Ana Sayfa / Kararlar / Elazığ Belediye Başkanlığı Yapı Kontrol Müdürlüğü / 2020/399697-15 Temmuz Demokrasi Meydanı Meydan Düzenlemesi ve Yer Altı Otoparkı Yapımı
Bilgi
İKN
2020/399697
Başvuru Sahibi
Çetin İnşaat Tekstil Turizm Üretim San. ve Tic. A.Ş.
İdare
Elazığ Belediye Başkanlığı Yapı Kontrol Müdürlüğü
İşin Adı
15 Temmuz Demokrasi Meydanı Meydan Düzenlemesi ve Yer Altı Otoparkı Yapımı
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/050  
: 15  
: 04.11.2020  
: 2020/UY.I-1782  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Çetin İnşaat Tekstil Turizm Üretim San. ve Tic. A.Ş.,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Elazığ Belediye Başkanlığı Yapı Kontrol Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2020/399697 İhale Kayıt Numaralı “15 Temmuz Demokrasi Meydanı Meydan Düzenlemesi  
ve Yer Altı Otoparkı Yapımı” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Elazığ Belediye Başkanlığı Yapı Kontrol Müdürlüğü tarafından 28.08.2020 tarihinde  
açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “15 Temmuz Demokrasi Meydanı Meydan Düzenlemesi  
ve Yer Altı Otoparkı Yapımı” ihalesine ilişkin olarak Çetin İnşaat Tekstil Turizm Üretim San.  
ve Tic. A.Ş. nin 29.09.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 01.10.2020  
tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 09.10.2020 tarih ve 44887 sayı ile Kurum  
kayıtlarına alınan 08.10.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2020/1569 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifi kapsamında sunduğu belgelerin uygun  
olmadığı, şöyle ki;  
a) Ortak Girişim yapan iki firmanın da Ticaret Sicil Gazetelerinin tamamının EKAP  
üzerinden ihale dosyasına bildirilmediği,  
b)Sunulan imza sirkülerinin yetki sürelerinin geçip geçmediğine bakılması gerektiği,  
c) İş deneyim belgesinin ihale konusu iş veya benzer iş tanımına uygun olmadığı,  
yapım tekniği gerektiren işler ayrıştırılmadan sunulan belge tutarının bir bütün olarak  
alındığı, ayrıştırmadan sonra istenen asgari iş deneyim tutarını sağlamadığının anlaşılacağı,  
d) Ortaklık tespit belgesi yerine ortaklık durum belgesinin sunulduğu, şartnameye  
uygun belgenin süresi içinde sunulmadığı,  
2) İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının gerçeğe ve  
hukuka aykırı olduğu, şöyle ki;  
a) Aşırı düşük teklif kapsamında açıklama istenilen iş kalemleri ile ilgili birim fiyatlar  
için analizlerin tümünü ve piyasadan toplanan proforma faturalar ile açıklama istenen  
pozların tamamının tevsik edilmediği,  
b) Hesap cetveli ve açıklama istenilen iş kalemleri listesindeki birim fiyatların 2020  
yılı resmi fiyatları ile uyumlu olmadığı,  
c) Açıklama ekinde sunulan fiyat analizleri, proforma fiyatları, işçilik hesaplamaları  
ve ekte sunulan diğer belgelerin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin 45’nci maddesine uygun olmadığı gibi gerçek piyasa şartlarını da yansıtmadığı,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/050  
: 15  
: 04.11.2020  
: 2020/UY.I-1782  
zira analizlerde belirtilen birim fiyatlar ve imalat poz kalemlerinin resmi kurumların  
belirlediği 2020 yılı birim fiyatlarını, tanımlarını ve rayiç bedellerini karşılamadığı,  
ç) Aşırı düşük açıklama kapsamında sunulan proforma faturaların ehil kişi/firmalardan  
alınmadığı, İş Ortaklığınca piyasadan toplanan bütün proforma fatura fiyatlarının maliyeden  
sorgulanarak tevsik edildiğinde, proforma faturaların gerçek satışlar ile resmi defter kayıt  
değerlerini yansıtmadığının görüleceği, piyasadan toplanan proforma faturaları tedarik eden  
firmaların ihale ilan tarihinden önceki ilk 3 aylık geçici vergi döneminde defter kayıtlarında  
alış ve satış fiyatları ile uyuşmadığı ve gerçeği yansıtmadığının aşikar olduğu, firmaların bu iş  
için verdiği proforma faturalardaki fiyatların alış ve satışların defter kayıtlarında olmadığı ve  
olası yapılan alış ve satış tutarlarının bu iş yeterli olmayacağı,  
d) Proforma faturalardaki SMMM/YMM nin kaşeleme işleminin Tebliğ’in 45’inci  
maddesine uygun olmadığı, fiyat teklifi üzerinde olması gereken ibarenin yazılmadığı,  
e) Proforma faturaları düzenleyen firmaların Tebliğ’in 45.1.13.1’inci maddesi gereği  
maliyet/ satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7) ve stok tespit tutanağı (Ek-O.8)  
ekinde vermesi gereken söz konusu işi yaptığını tevsik edici mal alım/satım faturalarının  
sunulmadığı, faturayı düzenleyen satıcı ile YMM/SMMM lerin sözleşmesinin bulunmadığı,  
f) Açıklama istenilen özel pozlara ilişkin olarak sunulan proforma faturaları  
düzenleyen firmalardan bahse konu mal alım/satım faturaları istenildiğinde ilgili belgelerin  
sunulmasının mümkün olmayacağı,  
g) Açıklama ekinde yer verilen metraj cetvellerinin tamamının, idarenin metraj cetveli  
ile örtüşmediği, metraj farklılıkların kabul edilebilir sınırlar içerisinde olmadığı, sunulan  
metraj cetvellerinin tamamının incelenmesi gerektiği,  
h) Aşırı düşük açıklamasına ilişkin analiz ve alt analizlere Kamu İhale Genel  
Tebliği'nin 45’inci maddesine uygun proforma fatura sunulmadığı,  
ı) Proformadaki iş kalemleri ile Teknik Şartname’de tanımlanan imalatlar birim,  
nakliye bedelleri, yükleme, boşaltma, zaiyat vb. unsurları içeren tanımların birbirine uygun  
olmadığı,  
j) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında genel giderler, sözleşme giderleri, sgk,  
vergi giderleri ve müteahhitlik karına ilişkin herhangi bir açıklama yapılmadığı,  
k) Özel Teknik Şartnamede yüklenici tarafından idarenin onayladığı 1 adet  
lazermetre, 2 adet bilgisayar, 1 adet lisanslı Autocad (Güncel) ve 1 adet lisanslı Netcad  
(Güncel) alınarak idareye kalıcı olarak teslim edileceğinin düzenlendiği, bu pozdan yaklaşık  
500.000,00 TLye yakın bir girdinin maliyet olarak projeye yansıyacağı, firmanın hesap  
cetvellerinde bu girdileri dikkate almadığından verilen savunma dosyası, hesap cetvelleri ve  
eklerinin gerçek maliyeti yansıtmadığı,  
l) Özel Teknik Şartname’de 3 Adet en az 2017 model klimalı ve full kaskolu araç işin  
yer teslimi ile birlikte idareye teslim edileceği, araçların yakıt, bakım ve onarım giderlerinin  
yüklenici tarafından karşılanacağının düzenlendiği, buna göre araçların toplam ücretinin  
yaklaşık 480.000,00 TL civarında ve iş sonuna kadar araçların yakıt, bakım ve onarım  
masraflarının ortalama 150.000,00 TL alındığında firmaya toplamda maliyetinin 630.000,00  
TL olacağı, bu giderler toplam maliyet hesabında dikkate alınmadığından gerçek maliyeti  
yansıtmadığı,  
m) Tebliğ’in 45.1.7’nci maddesi gereğince açıklaması istenen iş kalemlerinden inşaat  
iş kalemleri/iş grupları dışında kalan iş kalemleri/iş gruplarına ait üçüncü kişilerden alınan  
proforma faturalarda malzemenin iş yerine nakli ve montaj işçilik ücretlerinin ayrıca analiz  
yapılmadığı, bu proforma faturaların Tebliğ’de yer alan açıklamalara uygun olmadığı ve  
gerçeğe aykırı düzenlediği,  
n) 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu,  
Yapım İşleri Genel Şartnamesi ve ihale dokümanını oluşturan genel ve özel teknik  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/050  
: 15  
: 04.11.2020  
: 2020/UY.I-1782  
şartnamelere dayalı işin tamamı için ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından avantajlı  
koşullar açıklatılmadan, ihale konusu işin teklif edilen bedel karşılığında fen ve sanat  
kurallarına uygun yapılmasının mümkün olmadığı,  
o) İhale tarihine göre sunulan proformalar ve Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8  
numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak  
düzenlenmediği,  
p) Analizlerde çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası olduğu,  
r) iş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan  
işçilik fiyatlarının ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olduğu  
iddialarına yer verilmiştir.  
