Ana Sayfa / Kararlar / İller Bankası A.Ş. Yatırım Koordinasyon Dairesi Başkanlığı / 2019/677111-Yahşihan (Kırıkkale) Kanalizasyon, Yağmursuyu ve İçmesuyu İnşaatı
Bilgi
İKN
2019/677111
Başvuru Sahibi
Hasan Vardar İnş. San. ve Tic. A.Ş. - Pam İnş. ve Turz. Ltd. Şti. İş Ortaklığı
İdare
İller Bankası A.Ş. Yatırım Koordinasyon Dairesi Başkanlığı
İşin Adı
Yahşihan (Kırıkkale) Kanalizasyon, Yağmursuyu ve İçmesuyu İnşaatı
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/015  
: 73  
: 01.04.2020  
: 2020/UY.I-646  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Hasan Vardar İnş. San. ve Tic. A.Ş. - Pam İnş. ve Turz. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
İller Bankası A.Ş. Yatırım Koordinasyon Dairesi Başkanlığı,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2019/677111 İhale Kayıt Numaralı “Yahşihan (Kırıkkale) Kanalizasyon, Yağmursuyu ve  
İçmesuyu İnşaatı” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
İller Bankası A.Ş. Yatırım Koordinasyon Dairesi Başkanlığı tarafından 04.02.2020  
tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Yahşihan (Kırıkkale) Kanalizasyon,  
Yağmursuyu ve İçmesuyu İnşaatı” ihalesine ilişkin olarak Hasan Vardar İnş. San. ve Tic. A.Ş.  
- Pam İnş. ve Turz. Ltd. Şti. İş Ortaklığının 05.03.2020 tarihinde yaptığı şikâyet  
başvurusunun, idarenin 05.03.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince  
10.03.2020 tarih ve 12728 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 10.03.2020 tarihli dilekçe ile  
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2020/468 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idarece aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun  
bulunmamasının yerinde olmadığı, şöyle ki;  
a) Açıklama istenilen iş kalemlerinde yer alan analiz girdileri fiyatlarının hangi kamu  
kurum ve kuruluşların birim fiyatlarının kullanıldığını gösterir liste sunulmamasının esasa  
etki etmediği, liste sunulmasındaki açıklamanın amacı girdi fiyatlarının nasıl tevsik edildiğini  
ifade etmek olduğu, taraflarınca sunulan açıklamada liste yerine girdi kalemlerinin sol  
sütununda ve poz numaraları yer alacak şekilde belirtildiği, mevzuatın sözüne değil özüne  
bakıldığında ayırt edici ve tek olan poz numaraları ilgili girdi ya da iş kaleminin birim fiyatını  
tevsik ettiği,  
b) Fiyat tekliflerinin dayanağı olan Ek.O5/O6 tutanaklarının sunulmadığı gerekçesiyle  
açıklamaların uygun bulunmadığı, aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında söz konusu  
tutanakların istenilmediği, bunların açıklamayla birlikte sunulması zorunluluğunun  
bulunmadığı, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.11’inci maddesinde bu tutanaklar fiyat  
teklifi ekinde idareye verilmeyeceği ve düzenleyen meslek mensubu tarafından muhafaza  
edileceğinin açıklandığı,  
c)Yahşihan.K.16, Yahşihan.K.19 ve Yahşihan.K.31 poz numaralı iş kalemlerinde yer  
alan sırasıyla 40.135.1451, 40.135,1455 ve 40.135.1460 numaralı analiz girdilerinin  
fiyatları, sunulan fiyat tekliflerinde yer alan tutardan farklı olduğu gerekçesi ile aşırı düşük  
teklif açıklamalarının uygun bulunmadığı, bahse konu girdilere ilişkin fiyat teklifi alınmış  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/015  
: 73  
: 01.04.2020  
: 2020/UY.I-646  
olsa da, kamu rayiç/birim fiyatları kullanılarak açıklama yapıldığı, alınan fiyat tekliflerinden  
daha yüksek bir fiyatlandırma ile yapılan açıklamanın mevzuata aykırı olarak  
değerlendirilemeyeceği, kendilerine herhangi bir avantaj sağlanmadığı, dolayısıyla sundukları  
aşırı düşük teklif açıklamasının kabul edilmesi gerektiği, ayrıca ihale üzerinde bırakılan  
isteklinin teklifi ile kendi teklifleri arasında 400.283,00 TL fark olduğu, idarece yapılan  
hukuka aykırı değerlendirme sonucunda söz konusu tutar kadar kamu zararının oluşacağı  
iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı  
açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda,  
açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri  
reddedilir.hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “…45.1.1. Yapım işleri ihalelerinde, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi  
uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan geçerli  
teklifler tespit edildikten sonra;  
Yaklaşık maliyetin % 120sinin üzerindeki ve % 40’ının altındaki teklifler dikkate  
alınmaksızın, geçerli tekliflerin aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanır.  
