Ana Sayfa
/
Kararlar
/
İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü
/
2020/319271-2020 Yılı Asya Abone İşleri Daire Başkanlığı Sultanbeyli, Çekmeköy, Sancaktepe, Şile İlçeleri İçmesuyu ve Atıksu Hatları Yapım, Bakım ve Onarım İşi (1)
Bilgi
İKN
2020/319271
Başvuru Sahibi
Ersey Doğalgaz Müh. İnş. Tes. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. - Halitoğulları İnş. Nak. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı
İdare
İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü
İşin Adı
2020 Yılı Asya Abone İşleri Daire Başkanlığı Sultanbeyli, Çekmeköy, Sancaktepe, Şile İlçeleri İçmesuyu ve Atıksu Hatları Yapım, Bakım ve Onarım İşi (1)
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/046
: 34
: 14.10.2020
: 2020/UY.I-1667
BAŞVURU SAHİBİ:
Ersey Doğalgaz Müh. İnş. Tes. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. - Halitoğulları İnş. Nak. Gıda San.
ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/319271 İhale Kayıt Numaralı “2020 Yılı Asya Abone İşleri Daire Başkanlığı
Sultanbeyli, Çekmeköy, Sancaktepe, Şile İlçeleri İçmesuyu ve Atıksu Hatları Yapım, Bakım
ve Onarım İşi (1)” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından 28.07.2020 tarihinde
açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2020 Yılı Asya Abone İşleri Daire Başkanlığı
Sultanbeyli, Çekmeköy, Sancaktepe, Şile İlçeleri İçmesuyu ve Atıksu Hatları Yapım, Bakım
Ve Onarım İşi (1)” ihalesine ilişkin olarak Ersey Doğalgaz Müh. İnş. Tes. Gıda San. ve Tic.
Ltd. Şti. - Halitoğulları İnş. Nak. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın 10.09.2020
tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 18.09.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine,
başvuru sahibince 28.09.2020 tarih ve 42940 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 28.09.2020
tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/1497 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idarenin 2020/319271 ihale kayıt numaralı "2020
Yılı Asya Abone İşleri Daire Başkanlığı Sultanbeyli, Çekmeköy, Sancaktepe, Şile İlçeleri
İçmesuyu ve Atıksu Hatları Yapım, Bakım ve Onarım İşi (1)" ihalesine iştirak ettikleri,
tekliflerinin sınır değer altında kaldığından bahisle aşırı düşük teklif sorgulaması yapıldığı,
sorgulamaya Kamu İhale Genel Tebliği çerçevesinde cevap verilerek savunma yapıldığı,
EKAP üzerinden gönderilen ihale komisyon kararında savunmalarının reddedildiğinin
görüldüğü,
1- İdarece aşırı düşük teklif sorgulama yazısının Kamu İhale Genel Tebliğinin 45’inci
maddesine aykırı şekilde tanzim edildiği ve bu hukuka aykırılıktan kaynaklanan hususların
aşırı düşük teklif savunmalarının reddinde gerekçe olarak kullanıldığı,
a) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.4’üncü maddesinde yer alan açıklama gereğince
paçal ve özel pozlarda idarenin analiz girdilerini ve bu analiz girdilerinin miktarlarını gösterir
analizlerin sorgulamaya muhatap isteklilere verilmesi gerektiği, bu çerçevede idarenin
yaklaşık maliyetin yüzde seksenine karşılık gelen sorgulama kalemleri yönünden savunma
sunacak isteklilere temel girdilerine kadar ayrıştırılmamış analizler vermek suretiyle
sorgulama yapılmasının mevzuata aykırı olduğu, şöyle ki analizlerde çeşitli araçların ve
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/046
: 34
: 14.10.2020
: 2020/UY.I-1667
makinaların "bir saatlik ücreti" analiz girdilerine yer verildiği, oysa bu iş kalemlerinin temel
girdilerine kadar ayrıştırılmak suretiyle analize katılmalarının zorunlu olduğu, iş kalemlerinin
temel girdilerine kadar ayrıştırılmaksızın analiz içerisinde iş kalemi olarak bırakılmasının
mevzuata aykırı olduğu,
b) İdarenin analizleri oluştururken iş kalemlerini temel girdilerine kadar ayrıştırması
zorunluluğu bulunduğu, böylece %3 açıklama istenilmeyen analiz girdileri hesabının sağlıklı
