Ana Sayfa / Kararlar / Devlet Su İşleri 20. Bölge Müdürlüğü / 2019/719611-Kahramanmaraş-Elbistan Büyükyapalak Göleti Sulaması
Bilgi
İKN
2019/719611
Başvuru Sahibi
Süleyman Demir-Gaybet İnşaat Mimarlık Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı
İdare
Devlet Su İşleri 20. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Kahramanmaraş-Elbistan Büyükyapalak Göleti Sulaması
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/035  
: 44  
: 12.08.2020  
: 2020/UY.I-1368  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Süleyman Demir-Gaybet İnşaat Mimarlık Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Devlet Su İşleri 20. Bölge Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2019/719611 İhale Kayıt Numaralı “Kahramanmaraş-Elbistan Büyükyapalak Göleti  
Sulaması” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Devlet Su İşleri 20. Bölge Müdürlüğü tarafından 28.02.2020 tarihinde açık ihale usulü  
ile gerçekleştirilen “Kahramanmaraş-Elbistan Büyükyapalak Göleti Sulaması” ihalesine  
ilişkin olarak Süleyman Demir-Gaybet İnşaat Mimarlık Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş  
Ortaklığının 01.07.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 14.07.2020 tarihli  
yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 20.07.2020 tarih ve 32198 sayı ile Kurum  
kayıtlarına alınan 20.07.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2020/1144 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
a) İhale komisyon kararının 2 no.lu gerekçesinde bahsi geçen nakliye formüllerinde  
kullanılan katsayıların birim fiyat yayımlamaya yetkili DSİ Genel Müdürlüğünün resmi  
internet sitesinden ve 2020 yılı birim fiyat kitaplarından alındığı, yapılan hesaplamalardaki iki  
katı tutarın açıklamaya konu edildiği, idarece tanzim edilen aşırı düşük teklif sorgulamasında  
yer alan ve poz numarası 07.005 ve 07.006 olarak belirtilen analiz girdilerine ilişkin herhangi  
bir güncelleme hesabı olmadığı gibi idarece de bir açıklamanın yapılmadığı, söz konusu  
tutarların yaklaşık maliyet hesabında kullanılan tutarlara eşit veya üzerinde ise esasa etki  
etmeyecek bir neden ile aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmamalarının hukuka  
aykırı olduğu, diğer taraftan aşırı düşük teklif sorgulamasında ilgili nakliye girdilerinin poz  
numaralarının 07.006 olarak belirtildiği ve (d) değerini gösterdiğinin anlaşıldığı, Danıştay 13.  
Dairesinin 10.12.2018 tarihli ve E:2018/3729, K:2018/3841 sayılı kararında da vurgulandığı  
üzere aşırı düşük teklif açıklamasında kullanılabilecek belgelerin açıklamaya esas alınan  
fiyatların tevsikine ilişkin olduğu, nakliye mesafesine ya da formülüne ilişkin açıklamanın ise  
ne suretle ve hangi belgeler esas alınarak yapılacağına dair bir belirlemenin bulunmadığı,  
ilgililerin, hukuk düzeninin öngördüğü bir yükümlülüğü tam olarak yerine getirilebilmeleri  
için bu yükümlülüğün kapsamının kendileri tarafından önceden açıkça bilinmesi gerektiği,  
aksi takdirde kapsamı tam olarak bilinmeyen bir yükümlüğün yerine getirilip getirmediğinin  
objektif olarak değerlendirilmesinin yapılamayacağı gibi, bu yükümlülüğü farklı yöntemler  
kullanarak yerine getirmeye çalışan istekliler açısından da eşit muamele ilkesine uygun bir  
değerlendirme yapılamayacağı, bu durumun ise hukuki belirlilik, öngörülebilirlik ve hukuki  
güvenlik ilkelerinin ihlali niteliğinde olacağı,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/035  
: 44  
: 12.08.2020  
: 2020/UY.I-1368  
b) İhale komisyonu kararının 3,5 ve 7 no.lu gerekçelerinde bahsi geçen iş  
kalemlerinde yer alan “C16/20 beton harcı”, “Portland çimentosu (Torbalı) (TS EN 197-1  
CEM I-42.5N)” ve “04.253 İnce Demir (8-12 mm)” analiz girdilerine ilişkin olarak Kamu  
İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesi uyarınca teklife konu alanda faaliyet gösteren  
firmalardan nakliye dahil fiyat tekliflerinin mevzuata uygun olarak meslek mensubunca  
yazılması gereken beyanın yazılarak imzalandığı, iletişim bilgileri belirtilmek suretiyle  
kaşelendiği, 17.07.2018 tarih ve 2018/UY.I-224 sayılı Kamu İhale Kurulu Kararı gereği  
herhangi bir açıklama yapılmasına gerek bulunmadığı, diğer taraftan açıklamaya konu edilen  
analiz girdiler ile ilgili malzemelerin nakliyesine ilişkin herhangi bir açıklama talebinin yer  
