Ana Sayfa / Kararlar / Karayolları 11. Bölge Müdürlüğü / 2020/195208-(Şemdinli Alan) Ayr Derecik İl Yolu Km:10+300- 18+900 Arası Toprak İşleri Sanat Yapıları ve Üstyapı (Bsk) İşleri Yapım İşi
Bilgi
İKN
2020/195208
Başvuru Sahibi
Ergezen Yap. Tic. Ltd. Şti.
İdare
Karayolları 11. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
(Şemdinli Alan) Ayr Derecik İl Yolu Km:10+300- 18+900 Arası Toprak İşleri Sanat Yapıları ve Üstyapı (Bsk) İşleri Yapım İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/038  
: 33  
: 02.09.2020  
: 2020/UY.I-1474  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Ergezen Yap. Tic. Ltd. Şti.,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Karayolları 11. Bölge Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2020/195208 İhale Kayıt Numaralı “(Şemdinli Alan) Ayr Derecik İl Yolu Km:10+300-  
18+900 Arası Toprak İşleri Sanat Yapıları ve Üstyapı (Bsk) İşleri Yapım İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Karayolları 11. Bölge Müdürlüğü tarafından 02.06.2020 tarihinde açık ihale usulü ile  
gerçekleştirilen “(Şemdinli Alan) Ayr Derecik İl Yolu Km:10+300-18+900 Arası Toprak  
İşleri Sanat Yapıları ve Üstyapı (Bsk) İşleri Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Ergezen Yap.  
Tic. Ltd. Şti.nin 29.07.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 04.08.2020  
tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 12.08.2020 tarih ve 35774 sayı ile Kurum  
kayıtlarına alınan 12.08.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2020/1241 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, Orak Altyp. San. ve Tic. A.Ş., Demce Yap. İnş.  
San. ve Tic. A.Ş., Nesce İnş. Enrj. ve Tic. A.Ş., Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nakl. Pet. Taah.  
San. ve Tic. A.Ş. ve Nesma Yap. Mak. İnş. A.Ş. tarafından sunulan aşırı düşük teklif  
açıklamalarının uygun olmadığı, şöyle ki;  
a) KGM/2200/T poz numaralı “her cins ve klastaki zeminde yarma kazısı yapılması ve  
kullanılması (dolguya gelen her cins ve klastaki kazı malzemesinin sulanması ve  
sıkıştırılması, her şey dahil)” iş kaleminin tarifinde birim fiyata dahil olan giderler arasında  
sayılan “patlatma paternlerinin hazırlanarak idareye onaylattırılması, yarma şevlerinin  
jeolojik haritalarının hazırlanması, kırmataş şose ve asfalt sökülmesi” işleri için herhangi bir  
gider öngörülmediği, kazı ve sökme malzemelerinin nakliyesine ilişkin olarak öngörülen  
mesafeyi kanıtlar nitelikte herhangi bir belge sunulmadığı,  
b) KGM/16.132/K-HR poz numaralı “kutu menfezlerde kuruda veya suda her dozda  
demirli beton (C30/37 hazır beton harcı ile)” ve KGM/16.130/K-H/T poz numaralı “her türlü  
inş. (kirişli ve kutu menfez köprü ve beton kazık hariç, plak ve komp. menf. dahil) kuruda  
veya suda her doz demirli beton (c 30/37 hazır bet.harcı ile)” iş kalemlerinin tariflerinde  
birim fiyata dahil olan giderler arasında sayılan “kimyasal ve mineral katkı malzemeleri” için  
herhangi bir analiz girdisine yer verilmediği, ayrıca işin Şemdinli kırsalında yapılacağı,  
dolayısıyla bölgenin özel şartları göz önünde bulundurulursa beton fiyatının, bu şartlara haiz  
olmayan başka bir bölge ile bir tutularak belirlenmesinin uygun olmadığı,  
c) KAZI-1 poz numaralı “her derinlikte, her cins ve klastaki zeminde kuruda veya  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/038  
: 33  
: 02.09.2020  
: 2020/UY.I-1474  
suda her türlü sanat yapısı temeli ile drenaj, kafa hendekleri ve bilumum kanalların dar  
derivasyon şeklindeki kısımlarının kazılması” iş kaleminin tarifinde birim fiyata dâhil olan  
giderler arasında sayılan “iksa ve batardo projelerinin hazırlanması ve idareye onaylatılması,  
temel çukurundaki motopomp kullanılmasını gerektirmeyecek miktardaki (kazı tabanı  
düzeyinde usulüne göre ölçülen saatteki verimi 0,6 m3’ten az olan) suyun boşaltılması” işleri  
için herhangi bir gider öngörülmediği, bahse konu iş kaleminin tarifinde birim fiyata dâhil  
olan giderler arasında sayılan “kompresör ve patlayıcı madde de kullanılarak her derinlik ve  
genişlikte, her derinlikte her cins ve klastaki zeminde kazı yapılması” işinin yapılacağı  
güzergâhta kazı sınıfının % 50 sert kaya + % 25 yumuşak kaya + % 15 yumuşak küskü + %  
10 sert toprak olduğu, ancak söz konusu istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif  
açıklamasında kazı bedelinin daha düşük belirlenmesi amacıyla farklı kazı sınıfları esas  
alınarak hesaplama yapıldığı, kazı malzemesinin nakil mesafesine, kazı malzemesi döküm  
bedeline, malzemenin döküleceği alanın kiralanmasına ve söz konusu alanın düzeltilmesine  
ilişkin olarak herhangi bir analiz girdisine yer verilmediği,  
ç) KGM/23.015/K/T poz numaralı “betonarme için ø 8 - ø 32 mm.lik nervürlü çelik  
temini ve işçiliği (her şey dahil)” iş kaleminin tarifinde birim fiyata dahil olan giderler  
arasında sayılan “imal ve işlemeden doğan fazlalıklar ile projelerde gösterilmeyen ek payları”  
için herhangi bir gider öngörülmediği, nervürlü çeliklerin temin edileceği yer ile iş yeri  
arasındaki mesafenin doğru belirlenmediği, dolayısıyla söz konusu iş kalemine ilişkin olarak  
yapılan nakliye giderinin hatalı hesaplandığı,  
d) Maliyet avantajı sağlanan hususlara yönelik açıklamaların eksik bilgi ve belgelere  
dayandırıldığı,  
e) Analizler, alt analizler ve yardımcı analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden  
bilgi ve belgelerin eksik sunulduğu,  
f) Analizler, alt analizler ve yardımcı analizlerin idare tarafından hazırlanan analizlere  
uygun olmadığı, işçilik, malzeme, makine ve teçhizat girdileri ile açıklama istenilmeyen  
analiz girdilerine yer verilmediği, girdi miktarlarının eksik olarak belirtildiği,  
g) Analizlerde yer alan işçilik girdisi fiyatlarının ihale tarihinde yürürlükte olan asgari  
ücretin altında olduğu,  
ğ) Analizler, alt analizler ve yardımcı analizlerde aritmetik hata yapıldığı, söz konusu  
hataların ihale komisyonu tarafından res’en düzeltilmesi halinde ise bahse konu analizlerde  
belirtilen fiyatların, anılan istekliler tarafından sunulan birim fiyat teklif cetvellerinde  