bir şekilde gerçekleştirileceği, ancak sorgulama yazısı ekinde yer analizler incelendiğinde iş
kalemlerinin açıklama istenilmeyen analiz girdisi olarak belirlendiğinin görüldüğü, iş
kaleminin açıklama istenilmeyen analiz girdisi olarak belirlenmesinin mevzuata aykırı
olduğu,
c) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesinin son fıkrası gereğince işçilik
maliyetinin açıklama istenilmeyen analiz girdisi olarak belirlenmesinin mümkün olmadığı,
ancak idarece bu düzenlemeye aykırı şekilde sorgulama yazısı ve eklerinin oluşturulduğu,
temel girdilere kadar ayrıştırma yapılmaksızın iş kalemlerinin açıklama istenilmeyen girdi
olarak belirlenmesi nedeniyle bu iş kalemleri içerisinde yer alan işçiliklerin gözden kaçtığı ve
açıklama istenmiyor pozisyonuna düştüğü,
d) Herhangi bir iş kaleminde %3'ün üzerinde olan ve açıklama istenilen bir analiz
girdisi için diğer iş kalemlerinde açıklama istenmemesinin mevzuata aykırı olduğu, sorgulama
yazısı ekinde gönderilen analizler incelendiğinde bazı iş kalemlerinde açıklama istenilen
analiz girdisinin bir başka iş kaleminde açıklama istenilmeyecek analiz girdisi olarak
belirlendiği, bu durumun Tebliğ’in 45.1.2.2’nci maddesine aykırı olduğu,
e) Tebliğ’in 45.1.4. maddesi gereğince özel poz mahiyetinde bulunan 4x2 Kombine
temizlik aracı, Kanal açma (Kuka) aracı ve Vidanjör Aracı için miktarlı analiz verilmesi
gerektiği halde bu özel pozlar için "gün" birimi ile açıklama istenerek analiz verilmemesinin
mevzuata aykırı olduğu, ayrıca C 20/25 Hazır Beton Hazırlanması ve Dökülmesi iş kalemi
içerisinde yer alan çimentonun nakline ilişkin bir analiz girdisi ve mesafesi bulunmadığı,
fiyatın nakliye dahil değerlendirildiği bu analiz için idarenin ayrıca bir nakliye açıklaması
istemesi halinde bunu pozu özelleştirmek ve ayrıca bir nakliye analiz girdisi eklemek
suretiyle gerçekleştirmesi gerektiği,
f) Sorgulama yazısı ekinde gönderilen analizler incelendiğinde, boru nakli, kırmataş
(ocaktan) nakli, kum çakıl (bedeli hariç) nakli, şantiye dışına kamyonla kazı malzeme ve
moloz nakli (döküm bedeli dahil) iş kalemlerinde analiz girdilerine yer verildiği ancak taşıma
mesafesine yer verilmediği gibi formüle esas alınacak herhangi bir nakliye pozunun da
analize eklenmediği, nakliye mesafeleri verilmeksizin nakliye maliyetinin açıklanmasının
istenmesinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2’nci maddesine aykırı olduğu,
Bu çerçevede aşırı düşük teklif sorgulama yazısı yeniden düzenlenerek ve hukuka
uygun hale getirilmek suretiyle isteklilere yeniden sorgulama yapılması gerektiği,
2) İdarenin aşırı düşük teklif açıklamalarını red gerekçelerinin yerinde olmadığı, şöyle
ki;
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/046
: 34
: 14.10.2020
: 2020/UY.I-1667
a) 4x2 Kombine Temizlik Aracı, Kanal Açma (Kuka) Aracı ve Vidanjör Aracı için
hiçbir özelliğe yer verilmeksizin maliyetin fiyat teklifine konu edilmesinin mevzuata aykırı
olduğunun ileri sürüldüğü, ancak idare tarafından verilen analizler incelendiğinde söz konusu
araçlar için teknik özellik veya aracın özelliğini belirtir herhangi bir şarta yer verilmediği,
ayrıca alınan fiyat tekliflerinde araç adı belirtildiği, araçların isimlerinin yaptıkları işi yani
teknik özelliklerini ortaya koyduğu, kanal açma aracı ifadesinin aracın sahip olduğu özellikler
ile kanal açma fonksiyonunu sağladığını gösterdiği, idarenin analizde yer vermediği bir
unsuru savunmada talep etmesinin mümkün olmadığı,
b) İdarece beton harcının nakliye mesafesine fiyat teklifinde yer verilmediği ileri
sürülerek savunmalarının reddedildiği, ancak idare tarafından bir nakliye maliyetinin
açıklanması talep ediliyor ise buna ilişkin nakliye mesafelerinin isteklilere aşırı düşük teklif
