Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü
/
2018/658465-Tarsus-Adana-Gantep Otoyolunun Bahçe Kavş. (198+100) - Gantep Doğu Kavş. (302+065), Gantep Doğu Kavş. (00+000) - 9. Bölge Sınırı (41+500) Arasında ve Gantep Çevre Otoyolunda Muhtelif Kesimlerinin ve Bağlantı Yollarının Üstyapı Onarımı Yapım İşi
Bilgi
İKN
2018/658465
Başvuru Sahibi
Nil Yapı Malz. ve İnş. Tic. A.Ş.-Orak Altyapı San. ve Tic. A.Ş. İş Ortalığı
İdare
Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Tarsus-Adana-Gantep Otoyolunun Bahçe Kavş. (198+100) - Gantep Doğu Kavş. (302+065), Gantep Doğu Kavş. (00+000) - 9. Bölge Sınırı (41+500) Arasında ve Gantep Çevre Otoyolunda Muhtelif Kesimlerinin ve Bağlantı Yollarının Üstyapı Onarımı Yapım İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/022
: 68
: 22.05.2020
: 2020/UY.I-942
BAŞVURU SAHİBİ:
Nil Yapı Malz. ve İnş. Tic. A.Ş.-Orak Altyapı San. ve Tic. A.Ş. İş Ortalığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2018/658465 İhale Kayıt Numaralı “Tarsus-Adana-Gantep Otoyolunun Bahçe Kavş.
(198+100) - Gantep Doğu Kavş. (302+065), Gantep Doğu Kavş. (00+000) - 9. Bölge Sınırı
(41+500) Arasında ve Gantep Çevre Otoyolunda Muhtelif Kesimlerinin ve Bağlantı
Yollarının Üstyapı Onarımı Yapım İşi” İhalesi
KURUMCA YAPILAN İNCELEME:
Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü tarafından 24.01.2019 tarihinde açık ihale usulü ile
gerçekleştirilen “Tarsus-Adana-Gantep Otoyolunun Bahçe Kavş. (198+100) - Gantep Doğu
Kavş. (302+065), Gantep Doğu Kavş. (00+000) - 9. Bölge Sınırı (41+500) Arasında ve
Gantep Çevre Otoyolunda Muhtelif Kesimlerinin ve Bağlantı Yollarının Üstyapı Onarımı
Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Nil Yapı Malz. ve İnş. Tic. A.Ş.-Orak Altyapı San. ve Tic.
A.Ş. İş Ortalığı tarafından 27.04.2020 tarih ve 19146 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan
27.04.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/750 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme
neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; 09.04.2019 tarihli ihale komisyonu kararıyla
ihalenin iptaline karar verildiği, anılan ihale komisyonu kararına karşı itirazen şikayet
başvurusunda bulunulduğu ve Kamu İhale Kurulu’nun 08.05.2019 tarihli ve 2019/UY.I-582
sayılı kararıyla itirazen şikayet başvurusunun reddine karar verildiği, anılan Kurul kararına
karşı açılan davada Ankara 15. İdare Mahkemesi tarafından “davanın reddine” karar
verildiği ve söz konusu karara karşı yapılan temyiz başvurusu sonucunda 10.04.2020 tarihli
ve 2020/MK-82 sayılı Kurul Kararında belirtildiği üzere Danıştay Onüçüncü Dairesinin
E:2019/4279, K:2020/380 sayılı kararı ile “mahkeme kararının bozulmasına ve dava konusu
işlemin iptaline” karar verildiği, ancak 22.04.2020 tarihli ihale komisyonu kararıyla ihalenin
yeniden iptaline karar verildiği,
Danıştay’ın iptal kararında belirtilen gerekçede, birim fiyat üzerinden ihale edilen
işlerde, proje kapsamında belirlenen işlerin tamamına ihtiyaç duyulup duyulmayacağının,
dolayısıyla sözleşme konusu tutarın aşılıp aşılmayacağının da bu aşamada belli olmadığı,
yükleniciye sözleşme kapsamında ortaya çıkacak iş ve bunun gerçekleştirilmesi sonucunda
hakediş esasına göre ödeme yapılacağı belirtilerek, teklifler alınıp, isteklilerin teklifleri
görüldükten sonra ihale süreci devam ederken yasal iş artışının üzerinde iş artışı olacağı
gerekçesiyle ihalenin iptal edilmesinin kamu yararı ve hizmet gerekleri ile bağdaşmayacağı ve
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/022
: 68
: 22.05.2020
: 2020/UY.I-942
hukuka açıkça aykırı olduğunun ifade edildiği, Danıştay kararındaki bu gerekçeler
doğrultusunda, ikinci iptal kararının hukuka aykırılık teşkil ettiği,
İptal kararındaki gerekçenin hukuka uygun olmadığının idarece de bilindiği ve
gerçeklerle ilgisi olmayan can ve mal güvenliği gibi bir iddiayı da ortaya attığı, ancak bu
gerekçenin hiçbir doğruluk payı olmadığı, bizzat idarenin kendi uygulaması ile rahatlıkla
anlaşılabileceği, idarenin ilk ihaleyi tüm süreci sona ermiş ve sonuçlanma aşamasında hukuka
