Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Mersin Büyükşehir Belediye Başkanlığı Yol Yapım Bakım ve Onarım Dairesi Başkanlığı
/
2020/299312-Mersin Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde Bulunan Muhtelif Bulvar ve Caddeler ile Kırsal Grup Yollarında Alt Yapı, Üst Yapı ve Sanat Yapıları Yapım İşi
Bilgi
İKN
2020/299312
Başvuru Sahibi
Tuğra Makina Jeoloji Madencilik Petrol Turizm İnşaat Mühendislik ve Müşavirlik Sanayi Ticaret Limited Şirketi
İdare
Mersin Büyükşehir Belediye Başkanlığı Yol Yapım Bakım ve Onarım Dairesi Başkanlığı
İşin Adı
Mersin Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde Bulunan Muhtelif Bulvar ve Caddeler ile Kırsal Grup Yollarında Alt Yapı, Üst Yapı ve Sanat Yapıları Yapım İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/038
: 26
: 02.09.2020
: 2020/UY.I-1467
BAŞVURU SAHİBİ:
Tuğra Makina Jeoloji Madencilik Petrol Turizm İnşaat Mühendislik ve Müşavirlik Sanayi
Ticaret Limited Şirketi,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Mersin Büyükşehir Belediye Başkanlığı Yol Yapım Bakım ve Onarım Dairesi Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/299312 İhale Kayıt Numaralı “Mersin Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde
Bulunan Muhtelif Bulvar ve Caddeler ile Kırsal Grup Yollarında Alt Yapı, Üst Yapı ve Sanat
Yapıları Yapım İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Mersin Büyükşehir Belediye Başkanlığı Yol Yapım Bakım ve Onarım Dairesi
Başkanlığı tarafından 16.07.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Mersin
Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde Bulunan Muhtelif Bulvar ve Caddeler ile Kırsal
Grup Yollarında Alt Yapı, Üst Yapı ve Sanat Yapıları Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Tuğra
Makina Jeoloji Madencilik Petrol Turizm İnşaat Mühendislik ve Müşavirlik Sanayi Ticaret
Limited Şirketinin 26.06.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 01.07.2020
tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 13.07.2020 tarih ve 31140 sayı ile Kurum
kayıtlarına alınan 13.07.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/1122 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhale İlanı’nın 4.3.2'nci maddesinde yer alan düzenlemenin rekabet ve eşit muamele
ilkelerine aykırılık teşkil ettiği, isteklilerin kendi malı ve kiralık olarak istenilen asfalt
plentinin sözleşme sonrasında yüklenici tarafından temin edilmesi veya kiralanması şeklinde
değiştirilmesi gerektiği, söz konusu mevzuata aykırı düzenleme nedeniyle ihaleye katılımın
yalnızca Mersin ili sınırları içerisinde asfalt plentine sahip veya kiralık olarak elinde
bulunduran kişilerce sınırlandırılmasına yol açacağı, ayrıca çevre illerde yer alan plentlerin de
kabul edilmesinin önünün açılması gerektiği,
2) İhale İlanı’nın 5'inci maddesinde belirtilmiş olan fiyat dışı unsurların mevzuata
aykırı olduğu, mesleki ve teknik yeterliliğe ilişkin bir belgenin tekrar fiyat dışı unsur olarak
kullanılmasının uygun olmayacağı, iş yönetme ve denetleme belgelerinin fiyat dışı unsur
puanlamasında değerlendirmeye alınmaması durumunun mevzuata aykırı olduğu, pilot
ortağın ve özel ortağın puanlamalarının ayrı ayrı yapılmasının yerinde olmadığı, istenilen
kriterlerin ortaklık oranında sağlanması veya iş ortaklığını oluşturan isteklilerden bir tanesi
tarafından sağlanmasının yeterli olması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/038
: 26
: 02.09.2020
: 2020/UY.I-1467
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde
“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü yer
almaktadır.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana
ilişkin belgeler” başlıklı 41’inci maddesinde “(1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen tesis,
makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilir. Tesis,
makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır.
(2) Ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede, aday veya isteklinin kendi malı
olması istenen ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme yapılan, tesis, makine, teçhizat ve
diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.
(3) Adayın veya isteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman;
ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da
yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilir. Tevsik
işleminin aslına uygunluğu noter tarafından onaylanmış ruhsat örneklerinin sunularak
yapılması halinde örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden sonra yapılmış olması
zorunludur.