almadığı, Danıştay 13. Dairesinin 06.05.2019 tarihli ve E:2018/3589, K:2019/1491 sayılı  
kararı gereği usule uygun olarak alınan fiyat tekliflerindeki malzemelerin iş başına nakliyesi  
dahil olarak temin edilmesine karşın idarece uygun bulunmama işleminin hukuka aykırı işlem  
niteliğinde olduğu,  
c) İhale komisyonu kararının 6 no.lu gerekçesinde yer alan akaryakıt girdisine ilişkin  
yapılan açıklamada, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.14’üncü maddesinde yer alan  
açıklamaya göre 29.01.2020 tarihinde Kahramanmaraş Soypet Motorin bayisinden motorin  
litre fiyatının 5,4825 TL alındığı, ((5,4828/1,18)/0,83*0,90=) 5,04 TL olarak hesaplamaya  
dahil edildiği, anılan hesaplamanın aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin dosyaların yer  
aldığı, 27.05.2014 tarih ve 29012 Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Enerji  
Piyasası Bildirim Yönetmeliği’ne istinaden Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından  
EBİS Bildirim sistemi vasıtasıyla yayınlanan günlük akaryakıt bayi fiyatları ve raporlarının  
internet sitesinde yayınlandığı, söz konusu hususta ayrıca bir belge sunulması istenilmesinde  
hukuka uyarlık bulunmadığı,  
d) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.4’üncü maddesinde yer alana açıklama gereği,  
idarece tanzim edilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısının mevzuata aykırı olduğu, aşırı  
düşük teklif açıklama talep yazı ekinde söz konusu özel ve paçal iş kaleminin; alt analiz  
giderleri birim ve miktarı ile birlikte yer almasının zorunlu olduğu, aksi durumda işin niteliği  
gereği analiz yapılamayan kısma girecek olması nedeniyle Kamu İhale Genel Tebliği’nde yer  
alan açıklama kapsamında ilgili pozlara ilişkin herhangi bir analiz yapılması gerekmediği,  
08.11.2017 tarih ve 2017/UY.II-2989 sayılı Kamu İhale Kurulu Kararı doğrultusunda idarenin  
konuyla ilgili mevzuata uymadığı,  
e) Süresi dışında gelen cevabi yazıda kesinleşen ihale komisyonu kararında yer  
almayan bir başka uygun bulunmama gerekçesinin yer aldığı, söz konusu hususun kamu  
güvenirliğini zedelediği, BY-BTN2 poz no.lu iş kaleminde 04.008.2A girdisi ile ilgili olarak  
alınan fiyat teklifinde ilgili firmanın meslek mensubunun iletişim bilgilerinin yer almadığının  
belirtildiği, komisyon kararında söz konusu duruma ilişkin herhangi bir değerlendirmenin yer  
almaması 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesindeki dürüstlük, şeffaflık ve  
eşit muamele ilkesine aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/035  
: 44  
: 12.08.2020  
: 2020/UY.I-1368  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin  
% 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme  
ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair  
yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz  
sunulması istenmeyecektir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/035  
: 44  
: 12.08.2020  
: 2020/UY.I-1368  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği  
gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da  
düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş  
kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere  
yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece  
niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları  
kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar  
45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
Örneğin; isteklinin, “150 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan  
Bakanlığının 16.001 poz numaralı birim fiyatını (2010 B.F: 97,86 TL) teklif etmesi, “200  
dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.002 poz numaralı  
birim fiyatının (2010 B.F: 104,00 TL) üzerinde 105,00 TL teklif vermesi, 250 dozlu demirsiz  
beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.003 poz numaralı birim fiyatının  
kar ve genel gider hariç tutarına, (110,13/1,25=88,10 TL) kendi belirlediği % 18 kar ve genel  
gider karşılığı eklemek suretiyle 103,96 TL (88,10 x 1,18) teklif etmesi ve teklif ettiği söz  
konusu birim fiyatları aşağıdaki örnek listede gösterildiği şekilde tablo halinde göstermesi  
durumunda; bu üç iş kalemi için analiz düzenlemesi zorunlu değildir.  
