Ana Sayfa / Kararlar / Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 6. Bölge Müdürlüğü / 2019/699239-İmamoğlu Sulaması 3 Kısım 1 Ünite
Bilgi
İKN
2019/699239
Başvuru Sahibi
Refüj Organizasyon A.Ş. - Atlas Maden Ürünleri Oto. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı
İdare
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 6. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
İmamoğlu Sulaması 3 Kısım 1 Ünite
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/026  
: 15  
: 10.06.2020  
: 2020/UY.I-1014  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Refüj Organizasyon A.Ş. - Atlas Maden Ürünleri Oto. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 6. Bölge Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2019/699239 İhale Kayıt Numaralı “İmamoğlu Sulaması 3 Kısım 1 Ünite” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 6. Bölge Müdürlüğü tarafından 09.03.2020  
tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “İmamoğlu Sulaması 3 Kısım 1 Ünite” ihalesine  
ilişkin olarak Refüj Organizasyon A.Ş. - Atlas Maden Ürünleri Oto. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.  
İş Ortaklığının 09.04.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 20.04.2020 tarihli  
yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 22.04.2020 tarih ve 18822 sayı ile Kurum  
kayıtlarına alınan 22.04.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2020/732 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idarenin yazısı ile aşırı düşük teklif açıklaması  
isteme yazısı kapsamında gönderilen analiz girdileriyle Kamu İhale Genel Tebliği uyarınca  
açıklama yapılması mümkün olmadığından idareye şikâyet başvurusu yapıldığı, idarece  
şikâyetin kısmen kabulüne karar verildiyse de başvurunun kısmen reddinin aşağıda sayılan  
nedenler ile hukuka aykırı olduğu,  
a) İdarenin 30.03.2020 tarihli aşırı düşük teklif açıklaması talep yazısında belirtilen  
“Ø3000 CTP Borular Döşendikten Sonra Basınç Testi Yapılması” adlı ve İM3-BBT-CTP-01  
numaralı pozunda idarece öngörülen işçilik miktarlarının afaki olarak belirlendiği, DSİ  
pozlarının güncel pozlar olmayıp 2015 yılından beri yayımlanmadığı, ancak iş kalemi için  
İller Bankası tarafından güncel pozlar yayımlanmakta olduğu, güncel pozlar arasında Ø3000  
çaplı CTP borunun basınç testinin bulunmadığı, bununla birlikte farklı çaplardaki CTP  
borular için basınç testi pozlarının bulunduğu, İller Bankası tarafından yayımlanan ve boru  
çapına göre belirlenen fiyatlar ve miktarlar arasında orantısal bir bağlantı bulunduğu, diğer  
boru çaplarındaki iş kalemlerinde yer alan miktarlar üzerinden interpolasyon yöntemi ile  
değerlendirme yapıldığında İM3-BBT-CTP-01 poz numaralı iş kalemindeki borucu ustası  
analiz girdisinin işçilik miktarının 9,9825 saat, düz işçi miktarının ise 19,965 saat olması  
gerektiği, ancak idarece belirlenen ilgili iş kalemindeki işçilik miktarlarının aşırı bir şekilde  
artırıldığı, ayrıca idarece ihale dokümanı kapsamında analizler ile girdi miktarlarını gösterir  
analiz formatı verilmediği gibi her bir analiz girdi miktarlarının da ihale öncesinde  
belirtilmediği,  
Kaldı ki, “Ø3000 CTP Borular Döşendikten Sonra Basınç Testi Yapılması” iş  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/026  
: 15  
: 10.06.2020  
: 2020/UY.I-1014  
kalemindeki işçilik miktarının bu kadar yüksek alınmış olmasının yaklaşık maliyetin çok daha  
yüksek bir mertebede çıkmasına sebep olacağı, bu nedenle işçilik miktarlarının taraflarınca  
hesaplanan şekilde ve yaklaşık maliyetle uyumlu olacak şekilde düzeltilmesi gerektiği,  
Öte yandan idareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine düzeltici işlem kararı verilerek  
20.04.2020 tarihinde aşırı düşük teklif açıklaması talep yazısının sınır değerin altında kalan  
isteklilere yeniden gönderildiği, 20.04.2020 tarihli aşırı düşük teklif açıklaması talep  
yazısında yer alan İM3-BBT-CTP-01 “Ø3000 CTP Borular Döşendikten Sonra Basınç Testi  
Yapılması” iş kalemindeki işçilik miktarlarının tamamen kaldırıldığı,  
b) İM3-Y1-01 iş kaleminde yer alan açıkta kazı yapılması imalatında 1 m³ kazı imalatı  
yapılacak iken kazı fazlası taşınacak malzemenin 2 ton belirlenmesinin hatalı olduğu,  