(4) Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş tesis, makine,
teçhizat ve ekipmanın, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine
kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile adayın veya isteklinin kendi malı
sayılır.
(5) İş ortaklığında, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ortakların biri veya birkaçı
tarafından sağlanır. Konsorsiyumda, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ilişkin belgeler her bir
ortağın kendi kısmı göz önünde bulundurularak ortaklardan ayrı ayrı istenir ve
değerlendirilir.
(6) Yapım işlerinde kullanılacak makine, malzeme ve ekipman ile yazılımın tamamının
veya belli bir kısmının yerli malı olması şartı getirilebilir. Ancak, malzemelere ilişkin Çevre ve
Şehircilik Bakanlığı tarafından, makine ve ekipmanlara ilişkin Bilim, Sanayi ve Teknoloji
Bakanlığı tarafından ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak orta düşük, orta yüksek
ve yüksek teknolojili makine, malzeme ve ekipman arasından belirlenen, Kurum tarafından
ilan edilen listede yer alan ve ihale konusu işte kullanılacak makine, malzeme ve ekipmanın
yerli malı olması şarttır.” hükmü yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin
belgeler” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İhale Uygulama Yönetmeliklerinin tesis, makine,
teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeleri düzenleyen maddelerinde kendi malı olma şartının
aranmamasının esas olduğu hükme bağlanmıştır. İdareler tarafından bazı tesis, makine,
teçhizat ve diğer ekipman için aday veya isteklinin kendi malı olma şartının aranması
durumunda; kendi malı olması istenen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın teknik kriter
ve özelliklerine ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede yer verilecek, aday veya
istekliler de kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanı; ruhsat, demirbaş veya
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/038
: 26
: 02.09.2020
: 2020/UY.I-1467
amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir
(YMM) raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) raporu ile tevsik edeceklerdir.
Makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma koşulunun aranmaması durumunda
ise aday veya isteklilerden başvuru veya teklifleri kapsamında (taahhütname, yapı araçları
taahhütnamesi, kira sözleşmesi, vb.) herhangi bir belge sunmaları istenmeyecektir.”
açıklaması yer almaktadır.
İhale aşamasında
İhale İlanı’nın 4.3.2 ve İdari Şartname’nin 7.5.5’inci maddesinde “
toplam kapasitesi en az 320 Ton/Saat olan asfalt plenti/plentleri Mersin İl Sınırları
içerisinde kurulu olacaktır. Kurulu olan asfalt plenti/plentlerinin isteklinin kendi malı veya
kiralık olması şartı aranacaktır.
İstekliler kendi malı veya kiralık istenen en az 320 Ton/saat kapasiteli asfalt
plenti/plentlerinin Mersin İl Sınırları içerisinde kurulu olduğu yeri ve kapasitelerini
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği kapasite raporu ile belgelendireceklerdir.
İsteklinin Mersin ili Sınırları içerisinde kurulu olan plent/plentlerin kiralama
sözleşmelerini sunacaklardır. Kiralanan plent/plentlerin toplam kapasitesi enaz 320
Ton/saat olacaktır. Ayrıca kiralanan plent/plentler noter onaylı kira sözleşmesi, imza
sirküleri, kiralanan plent/plentlerin faturası ve kiralanan plent/plentlerin Mersin İl
Sınırlarında sabit kurulu olduğunu gösteren kapasite raporu sunulacaktır.
İsteklinin Kendi Malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman; fatura, ruhsat,
demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı yada
yeminli mali müşavir raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir ve mali müşavir raporu
ile tevsik edilir.
Geçici ithalle getirilmiş veya finansal yoluyla edinilmiş tesis, makine, teçhizat ve
ekipmanın, kira sözleşmesinin sunulması veya ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar
olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile isteklinin kendi malı sayılır.
