rekabetin sağlanması amacıyla teklif edilecek araçların en
az 2017 model, trafik tescili görmemiş ve kullanılmamış (sıfır) olacağının düzenlendiği, söz
konusu düzenlemeye bağlı olarak araçlara ilişkin teknik kriterlerin belirlendiği, teknik
kriterler belirlenirken ihaleye katılımın arttırılması amacıyla istenilen özelliklere “veya”
ifadesi kullanılarak alternatif araçların teklif edilmesine imkan sağlandığı, başvuru sahibinin
değişiklik taleplerinin ihaleye katılım ile rekabetin arttırılmasına yönelik olmadığı, idarece
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/042
: 50
: 23.09.2020
: 2020/UM.II-1574
ihale dokümanında düzenlenmeyen özelliklerin ihale dokümanına eklenilmesinin ve araçların
teknik özelliklerini ise dokümanda düzenlenenden daha kısıtlayıcı olarak belirlenmesinin
istenildiği, bu kapsamda başvuru sahibinin yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerini
kendi araçlarına uygun hale getirmeye yönelik talepleri içerdiği, bu durumun ihaleye katılımı
daraltacak nitelikte olduğu anlaşılmıştır.
Örneğin başvuru sahibi tarafından Teknik Şartname’nin Genel Hükümler bölümünde
yer alan “Araçlar en az 2017 model, trafik tescili görmemiş ve kullanılmamış (sıfır)
olacaktır.” düzenlemesinde yer alan 2017 yılının 2020 olarak değiştirilmesinin istenildiği,
idarece en az 2017 yılı düzenlemesi yapılarak 2020 yılı öncesindeki araçlara sahip olan
isteklilerin ihaleye katılımının sağlanmasının amaçlandığı, ayrıca aynı Şartname’nin Teknik
Şartlar bölümünde yer alan “Motor gücü 595/2009/AT veya BM/AEK R85’ye göre en az 200
kW olacaktır.” düzenlemesinin “Motor gücü 595/2009/AT veya BM/AEK R85’ye göre en az
220 kW ve torku 1180 Nm olacaktır.” şeklinde değiştirilmesinin istenildiği, idarece motor
gücünün en az 200 kW olmasının talep edildiği, başvuru sahibinin talebinin daha yüksek bir
motor gücü olan araçların teklif vermesine yönelik olduğu, buna ek olarak idarece
belirlenmeyen tork kriterinin de belirlenmesinin istenildiği, söz konusu hususun da rekabeti
daraltıcı bir talep olduğu, ayrıca başvuru sahibi tarafından Teknik Şartname’nin Teknik
Şartlar bölümünde yer alan “Şasi tipi, araç sanayiinde kullanılan, korozyona, aşınmaya,
çatlamaya ve kırılmaya, çarpılma, eğilme ve burkulmaya mukavim malzemeden otobüs
imalatına uygun tarzda dört köşe profillerden max. ağırlığı taşıyabilecek sağlamlıkta
olacaktır.” düzenlemesinin, “Şasi tipi, araç sanayiinde kullanılan, korozyona, aşınmaya,
çatlamaya ve kırılmaya, çarpılma, eğilme ve burkulmaya mukavim malzemeden otobüs
imalatına uygun tarzda dört köşe profillerden max. ağırlığı taşıyabilecek sağlamlıkta
olacaktır. Araç gövde yapısı ECE R 66.02’ye uygun olmalı ve teklif ile birlikte uyumluluğu
belgelendirilmelidir. Aynı zamanda ECE R 29’a uygunluğu teknik rapor ile teklifte
sunulmalıdır.” şeklinde değiştirilmesinin istenildiği, söz konusu değişiklik talebinde idarece
araçlarda istenmeyen özelliklerin ve buna bağlı olarak yeterlik kriteri olarak belirlenmemiş
belgelerin ihaleye katılım kriteri olarak getirilmesinin istenildiği, söz konusu hususun rekabeti
daraltıcı bir talep olmakla birlikte başvuru sahibinin ihale dokümanı düzenlemelerini kendi
araçlarına uygun hale getirmeye yönelik talepleri içerdiği anlaşılmıştır.
