Ana Sayfa / Kararlar / Sağlık Yatırımları Genel Müdürlüğü / 2019/408098-Muğla Seydikemer 150 Yataklı Devlet Hastanesi Yapım İşi
Bilgi
İKN
2019/408098
Başvuru Sahibi
Tetiş Yapı İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
İdare
Sağlık Yatırımları Genel Müdürlüğü
İşin Adı
Muğla Seydikemer 150 Yataklı Devlet Hastanesi Yapım İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/009  
: 11  
: 04.03.2020  
: 2020/UY.I-459  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Tetiş Yapı İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Sağlık Yatırımları Genel Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2019/408098 İhale Kayıt Numaralı “Muğla Seydikemer 150 Yataklı Devlet Hastanesi Yapım  
İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Sağlık Yatırımları Genel Müdürlüğü tarafından 28.10.2019 tarihinde açık ihale usulü  
ile gerçekleştirilen “Muğla Seydikemer 150 Yataklı Devlet Hastanesi Yapım İşi” ihalesine  
ilişkin olarak Tetiş Yapı İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin 06.02.2020 tarihinde  
yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 17.02.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru  
sahibince 21.02.2020 tarih ve 9494 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 21.02.2020 tarihli  
dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2020/361 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idarece alınan kesinleşen ihale kararının mevzuata  
açıkça aykırılık taşıdığı, zira söz konusu kararda aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun  
görülmediği ve görülmeme sebebinin de açıklama kapsamında sunulmuş olan fiyat  
tekliflerinde malzeme ve montaj bedellerinin ayrı ayrı gösterilmiş olmasına rağmen yine  
açıklama kapsamında sunulmuş olan Ek-O6 satış tutarı tespit tutanaklarında yalnızca  
malzemelerin satış tutarına ilişkin tespite yer verilip montaj işçiliğine dair bir tespite yer  
verilmemesi olduğu, ancak mevzuatta yer verilen düzenlemeler ve emsal kurul kararları  
çerçevesinde idarece verilen analiz formatlarında malzeme ve montaj bedellerinin iş kalemi  
girdileri olarak belirlendiği, sundukları fiyat tekliflerinde de malzeme ve montaj bedellerini  
ayrı ayrı göstermek suretiyle analiz formatına uygun olarak teklif fiyatlarını açıkladıkları ve  
fiyat teklifleri ile ekleri Ek-O.6 satış tutarı tespit tutanaklarının mevzuatta aranan tüm  
geçerlilik şartlarını taşıdığı iddia edilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/009  
: 11  
: 04.03.2020  
: 2020/UY.I-459  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “ Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin  
% 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme  
ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair  
yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/009  
: 11  
: 04.03.2020  
: 2020/UY.I-459  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
,
Analizlerdeki işçilik girdisi tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi,  
açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
Örnek:  
Yaklaşık maliyeti 100.000 TL olan bir ihalede; ihale komisyonu, (38.1) maddesine  
göre idarece oluşturulan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ni kullanarak yaklaşık maliyete  
oranlarının kümülatif toplamı % 80 den küçük olan (0,6888) 8, 9 ve 10 nolu iş  
kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan 4  
nolu iş kalemi/grubunu açıklama istenilecek iş kalemleri/grupları olarak belirleyecektir.  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri  
ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri…sunacaklardır. Sorgulamaya konu  
edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/009  
: 11  
: 04.03.2020  
: 2020/UY.I-459  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere  
yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece  
niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları  
kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar  
45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
Örneğin; isteklinin, “150 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan  
Bakanlığının 16.001 poz numaralı birim fiyatını (2010 B.F: 97,86 TL) teklif etmesi, “200  
dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.002 poz numaralı  
birim fiyatının (2010 B.F: 104,00 TL) üzerinde 105,00 TL teklif vermesi, 250 dozlu demirsiz  
beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.003 poz numaralı birim fiyatının  
kar ve genel gider hariç tutarına, (110,13/1,25=88,10 TL) kendi belirlediği % 18 kar ve genel  
gider karşılığı eklemek suretiyle 103,96 TL (88,10 x 1,18) teklif etmesi ve teklif ettiği söz  
konusu birim fiyatları aşağıdaki örnek listede gösterildiği şekilde tablo halinde göstermesi  
durumunda; bu üç iş kalemi için analiz düzenlemesi zorunlu değildir.  
