Ana Sayfa / Kararlar / Karayolları 6.Bölge Bölge Müdürlüğü / 2020/376831-Kozaklı Şehir Geçişi Km:0+000-3+700 ve Kozaklı- Yenifakılı İl Yolu Km: 0+000-3+300 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı (Bsk) Yapım İşi
Bilgi
İKN
2020/376831
Başvuru Sahibi
Açıkalın Altyapı San. ve Tic. Ltd. Şti.
İdare
Karayolları 6.Bölge Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Kozaklı Şehir Geçişi Km:0+000-3+700 ve Kozaklı- Yenifakılı İl Yolu Km: 0+000-3+300 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı (Bsk) Yapım İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/049  
: 23  
: 28.10.2020  
: 2020/UY.II-1754  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Açıkalın Altyapı San. ve Tic. Ltd. Şti.,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Karayolları 6.Bölge Bölge Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2020/376831 İhale Kayıt Numaralı “Kozaklı Şehir Geçişi Km:0+000-3+700 ve Kozaklı-  
Yenifakılı İl Yolu Km: 0+000-3+300 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı (Bsk)  
Yapım İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Karayolları 6.Bölge Bölge Müdürlüğü tarafından 18.08.2020 tarihinde açık ihale  
usulü ile gerçekleştirilen “Kozaklı Şehir Geçişi Km:0+000-3+700 ve Kozaklı-Yenifakılı İl  
Yolu Km: 0+000-3+300 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı(Bsk) Yapım İşi”  
ihalesine ilişkin olarak Açıkalın Altyapı San. ve Tic. Ltd. Şti. nin 24.09.2020 tarihinde yaptığı  
şikâyet başvurusunun, idarenin 28.09.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince  
06.10.2020 tarih ve 44246 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 06.10.2020 tarihli dilekçe ile  
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2020/1546 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) İhale üzerinde bırakılan Adaser İnşaat Turizm Enerji Gıda Madencilik Anonim  
Şirketi - Hayrettin Aslan - Engin Taahhüt İnşaat Nakliye Temizlik Peyzaj Petrol Ürünleri San.  
ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın sunmuş olduğu bilanço ve eşdeğer belgeler ile iş hacmini  
gösterir belgelerde yer alan değerlerin İdari Şartname’de istenilen yeterlik kriterlerini  
sağlamadığı, aynı idare tarafından daha önce gerçekleştirilen başka bir ihalede söz konusu  
isteklinin teklifinin öz kaynak oranının mevzuatta olması gerekenden daha düşük olduğu  
gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, idarenin şikayet başvurusunu “Her ihalenin kendi  
içinde değerlendirildiği için ilgili firmanın sunmuş olduğu belgelerin idari şartnamenin 7.4.2  
maddesinde istenilen koşulları sağladığı görülmüştür." gerekçesiyle reddettiği, ancak ret  
gerekçesinin hukuka aykırı olduğu, mevzuatta idarelerin “her ihalenin kendi içerisinde  
değerlendirilmesi” yönünde bir takdir yetkisinin bulunmadığı, idarenin ekonomik ve mali  
yeterliğe ilişkin çelişkili ve hukuka aykırı değerlendirme yapmasının kamu yararının  
sağlanması prensibine aykırı olduğu,  
2) İhale üzerinde bırakılan Adaser İnşaat Turizm Enerji Gıda Madencilik Anonim  
Şirketi - Hayrettin Aslan - Engin Taahhüt İnşaat Nakliye Temizlik Peyzaj Petrol Ürünleri San.  
ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı,  
şöyle ki;  
a) Kamu kurumlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile rayiçlerin aşırı düşük teklif  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/049  
: 23  
: 28.10.2020  
: 2020/UY.II-1754  
açıklamasında kullanılmış olmasına rağmen söz konusu birim fiyatların ve rayiçlerin tablo  
halinde gösterilmediği, açıklama kapsamında sunulan analizlerde aritmetik hata yapıldığı, söz  
konusu hataların ihale komisyonu tarafından res’en düzeltilmesi durumunda analiz  
toplamlarının teklif fiyatlarının üzerinde kalacağı, aynı cins ve özellikteki analiz girdileri için  
farklı iş kalemlerinde farklı fiyatların kullanıldığı, sunulan analizlerin idarenin analizleriyle  
aynı formatta olmadığı, analizlerdeki poz numaralarını değiştirerek kullanıldığı, açıklama  
istenilen analiz girdileri incelendiğinde teklifi aşırı düşük olan isteklinin açıklama istenilen  
analiz girdilerinden bazılarını 0,01 TL olarak belirlediği ve bunun Kamu İhale Genel  
Tebliği’ne aykırı olduğu, diğer iş kalemlerindeki girdiler de incelendiğinde aynı girdi için  
farklı fiyatların belirlendiği ve fiyatlar arasında uyumsuzluk olduğu, çeşitli imalat kalemlerine  
ilişkin analiz girdi miktarlarının emsal kamu idarelerine ait analiz girdi miktarlarının altında  
gösterildiği,  
b) Analiz girdileri için öngörülen fiyatların Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından  
yayımlanan 2020 yılı rayiçlerinin altında belirlenmesine rağmen belgelendirilmediği, aşırı  
düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet  
gösteren üçüncü kişilerden temin edilmediği, fiyat teklifleri ile söz konusu tekliflerin  
dayanağı olarak düzenlenen tutanaklar arasında uyumsuzluk bulunmakta olup EK-O.5 ve EK-  
O.6 tutanaklarının talep edilerek söz konusu fiyat tekliflerinin son veya bir önceki geçici  
vergi beyanname dönemindeki defter kayıtları ile uyumlu olup olmadığının incelenmesi  
gerektiği, fiyat tekliflerini onaylayan Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ile fiyat tekliflerini  
imzalayan firmalar arasında tam tasdik sözleşmesinin bulunmadığı, bu hususun Maliye  
Bakanlığından veya bağlı bulunulan ilin vergi dairesinden sorgulanması gerektiği, faturaları  
düzenleyen SMMM ve YMM’nin açık adresleri ve iletişim bilgilerinin bulunmadığı,  
c) Mazot girdisi için yapılan açıklamanın Kamu İhale Genel Tebliği’nin  
45.1.13.14’üncü maddesine aykırı olduğu, mazot için teklif edilen fiyatın EPDK tarafından il  
bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının %90’ının altında ve hatalı kesafet oranı ile  
hesaplandığı, Kamu İhale Kurulu’nun 2020/UH.II-1567 sayılı 23.09.2020 tarihli kararında  
belirtilen şekilde yakıt birim fiyatının belirlenmesinde EPDK tarafından yayımlanan akaryakıt  
litre fiyatının KDV hariç olarak dikkate alınması, akaryakıt fiyatına ilişkin olarak EPDK  
resmi internet sayfası üzerinden alınan tabloya açıklama dosyasında yer verilmesi, istekli  
tarafından kullanılan fiyatın ilan ve ihale tarihi (ihale tarihi hariç) arasında EPDK tarafından  
il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında olmaması gerektiği,  
ç) Analiz kapsamındaki makinelere ilişkin olarak edinim bedeline yönelik belgelerdeki  
araçların analizdeki araçlar ile birebir aynı olmadığı, dolayısıyla araçların birim fiyat  
analizindeki diğer giderler olan işçilik ve akaryakıt miktarları farklılık göstereceği,  
KGM/2200/K1P poz numaralı “Her cins ve klastaki zeminde, her cins makine ile yarma  
kazısı yapılması, nakli ve kullanılması” is kaleminin analiz girdileri içerisinde ver alan  
“Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP (21/2Yd3)” iş makinesinin birim fiyat  
açıklamasının fiyat teklifi ile yapılması mümkün olmadığı, yapılan araştırmalar neticesinde  
ulusal ölçekte ekskavatör ve dragline tipi makinaların 210 HP özelliğini haiz olan çeşidinin  
mevcut olmadığı, bahsi geçen iş makinalarının beygir gücü (HP) değerinin gerçeğinden farklı  
gösterilmesi eylemi aynı zamanda cezai yönden suç oluşturduğu, bu durumda, istekli firmanın  
ekskavatör ve dragline tipi makina için idareye sunduğu fiyat teklifi ve satış tutarı tespit  
tutanağı içeriği gerçeği yansıtmadığından teklifinin bu nedenle değerlendirme dışı bırakılması  
gerektiği, ihale uhdesinde kalan istekliden fiyat teklifine konu edilen iş makinesinin teknik  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/049  
: 23  
: 28.10.2020  
: 2020/UY.II-1754  
özelliklerini gösterir her türlü bilgi ve belgenin istenilmesini ve ilgili araca ilişkin fiyat  
teklifini düzenleyen firmanın 2020 yılının birinci ve ikinci geçici vergi beyanname dönemine  
ait kayıtlarında “Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP (21/2Yd3)” makinesinin  
satışını yapıp yapmadığı tespit edilmesi gerektiği, bilgi ve belgeler talep edilmeksizin  
değerlendirme yapılıp karar alınması kamu güvenilirliğini zedelediği, ayrıca söz konusu  
makine için üçüncü şahıslardan fiyat teklifi alınarak açıklama yapılması durumunda  
envanterinde aşırı düşük teklif açıklaması istenilen iş makinesi bulunan istekliler bakımından  
bu durumun Kanun’un 38’inci maddesinde yer alan avantajlı koşul olarak kullanılabileceği,  
ancak söz konusu durumda, iş makinelerinin açıklama sunan isteklinin envanterinde kayıtlı  
olduğunu tevsik edici amortisman defteri vb. belgeler sunulmadığı, başka bir anlatımla  
isteklinin kendi malı olarak açıklamada kullanabileceği iş makinesi olmaksızın fiyat teklifi  
alınmak suretiyle açıklama yapılmasının uygun olmayacağı, öte yandan yukarıda yapılan  
değerlendirmelerin aksine bir kabulün ise kendi malı iş makinesi bulunan isteklilerce  
kullanılması mümkün olan avantajlı koşulun, haksız kullanımının söz konusu olabileceğinden  
ve bu durumda amortisman girdisinin fiyat teklifi ile açıklanabilmesine izin veren mevzuat  
hükmü bulunmadığı,  
d) Nakliye için yapılan açıklama ve belgelendirmelerin uygun olmadığı, nakliyede  
kullanılan mesafelerin idarenin belirlemiş olduğu formüllere uygun bir biçimde  
hesaplanmadığı, malzemelere ait nakliye bedelinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığının  
formülleri veya müstakil fiyat teklifleriyle açıklanmadığı, bir kısım nakliye unsurlarının  
açıklama istenilecek analiz girdileri içerisinde gösterildiği, bu unsurların malzeme için alınan  
fiyat teklifinde nakliye dahil şeklinde açıklandığı, nakliye girdisinin malzeme bedeline dahil  
edildiği, fakat bu unsurların müstakil olarak nakliye formülleri veya gerçek mesafelere  
uygun, işçilik-makine ekipman ve akaryakıt girdilerinin belirtildiği fiyat teklifleriyle  
açıklanması gerektiği,  
e) Anılan istekli tarafından kullanılan asgari işçilik maliyetinin Kanun’un belirlediği  
sınırın altında olduğu, analiz girdilerinde işin yapılabilmesi için öngörülen toplam personel  
sayısının asgari işçilik maliyetleri kanunen zorunlu olan asgari tutardan (13,08TL) daha düşük  
belirlendiği, idarenin vermiş olduğu analizlerde işçilik miktarlarıyla oynanarak, düşük fiyat  
elde edilmeye çalışıldığı, dolayısıyla söz konusu isteklinin teklifinin değerlendirme dışı  
bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Bilanço veya eşdeğer belgeler”  
başlıklı 35’inci maddesinde “(1) Bilançonun veya eşdeğer belgelerin istenildiği ihalelerde  
ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait;  
a) Yayınlanması zorunlu olan yıl sonu bilançosunun veya gerekli bölümlerinin,  
b) (a) bendinde belirtilen belgelere eşdeğer belgelerin,  
her ikisinin de idarece istenilmesi zorunludur.  
(2) Bilanço veya eşdeğer belgeler kapsamında;  
a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan aday ve  
istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterleri sağladığını  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/049  
: 23  
: 28.10.2020  
: 2020/UY.II-1754  
gösteren bölümlerini,  
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan aday ve  
istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını  
gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere (yeminli mali müşavir  
veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi,  
sunar.  
