Ana Sayfa / Kararlar / Karayolları 11. Bölge Müdürlüğü / 2020/353530-Yüksekova -Esendere Yolu Km:25+000-40+700 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları Ve Üst Yapı(Bsk)İşleri Yapım İşi
Bilgi
İKN
2020/353530
Başvuru Sahibi
Dido-Ray Yapı Sanayi Ticaret A.Ş-İnelsan İnşaat Elektrik Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi İş Ortaklığı
İdare
Karayolları 11. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Yüksekova -Esendere Yolu Km:25+000-40+700 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları Ve Üst Yapı(Bsk)İşleri Yapım İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/053  
: 35  
: 25.11.2020  
: 2020/UY.II-1955  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Dido-Ray Yapı Sanayi Ticaret A.Ş-İnelsan İnşaat Elektrik Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi  
İş Ortaklığı  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Karayolları 11. Bölge Müdürlüğü  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2020/353530 İhale Kayıt Numaralı “Yüksekova -Esendere Yolu Km:25+000-40+700 Arası  
Toprak İşleri, Sanat Yapıları Ve Üst Yapı(Bsk)İşleri Yapım İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Karayolları 11. Bölge Müdürlüğü tarafından 14.08.2020 tarihinde açık ihale usulü ile  
gerçekleştirilen “Yüksekova -Esendere Yolu Km:25+000-40+700 Arası Toprak İşleri, Sanat  
Yapıları ve Üst Yapı(Bsk)İşleri Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Dido-Ray Yapı Sanayi  
Ticaret A.Ş-İnelsan İnşaat Elektrik Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi İş Ortaklığının  
22.10.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 26.10.2020 tarihli yazısı ile reddi  
üzerine, başvuru sahibince 30.10.2020 tarih ve 48506 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan  
30.10.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2020/1690 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında “C 30/37  
beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları (TS EN 206-1+A1)" girdisine ilişkin olarak  
fiyat teklifi sundukları, söz konusu fiyat teklifi veren firmanın ticaret merkezi olan Ankara ile  
işin yapılacağı yer olan Hakkâri/Yüksekova-Esendere arasındaki Karayolu ulaşım  
mesafesinin ortalama 1.410 km olduğu gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklamasının  
reddedildiği fakat fiyat teklifi açıklamasının dipnotunda "C 30/37 beton harcı gri renkte,  
normal hazır beton harçları (TS EN 206-1+A1) poza ilişkin teknik şartnameye ve birim fiyat  
tarifine uygun, İşveren tarafından gösterilecek alana kendimize ait veya işverene ait beton  
santrali kurularak üretim yapılarak tedarik yapılabilecektir.ibaresinin bulunduğu, söz  
konusu ibareden hazır betonun Ankara ilinden değil, işin yapılacağı yerde kurulacak beton  
tesisinde üretilerek kullanılacağının anlaşılması gerektiği, fiyat teklifine konu hazır beton  
harcının kendilerinin ya da fiyat teklifi veren firma tarafından işin yapılacağı yerde tesis  
kurularak üretilmesinin yeterli olduğu yönünde emsal mahkeme kararlarının bulunduğu  
dikkate alındığında aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmamasının yerinde  
olmadığı iddialarına yer verilmiştir.  
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar  
tespit edilmiştir.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/053  
: 35  
: 25.11.2020  
: 2020/UY.II-1955  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas  
alır.hükmü yer almaktadır.  
İhale ilan tarihinde (16.07.2020) yürürlükte olan Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır  
değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde Yapım işleri ihalelerinde,  
4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici  
teminatını usulüne uygun sunan geçerli teklifler tespit edildikten sonra;  
Yaklaşık maliyetin % 120sinin üzerindeki ve % 40’ının altındaki teklifler dikkate  
alınmaksızın, geçerli tekliflerin aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanır.  
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik  
bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme  
ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair  
yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/053  
: 35  
: 25.11.2020  
: 2020/UY.II-1955  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
,
Analizlerdeki işçilik girdisi tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde  
(45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini  
oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır.  
Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği  
gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da  
düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş  
kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/053  
: 35  
: 25.11.2020  
: 2020/UY.II-1955  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere  
yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece  
niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları  
kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar  
45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından resen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/053  
: 35  
: 25.11.2020  
: 2020/UY.II-1955  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il  
bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar  
geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın  
TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri  
dikkate alınacaktır.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir…” açıklamaları bulunmaktadır.  
Şikayete konu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler”  
başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;  
a) Adı: YÜKSEKOVA -ESENDERE YOLU KM:25+000-40+700 ARASI TOPRAK  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/053  
: 35  
: 25.11.2020  
: 2020/UY.II-1955  
İŞLERİ, SANAT YAPILARI VE ÜST YAPI(BSK)İŞLERİ YAPIM İŞİ  
b) Türü: Yapım işleri  
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği  
ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): 1986E04-128-65238/2020E04-152940  
d) Kodu:  
e) Miktarı:  
Birim Fiyat Teklif Cetvelinde nev'i ve miktarları belirtilen 15,7 km'lik yoldaki toprak  
işleri,sanat yapıları ve üst yapı işleri  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: YÜKSEKOVA -ESENDERE YOLU  
KM:25+000-40+700 ARASI” düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi  
sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama  
istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük  
teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre  
teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale  
komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,” düzenlemesi,  
Anılan Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 46’ncı maddesinde “Madde 46.5 a) Bu  
işte kullanılacak olan malzeme ocakları (Kum-Çakıl Ocağı, Su Ocağı, Ariyet ocağı, v.b.)  
yüklenici tarafından temin edilecektir. Taş ocakları idare tarafından verilecektir. Dolgularda  
kullanılmayacak olan kazı fazlası ve zayıf zemin kazıları için depo yeri de yüklenici  
tarafından temin edilecektir.  
b) Yüklenici malzeme temin edeceği ocakları işe başlamadan önce idareye bildirmek  
zorunda olup, Ocakların uygunluğu Araştırma Başmühendisliğince tespit edildikten sonra  
ocaklardan alınan malzemeler imalatlarda kullanılacaktır.  
c) Yükleniciler malzeme ocaklarını depo yerlerini işin bitiminde (Karayolları Genel  
Müdürlüğü 2007/69 sayılı İç Genelgesine göre) güvenli bir şekilde teslim edecektir. Aksi  
halde gerek çalışmalar esnasında gerekse işin bitiminden sonra ocaklarda ve depo yerlerinde  
yapılan çalışmalardan dolayı oluşacak her türlü zarar ve ziyanlar yükleniciye aittir. Ayrıca  
üçüncü sahıslara verilecek zararlarda yine yüklenici tarafından karşılanacaktır.  
d) Yüklenici tarafından kurulacak her türlü tesis (konkasör,plent,beton santrali,şantiye  
binası vb.)ile ilgili izinler yine yüklenici tarafından alınacaktır.  
e)Teklifler bu esaslar doğrultusunda verilecektir.  
4 Aralık 2015 tarih ve 29552 sayılı Resmi Gazete'de çeşitli ilanlar bölümünde yer alan  
"Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yapılan yapım işleri ihalelerinde; Sınır Değer  
Katsayısı (A) Alt Yapı İşlerinde N = 1,00 olarak belirlenmiştir. Bu ilan yayımı tarihinde  
yürürlüğe girer." hükme göre bu ihale için Sınır Değer Katsayısı (N) = 1,00 olarak  
belirlenmiştir.düzenlemesi yer almaktadır.  