sorgulaması ile birlikte verilmesi gerektiği, oysa idarenin, nakliye maliyeti fiyat teklifi
içerisinde ayrı bir maliyet kalemi olarak belirtilmek suretiyle düzenlenen, ilgili meslek
mensubu tarafından onaylanan ve Tebliğ’in aradığı beyanın yer aldığı fiyat teklifini
reddetmek suretiyle yapılan açıklamayı hukuka aykırı olarak reddettiği,
c) "Ekskavatörün 1 saatlik ücreti (100 hp) 1 saatlik ücreti" ve "Her cins (titreşim
darbeli) motorlu kompaktör" iş kalemleri için yapılan açıklamaların bazılarında maliyet
açıklaması yapıldığı bazılarında ise açıklama istenilmeyen analiz girdisi olması gerekçe
gösterilerek düşük fiyatlar üzerinden maliyet belirlendiği gerekçe gösterilerek savunmalarının
reddedildiği, Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.1.2.2’nci maddesinde de yer alan "Herhangi bir
analizdeki oranı %3'ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir." düzenlemesi
hilafına bir şekilde bir analizde açıklama istediği diğerinde istemediği analiz girdileri için
istekli olarak analize uygun yapılan açıklamayı red gerekçesi haline getirmesinin hukuka
aykırı olduğu,
d) İdarece Beyaz çimento nakli, Kırmataşın (ocaktan) nakli, Şantiye dışına kamyonla
kazı malzemesi ve moloz nakli, Kum- çakıl nakli ve Boru nakli fiyat tekliflerinde nakliyenin
nereden nereye ve ne kadar mesafe için gerçekleştirileceğine ilişkin hiçbir belge sunulmadan
yapılan açıklamaların uygun olmadığının ileri sürüldüğü, oysa idarenin nakliye maliyetine
ilişkin bir açıklama talep etmesinin ön şartının, mesafe bilgisinin açıklama sunacak isteklilere
bildirmiş olması gerektiği, idarece sorgulama yazısında belirtmediği nakliye mesafesi
üzerinden sunulan fiyat teklifinin hukuka aykırı olduğunun ileri sürülmesinin uygun
olmadığı,
e) A.44 - C 20/25 Hazır Beton Hazırlanması ve Dökülmesi iş kalemi için kamu pozu
olarak Çevre Şehircilik Bakanlığında iki pozun bulunduğu, bunlardan 15.150.1105 beyaz
renkte beton, 15.150.1005 ise gri renkte beton için düzenlendiği, işin birim fiyat tarifi
incelendiğinde beton rengine ilişkin bir belirleme yapılmadığı, ancak idarenin aşırı düşük
teklif sorgulamasında fiyatı diğerine göre %25 daha pahalı olan beyaz renkte beton üzerinden
analiz düzenlediği, idarenin pahalı ürün istediğini belirtmediği bir birim fiyat tarifi üzerinden
aşırı düşük teklif sorgulamasını pahalı ürün üzerinden düzenlemesinin uygun olmadığı, işin
gerçekleştirilmesi aşamasında yüklenici tarafından getirilen gri renkte betonun idare
tarafından kabul edileceği, zira birim fiyat tarifinde pahalı ürün olan beyaz renk beton
getirileceğine ilişkin bir düzenleme bulunmadığı, bu durumda birim fiyat üzerinden teklif
alınan ve birim fiyatların açıklanmaya çalışıldığı aşırı düşük teklif sorgulamasının analizinde
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/046
: 34
: 14.10.2020
: 2020/UY.I-1667
%25 pahalı ürün olan beyaz renkte beton üzerinden hazırlanan analizin kabulünün mümkün
bulunmadığı, idarenin bu analizi 15.150.1005 - Beton santralinde üretilen veya satın alınan ve
beton pompasıyla basılan, C 25/30 basınç dayanım sınıfında, gri renkte, normal hazır beton
dökülmesi (beton nakli dahil) üzerinden analizi düzenlemek ve nakliye için ayrı bir açıklama
isteniyor ise pozu özelleştirmek suretiyle nakliye mesafesini belirterek analiz düzenlemek
zorunda olduğu, aksi şekilde gönderilen analizin ve nakliye mesafesi hakkında bilgi
sunulmadığı gerekçesi ile savunmanın reddedilmesinin hukuka uygun olmadığı, ayrıca fiyat
teklifini veren firmanın İstanbul firması olup işin yapılacağı yerin de İstanbul olduğu, bu
çerçevede fiyat teklifinde verilmiş olan nakliye fiyatı için nakliyenin mesafesinin ve nereye
yapılacağının fiyat teklifinde belirtilmesini zorunlu tutan bir mevzuat hükmü bulunmadığı,
3) İdarece, A-53 iş kaleminin açıklamasında KDV dahil 5,91166 TL mazot litre