aykırı şekilde iptal ederek, yolun daha iyi hale getirilmesine yönelik hizmeti geciktirirken ve
söz konusu olmayan can ve mal güvenliği gerekçesinin, dayanaksız bir biçimde sadece sebep
olarak görünsün diye kararına eklediği, bu mantıkla idarenin, bütçe ve yatırım öncelikleri
nedeniyle yapmadığı veya ertelediği her iş için can ve mal güvenliğinin tehdit edildiği
sonucuna varılması gerektiği, bunun mümkün olamayacağının her türlü izahtan vareste
olduğu, bu sebeplerle, soyut şekilde ifade olunan can ve mal güvenliği gerekçesine itibar
edilmesinin mümkün olmadığı, ayrıca idarenin yeni yaklaşık maliyet ile iptal edilen işin birim
fiyatlarının çarpımı sonucu ulaştığını iddia ettiği % 45,23 oranının da tamamen afaki olduğu,
somut ve teknik hiçbir dayanağının olmadığı, hesaplamada kullanılan birim fiyatların, ilanın
ve ihalenin yapıldığı tarihte yürürlükte olan birim fiyatlardan çok daha yüksek alındığı
iddialarına yer verilmiştir.
İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali”
başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün
teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum
bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir
yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal
edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü,
Anılan Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı
maddesinde “37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik
açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.
Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte
işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat
dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat
dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde, ihale dokümanında bu
unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları belirlenir.
Bu Kanunun 63 üncü maddesine göre ihale dokümanında yerli istekliler lehine fiyat
avantajı sağlanacağı belirtilen ihalelerde, bu fiyat avantajı da uygulanmak suretiyle
ekonomik açıdan en avantajlı teklif belirlenerek ihale sonuçlandırılır.
En düşük fiyatın ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak değerlendirildiği
ihalelerde, birden fazla istekli tarafından aynı fiyatın teklif edildiği ve bunların da ekonomik
açıdan en avantajlı teklif olduğu anlaşıldığı takdirde, ikinci fıkrada belirtilen fiyat dışındaki
unsurlar dikkate alınmak suretiyle ekonomik açıdan en avantajlı teklif belirlenerek ihale
sonuçlandırılır.
İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/022
: 68
: 22.05.2020
: 2020/UY.I-942
Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve
hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.
İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar
veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.
İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz
sayılır…” hükmü,
Aynı Kanun’un “Kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesi” başlıklı 41’inci
maddesinde “İhale sonucu, ihale kararının ihale yetkilisi tarafından onaylandığı günü izleyen
en geç üç gün içinde, ihale üzerinde bırakılan dahil olmak üzere, ihaleye teklif veren bütün
isteklilere bildirilir. İhale sonucunun bildiriminde, tekliflerin değerlendirmeye alınmama veya
uygun bulunmama gerekçelerine de yer verilir.
İhale kararının ihale yetkilisi tarafından iptal edilmesi durumunda da isteklilere
gerekçeleri belirtilmek suretiyle bildirim yapılır…” hükmü,
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Sözleşme kapsamında
yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” başlıklı 24’üncü maddesinde “Mal ve
hizmet alımlarıyla yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının
zorunlu olması halinde, artışa konu olan iş;
a) Sözleşmeye esas proje içinde kalması,
b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak
mümkün olmaması,
Şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme
bedelinin % 10'una, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen mal ve hizmet alımlarıyla
yapım işleri sözleşmelerinde ise %20'sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale
dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabilir.