Yapılan incelemede şikayete konu ihaleye 27 isteklinin teklif verdiği, 14 istekliye ait  
teklifin idarece belirlenen sınır değerin altında olduğu, sınır değerin altında teklif verdiği  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/053  
: 35  
: 25.11.2020  
: 2020/UY.II-1955  
belirlenen isteklilerden ilk olarak 28.08.2020 tarihli ve 192938 sayılı yazıyla aşırı düşük teklif  
açıklaması istenildiği, ancak anılan yazı ekinde bulunan açıklama istenilecek analiz  
girdilerinde hata yapıldığının fark edilmesi üzerine 02.09.2020 tarihli ve 196670 sayılı  
yazıyla tekrar aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği ve yazı ekinde açıklama istenilen iş  
kalemlerine ait analizlerin ve açıklama istenilen analiz girdilerine yer verildiği, açıklama  
istenilen iş kalemlerinden KGM/16.122/K-H/T poz no’lu “Bilimum Hendeklerin Betonla  
Kaplanması (C30/37 Hazır Beton Harcı İle) (Her Şey Dahil)” ve KGM/16.130/K-H/T poz  
no’lu “Her Türlü İnş.(Kirişli ve Kutu Menf.Köprü.ve Beton. Kazık Hariç, Betonarme Duvar,  
Plak ve Komp. Menf. Dahil) Kuruda veya Suda Her Doz. Demirli Beton (C 30/37 Hazır Bet.  
Harcı İle)” iş kalemlerinin analiz girdisi olan “C 30/37 beton harcı gri renkte, normal hazır  
beton harçları (TS EN 206-1+A1)” girdisinin açıklama istenilen analiz girdilerinden olduğu  
anlaşılmıştır.  
İhale komisyonu kararından aşırı düşük teklif açıklaması istenilen 6 istekli tarafından  
açıklama sunulmadığı ve tekliflerinin reddedildiği, başvuru sahibiyle birlikte 8 istekli  
tarafından açıklama sunulduğu ancak çeşitli gerekçelerle açıklamalarının uygun bulunmadığı  
ve tekliflerinin reddedildiği,  
Söz konusu kararda başvuru sahibinin açıklamasının uygun bulunmama gerekçesine  
ilişkin olarak “İstekli Dido-Ray Yapı Sanayi Ticaret A.Ş.-İnelsan İnşaat Elektrik Sanayi ve  
Ticaret Anonim Şirketi İş Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının  
incelenmesi neticesinde aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir; C 30/37 beton harcı gri renkte,  
normal hazır beton harçları (TS EN 206-1+A1)” girdisine ilişkin olarak Dido-Ray Yapı  
Sanayi Ticaret A.Ş.- İnelsan İnşaat Elektrik Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi İş Ortaklığı  
tarafından Legoyap İnşaat Prefabrik Yapı Elm. San. ve tic. A.Ş.’den fiyat teklifi alındığı, söz  
konusu üçüncü kişinin ticaret merkezi olan Ankara ile işin yapılacağı yer olan  
Hakkâri/Yüksekova- Esendere arasındaki Karayolu ulaşım mesafesinin ortalama 1.410 km  
olduğundan; Kamu İhale Kurulu 02.09.2020 tarih ve 2020/UY.I-1474 no’lu kararı “  
Karayolu Teknik Şartnamesi’nin “308.07.04.01 Yaş Karışım Hazır Betonun Taşınması”  
başlıklı kısmında “.. .Karıştırma donanımı olan araçlarla veya transmikserlerle betonun  
boşaltma işlemi, çimento ile suyun ilk temasından itibaren 120 dakika sonunda (çimento ilk  
priz süresini geçmemesi kaydıyla tamamlanmalıdır. Herhangi bir karıştırma donanımı  
olmayan araçlarla taşınan katı kıvamındaki taze beton ise çimento ve suyun ilk temasından  
itibaren en fazla 45 dakika sonunda yerine boşaltılmalıdır. ”uyarınca aşırı düşük teklif  
açıklaması uygun görülmemiştir.ifadelerinin yer aldığı,  
Yapılan değerlendirme neticesinde ihalenin ASL İnş. Ltd. Şti.-Gür Çelik İnş. A.Ş. İş  
Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, Pekyol İnş. Ltd. Şti.-Zen Yol İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığının ise  
ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olarak belirlendiği anlaşılmıştır.  
