Ana Sayfa / Kararlar / Karayolları 10. Bölge Müdürlüğü / 2020/55276-Şalpazarı-İskenderli (Dokap) İl Yolu Km:0+000- 12+343,756 Arası (Acısu – Sisdağı Bağlantı Yolu Km:0+000-1+300 Arası Dahil) Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Köprü İşleri ve Üstyapı İşleri Yapılması (İkmal) İşi
Bilgi
İKN
2020/55276
Başvuru Sahibi
Kayahan İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş
İdare
Karayolları 10. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Şalpazarı-İskenderli (Dokap) İl Yolu Km:0+000- 12+343,756 Arası (Acısu – Sisdağı Bağlantı Yolu Km:0+000-1+300 Arası Dahil) Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Köprü İşleri ve Üstyapı İşleri Yapılması (İkmal) İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/026  
: 48  
: 11.06.2020  
: 2020/UY.II-1049  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Kayahan İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Karayolları 10. Bölge Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2020/55276 İhale Kayıt Numaralı “Şalpazarı-İskenderli (Dokap) İl Yolu Km:0+000-  
12+343,756 Arası (Acısu – Sisdağı Bağlantı Yolu Km:0+000-1+300 Arası Dahil) Toprak  
İşleri, Sanat Yapıları, Köprü İşleri ve Üstyapı İşleri Yapılması (İkmal) İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Karayolları 10. Bölge Müdürlüğü tarafından 09.03.2020 tarihinde açık ihale usulü ile  
gerçekleştirilen “Şalpazarı-İskenderli (Dokap) İl Yolu Km:0+000-12+343,756 Arası (Acısu –  
Sisdağı Bağlantı Yolu Km:0+000-1+300 Arası Dahil) Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Köprü  
İşleri ve Üstyapı İşleri Yapılması (İkmal) İşi” ihalesine ilişkin olarak Kayahan İnş. Taah. San.  
Ve Tic. A.Ş.nin 14.04.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 15.04.2020  
tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 22.04.2020 tarih ve 18846 sayı ile Kurum  
kayıtlarına alınan 22.04.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2020/738 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
İdare tarafından aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmamasının kamu ihale  
mevzuatına uygun olmadığı, şöyle ki;  
1) Amonyum Nitrat, Fuel-Oil analiz girdisini tevsiken sunulan fiyat teklifinin Çevre  
ve Şehircilik Bakanlığı rayicinde olduğu gibi iş başına nakil, yükleme, boşaltma, stoklama ile  
her türlü güvenlik önlemleri ve yasal izinlerin alınması dahil fiyat içermesi gerekirken aşırı  
düşük teklif savunması ekinde sunulan fiyat teklifinde bu girdilere değinilmediği, sadece iş  
yeri teslim fiyatı yazıldığı, bunun da söz konusu girdilere bağlı giderlerin fiyata  
yansıtılmayarak istekli firmalar lehine avantaj oluşturduğu gerekçesiyle aşırı düşük teklif  
açıklamalarının uygun bulunmadığı,  
Aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında “Amonyum Nitrat Fuel-Oil Karışımı”  
analiz girdisi için “Orıca Nitro Patlayıcı Mad. San. ve Tic. A.Ş.” den alınan 16.03.2020  
tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat teklifinin ilgili meslek mensubu tarafından onaylandığı  
ve kaşelendiği, fiyat teklifinin üzerinde satışlar üzerinden açıklama yapılması durumunda  
mevzuat uyarınca bulunması gereken ifadenin bulunduğu, söz konusu kalem için iş yeri  
teslimi şeklinde fiyat teklifi alındığı, dolayısıyla yükleme, boşaltma, nakil, stoklama gibi  
aşamaların fiyat teklifine dahil olduğu, teknik gerekliliklerin yerine getirilmesi, güvenlik  
önlemlerinin alınması, yasal izinler gibi süreçlerin ihale konusu iş kapsamında sözleşme  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/026  
: 48  
: 11.06.2020  
: 2020/UY.II-1049  
imzalayan yüklenicinin sorumluluğunda olduğu ve idare tarafından bu hususların aşırı düşük  
teklif açıklamasına konu edilemeyeceği, isteklilerin kendilerinden istenilmeyen hususlarla  
ilgili olarak açıklama yapmalarının beklenemeyeceği, idare tarafından açıklama istenilmeyen  
ve aşırı düşük teklif açıklamasının konusu olmayan hususlar gerekçe gösterilerek açıklamanın  
uygun bulunmamasının kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı,  
2) “C30/37 beton harcı, hazır beton harçları (TS EN 206-1)” analiz girdisini tevsiken  
Karayolları Teknik Şartnamesi'nin “yaş karışım hazırlanması” başlıklı 308.07.04.01 numaralı  
