Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Zeytinburnu Belediye Başkanlığı
/
2020/519276-Park Revizyonu ve Peyzaj Düzenleme
Bilgi
İKN
2020/519276
Başvuru Sahibi
Halil Çalık / Assos İnşaat
İdare
Zeytinburnu Belediye Başkanlığı
İşin Adı
Park Revizyonu ve Peyzaj Düzenleme
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/054
: 56
: 02.12.2020
: 2020/UY.II-1992
BAŞVURU SAHİBİ:
Halil Çalık / Assos İnşaat,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Zeytinburnu Belediye Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/519276 İhale Kayıt Numaralı “Park Revizyonu ve Peyzaj Düzenleme” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Zeytinburnu Belediye Başkanlığı tarafından 04.11.2020 tarihinde açık ihale usulü ile
gerçekleştirilen “Park Revizyonu ve Peyzaj Düzenleme” ihalesine ilişkin olarak Halil Çalık /
Assos İnşaat’ın 23.10.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 26.10.2020
tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 05.11.2020 tarih ve 49390 sayı ile Kurum
kayıtlarına alınan 05.11.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/1722 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhale İlanı’nın 4.3.2’nci maddesinde ihale konusu işte çalıştırılması ve isteklilerin
kendi malı olma şartı aranan araç ve iş makinesi sayılarına yer verildiği, ancak mevcut
düzenlemenin ihaleye katılımı ve rekabeti engelleyeceğinden dolayı mevzuata aykırı olduğu,
idarenin işin niteliği ve gereksinimlerine uygun olarak takdir yetkisini kullanarak gerekli
gördüğü araçları isteklinin kendi malı olarak isteyebileceği ve buna ilişkin yeterlik
belgelerinin teklifler ile birlikte sunulmasının zorunlu tutulabileceği belirtilmiş olmakla
birlikte, idarenin bu takdir yetkisinin sınırsız olmadığı ve Kanun’ un 5’inci maddesinde yer
alan rekabet ve kamu menfaati ilkeleri ile sınırlandırıldığı, idarenin bu istisnai işleme ilişkin
gerekçeli kararını alıp söz konusu kararı da ihale sürecindeki diğer bütün belgeler için de
geçerli olduğu şekliyle gerektiğinde incelenmesi ve denetlenmesi için ihale işlem dosyası
içerisinde muhafaza etmesi gerektiği, ancak idarenin dokümanda yer verdiği düzenleme
incelendiğinde idarenin kendi malı araç isteme gerekçelerini ortaya koymadığı, idarenin olası
gerekçelerinin ele alınması durumunda, örneğin, iş süreklilik arz ettiğinden ihtiyacın
zamanında karşılanmasını sağlamak amacıyla bir kısım aracın kendi malı olmasının
istenilmesi arasında doğal bir bağ kurulmasının uygun olmayacağı, ihale dokümanında işe
başlama zamanının, işin süresinin, niteliğinin ve sözleşme sürecinde dokümana uygun
gerçekleştirilmeyen işler için uygulanacak cezalara yönelik düzenlemelerin yer aldığı, anılan
düzenlemelere uygun şekilde işin gerçekleştirilmemesi veya aksaklıkların devam etmesi
halinde uygulanacak para cezaları dışında 4735 sayılı Kanun'un 25’inci maddesinin birinci
fıkrasının (f) bendi ve 26’ncı maddeleri gereğince yüklenici hakkında yasaklama kararı
verilebileceği hususları göz önünde bulundurulduğunda, ihtiyacın zamanında ve eksiksiz
karşılanmasına yönelik olarak ihale dokümanında ve Kanun'da gerekli ceza ve yaptırımların
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/054
: 56
: 02.12.2020
: 2020/UY.II-1992
olmasından dolayı idarenin söz konusu gerekçelerinin yerinde olmayacağı,
İdarenin bir diğer olası gerekçesi incelenecek olursa, söz konusu araçların isteklilerin
kendi malı olması durumunun ihale konusu hizmette etkin olarak faaliyette bulunduklarına
dayanak teşkil edeceğinin belirtildiği, ancak isteklinin ihale konusu işi yapabilme kapasitesini
ölçmek için genel olarak mevzuat gereği iş deneyimlerinin tevsikinin talep edildiği, şikâyete