maliyetini tevsik etmek üzere EPDK'dan alınan 06.08.2020 tarihli belgenin ihale ilan tarihi ile
ihale tarihi arasında bir tarih içerisinde bulunmaması nedeniyle yapılan açıklamanın hukuka
aykırı olduğunun ileri sürüldüğü, ihalenin ilan tarihi 30/06/2020 ve ihale tarihi 28/07/2020
olup 30/06/2020 tarihli İstanbul (Anadolu) - Soypet firmasının motorin litre fiyatının KDV
dahil 4,91448 TL olduğu, bu çerçevede analizde kullanılan değere baz alınan motorin
fiyatının ilan ve ihale tarihi arasındaki fiyattan yüksek olması karşısında idarenin mazot
maliyetine ilişkin ileri sürdüğü red gerekçesinin hukuka uygun bulunmadığı iddialarına yer
verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/046
: 34
: 14.10.2020
: 2020/UY.I-1667
hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler”
başlıklı 60’ıncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra
Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve
dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar
çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak
tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte
önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale
komisyonu;
1) Yapım yönteminin ekonomik olması,
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı
avantajlı koşullar,
3) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. ” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı
45’inci maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin
% 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az
olmamak üzere makul bir süre verilir.
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş
kalemleri/grupları belirlenir.
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama
yapılmayacaktır.
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden
açıklama yapılması istenilmeyecektir.
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama
istenilmeyecektir.
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/046
: 34
: 14.10.2020
: 2020/UY.I-1667
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de
belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.
…
45.1.3.İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri
ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile
açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz
sunulması istenmeyecektir.
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması
gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/046
: 34
: 14.10.2020
: 2020/UY.I-1667
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.
…
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek
suretiyle reddedilecektir.
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen
teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili
madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu
da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.” açıklamaları,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.
İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: 2020 Yılı Asya Abone İşleri Daire Başkanlığı Sultanbeyli, Çekmeköy,
Sancaktepe, Şile İlçeleri İçmesuyu ve Atıksu Hatları Yapım, Bakım ve Onarım İşi (1)
b) Türü: Yapım işleri
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): K8749
d) Kodu:
e) Miktarı:
24.350,00 metre Ø300-Ø600 mm çapları arasında Entegre Contalı Muflu Beton Boru
Döşenmesi
22.600,00 metre Ø200 mm Entegre Contalı Muflu Beton Boru ile Parsel Bağlantısı
Yapılması
17.160,00 metre Ø100-Ø300 mm çapları arasında Fontdüktil Boru Döşenmesi
45.000,00 metre Şube Yolu Yapımı veya Onarımı
11.700 adet Şube Yolu Onarımı
28.900 adet Tıkalı Rabıt Açılması
5.950 adet Tıkalı Kanal Açılması
442.000,00 metreküp Vidanjör Çekimi
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: İstanbul ili, Sultanbeyli, Çekmeköy,
Sancaktepe ve Şile İlçeleri “ düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1.