kısmında yer alan şartname hükmünün yerine getirilmesini imkansız kılacak şekilde işin  
yapılacağı yerden çok uzak mesafede (Elazığ vb.) üretim yapan firmalardan alınan fiyat  
teklifinin sunulduğu, Trabzon’da yapılacak iş için alınan söz konusu fiyat teklifinde “İşi için  
proje mahallinde Karayolları Teknik Şartnamesine uygun üreterek teslim edeceğimiz c 30/37  
beton harcı...” gibi bir ifadenin de bulunmadığı gerekçesiyle aşırı düşük teklif  
açıklamalarının uygun bulunmadığı,  
Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında “C30/37 beton harcı, hazır beton harçları  
(TS EN 206-1)” analiz girdisi için sunulan fiyat teklifinin idarece uygun bulunmamasının  
kamu ihale mevzuatına ve Danıştay kararlarına aykırı olduğu, Kamu İhale Genel Tebliği'nde  
aşırı düşük teklif açıklamalarının ne şekilde yapılacağının düzenlendiği, bu kapsamda üçüncü  
kişilerden fiyat teklifi alınmak suretiyle aşırı düşük teklif açıklaması yapılabileceği, aynı  
tebliğ açıklamalarında üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin taşıması gereken şekil  
şartlarının neler olduğunun açıkça ifade edildiği,  
Teknik gerekliliklerin yerine getirilmesinin, ihale konusu iş kapsamında sözleşme  
imzalayan yüklenicinin sorumluluğunda olduğu, idare tarafından söz konusu fiyat teklifinin  
uygun bulunmamasına gerekçe gösterilen hususların aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
değerlendirilemeyeceği, ihtiyacın ne şartlarda sağlanacağı ve uyuşmazlığa konu nakliye  
hususunun kamu ihale mevzuatı açısından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
incelenecek konulardan olmadığı, şikayet konusu kaleme ilişkin sunulan fiyat teklifinin iş  
yeri teslim fiyatına ilişkin düzenlendiği, nakliye giderinin teklif fiyata dahil olduğu, söz  
konusu analiz girdisinin tevsikinin uygun bulunmamasına gerekçe gösterilen hususlarının  
hiçbirine ilişkin açıklama istenilmediği,  
Ayrıca açıklaması istenilen “C 30/37 beton harcı, hazır beton harçları (TS EN 206-1)”  
girdisi için belirtilen tanımın bu malzemenin teknik özelliklerini belirttiği, aşırı düşük teklif  
açıklaması kapsamında sunulan fiyat teklifinin söz konusu malzemenin teknik özelliklerini  
içerecek şekilde iş yeri teslim fiyatı şeklinde alındığı, fiyat teklifine konu malzemenin  
Karayolları Teknik Şartnamesine uygun olduğu, ayrıca bu konudaki sorumluluğun  
yüklenicide olduğu,  
İhale konusu işin yürütülmesi sırasında aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında fiyat  
teklifi alınan firmalarla çalışma zorunluluğunun bulunmadığı, fiyat tekliflerinin sözleşme ve  
taahhüt niteliği taşımadığı, idare tarafından beton üretimi yapılacak taş ocağı ile döküm  
yapılacak yer arasındaki ortalama taşıma mesafesine ilişkin bir açıklama istememesine  
rağmen bu hususu aşırı düşük teklif açıklamasının konusu etmek suretiyle bir açıklama  
beklemesinin ve bu gerekçeyle aşırı düşük teklif açıklamasını uygun bulmamasını mevzuata  
uygun olmadığı, Danıştay kararlarında da belirtildiği üzere fiyat teklifi alınan firmanın fiyat  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/026  
: 48  
: 11.06.2020  
: 2020/UY.II-1049  
teklifine konu malı kendi adresinden değil başka bir üreticiden almak suretiyle işin yapılacağı  
yere ulaştırabileceği,  
3) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında akaryakıt girdisi maliyetini tevsiken Life-  
Pet markasına ait 04.03.2020 tarihli Trabzon ili motorin pompa fiyatının (5,55712 TL)  
kullanıldığı, ancak hesap yöntemi açıklanırken bu fiyatın KDV dahil 5,8100 TL olarak  
gösterildiği ifade edilerek akaryakıt girdisine ilişkin açıklamalarının uygun bulunmadığı,  
Kamu İhale Genel Tebliği açıklamaları doğrultusunda istekliler tarafından akaryakıt  
girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının  
% 90’ının altında sunulan açıklamaların geçerli kabul edilmeyeceği, motorin veya benzine  
yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme  
Kurumunun ilgili düzenlemelerin dikkate alınacağı,  
bu çerçevede aşırı düşük teklif  
açıklamaları kapsamında EPDK tarafından Trabzon ili bazında yayımlanan akaryakıt  