Birim fiyat sözleşme ile yürütülen yapım işlerinde, Bakanlar Kurulu bu oranı sözleşme
bazında % 40 'a kadar artırmaya yetkilidir.
İşin bu şartlar dahilinde tamamlanamayacağının anlaşılması durumunda ise artış
yapılmaksızın hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir. Ancak bu durumda, işin tamamının
ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesi zorunludur.
Sözleşme bedelinin % 80'inden daha düşük bedelle tamamlanacağı anlaşılan işlerde,
yüklenici işi bitirmek zorundadır. Bu durumda yükleniciye, yapmış olduğu gerçek giderleri ve
yüklenici kârına karşılık olarak, sözleşme bedelinin % 80'i ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı
işin tutarı arasındaki bedel farkının % 5'i geçici kabul tarihindeki fiyatlar üzerinden ödenir.”
hükmü,
İhale ilan tarihinde yürürlükte bulunan Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Projelerin
uygulanması” başlıklı 12’nci maddesinde “(1)Sözleşme konusu işler, idare tarafından
yükleniciye verilen veya yüklenici tarafından hazırlanıp idarece onaylanan uygulama
projelerine uygun olarak yapılır.
(2) Birim fiyatlı işlerin, onaylı uygulama projesi hazırlanmamış kısımlarına idarenin
izni olmadan başlanamaz. Aksine bir davranışın sorumluluğu yükleniciye aittir.
(3) Projelerin zemine uygulanması sırasında meydana gelen hataların sorumluluğu ve
hataların neden olduğu zararlar ve giderler yükleniciye ait olup, bunun sonucu olarak
meydana gelen hatalı işin bedeli de yükleniciye ödenmez.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/022
: 68
: 22.05.2020
: 2020/UY.I-942
(4) İdare, sözleşme konusu işlerle ilgili proje vb. teknik belgelerde, değişiklik
yapılmaksızın işin tamamlanmasının fiilen imkansız olduğu hallerde, işin sözleşmede
belirtilen niteliğine uygun bir şekilde tamamlanmasını sağlayacak şekilde gerekli
değişiklikleri yapmaya yetkilidir. Yüklenici, işlerin devamı sırasında gerekli görülecek bu
değişikliklere uygun olarak işe devam etmek zorundadır. Proje değişiklikleri, ilk projeye göre
hazırlanmış malzemenin terk edilmesini veya değiştirilmesini veya başka yerde kullanılmasını
gerektirirse, bu yüzden doğacak fazla işçilik ve giderleri idare yükleniciye öder. Proje
değişiklikleri işin süresini etkileyecek nitelikte ise yüklenicinin bu husustaki süre talebi de
idare tarafından dikkate alınır.
(5) İdarenin veya yapı denetim görevlisinin yazılı bir tebliği olmaksızın yüklenici,
projelerde herhangi bir değişiklik yaptığı takdirde sorumluluk kendisine ait olup bu gibi
değişiklikler nedeniyle bir hak iddiasında bulunamaz.
(6) İşlerin devamı sırasında yüklenici, proje uygulaması konusunda kendisine yapılan
tebliğin sözleşme hükümlerine aykırı olduğu veya bildirim konusunun fen ve sanat kurallarına
uygun olmadığı görüşüne varırsa, bu husustaki karşı görüşlerini 14 üncü madde hükümlerine
göre idareye bildirmek zorundadır. Aksi halde aynı maddenin diğer hükümlerine göre işlem
yapılır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Sözleşmede bulunmayan işlerin fiyatının tespiti” başlıklı 22’nci
maddesinde ise “(1) 12’inci maddenin 4’üncü fıkrasında belirtilen proje değişikliği
şartlarının gerçekleştiği hallerde, işin yürütülmesi aşamasında idarenin gerekli görerek
yapılmasını istediği ve ihale dokümanında ve/veya teklif kapsamında fiyatı verilmemiş yeni iş
kalemlerinin ve/veya iş gruplarının bedelleri ile 21 inci maddeye göre sözleşme kapsamında
yaptırılacak ilave işlerin bedelleri, ikinci fıkrada belirtilen usuller çerçevesinde yüklenici ile
birlikte tespit edilen yeni birim fiyatlar üzerinden yükleniciye ödenir.