İş ortaklığında tesis, makine, teçhizat ve ekipman ortakların biri veya birkaçı tarafından
sağlanır” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda anılan mevzuat hükümlerinde, ihalelerde işin yapılabilmesi için gerekli
görülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma şartının aranmamasının
esas olduğu, istisnai durumlarda idareler tarafından anılan tesis ve ekipmanların kendi malı
olarak istenilmesi durumunun da Kanun’un 5’inci maddesinde yer alan rekabet ve eşit
muamele ilkeleri ile sınırlı olması gerektiği, bir başka deyişle ihale aşamasında isteklilerden
kendi malı olması istenilen malzeme, ekipman, tesis ve teçhizatın sözleşme aşamasında
yalnızca sözleşmeyi imzalamış ve taahhüt altına girmiş olan yüklenici tarafından temin
edilmesi durumunun ihale konusu işin ifasını engellemesi, geciktirmesi veya işin ehli
olmayan kişilerle sözleşme imzalanması gibi durumlara yol açabileceğinin tespiti halinde
kullanılması gerektiği, söz konusu durumda bile rekabetin üst düzeyde tutulmasının
sağlanmasının gerektiği anlaşılmıştır.
Mevcut düzenlemelere bakıldığında idarenin ihale konusu işte kullanılması öngörülen
kapasitesi en az 320 ton/saat olan asfalt plent/plentlerinin Mersin İl Sınırları içerisinde olmak
kaydıyla isteklinin kendi malı olmasının veya kiralık olmasının istenildiği, kendi malı olarak
sunulacak plentlerin Ticaret Odasından alınacak olan belgeler ile tevsik edilmesi gerektiği,
kiralık olarak belirtilen plentler için noter onaylı kira sözleşmelerinin teklif ile birlikte
sunulması gerektiği ifade edilmiştir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/038
: 26
: 02.09.2020
: 2020/UY.I-1467
Başvuru sahibinin anılan düzenlemenin rekabet ilkesini zedelediği iddiası ile idareye
şikayet başvurusu üzerine idare tarafından alınan cevabi kararda, anılan düzenlenmenin
amacının Mersin ili sınırları içerisinde trafik yoğunluğunun hayatın olağan akışını etkileyecek
şekilde arttırılmadan sözleşmenin gerçekleştirilmesi olduğu, Mersin dışındaki illerden
alınacak asfalt malzemelerinin Toros Dağları da göz önüne alındığında asfaltın üretim
yerinden işin yapılacağı yerlere taşınmasının kamuya ek maliyet getirmesinin muhtemel
olduğu, ayrıca ihale dokümanında isteklilerin asfalt plentine sahip olmalarının zorunlu
tutulmadığı, kiralama yoluyla da yeterlik kriterinin sağlanacağı belirtilmiş olup söz konusu
düzenlemelerin rekabet ilkesine aykırı olduğu yönündeki iddiaların yerinde olmadığı ifade
edilmiştir.
Öncelikle, her ne kadar idari şartname içerisinde asfalt plentlerinin kendi malı
olmasının zorunluluğu dışında noter onaylı kira sözleşmelerinin de kabul edileceği belirtilmiş
olsa da, anılan hususun da isteklileri henüz sözleşme imzalanmadan bir taahhüt altına
sokacağı ve bu durumunda artı bir maliyet oluşturacağı hususu ile anılan plentlerin
sözleşmenin imzalanmasını müteakip işe başlama tarihinden önce yüklenici tarafından temin
edilmesi veya gerekli yerler ile noter onaylı kira sözleşmelerinin imzalanarak idareye
sunulmasına izin verilmesi durumunda da sözleşmenin sorunsuz şekilde yürütülebileceği
durumu göz önünde bulundurulduğunda idarenin isteklilerin Mersin ili sınırları içerisinde
asfalt plentine sahip olmaları veya teklif içerisinde noter onaylı kira sözleşmelerini
sunmalarının istenilmesi durumunun Kanun’un 5’inci maddesinde yer alan rekabet ilkesine
aykırı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Bununla birlikte, idarenin komşu illerde bulunan asfalt plentlerine izin vermemesine
ilişkin düzenlemesinin mevzuata aykırı olduğu iddiasına yönelik olarak yapılan inceleme
kapsamında idareden 21.08.2020 tarih ve 2020/12535 sayılı yazımızla dokümanda kendi malı
veya noter onaylı kira sözleşmesi ile tevsik edilmesi istenilen asfalt plentlerinin hangi hukuki
gerekçeler ile Mersin ili sınırları içerisinde yer almasının istenildiğine ilişkin bilgi ve belgeler
talep edilmiş olup istenilen bilgi ve belgeler idarenin 24.08.2020 tarih ve E.105865 sayılı
yazısı ile Kuruma gönderilmiştir.
