Ana Sayfa / Kararlar / Şırnak Özel İdaresi Destek Hizmetleri Müdürlüğü / 2020/110483-Şırnak İli Uludere İlçesi Hilal Beldesi İmam Hatip Kampüs Alanı (24 Derslik+300 Öğrenci Pansiyonu+ Spor Salonu+ Cami+36 Derslik Lojman) Yapım İşi
Bilgi
İKN
2020/110483
Başvuru Sahibi
Asl İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Eser İnş. Gıda San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı
İdare
Şırnak Özel İdaresi Destek Hizmetleri Müdürlüğü
İşin Adı
Şırnak İli Uludere İlçesi Hilal Beldesi İmam Hatip Kampüs Alanı (24 Derslik+300 Öğrenci Pansiyonu+ Spor Salonu+ Cami+36 Derslik Lojman) Yapım İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/032  
: 18  
: 16.07.2020  
: 2020/UY.II-1221  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Asl İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Eser İnş. Gıda San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Şırnak Özel İdaresi Destek Hizmetleri Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2020/110483 İhale Kayıt Numaralı “Şırnak İli Uludere İlçesi Hilal Beldesi İmam Hatip  
Kampüs Alanı (24 Derslik+300 Öğrenci Pansiyonu+ Spor Salonu+ Cami+36 Derslik Lojman)  
Yapım İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Şırnak Özel İdaresi Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından 10.04.2020 tarihinde  
açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Şırnak İli Uludere İlçesi Hilal Beldesi İmam Hatip  
Kampüs Alanı (24 Derslik+300 Öğrenci Pansiyonu+ Spor Salonu+ Cami+36 Derslik Lojman)  
Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Asl İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Eser İnş. Gıda San. İç  
ve Dış Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının 27.05.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun,  
idarenin 03.06.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine başvuru sahibince 09.06.2020 tarih ve  
24945 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 09.06.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet  
başvurusunda bulunulduğu anlaşılmıştır.  
Başvuruya ilişkin olarak 2020/934 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, itirazen şikâyete konu ihaleye ilişkin sundukları  
aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmayarak tekliflerinin reddedildiği fakat anılan  
gerekçelerin yerinde olmadığı, şöyle ki,  
a) İdare tarafından belirtilen “Açıklama istenilen iş kalemleri hesap cetvelindeki  
miktarların proje ve yaklaşık maliyet dosyasındaki miktarlarla uyuşmadığı ve imalat  
miktarlarının büyük bir bölümünün küsuratsız ve düz rakamlar şeklinde olduğu…”  
gerekçesine ilişkin olarak söz konusu ihalenin anahtar teslim götürü bedel teklif alınmak  
suretiyle ihale edildiği, dolayısıyla bu tür ihalelerde metraj hesaplamasının birebir aynı  
olmasının beklenemeyeceği, idare tarafından yaklaşık maliyete oranla fazla ve yaklaşık  
maliyete oranla eksik olduğu tespiti yapılan 15.160.1003 ve 15.185.1001 poz numaraları  
karşılaştırıldığında aleyhlerine oluşan farklılığın 2.013.512,34 TL olduğu, ayrıca metraj  
ölçümünün matematiksel bir işlem olduğu ve güvenli tarafta kalmak amacıyla yukarıya doğru  
yuvarlama yapılarak açıklamada bulunulduğu,  
b) “Ölçü birimi “adet” olan bazı iş kalemlerinin ise küsuratlı olarak verildiği”  
gerekçesi hakkında ise,  
Açıklanması istenilen iş kalemleri içerisinde yer alan ve ölçü birimi adet olan ÖZEL-3  
poz numaralı 60x60 LED asma tavan panel armatür 32-36 W (2800-3600 LM) iş kalemi için  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/032  
: 18  
: 16.07.2020  
: 2020/UY.II-1221  
yapılan hesaplamanın yaklaşık maliyet hesap cetveline yansıtılırken 741 adet olarak yazılması  
gerekirken sehven yapılan bir hata sonucu 742,540 adet olarak yazılmış olsa da anılan  
durumun aşırı düşük teklif savunmasının reddine gerekçe oluşturmayacağı, bu konuda bir  
yasal düzenlemenin bulunmadığı,  
c) “Açıklama istenilmeyen iş gurubunda için öngördükleri tutarın işin %20si olan  
11.343.556 TL’nin çok altında olduğu” gerekçesine ilişkin, Tebliğ’in 45.1.3’üncü maddesinde  
yer verilen açıklamanın çok açık ve anlaşılabilir olduğu, dolayısıyla anılan gerekçenin ileri  
sürülmesinin kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir.  