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar  
tespit edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
(a) ve (b) bendlerinde yer alan iddialarla ile ilgili olarak;  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Aday veya isteklinin mesleki  
faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı  
38’inci maddesinde “(1) (Değişik: RG-8/9/2009-27343; Değişik fıkra: 25/01/2017-29959  
R.G./4. md.) İhalelere katılacak aday veya istekliler tarafından,  
a) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesinin,  
b) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya  
kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret  
Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu  
bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren  
belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirkülerinin,  
teklif kapsamında sunulması zorunludur. Ayrıca aday veya isteklilerin ihale tarihi itibariyle  
mesleki faaliyetlerini mevzuatı gereği ilgili odaya kayıtlı olarak sürdürmesi gerekmekte olup,  
ihale üzerinde kalan isteklinin sözleşme imzalanmadan önce, bu durumu tevsik eden belgeleri  
4734 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat ile ön yeterlik ve ihale dokümanında yer alan  
düzenlemelere uygun olarak sunması gerekmektedir.  
(2) Vekaleten ihaleye katılma halinde; vekil adına düzenlenmiş, ihaleye katılmaya  
ilişkin noter onaylı vekaletname ile vekilin noter tasdikli imza beyannamesinin sunulması  
zorunludur.  
(3) İş ortaklığında, iş ortaklığı beyannamesinin ve iş ortaklığını oluşturan gerçek veya  
tüzel kişilerin her biri tarafından, ilgisine göre birinci fıkranın (Değişik ibare: 25/01/2017-  
29959 R.G./4. md.) (a) ve (b) bentlerindeki belgelerin ayrı ayrı verilmesi zorunludur.  
Konsorsiyumda ise konsorsiyum beyannamesinin ve konsorsiyumu oluşturan gerçek veya tüzel  
kişilerin her biri tarafından, ilgisine göre birinci fıkranın (Değişik ibare: 25/01/2017-29959  
R.G./4. md.) (a) ve (b) bentlerindeki belgelerin ayrı ayrı verilmesi zorunludur…” hükmü,  
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.  
İhale konusu işin/alımın;  
a) Adı: 15 Temmuz Demokrasi Meydanı Meydan Düzenlemesi ve Yer Altı Otoparkı  
Yapımı  
b) Türü: Yapım işleri  
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/050  
: 15  
: 04.11.2020  
: 2020/UY.I-1782  
ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde):  
d) Kodu:  
e) Miktarı:  
15 Temmuz Demokrasi Meydanı Meydan Düzenlemesi ve Yer Altı Otoparkı Yapımı  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: ELAZIĞ MERKEZ/ELAZIĞ ”  
düzenlemesi,  
Anılan Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”  
başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan  
belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilginlerin e-teklifleri kapsamında  
beyan etmeleri gerekmektedir.:  
a) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren imza beyannamesi veya imza sirküleri;  
1) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesi,  
2) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya  
kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret  
Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu  
bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren  
belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirküleri,  
d) Vekaleten ihaleye katılma halinde, vekil adına düzenlenmiş, ihaleye katılmaya  
ilişkin noter onaylı vekaletname ile vekilin noter tasdikli imza beyannamesi,  
e) İsteklinin ortak girişim olması halinde, teklif mektubu standart formu ekinde yer  
alan iş ortaklığı beyannamesi,  
7.2. İhaleye iş ortaklığı olarak teklif verilmesi halinde;  
7.2.1. İş ortaklığının her bir ortağı tarafından 7.1. maddesinin (a) bendinde yer alan  
belgelere ilişkin bilgilerin ayrı ayrı beyan edilmesi zorunludur. İş ortaklığının tüzel kişi ortağı  
tarafından, iş deneyimini göstermek üzere kullanılan belgenin tüzel kişiliğin yarısından fazla  
hissesine ve Kanuna göre yapılacak ihalelere ilişkin sözleşmelerin yürütülmesi konusunda  
temsile ve yönetime yetkili olan/en az % 51 hissesine sahip ortağına ait olması halinde, bu  
ortak ilgisine göre (ğ) ve (h) bendindeki belgeye ilişkin bilgileri de beyan etmek zorundadır.  
Kanun kapsamındaki idarelere taahhüt edilenler dışında yurt dışında gerçekleştirilen işlerden  
elde edilen iş deneyiminin şirketler topluluğu ilişkisi içinde kullanılması halinde, bu belgeyi  
kullanan ortağın 7.1 inci maddenin (i) bendindeki belgeyi de sunması zorunludur.”  
düzenlemesi yer almaktadır.  
21.09.2020 tarihli ihale komisyonu kararından elektronik ihale olarak yapılan şikayete  
konu ihaleye 7 isteklinin teklif verdiği, 1 isteklinin iş deneyim belge tutarının yeterli olmadığı  
gerekçesi ile değerlendirme dışı bırakıldığı, sınır değerin altında teklif veren Evrensel Yol İnş.  
A.Ş., Özsal İnş. Taah. ve Nak. San. Tic. A.Ş. İş Ortaklığından aşırı düşük teklif açıklaması  
istendiği, açıklamaları uygun bulunan anılan istekli üzerinde ihalenin bırakıldığı, başvuru  
sahibi Çetin İnş. Tekstil Turizm Üretim San. ve Tic. A.Ş.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı  
ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.  