c) İM3-Y1-02 numaralı ve “Sanat Yapısı Kazısının Yapılması, dolguya konulması ve  
kazı fazlasının depo sahasına nakli” adlı iş kalemi ile İM3-Y1-03 numaralı ve “Boru Hendek  
Kazısının Yapılması ve Kazı Fazlasının Depo Sahasına Nakli” adlı iş kalemindeki analiz  
girdilerinin güncel analiz girdileri olmadığı, imalat için gerekli olmayan lağımcı, yağcı gibi  
analiz girdilerinin güncel pozlarda bulunmadığı ve analizlerden çıkarılması gerektiği, ayrıca  
İM3-Y1-02 numaralı iş kalemindeki imalatın gerçekleştirilmesi için kaya harici röpriz  
yapılması analiz girdi miktarının 0,72 ton, kazı nakli miktarının 1,01 ton olarak belirlendiği  
ve İM3-Y1-02 iş kalemindeki kazı naklinin ton cinsinden belirlendiği, ancak İM3-Y1-02 iş  
kalemi ile İM3-Y1-03 iş kalemi imalat cinsi için m³ cinsinden teklif alındığı hâlde kazı nakli  
ve röpriz için ton cinsinden analiz girdileri belirlenmesinin çelişkiye neden olduğu, İM3-Y1-  
02 iş kalemindeki 1 m³ kazı yapılacak yerde 25 röpriz yapılmasının anlaşılamadığı,  
d) İM3-Y1-05 numaralı ve “Boru Hendeğinde Yataklama, Yastık ve Gömlek Tabakası,  
Yapılması” adlı iş kaleminde kazı nakli için analiz girdisi belirlenmiş ise de imalat  
kapsamında kazı bulunmadığından kazı nakli için analiz girdisi belirlenmesinin imalatın  
niteliği ile bağdaşmadığı, ayrıca 1 m³ imalatın 0,5 m³ kum ve 1,5 m³ çakıl olmak üzere  
toplam 2 m³ malzeme kullanılmasının öngörülmesinin hatalı olduğu, 1 m³ imalat için fiyat  
teklifi alındığına göre kum ile çakıl miktar toplamının 1 m³’e eşit olması gerektiği, analizdeki  
bu miktarların da düzeltilmesi gerektiği,  
e) İM3-Y1-08 numaralı ve “Her Beton Sınıfında Beton İmalatı Yapılması Yerine  
Konulması” adlı iş kaleminde erbap işçi için miktar belirlenmiş olup, bu imalatın cinsine  
uygun olarak erbap işçi miktarının belirlenmesi gerektiği,  
f) İM3-Y1-09 numaralı ve “Betonarme Demirinin Temini ve Yerine Konulması” adlı  
iş kaleminde güncel olmayan çok eski analiz girdileri kullanıldığı, 23.014 pozuna atıf  
yapılarak analiz içeriğinin belirlendiği görülmekte ise de söz konusu pozun 2015 yılında  
değiştirilerek Y.23.014 pozuna dönüştürüldüğü ve demir kesme makinesinin 1 saatlik ücreti  
analiz girdisi olarak belirlendiği, bu analiz ile işçilik saatlerinin önemli ölçüde azaltıldığı,  
analizlere göre demir kesme makinası gibi makinalar da kullanılarak işçilik saatlerinin önemli  
ölçüde düşürüleceği,  
İM3-Y1-10 numaralı ve “Çeşitli Profil, Demir, Saç İle Münferit İmalat Yapılması ve  
Yerine Konulması” adlı iş kalemindeki miktarların Çevre Şehircilik Bakanlığının güncel  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/026  
: 15  
: 10.06.2020  
: 2020/UY.I-1014  
analizlerine göre yüksek belirlendiği, yine diğer demir imalatlarında olduğu gibi makine hiç  
kullanılmadan tüm imalat el yordamıyla ve eski yöntemle yapılacakmış gibi analiz  
girdilerinin belirlendiği, söz konusu analiz girdilerinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığının  
güncel “15.550.1201” poz numaralı imalatlarına göre yeniden belirlenmesi gerektiği,  
İM3-Y1-13 pozunda da DSİ’nin güncel olmayan analizlerinin kullanıldığı, demir  
kesme makinasına yer verilmediği, 2015 yılında tamamen güncelliğini kaybeden analizlere  
göre belirleme yapıldığı,  
g) Analizler içerisindeki çırak girdisinin güncel SGK mevzuatına aykırı olduğu, ayrıca  
Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’in 5’inci  
maddesinde 18 yaşını doldurmayan işçilerin çalıştırılamayacağı hâllerin açıkça sayıldığı, fazla  
dikkat isteyen ve aralıksız ayakta durmayı gerektiren işlerde çırak çalıştırılamayacağı, bu  
itibarla analizlerdeki çırak girdilerinin çıkartılması gerektiği,  
h) İdareye yapılan şikâyet üzerine düzeltici işlem kararı verilerek 20.04.2020 tarihinde  
yeniden istenilen aşırı düşük teklif açıklaması talep yazısı ekinde analizlerin hiçbirinde işçilik  
miktarlarının belirlenmediği iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “45.1.1.5. Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734  
sayılı Kanunun 36’ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını  
usulüne uygun sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır.  