İdarenin anılan yazısı incelendiğinde, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci
maddesine, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 41’inci maddesine ve Kamu
İhale Genel Tebliği’nin 9’uncu maddesine yer verildiği, Kanun’un 5’inci maddesi gereği
idarelerin ihalelerde ihtiyaçların uygun şartlarda ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların
verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğundan dolayı asfalt plentinin Mersin ili
sınırlarında bulunması şartı aranmasının bir kısım asfaltın idarece taşınacak olması karşısında
ihalede bir yeterlik kriteri olarak istenebileceği, ihale dokümanında yer alan birim fiyat teklif
cetvelinde belirtilen idarenin kendi araçları ile temin edeceği plent altı asfaltın da, Mersin’e
komşu olan Adana, Antalya, Karaman, Niğde veya Konya’dan temin edilmesi durumunun
sınırlı sayıda sahip olunan kamyon ve işgücüyle yapılmasının idareyi ilave maliyetler altında
bırakacağı, asfalt plent veya plentlerinin Mersin ili dışında olması, asfalt serilecek yerlerin
nakliye mesafelerinin çok fazla olacağı, maliyetlerin ve sürelerin artacağı; mesafelerin uzak
olmasından dolayı asfaltın nakliye sırasında ısısını kaybedeceği ve kullanılamaz hale
gelebileceği ifade edilmiş olup asfalt plenti veya plentlerinin bu gerekçe ile Mersin ili sınırları
içerisinde istenildiği belirtilmiştir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/038
: 26
: 02.09.2020
: 2020/UY.I-1467
İdarenin anılan cevabi yazısında belirtilen plent altı asfalt imalatlarına ilişkin iş
kalemleri incelendiğinde, birim fiyat teklif cetvelinde yer alan 27 sıra nolu MBB/011 poz
nolu “Asfalt Betonu Binder Tabakası Temini (Plent altı) (Kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile)
(idare malı bitüm)” iş kalemi ile 29 sıra nolu MBB/013 “Asfalt Betonu Aşınma Tabakası
Tabakası Temini (plent altı) (kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile) (Tip-1) (İdare malı bitüm)” iş
kalemlerinden bahsedildiği, birim fiyat teklif cetvelinde yazıda belirtilen “plent altı asfalt”
ifadesinin yer aldığı başkaca bir iş kaleminin yer almadığı, anılan iş kalemlerinin
miktarlarının 5.000 er ton olmak üzere toplam 10.000 ton olduğu, yaklaşık maliyetteki
bedellerinin sırasıyla 493.150,00 TL ve 509.750,00 TL olduğu, iki iş kaleminin maliyetleri
toplamının yaklaşık maliyetin yaklaşık olarak %0,4’ünü oluşturduğu, anılan iş kalemlerinin
birim fiyat tariflerinde plent altı asfalt betonu binder ve aşınma tabakalarının teminin idarenin
kamyonlarına yükleneceği, ancak aynı birim fiyat tarifleri içerisinde yer alan 28 ve 30 sıra
nolu “Asfalt betonu binder tabakası yapılması (kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile) (idare malı
bitüm)” ve “Asfalt betonu aşınma tabakası yapılması (kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile) Tip-1
(idare malı bitüm)” iş kalemlerinin tanımları ve tarifleri incelendiğinde, gerekli imalatların
üretilmesi ve sözleşme konusu yerlere uygulanması işlerini kapsadığı, söz konusu imalatların
bitümlü sıcak karışım hariç nakliyelerinin yükleniciye ait olduğu, miktarlarının sırasıyla
400.000 ton ve 100.000 ton toplamda 500.000,00 Ton olduğu, iki kalemin maliyetlerinin
sırasıyla 48.812.000,00 TL ve 12.561.000,00 TL olduğu, iki iş kalemi maliyetleri toplamının
yaklaşık maliyetin yaklaşık olarak %23’üne tekabül ettiği, genel olarak 27 ve 29 poz nolu iş
kalemlerinin hazırlanmış olan malzemenin temini ve idare kamyonlarına yüklenmesi olduğu,
28 ve 30 nolu iş kalemlerinin ise malzemelerin hazırlanması, yüklenici tarafından nakliyesi ve
sözleşme gereği işin yapılacağı yere uygulanması imalatlarını kapsadığı anlaşılmıştır.