…45.1.1.5. Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanunun  
36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun  
sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır.45.1.2. Sınır değerin  
altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş  
kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın  
niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre  
verilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/015  
: 73  
: 01.04.2020  
: 2020/UY.I-646  
idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz  
girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
…45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri  
ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması  
istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/015  
: 73  
: 01.04.2020  
: 2020/UY.I-646  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği  
gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da  
düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş  
kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
…İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/015  
: 73  
: 01.04.2020  
: 2020/UY.I-646  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından resen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle  
değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11.Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13.Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları  
açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir...  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/015  
: 73  
: 01.04.2020  
: 2020/UY.I-646  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
…45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki  
beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
…45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.  
…45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına  
rağmen teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece  
ilgili madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık  
bulunduğu da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.…”  
açıklamaları yer almaktadır.  
İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci  
maddesinde “2.1. İhale konusu işin  
a) Adı: Yahşihan (Kırıkkale) Kanalizasyon, Yağmursuyu ve İçmesuyu İnşaatı  
b) Yatırım proje no'su/kodu:  
c) Miktarı (fiziki) ve türü:  
49.028 m kan(Ø200-800), 1000ad par bac,6.000m par hat, 1055ad mua bac, 1 ad  
Terfi mer; 12.510 m yağ.(Ø300-1000), 427 ızg, 2300m ızg hat, 345 mua bac; içmesuyu  
?L=146.200m(Ø90-500) hat, BAG Depo(800,1500,2500,5000m3)  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/015  
: 73  
: 01.04.2020  
: 2020/UY.I-646  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
ç) Yapılacağı yer: Yahşihan (KIRIKKALE)…” düzenlemesi,  
Anılan Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale  
komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme  
göre sınır değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır  
değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca  
hesaplanan tutar üzerinden alınır.düzenlemesi yer almaktadır.  
İtirazen şikâyete konu ihalede 148 adet ihale dokümanı indirildiği, 04.02.2020  
tarihinde yapılan ihaleye 81 isteklinin katıldığı, 24.02.2020 tarihli ihale komisyonu kararında,  
sınır değerin 68.748.130,13 TL olarak hesaplandığı, sınır değerin altında geçerli teklif veren  
28 istekliden 10.02.2020 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen yazı ile aşırı düşük teklif  
açıklaması istenildiği, 27 isteklinin teklifinin süresi içerisinde aşırı düşük teklif açıklamasının  
sunulmaması nedeniyle, başvuru sahibinin teklifinin ise sunulan aşırı düşük teklif  
açıklamasının uygun olmaması nedeniyle reddedildiği, söz konusu ihalenin sınır değerin  
üzerinde teklif veren Ön-Ka Yapı San. ve Tic. A.Ş.- Aysel Grup İnş. San. ve Tic. A.Ş. İş  
Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, Maksomer İnş. San.ve Tic. A.Ş.- Nebula Müh. İnş. Har. San.  
ve Dış Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif  
olarak belirlendiği tespit edilmiştir.  
İdarece 10.02.2020 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen yazı ile sınır değerin altında  
kalan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, söz konusu yazıda “…İhale  
Komisyonunca, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı  
38.maddesi, Kamu İhale Genel Tebliğinin “Aşırı Düşük Teklif Değerlendirilmesi” başlıklı  
45.maddesinin alt bentleri ile Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Aşırı Düşük  
Teklifler” başlıklı 60. Maddesi hükümlerine göre incelenmesi neticesinde, aşırı düşük teklif  
sınır değerinin altında kaldığı tespit edilmiştir.  
Bu nedenle, aşırı düşük teklif sınır değeri altında kalan teklifinizin  
değerlendirilmesinde kullanılmak üzere, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin  
“Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 60. maddesi hükümlerine göre İhale Komisyonunca alınan  
karar gereğince;  
Yahşihan (Kırıkkale) Kanalizasyon, Yağmursuyu ve İçmesuyu İnşaatı Yapım İşi ihalesi  
ile ilgili ekte verilen listede;  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/015  
: 73  
: 01.04.2020  
: 2020/UY.I-646  
1. Numaraları, adı ve kısa açıklaması yazılı iş kalemi/gruplarına ait analizlerin/alt  
analizlerin; işe ait birim fiyat tarifleri, özel ve teknik şartname esasları, işe ait kesin proje  
kriterleri, analiz formatı ve teklif ekinde verilen birim fiyat teklif cetveline uygun olarak  
doldurulması,  
2. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda;  
sadece bu hususların neler olduğu değil, belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük  
sayesinde elde edilen maliyet avantajının da bilgi ve belgelere dayalı olarak açıklanması,  
3. Girdi birim fiyatlarına esas ayrıntılı alt analizlerde yer alan; malzemelerinin temini  
ile ilgili olarak Yahşihan (Kırıkkale) Kanalizasyon, Yağmursuyu ve İçmesuyu İnşaatı Yapım İşi  
adına ihale ilan tarihinden sonra alınmış proforma fatura aslının veya üretici firma fiyat  
bildirme yazısı aslının kamu ihale genel tebliği esasları dikkate alınarak sunulması, söz  
konusu belgeleri fotokopi veya faks olarak ibraz eden isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı  
bırakılacaktır.  