belirtilen tutarlardan yüksek olduğunun görüleceği, aritmetik hata bulunmayan analizlere ait  
tutarların da birim fiyat teklif cetvellerinde belirtilen tutarlarla aynı olmadığı,  
h) Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yayımlanmış rayiç fiyatların kullanıldığı analiz  
girdilerinin poz numaralarına yer verilerek liste halinde sunulmadığı, analizlerde belirtilen  
girdi fiyatlarının Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yayımlanan 2019 yılı rayiç fiyatından  
düşük olduğu, bahse konu analiz girdilerine ilişkin olarak Kamu İhale Genel Tebliği’nin  
45.1.13’üncü maddesinde belirtilen belgelerin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
sunulmadığı,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/038  
: 33  
: 02.09.2020  
: 2020/UY.I-1474  
ı) Fiyat tekliflerinin üzerine Kamu İhale Genel Tebliği uyarınca meslek mensubu  
tarafından yazılması gereken ibarelerinin eksik veya yanlış yazıldığı, meslek mensubu ve  
mükellef tarafından imzalanmadığı, serbest muhasebeci tarafından imzalandığı, meslek  
mensubu tarafından iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmediği/mühürlenmediği,  
fiyat tekliflerinin ve söz konusu fiyat tekliflerinin dayanağı olarak düzenlenen tutanakların  
son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemi esas alınarak oluşturulmadığı, bahse  
konu tutanakların her sayfasının fiyat teklifi alınan mükellef ile meslek mensubu tarafından  
imzalanmadığı, tutanakların serbest muhasebeci tarafından imzalandığı, tutanaklarda  
beyanname dönemlerinin, idarenin adının, ihale kayıt numarasının, ihale tarihinin ve  
isteklilerin adının belirtilmediği, fiyat tekliflerinde maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarına  
ilişkin olarak belirtilen tarih ve sayıların meslek mensubuna ait defterlerdeki bilgilerle  
uyumlu olmadığı, fiyat tekliflerinin, teklif alınan üçüncü kişilerin gerçek ekonomik verileri  
dikkate alınarak hazırlanmadığı, fiyat teklifleri ile söz konusu tekliflerinin dayanağı olarak  
düzenlenen tutanaklar arasında uyumsuzluk olduğu, fiyat tekliflerinde yer alan birim  
fiyatların, söz konusu tekliflerin dayanağı olarak düzenlenen maliyet tespit tutanaklarında  
belirtilen ortalama/toplam birim maliyet tutarının, satış tutarı tespit tutanaklarında belirtilen  
ortalama birim satış tutarının ise % 80’inin altında olduğu, fiyat tekliflerinde belirtilen  
tutarlar ile analizlerde belirtilen fiyatların aynı olmadığı, iş kalemleri için alınan fiyat  
tekliflerinin bahse konu iş kalemlerinin analizlerinde yer alan girdileri içerecek şekilde  
hazırlanmadığı, meslek mensuplarına ilişkin olarak sunulan faaliyet belgelerinin geçerlilik  
sürelerinin dolduğu, EK.O-5 ve EK.O-6 tutanaklarında, fiyat tekliflerinin ilgili olduğu iş  
kaleminde yer alan işçilik girdilerini ve diğer girdileri içeren ayrıntılı açıklamaların yer  
almadığı,  
i) Akaryakıt girdilerine ilişkin olarak teklif edilen birim fiyatların ihale tarihi ile ilan  
tarihi arasında EPDK tarafından il bazında yayımlanan fiyatların % 90’ının altında olduğu,  
j) Makinelerin amortisman, bakım, onarım, işletme ve finansman giderlerine ilişkin  
açıklama sunulmadığı,  
k) Maliyetler dayanak alınarak ve EK.O-7 tutanakları ile açıklama yapılan iş  
kalemleri için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim  
maliyetin altında olduğu, söz konusu isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname  
döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü bahse konu mal miktarının en az yarısı  
kadar alım yapmış olmadığı; Satışlar dayanak alınarak ve EK.O-7 tutanakları ile açıklama  
yapılan iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatın ise ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı  
ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olduğu, bahse konu malların ticaretinin  
isteklinin faaliyet alanında olmadığı,  
l) Söz konusu istekliler tarafından ihale tarihi itibariyle stoklarda bulunduğu belirtilen  
mallara ilişkin olarak EK.O-8 tutanağının sunulmadığı, sunulsa dahi bahse konu tutanakta  
ilgili malların ağırlıklı ortalama birim maliyetinin gösterilmediği, istekliler tarafından teklif  
edilen birim fiyatların stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetlerin altında  
olduğu, stoklarda olduğu belirtilen mal miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen  
mal miktarından az olduğu, eksik kalan miktar için Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci  
maddesinde belirtilen diğer açıklama yöntemlerine uygun bir açıklama yapılmadığı,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/038  
: 33  
: 02.09.2020  
: 2020/UY.I-1474  
m) Söz konusu istekliler tarafından, açıklama istenen iş kalemlerini oluşturan  
malzemelerin (kırmataş, kaya, kum-çakıl, kil ve dolgu malzemesi) temin yerlerinin ve  
malzeme ocaklarının itinerer ile gösterilmediği, ocak yeri ile ilgili resmi belgelerin,  
taahhütlerin ve sözleşmelerin ibraz edilmediği, nakliye hesabında kullanılan K taşıma  
katsayısı için Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 2020 yılına ilişkin olarak yayımlanan birim  
fiyattan daha düşük bir birim fiyat kullanılmasına rağmen söz konusu tutarı tevsik edici  
belgeler ile M taşıma mesafesinin nasıl hesaplandığına ilişkin belgelerin aşırı düşük teklif  
açıklaması kapsamında sunulmadığı, nakliye girdisine ilişkin olarak fiyat teklifi alınan  
üçüncü kişilerin son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemlerinde aynı cins  
malzemeyle, aynı kapasite ve özellikte taşıma aracıyla ve aynı mesafede yaptıkları herhangi  
bir işin veya faturanın bulunmadığı iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “…45.1.1. Yapım işleri ihalelerinde, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi  
uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan geçerli  
teklifler tespit edildikten sonra;  
Yaklaşık maliyetin % 120sinin üzerindeki ve % 40’ının altındaki teklifler dikkate  
alınmaksızın, geçerli tekliflerin aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanır.  