İstekliler tekliflerini, her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için teklif edilen birim
fiyatlarının çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden vereceklerdir; ihale sonucu, ihale
üzerine bırakılan istekliyle her bir iş kaleminin miktarı ile iş kalemleri için teklif edilen birim
fiyatların çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif birim fiyat sözleşme
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/046
: 34
: 14.10.2020
: 2020/UY.I-1667
imzalanacaktır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi
sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama
istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük
teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre
teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale
komisyonu;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı
avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı
35’inci maddesinde “35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyatla birlikte fiyat
dışı unsurlar da dikkate alınarak belirlenecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Elektronik ihale olarak yapılan şikayete konu ihaleye ait 01.09.2020 tarihli ihale
komisyonu kararından, 36 isteklinin teklif verdiği, 1 isteklinin geçici teminatı uygun
olmadığı, 1 isteklinin bilgi eksikliklerinin tamamlatılması kapsamında sunulan belgelerin
fotokopi olarak ibraz edildiği, 1 isteklinin Yeterlik Bilgileri Tablosunda yer alan Ticaret Sicil
Bilgileri kısmında ortaklara ait bilgiler beyan edilmediği gerekçesi ile değerlendirme dışı
bırakıldığı, teklifleri sınır değerin altında kalan 9 istekliden aşırı düşük teklif açıklaması
istendiği, 5 isteklinin süresi içinde aşırı düşük teklif savunması vermediği, 4 isteklinin ise
aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunmadığından değerlendirme dışı bırakıldığı, fiyat
dışı unsurlarda dikkate alınarak ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi yöntemine
göre en yüksek puanı alan Ağaoğlu İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Varol Grup İnş. A.Ş. İş
Ortaklığı üzerinde ihalenin bırakıldığı, Yuner İnş. San. ve Tic. A.Ş.nin ise ekonomik açıdan
en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
İdarece gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesi sonucunda, idarece hesaplanan
sınır değerin altında teklif verdiği tespit edilen başvuru sahibi Ersey Doğalgaz Müh. İnş. Tes.
Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. - Halitoğulları İnş. Nak. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı da
dahil 9 istekliye EKAP üzerinden gönderilen 29.07.2020 tarihli “aşırı düşük teklif
sorgulama” konulu yazı ile aşırı düşük teklif açıklaması sunulmasının istenildiği, söz konusu
yazıda sorgulamaya tabi tutulacak iş kalemlerinin;
A.07 Q200mm MBB ile Parsel Bağlantısı Yapımı (Kırmataş Dolgulu)
A.40 Kırmataş Dolgu Yapılması
A.38 İksalı Hendek Kazısı Yapılması
A.45 Kazı Moloz Nakli
A.52 Vidanjör Aracının 1(bir) Günlük Bedeli
A.30 Şube Yolu Yapımı ve Onarımı
A.53 Vidanjör Çekimi
A.09 Her Derinlikte Parsel Bacası İmalatı (Kırmataş Dolgulu)
A.49 Kanal Açma (Kuka) Aracının 1(bir) Günlük Bedeli
A.44 C20/25 Hazır Beton Hazırlanması ve Dökülmesi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/046
: 34
: 14.10.2020
: 2020/UY.I-1667
A.29 Şube Yolu Onarımı
A.48 4x2 Mini Kombine Temizlik Aracının 1 (bir) Günlük Bedeli
olarak belirlendiği, sorgulama yazısı ekinde açıklama istenilen iş kalemlerine ilişkin
analiz girdi tablolarına (girdilere ilişkin ölçü birimi, miktar ve açıklama istenilip
istenilmediğine ilişkin bilgilerin bulunduğu) yer verildiği görülmüştür.
Yukarıda belirtilen Tebliğ açıklamalarından aşırı düşük teklif sorgulaması öngörülen
ihalelerde yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş kalemi/grubunun yaklaşık
maliyete oranının tespit edilmesi gerektiği, yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları
tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranlarının kümülatif toplamının da gösterildiği
“sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ile iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz
girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz
girdileri tablosu”nun hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay
belgesine eklenmesi gerektiği, ihale komisyonunca, “sıralı iş kalemleri/grupları listesi”ne
göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı %80 oranına kadar olan iş
kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde %80 oranının aşılmasına neden olan iş
kalemi/grubunun sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenmesi
gerektiği ve bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için ise sorgulama yapılmaması
gerektiği,
Ayrıca, “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kâr ve genel gider hariç analiz
toplamının %3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerinin tespit edilmesi, yaklaşık
maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kâr ve genel
gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama
yapılmasının istenilmemesi gerektiği, ayrıca tutarı, kâr ve genel gider hariç analiz toplamının
%3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin
tutarlarının kümülatif toplamının kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması
durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda %15’lik tutarın aşılmasına neden
olan analiz girdisinin belirlenmesi, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için
açıklama istenilmemesi, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için
açıklama istenilmesi, özel iş kalemleri ile paçal iş kalemleri için bu iş kalemlerinde bulunan
analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının isteklilere verilmesi gerektiği
anlaşılmaktadır.
