Ana Sayfa / Kararlar / İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü / 2020/4533-Asya Yakası 2,Kısım Müteferrik Atıksu, Yağmursuyu Dere Temizlik Bakım Onarım İnşaatı
Bilgi
İKN
2020/4533
Başvuru Sahibi
İnko Proje İnş. Tic. A.Ş. - Altek Grup İnş. Mad. Tic. Ltd. Şti.- Altar Müh. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı
İdare
İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü
İşin Adı
Asya Yakası 2,Kısım Müteferrik Atıksu, Yağmursuyu Dere Temizlik Bakım Onarım İnşaatı
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/031  
: 21  
: 08.07.2020  
: 2020/UY.I-1178  
BAŞVURU SAHİBİ:  
İnko Proje İnş. Tic. A.Ş. - Altek Grup İnş. Mad. Tic. Ltd. Şti.- Altar Müh. İnş. San. ve Tic.  
Ltd. Şti. İş Ortaklığı,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2020/4533 İhale Kayıt Numaralı “Asya Yakası 2,Kısım Müteferrik Atıksu, Yağmursuyu Dere  
Temizlik Bakım Onarım İnşaatı” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından 24.02.2020 tarihinde  
açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Asya Yakası 2, Kısım Müteferrik Atıksu, Yağmursuyu  
Dere Temizlik Bakım Onarım İnşaatı” ihalesine ilişkin olarak İnko Proje İnş. Tic. A.Ş. -  
Altek Grup İnş. Mad. Tic. Ltd. Şti.-Altar Müh. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın  
27.05.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 03.06.2020 tarihli yazısı ile  
reddi üzerine, başvuru sahibince 12.06.2020 tarih ve 25663 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan  
12.06.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2020/961 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) İhale komisyonu kararıyla ihalenin aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunan  
Eren İnş. San. ve Tic. A.Ş. üzerinde bırakıldığı, ancak anılan istekli tarafından sunulan aşırı  
düşük açıklamalarının uygun olmadığı, istekli tarafından sunulan teklifin yaklaşık maliyete  
oranının 39.696.012,24/76.539.889,52-= 0,5186 olduğu, bu değerin %48,14’ lük bir indirime  
tekabül ettiği,  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri bünyesinde %25 kâr ve genel gider  
bulunduğu, bunun %15’inin genel gider, %10’unun yüklenici kârı olduğu, geri kalan tutarın  
ise iş kaleminin maliyetine karşılık geldiği düşünüldüğünde %48,14 oranında indirimli bir  
teklifin yapılabilir olmadığı, bu teklifin açıklama ve belgelendirme kabiliyetinin bulunmadığı,  
Anılan isteklinin tam puan alabilmek için verdiği teklifin birim fiyatlarla açıklama  
yaparak kanıtlamaya çalıştığı rakamlar arasında izah edilemez bir değer farkı olduğu ve  
sunulan açıklamaların uygun olmadığı,  
a) Analizlerde yer alan nakliye iş kalemi unsurları için yapılan açıklamalar, idarenin  
sabit nakliye birim fiyatı (SNBF) şeklinde belirlediği talep ve şartları karşılamadığı,  
açıklanması istenen iş kalemlerinin ihale dokümanı kapsamında yer alan birim fiyat tarifleri  
incelendiğinde; şantiye dışı kazı ve moloz nakli, kırma taşın ocaktan nakli, çimento nakli,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/031  
: 21  
: 08.07.2020  
: 2020/UY.I-1178  
demir nakli girdilerinin açıklanması istenen analiz girdileri olarak belirlenmesi gerektiği,  
İdareye yapılan şikâyet başvurusunda, nakliye analiz girdilerinin usulüne uygun  
şekilde açıklanmamış olduğu iddiasına karşı idarece; sınır değerin altındaki isteklilerden,  
nakliye girdilerini SNBF27, SNBF14, SNBF25 ve SNBF20 (Sabit Nakliye Birim Fiyatları)  
olarak açıklamalarının talep edildiği, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından da usulüne  
uygun olarak bu şekilde açıklama yapıldığı yönünde cevap verildiği,  
SNBF (sabit nakliye birim fiyatı) uygulamasının İstanbul ili için geçerli olduğu,  
İstanbul ilindeki taşıma güçlüğü, trafik yoğunluğu dolayısıyla araçların bekleme maliyetleri,  
idari makamlarca getirilen kısıtlamalar, köprü geçiş ücretleri gibi İstanbul’a özel zorluklar  
gözetilerek yapılan nakliye hesaplamalarını temsil ettiği, İstanbul İli için sabit nakliye birim  
fiyatlarının Çevre ve Şehircilik Bakanlığının onayı alınmak suretiyle İstanbul Valiliği’nce  
belirlendiği, bu birim fiyatların bir analize de dayandığı, İstanbul ili için geçerli özel zorluklar  
dolayısıyla (A) (taşıma zorluk katsayısı) 1,75 olarak formüle dahil edildiği,  
İdarenin şikâyete cevap yazısında dile getirdiği SNBF27, SNBF 14, SNBF25 ve  
SNBF20 pozlarının resmi analizler ve bu analizlere göre hesaplanmış olan 2020 birim  
fiyatların altında açıklama yapılamayacağı,  
İhale üzerinde bırakılan isteklinin nakliye girdilerini, idarenin belirlediği kural  
dahilinde, bu resmi analizlere göre hesaplanan SNBF üzerinden, asgari kârsız ve genel  
gidersiz birim fiyatlara makul bir genel gider oranı ekleyerek açıklaması gerekirken, eksik ve  
hatalı hesaplama yaptığı,  
SNBF.27 (Şantiye dışına kamyonla kazı malzemesi ve moloz nakli) iş kaleminin ölçü  
birimi (ton) olmasına rağmen, m3 cinsinden tespit edilen kazı miktarının kazının cinsine  
uygun yoğunluk değeriyle çarpılarak (ton) cinsine çevrilmesi gerekirken bu işlemin  
yapılmadığı,  
b) Açıklanması istenen iş kalemlerinin birim fiyat tarifleri incelendiğinde; ekskavatör  
ve dragline tipi makineler, motor greyder, mazot (motorin) analiz girdilerinin muhtelif iş  