fiyatında kg/lt dönüştürmesi yapıldığında ortaya çıkan litre fiyatının %90'ından daha yüksek  
olan bir tutarda açıklama yapıldığı, açıklama kapsamında referans olarak alınan motorin  
fiyatının il, tarih ve marka bilgisinin açıkça ifade edildiği, dolayısıyla aşırı düşük teklif  
açıklamalarının uygun bulunmamasının mevzuata uygun olmadığı iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği'nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45'inci maddesinde “45.1.1. Yapım işleri ihalelerinde, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi  
uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan geçerli  
teklifler tespit edildikten sonra;  
Yaklaşık maliyetin % 120sinin üzerindeki ve % 40’ının altındaki teklifler dikkate  
alınmaksızın, geçerli tekliflerin aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanır.  
...  
Sınır değer hesaplanmasında idarelerin faydalanmasına yönelik olarak hazırlanan  
Yapım işlerinde sınır değer hesaplama aracı” programına Kurumun (www.kik.gov.tr)  
internet sayfasından erişilebilir.  
45.1.1.5.Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanunun 36  
ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan  
isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır.  
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik  
bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme  
ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair  
yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.  
...  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/026  
: 48  
: 11.06.2020  
: 2020/UY.II-1049  
belirtecektir.  
...  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak  
suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
...  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
...  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/026  
: 48  
: 11.06.2020  
: 2020/UY.II-1049  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif  
edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %  
80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine  
meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve  
belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı  
tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını  
beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.14.İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il  
bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar  
geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın  
TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri  
dikkate alınacaktır.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerin  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir..."açıklamaları yer almaktadır.  
Kamu ihale Genel Tebliği’nin aktarılan maddelerinde teklifi aşırı düşük bulunan  
isteklilerin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 38’inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin kullanılabileceği açıklanmış olup,  
anılan tebliğ maddelerinde söz konusu fiyat tekliflerinin taşıması gereken şartlara yer  
verilmiştir.  
Başvuru sahibi istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde,  
açıklama istenilen iş kalemlerinde açıklanması istenilen analiz girdisi olarak belirlenen  
“Amonyum nitrat, fuel-oil karışımı” girdisini tevsiken Orıca-Nitro Patlayıcı Maddeler San. ve  
Tic. A.Ş. tarafından Kayahan İnş Taah. San. ve Tic. A.Ş.ye yönelik 16.03.2020 tarihinde  
düzenlenen fiyat teklifinin sunulduğu, söz konusu fiyat teklifinde “Karayolları 10. Bölge  
Müdürlüğü tarafından 09/03/2020 tarihinde ihalesi yapılan 2020/55276 ihale kayıt numaralı  
Şalpazarı-İskenderli (Dokap) İl Yolu Km:0+000-12+343,756 Arası (Acısu – Sisdağı Bağlantı  
Yolu Km:0+000-1+300 Arası Dahil) Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Köprü İşleri Ve Üstyapı  
İşleri Yapılması (İkmal) İşi"işine ait KDV hariç iş yeri teslim fiyatımızdır.ibaresine yer  
verildiği, ayrıca anılan fiyat teklifinde Kamu İhale Genel Tebliği'nde belirtilen ibarelere yer  
verilerek yeminli mali müşavir tarafından iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenip  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/026  
: 48  
: 11.06.2020  
: 2020/UY.II-1049  
imzalandığı anlaşılmıştır.  