Kamu kurum ve kuruluşlarının yayımlanmış birim fiyatları kullanılarak oluşturulan teklif  
birim fiyat listesi (Örnek)  
Kamu kurum ve kuruluş birim  
fiyatları  
Teklif  
Sıra Poz  
No No  
İş kaleminin adı  
Kar ve Kar  
Teklif  
edilen edilen  
genel kar ve birim  
Teklif  
Birim fiyatı alınan  
kurum/kuruluş  
genel  
gider  
ve  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/009  
: 11  
: 04.03.2020  
: 2020/UY.I-459  
dahil  
birim  
fiyat  
gider genel  
hariç gider  
birim  
fiyat  
fiyat  
(TL)  
(TL)  
(TL)  
(TL)  
1
16.001 150  
dozlu Bayındırlık ve İskan  
97,86  
97,86  
demirsiz beton  
Bakanlığı  
2
16.002 200  
demirsiz beton  
16.003 250  
dozlu Bayındırlık ve İskan  
Bakanlığı  
dozlu Bayındırlık ve İskan  
104,00  
105,00  
103,96  
3
110,13 88,10 15,86  
demirsiz beton  
Bakanlığı  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından resen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan  
yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/009  
: 11  
: 04.03.2020  
: 2020/UY.I-459  
avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/009  
: 11  
: 04.03.2020  
: 2020/UY.I-459  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin  
açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini  
kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan  
bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.  
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere  
ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet  
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması  
yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere  
ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)  
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve  
hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek:  
Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl,  
kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)  
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece  
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın  
belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir…  
45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği,  
aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik  
sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından  
ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı  
(EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması  
ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte  
kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/009  
: 11  
: 04.03.2020  
: 2020/UY.I-459  
bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, YMM,  
SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle  
stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit  
tutanağı”nın (Ek-O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı  
ortalama birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,  
stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda  
olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen  
miktardan az olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama  
yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.  
45.1.13.8. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın  
alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin  
tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul  
Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak  
imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.  
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara  
ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış  
faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
45.1.13.13. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda  
belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre  
düzenlenecektir.  
45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il  
bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar  
geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın  
TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri  
dikkate alınacaktır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/009  
: 11  
: 04.03.2020  
: 2020/UY.I-459  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen  
teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili  
madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu  
da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.  
4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca, yukarıda yer alan açıklamalar  
çerçevesinde değerlendirilmesi gerekir.açıklamaları yer almaktadır.  
Şikâyete konu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı  
2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin  
a) Adı:Muğla Seydikemer 150 Yataklı Devlet Hastanesi Yapım İşi  
b) Yatırım proje no'su/kodu:1991I000090  
c) Miktarı ve türü: 1 Adet Üst Yapı Hastane İnşaatı: B+2Z+4 Katlı  
ç) Yapılacağı yer: Muğla İli Seydikemer İlçesi  
d) Bu bent boş bırakılmıştır..” düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu  
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır  
değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır  
değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca  
hesaplanan tutar üzerinden alınır..” düzenlemesi,  
İdari Şartname’nin 46.10’uncu maddesinde “46.10. Teklifi sınır değerin altında kalan  
isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecek olup, bu kapsamda ilgili  
meslek mensubundan ilgisine göre maliyet tespit tutanağı (EK-O.5) veya satış maliyet  
tutanağı (EK-O.6) istenecektir.” düzenlemesi yapılmıştır.  
İdarece alınan ihale komisyonu kararında, ihaleye toplam 22 adet isteklinin katıldığı,  
bir firma tarafından teklif mektubu sunulmadığı, bir firmanın sunduğu geçici teminatının  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/009  
: 11  
: 04.03.2020  
: 2020/UY.I-459  
uygun olmadığı tespitiyle sınır değer hesabına katılmadığı, hesaplanan sınır değer  
doğrultusunda üç isteklinin teklifinin söz konusu değerin altında kaldığı ve aşırı düşük teklif  
açıklaması istenildiği, iki isteklinin süresi içerisinde aşırı düşük açıklaması vermediği ve  
başvuru sahibi tarafından süresi içinde verilen aşırı düşük açıklamasının incelendiği,  
açıklamanın malzeme ve montaj olarak analizi yapılan fiyat tekliflerine ait satış tutarı tespit  
tutanaklarında (Ek-O.6) bulunan ağırlıklı ortalama birim satış tutarlarının ilgili imalata ait  
olarak tek kalemde belirtildiği, malzeme ve montaj olarak ayrı ayrı belirtilmediği ve bazı poz  
adlarının satış tutarı tespit tutanağında ifade edilmediği gerekçesiyle mevzuata uygun  
bulunmadığı, bir isteklinin teklifinin de sunduğu iş deneyim belgesinin istenen kriterleri  
taşımamasından dolayı teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, bu çerçevede ihalenin en  
avantajlı birinci teklif sahibi olan Özsoy İnş. Tur. Tic ve San. A.Ş’nin üzerinde bırakılmasına,  
ikinci en avantajlı teklif sahibi olarak ise Bayındırlar Yapı A.Ş- Akarlar İnş. ve Malz. Nak.  
