Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü
/
2019/524936-Kahramanmaraş - Narlı - Gaziantep Yolu Km:14+748- 40+196 ve Km:0+000-34+989 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Köprü ve BSK’lı Üstyapı (İKMAL) İnşaatı İşi
Bilgi
İKN
2019/524936
Başvuru Sahibi
Kayahan İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş - Çağlar Yol Yapı San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı
İdare
Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Kahramanmaraş - Narlı - Gaziantep Yolu Km:14+748- 40+196 ve Km:0+000-34+989 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Köprü ve BSK’lı Üstyapı (İKMAL) İnşaatı İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/006
: 32
: 12.02.2020
: 2020/UY.I-332
BAŞVURU SAHİBİ:
Kayahan İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş - Çağlar Yol Yapı San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/524936 İhale Kayıt Numaralı “Kahramanmaraş - Narlı - Gaziantep Yolu Km:14+748-
40+196 ve Km:0+000-34+989 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Köprü ve BSK’lı Üstyapı
(İKMAL) İnşaatı İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü tarafından 03.12.2019 tarihinde açık ihale usulü ile
gerçekleştirilen “Kahramanmaraş - Narlı - Gaziantep Yolu Km:14+748-40+196 ve
Km:0+000-34+989 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Köprü ve BSK’lı Üstyapı (İKMAL)
İnşaatı İşi” ihalesine ilişkin olarak Kayahan İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş - Çağlar Yol Yapı San.
ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının 16.01.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin
20.01.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 29.01.2020 tarih ve 5089 sayı ile
Kurum kayıtlarına alınan 29.01.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda
bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/210 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, sundukları aşırı düşük teklif açıklamasının,
üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi ile amortisman girdisinin açıklanmasının mümkün
olmadığı ve fiyat teklifi tutarlarının Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan
2019 yılı rayiçlerinden düşük olduğu gerekçesiyle idarece uygun bulunmadığı, kamu ihale
mevzuatında aşırı düşük teklif açıklamalarının nasıl hazırlanabileceğine ilişkin açıklamaların
Kamu İhale Genel Tebliği’nde yer aldığı, anılan Tebliğ’de iş makineleri edinim bedellerinin
üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi ile açıklanamayacağı şeklinde bir düzenlemenin
bulunmadığı, bu nedenle makine-ekipmanın üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi ile
açıklanamayacağına ilişkin yorumun yapılamayacağı, bunun mevzuatta ayrıca düzenlenmesi
gerektiği, ihale komisyonu kararında makinelerin fiyat teklifi ile açıklanamayacağı hususunun
mevzuata aykırı olduğu, idarece ihale komisyonu kararında da tespit edildiği üzere fiyat
teklifi ve eki tutanakların mevzuatın aradığı koşullara uygun olduğu, dolayısıyla tekliflerinin
değerlendirmeye alınması yönünde düzeltici işlem kararı verilmesi gerektiği iddialarına yer
verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/006
: 32
: 12.02.2020
: 2020/UY.I-332
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı
açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda,
açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri
reddedilir.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı
45’inci maddesinde “…45.1.1. Yapım işleri ihalelerinde, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi
uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan geçerli
teklifler tespit edildikten sonra;
Yaklaşık maliyetin % 120’sinin üzerindeki ve % 40’ının altındaki teklifler dikkate
alınmaksızın, geçerli tekliflerin aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanır.
…45.1.1.5. Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanunun
36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun
sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır.45.1.2. Sınır değerin
altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş
kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın
niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre
verilir.
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş
kalemleri/grupları belirlenir.
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama
yapılmayacaktır.
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait
idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı
kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz
girdileri tespit edilecektir.
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden
açıklama yapılması istenilmeyecektir.
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama
istenilmeyecektir.
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/006
: 32
: 12.02.2020
: 2020/UY.I-332
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de
belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.
…45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri
ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile
açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması
istenmeyecektir.
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması
gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği
gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da
düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/006
: 32
: 12.02.2020
: 2020/UY.I-332
kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve
söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.
…İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde
belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.
…
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı
koşullar,
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle
değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/006
: 32
: 12.02.2020
: 2020/UY.I-332
45.1.11.Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının
açıklanması gereklidir.
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet
avantajı açıklanmalıdır.
45.1.13.Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen
asgari fiyatlar,
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları
açıklamaları kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir...
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar
meslek mensubundan istenebilecektir.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi
gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/006
: 32
: 12.02.2020
: 2020/UY.I-332
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu
değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
…45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki
beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.
…45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek
suretiyle reddedilecektir.
…45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına
rağmen teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece
ilgili madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık
bulunduğu da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.…”
açıklamaları yer almaktadır.
İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci
maddesinde “2.1. İhale konusu işin
a) Adı: Kahramanmaraş - Narlı - Gaziantep Yolu Km:14+748-40+196 ve Km:0+000-
34+989 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Köprü ve BSK'lı Üstyapı (İKMAL) İnşaatı İşi
b) Yatırım proje no'su/kodu:1994E040370
c) Miktarı (fiziki) ve türü:
1.600.000 m2 Asfalt Betonu Aşınma Tabakası Yapılması, 130.000 ton Asfalt betonu
binder tabakası yapılması ve Birim Fiyat Teklif Cetvelinde belirtilen cins ve miktarlarda
Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Köprü ve BSK'lı Üstyapı İşi
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
ç) Yapılacağı yer: Kahramanmaraş-Gaziantep…” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”
başlıklı 7’inci maddesinde “7.5.5.
1) 1 adet Toz Tutucu Sistemli Asfalt Plenti (En az 240 Ton/Saat) (Sanayi Odası
tarafından düzenlenmiş geçerlilik tarihi uygun Kapasite Raporlu)
2) 1 adet Elektronik Duyargalı Finişer (En az 200 Ton/Saat)
İhale konusu işin yerine getirilebilmesi için yukarıda belirtilen tesis, makine, teçhizat
ve diğer ekipmanın kendi malı olma şartı aranmaktadır.
Kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanı ruhsat, demirbaş veya
amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/006
: 32
: 12.02.2020
: 2020/UY.I-332
(YMM) raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) raporu ile tesvik
edeceklerdir.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale
komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme
göre sınır değeri hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak
ister. İhale komisyonu;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı
avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır
değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca
hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.
İtirazen şikâyete konu ihalede 81 adet ihale dokümanı indirildiği, 03.12.2019 tarihinde
yapılan ihaleye 35 isteklinin katıldığı, 08.01.2020 tarihinde ihale yetkilisince onaylanan ihale
komisyonu kararında, sınır değerin 77.596.970,57 TL olarak hesaplandığı, sınır değerin
altında geçerli teklif veren 15 istekliden 12.12.2019 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen
yazı ile aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, 8 isteklinin teklifinin süresi içerisinde aşırı
düşük teklif açıklamasının sunulmaması nedeniyle, başvuru sahibi dâhil 3 isteklinin teklifinin
ise sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının uygun olmaması nedeniyle reddedildiği, söz
konusu ihalenin Karfen İnş. San. Tur. En. ve Tic. A.Ş.- AKH Mad. İnş. Taah. San. ve Tic.
A.Ş. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, DT Enerji Üretim A.Ş.- Örensan İnş. Elek. Nak. İş
Mak. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı
ikinci teklif olarak belirlendiği tespit edilmiştir.
İdarece 12.12.2019 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen yazı ile sınır değerin altında
kalan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, söz konusu yazıda “…Bu nedenle
İhale komisyonuna sunulmak üzere;
1- Yapım yönteminin ekonomik olması, seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine
getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşulların Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.maddesine
göre Teknik Şartname ve diğer ihale dokümanlarının da dikkate alınarak açıklanması,
2- Ekli listede gösterilen iş grubu pozlarının (Genel Tebliğin 45.1.2.2 maddesine göre
açıklama istenilmeyecek olan alt analiz girdileri ile açıklama istenilecek alt analiz girdileri
pozların karşılarında belirtilmiştir.) nasıl hesaplandığının Kamu İhale Tebliğinin 45.maddesi
ile ihale dokümanında bulunan analiz formatlarına uygun olarak açıklanması gerekmektedir.
3- Aşırı düşük teklif savunmanız kapsamında açıklama istenilen analiz girdileri için
Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.13. maddesine istinaden Üçüncü kişilerden teklif alarak
açıklama yapmanız durumunda, fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/006
: 32
: 12.02.2020
: 2020/UY.I-332
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından düzenlenen ve fiyat
teklifine dayanak oluşturan maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5)’in veya satış tutarı tespit tutanağı
(Ek.O6)’nın fiyat teklifiyle birlikte sunulması gerekmektedir.
4- İdaremizce açıklama istenen analiz girdisi olarak belirlenen nakliye girdileri için
ortalama taşıma mesafesini tevsik edici bilgi ve belgelerin (itinerer, ağırlıklı ortalama taşıma
mesafesi hesabı) sunulması gerekmektedir.
Açıklamalarınızı yazılı olarak belgelere dayalı ve maddeler halinde kararın tarafınıza
tebliğ tarihinden [elden tebliğ edilmesi halinde aynı gün/iadeli taahhütlü mektupla
gönderilmesi halinde mektubun teslim edildiği tarih/EKAP üzerinden bildirilmesi halinde
bildirim tarihi/faksla bildirilmesi halinde bildirim tarihi] itibaren 5 (Beş) iş günü içerisinde
yapmanız gerekmektedir. Aksi takdirde teklifinizin reddedileceğinin bilinmesi hususunda;
Gereğini rica ederim.” ifadelerine yer verildiği, 8 adet iş kalemi/grubuna ait aşırı
düşük teklif açıklaması istenildiği ve ekinde ise açıklama istenilmeyen analiz girdileri listesi
ve analiz formatlarının gönderildiği görülmüştür.