Bu çerçevede yapılan incelemede, başvuru sahibi istekli tarafından “Amonyum nitrat,  
fuel-oil karışımı” analiz girdisine ilişkin olarak iş yeri teslim fiyatı şeklinde fiyat teklifi  
alındığı, dolayısıyla nakil, yükleme, boşaltma ve stoklama maliyeti gibi unsurların fiyat  
teklifine dahil olduğu, öte yandan genel gider mahiyetindeki güvenlik önlemleri ve yasal  
izinler ile ilgili hususların aşırı düşük teklif açıklamasının konusu olmadığı, istekliler  
tarafından kendilerinden istenmeyen hususlarda açıklama yapmalarının beklenemeyeceği,  
kaldı ki bu husustaki sorumluluğun ihale konusu iş kapsamında sözleşme imzalayan  
yüklenicide olduğu değerlendirilmiş olup, başvuru sahibi istekli tarafından aşırı düşük teklif  
açıklaması kapsamında “Amonyum nitrat, fuel-oil karışımı” analiz girdisine ilişkin sunulan  
fiyat teklifinin ihale komisyonu kararında belirtilen gerekçelerle uygun bulunmamasının  
kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu ihale Genel Tebliği’nin aktarılan maddelerinde teklifi aşırı düşük bulunan  
isteklilerin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 38’inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin kullanılabileceği açıklanmış olup,  
anılan tebliğ maddelerinde söz konusu fiyat tekliflerinin taşıması gereken şartlara yer  
verilmiştir.  
Başvuru sahibi istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde,  
açıklama istenilen analiz girdisi olarak belirlenen “C30/37 beton harcı, hazır beton harçları  
(TS EN 206-1)” girdisini tevsiken Emirpet İnş. ve Tic. A.Ş. tarafından Kayahan İnş Taah.  
San. ve Tic. A.Ş.ye yönelik 17.03.2020 tarihinde düzenlenen fiyat teklifinin sunulduğu,  
sunulan fiyat teklifinde "Karayolları 10. Bölge Müdürlüğü tarafından 09/03/2020 tarihinde  
ihalesi yapılan 2020/55276 ihale kayıt numaralı Şalpazarı-İskenderli (Dokap) İl Yolu  
Km:0+000-12+343,756 Arası (Acısu – Sisdağı Bağlantı Yolu Km:0+000-1+300 Arası Dahil)  
Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Köprü İşleri Ve Üstyapı İşleri Yapılması (İkmal) İşi"işine ait  
KDV hariç iş yeri teslim fiyatımızdır."ibaresine yer verildiği, ayrıca anılan fiyat teklifinde  
Kamu İhale Genel Tebliği'nde belirtilen ibarelere yer verilerek serbest muhasebeci mali  
müşavir tarafından iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenip imzalandığı  
anlaşılmıştır.  
Başvuru sahibi istekli tarafından sunulan uyuşmazlığa konu fiyat teklifi  
incelendiğinde, fiyat teklifi veren firmanın faaliyet yerinin Elazığ İli Kovancılar ilçesi, işin  
yapım yerinin ise Trabzon İli Şalpazarı- İskenderli İlçeleri olduğu anlaşılmıştır. Yapım işinde  
kullanılacak olan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan söz konusu fiyat teklifine  
konu beton harcının Karayolları Teknik Şartnamesi’nin ilgili maddesi gereğince belirli bir  
süreyle teknik vasıflarını bozulmadan koruyabilen bir malzeme türü olduğu bilinmektedir.  
Her ne kadar ihale mevzuatı uyarınca fiyat tekliflerinin işin yapım yerinden alınma  
zorunluluğu bulunmamakta ise de, uyuşmazlığa konu beton harcının nakliye esnasındaki  
muhtemel hız limitleri de dikkate alınmak suretiyle çimento ile suyun temasından itibaren  
kullanılacağı yere boşaltılması arasında geçecek sürede teknik özelliklerinin korunmasının  
idarece fen ve sanat kurallarına uygun bulunmadığı, başvuru sahibi istekli tarafından da aşırı  
düşük teklif açıklaması kapsamında bu hususa ilişkin bir dayanak sunulmadığı dikkate  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/026  
: 48  
: 11.06.2020  
: 2020/UY.II-1049  
alındığında başvuru sahibi istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının bu  
yönüyle uygun bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği'nin aktarılan maddelerinde İstekliler tarafından akaryakıt  
girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının  
% 90’ının altında sunulan açıklamaların geçerli kabul edilmeyeceği, motorin veya benzine  
yönelik olarak öngörülen tutarın TL/Lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme  
Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacağı açıklanmıştır.  