Kamu kurum ve kuruluşlarının yayımlanmış birim fiyatları kullanılarak oluşturulan teklif  
birim fiyat listesi (Örnek)  
Sıra  
No  
Poz  
No  
Kamu kurum ve kuruluş birim  
fiyatları  
İş kaleminin adı  
Teklif  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/035  
: 44  
: 12.08.2020  
: 2020/UY.I-1368  
Kar  
ve  
Kar ve  
Teklif  
genel  
gider  
dahil  
birim  
fiyat  
Teklif  
edilen  
birim  
fiyat  
genel edilen  
gider kar ve  
hariç genel  
birim gider  
fiyat  
Birim fiyatı alınan  
kurum/kuruluş  
(TL)  
(TL)  
(TL)  
(TL)  
1
16.001 150  
dozlu Bayındırlık ve İskan  
97,86  
97,86  
demirsiz beton  
Bakanlığı  
2
16.002 200  
dozlu Bayındırlık ve İskan  
104,00  
105,00  
demirsiz beton  
Bakanlığı  
3
16.003 250  
dozlu Bayındırlık ve İskan  
110,13 88,10  
15,86 103,96  
demirsiz beton  
Bakanlığı  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli  
tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından resen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak  
suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/035  
: 44  
: 12.08.2020  
: 2020/UY.I-1368  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/035  
: 44  
: 12.08.2020  
: 2020/UY.I-1368  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin  
açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini  
kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan  
bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.  
45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara  
ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış  
faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.  
45.1.13.10..) Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il  
bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar  
geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın  
TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri  
dikkate alınacaktır.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir…” açıklaması,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/035  
: 44  
: 12.08.2020  
: 2020/UY.I-1368  
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.  
İhale konusu işin  
a) Adı:Kahramanmaraş-Elbistan Büyükyapalak Göleti Sulaması  
b) Yatırım proje no'su/kodu:1977A010320  
c) Miktarı (fiziki) ve türü:  
Büyükyapalak Göletinden alınacak su ile 760,90 ha (brüt) tarımsal alanın sulaması  
yapılması için borulu sistem sulama şebekesi ve Gölet gövdesi membran kaplaması  
yapılacaktır.  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
ç) Yapılacağı yer: Kahramanmaraş-Elbistan…” düzenlemesi,  
Anılan Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1.  
İstekliler tekliflerini, her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için teklif edilen birim  
fiyatlarının çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden vereceklerdir; ihale sonucu, ihale  
üzerine bırakılan istekliyle her bir iş kaleminin miktarı ile iş kalemleri için teklif edilen birim  
fiyatların çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif birim fiyat sözleşme  
imzalanacaktır” düzenlemesi,  
“Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri  
değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır  
değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca  
hesaplanan tutar üzerinden alınır.düzenlemesi yer almaktadır.  
06.05.2020 tarihinde teklifi sınır değerin altında kalan isteklilere aşırı düşük teklif  
açıklama talep yazısının gönderildiği, söz konusu yazıda ihale konusu iş kapsamında açıklama  
istenen iş kalemlerine, açıklama istenen/istenmeyen analiz girdilerine ve özel iş kalemlerine  
ilişkin olarak idarece hazırlanmış analizlere yer verildiği görülmüştür.  
18.06.2020 tarihli ihale komisyonu kararından Akta Yapı Mak. İnş. Pet. Nak. Mad.  
Ato. İth. İhr. San. ve Tic. A.Ş.nin teklifinin sunulan geçici teminat mektubunun geçerlilik  
süresinin İdari Şartname’de belirtilen süreyi karşılamadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı  
bırakıldığı, teklifi sınır değerin altında kalan Kaya İnş. İth. İhr. Taah. Tur. Doğalgaz Tic. A.Ş.,  
- Er-Kaya İnş. Müh. Nak. Taah. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı, Şaban Peker, Nesim Oruç - Kırıkkaya  
İnş. Nak. Pet. Gıda Tur. Tarım Hayvan. San. Tic. Ltd. Şti İş Ortaklığı ve Süleyman Demir -  
Gaybet İnş. Mim. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığından aşırı düşük teklif açıklaması  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/035  
: 44  
: 12.08.2020  
: 2020/UY.I-1368  
talep edildiği, başvuru sahibi Süleyman Demir - Gaybet İnş. Mim. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.  
dışındaki teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklaması  
sunmadığından tekliflerinin reddedildiği, başvuru sahibi Süleyman Demir - Gaybet İnş. Mim.  
Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının ise uygun  
görülmeyerek teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, Uras Endüstri İnş. A.Ş. - Rahmi  
Özkan Tümer İş Ortaklığının ekonomik açıdan en avantajlı teklif, Liner Teknik Müh. İnş.  
San. ve Tic. A.Ş. - Havanayapı İnş. Taş. Tic. A.Ş. İş Ortaklığının ise ekonomik açıdan en  
avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.  
Başvuru sahibinin (a) fıkrasındaki iddiasına ilişkin olarak,  
İdarece teklifi sınır değerin altında kalan isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif  
açıklama talep yazısı ekinde yer alan açıklama istenilen iş kalemlerine ilişkin hazırlanan  
analizlerde kullanılacak poz numaralarının verildiği, nakliyelerde isteklilerce kullanılacak poz  
numaralarının yanında kullanılması gereken mesafe katsayıları olan M ve d değerlerine yer  
verildiği görülmüştür.  