İdarenin 24.08.2020 tarih ve E.105865 sayılı yazısı içerisinde yer alan hukuki
gerekçeler ile yukarıda ayrıntılı şekilde belirtilmiş olan 27, 28, 29 ve 30 sıra nolu iş
kalemlerine ait tarifler, miktarlar ve maliyetler göz önüne alındığında, idarenin kendi
kamyonları ile toplam 10.000 ton asfalt betonu binder tabakası ile aşınma tabakası taşıyacağı,
öte yandan yüklenicinin toplam 500.000 ton binder ve aşınma tabakasını imal edip taşıyacağı,
gerek miktarları gerekse maliyetleri arasında göz ardı edilemeyecek derecede fark bulunduğu,
idarenin kendi kamyonları ile taşıyacağı 10.000 Ton imalattan dolayı asfalt plentlerinin
Mersin ili sınırları içerisinde olmasını zorunlu tutmasının, işin içerisindeki diğer imalatların
miktar ve maliyet olarak büyüklükleri göz önünde bulundurulduğunda geçerli bir hukuki
gerekçe olamayacağı, idarenin ihtiyacını belirlerken de Kanun’un 5’inci maddesinde
belirtilmiş olan rekabet ilkesini göz önünde bulundurması gerektiği, 27 ve 29 nolu iş
kalemlerinde yer alan imalatların temininin eğer 28 ve 30 nolu iş kalemleri içeriğinde
değerlendirilmeyecekse ve idarenin kamyonları ile temin edilmesi durumu idare açısından
elzem ve zorunlu olarak belirlenmişse, ihalede rekabet ilkesini zedelememek namına şikayete
konu ihale dışında başka bir ihale yaparak temin edebileceği, sırf bu gerekçe ile ihalede
yeterlik kriteri olarak Mersin il sınırlarının konulması durumunun mevzuata uygun
olmayacağı düşünüldüğünden söz konusu düzenleme nedeniyle de ihalenin iptal edilmesi
gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması”
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/038
: 26
: 02.09.2020
: 2020/UY.I-1467
başlıklı 40’ıncı maddesinde “ 37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda
ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.
Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte
işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat
dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat
dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde, ihale dokümanında bu
unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları belirlenir.” hükmü yer almaktadır.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Fiyat dışı unsurlar ve bu unsurlara
yönelik düzenleme” başlıklı 62’nci maddesinde “(1) İhale konusu işin özelliği göz önünde
bulundurularak işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer,
süre gibi unsurlar fiyat dışı unsur olarak belirlenebilir.
(2) Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin, fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurların da
dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde; fiyat dışı unsurların parasal değerleri veya nispi
ağırlıkları ile hesaplama yöntemi ve bu unsurlara ilişkin değerlendirmenin yapılabilmesi için
sunulacak belgeler idari şartnamede açıkça belirtilir.
(3) Fiyat dışı unsurlar, bir marka veya model esas alınarak rekabeti ortadan kaldırıcı
bir şekilde belirlenemez.
(4) Fiyat dışı unsurlara, bu unsurların parasal değerlerine veya nispi ağırlıklarına ve
hesaplama yöntemine yönelik düzenlemeyi yapan birim veya görevliler tarafından gerekçeli
bir açıklama belgesi hazırlanır ve bu belge ihale onay belgesinin ekinde yer alır.” hükmü yer
almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki
unsurlar da dikkate alınarak belirlenmesi ile ilgili hususlar” 53.3’üncü maddesinde “53.3.1.
Kanunun 40 ıncı maddesi uyarınca, ekonomik açıdan en avantajlı teklif; sadece fiyat esasına
göre belirlenebileceği gibi fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği,
verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar dikkate alınarak
belirlenebilmektedir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin hangi yöntem kullanılarak
belirlenebileceği hususu tamamen idarenin takdirinde olup fiyat dışı unsurlar kullanılarak
belirlenmesi durumunda aşağıdaki esaslara uyulması gerekmektedir.
53.3.2. Fiyat dışı unsurların, Kanunun 5 inci maddesinde belirtilen ilkelere halel
getirmeyecek bir biçimde idari şartnamede açık ve net olarak düzenlenmesi gerekmektedir.
53.3.3. İdari şartnamede fiyat dışı unsur olarak belirlenen hususların parasal değerlerinin
veya nispi ağırlıklarının belirlenmesi gerekmektedir.