(3) Adayın veya isteklinin ikinci fıkra uyarınca sunduğu belgelerde;  
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir  
yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen  
varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat  
maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleriise kısa vadeli  
borçlardan düşülecektir),  
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak  
oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın  
inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),  
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,  
ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara  
yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.  
(4) Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar  
olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal  
tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
(5) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla  
ait belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde, yeterlik  
kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki ve dört önceki yılın  
belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının  
ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
(9) Aday veya isteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen  
belgeleri ayrı ayrı sunması ve üçüncü fıkrada belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur.”  
hükmü,  
Aynı Yönetmelik’in “İsteklinin iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 36’ncı  
maddesinde “(1) İş hacmini gösteren belgeler, aday veya isteklinin ihalenin yapıldığı yıldan  
önceki yıla ait;  
a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,  
b) Yapım işleri cirosunu gösteren belgedir.  
(2) Yaklaşık maliyeti eşik değerin üç katına kadar olan ve iş hacmini gösteren  
belgelerin istenildiği ihalelerde birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen her iki  
belgenin idarece istenilmesi zorunludur. Bu durumda aday veya isteklinin üçüncü fıkradaki  
yeterlik kriterinisağladığını göstermek üzere ihaleden önceki yıla ait bu iki belgeden birini  
sunması yeterlidir. Yaklaşık maliyeti eşik değerin üç katına eşit ve bu değerin üzerinde olan  
ihalelerde ise yalnızca birinci fıkranın (b) bendinde belirtilen belgenin sunulması gerektiğine  
yönelik düzenleme yapılabilir. Bu durumda aday veya isteklinin idarece istenilen ilgili belgeyi  
sunması gereklidir.  
(3) Birinci fıkrada sayılan belgelerin istenildiği durumlarda;  
a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c)  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/049  
: 23  
: 28.10.2020  
: 2020/UY.II-1754  
bentlerine göre yapılan ihalelerde; isteklinin, toplam cirosunun, teklif ettiği bedelin %  
25’inden, yapım işleri cirosununise teklif ettiği bedelin % 15’inden az olmaması,  
b) Belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılan ihalelerin ön yeterlik aşaması ile  
Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve (e) bentlerine göre yapılan ihalelerin yeterlik  
aşamasında; aday veya isteklinin toplam cirosunun, yaklaşık maliyetin % 25’i ile % 35’i  
aralığında idarece belirlenen tutardan, yapım işleri cirosunun ise yaklaşık maliyetin % 15’i  
ile % 25’i aralığında idarece belirlenen tutardan az olmaması,  
gerekir. İdarece yalnızca birinci fıkranın (b) bendinde belirtilen belgenin istenildiği ihaleler  
hariç olmak üzere, yeterlikkriteri olarak bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı  
kritere ilişkin belgeyi sunan aday veya istekli yeterli kabul edilir.  
(4) (Üçüncü fıkradaki kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için  
sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden  
son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal  
tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
(5) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla  
ait gelir tablosunu sunmayanlar bakımından iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir  
önceki yıl olarak kabul edilir. Bu gelir tablosu itibariyle yeterlik şartının sağlanamaması  
halinde ise, iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilmek üzere  
son altı yıla kadarki gelir tabloları sunulabilir ve bu durumda gelir tabloları sunulan yılların  
parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına  
bakılır.(Ek cümleler: 13.06.2019-30800 RG/ 2. md.,yürürlük:23.06.2019)İdarece yalnızca  
birinci fıkranın (b) bendinde belirtilen belgenin istenildiği ihalelerde, üçüncü fıkradaki  
kriterleri sağlayamayan aday veya isteklinin yapım işleri cirosuna ilişkin asgari tutarın  
yarısını sağlaması ve toplam ciro tutarının üçüncü fıkranın (a) bendinde sayılan ihalelerde  
teklif ettiği bedelin %40’ından veya üçüncü fıkranın (b) bendinde sayılan ihalelerde yaklaşık  
maliyetin % 15’i ile % 25’i aralığında idarece belirlenen tutarın iki katından az olmaması  
durumunda, yapım işleri ile ilgili ciro kriterinin sağlandığı kabul edilir. Bu durumda, aday  
veya isteklinin toplam cirosunu gösteren gelir tablosunu da teklif veya başvuru kapsamında  
sunması gereklidir  
(6) Yapım işleri cirosunu tevsik etmek üzere; yeminli mali müşavir veya serbest  
muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belge sunulur.  
(7) Toplam ciro; gelir tablosundaki brüt satışlar tutarından, satıştan iadeler, satış  
iskontoları ve diğer indirimlerin tutarları düşülmek suretiyle ulaşılan net satışlar tutarıdır.  
(8)Yapım işleri ciro tutarının hesabında, yurt içinde ve yurt dışında, taahhüt altında  
devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmından veya bitirilen yapım işlerinden elde  
edilen gelirlerin toplamı dikkate alınır.  
(11) İş ortaklığı olarak ihaleye katılan aday ve isteklilerde; iş hacmine ilişkin  
kriterlerin, her bir ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur.  
(13) Aday veya isteklinin, ortak girişimin ortağı olarak taahhüdü altında devam eden  
yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirdiği yapım işlerinin parasal tutarı, iş  
ortaklığındaki hissesi oranında, konsorsiyumda ise taahhüt edilen iş kısmı üzerinden  
hesaplanır.  
(14) Aday veya isteklinin iş hacmi tutarının değerlendirilmesinde, kendi iş hacmi  
tutarı ile birlikte ortak olduğu ortak girişime/girişimlere ait iş hacmi tutarı da hissesi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/049  
: 23  
: 28.10.2020  
: 2020/UY.II-1754  
oranında dikkate alınarak toplanmak suretiyle toplam iş hacmi tutarı belirlenir. Bu durumda  
aday veya isteklinin iş hacmi tutarı kullanılan ortak girişimdeki/girişimlerdeki hisse oranını  
gösteren belgelerin de teklif kapsamında sunulması gerekmektedir.” hükmü bulunmaktadır.  