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada  
bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “…İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri  
ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/032  
: 18  
: 16.07.2020  
: 2020/UY.II-1221  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği  
gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da  
düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş  
kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere  
yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece  
niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları  
kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar  
45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
Örneğin; isteklinin, “150 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan  
Bakanlığının 16.001 poz numaralı birim fiyatını (2010 B.F: 97,86 TL) teklif etmesi, “200  
dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.002 poz numaralı  
birim fiyatının (2010 B.F: 104,00 TL) üzerinde 105,00 TL teklif vermesi, 250 dozlu demirsiz  
beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.003 poz numaralı birim fiyatının  
kar ve genel gider hariç tutarına, (110,13/1,25=88,10 TL) kendi belirlediği % 18 kar ve genel  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/032  
: 18  
: 16.07.2020  
: 2020/UY.II-1221  
gider karşılığı eklemek suretiyle 103,96 TL (88,10 x 1,18) teklif etmesi ve teklif ettiği söz  
konusu birim fiyatları aşağıdaki örnek listede gösterildiği şekilde tablo halinde göstermesi  
durumunda; bu üç iş kalemi için analiz düzenlemesi zorunlu değildir.  
Kamu kurum ve kuruluşlarının yayımlanmış birim fiyatları kullanılarak oluşturulan teklif  
birim fiyat listesi (Örnek)  
Kamu kurum ve kuruluş birim  
fiyatları  
Teklif  
Kar  
ve  
Kar ve  
Teklif  
genel  
gider  
dahil  
birim  
fiyat  
Teklif  
edilen  
birim  
fiyat  
Sıra Poz  
No No  
genel edilen  
gider kar ve  
hariç genel  
birim gider  
fiyat  
İş kaleminin adı  
Birim fiyatı alınan  
kurum/kuruluş  
(TL)  
(TL)  
(TL)  
(TL)  
1
16.001 150  
dozlu Bayındırlık ve İskan  
97,86  
97,86  
demirsiz beton  
Bakanlığı  
2
16.002 200  
16.003 250  
dozlu Bayındırlık ve İskan  
104,00  
105,00  
103,96  
demirsiz beton  
Bakanlığı  
3
dozlu Bayındırlık ve İskan  
110,13 88,10 15,86  
demirsiz beton  
Bakanlığı  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından resen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/032  
: 18  
: 16.07.2020  
: 2020/UY.II-1221  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle  
değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/032  
: 18  
: 16.07.2020  
: 2020/UY.II-1221  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
.
45.1.13 3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin  
açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini  
kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan  
bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.  
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere  
ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet  
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması  
yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere  
ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)  
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve  
hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek:  
Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl,  
kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)  
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece  
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın  
belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir.  
45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği,  
aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik  
sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından  
ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/032  
: 18  
: 16.07.2020  
: 2020/UY.II-1221  
(EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması  
ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte  
kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek  
bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, YMM,  
SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara  
ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış  
faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il  
bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar  
geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın  
TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri  
dikkate alınacaktır.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen  
teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili  
madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/032  
: 18  
: 16.07.2020  
: 2020/UY.II-1221  
da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur…” açıklaması yer  
almaktadır.  
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.  
İhale konusu işin a) Adı: Şırnak İli Uludere İlçesi Hilal Beldesi İmam Hatip Kampüs Alanı(  
24 Derslik+300 Öğrenci Pansiyonu+ Spor Salonu+ Cami+36 Derslik Lojman) Yapım İşi  
b) Yatırım proje no'su/kodu:-  
c) Miktarı ve türü: 1 Kalem Şırnak İli Uludere İlçesi Hilal Beldesi İmam Hatip  
Kampüs Alanı( 24 Derslik+300 Öğrenci Pansiyonu+ Spor Salonu+ Cami+36 Derslik  
Lojman) Yapım İşi  
Şırnak İli Uludere İlçesi Hilal Beldesi İmam Hatip Kampüs Alanı( 24 Derslik+300 Öğrenci  
Pansiyonu+ Spor Salonu+ Cami+36 Derslik Lojman) Yapım İşi  
ç) Yapılacağı yer: Şırnak İli Uludere İlçesi Hilal Beldesi  
d) Bu bent boş bırakılmıştır.düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu  
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır  
değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır  
değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca  
hesaplanan tutar üzerinden alınır.düzenlemesi yer almaktadır.  