53.3.4. Fiyat dışı unsur olarak yalnızca niceliksel unsurların belirlenmesi zorunlu olmayıp bu
kapsamda niteliksel belirlemeler de yapılabilir. Bu bağlamda, ihale konusu işin beklenen
kaliteye uygun olarak gerçekleştirilmesini sağlamaya yönelik parametreler, kamuya karşı
yükleniminde bulunan işlerin miktarı veya tutarı bakımından kapasite durumu ya da ihale
konusu işi oluşturan bileşenler itibariyle isteklinin teklifi ile yaklaşık maliyet yapısının birbiri
ile uyumu gibi hususlar fiyat dışı unsur olarak belirlenebilecektir.” açıklaması yer almaktadır.
İhale İlanı’nın 5’inci ve İdari Şartname’nin 35’inci maddesinde “Bu ihalede ekonomik
açıdan en avantajlı teklif, fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/038
: 26
: 02.09.2020
: 2020/UY.I-1467
belirlenecektir.
A. Değerlendirme “teklif fiyatı” ile “kalite ve teknik değer nitelik” olmak üzere iki kısımda
yapılacaktır.
A.1. Teklif fiyatı puanlaması “Teklif fiyatı puanlaması 50 tam puan üzerinden yapılacaktır.
Geçerli teklif veren istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif fiyatı sahibi istekli 50 puan
alacak olup, diğer isteklilere ait teklif puanları; TP = (TFmin x 50) / TF formülü ile
hesaplanacaktır. Bu formülde;
TP: Teklif puanı,
TFmin: Geçerli teklifler içinden
istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif fiyatı, TF: İsteklinin teklif fiyatı, ifade eder.
A.2. Kalite ve teknik değer nitelik puanlaması “Kalite ve teknik değer niteliği puanlaması 50
tam puan üzerinden yapılacaktır.
A.2.1. Kamuya ait İdare sorumluluğunda bulunan Otoyol, Devlet Yolu, İl yolu, cadde, sokak
ve bulvarlarda vb. en az 350.000 (Üçyüzellibin) ton Bitümlü Sıcak Karışım üretimi, serme ve
sıkıştırma işi yapılmış ise ; (25 PUAN)
A.2.2. Kamuya ait İdare sorumluluğunda bulunan Otoyol, Devlet Yolu, İl yolu, cadde, sokak
ve bulvarlarda vb. en az 2.000 (İkibin) Dekar Tek kat / Çift Kat / Astarlı-Astarsız Sathi
kaplama işi yapılmış ise; ( 8 PUAN)
A.2.3. Kamuya ait İdare sorumluluğunda bulunan Otoyol, Devlet Yolu, İl yolu, cadde, sokak
ve bulvarlarda vb. en az 300.000 ton ve üzerinde Plentmiks Alttemel veya Plentmiks Temel
yapılmış ise; (10 PUAN)
A.2.4. Kamuya ait İdare sorumluluğunda bulunan Otoyol, Devlet Yolu, İl yolu, cadde, sokak
ve bulvarlarda vb. en az 50.000 m2 ve üzeri kaldırım yapılmış ise; (7 Puan)
(A.2.1)-(A.2.2)-(A.2.3)-(A.2.4) MADDELERİNİN TEVSİKİ İÇİN GEREKEN BELGELER;
1- Puanlama için istenen tüm miktarlar bu idari şartnamenin kapsamında sunulan iş bitirme
belgesine ait idare tarafından onaylanmış (iş bitirme belgesini düzenleyen idare tarafından)
yapılan işler listesi ile tevsik edilecektir.
2- Bu hususun belgelendirilmesi için iş denetleme veya iş yönetme belgeleri geçerli
sayılmayacaktır.
3- İsteklinin Ortak Girişim olması durumunda; Pilot Ortak Bu miktarların %80’ ini sağlamak
zorundadır. Pilot Ortak istenen miktarların (350.000 ton/ 2000 dekar/ 300.000 ton/ 50.000
m²) %80’ ini sağlarsa puanların %80’ ini, %100’ ünü sağlarsa puanların tamamını almış
olur.
Özel Ortak/Ortaklar ise; Pilot Ortağın %80’ ini sağladığı durumlarda kalan %20 puanı
alabilmek için istenen miktarın (350.000 ton/ 2000 dekar/ 300.000 ton/ 50.000 m²) %20’ sini
sağlamalıdır. Herhangi bir özel ortak %20’ lik şartı sağlamadığı takdirde sadece pilot ortağın
aldığı %80’ lik puan geçerli olacaktır. Özel ortak sayısı birden fazla ise ortakların miktarları
toplanarak değerlendirilmeye alınmayacaktır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/038
: 26
: 02.09.2020
: 2020/UY.I-1467
Toplam Puan, teklif fiyatı puanı ile kalite ve teknik değer nitelik puanının toplamıdır.
A. Fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli
Fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli;
FDTF=(ETF X 100) / TTP formülü ile hesaplanacaktır.
Bu formülde;
FDTF: İsteklinin fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli,
ETF: Toplam puanı en yüksek istekliye ait teklif bedeli,
TTP: İsteklinin toplam puanı, ifade eder.
B. Ekonomik açıdan en avantajlı teklif
Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş
teklif bedeli en düşük olan istekliye ait teklif bedelidir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda anılan mevzuat maddelerinde, ekonomik açıdan en avantajlı teklifin
belirlenmesinde fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurların kullanılmasına imkan verildiği, anılan
fiyat dışı unsur düzenlemelerinin işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik,
kalite ve teknik değer, süre gibi unsurlar içerisinden seçilmesinin gerektiği, fiyat dışı
unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları ile hesaplama yöntemi ve bu unsurlara
ilişkin değerlendirmenin yapılabilmesi için sunulacak belgeler idari şartnamede açıkça
belirtilmesinin zorunlu tutulduğu, fiyat dışı unsurlara, bu unsurların parasal değerlerine veya
nispi ağırlıklarına ve hesaplama yöntemine yönelik düzenlemeyi yapan birim veya görevliler
tarafından gerekçeli bir açıklama belgesi hazırlanarak ihale onay belgesinin ekinde ihale işlem
dosyası içerisinde muhafaza edilmesi gerektiği belirtilmiş olup Tebliğin anılan maddesinde
fiyat dışı unsurların yalnızca niceliksel unsurlardan belirlenmesi gibi bir zorunluluğun
olmadığı, idarenin takdirine göre niteliksel unsurların da belirlenebileceği, ihale konusu işin
beklenen kaliteye uygun olarak gerçekleştirilmesini sağlamaya yönelik parametreler ile
kamuya karşı yükleniminde bulunan işlerin miktarı veya tutarı bakımından kapasite
durumlarının da fiyat dışı unsurlar olarak kullanılabileceğinin de örnek olarak verildiği
anlaşılmıştır.
Başvuru sahibinin ihale dokümanı içerisinde yer alan fiyat dışı unsurların mevzuata
uygun olmadığına ilişkin iddiasındaki gerekçeleri incelendiğinde, mesleki ve teknik
yeterliliğe ilişkin bir belgenin tekrar fiyat dışı unsur olarak kullanılmasının uygun
olmayacağı, iş yönetme ve denetleme belgelerinin fiyat dışı unsur puanlamasında
değerlendirmeye alınmaması durumunun mevzuata aykırı olduğu, pilot ortağın ve özel
ortağın puanlamalarının ayrı ayrı yapılmasının yerinde olmadığı, istenilen kriterlerin ortaklık
oranında sağlanması veya iş ortaklığını oluşturan isteklilerden bir tanesi tarafından
sağlanmasının yeterli olması gerektiği hususlarına yer verildiği anlaşılmıştır.