Bu kapsamda, idare tarafından oluşturulan sıralı iş kalemleri listesi incelendiğinde,
sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/gruplarının belirlenmesinde yukarıda yer verilen
Tebliğ açıklamasına bir aykırılık olmadığı anlaşılmıştır.
Diğer taraftan, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları incelendiğinde
açıklanması istenilen/istenilmeyen analiz girdileri belirlenirken idarece sorgulamaya tabi
tutulacak olan iş kalemi/grubu içerisinde yer alan analiz girdilerinin temel girdilerine
(malzeme, işçilik, makine vb) kadar ayrıştırılmadığı, ayrıca analiz formatlarında analiz
girdilerine ilişkin poz numaralarının da belirtilmediği tespit edilmiştir.
Örneğin; A.07 poz numaralı “200 mm MBB ile Parsel Bağlantısı Yapılması” iş kalemi
içerisinde yer alan ve açıklanması istenilmeyen “Arazöz’ün 1 saatlik ücreti”, “Ekskavatörün 1
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/046
: 34
: 14.10.2020
: 2020/UY.I-1667
saatlik ücreti (100 hp)” poz numaralı analiz girdisinin makine, mazot ve işçilik gibi alt
bileşenlerinin olduğu, bu çerçevede A.07 poz numaralı iş kalemi içerisinde açıklanması
istenilen/istenilmeyen analiz girdileri belirlenirken Arazöz ve Ekskavatörün 1 saatlik ücreti
analiz girdilerinin temel girdilerine kadar ayrıştırılmadığı, aynı durumun açıklama istenilen
A.40 poz nolu “Kırmataş Dolgu Yapılması”, A.38 poz nolu “İksalı Hendek Kazısı
Yapılması”, A.09 poz nolu “Her Derinlikte Parsel Bacası İmalatı (Kırmataş Dolgulu) iş
kalemleri için de söz konusu olduğu görülmüştür.
Buna ek olarak, açıklama istenilmeyen analiz girdilerinde olduğu gibi açıklama
istenilen analiz girdileri arasında da ör. 19.100…ile başlayan girdilerin bulunduğu, söz
konusu girdilerin alt analizi bulunmasına rağmen açıklaması istenilecek/istenilmeyecek
girdilerin temel girdiler üzerinden belirlenmediği anlaşılmıştır. Ör. A.38 poz no’lu “İksalı
Hendek Kazısı Yapılması” iş kaleminde yer alan ve açıklama istenilen girdilerden
Ekskavatörün 1 saatlik ücreti, Kompresörün 1 saatlik ücreti gibi.
Ayrıca Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesinin dördüncü fıkrasında yer
aldığı üzere, aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun
analizinde yer alması halinde, bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek
analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılması ve herhangi bir
analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilmesi gerekirken
idarece anılan fıkraya uygun olarak açıklama istenilen/istenilmeyen analiz girdilerinin
belirlenmediği, aynı girdinin bir iş kalemi içerisinde açıklama istenilen analiz girdisi olarak,
diğer bir iş kalemi içerisinde ise açıklama istenilmeyen analiz girdisi olarak belirlendiği
görülmüştür. Örneğin, A.07 poz nolu “200 mm MBB ile parsel bağlantısı yapımı (kırmataş
dolgulu)” iş kalemi içerisinde yer alan “Ekskavatör (paletli) (260 Hp) (maksimum 2,5 m3) 1
saatlik ücreti”, girdisi açıklama istenilen analiz girdisi olarak belirlenmişken, A.38 poz nolu
“İksalı Hendek Kazısı Yapılması” iş kalemi içerisindeki Ekskavatör (paletli) (260 Hp)
(maksimum 2,5 m3) 1 saatlik ücreti açıklama istenilmeyen analiz girdisi olarak belirlenmiştir.