Sınır değer aşağıdaki eşitlikten bulunur:  
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik  
bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme  
ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair  
yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/038  
: 33  
: 02.09.2020  
: 2020/UY.I-1474  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz  
sunulması istenmeyecektir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/038  
: 33  
: 02.09.2020  
: 2020/UY.I-1474  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere  
yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece  
niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları  
kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar  
45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/038  
: 33  
: 02.09.2020  
: 2020/UY.I-1474  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından resen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak  
suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b.dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/038  
: 33  
: 02.09.2020  
: 2020/UY.I-1474  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.…  
45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği,  
aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik  
sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından  
ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı  
(EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması  
ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte  
kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/038  
: 33  
: 02.09.2020  
: 2020/UY.I-1474  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek  
bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, YMM,  
SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle  
stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit  
tutanağı”nın (EK-O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı  
ortalama birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,  
stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda  
olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen  
miktardan az olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama  
yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.  
45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara  
ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış  
faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il  
bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar  
geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt  
cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri  
dikkate alınacaktır.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir…” açıklaması,  
İdari Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi  
sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama  
istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük  
teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre  
teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale  
komisyonu;  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/038  
: 33  
: 02.09.2020  
: 2020/UY.I-1474  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü..” düzenlemesi yer almaktadır.  
İhale komisyonu tarafından hesaplanan sınır değerin altında teklif sunduğu tespit  
edilen geçerli teklif sahibi 19 istekliye aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısı gönderildiği,  
bahse konu yazı ekinde açıklama istenecek iş kalemleri ile bu iş kalemlerinin analiz  
girdilerinin isim ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarına yer verilerek açıklama  
istenmeyecek analiz girdilerinin belirtildiği, bu kapsamda 5 adet iş kaleminin açıklama  
istenecek iş kalemi olarak belirlendiği tespit edilmiştir.  
Kamu ihale mevzuatı hüküm ve açıklamaları, ihale dokümanında yer alan  
düzenlemeler, idare tarafından gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısı ve ekleri ile  
istekliler tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan belgeler çerçevesinde  
yapılan inceleme neticesinde aşağıdaki tespitlere ulaşılmıştır.  
- Demce Yap. İnş. San. ve Tic. A.Ş., Orak Altyp. San. ve Tic. A.Ş. ve Nesma Yap.  
Mak. İnş. A.Ş. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında; açıklama istenen iş  
kalemlerine ilişkin analizlerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış rayiç fiyatların  
kullanıldığı analiz girdilerinin belirtildiği listenin, nakliye ve işçilik girdileri ile “mazot  
(motorin)” girdisinin tevsiki amacıyla yapılan hesaplamalara ilişkin belgelerin, EPDK  
tarafından Hakkâri ili bazında ihale ilan tarihi ile ihale tarihi arasında “mazot (motorin)” için  
yayımlanmış olan fiyat listesinin, açıklama istenen 5 adet analiz girdisine ilişkin olarak (“C  
30/37 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları (TS EN 206-1+A1)”, “beton çelik  
çubuğu, nervürlü Ø 8-12 mm (S420, B420B-C, B500B-C)”, “beton çelik çubuğu, nervürlü Ø  
14-32 mm (S420, B420B-C, B500B-C)”, “çam kerestesi 2.sınıf” ve “amonyum nitrat, fuel-oil  
karışımı”) üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin, satış tutarı tespit tutanaklarının (EK-  
O.6) ve meslek mensuplarına ait faaliyet belgelerinin sunulduğu,  
Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nakl. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. tarafından aşırı düşük  
teklif açıklaması kapsamında; açıklama istenen iş kalemlerine ilişkin analizlerin, kamu kurum  
ve kuruluşlarınca yayımlanmış rayiç fiyatların kullanıldığı analiz girdilerinin belirtildiği  
listenin, nakliye ve işçilik girdileri ile “mazot (motorin)” girdisinin tevsiki amacıyla yapılan  
hesaplamalara ilişkin belgelerin, EPDK tarafından Hakkâri ili bazında ihale ilan tarihi ile  
ihale tarihi arasında “mazot (motorin)” için yayımlanmış olan fiyat listesinin, açıklama  
istenen 3 adet analiz girdisine ilişkin olarak (“C 30/37 beton harcı gri renkte, normal hazır  
beton harçları (TS EN 206-1+A1)”, “beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 8-12 mm (S420, B420B-  
C, B500B-C)” ve “beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 14-32 mm (S420, B420B-C, B500B-C)”)  
üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulduğu,  
Nesce İnş. Enrj. ve Tic. A.Ş. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında;  
açıklama istenen iş kalemlerine ilişkin analizlerin, işçilik girdileri ile “mazot (motorin)”  
girdisinin tevsiki amacıyla yapılan hesaplamalara ilişkin belgelerin, EPDK tarafından Hakkâri  
ili bazında ihale ilan tarihi ile ihale tarihi arasında “motorin” için yayımlanmış olan fiyat  
listesinin, açıklama istenen 5 adet analiz girdisine ilişkin olarak (“C 30/37 beton harcı gri  
renkte, normal hazır beton harçları (TS EN 206-1+A1)”, “beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 8-  
12 mm (S420, B420B-C, B500B-C)”, “beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 14-32 mm (S420,  
B420B-C, B500B-C)”, “çam kerestesi 2.sınıf” ve “amonyum nitrat, fuel-oil karışımı”)  
üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin, satış tutarı tespit tutanaklarının (EK-O.6) ve  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/038  
: 33  
: 02.09.2020  
: 2020/UY.I-1474  
meslek mensuplarına ait faaliyet belgelerinin sunulduğu anlaşılmıştır.  