Elektronik ihale yöntemiyle gerçekleştirilen başvuru konusu ihalede yeterlik bilgileri  
tablosunun teklif vermeye yetkili olunduğuna ilişkin bilgiler ile diğer belgeler bölümünde  
tüzel kişiliğin ortakları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri gösteren belgelere ilişkin  
bilgilerin mevzuat gereğince yalnızca Ticaret Sicil Gazetesi bilgilerinden ibaret olmadığı,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/050  
: 15  
: 04.11.2020  
: 2020/UY.I-1782  
diğer belgelerin de (hazirun cetveli, pay defteri vb.) yeterliğin tevsiki açısından beyan  
edilebileceği anlaşıldığından, başvuru sahibinin ortak girişim yapan iki firmanın da ticaret  
sicil gazetelerinin tamamının EKAP üzerinden ihale dosyasına bildirilmediği iddiasının  
yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Diğer taraftan Pilot ortak Evrensel Yol İnş. A.Ş. tarafından Serkan Bilen’e ait imza  
sirkülerinin sunulduğu, imza sirkülerinde Serkan Bilen’in 04.12.2018 tarihli genel kurul  
toplantısı ile 3 yıllığına (04.12.2021’e kadar) Yönetim Kurulu üyeliğine seçildiği ve şirketi  
münferiden temsil ve ilzama yetkili kılındığının belirtildiği, imza sirkülerindeki bilgilerin  
11.12.2018 tarih ve 9721 sayılı Ticaret Sicil Gazetesinde yer alan bilgiler ile uyumlu olduğu  
anlaşılmıştır.  
Özel Ortak Özsal İnş. Taah. ve Nak. San. Tic. A.Ş. tarafından Mehmet Şerif Özcan’a  
ait imza sirkülerinin sunulduğu, imza sirkülerinde 06.02.2019 tarihinde yapılan 2017-2018  
yılı Olağan Genel Kurul Toplantısına göre Mehmet Şerif Özcan’ın 1 yıl süre Yönetim Kurulu  
Başkanlığına, 3 yıl süre ile Yönetim Kurulu üyesi olarak temsil ve ilzama yetkili olmasına  
karar verildiği, 06.02.2020 tarih ve 2020/2 nolu karara istinaden Mehmet Şerif Özcan’ın  
yeniden 1 yıl süre ile Yönetim Kurulu Başkanlığına seçildiğine karar verildiğinin belirtildiği,  
imza sirkülerindeki bilgilerin 18.02.2019 tarih ve 9769 sayılı ve 19.02.2020 tarih ve 10019  
sayılı Ticaret Sicil Gazetesinde yer alan bilgiler ile uyumlu olduğu anlaşılmıştır.  
(c) ve d) bendlerinde yer alan iddialarla ile ilgili olarak;  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı  
10’uncu maddesinde “…b) Mesleki ve teknik yeterliğin belirlenmesi için;  
2) İstekli tarafından kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında  
taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;  
a) Son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan yapım işleri ile kabul işlemleri  
tamamlanan yapımla ilgili hizmet işleriyle ilgili deneyimi gösteren belgeler,  
b) Son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan yapım işleri ile kabul işlemleri  
tamamlanan yapımla ilgili hizmet işlerinde sözleşme bedelinin en az % 80'i oranında  
denetlenen ya da yönetilen işlerle ilgili deneyimi gösteren belgeler,  
İhale konusu işin niteliğine göre yukarıda belirtilen bilgi veya belgelerden  
hangilerinin yeterlik değerlendirmesinde kullanılacağı, ihale dokümanında ve ihale veya ön  
yeterliğe ilişkin ilân veya davet belgelerinde belirtilir…” hükmü,  
Anılan Kanun’un “İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar” başlıklı 62’nci  
maddesinde “…h) İş deneyimi bulunmayan mühendis veya mimarların, aldıkları lisans  
eğitimine uygun yapım işi ihalelerine başvurularında, toplam süresi onbeş yılı geçmemek  
kaydıyla mezuniyetlerinden sonra geçen her yıl, yüzyirmiikibinüçyüzseksenyedi Yeni Türk  
Lirası (Üçyüzellisekizbindokuzyüzyetmişyedi Türk Lirası) olarak hesaplanmak üzere 10 uncu  
madde kapsamındaki benzer iş deneyimi olarak dikkate alınır. Bu süre iş deneyimi bulunan  
mimar ve mühendisler için uygulanmaz. Bu bent kapsamında elde edilen deneyim mühendis  
ve mimarın beş yıldır en az % 51 hissesine sahip olduğu tüzel kişiler tarafından da  
kullanılabilir.hükmü,  
Yapım İşleri ihaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyimini gösteren belgeler”  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/050  
: 15  
: 04.11.2020  
: 2020/UY.I-1782  
başlıklı 39’uncu maddesinde “(1) Aday veya isteklilerden, yurt içinde veya yurt dışında kamu  
veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt ettikleri, ihale konusu iş veya  
benzer işlerdeki deneyimlerini tevsik etmeleri için iş deneyim belgesi istenilmesi zorunludur.  
(2) Aday veya istekliler tarafından, iş deneyimlerini tevsik için;  
a) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü  
yapılan,  
b) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü  
yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,  
c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan veya  
davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme  
bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,  
ç) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan veya  
davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme  
bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde; ilk sözleşme  
bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,  
d) Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme  
bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye  
doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan, işlerle ilgili deneyimlerini gösteren belgeler  
sunulur.  
(3) Geçici kabul tarihi veya gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az %  
80’ine ulaştığı tarihin, ilk ilan veya davet tarihi ile ihale veya son başvuru tarihi arasında  
olduğu işler de ikinci fıkra kapsamında değerlendirilir.  
(4) Yapım işlerinde iş deneyiminde değerlendirilecek benzer işlerin belirlendiği  
tebliğde belirtilen esaslara uygun biçimde, hangi nitelikteki iş ya da işlerin benzer iş kabul  
edileceği idarece tespit edilir ve ihale veya ön yeterlik dokümanı ile ihale veya ön yeterliğe  
ilişkin ilanda veya davet mektubunda belirtilir.  
(9) Tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere tüzel kişiliğin yarısından fazla  
hissesine sahip ve Kanuna göre yapılacak ihalelere ilişkin sözleşmelerin yürütülmesi  
konusunda temsile ve yönetime yetkili olan ortağına ait iş deneyim belgesinin sunulması  
halinde; ticaret sicili müdürlükleri veya meslek mensubu (Mülga ibare: 13.06.2019-30800  
RG/ 4. md., yürürlük: 18.03.2020) yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali  
müşavir) tarafından, ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten  
geriye doğru son bir yıldır kesintisiz olarak bu şartların korunduğunu gösteren ortaklık tespit  
belgesinin sunulması zorunludur. Ticaret sicili müdürlükleri veya meslek mensubu tarafından  
düzenlenen ortaklık tespit belgesinin, düzenlendikten sonra iş deneyim belgesini kullanan  
tüzel kişinin temsilcisi ve iş deneyim belge sahibi tarafından imzalanması gerekmektedir.  