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik  
bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme  
ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair  
yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş  
kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/026  
: 15  
: 10.06.2020  
: 2020/UY.I-1014  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dâhil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması  
istenmeyecektir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği  
gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da  
düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş  
kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/026  
: 15  
: 10.06.2020  
: 2020/UY.I-1014  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere  
yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekindeverilmesi gerekmektedir. Ancak idarece  
niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları  
kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar  
45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.” açıklaması yer almaktadır.  
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.  
İhale konusu işin  
a) Adı: İmamoğlu Sulaması 3. Kısım 1. Ünite  
b) Yatırım proje no'su/kodu:2016A010050  
c) Miktarı (fiziki) ve türü:  
7640 ha alanın sulanmasını sağlayacak Borulu Sulama Şebekesi ve sanat yapıların  
imalatı  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
ç) Yapılacağı yer: Adana İli İmamoğlu İlçesi” düzenlemesi,  
Anılan Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale  
komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme  
göre sınır değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır  
değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca  
hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.  
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 6. Bölge Müdürlüğü tarafından “İmamoğlu  
Sulaması 3 Kısım 1 Ünite” yapım işi ihalesinin açık ihale usulü ile 05.02.2020 tarihinde  
yapıldığı, idarece 30.03.2020 tarihinde teklif fiyatı sınır değerin altında kalan isteklilerden  
aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği, bunun üzerine idarece istenilen aşırı düşük teklif  
açıklaması talep yazısı kapsamında gönderilen analiz girdileriyle Kamu İhale Genel Tebliği  
uyarınca açıklama yapılması mümkün bulunmadığından başvuru sahibi istekli tarafından  
09.04.2020 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, idarece 20.04.2020 tarihinde  
EKAP üzerinden tebliğ edilen şikâyete cevap yazısı ile başvurunun kısmen kabulüne, kısmen  
de reddine karar verildiği ve aynı tarihte sınır değerin altında kalan isteklilerden yeniden aşırı  
düşük teklif açıklaması talep edildiği, akabinde başvuru sahibi istekli tarafından 22.04.2020  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/026  
: 15  
: 10.06.2020  
: 2020/UY.I-1014  
tarihinde de Kamu İhale Kurumu’na itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu görülmüştür.  
İdare tarafından gönderilen ve 08.05.2020 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan ihale  
işlem dosyası incelenmiş olup söz konusu belgelere ek olarak İM3-BBT-CTP-01 iş  
kalemindeki işçilik miktarı hesaplamaları ile İM3-Y1-01 poz numaralı ve İM3-Y1-02 poz  
numaralı iş kalemlerinde belirlenen taşınacak malzemelerin ton cinsinden miktarlarının ne  
şekilde belirlendiğine ilişkin ayrıntılı hesaplamaların yapıldığı belgelere de ihtiyaç  
duyulmuştur. Bu hususta gerekli belgeler 22.05.2020 tarihinde ilgili idareden istenilmiş olup  
01.06.2020 tarihinde Kurum kayıtlarına alınmıştır.  