Pro.Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın belirlenmesine karar verildiği anlaşılmıştır.  
İdarece teklifi sınır değerin altında olan başvuru sahibi Tetiş Yapı İnş. San. ve Tic.  
A.Ş’ye EKAP üzerinden gönderilen 20.11.2019 tarihli aşırı düşük teklif sorgulaması  
hakkındaki yazıda “Anılan işe ait açıklama istenilecek iş kalemleri, açıklanma istenmeyen  
analiz girdileri, İnşaat ve Tesisat pozlarına ait Sıralı Analiz Girdi Tabloları ve analiz formatı  
yazımız ekinde gönderilmektedir. Ayrıca ihaleye esas İdari Şartname’ nin 46.10. maddesinde  
yer alan "Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecek olup, bu kapsamda ilgili meslek mensubundan ilgisine göre maliyet tespit  
tutanağı (EK-O.5) veya satış maliyet tutanağı (EK-O.6) istenecektir."hükmüne istinaden, aşırı  
düşük teklif açıklama kapsamında sunulacak olan Özel pozlara ait ilgili maliyet tespit veya  
satış tutanaklarına ilişkin EK-O.5 ve EK-O.6 standart formları (Aşırı düşük açıklama dosyası  
ile birlikte idaremize gönderilecektir) da yazımız ekinde gönderilmektedir. ” ifadelerine yer  
verildiği ve yazı ekinde açıklama istenilen iş kalemleri listesi (inşaat, tesisat için), sıralı  
analiz girdileri listesi ve tabloları, açıklama istenilmeyen analiz girdileri listeleri, örnek analiz  
formatı ve örnek maliyet tutarı tespit tutanağı ile satış tutarı tespit tutanağına yer verildiği,  
Ayrıca idarece EKAP üzerinden gönderilen 26.11.2019 tarihli yazıda “ 28.10.2019  
tarihinde Genel Müdürlüğümüzce ihalesi yapılan "Muğla Seydikemer 150 Yataklı Devlet  
Hastanesi Yapım İşi" ile ilgili olarak aşırı düşük açıklama kapsamında istekliler  
tarafından sorulan sorulara Etüt Proje ve Emlak Daire Başkanlığınca verilen cevap ile  
tesisat iş kalemlerine ait 14 adet poza ilişkin analizler yazımız ekinde gönderilmektedir. Bu  
bilgiler doğrultusunda aşırı düşük açıklama talebine cevap vermeniz gerekmektedir. Ekte yer  
alan yazı ve tesisat analizleri doğrultusunda aşırı düşük açıklama talebine ek süre ile  
beraber 04.12.2019 Çarşamba günü mesai bitimine kadar cevap vermeniz gerekmektedir.”  
denildiği ve yazı ekinde tesisat kalemlerini içerene sıralı analiz girdileri tablolarına yer  
verildiği,  
Yine idarece başvuru sahibine EKAP üzerinden gönderilen 29.11.2019 tarihli yazıda  
da “28.10.2019 tarihinde Genel Müdürlüğümüzce ihalesi yapılan "Muğla Seydikemer 150  
Yataklı Devlet Hastanesi Yapım İşi"ile ilgili olarak aşırı düşük açıklama kapsamında  
26.11.2019 tarih ve ASR-DSK-2 sayılı yazımız ile Etüt Proje ve Emlak Daire Başkanlığınca  
verilen cevap ile tesisat iş kalemlerine ait 14 adet poza ilişkin analizler yazımız ekinde  
gönderilmiş idi. Aşağıda yer alan hususlarda düzeltme yapılmıştır:  
1. 26.11.2019 tarih ve ASR-DSK-2 sayılı yazının ekinde gönderilen Etüt Proje ve Emlak  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/009  
: 11  
: 04.03.2020  
: 2020/UY.I-459  
Daire Başkanlığı tarafından düzenlenen yazıda S.ÖZEL POZ 01, S.ÖZEL POZ 02  
ve S.ÖZEL POZ 03 numaralı pozlar için açıklama yapılmış fakat yazıda S.ÖZEL POZ  
04 olması gerekirken S.ÖZEL POZ 03 olarak belirtilmiştir. Etüt Proje ve Emlak Daire  
Başkanlığı ile tekrar yapılan yazışmalar neticesinde S.ÖZEL POZ 03 pozunun sehven  
yazıldığı, S.ÖZEL POZ 04 pozu olması gerektiği bildirilmiştir.  