4. Yapılan açıklamalarda, son geçici vergi beyanname dönemine ilişkin belgelendirme  
yapılamaması durumunda; kamu ihale genel tebliğinin tebliğin 45.1.13.12. madde esasları  
dikkate alınarak belgelendirmede bir önceki geçici vergi beyanname dönemi esas alınır.  
5. Aşırı düşük sorgulaması sonucunda kamu ihale genel tebliğinin 45.1.3 45.1.13  
maddelerine uygun belgelere dayalı yazılı açıklama yapılmaması, açıklamaların Bankamızca  
tanımlanan yapım şartlarına uygun olmaması veya teknik şartnameye aykırı hususlar içermesi  
durumunda, teklifiniz gerekçeleri belirtilmek suretiyle değerlendirme dışı bırakılacaktır.  
Yukarıda belirtilen hususlar dikkate alınarak, teklifinizin maliyet bileşenlerine ait  
ayrıntılı fiyat analizleri hakkındaki açıklamanızı yazılı olarak, 17.02.2020 Pazartesi günü  
mesai bitimine kadar Bankamız Genel Müdürlük gelen evrakına verilmesi, aksi takdirde  
teklifinizin değerlendirme dışı bırakılacağının bilinmesi hususunda,  
Bilgi ve gereğini rica ederiz.” ifadelerine yer verildiği, 38 adet iş kalemi/gruplarına ait  
aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği ve ekinde ise açıklama istenilen ve istenilmeyen analiz  
girdileri listesi ile analiz formatlarının gönderildiği görülmüştür.  
Başvuru sahibinin yaptığı şikâyet başvurusuna idarece özetle “Başvuru sahibinin  
sunduğu aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde; Kamu İhale Genel Tebliği’nin  
45.1.5’inci maddesi açıklaması gereğince yapılan inceleme sonucunda, isteklinin hangi kamu  
kurum ve kuruluşların birim fiyatlarını kullandığını liste halinde sunmadığı, Kamu İhale  
Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesinde yer alan açıklama gereğince yapılan inceleme  
sonucunda, maliyet tespit tutanağı (Ek- O.5) veya satış tutarı tespit tutanağının (Ek-O.6)  
sunulmadığı,  
Yahşihan.K.16 poz numaralı iş kalemi analizinde, 40.135.1451 numaralı “Prefabrik  
Muayene Bacası Gövde Bileziği” ve 40.135,1457 numaralı “Prefabrik Muayene Bacası  
Konik Eleman” analiz girdileri fiyatlarının istekli tarafından sunulan faturadan farklı bir  
şekilde fiyatlandırıldığı,  
Yahşihan.K.19 poz numaralı iş kalemi analizinde 40.135.1455 numaralı “Prefabrik  
Muayene Bacası Gövde Yüksekliği Ayar Bileziği” ve 40.135.1460 numaralı “Prefabrik  
Muayene Bacası Çerçeve Montaj Elemanı” analiz girdileri fiyatlarının istekli tarafından  
sunulan faturadan farklı bir şekilde fiyatlandırıldığı,  
Yahşihan.K.31 poz numaralı iş kalemi analizinde 40.135.1460 numaralı “Prefabrik  
Muayene Bacası Çerçeve Montaj Elemanı” analiz girdisi fiyatının istekli tarafından sunulan  
faturadan farklı bir şekilde fiyatlandırıldığı, dolayısıyla başvurunun reddine” şeklinde cevap  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/015  
: 73  
: 01.04.2020  
: 2020/UY.I-646  
verilmiştir.  
Kamu ihale mevzuatı hüküm ve açıklamaları, ihale dokümanında yer alan  
düzenlemeler, idare tarafından gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısı ve ekleri ile  
başvuru sahibi Hasan Vardar İnş. San. ve Tic. A.Ş. - Pam İnş. ve Turz. Ltd. Şti. İş Ortaklığı  
tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan belgeler çerçevesinde yapılan  
inceleme neticesinde aşağıdaki tespitlere ulaşılmıştır.  