Aynı konuya dair bir itirazen şikâyet başvurusu üzerine Türk Standartları  
Enstitüsü’nden alınan görüşte “İlgide bahsedilen konu, bu alanda standart veya benzeri ilmi  
dokümanları hazırlamak ve Enstitümüz adına teknik görüşleri vermekle yetkili TK16 Petrol ve  
Petrol Ürünleri Teknik Komitesi tarafından değerlendirilmiş olup, Komitenin konu hakkındaki  
görüşü aşağıda verilmiştir.  
“Belirli bir sıcaklıktaki motorinin hacminin kütleye dönüştürülebilmesi için o  
sıcaklıktaki yoğunluk değerinin bilinmesi gerekir. Ülkemizde pazarlanan motorinlerde (dizel)  
olması gereken özellikler Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından zorunlu uygulamada  
tutulan TS EN 590 "otomotiv yakıtları - Dizel (motorin) - Gerekler ve deney yöntemleri”  
standardında belirtilmiştir. Bu standartta yer alan Çizelge 1'e göre motorinin TS 1013 EN  
ISO 3675 veya TS EN ISO 12185 yöntemlerine göre ölçülmüş olan 15 °C sıcaklıktaki  
yoğunluğu 820,0 kg/m³ - 845,0 kg/m³ (LİTRE cinsinden; 0,8200 kg/L - 0,8450 kg/L)  
aralığında olmalıdır. Sonuç olarak TS EN ISO 590 standardına uygun bir motorinin 1  
litresinin 15 °C sıcaklıktaki kütlesi 0,8200 kg - 0,8450 kg aralığında olmalıdır. Örneğin, bu  
aralık içinde yer alan ve 15 °C sıcaklıktaki yoğunluğu 834,5 kg/m³ (kg cinsinden; 0,8345  
kg/L) olarak ölçülmüş olan motorinin 15 °C sıcaklıktaki 1 (bir) litresinin kütlesi 0,8345 kg'dır.  
Piyasaya sürülmüş olan bir motorin ürününün 15 °C sıcaklıktaki yoğunluk değerine, ürün  
piyasaya çıkmadan önce TS EN 590 standardına uygunluk açısından ilgili deney  
yöntemlerinden akredite bir laboratuvarda gerçekleştirilen deneyler sonucunda düzenlenmiş  
olan deney/analiz raporlarından ulaşılabilir ya da belirli bir ürünün yoğunluğu o üründen TS  
EN 590 standardına atıf yapılan numune alma yöntemlerine uygun olarak alınan bir  
numunenin motorinde yoğunluk tayini yöntemlerinden (TS 1013 EN ISO 3675 ve/veya TS EN  
ISO 12185) akredite bir laboratuvarda yoğunluğu tayin edilmek suretiyle tespit edilebilir.  
Motorinin hacmi ve buna bağlı olarak yoğunluğu 15 °C civarındaki sıcaklıklar için  
çok önemli düzeyde olmamakla birlikte, sıcaklıkla değiştiği için 15 °Ctan farklı sıcaklıktaki  
bir ürünün 1 litresinin kütlesini belirleyebilmek için o sıcaklıktaki yoğunluk değerinin  
bilinmesi gerekir.ifadelerine yer verildiği,  
İdarece isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif yazısı eki analiz formatları  
incelendiğinde, mazot rayicinin biriminin kg olarak belirlendiği görülmüştür.  
Başvuru sahibi istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde,  
analizlerde mazot girdisi için 5,20 TL/kg tutarının esas alındığı, anılan tutarın ihale ilanı ile  
ihale tarihi arasında Trabzon ilinde gerçekleşen 04.03.2020 tarihli Lifepet akaryakıt bayii  
fiyat tutarından (5,55712 TL/litre) %18 KDV düşülüp, 0,840 oranında kesafet oranı  
uygulanarak ulaşılan tutarın (5,55712/1,18/0,840=5,6064 TL/kg) %90’ından (5,0457 TL/kg)  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/026  
: 48  
: 11.06.2020  
: 2020/UY.II-1049  
daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bu itibarla anılan isteklinin motorin için litre kg  
dönüşümünü 0,8200 kg/l - 0,8450 kg/l katsayılarını dikkate alarak 0,840 kg/lt katsayısını  
kullanarak yaptığı, dolayısıyla motorin girdisine dair açıklamasının uygun olduğu anlaşılmış  
olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oyçokluğu ile karar verildi.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/026  
: 48  
: 11.06.2020  
: 2020/UY.II-1049  
KARŞI OY  
İnceleme konusu ihalede,  
Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde yer alan iddialarının incelenmesi  
itirazen şikayet başvurusunun reddine”  
neticesinde, Kurul çoğunluğunca “  
karar verilmiştir.  