Yukarıda yer verilen mevzuat hükmü ve Tebliğ açıklamalarından, teklifi aşırı düşük  
teklif olarak belirlenen isteklilerin tekliflerinin reddedilmeden önce idarece aşırı düşük teklif  
açıklaması isteneceği, idare tarafından ihale dokümanı kapsamında anahtar teslim götürü  
bedel işlerde sadece girdi cinsinin belirlendiği analiz girdileri ile miktar ve tutarlarının  
belirlenmediği analiz formatlarının, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim  
fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarece tasarlanan ve birden  
fazla iş kalemini ihtiva eden (paçal iş kalemleri) için ise analiz girdileri ile miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının isteklilere verilmesi gerektiği, istekliler tarafından  
tekliflerinde önemli olduğu idarece tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kamu  
İhale Kanunu’nun 38’inci maddesi uyarınca yapılacak açıklamada sorgulamaya konu iş  
kalemleri/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgelerin  
Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesinde belirtildiği şekilde sunulması ve aşırı düşük teklif  
açıklaması kapsamında sunulan analizlerin idarece verilen analiz formatına uygun olması  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/032  
: 18  
: 16.07.2020  
: 2020/UY.II-1221  
gerektiği anlaşılmaktadır.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen başvuru konusu  
ihaleye 14 istekli tarafından teklif verildiği, teklifi idarece belirlenen sınır değer tutarının  
(41.892.551,68 TL) altında kaldığı tespit edilen iki istekliden aşırı düşük teklif açıklaması  
talep edildiği, sınır değerin altında teklif verdiği tespit edilen isteklilere gönderilen aşırı düşük  
teklif sorgulamasına ilişkin yazıda “Şırnak İli Uludere İlçesi Hilal Beldesi İmam Hatip  
Kampüs Alanı (24 Derslik+300 Öğrenci Pansiyonu+ Spor Salonu+ Cami+36 Dairelik  
Lojman) Yapım İşi ihalesine teklif veren isteklilerden aşağıda belirtilenlerin teklif ettiği  
fiyatların yaklaşık maliyete göre aşırı düşük olduğu tespit edilmiştir.  
30.04.2020  
4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu`nun 38. maddesi uyarınca ilgili firmaların  
15:00  
tarihi saat  
`a kadar teklif ettikleri fiyatlara açıklık getirmelerinin sağlanması hususunda  
İdareye bilgi verilmesine, belirtilen tarih ve saate kadar oturuma ara verilmesine karar  
verildi.” ifadelerine yer verildiği, yazı ekinde açıklama istenilen iş kalemleri listesi ve analiz  
formatının yer aldığı, aynı gün gönderilen ek bir yazı ile de açıklama istenmeyen analiz  
girdileri listesinin anılan isteklilere gönderildiği, her iki istekli tarafından sunulan aşırı düşük  
teklif açıklamalarının yeterli görülmeyerek tekliflerinin reddedildiği, ihalenin Nasıroğlu Yapı  
A.Ş.- Eknas İnş. Nak. Pet. Gıda Tar. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde  
bırakıldığı, ekonomik açıdan avantajlı ikinci teklif sahibi olarak ise Mep Gay. İnş. A.Ş.- Rapa  
İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığının belirlendiği,  
Başvuru sahibinin 15.05.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusu akabinde idarenin  
21.05.2020 tarihli şikâyete cevap yazısı ile anılan isteklinin açıklamalarının reddine ilişkin  
“Ölçü birimi “Adet” olan bazı iş kalemlerinin ise küsuratlı olarak verildiği”, açıklama  
istenilen iş kalemlerine ilişkin miktarların proje ve yaklaşık maliyet dosyasındaki miktarlar ile  
uyuşmadığı ve açıklama istenmeyen iş kalemlerine ilişkin çok düşük bir bedel öngörüldüğü”  
gerekçelerinin belirtildiği görülmüştür.  
Başvuru sahibi Asl İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Eser İnş. Gıda San. İç ve Dış Tic.  
Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan belgeler ve  
idarece anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmama gerekçeleri  
birlikte değerlendirildiğinde,  
a) Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan yapım işi ihalelerinde; iş kapsamındaki  
imalat miktarları idare tarafından istekli olabileceklere verilmemekte; ihale dokümanı  
kapsamında yer alan projeler, mahal listeleri, özel ve genel teknik şartnameler vb. doküman  
üzerinden idarece ve istekliler tarafından metrajlar ayrı ayrı hesaplanmaktadır. İhale konusu iş  
kapsamındaki imalatların niteliği, projenin karmaşıklığı ve büyüklüğü, metraj hesabı yapan  
kişilerin kabulleri gibi unsurlar nedeniyle isteklilerce belirlenen miktarların idarenin  
belirlediği miktarlarla birebir örtüşmesi beklenmemektedir.  