(2) Yeni fiyatın tespitinde iş kalemi veya iş grubunun niteliğine göre aşağıdaki
sıralamaya uyularak oluşturulan analizlerden biri kullanılır:
a) Yüklenicinin birim fiyatlarının/teklifinin tespitinde kullanarak teklifi ekinde idareye
sunduğu ve yeni iş kalemi/grubu ile benzerlik gösteren iş kalemlerine/gruplarına ait
analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler.
b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut olan ve yeni iş kalemine/grubuna benzerlik
gösteren analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler.
c) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer
nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan iş kalemleri/gruplarına ait maliyet
analizleriyle kıyaslanarak bulunacak analizler.
ç) Yeni iş kaleminin/grubunun yapılması sırasında tutulacak puantajla tespit edilecek
malzeme miktarları, işçi ve makinelerin çalışma saatleri ile diğer tüm girdiler esas alınarak
oluşturulacak analizler.
(3) İş kalemi veya iş grubunun niteliğine uygun olarak yukarıdaki analizlere,
kaynakların verimli kullanılması gözetilerek aşağıdaki rayiçlerden biri, birkaçı veya tamamı
uygulanabilir:
a) Varsa yüklenicinin teklifinin ekinde idareye verdiği teklif rayiçler.
b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut rayiçler.
c) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer
nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatlar.
ç) İdarece kabul edilmek şartıyla, ticaret ve/veya sanayi odasınca onaylanmış
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/022
: 68
: 22.05.2020
: 2020/UY.I-942
uygulama ayına ait yerel rayiçleri.
(4) Yeni fiyat yüklenici ile birlikte yukarıda belirtilen usullerden biri ile tespit edilerek
düzenlenen tutanak idarenin onayına sunulur ve otuz gün zarfında idarece onaylanarak
geçerli olur. Yeni fiyat tespitinde yüklenici ile uyuşulamaz ise, taraflarca anlaşmazlık tutanağı
düzenlenir ve anlaşmazlık idare tarafından on gün içerisinde Bayındırlık Kuruluna intikal
ettirilir. Bayındırlık Kurulu tarafından tespit edilen fiyatın iki tarafça kabulü zorunludur.
Yüklenici, fiyat uyuşmazlığı hakkındaki Bayındırlık Kurulunun kararını beklemeden idare
tarafından tespit edilmiş fiyat üzerinden işe devam etmek zorundadır.
(5) Yeni fiyatın hesabında, ikinci fıkranın (a) bendine göre, teklif analiz ile
kıyaslanarak bulunan analizin kullanılması halinde, bu analizin temsil ettiği iş kalemi miktarı
ile yeni tespit edilecek iş kalemi miktarının rayiçlere ve genel giderlere tesiri dikkate alınır.
6) İdare istediği taktirde; bir işte, sözleşmeye esas proje içinde kalan ancak
öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olduğu hallerde, ayrıca bir
yükleniciye yaptırılması mümkün olan bir işi başkasına da yaptırabilir, bundan dolayı
yüklenici herhangi bir hak talebinde bulunamaz.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca birim fiyat teklif üzerinden
sözleşmesi imzalanan işlerde, süre hariç olmak üzere sözleşme ve ihale dokümanındaki
hükümler çerçevesinde %20 oranında iş artışı yapılabileceği, işin bu şartlar dâhilinde
tamamlanamayacağının anlaşılması durumunda ise artış yapılmaksızın hesabın genel
hükümlere göre tasfiye edileceği, ilgili Şartname düzenlemeleri uyarınca proje vb. teknik
belgelerde, değişiklik yapılmaksızın işin tamamlanmasının fiilen imkânsız olduğu hallerde,
idarece projelerde değişiklik yapabileceği belirtilmiş olup, ihale dokümanında yer almayan
yeni iş kalemlerinin oluşması durumunda bu kalemlerin bedellerinin ne şekilde
hesaplanacağına ilişkin bilgilere yer verildiği anlaşılmaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.
İhale konusu işin a)Adı:Tarsus-Adana-Gaziantep Otoyolunun Bahçe Kavşağı (198+100) -
Gaziantep Doğu Kavşağı (302+065), Gaziantep Doğu Kavşağı (00+000) - 9. Bölge sınırı
(41+500) Arasında ve Gaziantep Çevre Otoyolunda Muhtelif Kesimlerinin ve Bağlantı
Yollarının Üstyapı Onarımı Yapım İşi
b) Yatırım proje no'su/kodu:2012E040870
c) Miktarı (fiziki) ve türü:
4.179.280 m2 bitümlü sıcak karışım yapılması, 865.270 m3 yarma ve yan ariyet kazısı
yapılması ve kullanılması ve Birim Fiyat Teklif Cetvelinde belirtilen cins ve miktarda muhtelif
işlerin yapılması yapım işi
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
ç) Yapılacağı yer: Osmaniye-Gaziantep” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptal edilmesi”
başlıklı 34’üncü maddesinde “34.1. İhale komisyonu kararı üzerine İdare, verilmiş olan bütün
teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi
nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez.