kalemlerinin bünyesinde bulunduğu, anılan istekli tarafından bu girdiler için tüm iş  
kalemlerinin analizlerinde aynı fiyatın gösterilmesi gerektiği ancak yapılan açıklamalarda bu  
kurala uyulmadığı, aynı analiz girdisi için açıklama istenen/istenmeyen ayrımı yapılarak  
farklı fiyatlandırma yapıldığı,  
Muhtelif iş kalemlerine giren “Sahalara göre döküm bedeli” maliyet unsurunun ise  
İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraki olan İSTAÇ tarafından belirlenmekte olduğu, bu  
unsurun, dahil olduğu tüm iş kalemi analizlerinde ilan edilen fiyatlar üzerinden açıklama  
yapılması gerekirken bu kurala da uyulmadığı,  
c) Bir kısım iş kalemleri bünyesine giren aynı nitelikli makine-ekipman unsurlarının  
farklı rayiç girdileri olarak gösterilmek suretiyle açıklama istenilmeyen iş kalemleri  
kapsamına dahil edilmesinin hukuken mümkün olmadığı, çok sayıda Kamu İhale Kurulu  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/031  
: 21  
: 08.07.2020  
: 2020/UY.I-1178  
kararına yansıdığı üzere, bir iş kalemindeki aynı tür analiz girdileri toplanarak, açıklama  
istenilecek analiz girdileri ve açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirlenmesi  
gerektiği,  
Mevcut ihalede TF- 05/03 poz numaralı “Makina ile İksasız Serbest Kazı Yapılması ve  
Kazıdan Çıkan Malzemenin Kesin Depoya Nakli", TF- 05/01 poz numaralı “Makina ile  
İksasız Kanal Kazısı Yapılması ve Kazıdan Çıkan Malzemenin Kesin Depoya Nakli (îksa  
Bedeli Hariç)” iş kalemlerinin analizlerindeki temel girdi “ekskavatör (paletli)” olmasına  
rağmen bu girdinin açıklanmadığı,  
Söz konusu iş kalemlerinin analiz ve tarifleri incelendiğinde, işin karakterinin  
makineli kazı olduğu ve ana girdinin de kazı makinesi olduğu, bu unsurun açıklanmamasının  
o iş kaleminin hiç açıklanmadığı anlamına geleceği,  
İdare, söz konusu iş kalemlerinin bünyesine giren “ekskavatör (paletli)” temel makine  
girdisini beygir güçlerine göre farklılaştırmak suretiyle, aynı iş kaleminin analizinde üç ayrı  
“ekskavatör (paletli) ” girdi türü gösterdiği, bu temel girdinin maliyetinin üçe bölünerek her  
birisi için analiz tutarının %3’ünün altına çekilmek suretiyle, tamamının açıklanması  
istenmeyen analiz girdisine dönüştürüldüğü ve böyle bir yöntemin Kamu İhale Genel  
Tebliği’ndeki emredici düzenlemelere aykırılık teşkil ettiği,  
d) Açıklanması istenen analiz girdileri içerisinde 10.160.1026 poz no’lu "mazot  
(motorin)" girdisinin de bulunduğu,  
İsteklinin motorin girdisini Çevre ve Şehircilik Bakanlığı rayici (10.160.1026 pozu)  
üzerinden açıklaması veya Tebliğ’in (45.1.13.14.) maddesindeki hükümlere uygun şekilde  
EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarını esas alarak belirlemesi ve  
belgelendirmesi gerekirken, her iki değerin altında kalan bir fiyat gösterdiği, aşırı düşük teklif  
açıklamalarının bu haliyle kabulünün mümkün olmadığı,  
Anılan isteklinin, litre cinsinden gösterdiği motorin fiyatını analizlerdeki kg cinsine  
çevirmek için kullandığı yoğunluk oranının da hatalı olduğu, çevrim hesabında kullanılan  
yoğunluk katsayısının 0,8200 kg/litre - 0,8450 kg/litre aralığında olması gerekirken, bu  
aralığın üzerinde bir yoğunluk değeri kullanıldığı, dolayısıyla motorin için yapılan  
açıklamaların mevzuata aykırı olduğu,  
e) Açıklanması istenilen analiz girdileri içerisinde; ekskavatör ve dragline tipi  
makineler, motor greyder, yükleyici (lastik tekerlekli), kombine kanal temizleme aracı,  
arazöz, demir doğrama imalat atölyesi gibi makine-ekipmanların bulunduğu,  
Bu girdilerin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınarak açıklanması mümkün  
bulunmamasına rağmen, bir kısmı için fiyat teklifiyle açıklama yapıldığı, bu girdilerin ya  
kendi malı olarak amortisman gösterilmek suretiyle veya Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
rayiçleri üzerinden açıklanması gerektiği,  
Bir kısım makineler için, isteklinin kendi mülkünde olmasından hareketle, analizlerde  
hiç bedel gösterilmemesinin hatalı olduğu, amortisman süreleri dolmamış olan bu makineler  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/031  
: 21  
: 08.07.2020  
: 2020/UY.I-1178  
için amortisman değerleri üzerinden analizlerde karşılık gösterilmesinin zorunlu olduğu,  
Keza, bir kısım makine-ekipmanın isteklinin kendi mülkünde olması ve amortisman  
sürelerinin dolmuş bulunması dikkate alınarak, bunlar için analizlerde bedel gösterilmemişse  
de, bu uygulama hatalı olup, bu makinelerin amortisman dışında kalan yedek parça, tamir,  
bakım, sermaye faizi, nakil, montaj, demontaj giderlerine ilişkin işletme maliyetlerinin ayrıca  
açıklanması ve kanıtlanması gerektiği,  
f) Açıklanması istenen iş kalemleri bünyesinde bir kısım yardımcı analizlerin de  
bulunduğu,  
Bu çerçevede; TF-05/06 poz numaralı “İnce Kırmataş (0-30mm) Hazırlanması ve  
Makine İle Serilmesi (Nakliye Dahil)” iş kalemi bünyesinde;  
19.100.2015 poz numaralı “Ocakta taş hazırlanması ”  
19.100.1029 poz numaralı “Yükleyici (lastik tekerlekli) 1 saatlik ücreti”  
19.100.1034 poz numaralı “Konkasörün 1 saatlik ücreti”  
-TF-06/12 poz numaralı “Ocaktaşı ile 200 dozlu çimento harçlı; Taş Duvar Yapılması”  
iş kalemi bünyesinde;  
19.100.2015 poz numaralı “Ocakta taş hazırlanması” iş kalemlerine ait yardımcı  