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan ve 01.01.2002 tarihinden  
sonra ihaleye çıkılan işlerde kullanılacak olan 2015 Yılı Birim Fiyat Cetveli’nde 07.005 poz  
no.’lu iş kalemindeki formülün F= 0,044625 x A x B x M1/2 şeklinde olduğu, 07.006 poz  
no.’lu iş kalemindeki formülün F= (0,18375 x M+2,625) x A x B şeklinde olduğu, anılan iş  
kalemlerinde yer alan A ve B katsayılarının nasıl hesaplandığına ilişkin bilgiye de yer  
verildiği ve bahse konu birim fiyatın 2015 yılından sonra yayımlanmadığı tespit edilmiştir.  
İdare tarafından aşırı düşük teklife esas sınır değerin altında teklif sunan isteklilere  
gönderilen açıklama isteme yazısında BY-BTN2 iş kaleminde yer alan “Çimento taşınması”  
analiz girdisinin açıklama istenecek girdi olarak belirlendiği, bahse konu analiz girdisinin  
07.006 poz numarası ile belirtilerek M=250 km mesafe bilgisi ile d=10 km mesafe bilgisine  
yer verildiği, söz konusu poz numarasının verilmesi bunun yanında toplam taşıma mesafesi  
ile birlikte d=10 km bilgisine yer verilerek idarenin açıklama yapacak istekliyi 2015 yılında  
yayımlanan 07.006 poz numarasında geçen nakliye formülünün kullanmasına yönlendirdiği,  
Başvuru sahibi istekli tarafından da 2015 yılında yayımlanan 07.006 poz no.lu birim  
fiyatlardaki nakliye formülü ve nakliye formülünde yer alan katsayılar kullanılarak nakliye  
birim fiyatının hesaplandığı (61,31 TL/ ton), hesaplanan tutar üzerinde 70,3 TL/ton birim  
fiyat teklif öngörerek teklif açıklamasında bulunulduğu, idarece yapılan yönlendirmeden  
dolayı başvuru sahibi isteklinin açıklamasının idarece verilen analiz formatına aykırı  
değerlendirilemeyeceğinden idarenin uygun bulmama gerekçesinin yerinde olmadığı  
dolayısıyla başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.  
Başvuru sahibinin (b) ve (e) fıkralarındaki iddiasına ilişkin olarak,  
Karayolları Teknik Şartnamesi’nin “Yaş Karışım Hazır Betonun Taşınması” başlıklı  
308.07.04.01’inci maddesinde ise “Katı kıvamdaki taze beton (SI) karıştırma donanımı  
olmayan araçlarla taşınabilir. Beton ile temas halinde olan taşıma yüzeyleri betonla  
reaksiyona girmemeli ve su kaybına neden olmamalıdır. Beton taşıma esnasında, güneş, yağış,  
rüzgâr, toz gibi dış etkenlerden geçirimsiz örtüler ile kapatılarak korunmalıdır.  
Katı kıvamlı beton dışındaki taze beton, kullanım yerine sadece karıştırma donanımı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/035  
: 44  
: 12.08.2020  
: 2020/UY.I-1368  
olan araçlarla veya transmikserlerle taşınabilir. Beton, şantiyedeki boşaltma işleminin hemen  
öncesinde, homojen duruma gelmesi için bir kez daha karıştırılmalıdır.  
Karıştırma donanımı olan araçlarla veya transmikserlerle betonun boşaltma işlemi,  
çimento ile suyun ilk temasından itibaren 120 dakika sonunda (çimento ilk priz süresini  
geçmemesi kaydıyla) tamamlanmalıdır.  
Herhangi bir karıştırma donanımı olmayan araçlarla taşınan katı kıvamdaki taze  
beton ise çimento ve suyun ilk temasından itibaren en fazla 45 dakika sonunda yerine  
boşaltılmalıdır.  
Normal şartlar için verilmiş olan bu sürelerde, hava şartlarından veya kimyasal katkı  
kullanılmasından dolayı priz süresinin hızlanması veya gecikmesi dikkate alınmalıdır.”  
düzenlemesi uyarınca, betonun, karıştırma donanımı olan araçlarla veya transmikserlerle  
yapılması durumunda çimento ile suyun ilk temasından itibaren 120 dakikaya kadar yerine  
boşaltılması gerektiği anlaşılmaktadır.  
-İdare tarafından aşırı düşük teklife esas sınır değerin altında teklif sunan isteklilere  
gönderilen açıklama isteme yazısında BY-KAT-004, BYKAY-007, BYKAY-008, BYKAY-  
009, BYKDD-001, BYKHİ-003 ve BYKYD-001 iş kalemlerinde yer alan “Hazır beton harcı  
C16/20 (TS EN 206)” analiz girdisinin açıklama istenecek girdi olarak belirlendiği, başvuru  
sahibi istekli tarafından bahse konu analiz girdisine ilişkin olarak fiyat teklifinin sunulduğu,  
fiyat teklifinde “…ilgili teknik şartname hükümleri çerçevesinde, KDV hariç, yukarıda cinsi  
ve miktarına yer verilen maliyet kalemlerine ilişkin iş başına nakliyesi, makine ekipman vb.  
giderler dahil teklifimiz belirtilmiştir.” ifadelerine yer verildiği, söz konusu fiyat teklifini  
veren firmanın adresinin Kocasinan/Kayseri olduğu idarenin “…fiyat teklifi veren firmanın  
Kocasinan/Kayseri’de faaliyet gösterdiği, isteklinin Kocasinan/Kayseri’den şantiye sahasına  
taze beton nakliyesini nasıl yapacağına dair herhangi bir açıklaması olmadığı…” gerekçesi  
ile açıklamayı uygun bulmadığı görülmüştür.  