Aktarılan ihale komisyonu kararından başvuru sahibi tarafından yapılan aşırı düşük  
teklif açıklamasının Karayolları Teknik Şartnamesinin ilgili düzenlemesi uyarınca “C 30/37  
beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları (TS EN 206-1+A1)” girdisinin,  
1- Karıştırma donanımı olan araçlarla veya transmikserle taşınması halinde boşaltma  
işleminin, çimento ile suyun ilk temasından itibaren 120 dakika sonunda (çimento ilk priz  
süresini geçmemesi kaydıyla) tamamlanması,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/053  
: 35  
: 25.11.2020  
: 2020/UY.II-1955  
2- Herhangi bir karıştırma donanımı olmayan araçlarla taşınması halinde ise boşaltma  
işleminin çimento ve suyun ilk temasından itibaren en fazla 45 dakika sonunda bitmiş olması  
teknik şartı dikkate alınarak, anılan girdi için sunulan fiyat teklifini veren firmanın  
merkezi ile işin yapılacağı yer arasındaki karayolu mesafesinin gidilmesi için geçen sürenin,  
bahse konu beton harcının işin yapılacağı yere taşınıp kalıba boşaltılması işleminin  
sonlanması için gerekli olan süreden daha fazla olacağı, bu nedenle anılan fiyat teklifiyle söz  
konusu beton harcının istenilen tekniğe uygun olacak şekilde (temin edilip iş yerinde  
boşaltılarak) gerekli imalatın tamamlanabilmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle uygun  
bulunmadığı anlaşılmaktadır.  
Aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunmama gerekçesinin yerinde olmadığına  
yönelik idareye yapılan şikayet başvurusuna idarece verilen cevapta ise özetle, ihale  
komisyonu kararında yer alan gerekçeye ek olarak söz konusu fiyat teklifinde yer alan 3’üncü  
dipnotun bahse konu girdinin temin edilme yöntemi noktasında net olmadığı gerekçesiyle de  
açıklamanın uygun bulunmadığının ifade edildiği görülmüştür.  
İhale komisyonu kararında yer alan ifadeler ve idarece şikayete verilen cevap birlikte  
değerlendirildiğinde başvuru sahibi tarafından yapılan açıklamanın,  
-
C 30/37 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları (TS EN 206-1+A1)  
girdisi için sunulan fiyat teklifini veren firmanın adresi (Ankara) ile işin yapılacağı yer  
(Hakkâri/Yüksekova- Esendere) arasındaki mesafenin, söz konusu girdinin taşınması ve  
boşaltılması işlemlerinin tekniğine uygun olarak gerçekleştirilmesini mümkün kılmadığı,  
- Anılan fiyat teklifinde söz konusu girdinin temini ve boşaltılması işlemlerinin  
Karayolları Teknik Şartnamesinde yer alan “... .Karıştırma donanımı olan araçlarla veya  
transmikserlerle betonun boşaltma işlemi, çimento ile suyun ilk temasından itibaren 120  
dakika sonunda (çimento ilk priz süresini geçmemesi kaydıyla tamamlanmalıdır. Herhangi bir  
karıştırma donanımı olmayan araçlarla taşınan katı kıvamındaki taze beton ise çimento ve  
suyun ilk temasından itibaren en fazla 45 dakika sonunda yerine boşaltılmalıdır. teknik  
şartına uygun olarak gerçekleştirileceğine yönelik net bir açıklamanın bulunmadığı  
gerekçeleriyle uygun bulunmadığı anlaşılmıştır.  
Kamu ihale mevzuatında yer alan aşırı düşük teklif sorgulaması müessesesinin amacı,  
teklif edilen fiyatla ihale konusu işin gerçekleştirilip gerçekleştirilemeyeceğinin ortaya  
konulmasıdır. Başka bir anlatımla, aşırı düşük teklif açıklaması, teklif edilen fiyatla ihale  
konusu işin gerçekleştirilip gerçekleştirilemeyeceği ve isteklilerce gerçekçi fiyat teklifi  
hazırlanıp hazırlanmadığının tespiti açısından önem taşımaktadır.  
Karayolları Teknik Şartnamesi’nin “Yaş Karışım Hazır Betonun Taşınması” başlıklı  
308.07.04.01’inci maddesinde “…  
Karıştırma donanımı olan araçlarla veya transmikserlerle betonun boşaltma işlemi,  
çimento ile suyun ilk temasından itibaren 120 dakika sonunda (çimento ilk priz süresini  
geçmemesi kaydıyla) tamamlanmalıdır.  