konu ihalede de isteklilerin teklif bedellerinin en az % 75’i oranında tek sözleşmeye dayalı iş
deneyimlerini tevsik etmelerinin istenildiği, ayrıca ihaleye katılan tüm isteklilerin halen
faaliyette bulunmalarının gerektiği ve her ne kadar faaliyette bulunulduğuna ilişkin oda kayıt
belgesi artık ihalelerde yeterlik belgesi olarak istenilemese de, ihale üzerinde bırakılan istekli
tarafından sözleşme aşamasında sunulmasının zorunlu olduğu hususları göz önüne
bulundurulduğunda şikayete konu 3 adet aracın kendi malı olarak istenmesi durumunun
isteklilerin etkin olarak faaliyette bulunduklarına veya aksi durumun faaliyette olmadıklarına
doğrudan kanıt olamayacağı,
İdarenin bir diğer olası gerekçesi olarak istenilen araçların işin gerçekleştirilmesindeki
önem derecelerinin yüksek olması sebebiyle isteklilerin kendi malı olmasının istenildiğini
kabul edilecek olursa da, idarenin söz konusu kendi malı olması istenilen araçların önem
derecesini ne şekilde yüksek bulduğu anlaşılamayacak olduğundan, anılan gerekçenin de
yerinde olmayacağı,
İhale konusu işte çalıştırılması öngörülen 8 iş makinesi grubunun 3’ünde ve 13 adet iş
makinesinin 3’ünde kendi malı olma şartı aranması; diğer yandan kendi malı olma şartı
getirilen 3 araç grubunda da istenen araç sayısının tamamının kendi malı olmasının istenmesi
ihaleye katılımı ve rekabeti engelleyeceğinden mevzuata aykırı olduğu,
Bahse konu ihalede isteklinin kendi malı olması istenen araçlarla ilgili teknik
özellikler incelenecek olursa bahse konu araçların Türkiye’de sınırlı üreticisinin ve bu üretici
tarafından Türkiye’ de üretilmiş ve satışa sunulmuş yalnızca sınırlı sayıda araç bulunduğu,
dolayısı ile sipariş üzerine 3-5 aylık bir sürede üretilen ve Türkiye’ de yalnızca sınırlı sayıda
firmanın sahip olduğu bu araçların bahse konu ihalede isteklinin kendi malı olmasının
istenmesi ihalenin uhdesinde kalacağı firmanın da belli olması anlamına geldiği, ihaleye
iştirak etmek isteyen, iş bitirme belgesine ve diğer yeterlik şartlarına sahip bir firma
ödemesini yapsa dahi bahse konu araçların ihale tarihine yetişmesi mümkün olmadığı,
isteklilerin bu araçları temin ettiği koşullarda dahi ihalenin uhdesinde kalıp kalmayacağının
belirsizliği, Türkiye genelinde kendi malı olması istenen araçlara sahip, benzer iş tanımına
uygun ve ihaleye katılmaya yetecek tutarda iş deneyim belgeli firma olarak bahse konu işi
hâlihazırda yürüten yüklenici dışında firma sayısının azlığı ve bahse konu işin parasal
büyüklüğü dikkate alındığında ihaleye katılım şartlarının işi halihazırda yürüten yükleniciye
büyük bir avantaj sağlayarak bu firma ve ortaklık ilişkisi içerisinde olduğu firmaların
dışındaki isteklilerin ihaleye katılımını/rekabeti engelleyici etki yapacağı,
Sözleşme aşamasında tedarik edilebilecek araçların yeterlilik kriteri olarak kendi malı
olarak istenmesinin ihaleye katılım aşamasında bünyesinde bu makine ve ekipmanın tamamı
veya bir kısmı olmayan, ancak ihaleden sonra bu makine ve ekipmanı tedarik edebilecek
firmaların ihaleye katılmalarını önlediği, ihale üzerinde kalan yükleniciler, bu ekipmanları
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/054
: 56
: 02.12.2020
: 2020/UY.II-1992
sözleşme sürecinde temin edemediği durumlarda ihale mevzuatı gereğince ceza, fesih,
yasaklama ve teminatın gelir kaydedilmesi gibi birtakım yaptırımlara maruz kalacakları,
böylelikle firmalar ihaleden sonra temin edilebilecek makine ve ekipmanı ihaleden önce
gereksiz yere bünyesinde bulundurma zorunluluğunda olmayacağı, ayrıca bu tür ihalelerde
makine ve ekipmanın kendi malı olarak istenmesi ülkemizde gereksiz bir araç parkının