a) İdarece isteklilere gönderilen 30.03.2020 tarihli aşırı düşük teklif açıklama talep  
yazısı ve ekleri incelendiğinde, itirazen şikâyete konu olan İM3-BBT-CTP-01 poz numaralı  
ve “Ø3000 CTP Borular Döşendikten Sonra Basınç Testi Yapılması” adlı özel iş kaleminde  
yer alan 10.100.1062 poz numaralı düz işçi analiz girdi miktarının 25,660 saat olarak,  
10.100.1050 poz numaralı borucu ustası analiz girdi miktarının ise 12,830 saat olarak  
belirlendiği, akabinde idarece şikâyet üzerine alınan düzeltici işlem kararı ile 20.04.2020  
tarihinde yeniden gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısı ekinde ilgili iş kaleminde  
yer alan işçilik miktarlarının tamamen kaldırıldığı tespit edilmiştir. Söz konusu iş kalemindeki  
işçilik miktarlarının ne şekilde hesaplandığına ilişkin ilgili idaresinden ek bilgi ve belgeler  
istenilmiş olup 01.06.2020 tarihinde Kurum kayıtlarına alınmıştır.  
İlgili belgeler incelendiğinde, idarece Ø3000 mm çapındaki CTP boru kesit alanı, İB-  
43.550.1122 poz numaralı iş kalemindeki Ø2400 mm çaplı CTP boru kesiti alanına  
oranlanmak suretiyle İM3-BBT-CTP-01 poz numaralı iş kaleminde yer alan işçilik  
miktarlarının hesaplandığı anlaşılmıştır.  
Bahse konu İB-43.550.1122 poz numaralı ve “Çapı 2400 mm CTP döşendikten sonra  
basınç deneyi yapılması” adlı iş kaleminde bulunan işçilik türlerinden 10.100.1062 poz  
numaralı düz işçi girdi miktarının 15 saat olduğu, 10.100.1050 poz numaralı borucu ustası  
girdi miktarının ise 7,5 saat olduğu görülmektedir.  
Ayrıca İB-43.550.1121 poz numaralı ve “Çapı 2200 mm CTP döşendikten sonra  
basınç deneyi yapılması” adlı iş kaleminde bulunan işçilik türlerinden 10.100.1062 poz  
numaralı düz işçi girdi miktarının 13,8 saat olduğu, 10.100.1050 poz numaralı borucu ustası  
girdi miktarının ise 6,9 saat olduğu görülmektedir.  
İdarece yapılan hesaplamalarda Ø3000 mm çapındaki CTP boru kesiti alanın 7,065 m²  
olarak alındığı görülmüş olup her ne kadar oranlamada İB-43.550.1122 poz numaralı iş  
kaleminin kullanıldığı ifade edilmiş olsa da İB-43.550.1121 poz numaralı iş kalemi değerleri  
esas alınarak hesaplama yapıldığı, yapılan hesaplamalarda Ø2200 mm çapındaki CTP boru  
kesit alanının, borucu ustası miktarının 6,9 saat olarak ve düz iş miktarı ise 13,8 saat olarak  
hesaba dâhil edildiği görülmüştür.  
İlgili boru kesiti alanlarının (Ø3000 ile Ø2200) oranlanması sonucunda elde edilen  
katsayının 1,859504132 (7,065/3,7994 = 1,859504132) olduğu ve elde edilen bu katsayının  
da İB-43.550.1121 poz numaralı iş kaleminde yer alan borucu ustası işçilik miktarı ve düz işçi  
işçilik miktarı ile çarpılmak suretiyle İM3-BBT-CTP-01 poz numaralı iş kalemi için borucu  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/026  
: 15  
: 10.06.2020  
: 2020/UY.I-1014  
ustası işçilik miktarının 12,830 (1,859504132x6,9) saat olarak ve düz işçi işçilik miktarının  
25,660 (1,859504132x13,8) saat olarak hesaplandığı görülmüştür.  
İdarenin belirttiği gibi İB-43.550.1122 poz numaralı iş kaleminde yer alan değerler  
esas alınarak hesaplamalar gerçekleştirilmiş olması durumunda ise; Ø2400 mm çapındaki  
CTP boru kesiti alanın 4,5216 m² olduğu, ilgili boru kesiti alanlarının (Ø3000 ile Ø2400)  
oranlanması sonucunda elde edilecek katsayının 1,5625 (7,065/4,5216 = 1,5625) olacağı ve  
elde edilen bu katsayının da İB-43.550.1122 poz numaralı iş kaleminde yer alan borucu ustası  
işçilik miktarı ve düz işçi işçilik miktarı ile çarpılmak suretiyle İM3-BBT-CTP-01 poz  
numaralı iş kalemi için borucu ustası işçilik miktarının 11,72 (1,5625x7,5) saat olarak ve düz  
işçi işçilik miktarının 23,44 (1,5625x15) saat olacağı hesaplanmıştır.  