34.2. İhalenin iptal edilmesi halinde, bu durum bütün isteklilere gerekçesiyle birlikte
derhal bildirilir.” düzenlemesi,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/022
: 68
: 22.05.2020
: 2020/UY.I-942
Anılan Şartname’nin “İhale kararının onaylanması veya iptali” başlıklı 37’nci
maddesinde “37.1. İhale kararı ihale yetkilisince onaylanmadan önce, ihale üzerinde kalan
istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere
katılmaktan yasaklı olup olmadığı Kurumdan teyit edilerek buna ilişkin belge ihale kararına
eklenir.
37.2. Yapılan teyit işlemi sonucunda; her iki isteklinin de yasaklı çıkması durumunda
ihale iptal edilir.
37.3. İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını
onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.
37.4. İhale; kararın ihale yetkilisince onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi
halinde ise hükümsüz sayılır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Kesinleşen ihale kararının bildirilmesi” başlıklı 38’inci
maddesinde “38.1. Kesinleşen ihale kararı, ihale yetkilisi tarafından onaylandığı günü
izleyen en geç üç gün içinde, ihale üzerinde bırakılan dahil, ihaleye teklif veren bütün
isteklilere, 36.2. maddesi uyarınca alınan ihale komisyonu kararı ile birlikte bildirilir.
38.2. İhale kararının ihale yetkilisi tarafından iptal edilmesi durumunda da isteklilere
gerekçeleri belirtilmek suretiyle bildirim yapılır.
38.3. İhale sonucunun bütün isteklilere bildiriminden itibaren on gün geçmedikçe
sözleşme imzalanmayacaktır.” düzenlemesi bulunmaktadır.
Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan 2018/658465 ihale kayıt numaralı
"Tarsus-Adana-Gantep Otoyolunun Bahçe Kavş. (198+100)
- G.antep Doğu Kavş.
(302+065), Gantep Doğu Kavş. (00+000) - 9. Bölge Sınırı (41+500) Arasında ve Gantep
Çevre Otoyolunda Muhtelif Kesimlerinin ve Bağlantı Yollarının Üstyapı Onarımı Yapım İşi"
ihalesine ilişkin olarak, Orak Altyapı San. ve Tic. A.Ş. - Nil Yapı Malzemeleri ve İnşaat Tic.
A.Ş. İş Ortaklığı itirazen şikâyet başvurusunda bulunmuş ve Kurulca alınan 08.05.2019
tarihli ve 2019/UY.I-582 sayılı karar ile “4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci
fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Anılan Kurul kararına karşı açılan davada Ankara 15. İdare Mahkemesi tarafından
verilen 04.10.2019 tarihli ve E:2019/1179/, K: K:2019/1510 sayılı kararda “davanın reddine”
karar verilmesi üzerine davacı Orak Altyapı Sanayi ve Ticaret A.Ş.- Nil Yapı Malzemeleri
İnşaat Ticaret A.Ş. İş Ortaklığı tarafından yapılan temyiz başvurusu üzerine Danıştay
Onüçüncü Dairesi’nin 10.02.2020 tarih ve E:2019/4279, K:2020/380 sayılı kararında “4734
sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "Temel ilkeler" başlıklı 5. maddesinin birinci fıkrasında,
"İdareler, bu Kanun'a göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur."kuralına yer
verilmiştir. 4734 sayılı Kanun'un "Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali"başlıklı 39.
maddesinde, "İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek
ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi hâlinde bu durum bütün isteklilere
derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına
girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması hâlinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini
talep eden isteklilere bildirir."kuralı yer almıştır. Anılan Kanun'un "İhalenin karara bağlanması
ve onaylanması"başlıklı 40. maddesinde, 37 ve 38. maddelere göre yapılan değerlendirme
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/022
: 68
: 22.05.2020
: 2020/UY.I-942
sonucunda ihalenin, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde
bırakılacağı, ihale komisyonunun gerekçeli kararını belirleyerek ihale yetkilisinin onayına
sunacağı, kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanlarının, teklif edilen bedellerin,
ihalenin tarihinin ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığının, ihale yapılmamış
ise nedenlerinin belirtileceği, ihale yetkilisinin, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü
içinde ihale kararını onaylayacağı veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal edeceği,
ihalenin; kararın onaylanması hâlinde geçerli, iptal edilmesi hâlinde ise hükümsüz sayılacağı
kurala bağlanmıştır.