Öncelikle, idarenin Yönetmelik’in 62.4’üncü maddesi gereğince fiyat dışı unsurların
ne şekilde belirlendiğine ve bu unsurların ağırlıklarının/puanlarının hangi parametreler
ışığında tespit edildiğine ilişkin gerekçeli raporun ihale onay belgesi ekinde muhafaza
edilmesi ve 20.07.2020 tarihli yazımıza cevaben yollamış olduğu 27.07.2020 tarihli ve
E.91527 sayılı yazısı içerisinde incelenmesi üzere tarafımıza göndermesi zorunlu olmasına
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/038
: 26
: 02.09.2020
: 2020/UY.I-1467
karşın idarenin anılan yazısı içerisinde yer alan ihale onay belgesi ve ekinde söz konusu
gerekçeli raporun yer almadığı tespit edilmiştir. 10.08.2020 tarih ve E.2020/11927 sayılı
Kurum yazısı ile söz konusu rapor ihaleyi yapan idareden talep edilmiş olup idarenin
12.08.2020 tarihli ve E.99943 sayılı yazısı ekinde bilgi ve belgelerin Kuruma gönderildiği
anlaşılmıştır. Söz konusu yazı ekinde yer alan “Fiyat Dışı Unsura Ait Açıklama Raporu”
incelendiğinde, genel olarak dokümanda yer alan fiyat dışı unsur puanlamasına ait
düzenlemeye yer verildiği, sıcak karışım üretimi, sathi kaplama, plentmiks temel ve/veya alt
temel ve kaldırım imalatları iş kalemlerinin maliyetlerinin toplamının yaklaşık maliyetin
%50’isini oluşturduğu, bu nedenle anılan işlere ilişkin benzer işlerin yapılıp yapılmadığına
bakılarak fiyat dışı unsurların oluşturulduğu, anılan yöntem ile koordinasyonu daha kolay
sağlayacak olan yüklenici ile sözleşme imzalanacağı, böylelikle hızlı, kaliteli imalat
yapılacağının öngörüldüğü ifade edilerek fiyat dışı unsurların hazırlandığı belirtilmiştir. Bu
gerekçeler dışında, ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan
iş ortaklığının gerçekleştirdiği iş deneyimlerinin neden puanlamada tam puan alamayacağı, iş
denetleme ve iş yönetme belgelerinin neden kabul edilmeyeceğine yönelik hukuki bir
gerekçenin söz konusu belge içerisinde yer almadığı anlaşılmıştır.
Fiyat dışı unsurlar ile ilgili mevzuat hükümleri dikkate alındığında, idarelere
Yönetmelik’in 62 ve Tebliğ’in 53.3’üncü maddelerinde hatları geniş düzenlemelerle çizilen
bir alan içerisinde takdir yetkisi tanındığı, idarelerin de söz konusu düzenlemelerde yer alan
genel kurallar ile Kanun’un 5’inci maddesinde yer alan temel ilkeleri göz önünde
bulundurarak fiyat dışı unsurlarını ve puanlama kriterlerini yazılı şekilde gerekçelendirerek
oluşturmaları gerektiği, mevzuatın bu hususlara ilişkin detaylı emredici hükümleri
bulunmadığından da, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinde Kuruma
verilen inceleme görevini idarenin bu gerekçelerinin temel ilkelerde yer alan rekabet, eşit
muamele ve kamu yararı ilkeleri çerçevesinde değerlendirilerek sonuçlandırması gerektiği,
başvuru sahibi tarafından ileri sürülen iddiaların içeriğine bakıldığında da söz konusu
iddiaları birebir karşılayan bir mevzuat hükmünün fiyat dışı unsur düzenlemeleri içinde
bulunmadığı, anılan iddiaların idarenin gerekçeleri ve Kanun’da yer alan temel ilkeler göz
önünde bulundurularak sonuçlandırılması gerekeceği sonucuna varılmıştır.
İdarenin 12.08.2020 tarihli ve E.99943 sayılı yazısı ekinde göndermiş olduğu
mevzuatın zorunlu tuttuğu gerekçe raporunda yer alan hukuki gerekçelerin iş ortaklığı
durumunda yapılacak değerlendirme ve iş denetleme/yönetme belgelerinin kabul edilmemesi
durumlarına ışık tutmadığı, bir başka deyişle fiyat dışı unsurların ve değerlendirme
kriterlerinin ne şekilde hazırlandığına ilişkin zorunlu tutulan gerekçelerin mevzuata uygun ve
yeterli biçimde hazırlanmadığı hususu ile mevcut durumda fiyat dışı unsurlarda 50 puanlık
kısmın yalnızca iş deneyimi üzerinden değerlendirildiği, anılan yüksek puanın ekonomik
açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesini doğrudan etkileyebileceği, anılan fiyat dışı unsur
düzenlemelerinin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nde yer alan iş deneyim
belgelerinin yeterlik kriterleri olarak belirlenmesi ve değerlendirilmesine ilişkin hükümlere
uygun olmadığı, idarenin yazısı ekinde göndermiş olduğu gerekçelerinin hiçbirinin de bu
uygunsuzluğun nedenini ve çözümünü hukuki açıdan aydınlatmadığı durumları birlikte
değerlendirildiğinde idarenin fiyat dışı unsurlara ilişkin şartname düzenlemeleri ve işlemleri
mevzuata uygun bulunmamıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/038
: 26
: 02.09.2020
: 2020/UY.I-1467
giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin
iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.