analizler gösterildiği,  
Ancak bu yardımcı analizlerin her birinin kapsamında ayrıca işçilik, makine- ekipman  
ve malzeme girdileri bulunduğu, her birinin kamu birim fiyatları üzerinden açıklaması veya  
bu yardımcı analizler bünyesinde yer alan işçilik, makine-ekipman ve malzeme girdilerinin  
her birinin ana iş kalemi için belirlenen açıklanması istenen analiz girdileri ve açıklanması  
istenilmeyen analiz girdilerinin tespitinde dikkate alınması gerektiği,  
Bu çerçevede örneğin; TF-05/06 poz numaralı iş kalemi için açıklanması istenen  
analiz girdisi olarak gösterilen düz işçi miktarı (çalışma saati) belirlenirken, 19.100.2015 poz  
numaralı “Ocakta taş hazırlanması ” yardımcı analizi bünyesinde bulunan düz işçi miktarı  
(çalışma saati) da dahil edilerek toplam üzerinden açıklama yapılması gerektiği, aksi bir  
uygulamanın yardımcı analiz içerisinde bulunan ve açıklanması zorunlu olan işçilik  
kalemlerinin açıklanmaması şeklinde bir sonuç doğuracağı,  
g) İdarece verilen analiz formatlarına uyulmadığı, açıklama istenilmeyen bir kısım  
analiz girdilerinin değerinin (0) olarak gösterildiği ve aritmetik hata yapıldığı,  
İsteklinin, idarece verilen özel ve paçal analizlerdeki girdileri tür, miktar, ölçü birimi  
ve diğer özellikler itibariyle aynen esas alması gerekirken; bir kısım analizlerde değişiklikler  
yaparak, fiyat avantajı sağladığı, analizlerdeki girdi miktarlarında yuvarlamalar yaptığı,  
analizlerde yer alan açıklanması istenmeyen analiz girdilerinin bir kısmı için gösterdiği  
fiyatlarda yuvarlamalar yaparak aritmetik hataya sebebiyet verdiği, bu hata düzeltildiğinde  
teklif fiyatının üzerine çıkıldığı, analizlerde yer alan açıklanması istenmeyen analiz  
girdilerinin bir kısmı için (0) sıfır değer gösterdiği, hiçbir unsurun ekonomik olarak sıfır  
değer taşımasının mümkün olmadığı dikkate alındığında böyle bir uygulamanın hukuken  
mümkün olmadığı,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/031  
: 21  
: 08.07.2020  
: 2020/UY.I-1178  
h) İsteklinin analiz girdilerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan rayiç  
fiyatları hatalı aldığı, esas aldığı rayiç fiyatın analiz girdisinin özelliklerini karşılamadığı,  
ı) İsteklinin işçilik girdisi için gösterdiği bedelin 2020 yılı saatlik asgari ücret tutarı  
olan 13,08 TL' nin altına düşmemesi gerekirken bu kurala uyulmadığı,  
j) Bir kısım analiz girdileri için, bu alanda ticari faaliyet göstermeyen firmalardan  
fiyat teklifi alındığı, sunulan fiyat teklifleri üzerindeki beyan ifadesinin eksik ve hatalı  
olduğu, tarihlerde ve onay işlemlerinde eksiklik, hata ve çelişkiler bulunduğu, fiyat  
tekliflerinin son geçici vergi beyanname dönemine ait olmadığı, fiyat tekliflerinin usulünce  
düzenlenmiş maliyet tespit tutanağı (EK-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağına (EK-O.6)  
dayanmadığı,  
Açıklanması İstenen İş Kalemleri Kapsamında Bulunan TF.11/03 Poz No’lu  
k)  
“Kaba Izgara ve Sirkülasyon Yapılarında Tutulan Plastik Poşet, Pet Şişe, Ahşap, Ağaç vb.  
Katı Malzemelerin, Düzenli (Periyodik) Zamanlarda Çıkarılması ve Kesin Depoya  
iş kalemi bünyesindeki bir kısım işçiliklerin açıklanmadığı,  
Nakliyesi”  
işletme yapılarında  
Sözleşmenin (33.19) maddesinin 13 no’lu alt bendinde “Yüklenici,  
tutulan plastik poşet, pet şişe, ahşap, ağaç vb. katı malzemelerin çıkartılması ve kesin  
depoya nakliyesi işleri için asgari 1 Şoför, 1 Erbap İşçi, 1 Düz İşçi ve 1 Kamyonetten  
oluşacak 2 adet ekibini, mesai saatleri içinde,  
üstlenmiş olduğu işin önemine binaen ve iş  
zorundadır. Aksi takdirde 500-  
her an iş yerinde bulundurmak  
programına uygun olarak  
TL/Gün ceza müteakiben düzenlenecek ilk hak edişinden kesilecektir. Bulundurulması gereken  
asgari miktar olup  
ekip sayısı  
ihtiyaç halinde bu sayı iş programına uygun olarak yeterli  
sayıda artırılacaktır.” şeklinde bir düzenlemenin bulunduğu,  
“kaba ızgara ve sirkülasyon  
Bu düzenlemenin esasen TF.11/03 poz no’lu  
yapılarında tutulan plastik poşet, pet şişe, ahşap, ağaç vb. katı malzemelerin, düzenli  
(periyodik; zamanlarda çıkarılması ve kesin depoya nakliyesi  
iş kaleminin birim fiyat  
tarifini tanımladığı, söz konusu birim fiyat tarifi kapsamında yüklenicinin bulundurması  
gereken personel, araç ve gerece açıklık getirdiği,  
Bir başka ifadeyle aşırı düşük teklif açıklamasında bulunan isteklilerin TF.11/03  
poz no’lu iş kalemine fiyat teklif ederken Sözleşmenin (33.19) maddesinin 13 nolu alt  
bendinde yer alan yükümlülükleri de hesaba katmalarının zorunlu olduğu, zira  
sözleşmenin anılan maddesinden doğan maliyeti ayrıca temsil eden bir birim fiyatın  
bulunmadığı,  
Bir başka istekli tarafından yapılan şikâyet başvurusuna idarece verilen cevapta;  
Sözleşmenin (33.19) maddesinin 13 nolu alt bendinden doğan bu yükümlülüğün  
periyodik yapılması gereken işler kapsamında olmadığı, iş yükünün yağış durumuna göre  
ve mevsimsel olarak değişiklik gösterebileceği, bu nedenle madde hükmünde belirtilen  
“erbap işçi”  
unsurunun genel giderler kapsamında değerlendirilmesi gerektiğinin ifade  
edildiği,  
Söz konusu düzenlemedeki açıklık karşısında idarece verilen cevabın tamamen  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/031  
: 21  
: 08.07.2020  
: 2020/UY.I-1178  