(11) Tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere, en az beş yıldır % 51 veya  
daha fazla hissesine sahip mimar veya mühendis ortağının mezuniyet belgesinin sunulması  
durumunda; ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil  
memurlukları veya yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından,  
ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son beş  
yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belgenin sunulması zorunludur.  
(12) Mezuniyet belgelerinin iş deneyimini tevsik için sunulması durumunda;  
mezuniyetten sonra geçen sürenin onbeş yıldan fazlasının değerlendirmeye alınabilmesi için,  
başvuru veya teklif kapsamında mezuniyet belgesi sahibine ait yapım işine ilişkin bir iş  
deneyim belgesinin sunulması zorunludur.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/050  
: 15  
: 04.11.2020  
: 2020/UY.I-1782  
(17) Bu Yönetmeliğin 43 üncü maddesinin sekizinci fıkrasına göre düzenlenenler hariç  
olmak üzere belge düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlarca düzenlenecek iş deneyim  
belgelerinde; belgeye konu işin esaslı unsuru ile belge tutarının iş grupları itibariyle  
dağılımına yer verilir. Ancak, işin amacı ile işlevini gerçekleştirecek seviyede veya bir iş  
grubuna ilişkin aşama ve kısımları içerecek şekilde tamamlanmaması gibi hallerde esaslı  
unsur belirtilmez ve belgede buna ilişkin açıklamaya yer verilerek işin tamamlanan aşama ve  
kısımları belirtilir.hükmü,  
Anılan Yönetmelik’in “Değerlendirmeye ilişkin esaslar” başlıklı 48’inci maddesinde  
“(1) Aday ve isteklilerin ihale konusu iş veya benzer işlerle ilgili iş deneyimlerinin  
değerlendirilmesinde; tek sözleşmeye dayalı olarak alınmış iş deneyim belgeleri dikkate alınır.  
Birden fazla iş deneyimi toplanarak değerlendirilemez.  
(2) İhale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarları iş  
deneyiminde değerlendirmeye alınmaz. Ancak, iş deneyim belgesine konu işin esaslı  
unsurunun ihale konusu iş veya benzer işe uygun olması halinde iş deneyim belgesi tutarının  
tamamı değerlendirilir.  
(5) İş deneyim belgelerinin değerlendirilmesinde;  
a) İş bitirme belgelerinde, belgeye konu işin geçici kabul tarihinin ilk ilan veya davet  
tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde olması,  
b) İş durum belgelerinde, belgeye konu işin gerçekleşme oranının toplam sözleşme  
bedelinin en az % 80’ine ulaştığı tarihin, ihalenin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru  
son onbeş yıl içinde olması ve ilk sözleşme bedelinin tamamlanması,  
c) İş denetleme ve iş yönetme belgelerinde,  
1) Belgeye konu işin geçici kabul tarihinin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru  
son on beş yılda içinde olması kaydıyla, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında fiilen  
denetleme veya yönetme faaliyetinde bulunulmuş olması,  
2) Gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaştığı tarihin,  
ihalenin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde olduğu ve ilk  
sözleşme bedelinin tamamlandığı işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında fiilen  
denetleme veya yönetme faaliyetinde bulunulmuş olması, şartı aranır ve geçici kabul tarihi  
veya gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaştığı tarihin, ihale ilk  
ilan veya davet tarihi ile ihale veya son başvuru tarihi arasında olduğu işler de bu kapsamda  
değerlendirilir.  
(6) İş deneyim belge tutarlarının değerlendirilmesinde;  
a) İş bitirme ve iş durum belge tutarları tam olarak,  
b) Denetim veya yönetim faaliyetleri nedeniyle alınan belge tutarları beşte bir  
oranında,  
dikkate alınır.  
(8) Mühendis veya mimarların, aldıkları lisans eğitimine uygun yapım işleri  
ihalelerinde, iş deneyimi olarak mezuniyet belgelerini sunmaları durumunda;  
a) İş deneyimi bulunmayan mühendis veya mimarların; toplam süresi onbeş yılı  
geçmemek kaydıyla mezuniyetlerinden sonra geçen her yıl, Kanunun 62 nci maddesinin  
birinci fıkrasının (h) bendinde belirtilen tutar kadar,  
b) İş deneyimi bulunan mühendis veya mimarların; onbeş yıllık sınırlamaya tabi  
tutulmaksızın, mezuniyetlerinden sonra geçen her yıl Kanunun 62 nci maddesinin birinci  
fıkrasının (h) bendinde belirtilen tutar kadar, benzer iş deneyimi olarak dikkate alınır.  
(9) Yapımla ilgili hizmet işlerinden elde edilen belgeler yapım işlerinde  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/050  
: 15  
: 04.11.2020  
: 2020/UY.I-1782  
kullanılamaz…” hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Ortaklık durum belgesi ve ortaklık tespit belgesi”  
başlıklı 11’inci maddesinde “11.1. İhaleye katılan tüzel kişinin, ilgili İhale Uygulama  
Yönetmeliğine göre ortağına ait iş deneyimini gösteren belgeyi sunması halinde, bu belgeyle  
birlikte (Değişik ibare: 16/03/2019-30716 R.G./ 3. md., geçerlilik:18/03/2020) ortaklık durum  
belgesi veya ortaklık tespit belgesinin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması  
zorunludur.  
11.2. (Değişik ibare: 16/03/2019-30716 R.G./ 3. md., geçerlilik:18/03/2020) Ortaklık  
durum belgesi veya ortaklık tespit belgesinin kimin tarafından düzenleneceği ve hangi  
durumlarda aday veya isteklilerce sunulmasının zorunlu olduğu hususlarına İhale Uygulama  
Yönetmeliklerinin “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı maddesinde yer verilmiştir.  
Sunulacak belgenin İhale Uygulama Yönetmeliklerinin ekinde yer alan ilgili standart forma  
uygun şekilde ve ihalenin ilk ilan veya ihaleye davet tarihinden sonra (Ek ibare:12/6/2015-  
29384 R.G./3. md.; mülga ibare: 13.06.2019-30800 R.G/5.md., yürürlük:23.06.2019) YMM,  
SMMM ya da ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan (Değişik ibare:  
16/03/2019-30716 R.G./ 3. md., geçerlilik:18/03/2020) ticaret sicili müdürlükleri tarafından  
düzenlenmiş olması zorunludur.açıklaması,  
Anılan Tebliğ’in “Mühendis veya mimarların mezuniyet belgeleri ile ihalelere  
katılmaları” başlıklı 43’üncü maddesinde “43.1. 4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin (h)  
bendi uyarınca; mühendis ve mimarların mezuniyet belgeleriyle elde ettikleri deneyimin,  
mühendis veya mimarların en az beş yıldır % 51 veya daha fazla hissesine sahip olduğu tüzel  
kişiler tarafından da kullanılabilmesi mümkün olup, bu kapsamda tüzel kişilerin ortaklarına  
ait mezuniyet belgelerini iş deneyimlerini tevsik amacıyla sunabilmeleri için, mezuniyet  
belgesi sahibi ortağın en az beş yıldır tüzel kişiliğin % 51 veya daha fazla hissesine sahip  
olduğunun, ihalenin ilk ilan veya davet tarihinden sonra (Ek ibare:12/06/2015-29384 R.G./3.  
md.;Mülga ibare:13.06.2019-30800 R.G/9.md., yürürlük:23.06.2019)YMM, SMMM ya da  
ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil müdürlükleri tarafından  
düzenlenen (KİK031.3/Y) nolu standart forma uygun belge ile tevsik edilmesi zorunludur.  