Başvuru sahibi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasına yönelik olarak
08.01.2020 tarihinde ihale yetkilisince onaylanan ihale komisyonu kararında özetle
“Firmanız tarafından 40.130/P iş kalemi için sunmuş olduğunuz analiz incelendiğinde;
açıklama istenilen “10.120.1128 - Asfalt kazıma makinası(400 HP gücünde max.2.05m freze
genişliğinde, 0.15m freze derinliğinde, konveyörlü)” analiz girdisi için fiyat teklifi alındığı,
anılan girdinin tevsikine ilişkin sunulan fiyat teklifi incelendiğinde, fiyat teklifinin 18.12.2019
tarihinde Aydın İnşaat Taah. Tic. A.Ş. tarafından düzenlendiği, teklif tutarının 850.000,00 TL
olduğu söz konusu belgenin SMMM Ergin Konukçu tarafından Kamu İhale Genel Tebliği’nin
45.1.13.1’inci maddesinde yer alan açıklamalara uygun olarak onaylandığı, ihalelerde aşırı
düşük teklif açıklamalarının amacının, teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen
istekliler tarafından, teklif edilen fiyatlar ile ihale konusu işin gerçekleştirilebilmesinin tespiti
ve denetimi olduğu, bu denetim çerçevesinde teklifi sınır değerin altında olan isteklilerden
açıklama istenen iş kalemlerine ilişkin birim fiyatlarının kanıtlayıcı belgelerle tevsik edilmesi
beklenilmekte iken tekliflerine konu ettikleri mamul mal veya hizmetlerin teknik nitelik veya
kriterlere uygunluğunun fiilen denetim imkanı bulunmadığı, aşırı düşük teklif açıklaması
yapacak istekliler tarafından makine ve ekipman girdilerinin bileşenlerinden amortismana
yönelik yapılacak açıklamalarda, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan rayiçlerin
kullanılması veya makine ve ekipmanın isteklinin kendi malı olması halinde ilgili makine ve
ekipmanın edinim bedeli üzerinden açıklama yapılması gerekmekte olup, üçüncü kişilerden
alınan fiyat teklifleri ile amortisman girdisinin açıklanmasının mümkün bulunmadığı, ayrıca
sunulan fiyat teklifinde yer alan tutarın Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan
2019 yılı rayiçlerinden oldukça düşük rakamlar olduğu, tüm bu nedenlerden dolayı ihale
komisyonumuzca aşırı düşük savunmasının reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.”
ifadelerine yer verildiği görülmüştür.
Kamu ihale mevzuatı hüküm ve açıklamaları, ihale dokümanında yer alan
düzenlemeler, idare tarafından gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısı ve ekleri ile
istekliler tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan belgeler çerçevesinde
yapılan inceleme neticesinde aşağıdaki tespitlere ulaşılmıştır.
Başvuru sahibi Kayahan İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş - Çağlar Yol Yapı San. ve Tic.
A.Ş. İş Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında 40.130/P poz
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/006
: 32
: 12.02.2020
: 2020/UY.I-332
numaralı iş kalemi için sunmuş olduğunuz analiz incelendiğinde “10.120.1128 - asfalt
kazıma makinası (400 HP gücünde max. 2.05 m freze genişliğinde, 0.15 m freze derinliğinde,
konveyörlü)” analiz girdisi için öngörülen fiyatın tevsiki amacıyla Aydın İnşaat Taah. Tic.
A.Ş. tarafından düzenlenen fiyat teklifinin sunulduğu, söz konusu fiyat teklifinin ekinde satış
tutarı tespit tutanaklarının yer aldığı, fiyat tekliflerinin alanında faaliyet gösteren kişilerden
alındığı ve mevzuatta düzenlenen şekil kurallarına uygun olduğu anlaşılmıştır. Ancak, anılan
makinenin amortisman, yedek parça, tamir bakım, sermaye faizi, sigorta ve nakil-montaj-
demontaj vb. giderlerine ilişkin herhangi bir hesaplama ve açıklamanın yapılmadığı, anılan
rayicin alt bileşenlerinden birisi olan amortisman bedelinin açıklanması için makinelerin
kendi malı olarak aktifinde kayıtlı olduğunu gösterir bir belge sunulmadığı, bu durumda
resmi rayicin kullanılmak suretiyle açıklama yapılması gerektiği anlaşılmıştır.