hatalı olduğu, zira (33.19) maddesinin 13 no’lu alt bendinde açıkça; 2 adet ekibi  
mesai saatleri içinde “her an iş  
oluşturan işçilik ve diğer araç- gereç unsurlarının “  
”,  
yerinde”  
bulundurulmasının zorunlu olduğunun düzenlendiği, aynı maddede işaret edilen  
“asgari miktar  
olduğunun da ayrıca hüküm altına alındığı,  
ekip sayısının  
“kaba ızgara ve sirkülasyon yapılarında tutulan  
Dolayısıyla TF.11/03 poz no’lu  
plastik poşet, pet şişe, ahşap, ağaç vb. katı malzemelerin, düzenli (periodik) zamanlarda  
çıkarılması ve kesin depoya nakliyesi  
iş kalemi bünyesindeki açıklanması istenen analiz  
girdileri belirlenirken mutlaka Sözleşmenin (33.19) maddesinin 13 nolu alt bendinden doğan  
“erbap işçi”  
unsurunun da eklenmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
Başvuru sahibinin (a), (b), (c), (d), (e), (f), (g), (h), (ı), (j) iddialarına ilişkin olarak  
yapılan incelemede,  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif sorgulaması öngörülen ihalelerde  
yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında yapılacak işlemler” başlıklı 38’inci maddesinde  
38.1. İdare, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş kalemi/grubunun yaklaşık  
maliyete oranını tespit edecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının  
büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/031  
: 21  
: 08.07.2020  
: 2020/UY.I-1178  
kalemleri/grupları listesi” ile iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz  
girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz  
girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay  
belgesine eklenecektir. Sıralı iş kalemleri/grupları listesi oluşturulurken, iş kalemleri/grupları  
tutarlarının yaklaşık maliyete oranları, en yakın dört ondalık basamaklı sayıya getirilecek  
biçimde yuvarlanacak ve bu oranların toplamının, yuvarlama nedeni ile 1 den farklı olması  
dikkate alınmayacaktır...” açıklaması,  
Anılan Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci  
maddesinde “…45.1.1.5. Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı  
Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne  
uygun sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır.  
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik  
bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/031  
: 21  
: 08.07.2020  
: 2020/UY.I-1178  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
Örnek:  
Yaklaşık maliyeti 100.000 TL olan bir ihalede; ihale komisyonu, (38.1) maddesine  
göre idarece oluşturulan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ni kullanarak yaklaşık maliyete  
oranlarının kümülatif toplamı % 80 den küçük olan (0,6888) 8, 9 ve 10 nolu iş  
kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan 4  
nolu iş kalemi/grubunu açıklama istenilecek iş kalemleri/grupları olarak belirleyecektir.  
Sıralı iş kalemleri/grupları listesi  
İş kalemi/  
grubu No  
İş kalemi/  
grubu adı  
…….  
Kümülatif  
toplam  
0,3200  
0,5200  
0,6888  
0,8388  
0,9348  
0,9588  
0,9813  
0,9913  
0,9988  
1,0000  
Tutarı  
Tutar/YM  
8
9
32.000  
20.000  
16.880  
15.000  
9.600  
2.400  
2.250  
1.000  
750  
0,3200  
0,2000  
0,1688  
0,1500  
0,0960  
0,0240  
0,0225  
0,0100  
0,0075  
0,0012  
100,0000  
…….  
10  
4
…….  
…….  
6
…….  
7
…….  
3
…….  
5
…….  
2
…….  
1
…….  
120  
Toplam  
100.000  
Sorgulama yapılacak olan “4” nolu iş kalemi/grubunun kar ve genel gider hariç birim  
fiyatının18,49 TL olduğu varsayıldığında, ihale komisyonu tarafından, tutarı 18,49 TL’nin %  
3’ü olan (18,49x0,03=0,55) 0,55 TL’ye eşit veya altında kalan analiz girdileri “vida ve  
plastik dupel, agraf 12 cm, agraf vidası, derz bandı, ses yalıtım bandı, borazan vida, derz  
dolgu alçısı harcı” olarak tespit edilecektir.  
Ancak söz konusu girdilerin tutarları toplamı olan 2,81 TL’nin, 4 nolu iş kaleminin  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının (birim fiyatının) % 15’i olan (18,49x0,15=2,77)  
2,77 TL’den fazla olması nedeniyle sıralı analiz girdileri tablosuna göre 2,77 TL’lik tutarın  
aşılmasına neden olan “vida ve plastik dubel” açıklama yapılması gerekli olmayan analiz  
girdileri içinden çıkarılacak ve “agraf 12 cm, agraf vidası, derz bandı, ses yalıtım bandı,  
borazan vida, derz dolgu alçısı harcı” açıklama yapılmasına gerek olmayan analiz girdileri  
olarak ihale komisyonunca tespit edilecektir.  
İş kalemi / grubu analizi  
Yangına dayanıklı alçı  
levhaları ile metal iskeletli giydirme  
duvar yapılması (………… Duvar  
duvar Ölçü Birimi  
İş kalemi / grubu  
No: 4  
m2  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/031  
: 21  
: 08.07.2020  
: 2020/UY.I-1178  
Levhası ile)  
Miktar B.Fiyat  
Poz No  
Girdiler  
Ö Br.  
Tutarı*  
ı
ı
XXX  
XXX  
……  
…..  
Vida ve plastik dubel  
Ad XXX  
0,54  
5,00  
Levha xx mm (yangına m2 XXX  
dayanıklı)  
…..  
…..  
…..  
…..  
…..  
…..  
…..  
…..  
…..  
…..  
…..  
Tc 60 Profilli-0,6mm  
TU 28 Profilli-0,5 mm  
Agraf 12 cm  
m
m
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
3,50  
0,80  
0,51  
0,31  
0,34  
0,33  
0,35  
0,43  
0,68  
3,25  
2,45  
18,49  
4,62  
23,11  
Ad XXX  
Agraf vidası  
Kt  
m
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
Derz Bandı (Cam el.)  