Diğer taraftan, “Hazır beton harcı C16/20 (TS EN 206)” analiz girdisi için fiyat teklifi  
alınan ve hazır betonun temin edileceği firmanın adresinin Kocasinan/Kayseri’de işin  
yapılacağı yerin ise Kahramanmaraş-Elbistan’da olduğu, idarenin işin yapılacağı mahali  
bilerek tespitte bulunduğu, beton harcı taşıyan araçların hız limitleri dikkate alındığında söz  
konusu girdide yer alan beton harcının taşınmasının, Karayolları Teknik Şartnamesi’nin  
“308.07.04.01 Yaş Karışım Hazır Betonunun Taşınması” başlıklı maddesinde beton  
mukavemeti için öngörülen taşıma süreleri açısından teknik olarak makul düzeyde olmadığı,  
başvuru sahibi tarafından da aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında bu hususa ilişkin bir  
dayanak sunulmadığı değerlendirildiğinde başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı  
sonucuna varılmıştır.  
-İdare tarafından aşırı düşük teklife esas sınır değerin altında teklif sunan isteklilere  
gönderilen açıklama isteme yazısında BYKAY-007, BYKAY-008, BYKAY009, BYKDD-  
001, BYKHİ-003 ve BYKYD-001 iş kalemlerinde yer alan “04.253 ince demir (8-12 mm)”  
analiz girdisinin açıklama istenecek girdi olarak belirlendiği, söz konusu analiz girdisine  
ilişkin nakliye girdisinin de açıklama istenilmeyecek girdiler arasında olduğu, idarenin  
“…04.253 ince demir(8-12mm) nakli mak. 350 km sınırları içindeki fabrika veya depolardan  
temin edileceği hesaplanmıştır. Ancak açıklama istenilen 04.253 ince demir(8-12mm) girdi ile  
ilgili olarak 3. Şahıslardan teklif alındığı, teklif veren firmanın Yenimahalle/Ankara da  
faaliyet gösterdiği,… nakliyenin Ankara Şantiye sahasına nasıl yapılacağına dair herhangi  
bir bilgi belgeye rastlanılmamıştır.” gerekçesi ile açıklamayı uygun bulmadığı görülmüştür.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/035  
: 44  
: 12.08.2020  
: 2020/UY.I-1368  
Başvuru sahibi istekli tarafından bahse konu analiz girdisine ilişkin olarak fiyat  
teklifinin sunulduğu, fiyat teklifinde “…ilgili teknik şartname hükümleri çerçevesinde, KDV  
hariç, yukarıda cinsi ve miktarına yer verilen maliyet kalemlerine ilişkin iş başına nakliyesi,  
makine ekipman vb. giderler dahil teklifimiz belirtilmiştir.” ifadelerine yer verildiği, söz  
konusu fiyat teklifini veren firmanın adresinin Yenimahalle/Ankara olduğu, tespit edilmiştir.  
“04.253 ince demir (8-12 mm)” analiz girdisi için fiyat teklifi alınan firmanın  
adresinin Yenimahalle/Ankara’da işin yapılacağı yerin ise Kahramanmaraş-Elbistan’da  
olduğu, idarenin söz konusu analiz girdisine ilişkin nakliye analiz girdisinin mesafesini  
350km olarak belirlediği, ancak BYKAY-007, BYKAY-008, BYKAY009, BYKDD-001,  
BYKHİ-003 ve BYKYD-001 iş kalemlerinde yer alan bahse konu nakliye analiz girdisinin  
açıklama istenilmeyen analiz girdisi olarak idarece belirlendiği, nakliyeye yönelik özel bir  
açıklama yapılma mecburiyetinin bulunmadığı görüldüğünden başvuru sahibinin iddiasının  
yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.  