Herhangi bir karıştırma donanımı olmayan araçlarla taşınan katı kıvamdaki taze  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/053  
: 35  
: 25.11.2020  
: 2020/UY.II-1955  
beton ise çimento ve suyun ilk temasından itibaren en fazla 45 dakika sonunda yerine  
boşaltılmalıdır.  
Normal şartlar için verilmiş olan bu sürelerde, hava şartlarından veya kimyasal katkı  
kullanılmasından dolayı priz süresinin hızlanması veya gecikmesi dikkate alınmalıdır.”  
düzenlemesine yer verilmiştir.  
Karayolları Teknik Şartnamesi’nin aktarılan düzenlemesi uyarınca beton harcının  
niteliği gereği normal şartlarda azami 1,5-2 saat süreyle teknik vasıflarını bozulmadan  
koruyabilen bir malzeme türü olduğu, bu itibarla beton harcının karıştırma donanımı olan  
araçlarla veya transmikserlerle boşaltma işleminin, çimento ile suyun ilk temasından itibaren  
120 dakika sonuna kadar tamamlanması, herhangi bir karıştırma donanımı olmayan araçlarla  
taşınan katı kıvamdaki taze beton harcının ise çimento ve suyun ilk temasından itibaren en  
fazla 45 dakika sonuna kadar boşaltılması gerektiği anlaşılmaktadır.  
Dolayısıyla söz konusu beton harcı için teklif edilen birim fiyatın açıklanmasında  
beton harcının teknik niteliğinin dikkate alınması, gerçekçi bir fiyat teklifinin hazırlanması  
için önem arz etmektedir. Bu durumda uyuşmazlığa konu girdi için öngörülen fiyatın üçüncü  
kişilerden alınacak fiyat teklifi ile açıklanacak olması halinde, fiyat teklifinin Tebliğ’de yer  
alan açıklamalara uygun olacak şekilde yukarıda yer verilen teknik şartın yerine getirilmesini  
mümkün kılacak mesafede beton üretimi yapan firmadan ya da söz konusu mesafedeki üretim  
tesisinde üretilen betonun satışı ile iştigal eden firmadan alınması gerekeceği,  
Diğer taraftan söz konusu girdinin yer aldığı iş kalemlerine ait birim fiyat  
tariflerinden beton harcının bahse konu teknik şartın sağlanmasını mümkün kılacak mesafede  
kurulacak beton santralinde imal edilebileceği anlaşıldığından istekli tarafından beton  
santralinin kurulum maliyeti, birim fiyat tarifine ve şartnamesine uygun betonun üretim ve iş  
yerine taşınması maliyetlerini içeren bir açıklama yapılması gerektiği anlaşılmıştır.  
Başvuru sahibi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde,  
açıklama kapsamında C 30/37 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları (TS EN  
206-1+A1) girdisi için fiyat teklifi sunulduğu görülmüştür.  
Anılan fiyat teklifi incelendiğinde, fiyat teklifi üzerinde “BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ-  
11.BÖLGE VAN DİĞER ÖZEL BÜTÇELİ KURULUŞLAR KARAYOLLARI GENEL  
MÜDÜRLÜĞÜ tarafından ihalesi yapılan 2020/353530 ihale kayıt numaralı Yüksekova -  
Esendere Yolu km:25+000-40+700 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapılan Ve Üst Yapı (BSK)İşleri  
Yapım İşi ihalesi firmanızın uhdesinde kaldığında, aşağıdaki cinsi, birim fiyatı ve şartları  
yazılı malzemeleri Birim Fiyat Tarifi, Yapım İşleri Teknik Şartnamesi ve Özel ve Genel  
Şartnamelere uygun olarak firmanıza vermeyi teklif ve taahhüt ederiz.” ifadesinin yer aldığı,  
Fiyat teklifinin notlar kısmında “…  
2. Teklif birim fiyatımız nakliye dahil şantiye teslim fiyatımızdır.  
3. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı “10.130.1506” rayiç no.lu “C 30/37 beton harcı gri  
renkte, normal hazır beton harçları (TS EN 206-1+A1)” poza ilişkin teknik şartnameye ve  
birim fiyat tarifine uygun, işveren tarafından gösterilecek alana kendimize ait veya işverene  
ait beton santrali kurularak üretim yapılarak tedarik yapılabilecektir.  