Aktarılan kanunî düzenlemelere göre, ihale komisyonunca alınacak kararlarda ve bu
kararların ihale yetkilisince onaylanmasında kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda
takdir yetkisinin kullanılması gerektiği açık olup, bu yetki kullanılırken hukuken geçerli
seçenekler arasından tercihte bulunulması ve işlemin yapılıp yapılmaması noktasında makûl
ve meşru sebepler dikkate alınarak karar verilmesi gerekmektedir. İhale işlemleri bakımından
takdir yetkisinin denetiminde, 4734 sayılı Kanun'un 5. maddesinde yer alan temel ihale
ilkelerinin gözetilmesi gerektiği gibi, idare hukukuna hâkim olan hukukî güvenilirlik, idarî
istikrar gibi ilkelerin de dikkate alınması gerekmektedir. 4734 sayılı Kanun'un 5. maddesinde
belirtilen ve idarelerin yapılacak ihalelerde sağlamakla sorumlu olduğu rekabet, ihtiyaçların
uygun şartlarla karşılanması ve kaynakların verimli kullanılması ilkelerinin sağlanamaması
durumunda ihalenin iptal edilebileceği açıktır. Süresi 1200 gün olan birim fiyat teklif
usulünün uygulandığı üstyapı onarımına ilişkin uyuşmazlığa konu ihalede 103 adet ihale
dokümanı satın alındığı, ihaleye 34 teklif verildiği, yaklaşık maliyetin 417.663.743,00-TL
olarak belirlendiği, davacılar tarafından ise 226.221.065,00-TL teklifte bulunulduğu, buna
göre davacılar tarafından 191.442.678,00-TL tutarında (%45,8) kırım yapıldığı, iptal edilen
ihale konusu projenin ihaleye çıkılmadan önce fizibilite, etüt çalışmaları ve analizlerinin
yapıldığı, idarece iptal edilen yapım işine ilişkin olarak daha önce 07/05/2018, 09/05/2018 ve
28/06/2018 tarihli üç adet raporun alındığı, ihalenin idarece iptaline dayanak olarak
gösterilen 03/04/2019 tarihli raporun sonuç ve öneriler kısmında “İdarenin görüşü
doğrultusunda ve trafik hacminin artması sebebi ile aşınma yenilenmesi yapılması halinde;
mevcut 5 cm aşınma kazısı sonrası; 6 cm takviye binder + 4 cm TMA aşınma olacak şekilde
teşkil edilecektir.” ve “Yeniden yapım olarak belirlenmiş olan kesimlerde aşağıda belirtilen
üstyapı tabaka kalınlıkları uygulanmalıdır. Üst yapı 15 cm plentmiks alttemel, 20 cm
plentmiks temel, 16 cm Bitümlü temel, 12 cm Binder, 4 cm TMA aşınma olacak şekilde teşkil
edilecektir.” ibarelerine yer verilmiştir. Diğer taraftan, kesinleşen ihale dokümanına göre, üst
yapı kaplama kalınlıklarının uygulamada değişmesi veya idarece istenilmesi hâlinde
belirlenen katsayılar ile çarpılarak fiyatlandırılacağı ve bu çerçevede üstyapı kalınlıklarının
değişmesi gibi nedenlerle idare tarafından öngörülemeyen imalatların ortaya çıkması
durumunda bu kalemlerin ihale üzerinde kalan ve kendisi ile sözleşme imzalanan yükleniciye
yaptırılabileceği dikkate alındığında, idarenin bu gerekçelerinin ihalenin iptalini gerektirecek
bir nitelik taşımadığı; öte yandan, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 24.