- İşçilik ücretlerinin Demce Yap. İnş. San. ve Tic. A.Ş., Nesce İnş. Enrj. ve Tic. A.Ş.  
ve Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nakl. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. tarafından sunulan  
analizlerde 13,08 TL olarak; Orak Altyp. San. ve Tic. A.Ş. ve Nesma Yap. Mak. İnş. A.Ş.  
tarafından sunulan analizlerde ise 13,09 olarak belirtildiği tespit edilmiş olup, inceleme  
konusu ihalenin 02.06.2020 tarihinde gerçekleştirildiği göz önünde bulundurulduğunda işçilik  
ücretleri için belirtilen tutarların ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin  
(2.943,00 TL/30 gün/7,5 saat=13,08 TL) altında olmadığı anlaşılmıştır.  
- “Mazot (motorin)” girdisinin fiyatını tevsik etmek amacıyla Demce Yap. İnş. San. ve  
Tic. A.Ş., Nesce İnş. Enrj. ve Tic. A.Ş., Orak Altyp. San. ve Tic. A.Ş. ve Nesma Yap. Mak.  
İnş. A.Ş. tarafından sunulan belgelerin incelenmesi neticesinde; söz konusu girdiye ilişkin  
olarak EPDK tarafından 23.04.2020 ve 28.04.2020 tarihlerinde Hakkâri ili bazında  
yayımlanan 4,15 TL/lt (KDV dâhil) birim fiyattan KDV tutarının düşülmesi neticesinde elde  
edilen tutarın (4,15/1,18=3,5169 TL/lt), motorin yoğunluğu 0,845 kg/lt esas alınarak 4,162  
TL/kg’a dönüştürüldüğü, bu kapsamda bahse konu istekliler tarafından “mazot (motorin)”  
girdisi için teklif edilen birim fiyatın (3,75 TL/kg), EPDK tarafından ihale ilan tarihi ile ihale  
tarihi arasında il bazında yayımlanan fiyatın % 90’ının (4,162x0,90=3,75 TL) altında  
olmadığı,  
Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nakl. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. tarafından sunulan  
belgelerin incelenmesi neticesinde ise; söz konusu girdiye ilişkin olarak EPDK tarafından  
02.05.2020 tarihinde Hakkâri ili bazında yayımlanan 4,15 TL/lt (KDV dâhil) birim fiyattan  
KDV tutarının düşülmesi neticesinde elde edilen tutarın (4,15/1,18=3,516 TL/lt), motorin  
yoğunluğu 0,833 kg/lt esas alınarak 4,222 TL/kg’a dönüştürüldüğü, bu kapsamda bahse konu  
istekli tarafından “mazot (motorin)” girdisi için teklif edilen birim fiyatın (3,80 TL/kg),  
EPDK tarafından ihale ilan tarihi ile ihale tarihi arasında il bazında yayımlanan fiyatın %  
90’ının (4,222x0,90=3,799 TL) altında olmadığı anlaşılmıştır.  
- Demce Yap. İnş. San. ve Tic. A.Ş., Nesce İnş. Enrj. ve Tic. A.Ş., Orak Altyp. San.  
ve Tic. A.Ş., Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nakl. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. ve Nesma Yap.  
Mak. İnş. A.Ş. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında üçüncü kişilerden alınarak  
sunulan fiyat tekliflerinin üzerine meslek mensubu (yeminli mali müşavir/serbest muhasebeci  
mali müşavir) tarafından Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesinde belirtilen  
ilgili ibarenin yazılarak imzalandığı, iletişim bilgileri de eklenmek suretiyle kaşelendiği,  
bahse konu fiyat tekliflerinde mükellefin imzası ile kaşesinin yer aldığı, fiyat tekliflerinde  
belirtilen tutarlar ile analizlerde belirtilen tutarların aynı olduğu tespit edilmiştir.  
Başvuru sahibinin; maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının uygun olmadığına, meslek  
mensuplarına ait faaliyet belgelerinin geçerli olmadığına ilişkin iddiaları ile maliyet/satış  
tutarı tespit tutanaklarındaki bilgiler ile fiyat teklifleri ve meslek mensuplarına ait  
defterlerdeki bilgilerin uyumsuz olduğu yönündeki iddiaları aşağıda incelenmiştir:  
Kamu ihale mevzuatı uyarınca teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü  
kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam  
tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu  
tarafından fiyat tekliflerinin dayanağı olarak ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için  
maliyet tespit tutanağı (EK-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (EK-O.6) düzenleneceği,  
tutanakların meslek mensubu tarafından muhafaza edileceği, fiyat teklifinin ekinde idareye  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/038  
: 33  
: 02.09.2020  
: 2020/UY.I-1474  
verilmeyeceği, ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanakların  
ve tutanakların ekinde sunulması zorunlu olan faaliyet belgesinin meslek mensubundan  
istenebileceği anlaşılmış olup, inceleme konusu ihalenin aşırı düşük teklif sorgulama  
sürecinde maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının ve meslek mensuplarına ait defterlerin ve  
faaliyet belgelerinin gerek görülmediğinden idarece istenmediği, Demgün İnş. Harf. Mad.  
Tar. Nakl. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. tarafından söz konusu belgelerin aşırı düşük teklif  
açıklaması kapsamında sunulmadığı, başvuru sahibinin itirazen şikâyet başvurusu  
dilekçesinde bahse konu belgelerin Kurum tarafından istenmesini gerektirecek belgeye dayalı  
bir iddiasının da bulunmadığı anlaşılmıştır.  
Demce Yap. İnş. San. ve Tic. A.Ş., Orak Altyp. San. ve Tic. A.Ş., Nesce İnş. Enrj. ve  
Tic. A.Ş. ve Nesma Yap. Mak. İnş. A.Ş. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
sunulan EK-O.6 satış tutarı tespit tutanaklarının son veya bir önceki geçici vergi beyanname  
dönemi esas alınarak oluşturulduğu (2019 yılı IV. Dönem veya 2020 yılı I. Dönem),  
tutanakların her sayfasının meslek mensubu (yeminli mali müşavir/serbest muhasebeci mali  
müşavir) ve mükellef tarafından imzalandığı, tutanaklarda idarenin adının, ihale kayıt  
numarasının, ihale tarihinin, isteklinin adının belirtildiği, fiyat teklifleri ile tutanakların  
uyumlu olduğu (tarih, sayı vb.), fiyat tekliflerindeki birim fiyatların satış tutarı tespit  
tutanaklarında belirtilen ortalama birim satış tutarının ise % 80’inin altında olmadığı, faaliyet  
belgelerinin geçerlilik süresinin dolmadığı tespit edilmiştir.  