- İdare tarafından aşırı düşük teklife esas sınır değerin altında teklif sunan isteklilere  
gönderilen açıklama isteme yazısında BY-BTN2 iş kaleminde yer alan “04.008/2A Portland  
çimentosu (torbalı) (TS EN 197-1 Cem 42.5N)” ve “07.006 Çimento taşınması (M=250km  
d=10km)”  
analiz girdilerinin açıklama istenecek girdi olarak belirlendiği, idarenin  
“…Açıklama istenilen 04.008/2A girdisi ile ilgili olarak 3. Şahıslardan teklif alınarak  
açıklama yapıldığı, teklifi veren firmanın Yenimahalle/Ankara da faaliyet gösterdiği, BY-  
BTN2 poz no’lu iş kalemlerine ait açıklama istenilen girdilerde se çimento naklinin 250 km ye  
göre hesaplandığı buna rağmen 3. Şahıslarda alınan teklifte ise nakliyenin nasıl yapılacağına  
dair herhangi bir bilgi veya belgenin olmadığı…”ve “…fiyat teklifinde ilgili meslek  
mensubunun kaşe ve iletişim bilgilerinin olmadığı…” gerekçeleriyle açıklamayı uygun  
bulmadığı görülmüştür.  
Başvuru sahibi istekli tarafından bahse konu analiz girdisine ilişkin olarak fiyat  
teklifinin sunulduğu, fiyat teklifinde meslek mensubu TÜRMOB kaşesi ve iletişim  
bilgilerinin bulunan kaşesinin bulunduğu, “…ilgili teknik şartname hükümleri çerçevesinde,  
KDV hariç, yukarıda cinsi ve miktarına yer verilen maliyet kalemlerine ilişkin iş başına  
nakliyesi, makine ekipman vb. giderler dahil teklifimiz belirtilmiştir.” ifadelerine yer verildiği,  
söz konusu fiyat teklifini veren firmanın adresinin Yenimahalle/Ankara olduğu, tespit  
edilmiştir.  
Başvuru sahibi tarafından bahse konu analiz girdisine ilişkin sunulan fiyat teklifinin  
üzerinde meslek mensubunun iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşesinin ve imzasının bulunduğu  
görüldüğünden idarenin “…fiyat teklifinde ilgili meslek mensubunun kaşe ve iletişim  
bilgilerinin olmadığı…” gerekçesiyle açıklamayı uygun bulmamasının mevzuata aykırı  
olduğu, dolayısıyla başvuru sahibinin iddiasının bahse konu kısmının yerinde olduğu  
sonucuna varılmıştır.  
İdare tarafından aşırı düşük teklife esas sınır değerin altında teklif sunan isteklilere  
gönderilen açıklama isteme yazısında BY-BTN2 iş kaleminde yer alan “04.008/2A Portland  
çimentosu (torbalı) (TS EN 197-1 Cem 42.5N)” analiz girdisi için fiyat teklifi alınan firmanın  
adresinin Yenimahalle/Ankara’da işin yapılacağı yerin ise Kahramanmaraş-Elbistan’da  
olmakla birlikte idarece isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklaması talep edilen iş  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/035  
: 44  
: 12.08.2020  
: 2020/UY.I-1368  
kalemlerinin analizlerinde, bahse konu analiz girdisine ilişkin nakliye analiz girdisinin  
açıklama istenecek girdi olarak belirlendiği ve bahse konu nakliye analiz girdisinin 07.006  
poz numarası ile belirtilerek M=250 km ve d=10km mesafe değerlerine yer verildiği, başvuru  
sahibi tarafından da idarece belirlenen mesafeler ve poz numarası kullanılarak açıklama  
yapıldığı görüldüğünden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.  
Başvuru sahibinin (c) fıkrasındaki iddiasına ilişkin olarak,  
Başvuru sahibi tarafından mazot analiz girdisine yönelik yapılan açıklamada  
“…29.01.2020 Kahramanmaraş Soypet Motorin 5,4828 bayisinden motorin litre fiyatı 5,4828  
TL alınmış olup ((5,4828/1,18)/0,83)x0,90 = 5,04 TL/kg şeklinde hesaplamaya konu  
edilmiştir…” ifadelerine yer verildiği tespit edilmiştir.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.14’üncü maddesinde yer alan “İstekliler  
tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan  
akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir.  
Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında  
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.”  
açıklamasından, aşırı düşük teklif açıklamasında istekliler tarafından akaryakıt girdisine  
ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının  
90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyeceği anlaşılmaktadır.  
%
İhale tarihinin 27.01.2020 ihale tarihinin 28.02.2020 olduğu, başvuru sahibi istekli  
tarafından mazot girdisine yönelik olarak 29.01.2020 tarihinde Kahramanmaraş ilinde Soypet  
mazot litre fiyatının kullanıldığı, yapılan açıklamalarda yer verilen bilgiler ile EPDK’nın  
internet sitesi üzerinde yapılan sorgulama neticesinde ilan edilen mazot litre fiyatının başvuru  
sahibi tarafından kullanılan mazot litre fiyatı ile aynı olduğunun görüldüğü, açıklama  
istenilen mazot girdisi için EPDK ibaresine yer verildiği ve söz konusu fiyatın EPDK internet  
sitesi üzerinden teyit edilebildiği dikkate alındığında başvuru sahibinin iddiasının yerinde  
olduğu sonucuna varılmıştır.  