oluşmasına yol açacağı, basiretli tacir olarak ihaleye katılacak isteklilerin kendi malı olması
istenilen makine ve ekipman için edinim bedellerini teklif fiyatlarına yansıtacakları, bunun da
ihalede isteklilerin teklif fiyatlarını ister istemez artıracağı, dolayısıyla ihalede kaynak israfına
neden olacağı, bu durumun da 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5.maddesinde belirtilen
temel ilkelerden kaynakların verimli kullanılması ilkesini de zedeleyeceğinden kendi malı
araç istenmemesi gerektiği,
Kendi malı olma şartı getirilen araçlar için 2015 model ve üzeri denilmek suretiyle
model yılı şartı getirilmesi de ihaleye katılımı/rekabeti engelleyerek kamu zararına neden
olacağından ilgili düzenlemenin mevzuata aykırı olduğu,
2) İhaleye konu işin parasal ve operasyonel büyüklüğü ve geçerli teklif sunabilecek
katılımcı sayısının önceden yapılacak bir belirleme ile sınırlı olacağı tespiti ışığında, kısmi
teklife izin verilmemesinin, ihaleye katılımın/rekabetin artırılmasının önünde engel teşkil
ettiği ve Kanun’un 5’inci maddesi hükümlerine aykırı olduğu,
3) Yaklaşık maliyetin piyasa rayicinin ve emsal ihalelerin çok üzerinde belirlendiği,
bu nedenle yaklaşık maliyetin oluşturulması aşamasında idare tarafından izlenen yolun, hangi
firmalardan piyasa fiyat araştırması adı altında teklif alındığının incelenmesinin ortaya çıkan
kamu zararının engellenmesi açısından zaruri olduğu ihaleye katılım/rekabet ve geçerli teklif
sayısının sınırlı olduğu, ihale üzerinde bırakılacak Akasya Taahhüt Peyzaj İnşaat ve Turizm
San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin de yaklaşık maliyetin altında olmakla birlikte, yüksek
belirlenen yaklaşık maliyet nedeniyle kamu zararının oluşacağı ve Kanun’un 5’inci maddesi
hükümlerine aykırı olan ihalenin iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci
maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit
muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve
zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla
sorumludur.” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yeterliğin belirlenmesinde
uyulacak ilkeler” başlıklı 29’uncu maddesinde “(1) Ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve
teknik yeterliğin saptanması amacıyla öngörülecek değerlendirme kriterleri ve istenecek
belgeler, rekabeti engelleyecek şekilde belirlenemez.
(2) Yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirilmesinde
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/054
: 56
: 02.12.2020
: 2020/UY.II-1992
aranılacak kriterlerin, ihale veya ön yeterlik ilanı ile idari şartnamede veya ön yeterlik
şartnamesinde ya da davet yazısında belirtilmesi zorunludur…” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı
41’inci maddesinde “(1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen tesis, makine, teçhizat ve
diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilir. Tesis, makine, teçhizat ve diğer
ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır.
(2) Ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede, aday veya isteklinin kendi malı
olması istenen ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme yapılan, tesis, makine, teçhizat ve
diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.
(3) Adayın veya isteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman;
ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da
yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya serbest muhasebeci raporu ile
tevsik edilir. Tevsik işleminin aslına uygunluğu noter tarafından onaylanmış ruhsat
örneklerinin sunularak yapılması halinde örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden
sonra yapılmış olması zorunludur.