Öte yandan Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda aktarılan 45.1.2.2’nci maddesinde
iş kalemi analizleri ve alt analizlerinde yer alan bütün işçilik girdilerinin girdi tutarının analiz
toplamının % 3’üne eşit veya altında olmasına bakılmaksızın açıklama istenilecek girdiler
arasında gösterilmesi gerektiği açıklanmıştır. Bu itibarla, içerisinde işçilik girdisi barındıran
pozlarda yer alan işçilik girdilerinin açıklama istenecek girdiler olarak belirlenmesi
gerekmektedir. İdarece hazırlanan aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde yer alan
açıklama istenen A.07 poz numaralı iş kaleminde yer alan Lağımcı (ateşleme ustası) analiz
girdisinin açıklama istenilmeyen analiz girdisi olarak belirlendiği görülmüş olup, aktarılan
Tebliğ hükmüne aykırı olduğu değerlendirilmiştir.
Ayrıca örneğin, A.07 poz numaralı iş kalemi içerisinde yer alan ve açıklanması
istenilmeyen “Arazöz’ün 1 saatlik ücreti”, “Ekskavatörün 1 saatlik ücreti (100 hp)” poz
numaralı analiz girdilerinin açıklama istenilmeyen analiz girdisi olarak belirlendiği, oysa
bunların içinde makine, mazot ve işçilik gibi alt bileşenlerinin olduğu, örnek olarak sayılan
söz konusu iş kalemlerinde yer alan birim fiyat/girdilerin idarece açıklama istenilmeyecek
girdi olarak belirlenmesi mevzuata uygun olmadığı gibi, bu şekilde açıklama istenilmesinin
işçilik girdilerinin açıklama istenilmeyecek girdi olarak belirlenmesi sonucunu doğurduğu
anlaşılmış olup, idarece tesis edilen işlemde bu yönüyle de mevzuata aykırılık bulunduğu
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/046
: 34
: 14.10.2020
: 2020/UY.I-1667
sonucuna ulaşılmıştır.
Bu çerçevede, idarece mevzuata uygun olarak yapılmayan söz konusu aşırı düşük
teklif sorgulamasına istinaden yapılacak olan aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun
olup olmadığına ilişkin olarak sağlıklı bir değerlendirme yapılabilmesinin imkân dâhilinde
olamayacağı anlaşılmış olup, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıklar göz önüne alınarak,
a) “Sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak tutarlarının yaklaşık maliyete
oranlarının kümülatif toplamı %80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif
toplama eklendiğinde %80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubunun, sorgulamaya
tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenmesi,
b) Açıklama istenilecek iş kalemlerine ait birim fiyat analizlerinin temel girdilere
(işçilik, mazot, diğer malzeme girdileri, makine vb.) kadar ayrıştırılarak yapılması,
c) Bu işlemlerden sonra Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre
açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirlenmesi,
d) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre aynı girdinin birden
fazla iş kalemi analizinde yer alması halinde, bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı
değerlendirilerek, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için
açıklama istenilmesi (Örneğin “mazot” girdisi birden fazla iş kalemi analizinde yer alması
durumunda, eğer bu iş kalemleri analizlerinden en az birinde anılan girdinin oranı söz konusu
analiz toplamının %3’ünün üstünde olması halinde açıklama istenilmesi),
e) Açıklama istenilecek iş kalemlerinin tümüne ilişkin olarak tek bir açıklama
istenilmeyecek analiz girdileri listesinin hazırlanması,
Hazırlanan açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesi ile birlikte temel girdilerin
cins ve miktarlarının gösterildiği, açıklama istenilecek iş kalemlerine ait analiz formatlarının
analiz poz numaraları da belirtilerek sınır değer altında teklif veren isteklilere gönderilmesi ve
yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2 ve 3’üncü iddialarına ilişkin olarak:
Usulüne uygun olarak yapılmayan aşırı düşük teklif sorgulama sonucunda aşırı düşük
teklif açıklamalarına ilişkin sağlıklı bir değerlendirme yapılabilmesinin mümkün olamayacağı
anlaşıldığından söz konusu iddialar incelenmemiştir.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, idarece, yukarıda belirtilen
hususlar göz önünde bulundurularak, sınır değerin altında teklif sunduğu tespit edilen
isteklilerden yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve bu aşamadan sonraki
işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/046
: 34
: 14.10.2020
: 2020/UY.I-1667
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici
işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.