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde  
2.1. İhale konusu işin/alımın;  
a) Adı: Kozaklı Şehir Geçişi Km:0+000-3+700 ve Kozaklı-Yenifakılı İl Yolu Km:  
0+000-3+300 arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı (BSK) Yapım İşi  
b) Türü: Yapım işleri  
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği  
e) Miktarı: 155.000 Ton PMT, 170.000 m2 BSK, 50.000 m2 Parke, 27.000 m3 Dolgu,  
125.000 m3 Kazı, 16.000 m Ø400 mm HDPE Boru Döşeme, 125.000 m2 Parke Sökümü,  
30.000 m3 Temel Kazısı Yapılması. Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Kozaklı Şehir geçişi Km:0+000-3+700  
ile Kozaklı Yenifakılı İl yolu Km:0+000-3+300” düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”  
başlıkl 7’nci maddesinde “7.4. Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin aranacak belgeler ve bu  
belgelerin taşıması gereken kriterler  
7.4.1. Bu madde boş bırakılmıştır.  
7.4.2. İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya  
eşdeğer belgeleri.  
a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan isteklilerin, yıl  
sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini,  
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan isteklilerin,  
yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da  
bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci  
mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi (Standart Form:  
KİK024.1/Y) sunmaları gerekmektedir.  
Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;  
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir  
yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen  
varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat  
maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli  
borçlardan düşülecektir),  
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak  
oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın  
inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),  
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50'den küçük olması,  
ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara  
yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.  
Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan  
yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının  
ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
Bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/049  
: 23  
: 28.10.2020  
: 2020/UY.II-1754  
bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve yeminli mali müşavir veya serbest  
muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur. Yabancı  
ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını  
gösteren bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri düzenlemeye  
yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.  
İsteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı  
ayrı sunması ve yukarıda belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur.  
7.4.3. İş hacmini gösteren belgeler  
İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait, aşağıda belirtilen belgelerden birini  
sunması yeterlidir;  
a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,  
b) Yapım işleri cirosunu gösteren belgeler,  
İsteklinin toplam cirosunun teklif ettiği bedelin % 25'inden, yapım işleri cirosunun ise  
teklif ettiği bedelin % 15'inden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan  
ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.  
Bu kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin  
yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki  
belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının  
ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
Yapım işleri cirosunu tevsik etmek üzere; yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali  
müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belge sunulur.  
Yapım işleri ciro tutarının hesabında, yurt içinde ve yurt dışında, taahhüt altında  
devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmından veya bitirilen yapım işlerinden elde  
edilen gelirlerin toplamı dikkate alınır.  
Gelir tablosunun, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da  
vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen gelir tablosunun o ülke  
mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış  
olması gereklidir.  
İş ortaklığı olarak ihaleye katılan isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir  
ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur.  
İsteklinin iş hacmi tutarının değerlendirilmesinde, kendi iş hacmi tutarı ile birlikte  
ortak olduğu ortak girişime/girişimlere ait iş hacmi tutarı da hissesi oranında dikkate  
alınarak toplanmak suretiyle toplam iş hacmi tutarı belirlenir. Bu durumda isteklinin iş hacmi  
tutarı kullanılan ortak girişimdeki/girişimlerdeki hisse oranını gösteren belgelerin de teklif  
kapsamında sunulması gerekmektedir.” düzenlemesi yer almaktadır.  
Yukarıda yer verilen mevzuat ve ihale dokümanı düzenlemelerine göre isteklilerin  
ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin olarak sunacakları bilanço ve eş değer belgelerde cari  
oranın en az 0,75, öz kaynak oranının en az 0,15 ve kısa vadeli banka borçlarının öz  
kaynaklara oranının 0,50'den küçük olması, iş hacmini gösteren belgelerde ise isteklinin  
toplam cirosunun teklif ettiği bedelin % 25'inden, yapım işleri cirosunun ise teklif ettiği  
bedelin % 15'inden az olmaması, iş ortaklığı olarak ihaleye katılan isteklilerde; bilançoya  
ilişkin kriterlerin her bir ortak tarafından ayrı ayrı, iş hacmine ilişkin kriterlerde ise, her bir  
ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanmasının zorunlu olduğuna yönelik  
düzenlemelere yer verilmiştir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/049  
: 23  
: 28.10.2020  
: 2020/UY.II-1754  
İhale üzerinde bırakılan Adaser İnşaat Turizm Enerji Gıda Madencilik Anonim Şirketi  
- Hayrettin Aslan - Engin Taahhüt İnşaat Nakliye Temizlik Peyzaj Petrol Ürünleri San. ve  
Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın pilot ortağının %51 hisse ile Adaser İnşaat Turizm Enerji Gıda  
Madencilik A. Ş., özel ortakların ise %48 hisse ile Hayrettin Aslan ve %1 hisse ile Engin  
Taahhüt İnşaat Nakliye Temizlik Peyzaj Petrol Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti. olduğu  
görülmüştür.  
Söz konusu İş Ortaklığı’nın pilot ortağı Adaser İnşaat Turizm Enerji Gıda Madencilik  
A. Ş.ye ait yeterlik bilgileri tablosunun ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler  
bölümünün bilanço bilgileri tablosunda; cari oranın 8.0913, öz kaynak oranının 0.4897 ve  
kısa vadeli borçlarının öz kaynaklara oranının 0 (sıfır) olduğu, söz konusu bilgilerin 2019  
yılına ait olduğu,  
Özel ortak Hayrettin Aslan’a ait yeterlik bilgileri tablosunun ekonomik ve mali  
yeterliğe ilişkin belgeler bölümünün bilanço bilgileri tablosunda; cari oranın 4.0023, öz  
kaynak oranının 0.3334 ve kısa vadeli borçlarının öz kaynaklara oranının 0 (sıfır) olduğu,  
söz konusu bilgilerin 2019 yılına ait olduğu,  
Diğer özel ortak Engin Taahhüt İnşaat Nakliye Temizlik Peyzaj Petrol Ürünleri San.  
ve Tic. Ltd. Şti.ye ait yeterlik bilgileri tablosunun ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler  
bölümünün bilanço bilgileri tablosunda; cari oranın 2.1524, öz kaynak oranının 0.2557 ve  
kısa vadeli borçlarının öz kaynaklara oranının 0,0714 olduğu, söz konusu bilgilerin 2019  
yılına ait olduğu görülmüştür.  