Anılan kararda, başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak, idare tarafından  
belirlenen sınır değerin altında teklif sunan isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama  
isteme yazısında açıklanması istenen “C30/37 beton harcı, hazır beton harçları (TS EN 206-  
1)” analiz girdisi için, başvuru sahibi istekli tarafından, açıklama kapsamında sunulan fiyat  
teklifi incelendiğinde, fiyat teklifi veren firmanın faaliyet yerinin Elazığ İli Kovancılar ilçesi,  
işin yapım yerinin ise Trabzon İlki Şalpazarı- İskenderli İlçeleri olduğu, fiyat teklifi veren  
firmanın faaliyet yeri ile işin yapılacağı yer arasındaki yaklaşık mesafenin 650 km olduğu  
anlaşılmıştır. Yapım işinde kullanılacak olan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan  
söz konusu fiyat teklifine konu beton harcının Karayolları Teknik Şartnamesi’nin ilgili  
maddesi gereğinde azami 2 saat süreyle teknik vasıflarını bozulmadan koruyabilen bir  
malzeme türü olduğu, her ne kadar ihale mevzuatı uyarınca fiyat tekliflerinin işin yapım  
yerinden alınma zorunluluğu bulunmamakta ise de, beton harcının söz konusu zaman aralığı  
içerisinde fiyat teklifinin alındığı yerden işin yapım yerine teknik özellikleri bozulmadan  
yapılabilmesinin idarece fen ve sanat kurallarına uygun bulunmadığı, başvuru sahibi istekli  
tarafından da aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında bu hususa ilişkin bir dayanak  
sunulmadığı dikkate alındığında başvuru sahibi istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif  
açıklamasının bu yönüyle uygun bulunmadığı ifade edilmektedir.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli  
bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle  
değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.13.(Değişik: 20/8/2011-28031 R.G./ 17.md.;Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 29.md.)  
Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile  
ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada,  
sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil  
eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat  
tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari  
fiyatlar,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/026  
: 48  
: 11.06.2020  
: 2020/UY.II-1049  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları  
açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine uygun  
açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya  
teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle  
reddedilecektir.  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen teklifi  
reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili madde  
numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu da  
belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.açıklaması yer  
almaktadır.  
Yapılan incelemede, uyuşmazlık konusu ihalenin “Şalpazarı-İskenderli (Dokap) İl  
Yolu Km:0+000-12+343,756 Arası (Acısu – Sisdağı Bağlantı Yolu Km:0+000-1+300 Arası  
Dahil) Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Köprü İşleri Ve Üstyapı İşleri Yapılması (İkmal) İşi”  
olduğu, 108 adet ihale dokümanı satın alındığı, 04.12.2019 tarihinde yapılan ihaleye 60  
isteklinin katıldığı, 06.04.2020 tarihli ihale komisyon kararı ile sınır değerin altında teklif  
veren ve açıklama istenen 7 isteklinin 6 isteklinin teklifinin açıklama sunulmadığı  
gerekçesiyle, başvuru sahibi Kayahan İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş. nin açıklamalarının uygun  
bulunmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı ve ihalenin Türen İnşaat Taahhüt  
Nakliyat Turizm. Maden. Tic. Ltd. Şti.- Şahinler İnşaat Madencilik San. ve Tic. A.Ş. İş  
Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, idare tarafından aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısı ile,  
açıklama istenilen analiz girdisi olarak belirlenen “C30/37 beton harcı, hazır beton harçları  
(TS EN 206-1)” girdisini tevsiken faaliyet yeri Elazığ İli Kovancılar ilçesi olan Emirpet İnş.  