maddesi gereğince, yeni imalatların proje değişikliği ve iş artışı kapsamında yapılmasının
mümkün olduğu, idarece fazladan yapılacağı belirtilen bu imalatların, %20 iş artış oranını
geçeceğinin varsayıma dayandığı, proje kapsamında belirlenen işlerin tamamına ihtiyaç
duyulup duyulmayacağının, dolayısıyla sözleşme konusu tutarın aşılıp aşılmayacağının da bu
aşamada belli olmadığı, yükleniciye sözleşme kapsamında ortaya çıkacak iş ve bunun
gerçekleştirilmesi sonucunda hakediş esasına göre ödeme yapılacağı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, teklifler açılıp isteklilerin teklifleri görüldükten ve aradan yaklaşık 2,5
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/022
: 68
: 22.05.2020
: 2020/UY.I-942
ay geçtikten sonra ihalenin karara bağlanması aşamasında hukuken geçerli kabul
edilebilecek somut gerekçeler ortaya konulmadan tesis edilen ihalenin iptali işlemine karşı
yapılan itirazen şikâyet başvurusunun reddine dair dava konusu işlemde hukuka uygunluk
görülmemiştir. Bu itibarla, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki
isabet bulunmamaktadır.” gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Anılan Danıştay kararı üzerine alınan 10.04.2020 tarihli ve 2020/MK-82 sayılı Kurul
kararıyla “1-Kamu İhale Kurulunun 08.05.2019 tarihli ve 2019/UY.I-582 sayılı kararının
iptaline,
2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, idarenin ihalenin
iptali kararının iptaline,” karar verilmiştir.
22.04.2020 tarihli ihalenin iptali kararında “24.01.2019 tarihinde yapılan
2018/658465 ihale kayıt numaralı ihale, 09.04.2019 tarihinde İhale Komisyonu kararı ile
iptal edilmiştir. Ancak gelişen süreçte 31.10.2019 tarih ve 2019/449599 ihale kayıt numaralı
yeni ihale yapılırken idarenin ihtiyaçları doğrultusunda yeni yaklaşık maliyet hazırlanmıştır.
Kamu ihale Kurulu’nun 10.04.2020 tarih 2020/MK-82 sayılı kararı çerçevesinde konu
incelendiğinde; yeni yaklaşık maliyet metrajları iptal edilen işe ait birim fiyatlar ile
hesaplandığında iptal edilen işin %45,23 nispetinde keşif artışı ihtiyacı olduğu hesapla
sabittir.
Bu artış oranın birim fiyatlı işlerdeki iş artış oranı olan %20'nin üzerinde olduğu,
dolayısıyla 2018/658465 İhale Kayıt Numaralı Tarsus-Adana-Gantep Otoyolunun Bahçe
Kavş. (198+100) - Gantep Doğu Kavş. (302+065), Gantep Doğu Kavş. (00+000) - 9. Bölge
Sınırı (41+500) Arasında Ve Gantep Çevre Otoyolunda Muhtelif Kesimlerinin Ve Bağlantı
Yollarının Üstyapı Onarımı Yapım İşi”ndeki miktarlar ile işin bitirilemeyeceği, bu süreçte
erişime kontrollü karayolu olan otoyollarda trafik can ve mal güvenliğinin sağlanamayacağı
anlaşılmaktadır.
İşletmeler Başmühendisliği tarafından yapılan tespit ve değerlendirmelere göre işin
niteliği ve miktarında değişiklik olacağı ve oluşacak değişikliklerin iş artışıyla
karşılanabilecek düzeyde olmaması nedeniyle, ihalenin iptalini gerektirecek nitelik ve
büyüklükte olması nedeniyle süreci devam eden bu işe ait ihalenin iptali ihale yetkilisinin
onayına sunulmuştur.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.