Başvuru sahibinin “iş kalemleri için alınan fiyat tekliflerinin, bahse konu iş  
kalemlerinin analizlerinde yer alan girdileri içerecek şekilde hazırlanmadığı” yönündeki  
iddiasının incelenmesi neticesinde; söz konusu istekliler tarafından iş kalemlerine ilişkin  
olarak fiyat teklifi alınmadığı, fiyat tekliflerinin analiz girdilerine ilişkin olarak alındığı  
anlaşıldığından başvuru sahibinin bahse konu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna  
varılmıştır.  
- Demce Yap. İnş. San. ve Tic. A.Ş., Orak Altyp. San. ve Tic. A.Ş. ve Nesma Yap.  
Mak. İnş. A.Ş. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca yayımlanmış rayiç fiyatların kullanıldığı analiz girdilerine ilişkin listenin  
sunulduğu, bahse konu listede 10.120.1004 poz numaralı “ekskavatör ve dragline tipi  
makinalar 210 HP (21/2Yd3)”, 03.141 poz numaralı “paletli delgi makinası (112 kW-152  
HP-2500 rpm)(ankraj, zemin çivisi, bulon, barkaban, deliği delinmesi için” ve 10.110.1003  
poz numaralı “her cins ve tonajda motorlu araç taşıma katsayısı (K)” girdilerinin yer aldığı,  
10.120.1004 ve 10.110.1003 poz numaralı girdilerin fiyat tevsiki için Çevre ve Şehircilik  
Bakanlığınca 2020 yılına ilişkin olarak yayımlanan rayiç fiyatların, 03.141 poz numaralı  
girdinin fiyat tevsiki için ise Karayolları Genel Müdürlüğünün 2020 yılı rayiç fiyatının  
kullanıldığı, bu kapsamda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış  
rayiçlerin anılan istekliler tarafından poz numaraları da belirtilmek suretiyle liste halinde  
sunulduğu, dolayısıyla söz konusu rayiçlere ilişkin olarak Kamu İhale Genel Tebliği’nin  
45.1.13 maddesinde belirtilen belgelerin sunulmasının zorunlu olmadığı, makine girdilerinin  
de bahse konu girdiler arasında olması sebebiyle amortisman, bakım, onarım, işletme ve  
finansman giderlerine ilişkin olarak açıklama sunulmasına gerek olmadığı anlaşılmıştır.  
Nesce İnş. Enrj. ve Tic. A.Ş. tarafından sunulan analizlerde yer alan “birim fiyat  
kaynağı” isimli sütunda “ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP (21/2Yd3)”, 03.141  
poz numaralı “paletli delgi makinası (112 kW-152 HP-2500 rpm)(ankraj, zemin çivisi, bulon,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/038  
: 33  
: 02.09.2020  
: 2020/UY.I-1474  
barkaban, deliği delinmesi için” ve 10.110.1003 poz numaralı “her cins ve tonajda motorlu  
araç taşıma katsayısı (K)” girdilerinin fiyat tevsikinin hangi kamu kurum ve kuruluşunun  
rayiç fiyatı kullanılarak tevsik edildiğinin belirtildiği, 10.120.1004 ve 10.110.1003 poz  
numaralı girdilerin fiyat tevsiki için Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 2020 yılına ilişkin  
olarak yayımlanan rayiç fiyatların, 03.141 poz numaralı girdinin fiyat tevsiki için ise  
Karayolları Genel Müdürlüğünün 2020 yılı rayiç fiyatının kullanıldığının ifade edildiği, bu  
kapsamda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçlerin poz  
numaraları da belirtilmek suretiyle liste halinde gösterilmiş olduğu anlaşılmıştır.  
Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nakl. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. tarafından aşırı düşük  
teklif açıklaması kapsamında, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış rayiç fiyatların  
kullanıldığı analiz girdilerine ilişkin listenin sunulduğu, bahse konu listede 10.120.1004 poz  
numaralı “ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP (21/2Yd3)”, 03.141 poz numaralı  
“paletli delgi makinası (112 kW-152 HP-2500 rpm)(ankraj, zemin çivisi, bulon, barkaban,  
deliği delinmesi için”, 10.110.1003 poz numaralı “her cins ve tonajda motorlu araç taşıma  
katsayısı (K)”, 10.130.4502 poz numaralı “çam kerestesi 2.sınıf” ve 10.160.1003 poz  
numaralı “amonyum nitrat, fuel-oil karışımı” girdilerinin yer aldığı, 10.130.4502,  
10.120.1004, 10.160.1003 ve 10.110.1003 poz numaralı girdilerin fiyat tevsiki için Çevre ve  
Şehircilik Bakanlığınca 2020 yılına ilişkin olarak yayımlanan rayiç fiyatların, 03.141 poz  
numaralı girdinin fiyat tevsiki için ise Karayolları Genel Müdürlüğünün 2020 yılı rayiç  
fiyatının kullanıldığı tespit edilmiştir.  
- İdare tarafından sınır değerin altında teklif sunduğu tespit edilen isteklilere aşırı  
düşük teklif açıklama talebi yazısının ekinde gönderilen analiz formatlarında “yarma ve yan  
ariyetten dolguya (mesafe:1000 mt, F=0.00046 K*M1/2-0.0046 K)”, “ariyet ocağından  
getirilecek veya depoya gidecek kazı (mesafe:1000 mt., F=0.00034 K*M1/2-0.0034 K)”, “iş  
başına nakil (A:1, mesafe:1030 km, F=K x (0.0007 M + 0.01) x A)” girdilerinin açıklama  
istenecek analiz girdisi olarak belirtildiği görülmüş olup, söz konusu istekliler tarafından  
yapılan hesaplamaların, idarenin düzenlediği analiz formatlarında yer verilen nakliye formül  
ve açıklamalarına uygun olduğu, hesaplamaların idare tarafından belirlenen M taşıma  
mesafesi ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca K taşıma katsayısı için 2020 yılında  
yayımlanan rayiç fiyat göz önünde bulundurularak yapıldığı, nakliye girdileri için fiyat teklifi  
alınmadığı tespit edilmiştir.  
- Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında açıklama istenen iş kalemlerine ilişkin  
olarak sunulan analizlerdeki toplam tutarlar ile birim fiyat teklif cetvellerinde belirtilen  
tutarların aynı olduğu, analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgelerin  
sunulduğu, sunulan analizlerde belirtilen girdi cins ve miktarları ile idare tarafından  
hazırlanan analiz formatlarındaki girdi cins ve miktarlarının aynı olduğu, istekliler tarafından  
sunulan bahse konu analizlerde açıklama istenilmeyen analiz girdilerine de yer verildiği,  
analizlerde aritmetik hata bulunmadığı tespit edilmiştir.  
- Başvuru sahibinin KGM/2200/T, KGM/23.015/K/T ve KGM/16.130/K-H/T poz  
numaralı iş kalemlerine yönelik iddialarının incelenmesi neticesinde; istekliler tarafından  
anılan iş kalemlerine ilişkin olarak sunulan analizlerin idarece hazırlanan analiz formatlarına  
uygun olduğu, nakliye girdilerinin de idarece belirlenen formüllere uygun olarak belirlendiği  
görülmüş olup, bu bağlamda istekliler tarafından sunulan analizlerin, birim fiyat tariflerinde  
belirtilen tüm giderleri içerdiği anlaşılmıştır.  
Başvuru sahibinin “KGM/16.132/K-HR poz numaralı iş kaleminin birim fiyat tarifinde  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/038  
: 33  
: 02.09.2020  
: 2020/UY.I-1474  
belirtilen “kimyasal ve mineral katkı malzemeleri” için söz konusu istekliler tarafından  
herhangi bir analiz girdisine yer verilmediği” iddiası ile “KAZI-1 poz numaralı iş kaleminin  
tarifinde birim fiyata dâhil olan giderler arasında sayılan “iksa ve batardo projelerinin  
hazırlanması ve idareye onaylatılması, temel çukurundaki motopomp kullanılmasını  
gerektirmeyecek miktardaki (kazı tabanı düzeyinde usulüne göre ölçülen saatteki verimi 0,6  
m3ten az olan) suyun boşaltılması” işleri için herhangi bir gider öngörülmediği, bahse konu  
iş kaleminin tarifinde birim fiyata dâhil olan giderler arasında sayılan “kompresör ve  
patlayıcı madde de kullanılarak her derinlik ve genişlikte, her derinlikte her cins ve klastaki  
zeminde kazı yapılması” işinin yapılacağı güzergâhta kazı sınıfının % 50 sert kaya + % 25  
yumuşak kaya + % 15 yumuşak küskü + % 10 sert toprak olduğu, ancak söz konusu istekli  
tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında kazı bedelinin daha düşük belirlenmesi  
amacıyla farklı kazı sınıfları esas alınarak hesaplama yapıldığı, kazı malzemesinin nakil  
mesafesine, kazı malzemesi döküm bedeline, malzemenin döküleceği alanın kiralanmasına ve  
söz konusu alanın düzeltilmesine ilişkin olarak herhangi bir analiz girdisine yer verilmediği”  
yönündeki iddialarının incelenmesi neticesinde, ihale komisyonu tarafından sınır değerin  
altında teklif sunduğu tespit edilen isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi  
yazısında bahse konu iş kalemlerinin açıklama istenecek iş kalemi olarak belirtilmediği  
anlaşıldığından, başvuru sahibinin anılan iş kalemlerine yönelik iddialarının da yerinde  
olmadığı sonucuna varılmıştır.  
- Başvuru sahibinin EK-O.7 VE EK-O.8 tutanaklarına yönelik iddialarının incelenmesi  
neticesinde; bahse konu istekliler tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan  
tevsik edici belgeler arasında EK-O.7 ve EK-O.8 tutanaklarının bulunmadığı anlaşıldığından  
söz konusu iddiaların yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
- Başvuru sahibinin “işin Şemdinli kırsalında yapılacağı, dolayısıyla bölgenin özel  
şartları göz önünde bulundurulursa beton fiyatının, bu şartlara haiz olmayan başka bir bölge  
ile bir tutularak belirlenmesinin uygun olmadığı” yönündeki iddiası aşağıda incelenmiştir:  
Karayolu Teknik Şartnamesi’nin “308.07.04.01 Yaş Karışım Hazır Betonun  
Taşınması” başlıklı kısmında “…Karıştırma donanımı olan araçlarla veya transmikserlerle  
betonun boşaltma işlemi, çimento ile suyun ilk temasından itibaren 120 dakika sonunda  
(çimento ilk priz süresini geçmemesi kaydıyla tamamlanmalıdır.  
Herhangi bir karşıtırma donanımı olmayan araçlarla taşınan katı kıvamındaki taze  
beton ise çimento ve suyun ilk temasından itibaren en fazla 45 dakika sonunda yerine  
boşaltılmalıdır…” açıklamaları yer almaktadır.  
Yapılan incelemede; “C 30/37 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları (TS  
EN 206-1+A1)” girdisine ilişkin olarak Demce Yap. İnş. San. ve Tic. A.Ş. tarafından  
Kandaşoğlu İnş. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti.den fiyat teklifi alındığı, söz konusu üçüncü  
kişinin ticaret merkezi olan Van ile işin yapılacağı yer olan Hakkâri/Şemdinli arasındaki  
karayolu ulaşım mesafesinin ortalama 300 km olduğu,  
Orak Altyp. San. ve Tic. A.Ş. ve Nesma Yap. Mak. İnş. A.Ş. tarafından Çağsan Bet.  
İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.den fiyat teklifi alındığı, söz konusu üçüncü kişinin ticaret merkezi  
olan Hakkâri/Yüksekova ile işin yapılacağı yer olan Hakkâri/Şemdinli arasındaki karayolu  
ulaşım mesafesinin ortalama 115 km olduğu,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/038  
: 33  
: 02.09.2020  
: 2020/UY.I-1474  
Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nakl. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. tarafından Ekenler  
Mad. Haz. Bet. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.den fiyat teklifi alındığı, söz konusu üçüncü kişinin  
ticaret merkezi olan Sivas ile işin yapılacağı yer olan Hakkâri/Şemdinli arasındaki karayolu  
ulaşım mesafesinin ortalama 1000 km olduğu,  
Nesce İnş. Enrj. ve Tic. A.Ş. tarafından MFC Dem. Ya. Malz. Tic. A.Ş.den fiyat teklifi  
alındığı, söz konusu üçüncü kişinin ticaret merkezi olan Ankara/Yenimahalle ile işin  
yapılacağı yer olan Hakkâri/Şemdinli arasındaki karayolu ulaşım mesafesinin ortalama 1490  
km olduğu tespit edilmiştir.  