2. 26.11.2019 tarih ve ASR-DSK-2 sayılı yazının ekinde gönderilen tesisat iş kalemlerine  
ait 14 adet analizlerde Excel programından kaynaklı hataların olduğu görülmüş, bu  
hatalar düzeltilerek tekrar ekte gönderilmektedir.  
3.Etüt Proje ve Emlak Daire Başkanlığı tarafından gönderilen Özel-18 pozuna ait analiz  
yazımız ekindedir. “ifadelerinin yer aldığı ve yazı ekinde tesisat ve inşaata ait sıralı analiz  
girdileri tablosu ve analizlere yer verildiği görülmüştür.  
Yapılan incelemede, idarenin inşaat için 60 iş kalemine, tesisat için 39 iş kalemine  
açıklama getirilmesini istediği anlaşılmıştır.  
Başvuru sahibi olan Tetiş Yapı İnş. San. ve Tic. A.Ş tarafından aşırı düşük teklif  
açıklaması kapsamında sunulan belgeler incelendiğinde; anılan istekli tarafından toplam teklif  
bedelini gösteren açıklama istenilen iş kalemlerinin toplamı ve açıklanması istenilmeyen iş  
kalemlerinin toplamının yer aldığı, ayrıca açıklama istenilen iş kalemlerine ait iş kaleminin  
adı, birimi, miktarı, birim fiyatı, tutarının yer aldığı kar ve genel giderler dahil hesap  
cetvelinin, analizlerin, analiz girdileri listelerinin ve aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
açıklanması istenilen iş kalemlerinden 18 adet imalat için malzeme ve montaj bedelini tevsik  
etmek üzere üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi sunulduğu tespit edilmiştir.  
Anılan  
istekli  
tarafından  
yukarıda  
belirtilen  
Tebliğin  
45.1.7’nci  
maddesindeki “İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.”  
açıklaması uyarınca 18 adet iş kalemi için sunulan fiyat tekliflerine bakıldığında malzeme ve  
montaj bedellerinin ayrı ayrı belirlendiği, dolayısıyla her ikisi için de ayrı fiyat tevsikinde  
bulunulduğu,  
İdarece İdari Şartname’nin 46.10’uncu maddesinde yapılan “46.10. Teklifi sınır  
değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecek olup,  
bu kapsamda ilgili meslek mensubundan ilgisine göre maliyet tespit tutanağı (EK-O.5) veya  
satış maliyet tutanağı (EK-O.6) istenecektir.” düzenlemesi gereği söz konusu fiyat  
tekliflerinin ekinde sunulması gereken ve bu doğrultuda yer alan satış tutarı tespit  
tutanaklarının incelenmesinde ise (Ek-O.6), yine anılan Tebliğin 45.1.13.1’inci maddesindeki  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim  
fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir..” ibarelerini taşıdığı görülmekle birlikte malzeme  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/009  
: 11  
: 04.03.2020  
: 2020/UY.I-459  
ve montaj girdilerine ayrı ayrı yer verilmek suretiyle analizi yapılan fiyat tekliflerine  
dayanak olarak sunulan satış tutarı tespit tutanaklarında (Ek-O.6) bulunan ağırlıklı ortalama  
birim satış tutarlarının ilgili iş kalemindeki imalata ait olarak malzeme ve montaj şeklinde  
ayrı ayrı değil tek kalemde belirtildiği görülmüştür.  