Başvuru sahibinin (d) fıkrasındaki iddiasına ilişkin olarak,  
İdare tarafından teklifi sınır değerin altında olan isteklilere 06.05.2020 tarihinde aşırı  
düşük teklif açıklaması talep edildiği, açıklama talep yazısı ekinde analizi oluşturulabilen  
açıklama istenilen iş kalemlerine ilişkin analizlere yer verildiği, bahse konu analizlerde  
kullanılabilecek poz numaralarına yer verildiği, analiz formatı oluşturulamayan açıklama  
istenilen iş kalemine ilişkin olarak analiz hazırlanmadığı görülmüştür.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.4’üncü maddesi uyarınca kamu kurum ve  
kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri)  
ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi)  
için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz  
formatlarının ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama  
istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerektiği, ancak idarece niteliği gereği analiz formatı  
hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına  
gerek olmadığı, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamaların bahse konu Tebliğ’in 45.1.13’üncü  
maddesi uyarınca yapılabileceği anlaşılmaktadır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/035  
: 44  
: 12.08.2020  
: 2020/UY.I-1368  
Bu itibarla, idarenin yaptığı yaklaşık maliyet hesabı dikkate alındığında, itirâzen  
şikâyete konu BY-GM1 poz numaralı iş kalemine ilişkin ayrıntılı analizin bulunmadığı, bahse  
konu iş kaleminin yaklaşık maliyetinin piyasa fiyat araştırması yapılarak hazırlandığı, diğer iş  
kalemlerinin analizlerinin hazırlandığı, bu çerçevede bahse konu iş kaleminin niteliği gereği  
analiz formatı hazırlanamayan iş kalemi olduğunun anlaşıldığı, diğer taraftan başvuru sahibi  
isteklinin açıklamalarının uygun bulunmama gerekçelerinin analizi hazırlanamayan özel iş  
kalemi ile ilgisinin olmadığı görüldüğünden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı  
sonucuna varılmıştır.  
Sonuç olarak (a), (c), (d) ve (e) fıkralarındaki iddialarda yer alan idarenin aşırı düşük  
teklif açıklamalarının uygun bulmama gerekçeleri yerinde olmamakla birlikte, (b) fıkrasında  
yer alan “Hazır beton harcı C16/20 (TS EN 206)” analiz girdisi için yapılan açıklamanın  
idarece uygun bulunmamasına yönelik gerekçenin yerinde olduğu anlaşıldığından itirazen  
şikâyet başvurusunun reddi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oyçokluğu ile karar verildi.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/035  
: 44  
: 12.08.2020  
: 2020/UY.I-1368  
KARŞI OY  
İnceleme konusu ihalede,  
Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde yer alan iddialarının incelenmesi  
neticesinde, Kurul çoğunluğunca, olarak (a), (c), (d) ve (e) fıkralarındaki iddialarda yer alan  
idarenin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulmama gerekçeleri yerinde olmamakla  
birlikte, (b) fıkrasında yer alan “Hazır beton harcı C16/20 (TS EN 206)” analiz girdisi için  
yapılan açıklamanın uygun bulmamasına yönelik gerekçenin yerinde olduğu gerekçesiyle  
itirazen şikayet başvurusunun reddine”  
karar verilmiştir.  
Anılan kararda, başvuru sahibinin (b) fıkrasında yer alan iddiasına ilişkin olarak, idare  
tarafından belirlenen sınır değerin altında teklif sunan isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif  
açıklama isteme yazısında açıklanması istenen “Hazır beton harcı C16/20 (TS EN 206)”  
analiz girdisi için fiyat teklifi alınan ve hazır betonun temin edileceği firmanın adresinin  
Kocasinan/Kayseri’de işin yapılacağı yerin ise Kahramanmaraş-Elbistan’da olduğu, idarenin  
işin yapılacağı mahali bilerek tespitte bulunduğu, beton harcı taşıyan araçların hız limitleri  
dikkate alındığında söz konusu girdide yer alan beton harcının taşınmasının, Karayolları  
Teknik Şartnamesi’nin “308.07.04.01 Yaş Karışım Hazır Betonunun Taşınması” başlıklı  
maddesinde beton mukavemeti için öngörülen taşıma süreleri açısından teknik olarak makul  
düzeyde olmadığı, başvuru sahibi tarafından da aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında bu  
hususa ilişkin bir dayanak sunulmadığı değerlendirildiğinde başvuru sahibinin iddiasının  
yerinde olmadığı ifade edilmektedir.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli  
bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle  
değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.13.(Değişik: 20/8/2011-28031 R.G./ 17.md.;Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 29.md.)  
Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile  
ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada,  
sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil  
eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat  
tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari  
fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/035  
: 44  
: 12.08.2020  
: 2020/UY.I-1368  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları  
açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine uygun  
açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya  
teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle  
reddedilecektir.  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen teklifi  
reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili madde  
numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu da  
belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.açıklaması yer  
almaktadır.  