…” ifadesinin yer aldığı,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/053  
: 35  
: 25.11.2020  
: 2020/UY.II-1955  
Fiyat teklifinin meslek mensubu tarafından anılan Tebliğ’de belirtilen  
ibarenin yazılarak iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenip imzalandığı, fiyat  
teklifinin satışlara dayanılarak hazırlandığı, fiyat teklifini veren firma tarafından da adres  
bilgileri belirtilmek suretiyle kaşelenip imzalandığı görülmüştür.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesinde yer alan Teklifi oluşturan  
maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli  
olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini  
imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet  
için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir.  
Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından  
muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum  
tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.”  
açıklaması çerçevesinde başvuru sahibi tarafından beton harcı için sunulan fiyat teklifinin  
dayanağı olan tutanağın ve bu tutanağın düzenlenmesine esas olan faturaların istenilip  
yukarıda aktarılan hususlar dikkate alınarak söz konusu girdiye ilişkin aşırı düşük teklif  
açıklamasının idarece yeniden değerlendirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.  
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden  
yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki  
değerlendirme aşağıda yapılmıştır:  
Yapılan incelemede Demgün İnş. A.Ş.-Uday İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Orak Altyapı  
San. A.Ş. ve Asf Yapı İnş. A.Ş.-Öz Aras Grup İnş. A.Ş.-Akçadağ İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığı  
tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunmama gerekçesinin başvuru  
sahibi tarafından yapılan açıklamanın uygun bulunmama gerekçesiyle aynı olduğu  
görülmüştür.  
Demgün İnş. A.Ş.-Uday İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından yapılan açıklama  
incelendiğinde söz konusu girdi için fiyat teklifi ve satış tutarı tespit tutanağı sunulduğu,  
Orak Altyapı San. A.Ş. tarafından yapılan açıklama incelendiğinde söz konusu girdi  
için fiyat teklifi ve satış tutarı tespit tutanağı sunulduğu,  
Asf Yapı İnş. A.Ş.-Öz Aras Grup İnş. A.Ş.-Akçadağ İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığı  
tarafından yapılan açıklama incelendiğinde söz konusu girdi için fiyat teklifi sunulduğu  
görülmüştür.  
Kararın (A) bölümünde yapılan değerlendirmeler çerçevesinde Demgün İnş. A.Ş.-  
Uday İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ve Orak Altyapı San. A.Ş. tarafından beton harcı için sunulan  
fiyat teklifinin dayanağı olan tutanağın düzenlenmesine esas olan faturaların,  
Asf Yapı İnş. A.Ş.-Öz Aras Grup İnş. A.Ş.-Akçadağ İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığı  
tarafından beton harcı için sunulan fiyat teklifinin dayanağı olan tutanağın ve tutanağın  
düzenlenmesine esas olan faturaların istenilip yukarıda aktarılan hususlar dikkate alınarak söz  
konusu girdiye ilişkin aşırı düşük teklif açıklamasının idarece yeniden değerlendirilmesi  
gerektiği sonucuna varılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/053  
: 35  
: 25.11.2020  
: 2020/UY.II-1955  
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, başvuru sahibi Dido-Ray Yapı San. A.Ş-  
İnelsan İnş. A.Ş. İş Ortaklığı ve Asf Yapı İnş. A.Ş.-Öz Aras Grup İnş. A.Ş.-Akçadağ İnş. Ltd.  
Şti. İş Ortaklığının aşırı düşük teklif açıklaması kapsamındaki incelemeye konu fiyat  
teklifinin dayanağı olan tutanağın ve tutanağın düzenlenmesine esas olan faturaların, Demgün  
İnş. A.Ş.-Uday İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ve Orak Altyapı San. A.Ş.nin aşırı düşük teklif  
açıklaması kapmasındaki incelemeye konu fiyat teklifinin dayanağı olan tutanağın  
düzenlenmesine esas olan faturaların idarece istenilerek anılan istekliler tarafından sunulan  
aşırı düşük teklif açıklamasının yeniden değerlendirilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale  
işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.