Diğer yandan, söz konusu iş kalemi için idarece hesaplanan yaklaşık maliyet tutarı,
2019 yılı rayiçlerini kullanan ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklif ettiği bedel ve fiyat
teklifi alan başvuru sahibi tarafından ön görülen teklif tutarı kıyaslandığında, başvuru sahibi
tarafından 40.130/P poz numaralı iş kalemi için birim fiyat teklif cetvelinde birim fiyatın
55,50 TL, toplam tutarın 2.220.000,00 TL bedel öngörüldüğü, ihale üzerinde bırakılan istekli
tarafından sunulan birim fiyat teklif cetvelinde birim fiyatın 81,00 TL, toplam tutarın
3.240.000,00 TL bedel öngörüldüğü ve idarece hesaplanan yaklaşık maliyet tablosunda söz
konusu kalem için birim fiyatın 108,33 TL, toplam tutarın ise 4.333.200,00 TL olarak
hesaplama yapıldığı görülmüştür. Bahse konu kalem düzleminde yapılan kıyaslamada,
başvuru sahibi tarafından alınan fiyat teklifinde analize esas fiyatın 850.000,00 TL olduğu,
anılan analiz girdisi için kamu kurum ve kuruluşları tarafından yayımlanan 2019 yılı rayicinin
ise 1.820.000,00 TL olduğu, bu tutarlar dikkate alındığında kendi makinası olmaksızın fiyat
teklifi alarak açıklama yapan başvuru sahibi tarafından kendisine büyük bir oranda haksız
avantaj sağladığı tespit edilmiştir.
Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden anılan Kanun’un 38’inci maddesine
göre açıklama isteneceği, bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri
aşırı düşük teklif olarak tespit edeceği ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak
isteyeceği, ihale komisyonu; yapım yönteminin ekonomik olması, seçilen teknik çözümler ve
teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar, teklif edilen işin
özgünlüğü gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri
değerlendireceği hüküm altına alınmıştır. Başvuru sahibi tarafından söz konusu makine girdisi
için kendi malı olduğunu gösterir herhangi bir belge sunulmadığı, bu kalem için fiyat teklifi
alındığı, alınan fiyat teklifi ile kendisine önemli oranda avantaj sağladığı, fakat bu avantajlı
durumun kanunun öngördüğü sınırlar içerisinde bir yöntem olarak değerlendirilemeyeceği,
diğer bir anlatımla fiyat teklifi ile yapılan açıklama yapım yönteminin ekonomik olması,
seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı
koşullar ve teklif edilen işin özgünlüğü gibi hususlar bağlamında değerlendirilemeyeceği
anlaşılmıştır.
Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile
amortisman girdisinin açıklanmasının mümkün bulunmadığı, ayrıca sunulan fiyat teklifinde
yer alan tutarın kamu kurum ve kuruluşları tarafından yayımlanan 2019 yılı rayiçlerinden
düşük olduğu, envanterinde aşırı düşük teklif açıklaması istenilen iş makinesi bulunan
istekliler bakımından bu durumun Kanun’un 38’inci maddesinde yer alan avantajlı koşul
olarak kullanılabileceği, ancak şikayete konu söz konusu durumda, iş makinesinin açıklama
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/006
: 32
: 12.02.2020
: 2020/UY.I-332
sunan isteklinin envanterinde kayıtlı olduğunu tevsik edici amortisman defteri vb. belgeler
sunulmadığı, başka bir anlatımla isteklinin kendi malı olarak açıklamada kullanabileceği iş
makinesi olmaksızın fiyat teklifi alınmak suretiyle amortisman maliyetine ilişkin açıklama
yapılmasının uygun olmayacağı, öte yandan yukarıda yapılan değerlendirmelerin aksine bir
kabulün ise kendi malı aracı iş makinesi bulunan isteklilerce kullanılması mümkün olan
avantajlı koşulun haksız kullanımı sonucu doğuracağı anlaşılmış, amortisman girdisinin fiyat
teklifi ile açıklanabilmesine izin veren mevzuat hükmü de bulunmadığı göz önüne alındığında
söz konusu makine için yapılan açıklamanın bu yönüyle uygun olmadığı, dolayısıyla idare
tarafından anılan gerekçe ile aşırı düşük teklif açıklamasının reddedilmesi işleminde
mevzuata aykırılık olmadığı, ayrıca aşırı düşük teklif açıklamalarında makine ve ekipmana
ilişkin yapılacak açıklamalarda yedek parça, tamir bakım, sermaye faizi, sigorta ve nakil-
montaj- demontaj gideri için bir hesaplama ve açıklama yapılması gerektiği, asfalt kazıma
makinesi analiz girdisinin yedek parça, tamir bakım, sermaye faizi, sigorta ve nakil- montaj-
demontaj giderlerine ilişkin herhangi bir açıklama ve hesaplama yapılmadığı, açıklamanın bu
yönüyle de mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.