Yapılan inceleme neticesinde, idarece hesaplama metodu olarak İB-43.550.1122 poz  
numaralı iş kaleminde yer alan değerler esas alınarak İM3-BBT-CTP-01 iş kaleminde yer alan  
işçilik miktarlarının belirlenmesinde bir aykırılık bulunmadığı, ancak İB-43.550.1122 poz  
numaralı iş kaleminde yer alan değerler esas alınarak hesaplamalar yapılması gerekirken İB-  
43.550.1121 iş kaleminde yer alan değerler kullanılarak işçilik miktarlarının belirlenmesinin  
hatalı olduğu, bu itibarla İB-43.550.1122 poz numaralı iş kaleminde yer alan değerler esas  
alınarak İM3-BBT-CTP-01 iş kalemindeki işçilik miktarlarının yeniden belirlenmesi gerektiği  
anlaşılmıştır.  
Ayrıca idareye şikâyet üzerine alınan düzeltici işlem kararı ile 20.04.2020 tarihinde  
yeniden istenilen aşırı düşük teklif açılaması talep yazısı ekinde yer alan ilgili paçal iş  
kalemine ait analizde işçilik miktarlarının yer almadığı da görülmüştür.  
Sonuç olarak, İM3-BBT-CTP-01 numaralı iş kalemi analizi için yukarıda yer alan  
değerlendirmeler dikkate alınarak işçilik miktarlarının hesaplanması ve bu miktarlara  
analizlerde yer verilmek suretiyle idarece yeniden aşırı düşük teklif açıklaması talep edilmesi  
gerektiği sonucuna varılmıştır.  
b) İdarece isteklilere gönderilen 30.03.2020 tarihli aşırı düşük teklif açıklama isteme  
yazısı ve eklerinde yer alan analizler ile 20.04.2020 tarihinde yeniden gönderilen aşırı düşük  
teklif açıklama isteme yazısı ve eklerinde yer alan analizler incelendiğinde; itirazen şikâyete  
konu olan İM3-Y1-01 poz numaralı paçal iş kaleminde yer alan 07.006/22 poz numaralı  
nakliye iş kaleminin miktarının 2,02 ton olarak belirlendiği, ancak kazı nakline esas  
miktarının ne şekilde belirlendiğine ilişkin herhangi bir bilgi ve belge bulunmadığı  
anlaşıldığından ilgili idaresinden gerekli bilgi ve belgeler istenilmiş olup söz konusu  
hesaplamaya ilişkin yazı 01.06.2020 tarihinde Kurum kayıtlarına alınmıştır.  
Söz konusu belgeler incelendiğinde, idarece işin jeoloji raporuna göre kazı klaslarının  
%30 toprak, %50 küskülük ve %20 kaya olarak belirlendiği, Proje İnşaat Dairesi Birim Fiyat  
Tarifleri Kitabının “Taşıma İşleri Uygulama Kriterleri” başlıklı nakliye birim fiyatlarına  
ilişkin 12’nci notta proje kazı kesitinde ölçülen kazının zemin cinsine göre yoğunluklarının  
verildiği, buna göre toprağın yoğunluğunun 1,8 ton/m³, küskülüğün yoğunluğunun 2,0  
ton/m³ ve kayanın yoğunluğunun 2,4 ton/m³ olarak hesaplamalarda kullanıldığı ve bu  
yoğunluklar kullanılarak 1 m³ malzemenin ağırlığının 2,02 ton olarak hesaplandığı  
belirtilmiştir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/026  
: 15  
: 10.06.2020  
: 2020/UY.I-1014  
Bu itibarla, idare tarafından yapılan hesaplamalarda ihaleyi yapan idarenin merkezi  
teşkilat birimi tarafından yayımlanan birim fiyat tarif kitabında yer alan değerlerin  
kullanıldığı, kullanılan malzeme yoğunluklarının malzeme cinslerine uygun olduğu, malzeme  
cinsine göre analizdeki 1 m³ ağırlık yüzdesi (0,3-0,5-0,2) ile malzeme yoğunluğu (1,8-2,0-  
2,4) çarpılmak suretiyle taşınacak malzemenin “ton” birimi cinsinden miktar  
hesaplanmasında aykırılık bulunmadığı, idarece istenilen miktar üzerinden açıklama  
yapılması gerektiği görüldüğünden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna  
varılmıştır.  