ve Tic. A.Ş. tarafından Kayahan İnş Taah. San. ve Tic. A.Ş.ye yönelik 17.03.2020 tarihinde  
düzenlenen fiyat teklifinin sunulduğu, sunulan fiyat teklifinde "Karayolları 10. Bölge  
Müdürlüğü tarafından 09/03/2020 tarihinde ihalesi yapılan 2020/55276 ihale kayıt numaralı  
Şalpazarı-İskenderli (Dokap) İl Yolu Km:0+000-12+343,756 Arası (Acısu – Sisdağı Bağlantı  
Yolu Km:0+000-1+300 Arası Dahil) Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Köprü İşleri Ve Üstyapı  
İşleri Yapılması (İkmal) İşi"işine ait KDV hariç iş yeri teslim fiyatımızdır."ibaresine yer  
verildiği, başvuru sahibi istekli tarafından “C30/37 beton harcı, hazır beton harçları (TS EN  
206-1)” analiz girdisine ilişkin olarak ihale konusu işe ilişkin ihale kayıt numarası belirtilmek  
suretiyle iş yeri teslim fiyatı şeklinde fiyat teklifi alındığı ancak söz konusu açıklamanın  
idarece uygun bulunmadığı görülmüştür.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Sınır değer ve aşırı düşük  
teklifler” başlıklı 60’ıncı maddesinde ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve  
aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde, aşırı düşük sınır değerin nasıl tespit  
edileceği, aşırı düşük teklif sorgulaması yapılıp yapılmayacağı, yapılması öngörülmüşse  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/026  
: 48  
: 11.06.2020  
: 2020/UY.II-1049  
açıklamanın nasıl istenileceği, açıklamanın nasıl yapılacağı ve yapılan açıklamanın nasıl  
değerlendirileceği ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir. Bu kapsamda, Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde üçüncü  
kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabileceği açıklanmıştır.  
Anılan madde açıklamalarında ve kamu ihale mevzuatında, açıklama istenen iş  
kalemlerine ilişkin üçüncü kişilerden alınacak fiyat tekliflerinin işin yapılacağı yerde faaliyet  
gösteren firmalardan alınacağını zorunlu kılan bir düzenleme yer almadığı gibi açıklanması  
istenilen iş kalemine ilişkin malzemenin sözleşmenin yürütümü (işin yapımı) aşamasında  
fiyat teklifi alınan firmadan temin edilmesini zorunlu kılan bir düzenleme de yer  
almamaktadır. Açıklanması istenilen iş kalemi için üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi  
sadece o iş kaleminin teklif edilen fiyata yapılabilirliğinin tevsikine yönelik olup, fiyat teklifi  
veren firmadan temin edileceği anlamına gelmemektedir. Tebliğin 45’inci maddesi dikkate  
alındığında, fiyat teklifleri işin yapılacağı yerde faaliyet gösteren firmalardan alınabileceği  
gibi işin yapılacağı yer haricinde faaliyet gösteren firmalardan da alınabilecek olup bu hususu  
sınırlayan bir mevzuat düzenlemesi de bulunmamaktadır.  
Ayrıca fiyat teklifinde ve aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan belgelerde  
söz konusu malzemenin işin yapımı aşamasında fiyat teklifi alınan firmadan temin  
edileceğine yönelik istekli tarafından herhangi bir beyanda ya da taahhütte bulunulmamışsa,  
bu malzemenin işin yapımı aşamasında başka bir firmadan da temin edilebileceği ve bu  
hususu engelleyen bir mevzuat düzenlemesinin bulunmadığı, ayrıca malzemenin teknik  
özelliklerine uygun olarak teslim edilmesinin de sözleşme gereği zorunlu olduğu dikkate  
alındığında, aşırı düşük teklif açıklaması aşamasında uyuşmazlığa konu malzemeye ilişkin  
olmak üzere kullanılacak malzemenin teknik özelliklerinin uygun olup olmadığının  
sözleşmenin yürütümü (işin yapımı), kontrol, muayene ve kabul aşamasında  
değerlendirilmesi gerekmektedir.  
Bu itibarla, yukarıda yer alan tespit ve değerlendirmeler bir arada değerlendirildiğinde  
aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında açıklanması istenilen ““C 30/37 beton harcı,  
HAZIR BETON HARÇLARI (TS EN 206-1)” tanımlı analiz girdisine ilişkin olarak başvuru  
sahibi isteklinin yapmış olduğu açıklamanın yukarıda yapılan açıklamalar ve  
değerlendirmeler doğrultusunda mevzuata uygun olduğu sonucuna varılmıştır.  
düzeltici işlem belirlenmesine”  
Açıklanan nedenlerle, uyuşmazlık konusu ihalede, “  
itirazen  
karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemle, Kurul çoğunluğunca verilen “  
şikayet başvurusunun reddine  
niteliğindeki karara katılmıyorum.