Ses yalıtım bandı 5 cm  
Borazan vida  
m
Kt  
Derz dolgu alçısı harcı  
Düz İşçi(taş.)  
m3 XXX  
Sa  
Sa  
Sa  
XXX  
XXX  
XXX  
Alçı levha ustası  
Alçı levha usta yar.  
Kar ve genel giderler hariç toplam  
Kar ve genel giderler (% 25)  
Toplam Tutar  
Sıralı analiz girdileri tablosu  
Girdiler  
Kümüla  
tif  
Toplam  
B.  
Fiyatı  
Tutar  
ı
Ö.B Miktarı  
Açıklama yapılmas  
ı
istenilmeyecektir  
Açıklama yapılmas  
ı
istenilmeyecektir  
Açıklama yapılmas  
ı
istenilmeyecektir  
Açıklama yapılmas  
ı
Agraf vidası  
Kt  
m
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
0,31  
0,33  
0,34  
0,35  
0,31  
0,64  
0,98  
1,33  
Ses yalıtım bandı 5 cm  
Derz Bandı (Cam el.)  
Borazan vida  
m
Kt  
istenilmeyecektir  
Açıklama yapılmas  
ı
istenilmeyecektir  
Açıklama yapılmas  
Derz dolgu alçısı harcı  
Agraf 12 cm  
m3  
Ad  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
0,43  
0,51  
1,76  
2,27  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/031  
: 21  
: 08.07.2020  
: 2020/UY.I-1178  
ı
istenilmeyecektir  
Vida ve plastik dubel  
Düz İşçi(taş.)  
Ad  
Sa  
m
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
0,54  
0,68  
0,80  
2,45  
3,25  
3,50  
5,00  
2,81  
TU 28 Profilli-0,5 mm  
Alçı levha usta yar.  
Alçı levha ustası  
Sa  
Sa  
m
Tc 60 Profilli-0,6mm  
Levha xx mm (yangına day  
anıklı)  
m2  
(Not = Örnekteki iş kalemine ait analizdeki girdiler ve tutarları gerçek verileri  
yansıtmamaktadır, (45.1.2.1) ve (45.1.2.2) maddesi için oluşturulmuş sayısal örnektir.)  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
...  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz  
sunulması istenmeyecektir.  
...  
45.1.4. İ dare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/031  
: 21  
: 08.07.2020  
: 2020/UY.I-1178  
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
(Ek Paragraf:RG-7/6/2014-29023) Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim  
fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden  
fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan  
analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında  
(Değişik ibare:RG-16/3/2019-30716)  
veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama  
istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz  
formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz  
sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi  
uyarınca yapılabilir..  
...  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından resen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak  
suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13.Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/031  
: 21  
: 08.07.2020  
: 2020/UY.I-1178  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
...  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.  
...  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen  
teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili  
madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu  
da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.açıklamaları yer  
almaktadır.  
İhale dokümanında yer alan düzenlemelerden şikâyet konusu ihaleye ilişkin işin, Asya  
Yakası 2, Kısım Müteferrik Atıksu, Yağmursuyu Dere Temizlik Bakım Onarım İnşaatı  
olduğu, 100 adet ihale dokümanı satın alındığı, ihalenin 24.02.2020 tarihinde açık ihale usulü  
ile birim fiyat teklif alınmak suretiyle yapıldığı, ihaleye 58 isteklinin teklif verdiği, ihale  
komisyonunca 14.05.2020 tarihli birinci ihale komisyonu kararında sınır değerin  
46.008.989,29 TL olarak belirlendiği, 27 istekli tarafından sunulan teklifin aşırı düşük teklif  
olarak belirlendiği ve 6 istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamasında bulunulduğu,  
Söz konusu isteklilerden Tekbudak İnş. Mim. Müh. Ltd. Şti. - Metrosan İnş. San. ve  
Tic. Ltd. Şti. - Karaca İnş. Nakl. İş Ortaklığı’nın TF.10/01 nolu poz için idarece verilen  
analize cevap verilmediği gerekçesiyle, Efor Yapı İnş. Taah. ve Tic. A.Ş.nin analiz  
girdilerinden makinist yardımcısı ve düz işçi pozlarına ait miktarları hatalı olduğu  
gerekçesiyle, Hasan Vardar İnş. San. ve Tic. A.Ş. - Pam İnş. ve Turz. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın  
TF. 11/03 poz nolu “Kaba ızgara ve sirkülasyon yapılarında tutulan plastik poşet, pet şişe,  
ahşap, ağaç vb. katı malzemelerin, düzenli (periyodik) zamanlarda çıkarılması ve kesin  
depoya nakliyesi”, TF.08/05 poz nolu “Çelik boru direkli ve kafes tel ile; Koruma Çiti  
Yapılması (h:2,50m) (Yüklenici Malı) (Nakliye Dahil).” ve TF. 10/05 poz nolu “Tabanı  
betonlu Islahlı batık çalışan (deniz seviyesi altında) kapalı dere yataklarında biriken  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/031  
: 21  
: 08.07.2020  
: 2020/UY.I-1178  
teressubat, kum, taş vb. katı malzemelerin; Kazılması, Çıkartılması ve Kesin Depoya  
Nakliyesi.” iş kalemleri için aşırı düşük savunma talebi tebligatı ekinde verilen analiz  
miktarlarına uyulmadığı gerekçesiyle, 3-El Müh. Müş. Har. İnş. Taah. Tur. Hayv. Mobl. İth.  
İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin birim fiyat analizlerinde işçilik kalemleri için verilen 10,12  
TL/saat ve 11,38 TL/saat ücretlerinin, 2020 yılı brüt asgari ücretinin (13,08 TL/saat) altında  
olduğu gerekçesiyle, Erşan Erşan İnş. - Arifhan Yapı Müh. - Tekinsan Mad. - Yakut Yapı  
Nakl. İş Otaklığı İnş. - Arifhan Yapı Müh. - Tekinsan Mad. - Yakut Yapı Nakl. İş  
Ortaklığı’nın analizlerde yer düz işçi (İnşaat işçisi) girdisine ait miktarların hatalı  
hesaplandığı gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmadığı, Eren İnş.  