c) Yaklaşık maliyet eki ve cetveli incelendiğinde, itirazen şikâyete konu olan İM3-Y1-  
02 poz numaralı paçal iş kaleminin analizinde, DSİ-15.002, DSİ-15.007, DSİ-15.011/1, DSİ-  
14.012/1, DSİ-14.013/1, DSİ-14.015/1, DSİ-15.040, DSİ-15.041, DSİ-15.D/1, DSİ-15.050 ve  
DSİ-07.006/22 poz numaralı iş kalemlerinin yer aldığı, bahse konu kalemlerden DSİ-14.015/1  
paçal iş kaleminde 10.100.1011 poz numaralı lağımcı rayicinin yer aldığı ve 15.041 paçal iş  
kaleminin alt analizi olan “Ekskavatörün 1 saatlik ücreti (100 hp)” adlı ve 19.100.1001 poz  
numaralı iş kaleminin içinde de 10.100.1059 poz numaralı yağcı rayicinin yer aldığı  
görülmüştür.  
İM3-Y1-03 poz numaralı paçal iş kaleminin analizinde ise, DSİ-15.D.61, DSİ-  
15.D.62, DSİ-15.D.63 ve DSİ-07.006/22 poz numaralı iş kalemlerinin yer aldığı, ilgili  
analizlerinde alt analizlerinde 10.100.1011 poz numaralı lağımcı rayicinin ve 10.100.1059  
poz numaralı yağcı rayicinin yer aldığı görülmüştür.  
Başvuru sahibinin de iddia ettiği gibi İM3-Y1-02 poz numaralı paçal iş kaleminin  
analizinde yer alan DSİ-15.002, DSİ-15.007, DSİ-15.011/1, DSİ-14.012/1, DSİ-14.013/1,  
DSİ-14.015/1, DSİ-15.040, DSİ-15.041, DSİ-15.D/1, DSİ-15.050 ve DSİ-07.006/22 poz  
numaralı analizler ile İM3-Y1-03 poz numaralı paçal iş kaleminin alt analizinde yer alan DSİ-  
15.D.61, DSİ-15.D.62, DSİ-15.D.63 ve DSİ-07.006/22 poz numaralı analizlerin birim  
fiyatlarının en son 2015 yılına ait olduğu, ancak bahse konu analizlerin de alt analizlerinde  
bulunan lağımcı ve yağcı rayiç bedellerin güncel fiyatlarının hala kullanılmakta olduğu ve  
2019 ile 2020 güncel fiyatlarının yer aldığı, dolayısıyla başvuru sahibinin iddia ettiğinin  
aksine iş kalemlerinin güncel rayiçler kullanılarak oluşturulduğu görüldüğünden başvuru  
sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
Ayrıca İM3-Y1-02 poz numaralı paçal iş kalemi ile İM3-Y1-03 poz numaralı paçal iş  
kalemi için m³ cinsinden teklif alındığı ve söz konusu paçal iş kalemlerinin alt analizlerinde  
bahsedilen kazı ve röpriz miktarlarının ton cinsinden belirtildiği görülmektedir. Bilindiği  
üzere malzemelerin m³ cinsi ile ton cinsi arasında malzeme yoğunluk katsayısı kullanılarak  
dönüşüm sağlanabileceği, dolayısıyla m³ olarak teklifi oluşturulan bir paçal iş kalemi içinde  
yer alan röpriz ve kazı miktarlarına ilişkin ton birimi üzerinden aşırı düşük teklif açıklaması  
istenebileceği ve açıklamanın bu şekilde yapılmasına herhangi bir engel oluşturmadığı  
görüldüğünden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
d) Yaklaşık maliyet cetveli ve eki incelendiğinde, İM3-Y1-05 poz numaralı ve “Boru  
Hendeğinde Yataklama, Yastık ve Gömlek Tabakası, Yapılması” adlı paçal iş kaleminin  
analizinde DSİ-15.D/3.1, DSİ-15.050, DSİ-15.D/1 ve DSİ-07.006 poz numaralı iş  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/026  
: 15  
: 10.06.2020  
: 2020/UY.I-1014  
kalemlerinin yer aldığı görülmektedir.  