Söz konusu iş ortaklığının pilot ortağı Adaser İnşaat Turizm Enerji Gıda Madencilik  
A. Ş.ye ait yeterlik bilgileri tablosunun ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler  
bölümünün iş hacmi bilgileri tablosunda toplam ciro tutarının yer aldığı, söz konusu tutarının  
2019 yılına ait olduğu,  
Özel Hayrettin Aslan’a ait yeterlik bilgileri tablosunun ekonomik ve mali yeterliğe  
ilişkin belgeler bölümünün iş hacmi bilgileri tablosunda toplam ciro tutarının yer aldığı, söz  
konusu tutarın 2019 yılına ait olduğu,  
Diğer özel ortak Engin Taahhüt İnşaat Nakliye Temizlik Peyzaj Petrol Ürünleri San.  
ve Tic. Ltd. Şti.ye ait yeterlik bilgileri tablosunun ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler  
bölümünün iş hacmi bilgileri tablosunda toplam ciro tutarının yer aldığı, söz konusu tutarın  
2019 yılına ait olduğu görülmüştür.  
İş hacmine ilişkin olarak isteklinin ihalede sunmuş olduğu teklif tutarının  
24.700.800,00 TL, ihalede istenilen tutarın 6.175.200,00 TL, pilot ortak Adaser İnşaat Turizm  
Enerji Gıda Madencilik A. Ş.nin sunması gereken tutarın 3.149.352,00 TL, özel ortak  
Hayrettin Aslan’ın sunması gereken tutarın 2.964.096,00 TL, diğer özel ortak Engin Taahhüt  
İnşaat Nakliye Temizlik Peyzaj Petrol Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti.nin sunması gereken  
tutarın ise 61.752,00 TL olduğu anlaşılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/049  
: 23  
: 28.10.2020  
: 2020/UY.II-1754  
Yapılan inceleme neticesinde ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu  
bilanço oranlarının ve iş hacmine ilişkin tutarların ihalede istenilen yeterlik kriterini sağladığı,  
yeterlik bilgileri tablosunda yer alan değerlerin istekli tarafından sunulan belgelerle uyumlu  
olduğu, ihalelere ait ihale dokümanlarında yeterlik değerlendirmesine ilişkin düzenlemelerin  
farklılık arz edebileceği bu nedenle yeterlik değerlendirmesinin ilgili ihaledeki koşullara göre  
yapılması gerektiği dikkate alındığında, başvuruya konu ihalenin başka ihaleler ile  
kıyaslanamayacağı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna  
varılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’nci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli  
sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca  
teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili  
ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir.  
Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli  
olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması  
istenmeyecektir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/049  
: 23  
: 28.10.2020  
: 2020/UY.II-1754  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği  
gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da  
düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş  
kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında (Değişik ibare: 16/03/2019-  
30716 R.G./14.md.) veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı  
ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan  
iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp,  
anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6.Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından resen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/049  
: 23  
: 28.10.2020  
: 2020/UY.II-1754  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
45.1.13.1.(Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 30.md.) Teklifi oluşturan maliyet  
bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat  
teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili  
olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit  
tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat  
teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek  
ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli  
görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif  
edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %  
80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine  
meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve  
belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı  
tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını  
beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/049  
: 23  
: 28.10.2020  
: 2020/UY.II-1754  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin  
açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini  
kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan  
bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.  
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere  
ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet  
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması  
yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere  
ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)  
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve  
hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek:  
Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl,  
kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)  
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece  
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın  
belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir.  
45.1.13.6.Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği,  
aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik  
sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından  
ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı  
(EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması  
ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte  
kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek  
bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, YMM,  
SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/049  
: 23  
: 28.10.2020  
: 2020/UY.II-1754  
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara  
ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış  
faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.  
45.1.13.10.Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11.Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
45.1.13.13. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda  
belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre  
düzenlenecektir.  
45.1.13.14.İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il  
bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar  
geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt  
cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri  
dikkate alınacaktır.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.” açıklaması bulunmaktadır.  
İhale dokümanında yer alan düzenlemelerden, ihale konusu işin, Karayolları 6. Bölge  
Müdürlüğü tarafından yapılan “Kozaklı Şehir Geçişi Km:0+000-3+700 ve Kozaklı-Yenifakılı  
İl Yolu Km: 0+000-3+300 arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı (BSK) Yapım İşi”  
olduğu, şikâyete konu ihaleye ilişkin ihale dokümanının 43 firma tarafından indirildiği,  
ihalenin 18.08.2020 tarihinde açık ihale usulü ile birim fiyat teklif alınmak suretiyle yapıldığı,  
ihaleye 19 isteklinin teklif verdiği, ihale komisyonunca 14.09.2020 tarihli kesinleşen ihale  
komisyonu kararında 2 isteklinin çeşitli gerekçelerle değerlendirme dışı bırakıldıkları, İdari  
Şartname’nin 33’üncü maddesinde yer alan düzenleme doğrultusunda ihale komisyonu  
tarafından sınır değerin 25.282.465,00 TL olarak hesaplandığı, 5 istekliden sınır değerin  
altında kaldığı gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklama talebinde bulunulduğu, söz konusu  
isteklilerden ikisinin aşırı düşük teklif açıklama talebine cevap vermediği gerekçesiyle  
tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, diğer üç isteklinin yapmış olduğu aşırı düşük  
teklif açıklamalarının uygun bulunduğu, bunun üzerine Adaser İnşaat Turizm Enerji Gıda  
Madencilik Anonim Şirketi - Hayrettin Aslan - Engin Taahhüt İnşaat Nakliye Temizlik Peyzaj  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/049  
: 23  
: 28.10.2020  
: 2020/UY.II-1754  
Petrol Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı  
teklif olarak belirlendiği, Açıkalın Altyapı San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin ise ekonomik  
açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği görülmüştür.  