43.2. Mezuniyet tarihinden sonra geçen süre on beş yıldan fazla olan mühendis ve  
mimarların, on beş yıldan fazla mezuniyet sürelerinin de değerlendirilebilmesi için, başvuru  
veya teklif kapsamında mezuniyet belgesi sunulan mühendis veya mimara ait yapım işine  
ilişkin bir iş deneyim belgesi (iş bitirme, iş durum, iş denetleme, iş yönetme) sunulması gerekli  
olup, iş deneyim belgesi sunulmaması durumunda mezuniyet tarihinden sonra geçen sürenin  
on beş yıldan fazlası dikkate alınmayacaktır. Bu kapsamda sunulacak iş deneyim belgesine  
konu işin, geçici kabul tarihinin veya gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin %  
80’ine ulaştığı tarihin, ihale ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son on beş yıl içinde  
olması koşulu aranmaz.  
43.3. Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 48 inci maddesinde birden fazla  
iş deneyiminin toplanarak değerlendirilemeyeceği hüküm altına alınmıştır. Bu doğrultuda,  
mezuniyet belgeleri için 4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi  
uyarınca hesaplanan iş deneyim tutarları, iş deneyim (iş bitirme, iş durum, iş denetleme ve iş  
yönetme) belge tutarları ile toplanarak değerlendirilmeyecektir.  
43.4. İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının tamamını  
sağlaması durumunda; özel ortakların istenen asgari iş deneyim tutarının % 40’ından az  
olmamak üzere benzer işe ait olmayan bir yapım işine ilişkin iş deneyim belgesi sunmaları  
mümkündür. Ancak özel ortakların iş deneyimini tevsik amacıyla mezuniyet belgeleri sunması  
durumunda, mezuniyet belgelerinin ihale konusu iş veya benzer işe denk sayılacağı belirtilen  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/050  
: 15  
: 04.11.2020  
: 2020/UY.I-1782  
mimarlık veya mühendislik bölümlerine ait olması gereklidir.açıklaması yer almaktadır.  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 3’üncü maddesinde benzer iş, ihale  
konusu iş veya işin bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı  
veya benzer inşaat tekniği gerektiren, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman ile mali güç,  
ihtisas ve organizasyon gerekleri itibariyle benzer özellikteki işler olarak tanımlanmıştır.  
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”  
başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan  
belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilginlerin e-teklifleri kapsamında  
beyan etmeleri gerekmektedir:  
ğ) Tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere kullanılan belgenin, tüzel  
kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip ve Kanuna göre yapılacak ihalelere ilişkin  
sözleşmelerin yürütülmesi konusunda temsile ve yönetime yetkili olan ortağına ait olması  
halinde, ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicili müdürlükleri  
veya yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından ilk ilan  
tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son bir yıldır kesintisiz  
olarak bu şartların korunduğunu gösteren, standart forma uygun belge,  
h) Tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere, en az beş yıldır % 51 veya  
daha fazla hissesine sahip mimar veya mühendis ortağının mezuniyet belgesinin sunulması  
durumunda; ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil  
memurlukları veya yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından,  
ilk ilan tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son beş yıldır  
kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belge,  
7.2. İhaleye iş ortaklığı olarak teklif verilmesi halinde;  
7.2.1. İş ortaklığının her bir ortağı tarafından 7.1. maddesinin (a) bendinde yer alan  
belgelere ilişkin bilgilerin ayrı ayrı beyan edilmesi zorunludur. İş ortaklığının tüzel kişi ortağı  
tarafından, iş deneyimini göstermek üzere kullanılan belgenin tüzel kişiliğin yarısından fazla  
hissesine ve Kanuna göre yapılacak ihalelere ilişkin sözleşmelerin yürütülmesi konusunda  
temsile ve yönetime yetkili olan/en az % 51 hissesine sahip ortağına ait olması halinde, bu  
ortak ilgisine göre (ğ) ve (h) bendindeki belgeye ilişkin bilgileri de beyan etmek zorundadır.  
Kanun kapsamındaki idarelere taahhüt edilenler dışında yurt dışında gerçekleştirilen işlerden  
elde edilen iş deneyiminin şirketler topluluğu ilişkisi içinde kullanılması halinde, bu belgeyi  
kullanan ortağın 7.1 inci maddenin (i) bendindeki belgeyi de sunması zorunludur.”  
düzenlemesi,  
Anılan Şartname’nin “Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin  
taşıması gereken kriterler” başlıklı 7.5’inci maddesinde “7.5.1. İsteklinin, yurt içinde veya  
yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen  
ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;  
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,  
b) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde,  
ilk sözleşme bedelinin en az % 80'i oranında denetlenen ya da yönetilen,  
c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan  
tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en  
az % 80'ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,  
ç) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/050  
: 15  
: 04.11.2020  
: 2020/UY.I-1782  
tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en  
az % 80'ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az %  
80'i oranında denetlenen ya da yönetilen,  
d) Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme  
bedelinin en az % 80'inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son  
onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,  
işlere ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif  
edilen bedelin % 50'inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek  
sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.  
İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80'ini, diğer  
ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20'sini sağlaması  
zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve  
yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten  
elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin  
birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz.  
Konsorsiyumda ise, her bir ortağın kendi kısmı için istenen asgari iş deneyim tutarını  
sağlaması zorunludur.düzenlemesi,  
Anılan Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde ise “Benzer iş olarak kabul edilecek işler  
aşağıda belirtilmiştir:  
11/06/2011 TARİH VE 27961 SAYILI RESMİ GAZETEDE YAYIMLANAN YAPIM  
İŞLERİNDE İŞ DENEYİMİNDE DEĞERLENDİRİLECEK BENZER İŞLERE DAİR  
TEBLİĞDE YER ALAN B/III GRUBU İŞLERİ BENZER İŞ OLARAK KABUL  
EDİLECEKTİR.  
7.6.1 Mezuniyet belgeleri/diplomalar:  
İNŞAAT MÜHENDİSİDİR” düzenlemesi yer almaktadır.  