San. ve Tic. A.Ş. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının ise uygun bulunarak  
ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlendiği, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci  
teklifin ise başvuru sahibi İnko Proje İnş. Tic. A.Ş. - Altek Grup İnş. Mad. Tic. Ltd. Şti.-Altar  
Müh. İnş. San.ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı olarak belirlendiği anlaşılmıştır.  
Aktarılan mevzuat hükümlerinden, ihale komisyonu tarafından yapılan değerlendirme  
neticesinde teklif fiyatı sınır değerin altında kalan isteklilerin tekliflerinin aşırı düşük teklif  
olarak değerlendirilmesi ve bu teklif sahiplerinden, yaklaşık maliyetin %80’lik bölümünü  
oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntıların yazılı olarak istenilmesi gerektiği,  
İdarece açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına göre oluşturulan “sıralı  
analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne  
eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerinin tespit edileceği, söz konusu analiz girdilerine  
ilişkin olarak isteklilerden açıklama yapılmasının istenilmeyeceği (işçilik girdileri hariç),  
bahsi geçen hususa ilişkin olarak da açıklama isteme yazılarında, açıklanması istenilmeyecek  
olan analiz girdilerine yer verileceği,  
Diğer yandan, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu  
olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanmış ve birden fazla iş kalemini  
ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için, bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve  
miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük  
tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerektiği,  
İsteklilerin açıklamalarında iş kalemleri/grupları için hazırlanacak analizlerde ise,  
açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dâhil analizlerini oluşturan tüm girdilerin  
gösterileceği, açıklamada sunacakları analizlerin idarece verilen analiz formatlarına uygun  
olması gerektiği, aksi takdirde ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat  
tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya Teknik Şartname’ye uygun olmayan  
açıklamaları sunan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği anlaşılmıştır.  
İdarece gönderilen ihale işlem dosyasında yer alan bilgi ve belgelerden ;  
-TF-10/02 “Tabanı betonlu ve üstü açık dere yataklarında biriken teressubat, kum, taş  
vb. katı malzemelerin; Kazılması, Çıkartılması ve Kesin Depoya Nakliyesi”, TF-10/04  
“Tabanı betonlu Islahlı batık çalışan (deniz seviyesi altında) açık dere yataklarında biriken  
teressubat, kum, taş vb. katı malzemelerin; Kazılması, Çıkartılması ve Kesin Depoya  
Nakliyesi”  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/031  
: 21  
: 08.07.2020  
: 2020/UY.I-1178  
-TF-05/03 “Makina İle İksasız Serbest Kazı Yapılması ve Kazıdan Çıkan Malzemenin  
Kesin Depoya Nakli” TF-10/01 “Kapalı dere yataklarında biriken teressubat, kum, taş vb. katı  
malzemelerin; Kazılması, Çıkartılması ve Kesin Depoya Nakliyesi”  
-TF-11/01 “Üstü açık atıksu alma (çevirme) ve kum tutucu yapılarda biriken  
teressubat, kum, taş vb. katı malzemelerin; Kazılması, Çıkartılması ve Kesin Depoya  
Nakliyesi”  
-TF-05/06 “İnce Kırmataş (0-30mm) Hazırlanması ve Makine ile Serilmesi (Nakliye  
Dahil)”  
-TF-06/12 “Ocaktaşı ile 200 dozlu çimento harçlı; Taş Duvar Yapılması”  
-TF-12/01 “Ø700mm'den Ø2000mm (dahil ) ve daha büyük çaplardaki atıksu ve  
yağmursuyu kolektörlerinde, muayene bacalarında biriken teressubat, kum vb. katı atık  
malzemelerin el veya makine ile kazılması, çıkartılması ve kesin depoya nakliyesi”  
-TF-11/03 “Kaba ızgara ve sirkülasyon yapılarında tutulan plastik poşet,pet  
şişe,ahşap,ağaç vb. katı malzemelerin, düzenli (periodik) zamanlarda çıkarılması ve kesin  
depoya nakliyesi”  
-TF-08/05 “Çelik boru direkli ve kafes tel ile; Koruma Çiti Yapılması. (h:2.50m)  
(Yüklenici Malı) (Nakliye Dahil)” TF-08/01 “Çeşitli Demir İşleri Yapılması ve Yerine  
Konulması (Yüklenici Malı) (Nakliye Dahil) (Boyanması hariç)”  
-TF-05/01 “Makina İle İksalı Kanal Kazısı Yapılması ve Kazıdan Çıkan Malzemenin  
Kesin Depoya Nakli (İksa Bedeli Hariç)”  
-TF-10/05 “Tabanı betonlu Islahlı batık çalışan (deniz seviyesi altında) kapalı dere  
yataklarında biriken teressubat, kum, taş vb. katı malzemelerin; Kazılması, Çıkartılması ve  
Kesin Depoya Nakliyesi” olmak üzere 13 adet iş kaleminin açıklanması istenen iş kalemleri  
olarak belirlendiği, söz konusu iş kalemlerinin paçal iş kalemi niteliğinde olduğu  
anlaşılmıştır.  
Diğer yandan, idarece yapılan değerlendirme neticesinde teklif fiyatı sınır değerin  
altında kalan 27 isteklinin bulunduğu, söz konusu isteklilerden 09.04.2020 tarihli yazılar ile  
aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği, bahsi geçen yazılarda “… Kanun, Yönetmelik ve  
Kamu İhale Genel Tebliğinin konuya ilişkin hükümleri uyarınca;  
Teklifiniz kapsamında yer alan aşağıdaki iş kalemlerine ilişkin analiz girdilerinin  
fiyatları ile ilgili tüm ayrıntıların (Tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar,  
fiyat teklifleri, çimento ve demir ürünleri için üreticinin ilan edilmiş fiyat tarifeleri, Kamu  
Kurum ve Kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri  
veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri, Kamu Kurum ve Kuruluşları tarafından ilgili mala  
ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar, ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış  
tutarı tespit tutanakları, stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları, yardımcı  
analizler vb.) Kamu İhale Genel Tebliğinin 45. maddesinde düzenlenen usule uygun biçimde  
açıklamanız gerekmektedir. ” ifadelerine yer verildiği,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/031  
: 21  
: 08.07.2020  
: 2020/UY.I-1178  
Yazı ekinde açıklama istenilen paçal iş kalemlerinin isimlerinin bulunduğu tablolara,  
paçal iş kalemlerinin ihtiva ettiği iş kalemlerinin isimlerinin bulunduğu ancak miktarlarının  
bulunmadığı tablolara, paçal iş kalemlerinin ihtiva ettiği iş kalemlerinin analiz girdi  
isimlerinin ve miktarlarının gösterildiği tablolara, açıklama istenilen iş kalemlerine ilişkin  
açıklama istenilmeyen analiz girdi isimlerinin bulunduğu tablolara, açıklama istenilen iş  
kalemlerine ilişkin açıklama istenilen analiz girdi isimlerinin bulunduğu tablolara yer  
verildiği görülmüştür.  