İhale işlem dosyasının incelenmesi neticesinde; idarece aşırı düşük teklif açıklaması  
istenilen iş kalemlerinin;  
KGM/12.2204/P1 Ø400 mm anma çaplı HDPE esaslı körüğe kanalizasyon  
borusunun iş başında temini ve döşenmesi (SN 8) (Nakli, manşon ve conta dahil)  
KGM/2200/K1P Her cins ve klastaki zeminde, her cins makine ile yarma kazısı  
yapılması, nakli ve kullanılması  
KGM/2641/AP Sanat yapıları ve köprü temel tabanına, beton yol ve tretuar altlarına  
kırmataş tabakası serilmesi ve drenaj hendekleriyle her türlü büz, körüğe boru yanlarında  
kırmataş dolgu yapılması (Malzeme nakli dahil)  
KGM/6100/P1 Plentmiks temel ve plentmiks alttemel yapılması (Kırılmış ve elenmiş  
ocak taşı ile) (Taşın konkasöre, suyun işbaşına ve plentte nakilleri, temelin ve alttemelin  
serim yerine nakli dahil)  
KGM/7502/P Prefabrik beton parke imali ve yerine döşenmesi (6 cm) (Prefabrik  
eleman nakli dahil)  
KGM/Özel Bsk3 10 cm sıkışmış kalınlıkta 1 m2 Asfalt betonu binder tabakası ve 5  
cm sıkışmış kalınlıkta 1 m2 asfalt betonu aşınma tabakası (Modifiye Bitüm ile) yapılması  
(Kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile)  
olarak belirlendiği, anılan iş kalemine ilişkin analiz formatlarının ve açıklama  
istenilmeyecek iş kalemlerinin listesinin, sınır değerin altında teklif veren 5 istekliye EKAP  
üzerinden 26.08.2020 tarihinde gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısı ekinde yer  
aldığı tespit edilmiştir.  
İdare tarafından gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısında açıklama  
istenen iş kalemlerine ait temel bileşenlerine kadar indirgenmiş analiz formatlarına yer  
verildiği, anılan formatlarda sıralı analiz girdilerinden açıklama istenecek ve istenmeyecek  
olanların belirtildiği ve bu analiz formatlarına uygun olarak açıklama istenildiği anlaşılmıştır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer verilen maddelerinde detaylı olarak  
açıklandığı üzere, isteklilerin teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için  
hazırlayacakları analizlerde açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dâhil analizlerini  
oluşturan tüm girdileri göstermeleri, teklifleri sınır değerin altında kalan isteklilerin  
yapacakları açıklamalarda sundukları analiz formatlarının idare tarafından hazırlanan  
formatlara uygun olması gerekmektedir.  
Anılan Tebliğ’in söz konusu maddelerinde, aşırı düşük teklif açıklamaları ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya Teknik Şartname’ye uygun olmayan isteklilere ait tekliflerin reddedileceği  
açıklanmıştır. İdarece teklifleri sınır değerin altında kalan isteklilere gönderilen aşırı düşük  
teklif açıklama isteme yazılarının ekinde yer verilen analiz formatlarında açıklama istenen iş  
kalemlerinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 38.1’inci maddesine uygun olarak temel  
girdilerine kadar indirgenerek açıklama talep edildiği, isteklilerin açıklamalarını bu formatta  
yapmaları durumunda açıklamaların denetiminin bu şekilde mümkün olacağı anlaşılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/049  
: 23  
: 28.10.2020  
: 2020/UY.II-1754  
Başvuru sahibinin iddiasının (a) bölümüne ilişkin yapılan incelemede;  
Yapılan incelemede, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük  
teklif açıklamasında, açıklama istenen iş kalemlerinin analiz ve alt analizlerinde yer alan girdi  
miktarlarının ve birimlerinin idarenin aşırı düşük teklif açıklama talep yazısı ekinde yer  
verdiği analiz formatlarında belirlediği miktarlarla ve birimlerle uyumlu olduğu, çarpım ve  
toplama işlemlerinde herhangi bir hesaplama hatası bulunmadığı, söz konusu istekli  
tarafından açıklamada aynı cins ve özellikteki analiz girdileri için farklı iş kalemlerinde farklı  
fiyatların kullanılmadığı, açıklamada kullanılan kamu kurumlarınca yayımlanmış birim  
fiyatların tablo halinde gösterildiği, açıklanması istenen analiz girdilerinin bazıları için 0,01  
TL bedel teklif edilmesi gibi bir durumun söz konusu olmadığı anlaşıldığından başvuru  
sahibini iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Başvuru sahibinin iddiasının (b) bölümüne ilişkin yapılan incelemede;  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından açıklama kapsamında sunulan fiyat teklifleri  
ve söz konusu fiyat tekliflerine dayanak teşkil eden satış tutarı tespit tutanakları ve eki  
belgeler kapsamında yapılan incelemede;  
Anılan istekli tarafından “Amonyum nitrat, fuel-oil karışımı” analiz girdisine ilişkin  
olarak Orica-Nitro Patlayıcı Maddeler San. ve Tic. A. Ş.den alınmış 24.08.2020 tarihli fiyat  
teklifinin sunulduğu, fiyat teklifinde birim fiyat üzerinden teklif verildiği, meslek mensubu  
tarafından anılan Tebliğ’de belirtilen ibarenin yazılarak iletişim bilgileri de belirtilmek  
suretiyle kaşelenip imzalandığı, fiyat teklifine dayanak teşkil eden 24.08.2020 tarihli ve  
2020/20 sayılı EK-O.6 satış tutarı tespit tutanağı incelendiğinde, bahse konu tutanağın ihale  
tarihi itibarıyla bir önceki geçici beyanname dönemi verilerine göre hazırlandığı, anılan fiyat  
teklifi ve fiyat teklifine dayanak teşkil eden adı geçen tutanağın birbiriyle uyumlu olduğu,  