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri ve açıklamalarından, mesleki ve teknik  
yeterliğin belirlenmesi için isteklilerden, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre  
bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt ettikleri ihale konusu iş veya benzer işlerdeki  
deneyimlerini tevsik etmeleri için iş deneyim belgesi istenilmesinin zorunlu olduğu, iş  
deneyiminin tevsiki için ilk ilân veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde  
geçici kabulü yapılan işlerle ilgili deneyimlerini gösteren belgelerin sunulabileceği, iş  
deneyimi bulunmayan mühendis veya mimarların, aldıkları lisans eğitimine uygun yapım işi  
ihalelerine başvurularında, toplam süresi onbeş yılı geçmemek kaydıyla mezuniyetlerinden  
sonra geçen her yıl için anılan Kanun’un 62’nci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde  
geçen tutar üzerinden hesaplanmak suretiyle benzer iş deneyimi olarak dikkate alınacağı, bu  
bent kapsamında elde edilen deneyimin mühendis veya mimarın beş yıldır en az %51  
hissesine sahip olduğu tüzel kişiler tarafından kullanılabileceği,  
Diğer taraftan, tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere, en az beş yıldır  
%51 veya daha fazla hissesine sahip mimar veya mühendis ortağına ait mezuniyet belgesinin  
sunulması durumunda; ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil  
memurlukları veya yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından,  
ilk ilân veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son beş  
yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belgenin sunulmasının zorunlu  
olduğu, mezuniyet belgelerinin iş deneyiminin tevsiki için sunulması durumunda,  
mezuniyetten sonra geçen sürenin onbeş yıldan fazlasının değerlendirmeye alınabilmesi için,  
teklif kapsamında mezuniyet belgesi sahibine ait yapım işine ilişkin bir iş deneyim belgesinin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/050  
: 15  
: 04.11.2020  
: 2020/UY.I-1782  
bulunması gerektiği anlaşılmıştır.  
Yukarıda aktarılan Şartname düzenlemelerinden ise, ihale konusu işin 15 Temmuz  
Demokrasi Meydanı Meydan Düzenlemesi ve Yer Altı Otoparkı Yapımı işi olduğu, istekliler  
tarafından iş deneyimlerinin tevsiki için teklif edilen bedelin %50’sinden az olmamak üzere,  
ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin  
sunulması gerektiği, ayrıca mezuniyet belgesi/diploma sunacaklara ilişkin inşaat mühendisi  
şartının getirildiği anlaşılmıştır.  
İhale üzerinde bırakılan İş Ortaklığına ait teklif dosyası incelendiğinde,  
Pilot ortak Evrensel Yol İnş. A.Ş. tarafından 07.08.2020 düzenlenme tarihli Mezuniyet  
belgesinin kullanılmasına ilişkin ortaklık durum belgesinin (Standart Form- KİK031.3/Y) ve  
anonim şirkete ait pay defterinin Yahya Raif Önsü’ye ait sayfasının noter onaylı suretinin  
sunulduğu, ortaklık durum belgesinde düzenleme tarihinden önceki beş yıl boyunca Evrensel  
Yol İnş. A.Ş.nin kesintisiz %51 hissesine sahip mezuniyet belgesi kullanılacak ortağın Yahya  
Raif Önsü olarak belirtildiği, ayrıca belgenin SMMM kaşe ve imzalı olduğu görülmüştür.  
Öte yandan Yahya Raif Önsü’ye ait 5201 numaralı İstanbul Devlet Mühendislik ve  
Mimarlık Akademisi İnşaat Mühendisliği mezuniyet belgesinin sunulduğu, mezuniyet  
tarihinin 17.7.1975 olduğu,  
Ayrıca mezuniyet belgesinin 15 yıldan daha fazla değerlendirilmesi için mezuniyet  
belgesi kullanılan ortağa ait 04.03.2020 tarihli Karayolları 1. Bölge Müdürlüğü tarafından  
düzenlenen iş yönetme belgesinin sunulduğu, anılan belgeye konu işin adının “Anadolu  
Otoyolu Çamlıca-Gebze Kesimi (Km:0+000-45+000 Arası) Eksik Kalan ve İlave Toplama  
Yolları Yapım İşi”, ilgilinin görev unvanının “Otoyol Yapım Arazi Mühendisi” olduğu,  
sözleşme tarihi 20.06.1995 olan söz konusu işte geçici kabul tarihinin 30.09.2012, ilgilinin  
görev yaptığı tarih aralığının 20.06.1995-30.09.2012 olduğu, ilk sözleşme bedelinin  
340.172,40 TL, ilgilinin görevi sırasında ilk sözleşme bedeline göre nakdi gerçekleşme  
oranının %379,98, ilgilinin mesleği ile ilgili olarak hissesine düşen belge tutarının  
1.292.076,65 TL (A/I. Grup: Köprü ve Viyadük İşleri: 203.049,36 TL, A/V. Grup: Karayolu  
İşleri (Altyapı+Üstyapı):947.541,48 TL, Diğer İşler: 141.485,80 TL) olduğu görülmüştür.  
Bu çerçevede, ihale üzerinde bırakılan İş Ortaklığının sağlaması gereken asgari iş  
deneyim tutarının (Teklif tutarı: 19.180.180,00 x %50=) 9.590.090,00 TL olduğu, pilot  
ortağın karşılaması gereken kısmın (9.590.090,00x%80=) 7.672.072,00 TL olduğu, bahsi  
geçen mezuniyet belgesinden elde edilen toplam benzer iş deneyim tutarı hesabında  
mezuniyetten sonra geçen onbeş yıldan fazlasının değerlendirmeye alınması durumunda,  
toplam benzer iş deneyimi tutarının 45 yıl x 358.977,00 TL= 16.153.965,00 olduğu dikkate  
alındığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının tamamını sağladığı anlaşılmıştır.  
Öte yandan özel ortak Özsal İnş. Taah. ve Nak. San. Tic. A.Ş. tarafından 28.02.2019  
tarihli ve 2011/25298-135798-5-2 sayılı Karayolları 8. Bölge Müdürlüğü tarafından  
düzenlenen Elazığ – Diyarbakır Yolu Km:11+984,56-31+752,74 (Kekliktepe Kavşağı-Sivrice  
Arası BSK Yapılması İşine ait, sözleşme tarihi 15.06.2011 tarihi, geçici kabul tarihi  
04.10.2016, ilk sözleşme bedeli 27.894.320,07 TL, toplam sözleşme bedeli 32.078.257,43  
TL, gerçekleştirilen iş tutarı 31.496.222,63 TL, belge tutarı 29.186.397,31 TL olan iş bitirme  
belgesinin sunulduğu dikkate alındığında, yukarda aktarılan Tebliğ’in 43.4’üncü maddesinde  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/050  
: 15  
: 04.11.2020  
: 2020/UY.I-1782  
yer alan “pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının tamamını sağlaması durumunda;  
özel ortakların istenen asgari iş deneyim tutarının % 40’ından az olmamak üzere benzer işe  
ait olmayan bir yapım işine ilişkin iş deneyim belgesi sunmaları mümkündür.açıklaması  
gereğince özel ortak tarafından sunulan iş deneyim belgesinin de mevzuata uygun olduğu  
anlaşılmıştır.  
Bu çerçevede ihale üzerinde bırakılan İş Ortaklığının iş deneyimine yönelik sunduğu  
belgelerin ve ortaklık durum belgesinin mevzuata uygun olduğu görülmüş olup, başvuru  
sahibinin bu yöndeki iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin  
% 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme  
ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair  
yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
,
Analizlerdeki işçilik girdisi tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz…  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir…  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/050  
: 15  
: 04.11.2020  
: 2020/UY.I-1782  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında…  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır.  
Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir…  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği…  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere  
yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece  
niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları  
kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar  
45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir…  
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır…  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/050  
: 15  
: 04.11.2020  
: 2020/UY.I-1782  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından resen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak  
suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/050  
: 15  
: 04.11.2020  
: 2020/UY.I-1782  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” İbaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere  
ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet  
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması  
yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere  
ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)  
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve  
hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek:  
Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl,  
kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)  
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece  
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın  
belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/050  
: 15  
: 04.11.2020  
: 2020/UY.I-1782  
45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği,  
aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik  
sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından  
ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı  
(EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması  
ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte  
kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek  
bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, YMM,  
SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle  
stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit  
tutanağı”nın (Ek-O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı  
ortalama birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,  
stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda  
olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen  
miktardan az olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama  
yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.  
45.1.13.8. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın  
alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin  
tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul  
Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak  
imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.  
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara  
ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış  
faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki ilgilerin  
doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya  
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/050  
: 15  
: 04.11.2020  
: 2020/UY.I-1782  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il  
bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar  
geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt  
cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri  
dikkate alınacaktır.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.…” açıklaması yer almaktadır.  
İdare tarafından sınır değerin altında teklif sunan Evrensel Yol İnş. A.Ş., Özsal İnş.  
Taah. ve Nak. San. Tic. A.Ş. İş Ortaklığına EKAP üzerinden 04.09.2020 tarihli “aşırı düşük  
teklif sorgulaması” konulu yazının gönderildiği, söz konusu yazı ekinde 19 adet inşaat iş  
kalemi ile 1 adet elektrik tesisatı iş kalemine ilişkin açıklama istenen iş kalemleri listesi,  
açıklama istenilen ve açıklama istenilmeyen analiz girdileri listeleri, Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-  
O.7, Ek-O.8 tutanakları ve örnek analiz formatına yer verildiği anlaşılmıştır.  
Bu çerçevede şikâyete konu hususlar bakımından ihale üzerinde bırakılan İş  
Ortaklığının aşırı düşük teklif açıklamalarının incelenmesi sonucunda,  
(a), (b), (c) bendlerinde yer alan iddialarla ile ilgili olarak;  
Kamu ihale mevzuatı uyarınca, ihale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında  
idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin  
% 80’lik kısmına giren iş kalemleri/gruplarının belirleneceği, sıralı listeye göre, tutarlarının  
yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları  
ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu,  
sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirleneceği, bunların dışında  
kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacağı,  
Ayrıca, isteklilerin tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden  
açıklama istenmesi durumunda, isteklilerce ihaleye özgü olarak düzenlenen iş kalemleri ile  
bunlara ilişkin analiz formatları uyarınca açıklama sunulması gerektiği ve bu husus  
çerçevesinde uygun açıklama sunulmasının isteklilerce temel önceliklerden biri olarak  
sağlanması gerektiği, aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda Kamu İhale Genel Tebliği’nin  
(45.1.3 - 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece  
tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren  
isteklilerin tekliflerinin gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedileceği anlaşılmıştır.  
İhale üzerinde bırakılan İş Ortaklığı tarafından 14.09.2020 tarihli yazı ile aşırı düşük  
teklif açıklamalarının sunulduğu, açıklama yazısı ekinde Hesap Cetveli, Müteahhit Karı ve  
Genel Giderler İcmali, Analiz Girdiler Listesi, Birim fiyat Analizleri, Alt Analizler ve  
Yardımcı Analizler, 8 adet fiyat teklifi ve Ek-O.6 Satış Tutarı Tespit Tutanakları, SMMM’lere  
ait Faaliyet belgeleri, fiyat teklilerini düzenleyen firmaları temsile yetkili kişilere ait imza  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/050  
: 15  
: 04.11.2020  
: 2020/UY.I-1782  
sirkülerlerinin sunulduğu görülmüştür.  
Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından  
sunulan analizlerin idarece hazırlanan analiz formatlarına uygun olduğu, sunulan analizlerde  
idarece belirlenen girdilerin kullanıldığı, analizlerin poz numaraları ve tanımlarının idarece  
belirlenen açıklama istenilen iş kalemlerinin poz numaraları ve tanımları ile uyumlu olduğu,  
ve açıklama istenilen tüm iş kalemlerinin analiz, alt analiz, yardımcı analiz ve fiyat teklifleri  
ile tevsik edildiği,  
Analiz girdileri listesi üzerinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2020 yılı birim fiyatları  
ve rayiçlerinin ve fiyat tekliflerinin kullanıldığının belirtildiği, söz konusu birim fiyatların  
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2020 yılı birim fiyatları ile uyumlu olduğunun görüldüğü, fiyat  
tekliflerindeki fiyatların analizlere uygun şekilde aktarıldığı anlaşılmış olup, başvuru  
sahibinin söz konusu iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
(ç), (d), (e), (f), (h), (ı), (o) bendlerinde yer alan iddialarla ile ilgili olarak;  
İhale üzerinde bırakılan İş Ortaklığı tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları  
kapsamında 2 iş kalemi 5 analiz girdisi için toplam 5 adet fiyat teklifi sunulduğu,  
Sunulan fiyat tekliflerinin tedarikçi firma tarafından imzalandığı, SMMM tarafından  
onaylı ve kaşeli olduğu, iletişim bilgilerine yer verildiği, tedarikçi firmaların noter onaylı  
imza sirküsü ve meslek mensubunun Türmob faaliyet belgesinin sunulduğu,  
Fiyat teklifinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve  
belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan 09.09.2020 tarih ve 4 sayılı satış tutarı  
tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını  
beyan ederim.” ibarelerinin yer aldığı,  
Fiyat tekliflerinin tarihinin 07.09.2020-09.09.2020 tarihleri aralığında olduğu, ihale  
tarihi de dikkate alındığında (28.08.2020) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci  
maddesinde yer alan “Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet  
gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş  
olması zorunlu değildir. “ açıklamasına aykırılık teşkil etmediği,  
Fiyat tekliflerini düzenleyen tedarikçi firmaların teklife konu alanda faaliyet  
gösterenlerden olduğu,  
Fiyat tekliflerinin ekinde Ek-O.6 Satış Tutarı Tespit Tutanaklarının sunulduğu,  
tutanakların da tedarikçi firma ve meslek mensubu tarafından imzalandığı, ihale tarihi dikkate  
alındığında tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine (2020/2,  
2020/1) ilişkin olarak düzenlendiği,  
Ancak Özel-Yap-Pey-14 “Satış Ünitesi (3x1,5m)” poz numaralı iş kalemine ait  
sunulan Ek-O.6 Satış Tutarı Tespit Tutanağında birim fiyatın bulunmadığının görüldüğü,  
Öte yandan Ek-O.6 Satış Tutarı Tespit Tutanağı ekinde söz konusu işi yaptığını tevsik  
edici mal alım/satım faturalarının ve faturayı düzenleyen satıcı ile YMM/SMMM arasındaki  
sözleşmenin sunulması gerektiğine yönelik kamu ihale mevzuatında bir hüküm bulunmadığı,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/050  
: 15  
: 04.11.2020  
: 2020/UY.I-1782  
Ayrıca kamu ihale mevzuatına uygun sunulan meslek mensubu onaylı fiyat  
tekliflerinin gerçek ekonomik verileri yansıtıp yansıtmadığı yönünde bir değerlendirmeye  
yönelik usulün kamu ihale mevzuatı kapsamında gerçekleştirilen yapım işlerine ait aşırı düşük  
teklif değerlendirmeleri kapsamında bulunmadığı,  
Tespit edilmiş olup, Özel-Yap-Pey-14 “Satış Ünitesi (3x1,5m)” poz numaralı iş  
kalemine ait sunulan Ek-O.6 Satış Tutarı Tespit Tutanağının kamu ihale mevzuatına uygun  
olmadığı sonucuna varılmıştır.  