Buna ek olarak başvuru sahibinin (b) iddiasında İdari Şartname’nin 35.2.1’inci
maddesinde düzenlenen fiyat dışı unsurlarına ilişkin olarak “yıl farkı olarak %3 oranında
fiyat dışı unsur öngörülmesinin üretim maliyetlerinin artış oranlarıyla kıyaslandığında
gerçekçi olmadığının görüleceği,” iddia edilmekle birlikte İdari Şartname ve Teknik
Şartname düzenlemeleri incelendiğinde araçlara ilişkin yıl farkı ayrımı gözetilmeksizin aynı
teknik özelliklerin istenildiği, bir başka ifadeyle ihaleye teklif verilecek araçların yıllarının
farklı olması durumunda farklı teknik özelliklerin aranmasına yönelik bir düzenlemenin yer
almadığı, ayrıca idarece yaklaşık maliyetin hesaplanmasında piyasadan fiyat araştırması
yapıldığı, yaklaşık maliyetin hesabında her bir araca ilişkin bulunan tutar dikkate alınarak
fiyat dışı unsur hesaplamasının yapıldığı, söz konusu hesaplamada “ihalede rekabeti ve
eşitliği sağlamak adına fiyat dışı unsur uygulaması yapılmasına ve kamu yararı gözetilerek
2020 modelden daha düşük araç teklif edilmesi durumunda 2020’den düşük her model için
teklif bedeline %3 eklenmesine karar verilmiştir.” ifadelerine yer verilerek yaklaşık maliyet
hesabında kullanılan 2017 model araç ile 2020 model araç arasındaki tutar farkı dikkate
alınarak yıl başına %3’lük fiyat farkının öngörüldüğü, bu kapsamda araçlar arasındaki tutar
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/042
: 50
: 23.09.2020
: 2020/UM.II-1574
farkı dikkate alındığında idarece %3’lük fiyat farkı öngörülmesinin uygun kabul edilebileceği
anlaşılmıştır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri ile ihale dokümanı düzenlemeleri birlikte
değerlendirildiğinde, idarenin satın alınacak araçlara ilişkin asgari teknik kriterleri belirlediği,
bu belirlemeyi yaparken araçların model yılına sınırlama getirilerek en az 2017 model
olmasının düzenlendiği, ihale dokümanı düzenlemelerinin idarelerin ihtiyaçlarını karşılama
noktasında hazırlandığı ve idarelerin ihtiyaçlarını uygun şartlarda ve zamanında karşılanması
açısından takdir yetkisi bulunduğu ve ihtiyacın belirlenmesi noktasında bir aracın özelliklerini
dikkate alma yönünde bir zorunluluğu bulunmadığı, ayrıca başvuru sahibinin iddiasında yer
alan değişiklik taleplerinin ihale dokümanında düzenlenmeyen özelliklerin ihale dokümanına
eklenilmesi, dokümanda düzenlenen araç özelliklerinin ise daha kısıtlayıcı olarak
belirlenmesine yönelik olduğu, başka bir ifadeyle değişiklik taleplerinin ihaleye katılımın ve
rekabetin arttırılmasına yönelik olmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddialarının
yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/042
: 50
: 23.09.2020
: 2020/UM.II-1574
KARŞI OY
İnceleme konusu ihalede,
Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde yer alan ihale dokümanına yönelik
iddialarının incelenmesi neticesinde, başvuru sahibinin iddialarının yerinde olmadığı
itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
gerekçesiyle, Kurul çoğunluğunca
karar
“
”
verilmiştir.
Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinin 1.b. maddesinde, “İdari Şartname’nin
35.2.1’inci maddesinde yer alan düzenlemenin tamamının çıkarılması gerektiği, ihale konusu
otobüslerin aynı marka ve en az 2020 yılında olmasının kamu menfaatine olduğu ve eşit
rekabet ortamını yaratacağı, söz konusu düzenlemeyle elinde farklı üreticilerin farklı marka
ve model yılı araçlarını stoklayan ticaret işletmelerinin ihaleye katılım sağlayabileceği, araç
üreticisi sanayi şirketlerinin ihaleye katılım sağlayamayacağı, 2020 yılından önceki araçların
eskimiş araç olarak kabul edileceği, araçların uzun süre durağan olarak saklanmasının çeşitli
problemlere sebebiyet vereceği …” iddia edilmektedir.
Anılan kararda, söz konusu iddiaya ilişkin olarak, İdari Şartname, Teknik Şartname
ve Sözleşme Tasarısı düzenlemelerinin kamu ihale mevzuatının yukarıda aktarılan
hükümlerine uygun olarak düzenlendiği, söz konusu düzenlemelerde idarece alınacak
araçların özellikleri belirlenirken ihaleye katılımın ve rekabetin sağlanması amacıyla teklif
edilecek araçların en az 2017 model, trafik tescili görmemiş ve kullanılmamış (sıfır)
olacağının düzenlendiği, söz konusu düzenlemeye bağlı olarak araçlara ilişkin teknik
kriterlerin belirlendiği, teknik kriterler belirlenirken ihaleye katılımın arttırılması amacıyla
istenilen özelliklere “veya” ifadesi kullanılarak alternatif araçların teklif edilmesine imkan
sağlandığı, başvuru sahibinin değişiklik taleplerinin ihaleye katılım ile rekabetin arttırılmasına
yönelik olmadığı, idarece ihale dokümanında düzenlenmeyen özelliklerin ihale dokümanına
eklenilmesinin ve araçların teknik özelliklerini ise dokümanda düzenlenenden daha kısıtlayıcı
olarak belirlenmesinin istenildiği, bu kapsamda başvuru sahibinin ihale dokümanı
düzenlemelerini kendi araçlarına uygun hale getirmeye yönelik talepler içerdiği, bu durumun
ihaleye katılımı daraltacak nitelikte olduğu ifade edilmektedir.
Yapılan incelemede, uyuşmazlığa konu ihalenin “85 Adet Solo Tip Dizel Alçak Tabanlı
12 Metre Otobüs Alımı” ihalesi olduğu, Teknik Şartname’nin “Genel Hükümler” başlıklı
maddesinde; “… d. Araçlar en az 2017 model, trafik tescili görmemiş ve kullanılmamış (sıfır)
olacaktır.” düzenlemesinin yer aldığı görülmüştür. Bu haliyle incelenen ihalenin
kullanılmamış sıfır otobüs alımı olduğu anlaşılmaktadır. Ancak idarece isteklilerin en az 2017
model ve üstü olan kullanılmamış otobüs teklif edebilecekleri yönündeki düzenlemesinin,
alımı yapılacak sıfır araç mantığına uygun olmadığı, 15.09.2020 tarihinde gerçekleştirilen bir
ihalede, isteklilerin 2017-2018-2019 model kullanılmamış araç teklif etmelerinin hayatın
olağan akışına aykırı olduğu ve piyasadan maksimum bir önceki yıla ait araç tedarik
edilebileceği değerlendirildiğinden, idarenin söz konusu düzenlemesinin uygun olmadığı,
başvuru sahibi isteklinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/042
: 50
: 23.09.2020
: 2020/UM.II-1574
ihalenin iptaline”
Açıklanan nedenlerle, uyuşmazlığa konu ihalede, “
karar verilmesi
“itirazen şikayet başvurusunun
yönündeki düşüncemizle, Kurul çoğunluğunca verilen
reddine
” niteliğindeki karara katılmıyoruz.