İdarece isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısı ekinde yer verilen  
ve açıklanması istenen TF-05/06 poz nolu “İnce Kırmataş (0-30mm) Hazırlanması ve Makine  
İle Serilmesi (Nakliye Dahil)” iş kaleminin paçal iş kalemi niteliğinde olduğu, söz konusu iş  
kalemine ait analiz formatında yer alan 19.100.2015 poz nolu “Ocakta taş hazırlanması”  
analiz girdisi, 19.100.1029 poz nolu “Yükleyici (Lastik tekerlekli) (100HP) 1 saatlik ücreti”  
analiz girdisi ve 19.100.1034 “Konkasörün 1 saatlik ücreti” analiz girdisi bulunduğu  
anlaşılmıştır.  
Belirtilen analiz girdileri birim fiyat mahiyetinde olduğundan her birinin analizi ve  
19.100.2015 poz nolu birim fiyat analizi içerisinde ayrıca alt analizi bulunmakta olup  
mevzuata uygun şekilde açıklama istenilebilmesi için en ayrıntılı şekilde temel analiz  
girdilerinin tespit edilmesi gerekmektedir.  
İdare tarafından paçal iş kalemini oluşturan birim fiyatların analizleri aşırı düşük teklif  
açıklama talebi yazısı ekinde bulunan tablolarda ayrı ayrı belirtilmekle birlikte, söz konusu  
birim fiyat analizlerinin içerisinde aynı nitelikte analiz girdileri (amonyum nitrat, paletli delgi  
makinesi,düz işçi, yağcı, mazot vb.) bulunduğu ve bu girdilerin bir araya getirilerek  
toplanmadığı görülmektedir.  
Açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin tespiti iş kalemi analizinde yer alan birim  
fiyatların alt analizinde yer alan aynı temel girdilerin toplanmak suretiyle tek bir analize  
dönüştürülmesi ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesine göre analiz girdilerinden,  
tutarı kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olan sorgulamaya tabi  
tutulmayacak analiz girdilerinin tespitinin ve tutarları %3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşıp aşmadığının denetiminin bu şekilde  
yapılması ile açıklama istenilmeyen girdilerin tespiti mümkün olmaktadır. Ancak idarece bu  
tespitin paçal iş kalemini oluşturan her bir birim fiyat alt analizinde ayrı ayrı yapıldığı  
görülmüş olup, bu yöntemin anılan Tebliğ’in 45’inci maddesinde yer alan açıklamalara uygun  
olmadığı anlaşılmaktadır.  
Aktarılan hususlar bir arada değerlendirildiğinde, kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce  
tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş  
kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, aşırı  
düşük teklif açıklama isteme yazısı ekinde verilmesi gerektiği, uyuşmazlığa konu ihalede  
açıklama istenilen iş kalemlerine ilişkin hazırlanan analizlerin paçal iş kalemi olarak  
hazırlandığının görüldüğü, söz konusu analizlerin anılan Tebliğ’de belirtildiği üzere “ayrıntılı  
analiz” niteliği taşımadığı anlaşılmıştır. Dolayısıyla, bu haliyle aşırı düşük teklif sorgulama  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/031  
: 21  
: 08.07.2020  
: 2020/UY.I-1178  
işleminin usulüne uygun olarak gerçekleştirilmediği, bu şekilde yapılan bir sorgulama  
sonucunda aşırı düşük teklif açıklamalarına ilişkin sağlıklı bir değerlendirme yapılabilmesinin  
imkân dâhilinde olmadığı anlaşılmıştır. Bu çerçevede,  
a) “Sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak tutarlarının yaklaşık maliyete  
oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif  
toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi  
tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenmesi,  
b) Açıklama istenilecek paçal iş kalemlerine ait birim fiyat analizlerinin temel  
girdilere (işçilik, mazot, diğer malzeme girdileri, makine amortismanı vb. makine girdileri)  
kadar ayrıştırılarak yapılması,  
c) Paçal iş kalemlerine ait analizlerde aynı poz numarasına sahip girdilerin miktar ve  
tutarlarının toplanması (örneğin aynı paçal iş kalemi analizi içerisinde yer alan tüm mazot  
girdilerinin toplanması),  
d) Yukarıdaki işlemlerden sonra Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine  
göre açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirlenmesi,  
e) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre aynı girdinin birden  
fazla paçal iş kalemi analizinde yer alması halinde, bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı  
değerlendirilerek, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için  
açıklama istenilmesi (Örneğin mazot girdisi birden fazla paçal iş kalemi analizinde yer alması  
durumunda, eğer bu paçal iş kalemleri analizlerinden en az birinde mazot girdisinin oranı söz  
konusu analiz toplamının %3’ünün üstünde olması halinde açıklama istenilmesi),  
f) Açıklama istenilecek paçal iş kalemlerinin tümüne ilişkin olarak tek bir açıklama  
istenilmeyecek analiz girdileri listesinin hazırlanması,  
Hazırlanan açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesi ile birlikte temel girdilerin  
cins ve miktarlarının gösterildiği, açıklama istenilecek paçal iş kalemlerine ait analiz  
formatlarının sınır değer altında teklif veren isteklilere gönderilerek yeniden aşırı düşük teklif  
açıklaması istenilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden  
gerçekleştirilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.  
Başvuru sahibinin (k) iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede,  
Sözleşme Tasarısı’nın “Diğer hususlar” başlıklı 33.19’uncu maddesinin 13’üncü  
bendinde “…Yüklenici, işletme yapılarında tutulan plastik poşet, pet şişe, ahşap, ağaç v.b.  
katı malzemelerin çıkartılması ve kesin depoya nakliyesi işleri için asgari 1 şoför, 1 Erbap  
İşçi, 1 Düz İşçi ve 1 Kamyonetten oluşacak 2 adet ekibini, mesai saatleri içinde, üstlenmiş  
olduğu işin önemine binaen ve iş programına uygun olarak her an iş yerinde bulundurmak  
zorundadır. Aksi takdirde 500-TL/Gün ceza müteakiben düzenlenecek ilk hak edişinden  
kesilecektir.  