(g) bendinde yer alan iddia ile ilgili olarak;  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.8’inci maddesi uyarınca aşırı düşük teklif  
açıklamasının idarece tanımlanan yapım şartlarına veya Teknik Şartname’ye uygun olmaması  
halinde isteklilerin tekliflerinin reddedileceği açık olmakla birlikte anahtar teslimi götürü  
bedel üzerinden ihale edilen işlerde mevzuat uyarınca ihale konusu işe ilişkin uygulama  
projelerinin idarece hazırlanarak ihale dokümanı kapsamında isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de bu uygulama projeleri üzerinden imalat kalemlerine ilişkin metrajları kendilerinin  
hesaplaması ve tekliflerini oluşturması, imalat aşamasında da uygulama projesindeki şekliyle  
işi tamamlaması esastır. Bu bağlamda bahse konu ihalenin anahtar teslimi götürü bedel teklif  
alınması suretiyle ihale edilmesi nedeniyle anılan isteklinin açıklama istenilen iş kalemlerinde  
metrajlarının idarenin metrajlarıyla birebir örtüşmesinin beklenemeyeceği, ancak aradaki  
metraj farkının işin proje ve teknik şartnameye, fen ve sanat kurallarına uygun olarak ifa  
edilmesini engelleyici nitelikte olmaması gerektiği açıktır.  
Başvuru sahibinin metraj farkları ile ilgili iddiasının değerlendirilebilmesi için idarece  
yaklaşık maliyete esas olmak üzere hesaplanan miktarlarla ihale üzerinde bırakılan İş  
Ortaklığı tarafından belirtilen miktarların karşılaştırılmasını teminen bir tablo oluşturulmuş  
olup söz konusu tabloya rapor ekinde yer verilmiştir. Söz konusu tablonun incelenmesi  
neticesinde açıklama istenen 20 iş kaleminde de ihale üzerinde bırakılan İş Ortaklığının aşırı  
düşük teklif açıklaması kapsamında, yaklaşık maliyetin dayanağı hesap cetveli ile anılan İş  
Ortaklığının hesap cetvelinin karşılaştırılmasında %10’dan fazla miktarda eksiklik ve fazlalık  
olmadığı ve isteklinin lehine bir fiyat avantajı sağlamadığı tespit edilmiş olup, başvuru  
sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.  
(j) bendinde yer alan iddia ile ilgili olarak;  
Sözleşme, genel giderler ve müteahhit karı ile diğer giderlere ilişkin olarak yapım  
işleri ihalelerinde ayrıca bir açıklama yapılması zorunluluğu olmadığı anlaşıldığından başvuru  
sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
(k) ve (l) bendlerinde yer alan iddialarla ile ilgili olarak;  
Aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında idarece19 adet inşaat iş kalemi, 1 adet  
elektrik tesisatı iş kalemi olmak üzere toplam 20 iş kalemine ilişkin açıklama istendiği,  
Teknik Şartname’de yüklenici tarafından karşılanacağı düzenlenen 1 adet lazermetre, 2 adet  
bilgisayar, 1 adet lisanslı Autocad (Güncel), 1 adet lisanslı Netcad ve 3 Adet en az 2017  
model klimalı ve full kaskolu araç ile ilgili olarak idarece açıklama istenmediği, bu kapsamda  
başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/050  
: 15  
: 04.11.2020  
: 2020/UY.I-1782  
(m) bendinde yer alan iddia ile ilgili olarak;  
İdarece aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında 19 adet inşaat iş kalemi, 1 adet  
elektrik tesisatı (35.720.1202 poz numaralı) iş kalemi olmak üzere toplam 20 iş kalemine  
ilişkin açıklama istendiği, ihale üzerinde bırakılan İş Ortaklığı tarafından 35.720.1202 poz  
numaralı “3 Duraklı 1,00 m/sn hızlı Sınıf I asansörü, Sınıf II asansörü makine dairesiz,  
kademesiz hızlı, beyan yükü:800 kg” iş kalemi ile ilgili olarak, kar ve genel gider hariç Çevre  
ve Şehircilik Bakanlığının 2020 yılı birim fiyatı üzerine kar ve genel gider eklenerek maliyet  
belirlendiği, başka bir ifade ile proforma fatura kullanılmadığı anlaşılmış olup, açıklamanın  
bu haliyle uygun olduğu ve başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı  
sonucuna varılmıştır.  
(n) bendinde yer alan iddia ile ilgili olarak;  
İhale üzerinde bırakılan İş Ortaklığı tarafından idarece yapılan aşırı düşük teklif  
sorgulaması çerçevesinde açıklamalarda bulunulduğu ve yapılan açıklamaların ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olduğu dikkate alındığında, işin fen ve sanat  
kurallarına uygun yapıldığına karine teşkil ettiği anlaşılmıştır.  
(p) bendinde yer alan iddia ile ilgili olarak;  
İhale üzerinde bırakılan İş Ortaklığının aşırı düşük teklif açıklamasında sunduğu  
hesap cetveli ile birlikte analizler incelendiğinde, açıklama istenen iş kalemlerinin birim  
fiyatları ile miktarlarının çarpımında ve iş kalemlerinin tutarlarının toplamında aritmetik hata  
bulunmadığı, iş kalemlerinin hesap cetvelindeki fiyatları ile analizlerdeki birim fiyatların  
birbiriyle uyumlu olduğu, hesap cetvelindeki toplam teklif tutarı ile toplam teklif bedeli  
arasında uyumsuzluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.  
(r) bendinde yer alan iddia ile ilgili olarak;  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.9’uncu maddesinde “İş kalemleri/gruplarına ait  
analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde  
yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.” açıklaması yer almaktadır.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından 2020 yılı 1. ve 2. dönem brüt asgari ücret  
olan 2.943,00 TL tutarının dikkate alındığı, 2.943,00/30 saat/7,5 saat= 13,08 TLlik saatlik  
işçilik maliyetinin hesaplandığı ve söz konusu tutarın da aşırı düşük teklif açıklaması  
kapsamında sunulan analizlerde yer alan bütün işçilik girdileri için kullanıldığı görülmüş  
olup, başvuru sahibinin bu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden Evrensel Yol İnş. A.Ş., Özsal İnş.  
Taah. ve Nak. San. Tic. A.Ş. İş Ortaklığının teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki  
işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/050  
: 15  
: 04.11.2020  
: 2020/UY.I-1782  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.