İdarece aşırı düşük teklif açıklama yazısının ekinde yer verilen standart satış tutarı  
tespit tutanağının “Ağırlıklı Ortama Birim Satış Tutarı” başlıklı 4’üncü maddesinde “Fiyat  
teklifine konu mamul, mal veya hizmete ilişkin olarak, yukarıda belirtilen geçici vergi  
beyanname dönemindeki 600 Yurtiçi satışlar (varsa 601 yurtdışı satışlar) hesabında bulunan  
kayıtlara ilişkin bilgiler aşağıda olduğu gibidir. (Fiyat teklif kapsamındaki her bir mamul,  
mal veya hizmete ilişkin ayrı tablo kullanılacaktır.)” şeklindeki ifadenin fiyat teklifinde  
belirtilen maliyet kalemlerine ait tespit tutanağında da aynı şekilde belirleme yapılacağı  
sonucunu doğurduğu anlaşılmıştır. Kaldı ki isteklilerce teklif edilen fiyatlarla ihale konusu  
işin gerçekleştirilip gerçekleştirilmeyeceğinin anlaşılabilmesi açısından teklifi sınır değerin  
altında olan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi halinde aşırı düşük teklif  
açıklamasında sunulan fiyat teklifleri ile fiyat tekliflerinin yasal dayanağı olan ve idarece  
istenilmesi durumunda sunulacak olan satış tutarı tespit tutanaklarının içerdiği bilgilerin  
birbiriyle uyumluluk göstermesinin isteklilerce gerçekçi ve sağlıklı teklif hazırlanıp  
hazırlanmadığının göstergesi olacağı açıktır.  
Satış tutarı tespit tutanaklarının idarece talep edilmesindeki amaçlananın da alınan  
fiyat tekliflerinin gerçeğe uygun olup olmadığının anlaşılması olduğu dikkate alındığında,  
fiyat tekliflerinde kalemler halinde belirtilen maliyetlerin aynı şekilde tutanakta da kalemler  
halinde ayrı ayrı açıklanması gerektiği,  
Nitekim anılan Tebliğ’de meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal  
veya hizmet için satış tutarı tespit tutanağının düzenlenebileceği ve tutanakların fiyat  
teklifinin dayanağı olacağı ortaya konulduğundan, dolayısıyla idarece açıklanması istenilen iş  
kalemlerinin mahiyetine bakıldığında malzeme ve montaj bedellerinin ayrı ayrı  
belirtilebilecek nitelik taşıdığı, açıklama istenilen kalemlerin malzemenin ayrıntılarına ait  
olmayıp, malzemenin yanı sıra montajına da ilişkin olduğu, standart tutanakta belirtilen teklif  
kapsamındaki, her bir mamul, mal veya hizmet denilmekle, hizmet kavramından fiyat  
teklifine konu imalatın yani imalatı oluşturan kalemler olan malzeme ve montajın(işçilik  
bedeli) anlaşılması gerektiği, bir bütünlüğü olan hizmet işine ait alınan fiyat teklifinde ayrı  
ayrı gösterilip fiyatlandırılabilen imalat kalemlerinin (malzeme ve montaj) yasal dayanağı  
olan Ek-O.6 satış tutarı tespit tutanaklarında da ayrı ayrı gösterilmesinin doğal bir sonuç  
olarak kabul edilmesi gerektiği anlaşılmıştır.  
Bu çerçevede başvuru sahibi tarafından sunulan satış tutarı tespit tutanaklarında beyan  
edilen tutarların tek bir kalemde belirtildiği görülmüş olup, söz konusu bedelin tek başına  
malzeme bedelini mi, ya da montaj bedelini mi içerdiği veya her iki bedeli de içerip  
içermediğinin anlaşılamadığı, bu itibarla da fiyat teklifinde beyan edilen malzeme ve montaj  
bedellerinin, fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) ile  
desteklenemediği sonucuna ulaşılmıştır.  
Öte yandan idarece 4 adet iş kalemi için satış tutarı tespit tutanaklarında pozun adının  
beyan edilmemiş olması durumunun da açıklamayı uygun bulmama gerekçesi olarak kabul  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/009  
: 11  
: 04.03.2020  
: 2020/UY.I-459  
edildiği görülmüştür. Bu hususla ilgili olarak yapılan incelemede, satış tutarı tespit  
tutanaklarında bazı iş kalemlerin isimlerinin belirtilmediği (Örn. S.ÖZEL POZ.04 nolu Yer  
kayıt cihazları kullanımı adlı iş kalemi) her ne kadar standart satış tutarı tespit tutanağında  
pozun adının belirtilmesine gerektiğine dair bir düzenleme olmamakla birlikte, fiyat  
teklifinde pozun adının altında tek bir girdinin bulunduğu durumda tutanağın tarih ve sayısı  
ile bu hususun tevsik edilebileceği ve tutanakta pozun adının ifade edilmemesinin tereddüte  
düşürecek bir durum yaratmayacağı anlaşılmış olsa da, birden fazla girdinin bulunduğu  
mevcut durumda ise pozun adının gösterilmesinin tutanakta belirtilen girdilerin hangi poza ait  
olduğunun görülebilmesi açısından önem taşıyacağı anlaşıldığından, idarece yapılan tespitin  
bu yönüyle uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.