Bununla birlikte, idarece hesaplanan metrajlar ile istekliler tarafından hesaplanan  
metrajlar arasındaki farklılıkların makul ve kabul edilebilir mertebelerde olması ve açıklama  
istenen iş kalemlerinin tamamı üzerinden sağlanan fiyat avantajının ihaleye teklif veren  
diğer isteklilerin teklif bedellerine göre sıralamada değişikliğe sebep olup olmadığı, diğer bir  
ifade ile kendileri lehine bir avantaj sağlayıp sağlamadığı hususunun dikkate alınması  
gerekmektedir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/032  
: 18  
: 16.07.2020  
: 2020/UY.II-1221  
Bu nedenle başvuru sahibi isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının “Açıklama  
istenilen iş kalemleri hesap cetvelindeki imalat miktarlarının proje ve yaklaşık maliyet  
dosyasındaki miktarlarla uyuşmadığı ve tüm miktarların düz rakamlar çıkarılarak adeta  
istenilen teklif bedeline ulaşılmak için belirlendiği…” gerekçesi ile reddedilmesinin mevzuata  
uygun olmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin anılan iddiasının yerinde olduğu sonucuna  
varılmıştır.  
b) İdare tarafından açıklama yapılması istenen iş kalemleri içerisinde yer alan ve ölçü  
birimi “adet” olan ÖZEL-3 poz numaralı “60x60 LED asma tavan panel armatür 32-36 W  
(2800-3600 LM)” iş kalemi için başvuru sahibi tarafından yapılan açıklama incelendiğinde,  
yaklaşık maliyet hesap cetvelinde anılan iş kalemi miktarının “742,540”, biriminin ise “adet”  
olarak belirtildiği görülmüştür.  
Anılan iddia, Kamu İhale Genel Tebliği’nin ilgili maddeleri çerçevesinde  
değerlendirildiğinde, başvuru sahibi istekli tarafından söz konusu kaleme ilişkin ölçü birimi  
olarak “adet” biriminin kullanıldığı, idare tarafından belirtilen ölçü biriminin de “adet”  
olduğu, anılan istekli tarafından söz konusu iş kalemine ilişkin belirtilen ölçü biriminin  
idarece belirtilen birim ile aynı olduğu, dolayısıyla anılan iş kalemine ilişkin istekli tarafından  
sunulan açıklamanın salt miktarın küsuratlı olması gerekçesiyle reddedilmesinin yerinde  
olmadığı, kaldı ki, istekli tarafından belirtilecek miktarın küsuratlı olup olmamasına yönelik  
bir mevzuat hükmü de bulunmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin anılan iddiasının  
yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.  
c) Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “…45.1.3…Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli  
tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya  
iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp,  
sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi  
yeterlidir…” açıklaması yer almaktadır.  
Söz konusu ihalenin anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle  
gerçekleştirildiği, anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından  
sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş  
gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp,  
sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesinin  
yeterli olduğu anlaşılmıştır.  
Anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, teklif  
icmalinde açıklama istenmeyen iş kalemleri karşılığı olarak tamamı için teklif edilen toplam  
bedelin gösterildiği ve anılan açıklamanın bu haliyle kamu ihale mevzuatına uygun olduğu  
anlaşılmıştır.  
İdare tarafından başvuru sahibi isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının “Savunma  
dosyasında açıklama istenilmeyen iş gurubunda olan, %20’lik dilime sadece 226.515,19 TL  
öngörüldüğü oysaki proje kapsamında bu iş grubunun tutarı yaklaşık olarak 11.343.556  
TL’dir. Bu iş gurubu için mevzuat yönünden açıklama yapılması her ne kadar ön  
görülmemişse de bu büyüklükteki bir iş grubunun, savunma dosyanızda belirtilen bu rakamla  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/032  
: 18  
: 16.07.2020  
: 2020/UY.II-1221  
yapılamayacağına…” gerekçesi ile reddedilmesinin mevzuata uygun olmadığı anlaşılmış  
olup, başvuru sahibinin anılan iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Asl İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd.  
Şti.- Eser İnş. Gıda San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin değerlendirmeye  
alınması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden  
gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.