Bahsedilen paçal iş kaleminin ihale dokümanın da yer alan birim fiyat tarifine  
bakıldığında, iş kaleminin muhteviyatında kazıya rastlanılmadığı, ayrıca yaklaşık maliyet  
cetveli ve eki incelendiğinde de bahsedilen kalemin analizinde yer alan 07.006 poz numaralı  
ve “kırma taş nakli (18 km)” adlı analiz girdisinin yer aldığı görülmektedir. İdarece  
30.03.2020 tarihli aşırı düşük teklif açıklama talep yazısı ve ekinde yer alan İM3-Y1-05 poz  
numaralı paçal iş kalemine ait analizde 07.006/22 poz numaralı kazı naklinin yer aldığı, ancak  
idarece 20.04.2020 tarihinde yeniden gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısı ve  
ekinde yer alan ilgili pozun analizinde 07.006 poz numaralı ve “kırma taş nakli (18 km)” adlı  
analiz girdisine yer verilerek bu hususun düzeltildiği dolayısıyla 07.006/22 numaralı kazı  
nakli girdisine yer verilmesinin uygun olmadığı anlaşılmıştır. Bu itibarla iddianın söz konusu  
kısmı ilk açıklama isteme yazısı ekindeki analizler bakımından yerinde olmakla birlikte  
şikâyet başvurusu sonrası gönderilen analizler ile düzeltildiği anlaşıldığından başvuru  
sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Ayrıca idarece 30.03.2020 tarihli aşırı düşük teklif açıklaması talep yazısı ve ekinde  
yer alan İM3-Y1-05 poz numaralı paçal iş kalemine ait analizde kum miktarının 0,5 m³, çakıl  
miktarının ise 1,5 m³ olarak belirlendiği, bahsedilen kum ve çakıl rayiçlerinin DSİ-15.D/3-1  
poz numaralı birim fiyatın analizinde bulunan 04.003/B-2 numaralı fiyatın analizinde yer  
aldığı, kum ve çakıl rayiçlerinin sırasıyla 10.130.1005 ve 10.130.1002 poz numaralı olduğu,  
bahsedilen malzemelerin bulunduğu 04.003/B-2 numaralı iş kaleminin resmi kamu kurum ve  
kuruluşu tarafından düzenlendiği ve Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen  
bu birim fiyat analizinin içeriğinde 1 m³’lük imalat için toplam 2 m³ malzeme (kum - 0,5 m³,  
çakıl - 1,5 m³) kullanılacağının belirlendiği ve aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısı  
ekindeki analizin bu birim fiyat analizine uygun istenildiği görüldüğünden başvuru sahibinin  
iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
Öte yandan idarece 30.03.2020 tarihli aşırı düşük teklif açıklaması talep yazısı ve  
ekinde yer alan İM3-Y1-05 poz numaralı paçal iş kalemine ait analizde kum miktarının 0,5  
m³, çakıl miktarının ise 1,5 m³ olarak belirlendiği görülmektedir. Ancak 04.003/B-2 poz  
numaralı iş kaleminin içeriğinde toplam 1,5 m³ kum; 0,5 m³ çakıl bulunmaktadır. Dolayısıyla  
kum ve çakıl miktarlarının hatalı yazıldığı görüldüğünden bahsedilen miktarların düzeltilerek  
idarece yeniden aşırı düşük teklif açıklaması talep edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.  
e) İdarece isteklilere gönderilen 30.03.2020 tarihli aşırı düşük teklif açıklaması talep  
yazısı ve ekinde yer alan İM3-Y1-08 poz numaralı paçal iş kalemine ait analizde 10.100.1063  
poz numaralı erbab işçi rayicinin yer aldığı, erbab işçi miktarının 0,00000 olarak belirtildiği,  
ancak İM3-Y1-08 poz numaralı paçal iş kaleminin analizinde yer alan hiçbir iş kaleminin  
içerisinde erbab işçi girdisinin bulunmadığının görüldüğü, bu itibarla erbab işçi girdisinin  
bahse konu paçal iş kaleminin analizinde bulunmaması gerektiği anlaşıldığından, idarece  
yeniden aşırı düşük teklif açıklaması talep edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.  
f) Başvuru sahibi tarafından İM3-Y1-09, İM3-Y1-10 ve İM3-Y1-13 poz numaralı  
paçal iş kalemlerinin analizinde yer alan bazı iş kalemlerinin güncel olmadığı ve iş  
kalemlerinin demir imalatlarının el yordamıyla yapılacak şekilde oluşturulduğu iddiası  
incelendiğinde, öncelikli olarak belirtmek gerekir ki, idareler tarafından hazırlanan analizlerin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/026  
: 15  
: 10.06.2020  
: 2020/UY.I-1014  
iş kalemleri için hazırlanan birim fiyat tarifleri ile uyumlu olması gerekliliği bulunmaktadır.  