Yukarıda aktarılan Karayolu Teknik Şartnamesi açıklaması uyarınca, diğer inşaat  
malzemelerinden farklı olarak beton harcının, niteliği gereği yaklaşık 2 saat süreyle teknik  
vasıflarını koruyabilen bir malzeme türü olduğu, dolayısıyla en geç bu süre içerisinde iş  
yerine teslim edilmesi gerektiği; Demce Yap. İnş. San. ve Tic. A.Ş., Demgün İnş. Harf. Mad.  
Tar. Nakl. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. ve Nesce İnş. Enrj. ve Tic. A.Ş. tarafından C 30/37  
beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları (TS EN 206-1+A1)” girdisine ilişkin  
olarak fiyat teklifi alınan yerler ile ihale konusu işin yapılacağı yer olan Hakkâri/Şemdinli  
arasındaki mesafenin, yüklü kamyonların hız kapasiteleri ve kanunen belirlenen hız limitleri  
çerçevesinde Karayolu Teknik Şartname’sinde belirtilen süreden çok daha uzun sürede  
katetileceği anlaşılmış olup, kamu ihale mevzuatında fiyat tekliflerinin işin gerçekleştirileceği  
yere yakın yerden alınma zorunluğu bulunmamakta ise de söz konusu istekliler tarafından  
fiyat tekliflerinin alındığı yerlerden (Van, Ankara, Sivas) işin yapım yerine  
(Hakkâri/Şemdinli) beton harcının özelliklerinin bozulmadan nakledilmesinin teknik olarak  
mümkün bulunmadığı, beton harcının sınırsız mesafe ve sınırsız sürede teslim edilebilecek bir  
emtia cinsi olmadığı ve bahse konu istekliler tarafından anılan hususta teknik bir çözümün de  
sunulmadığı dikkate alındığında, anılan fiyat tekliflerinin uygun olmadığı, dolayısıyla  
başvuru sahibinin bahse konu hususa ilişkin olarak Demce Yap. İnş. San. ve Tic. A.Ş.,  
Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nakl. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. ve Nesce İnş. Enrj. ve Tic.  
A.Ş.ye yönelik iddiasının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Demce Yap. İnş. San. ve Tic. A.Ş.,  
Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nakl. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. ve Nesce İnş. Enrj. ve Tic.  
A.Ş.nin aşırı düşük teklif açıklamaları reddedilerek tekliflerinin değerlendirme dışı  
bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden  
gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oyçokluğu ile karar verildi.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/038  
: 33  
: 02.09.2020  
: 2020/UY.I-1474  
KARŞI OY  
İnceleme konusu ihalede,  
Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde yer alan iddialarının incelenmesi  
düzeltici işlem belirlenmesine”  
neticesinde, Kurul çoğunluğunca, “  
karar verilmiştir.  
Anılan kararda, başvuru sahibinin (b) kısmında yer alan iddiasına ilişkin olarak,  
Karayolu Teknik Şartnamesi açıklaması uyarınca, diğer inşaat malzemelerinden farklı olarak  
beton harcının, niteliği gereği yaklaşık 2 saat süreyle teknik vasıflarını koruyabilen bir  
malzeme türü olduğu, dolayısıyla en geç bu süre içerisinde iş yerine teslim edilmesi gerektiği;  
Demce Yap. İnş. San. ve Tic. A.Ş., Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nakl. Pet. Taah. San. ve Tic.  
A.Ş. ve Nesce İnş. Enrj. ve Tic. A.Ş. tarafından C 30/37 beton harcı gri renkte, normal hazır  
beton harçları (TS EN 206-1+A1)” girdisine ilişkin olarak fiyat teklifi alınan yerler ile ihale  
konusu işin yapılacağı yer olan Hakkari Şemdinli arasındaki mesafenin, yüklü kamyonların  
hız kapasiteleri ve kanunen belirlenen hız limitleri çerçevesinde Karayolu Teknik  
Şartname’sinde belirtilen süreden çok daha uzun sürede katetileceği anlaşılmış olup, kamu  
ihale mevzuatında fiyat tekliflerinin işin gerçekleştirileceği yere yakın yerden alınma  
zorunluğu  
bulunmamakta  
ise  
de  
söz  
konusu  
istekliler  
tarafından  
fiyat  
tekliflerinin alındığı yerlerden (Van, Ankara, Sivas) işin yapım yerine (Hakkari/Şemdinli)  
beton harcının özelliklerinin bozulmadan nakledilmesinin teknik olarak mümkün  
bulunmadığı, beton harcının sınırsız mesafe ve sınırsız sürede teslim edilebilecek bir emtia  
cinsi olmadığı ve bahse konu istekliler tarafından anılan hususta teknik bir çözümün de  
sunulmadığı dikkate alındığında, anılan fiyat tekliflerinin uygun olmadığı, dolayısıyla  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/038  
: 33  
: 02.09.2020  
: 2020/UY.I-1474  
başvuru sahibinin bahse konu hususa ilişkin olarak Demce Yap. İnş. San. ve Tic. A.Ş.,  
Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nakl. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. ve Nesce İnş. Enrj. ve Tic.  
A.Ş.ye yönelik iddiasının yerinde olduğu ifade edilmektedir.  
Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinin (b) kısmında, KGM/16.132/K-HR poz  
numaralı “kutu menfezlerde kuruda veya suda her dozda demirli beton (C30/37 hazır beton  
harcı ile)” ve KGM/16.130/K-H/T poz numaralı “her türlü inş. (kirişli ve kutu menfez köprü  
ve beton kazık hariç, plak ve komp. menf. dahil) kuruda veya suda her doz demirli beton (c  
30/37 hazır bet.harcı ile)” iş kalemlerinin tariflerinde birim fiyata dahil olan giderler arasında  
sayılan “kimyasal ve mineral katkı malzemeleri” için herhangi bir analiz girdisine yer  
verilmediği, ayrıca işin Şemdinli kırsalında yapılacağı, dolayısıyla bölgenin özel şartları göz  
önünde bulundurulursa beton fiyatının, bu şartlara haiz olmayan başka bir bölge ile bir  
tutularak belirlenmesinin uygun olmadığı iddia edilmektedir.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli  
bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle  
değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.13.(Değişik: 20/8/2011-28031 R.G./ 17.md.;Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 29.md.)  
Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile  
ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada,  
sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil  
eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat  
tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari  
fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları  
açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine uygun  
açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya  
teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle  
reddedilecektir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/038  
: 33  
: 02.09.2020  
: 2020/UY.I-1474  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen teklifi  
reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili madde  
numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu da  
belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.açıklaması yer  
almaktadır.  
Yapılan incelemede, uyuşmazlık konusu ihalenin “(Şemdinli Alan) Ayr Derecik İl  
Yolu Km:10+300-18+900 Arası Toprak İşleri Sanat Yapıları ve Üstyapı (Bsk) İşleri Yapım  
İşi” İhalesi olduğu, 121 adet ihale dokümanı satın alındığı, 02.06.2020 tarihinde yapılan  
ihaleye 55 isteklinin katıldığı, 21.07.2020 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin Demce  
Yap. İnş. San. ve Tic. A.Ş üzerinde bırakıldığı, idare tarafından aşırı düşük teklife esas sınır  
değerin altında teklif sunan isteklilere gönderilen açıklama isteme yazısında 5 adet iş  
kaleminin açıklama istenecek iş kalemi olarak belirlendiği, istekliler tarafından aşırı düşük  
teklif açıklaması kapsamında sunulan belgeler çerçevesinde yapılan inceleme neticesinde;  
Demce Yap. İnş. San. ve Tic. A.Ş. tarafından Kandaşoğlu İnş. Nak. San. ve Tic. Ltd.  
Şti.den fiyat teklifi alındığı, Orak Altyp. San. ve Tic. A.Ş. ve Nesma Yap. Mak. İnş. A.Ş.  
tarafından Çağsan Bet. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.den fiyat teklifi alındığı, Demgün İnş. Harf.  
Mad. Tar. Nakl. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. tarafından Ekenler Mad. Haz. Bet. İnş. San. ve  
Tic. Ltd. Şti.den fiyat teklifi alındığı, Nesce İnş. Enrj. ve Tic. A.Ş. tarafından MFC Dem. Ya.  
Malz. Tic. A.Ş.den fiyat teklifi alındığı ayrıca, fiyat tekliflerine şantiye tesliminin de dahil  
olduğu, meslek mensupları tarafından anılan Tebliğ’de belirtilen ibarenin yazılarak iletişim  
bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenip imzalandığı, fiyat tekliflerine dayanak teşkil eden  
EK-O.6 satış tutarı tespit tutanağının sunulduğu, bahse konu tutanakların ihale tarihi itibarıyla  
son geçici beyanname dönemi verilerine göre hazırlandığı, anılan fiyat teklifleri ve fiyat  
tekliflerine dayanak teşkil eden adı geçen tutanağın birbiriyle uyumlu oldukları görülmüştür.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Sınır değer ve aşırı düşük  
teklifler” başlıklı 60’ıncı maddesinde ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve  
aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde, aşırı düşük sınır değerin nasıl tespit  
edileceği, aşırı düşük teklif sorgulaması yapılıp yapılmayacağı, yapılması öngörülmüşse  
açıklamanın nasıl istenileceği, açıklamanın nasıl yapılacağı ve yapılan açıklamanın nasıl  
değerlendirileceği ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir. Bu kapsamda,  
Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde üçüncü  
kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabileceği açıklanmıştır.  
Anılan madde açıklamalarında ve kamu ihale mevzuatında, açıklama istenen iş  
kalemlerine ilişkin üçüncü kişilerden alınacak fiyat tekliflerinin işin yapılacağı yerde faaliyet  
gösteren firmalardan alınacağını zorunlu kılan bir düzenleme yer almadığı gibi açıklanması  
istenilen iş kalemine ilişkin malzemenin sözleşmenin yürütümü (işin yapımı) aşamasında  
fiyat teklifi alınan firmadan temin edilmesini zorunlu kılan bir düzenleme de yer  
almamaktadır. Açıklanması istenilen iş kalemi için üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi  
sadece o iş kaleminin teklif edilen fiyata yapılabilirliğinin tevsikine yönelik olup, fiyat teklifi  
veren firmadan temin edileceği anlamına gelmemektedir. Tebliğin 45’inci maddesi dikkate  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/038  
: 33  
: 02.09.2020  
: 2020/UY.I-1474  
alındığında, fiyat teklifleri işin yapılacağı yerde faaliyet gösteren firmalardan alınabileceği  
gibi işin yapılacağı yer haricinde faaliyet gösteren firmalardan da alınabilecek olup bu hususu  
sınırlayan bir mevzuat düzenlemesi de bulunmamaktadır.  
Ayrıca fiyat teklifinde ve aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan belgelerde  
söz konusu malzemenin işin yapımı aşamasında fiyat teklifi alınan firmadan temin  
edileceğine yönelik istekli tarafından herhangi bir beyanda ya da taahhütte bulunulmamışsa,  
bu malzemenin işin yapımı aşamasında başka bir firmadan da temin edilebileceği ve bu  
hususu engelleyen bir mevzuat düzenlemesinin bulunmadığı, ayrıca malzemenin teknik  
özelliklerine uygun olarak teslim edilmesinin de sözleşme gereği zorunlu olduğu dikkate  
alındığında, aşırı düşük teklif açıklaması aşamasında uyuşmazlığa konu malzemeye ilişkin  
olmak üzere kullanılacak malzemenin teknik özelliklerinin uygun olup olmadığının  
sözleşmenin yürütümü (işin yapımı), kontrol, muayene ve kabul aşamasında  
değerlendirilmesi gerekmektedir.  
Bu itibarla, yukarıda yer alan tespit ve değerlendirmeler bir arada değerlendirildiğinde  
aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında açıklanması istenilen “C 30/37 beton harcı gri  
renkte, normal hazır beton harçları (TS EN 206-1+A1)” tanımlı analiz girdisine ilişkin olarak,  
Demce Yap. İnş. San. ve Tic. A.Ş., Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nakl. Pet. Taah. San. ve Tic.  
A.Ş. ve Nesce İnş. Enrj. ve Tic. A.Ş.nin yapmış olduğu açıklamanın yukarıda yapılan  
açıklamalar ve değerlendirmeler doğrultusunda mevzuata uygun olduğu sonucuna varılmıştır.  
itirazen şikayet başvurusunun  
Açıklanan nedenlerle, uyuşmazlık konusu ihalede, “  
reddine”  
karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemle, Kurul çoğunluğunca verilen  
“düzeltici işlem belirlenmesine  
niteliğindeki karara katılmıyorum.