a) Başvuru sahibi Hasan Vardar İnş. San. ve Tic. A.Ş. - Pam İnş. ve Turz. Ltd. Şti. İş  
Ortaklığı tarafından, açıklamaları kapsamında hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim  
fiyatının ve rayiçlerinin kullanıldığının, birim fiyat ve rayicin poz numarası da belirtilmek  
suretiyle gösteren listenin sunulmadığı anlaşılmıştır. Ancak anılan istekli tarafından açıklama  
istenecek iş kalemleri için analizler yapılmak suretiyle açıklamada bulunulduğu, alt  
analizlerde yer alan rayiçlerin tanımlarının ve poz numaralarının da yazıldığı, bu haliyle söz  
konusu rayiçlerin hangi kurum/kuruluşlara ait olduğunun ve parasal tutarlarının ilgili poz  
numaralarından veya tanımlarından tespit edilebileceği anlaşıldığından söz konusu eksikliğin  
esasa etkili olmadığı anlaşılmıştır.  
b) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesinde teklifi oluşturan maliyet  
bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat  
teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili  
olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit  
tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenleneceği, bu tutanakların  
fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenleneceği, meslek mensubu tarafından muhafaza  
edileceği ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyeceği, ancak idare veya Kurum tarafından  
gerekli görülmesi halinde bu tutanakların meslek mensubundan istenebileceği açıklanmıştır.  
İdarece 10.02.2020 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen yazı ve ekleri ile sınır değerin  
altında kalan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, söz konusu yazıda ve  
eklerinde aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında isteklilerin teklife konu mal veya hizmet  
için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) sunulmasının  
istenilmediği, dolayısıyla da isteklilerden bu tutanakların sunulmasının beklenilemeyeceği,  
ayrıca idare tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanakların meslek mensubundan  
istenebileceği anlaşıldığından, başvuru sahibinin aşırı düşük açıklamalarında sunmuş olduğu  
fiyat tekliflerine dayanak Ek-O5 ve Ek-O6 tutanakları istenilmeksizin açıklama ekinde  
sunulmadığı gerekçesiyle doğrudan aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunmaması  
işleminin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
c) Başvuru sahibi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
Yahşihan.K.16 poz numaralı iş kaleminde yer alan 40.135.1451 ve 40.135.1457 numaralı  
analiz girdileri için alınan fiyat teklifinde bu girdilerin birim fiyatlarının 50,00 TL, söz  
konusu girdilerin analizdeki fiyatlarının ise sırasıyla 198,60 TL ve 171,70 TL olduğu,  
Yahşihan.K.19 poz numaralı iş kaleminde yer alan 40.135.1455 ve 40.135.1460 numaralı  
analiz girdileri için alınan fiyat teklifinde bu girdilerin birim fiyatlarının sırasıyla 120,00 TL  
ve 50,00 TL, söz konusu girdilerin analizdeki fiyatlarının ise sırasıyla 265,90 TL ve 83,80 TL  
olduğu, Yahşihan.K.31 poz numaralı iş kaleminde yer alan 40.135.1460 numaralı analiz  
girdisi için alınan fiyat teklifinde bu girdinin birim fiyatının 50,00 TL, söz konusu girdinin  
analizdeki birim fiyatının ise 83,80 TL olduğu, dolayısıyla söz konusu analizlerde yer alan  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/015  
: 73  
: 01.04.2020  
: 2020/UY.I-646  
birim fiyatın, bu analize dayanak olarak sunulan fiyat teklifinde belirtilen tutardan daha  
yüksek tutarda belirlendiği tespit edilmiştir.  
Yapılan inceleme neticesinde her ne kadar söz konusu analiz girdilerinde öngörülen  
birim fiyat ile bu analiz girdilerinin dayanağı olan fiyat teklifinde belirtilen tutarın birbirinden  
farklı olduğu görülmüş olsa da, itirazen şikâyete konu analiz girdi birim fiyatlarının fiyat  
teklifinde belirtilen tutardan daha düşük tutarda belirlenmediği, bu haliyle aşırı düşük teklif  
açıklamalarında analiz birim fiyatının fiyat teklifinden yüksek tutarda belirlenmesinin  
isteklinin maliyetlerini artırıcı bir nitelik taşıdığı, dolayısıyla istekliye avantaj sağlayacak bir  
durum oluşturmayacağı anlaşıldığından, başvuru sahibinin idarece bu gerekçeyle aşırı düşük  
teklif açıklamasının uygun bulunmaması işleminin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda yer alan tespit ve değerlendirmeler doğrultusunda başvuru  
sahibi Hasan Vardar İnş. San. ve Tic. A.Ş. - Pam İnş. ve Turz. Ltd. Şti. İş Ortaklığının  
teklifinin değerlendirmeye alınması gerekmekte ise de, gerek İdari Şartname’nin 35’inci  
maddesinde ve gerekse de ihale komisyonu kararında yer alan fiyat dışı unsur puanlaması  
incelendiğinde, başvuru sahibinin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ekonomik  
açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olabilme ihtimalinin bulunmadığı anlaşıldığından, söz  
konusu başvurunun reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.