fiyat veren firmanın ünvanından fiyat teklifinin teklife konu alanda faaliyet gösterenden  
alındığının anlaşıldığı, ayrıca açıklama kapsamında fiyat tekliflerini onaylayan Serbest  
Muhasebeci Mali Müşavir ile fiyat tekliflerini imzalayan firmalar arasında tam tasdik  
sözleşmesine yer verildiği,  
“Polimer Modifiye Bitüm Katkı Malzemesi Temini” analiz girdisine ilişkin olarak  
İstanbul Teknik Asfalt Teknolojileri Tic. Ltd. Şti.den alınmış 24.08.2020 tarihli fiyat  
teklifinin sunulduğu, fiyat teklifinde birim fiyat üzerinden teklif verildiği, meslek mensubu  
tarafından anılan Tebliğ’de belirtilen ibarenin yazılarak iletişim bilgileri de belirtilmek  
suretiyle kaşelenip imzalandığı, fiyat teklifine dayanak teşkil eden 24.08.2020 tarihli ve  
STT/2020-048 sayılı EK-O.6 satış tutarı tespit tutanağı incelendiğinde, bahse konu tutanağın  
ihale tarihi itibarıyla son geçici beyanname dönemi verilerine göre hazırlandığı, anılan fiyat  
teklifi ve fiyat teklifine dayanak teşkil eden adı geçen tutanağın birbiriyle uyumlu olduğu,  
fiyat veren firmanın ünvanından fiyat teklifinin teklife konu alanda faaliyet gösterenden  
alındığının anlaşıldığı, ayrıca açıklama kapsamında fiyat tekliflerini onaylayan Serbest  
Muhasebeci Mali Müşavir ile fiyat tekliflerini imzalayan firmalar arasında tam tasdik  
sözleşmesine yer verildiği,  
“Ø 400 mm anma çaplı koruge kanalizasyon boruları (sn 8)” analiz girdisine ilişkin  
olarak Yasir İnş. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.den alınmış 26.08.2020 tarihli fiyat teklifinin  
sunulduğu, fiyat teklifinde birim fiyat üzerinden teklif verildiği, meslek mensubu tarafından  
anılan Tebliğ’de belirtilen ibarenin yazılarak iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenip imzalandığı, fiyat teklifine dayanak teşkil eden 26.08.2020 tarihli ve 01 sayılı EK-  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/049  
: 23  
: 28.10.2020  
: 2020/UY.II-1754  
O.6 satış tutarı tespit tutanağı incelendiğinde, bahse konu tutanağın ihale tarihi itibarıyla son  
geçici beyanname dönemi verilerine göre hazırlandığı, anılan fiyat teklifi ve fiyat teklifine  
dayanak teşkil eden adı geçen tutanağın birbiriyle uyumlu olduğu, fiyat veren firmanın  
unvanından fiyat teklifinin teklife konu alanda faaliyet gösterenden alındığının anlaşıldığı,  
ayrıca açıklama kapsamında fiyat tekliflerini onaylayan Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ile  
fiyat tekliflerini imzalayan firmalar arasında tam tasdik sözleşmesine yer verildiği  
anlaşılmıştır.  
Yukarıda aktarılan tespitler neticesinde, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı  
sonucuna varılmıştır.  
Başvuru sahibinin iddiasının (c) bölümüne ilişkin yapılan incelemede;  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “…45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak  
EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında  
sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak  
öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun  
ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır…” açıklaması yer almaktadır.  
Aynı konuya dair bir itirazen şikayet başvurusu üzerine Türk Standartları  
Enstitüsü’nden alınan görüşte “İlgide bahsedilen konu, bu alanda standart veya benzeri ilmi  
dokümanları hazırlamak ve Enstitümüz adına teknik görüşleri vermekle yetkili TK16 Petrol ve  
Petrol Ürünleri Teknik Komitesi tarafından değerlendirilmiş olup, Komitenin konu hakkındaki  
görüşü aşağıda verilmiştir.  
“Belirli bir sıcaklıktaki motorinin hacminin kütleye dönüştürülebilmesi için o  
sıcaklıktaki yoğunluk değerinin bilinmesi gerekir. Ülkemizde pazarlanan motorinlerde (dizel)  
olması gereken özellikler Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından zorunlu uygulamada  
tutulan TS EN 590 "otomotiv yakıtları - Dizel (motorin) - Gerekler ve deney yöntemleri”  
standardında belirtilmiştir. Bu standartta yer alan Çizelge 1'e göre motorinin TS 1013 EN  
ISO 3675 veya TS EN ISO 12185 yöntemlerine göre ölçülmüş olan 15 °C sıcaklıktaki  
yoğunluğu 820,0 kg/m³ - 845,0 kg/m³ (LİTRE cinsinden; 0,8200 kg/L - 0,8450 kg/L)  
aralığında olmalıdır. Sonuç olarak TS EN ISO 590 standardına uygun bir motorinin 1  
litresinin 15 °C sıcaklıktaki kütlesi 0,8200 kg - 0,8450 kg aralığında olmalıdır. Örneğin, bu  
aralık içinde yer alan ve 15 °C sıcaklıktaki yoğunluğu 834,5 kg/m³ (kg cinsinden; 0,8345  
kg/L) olarak ölçülmüş olan motorinin 15 °C sıcaklıktaki 1 (bir) litresinin kütlesi 0,8345 kg'dır.  
Piyasaya sürülmüş olan bir motorin ürününün 15 °C sıcaklıktaki yoğunluk değerine, ürün  
piyasaya çıkmadan önce TS EN 590 standardına uygunluk açısından ilgili deney  
yöntemlerinden akredite bir laboratuvarda gerçekleştirilen deneyler sonucunda düzenlenmiş  
olan deney/analiz raporlarından ulaşılabilir ya da belirli bir ürünün yoğunluğu o üründen TS  
EN 590 standardına atıf yapılan numune alma yöntemlerine uygun olarak alınan bir  
numunenin motorinde yoğunluk tayini yöntemlerinden (TS 1013 EN ISO 3675 ve/veya TS EN  
ISO 12185) akredite bir laboratuvarda yoğunluğu tayin edilmek suretiyle tespit edilebilir.  