Yapılan incelemede, uyuşmazlık konusu ihalenin “Kahramanmaraş-Elbistan  
Büyükyapalak Göleti Sulaması” İhalesi olduğu, 57 adet ihale dokümanı satın alındığı,  
28.02.2020 tarihinde yapılan ihaleye 23 isteklinin katıldığı, 18.06.2020 tarihli ihale komisyon  
kararı ile ihalenin Uras Endüstri İnş. A.Ş. - Rahmi Özkan Tümer İş Ortaklığı üzerinde  
bırakıldığı, idare tarafından aşırı düşük teklife esas sınır değerin altında teklif sunan isteklilere  
gönderilen açıklama isteme yazısında “Hazır beton harcı C16/20 (TS EN 206)” analiz  
girdisinin açıklama istenecek girdi olarak belirlendiği, başvuru sahibi istekli tarafından söz  
konusu analiz girdisini tevsiken fiyat teklifi alınan ve hazır betonun temin edileceği firmanın  
adresinin Kocasinan/Kayseri’de olduğu, ayrıca teklif edilen birim fiyata malzemenin  
şantiyeye tesliminin de dahil olduğu görülmüştür.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Sınır değer ve aşırı düşük  
teklifler” başlıklı 60’ıncı maddesinde ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve  
aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde, aşırı düşük sınır değerin nasıl tespit  
edileceği, aşırı düşük teklif sorgulaması yapılıp yapılmayacağı, yapılması öngörülmüşse  
açıklamanın nasıl istenileceği, açıklamanın nasıl yapılacağı ve yapılan açıklamanın nasıl  
değerlendirileceği ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir. Bu kapsamda,  
Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde üçüncü  
kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabileceği açıklanmıştır.  
Anılan madde açıklamalarında ve kamu ihale mevzuatında, açıklama istenen iş  
kalemlerine ilişkin üçüncü kişilerden alınacak fiyat tekliflerinin işin yapılacağı yerde faaliyet  
gösteren firmalardan alınacağını zorunlu kılan bir düzenleme yer almadığı gibi açıklanması  
istenilen iş kalemine ilişkin malzemenin sözleşmenin yürütümü (işin yapımı) aşamasında  
fiyat teklifi alınan firmadan temin edilmesini zorunlu kılan bir düzenleme de yer  
almamaktadır. Açıklanması istenilen iş kalemi için üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi  
sadece o iş kaleminin teklif edilen fiyata yapılabilirliğinin tevsikine yönelik olup, fiyat teklifi  
veren firmadan temin edileceği anlamına gelmemektedir. Tebliğin 45’inci maddesi dikkate  
alındığında, fiyat teklifleri işin yapılacağı yerde faaliyet gösteren firmalardan alınabileceği  
gibi işin yapılacağı yer haricinde faaliyet gösteren firmalardan da alınabilecek olup bu hususu  
sınırlayan bir mevzuat düzenlemesi de bulunmamaktadır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/035  
: 44  
: 12.08.2020  
: 2020/UY.I-1368  
Ayrıca fiyat teklifinde ve aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan belgelerde  
söz konusu malzemenin işin yapımı aşamasında fiyat teklifi alınan firmadan temin  
edileceğine yönelik istekli tarafından herhangi bir beyanda ya da taahhütte bulunulmamışsa,  
bu malzemenin işin yapımı aşamasında başka bir firmadan da temin edilebileceği ve bu  
hususu engelleyen bir mevzuat düzenlemesinin bulunmadığı, ayrıca malzemenin teknik  
özelliklerine uygun olarak teslim edilmesinin de sözleşme gereği zorunlu olduğu dikkate  
alındığında, aşırı düşük teklif açıklaması aşamasında uyuşmazlığa konu malzemeye ilişkin  
olmak üzere kullanılacak malzemenin teknik özelliklerinin uygun olup olmadığının  
sözleşmenin yürütümü (işin yapımı), kontrol, muayene ve kabul aşamasında  
değerlendirilmesi gerekmektedir.  
Bu itibarla, yukarıda yer alan tespit ve değerlendirmeler bir arada değerlendirildiğinde  
aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında açıklanması istenilen “Hazır beton harcı C16/20  
(TS EN 206)” tanımlı analiz girdisine ilişkin olarak başvuru sahibi isteklinin yapmış olduğu  
açıklamanın yukarıda yapılan açıklamalar ve değerlendirmeler doğrultusunda mevzuata  
uygun olduğu sonucuna varılmıştır.  
düzeltici işlem belirlenmesine”  
Açıklanan nedenlerle, uyuşmazlık konusu ihalede, “  
“itirazen  
karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemle, Kurul çoğunluğunca verilen  
şikayet başvurusunun reddine  
niteliğindeki karara katılmıyorum.