Bulundurulması gereken ekip sayısı asgari miktar olup ihtiyaç halinde bu sayı iş  
programına uygun olarak yeterli sayıda artırılacaktır…” düzenlemesi,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/031  
: 21  
: 08.07.2020  
: 2020/UY.I-1178  
İhale dokümanı birim Fiyat tariflerinin “TF.11/03- Kaba ızgara ve sirkülasyon  
yapılarında tutulan plastik poşet, pet şişe, ahşap, ağaç vb. katı malzemelerin, düzenli  
(periodik) zamanlarda çıkarılması ve kesin depoya nakliyesi” başlıklı maddesinde “Ölçü  
Birimi: adet  
Tarifi: Atıksu alma(çevirme) ve Sirkülason yapılarındaki kaba ızgaralarda biriken,  
teressubat, kum, taş vb. katı malzemelerin, gerekli iş ve işçilik emniyet tedbirleri alınmak  
suretiyle; kazılması, asansör (veya el) ile dışarıya çıkartılması; katı atık malzemenin görünüş,  
koku, toz, sızdırma ve benzeri faktörler yönünden çevreyi kirletmeyecek şekilde figüre  
edilmesi, gerekirse kurutulması; taşıtlara yüklenmesi, nihai depolama sahalarına nakliyesi ve  
boşaltılması (döküm bedeli dahil), depo sahasına serilmesi için; her türlü işçilikler, makine,  
alt yapı tesislerinin korunması, askıya alınması, hasar halinde onarılması, su boşaltma, ve  
her türlü müşkülat zamları, çalışma güçlüğü, sigorta masrafları, yatay ve düşey taşımalar,  
nakliye bedeli, genel giderler ve müteahhit karı; dahil olmak üzere, 1 adet Atıksu alma yapısı,  
sirkülasyon vb. yapıların ızgara temizliğinin yapılması.  
Ölçü : İdarece verilen iş emri ile temizliği istenen atıksu alma yapısı, sirkülasyon vb.  
yapı üzerinde bulunan ızgaranın temizliğinin yapıldığının tespiti karşılığı1 adet olarak  
ölçülendirilir. Her ebat en ve boydaki atıksu alma yapısı, sirkülasyon vb. yapılar üzerinde  
bulunan ızgaralar 1 adet kabul edilecektir.  
Not :  
1) Kaba ızgaraların temizliği sonrası çıkan malzemeler, taşıma izni alınmış nakliye  
araçlarıyla ve İBB’nin döküm izni verdiği ruhsatlı nihai döküm sahalarına yapılması ile  
döküm makbuzları (veya fatura) aslı kontrol teşkilatına ibraz edilerek, onay alındıktan sonra,  
fotokopyaları hakediş dosyasında muhafaza edilecektir.  
2) Temizliği yapılan her ızgaranın temizlik öncesi ve sonrası halleri tarihli fotoğraf ile  
hakedişlerde belgelenecektir.düzenlemesinin yer aldığı,  
Aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında isteklilere gönderilen TF.11/03- Kaba  
ızgara ve sirkülasyon yapılarında tutulan plastik poşet, pet şişe, ahşap, ağaç vb. katı  
malzemelerin, düzenli (periodik) zamanlarda çıkarılması ve kesin depoya nakliyesi” iş  
kalemine ait analiz formatının düz işçi (inşaat işçisi), şoför, arazöz (5 tonluk su sandıklı),  
mazot (motorin), şantiye dışına kamyonla kazı malz. ve moloz nakli girdilerinden oluştuğu,  
Anılan Tasarı maddesinde yüklenicinin işletme yapılarında tutulan plastik poşet, pet  
şişe, ahşap, ağaç vb. katı malzemelerin çıkartılması ve kesin depoya nakliyesi işleri için asgari  
olmak üzere 1 şoför, 1 erbap işçi, 1 düz işçi ve 1 kamyonetten oluşacak 2 adet ekibini, mesai  
saatleri içinde, üstlenmiş olduğu işin önemine binaen ve iş programına uygun olarak her an iş  
yerinde bulundurmak zorunda olduğu düzenlenmiş olup, söz konusu işçilerin unvanları ile  
ayrı ayrı sayılmak suretiyle asgari düzeyde olduğu ve gerekli görülmesi durumunda idarece  
sayının arttırılacağının düzenlendiği ve her an iş yerinde bulundurulması gerektiği ifade  
edilmiştir.  
İdarece şikâyet başvurusuna cevapta ise işçilik giderinin genel giderler arasında  
değerlendirilmesi gerektiği ifadelerine yer verilmiş olup, birim fiyat tarifleri incelendiğinde  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/031  
: 21  
: 08.07.2020  
: 2020/UY.I-1178  
ise ilgili iş kaleminin tanımının yapıldığı, işçilik için gerekli personele yer verilmediği  
anlaşılmıştır.  
İdarece Sözleşme Tasarısı’nda sayılan işçilerin asgari düzeyde olduğu, ihtiyaç  
duyulması halinde sayının arttırılabileceği ve işçilerin iş programına uygun olarak, her an iş  
yerinde bulunması gerektiği hususları da bir arada düşünüldüğünde 1 adet ızgara temizliği  
için gerekli erbap işçi girdi miktarının tespit edilerek aşırı düşük teklif sorgulaması  
kapsamında isteklilere gönderilen analiz formatında ayrıca yer verilmesi gerektiği, ayrıca  
işçilik giderlerinin açıklanması zorunlu giderlerden olduğu ve genel giderler içerisinde  
değerlendirilemeyeceği anlaşıldığından, söz konusu iddianın yerinde olduğu sonucuna  
varılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, açıklanması istenilen özel pozlara  
ilişkin analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının yukarıda belirtildiği  
şekliyle hazırlanarak, aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde isteklilere gönderilmek  
suretiyle teklif fiyatı sınır değerin altında olan isteklilerden yeniden aşırı düşük teklif  
açıklaması istenilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden  
gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.