Bahse konu olan paçal iş kalemlerinin ihale dokümanında yer alan birim fiyat  
tariflerine bakıldığında, demir imalatlarının demir kesme makinesi aracılığıyla yapılacağına  
ilişkin açık bir ifadenin yer almadığı, dolayısıyla analizlerde demir kesme makinası  
kullanılma zorunluluğu bulunmadığı, hal böyle olunca idare tarafından oluşturulan  
analizlerde kullanılan iş kalemleri ile birim fiyat tarifleri arasında da bir uyumsuzluk  
bulunduğundan bahsedilemeyeceği, ayrıca Kamu İhale Genel Tebliği açıklamaları uyarınca  
isteklilerin sunacakları analizlerin idarece verilen analiz formatına uygun olması gerektiği,  
dolayısıyla idarece istenilecek açıklamanın hazırlanan analizlere uygun olması gerektiği ve  
isteklilerce açıklamanın bu şekilde yapılabileceği görüldüğünden başvuru sahibinin iddiasının  
yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
g) Başvuru sahibinin bahsettiği çırak rayicinin, açıklanması istenen paçal iş  
kalemlerinin (Örnek: İM3-Y1-10 paçal iş kalemi analizindeki iş kalemlerinden DSİ-25.137  
poz numaralı ve “Demir imalatının korozyona karşı boyanması” adlı birim fiyat) analizinde  
ÇŞB-10.100.1064 poz numarası ile yer aldığı, dolayısıyla çırak rayicinin bulunduğu paçal iş  
kalemlerinin mahiyeti ve söz konusu rayicin kamu kurum ve kuruluşlarına ait birim fiyat  
analizleri içerisinde yer aldığı hususları bir arada değerlendirildiğinde başvuru sahibinin  
iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır  
h) İdareye yapılan şikâyet üzerine düzeltici işlem kararı verilerek idarece 20.04.2020  
tarihinde yeniden gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısı ekinde verilen analizlerin  
tablolar halinde verildiği, tablolar içerisinde işin kapsamında yer alan ve aşırı düşük teklif  
açıklaması kapsamında belirlenen iş kalemlerinin en alt analiz girdisine kadar olan  
rayiçlerinin belirtildiği, ancak rayiçlerin miktar sütununda idarece verilmesi gereken  
miktarların yer almadığı, bunun yerine analiz tabloları altında yer alan tablolar içine paçal iş  
kalemleri ile en alt analiz girdilerine kadar olanlar arasında yer alan iş kalemlerinin  
miktarlarının, diğer bir deyişle ara iş kalemleri miktarlarının verildiği görülmektedir. Ancak  
Kamu İhale Genel Tebliğ açıklamaları dikkate alındığında aşırı düşük teklif açıklaması  
kapsamında paçal iş kalemlerinin temel analiz girdi miktarlarının ayrı ayrı verilmesi  
gerekmektedir.  
Bu itibarla kararda yer verilen 30.03.2020 tarihinde gönderilen aşırı düşük teklif  
açıklaması talep yazısı ekinde verilen analizlerle ilgili tespit edilen aykırılıkların düzeltilmesi  
ve 20.04.2020 tarihinde yeniden gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısı ekinde  
verilen tablolarda temel analiz girdilerine (işçilik, malzeme, makine, diğer) kadar cinsleri  
belirlenen analiz girdi miktarlarının ayrı ayrı verilmesi gerektiğinden idarece sınır değerin  
altında kalan isteklilerden yeniden aşırı düşük teklif açıklaması talep edilmesi gerekmektedir.  
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, idarece sınır değerin altında kalan  
isteklilerden yeniden aşırı düşük teklif açıklaması talep edilmesi ve bu aşamadan sonraki  
işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/026  
: 15  
: 10.06.2020  
: 2020/UY.I-1014  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.