22.04.2020 tarihli ihale komisyonu kararından 04.01.2019 tarihinde yapılan
2018/658465 ihale kayıt numaralı ihalenin, 09.04.2019 tarihinde ihale komisyonu kararı ile
iptal edildiği, ancak gelişen süreçte 31.10.2019 tarih ve 2019/449599 ihale kayıt numaralı
yeni ihale yapılırken idarenin ihtiyaçları doğrultusunda yeniden yaklaşık maliyetin
hazırlandığı, Kamu ihale Kurulu’nun 10.04.2020 tarih ve 2020/MK-82 sayılı kararı
çerçevesinde yeni yaklaşık maliyet metrajlar dikkate alınarak iptal edilen 2018/658465 ihale
kayıt numaralı ihaleye ait birim fiyatlar ile hesaplandığında iptal edilen işin %45,23
nispetinde keşif artışı ihtiyacı olduğu bu artış oranının birim fiyatlı işlerdeki iş artışı oranı
olan %20'nin üzerinde olduğu, dolayısıyla, söz konusu ihaledeki miktarlar ile işin
bitirilemeyeceği, bu süreçte erişime kontrollü karayolu olan otoyollarda trafik can ve mal
güvenliğinin sağlanamayacağı anlaşıldığından, İşletmeler Başmühendisliği tarafından yapılan
tespit ve değerlendirmelere göre işin niteliği ve miktarında değişiklik olacağı ve oluşacak
değişikliklerin iş artışıyla karşılanabilecek düzeyde olmaması nedeniyle ihalenin iptaline
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/022
: 68
: 22.05.2020
: 2020/UY.I-942
karar verildiği anlaşılmıştır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri doğrultusunda yapılan incelemede, idarece
gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesi neticesinde, söz konusu ihaleye ait hesaplanan ilk
yaklaşık maliyetin 417.663.743,69 TL olduğu ve söz konusu ihalenin iptal edilmesi üzerine
çıkılan 2019/449599 ihale kayıt numaralı ihaleye ait yaklaşık maliyetin ise 549.613.291,74
TL olduğu anlaşılmış olup, idarece yeni metrajlar ile iptal edilen ihaleye ait birim fiyatlar ile
çarpılmak üzere oluşturulan karşılaştırılmalı yaklaşık maliyet hesap cetveline göre oluşan
yaklaşık maliyetin ise 606.585.817,22 TL olarak hesaplandığı görülmüştür.
İdarece gönderilen 05.05.2020 tarihli ve E.99072 sayılı yazı ekinde gönderilen
belgeler incelendiğinde oluşan yeni metrajlarla iptal edilen ihaleye ait yaklaşık maliyet birim
fiyatlarının kullanılması durumunda oluşan yaklaşık maliyetin %45,23 oranında daha fazla
olduğu anlaşılmaktadır.
Netice itibarıyla, anılan Danıştay Onüçüncü Dairesi kararında ihalenin iptal kararına
dayanak somut gerekçelerin ortaya konulamadığı ve iş artışına ilişkin imalatların sözleşme
imzalanan yükleniciye yaptırılabileceği ifade edilmekle birlikte idare tarafından alınan ilk
ihalenin iptali kararı sonrasında söz konusu yapım işine ilişkin ihtiyacın karşılanabilmesi
amacıyla yeniden yaklaşık maliyet çalışması yapılmak suretiyle 2019/449599 ihale kayıt
numaralı ihaleye çıkıldığı, yeni çıkılan ihaleye esas metrajlar ile iptal edilen ihalede
kullanılan birim fiyatların çarpılması sonucu ortaya çıkan maliyetin % 45,23 mertebesinde
yüksek olduğunun hesaplandığı, yeni çıkılan ihaleye ilişkin metrajlar ile yapılan hesaplamalar
ile sonuca ulaşıldığı dolayısıyla ihalenin iptaline ilişkin idarece hesaplanan metrajlara göre
yaklaşık maliyetteki artışın 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanun’da hüküm altına
alınan %20’lik iş artışı oranı ile karşılanamayacağı gerekçesinin gerekli somut dayanaklar
gösterilerek ortaya konulduğu anlaşıldığından idarece tesis edilen ihalenin iptali yönündeki
işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığı anlaşılmıştır.
Diğer taraftan başvuru sahibinin hesaplamada kullanılan birim fiyatların, ilanın ve
ihalenin yapıldığı tarihte yürürlükte olan birim fiyatlardan çok daha yüksek alındığı iddiasına
ilişkin olarak yapılan incelemede, söz konusu iddianın aksine yeniden çıkılan ihalede
kullanılan birim fiyatların iptal edilen ihaleye ait yaklaşık maliyet hesap cetvelinde yer
verilen 45 adet iş kaleminin 44’ünde daha düşük birim fiyatların kullanıldığı ve yaklaşık
maliyette oluşan artışın metrajlarda oluşan farklardan kaynaklandığı anlaşılmış olup, 4734
sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı
39’uncu maddesinde yer alan “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün
teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum
bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir
yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal
edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü çerçevesinde idareye tanınan
yetkinin kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı kullanılmadığı anlaşıldığından ihalenin
iptaline ilişkin idarece tesis edilen işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna
varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/022
: 68
: 22.05.2020
: 2020/UY.I-942
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.