Motorinin hacmi ve buna bağlı olarak yoğunluğu 15 °C civarındaki sıcaklıklar için  
çok önemli düzeyde olmamakla birlikte, sıcaklıkla değiştiği için 15 °Ctan farklı sıcaklıktaki  
bir ürünün 1 litresinin kütlesini belirleyebilmek için o sıcaklıktaki yoğunluk değerinin  
bilinmesi gerekir.” ifadelerine yer verildiği,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/049  
: 23  
: 28.10.2020  
: 2020/UY.II-1754  
İdarece isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif yazısı eki analiz formatları  
incelendiğinde, mazot rayicinin biriminin kg olarak belirlendiği görülmüştür.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması  
incelendiğinde, analizlerde mazot girdisi için 4,87 TL/kg tutarının esas alındığı, anılan tutara  
ihale ilanı ile ihale tarihi arasında Nevşehir ilinde gerçekleşen akaryakıt bayii fiyatlarından  
5,39299 TL/litre (24.07.2020/18.08.2020-/12.08.2020 tarihli Lifepet fiyatı) tutarından %18  
KDV düşülüp, 0,845 oranında kesafet oranı uygulanarak ulaşıldığı (5,39299/1,18/0,845/0,90=  
4,87 TL/kg) tespit edilmiştir. Bu itibarla anılan isteklinin motorin için litre kg dönüşümünü  
0,8200 kg/l - 0,8450 kg/l katsayılarını dikkate alarak 0,845 kg/l katsayısını kullanarak yaptığı,  
dolayısıyla motorin girdisine dair açıklamasının uygun olduğu anlaşılmış olup başvuru  
sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Başvuru sahibinin iddiasının (ç) bölümüne ilişkin yapılan incelemede;  
İdare tarafından teklifi aşırı düşük teklif olarak belirlenen isteklilere gönderilen aşırı  
düşük teklif açıklama yazısı kapsamında yer alan “Açıklama İstenilen Analiz Girdileri”  
listesinde makinelere ilişkin olarak “Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP  
(21/2Yd3)” analiz girdisinin açıklanmasının talep edildiği görülmüştür.  
“Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP (21/2Yd3)” analiz girdisine ilişkin  
olarak Hamza Petrol İnş. San. ve Tic. A.Ş.den alınmış 25.08.2020 tarihli fiyat teklifinin  
sunulduğu, fiyat teklifinde birim fiyat üzerinden teklif verildiği, meslek mensubu tarafından  
anılan Tebliğ’de belirtilen ibarenin yazılarak iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenip imzalandığı, fiyat teklifine dayanak teşkil eden 25.08.2020 tarihli ve 1 sayılı EK-  
O.6 satış tutarı tespit tutanağı incelendiğinde, bahse konu tutanağın ihale tarihi itibarıyla bir  
önceki geçici beyanname dönemi verilerine göre hazırlandığı, anılan fiyat teklifi ve fiyat  
teklifine dayanak teşkil eden adı geçen tutanağın birbiriyle uyumlu olduğu, fiyat veren  
firmaya ilişkin açıklama kapsamında sunulan Ticaret Sicili Gazetesinden fiyat teklifinin  
teklife konu alanda faaliyet gösterenden alındığının anlaşıldığı, ayrıca açıklama kapsamında  
fiyat tekliflerini onaylayan Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ile fiyat tekliflerini imzalayan  
firmalar arasında tam tasdik sözleşmesine yer verildiği görülmüştür.  
Aşırı düşük teklif açıklaması yapacak istekliler tarafından makine ve ekipman  
girdilerinin bileşenlerinden amortismana yönelik yapılacak açıklamalarda, kamu kurum ve  
kuruluşu (DSİ, ÇŞB, KGM vb.) rayiçleri kullanılabileceği gibi söz konusu makine ve  
ekipmanın isteklinin kendi malı olması halinde ilgili makine ve ekipmanın edinim bedeli  
üzerinden açıklama da yapılabilecektir.  
Envanterinde aşırı düşük teklif açıklaması istenilen iş makinesi bulunan istekliler  
bakımından bu durumun Kanun’un 38’inci maddesinde yer alan avantajlı koşul olarak  
kullanılabileceği, ancak söz konusu durumda, iş makinelerinin açıklama sunan isteklinin  
envanterinde kayıtlı olduğunu tevsik edici amortisman defteri vb. belgeler sunulmadığı, başka  
bir anlatımla isteklinin kendi malı olarak açıklamada kullanabileceği iş makinesi olmaksızın  
fiyat teklifi alınmak suretiyle açıklama yapılmasının uygun olmayacağı, öte yandan yukarıda  
yapılan değerlendirmelerin aksine bir kabulün ise kendi malı iş makinesi bulunan isteklilerce  
kullanılması mümkün olan avantajlı koşulun, haksız kullanımının söz konusu olabileceği  
anlaşılmış, bu durum amortisman girdisinin fiyat teklifi ile açıklanabilmesine izin veren  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/049  
: 23  
: 28.10.2020  
: 2020/UY.II-1754  
mevzuat hükmü bulunmadığı, ayrıca söz konusu makineye ait kamu kurum ve kuruluşları  
tarafından yayınlanmış rayiç fiyatının da bulunduğu hususu da göz önüne alındığında, söz  
konusu makine için yapılan açıklamanın uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Başvuru sahibinin iddiasının (d) bölümüne ilişkin yapılan incelemede;  
İdare tarafından aşırı düşük teklife esas sınır değerinin altında teklif sunan isteklilere  
gönderilen açıklama isteme yazısında, açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan  
nakliyelere dair mesafelerin belirtildiği, söz konusu nakliye niteliğindeki girdilere yönelik  
olarak nakliye formüllerinin de sıralı analiz girdileri tablosunda yer verildiği anlaşılmıştır.  
Bu kapsamda yapılan incelemede; ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan  
aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, açıklama istenen nakliye girdilerine ilişkin olarak  
idarece aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında gönderilen analizlerde yer alan nakliye  
formülleri ve nakliye mesafeleri kullanılarak nakliye mesafesinin hesaplandığı, analizlerde  
yer alan nakliye mesafeleri kullanıldığı için ayrıca mesafeler için tevsik edici bilgi ve belge  
sunulmasına gerek olmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı  
sonucuna varılmıştır.  
Başvuru sahibinin iddiasının (e) bölümüne ilişkin yapılan incelemede;  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “…45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt  
analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin  
altında olamaz…” açıklaması yer almaktadır.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması  
incelendiğinde, anılan istekli tarafından açıklama istenen iş kalemlerine ait analizlerde  
kullanılan işçilik fiyatlarının (birim fiyat/sa=13,08) ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik  
asgari ücretin altında olmadığı anlaşılmış olup başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı  
sonucuna varılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Adaser İnşaat Turizm Enerji Gıda  
Madencilik Anonim Şirketi - Hayrettin Aslan - Engin Taahhüt İnşaat Nakliye Temizlik Peyzaj  
Petrol Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan  
sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/049  
: 23  
: 28.10.2020  
: 2020/UY.II-1754