(4) Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş tesis, makine,
teçhizat ve ekipmanın, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine
kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile adayın veya isteklinin kendi malı
sayılır...” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin
belgeler” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İhale Uygulama Yönetmeliklerinin tesis, makine,
teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeleri düzenleyen maddelerinde kendi malı olma şartının
aranmamasının esas olduğu hükme bağlanmıştır. İdareler tarafından bazı tesis, makine,
teçhizat ve diğer ekipman için aday veya isteklinin kendi malı olma şartının aranması
durumunda; kendi malı olması istenen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın teknik kriter
ve özelliklerine ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede yer verilecek, aday veya
istekliler de kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanı; ruhsat, demirbaş veya
amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir
(YMM) raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) raporu ile tevsik edeceklerdir.
Makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma koşulunun aranmaması durumunda
ise aday veya isteklilerden başvuru veya teklifleri kapsamında (taahhütname, yapı araçları
taahhütnamesi,
kira
sözleşmesi,
vb.)
herhangi
bir
belge
sunmaları
istenmeyecektir...” açıklaması yer almaktadır.
İhale İlanı’nın “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 4.3.2’nci
maddesinde “
Kendi Malı İstenilen Araç Listesi
Sıra
No
Aracın Cinsi
Sepetli Araç
Özelliği
Adet
2015 Model ve üzeri Azami yüklü ağırlığı en az 9 ton Çalışma
Yüksekliği Min.24 metre
01
02
1
1
Sulama
Tankeri
2015 Model üzeri 15-25m3 taşıma kapasiteli 8*4 çift çeker
(N3G sınıfı) En az 300Kw gücünde
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/054
: 56
: 02.12.2020
: 2020/UY.II-1992
Damperli
Kamyon
2015 Model ve üzeri azami yüklü ağırlığı Min. 7 ton taşıma
kapasiteli 3 yana devirme özellikli
03
1
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 41. madde hükümleri doğrultusunda
makine, teçhizat ve ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esas olmakla beraber,
aday veya isteklinin kendi malı olması istenen ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme
yapılan, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya teklif
kapsamında sunulması zorunludur.
İdaremizce işin niteliği gereği ihale konusu işlerin yapılmasına yönelik toplam 13 adet
iş makinesinin 3 adedinin de kendi malı şartı aranmaktadır.” düzenlemesi,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.
İhale konusu işin
a) Adı:Park Revizyonu ve Peyzaj Düzenleme
b) Yatırım proje no'su/kodu:08
c) Miktarı (fiziki) ve türü: 31 İnşaat, 58 Makine, 57 Elektrik, 131 Peyzaj, 45 Oyun
Grubu imalat kalemi. Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
ç) Yapılacağı yer: Zeytinburnu geneli Park ve yeşil alanlar…” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”
başlıklı 7’nci maddesinde “7.5.5.
Kendi Malı İstenilen Araç Listesi
Sıra
No
Aracın Cinsi Özelliği
Adet
2015 Model ve üzeri Azami yüklü ağırlığı en az 9
ton Çalışma Yüksekliği Min.24 metre
01
Sepetli Araç
1
1
1
Sulama
Tankeri
2015 Model üzeri 15-25m3 taşıma kapasiteli 8*4
çift çeker (N3G sınıfı) En az 300Kw gücünde
02
03
Damperli
Kamyon
2015 Model ve üzeri azami yüklü ağırlığı Min. 7
ton taşıma kapasiteli 3 yana devirme özellikli
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 41. madde hükümleri doğrultusunda
makine, teçhizat ve ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esas olmakla beraber,
aday veya isteklinin kendi malı olması istenen ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme
yapılan, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya teklif
kapsamında sunulması zorunludur.
İdaremizce işin niteliği gereği ihale konusu işlerin yapılmasına yönelik toplam 13 adet
iş makinesinin
3
adedinin de kendi malı şartı aranmaktadır.” düzenlemesi,
İhale konusu işe ait Teknik Şartname’nin Özel Teknik Şartname kısmının “İşin
Yürütülmesi İçin Gerekli min. Araç ve Gereç Özellikleri” başlıklı 4’üncü maddesinde aşağıda
yer verilen tablo bulunmaktadır.
Sıra
Aracın
Özelliği
Adet
Kendi
Günlük
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/054
: 56
: 02.12.2020
: 2020/UY.II-1992
No
1
Cinsi
Malı
Durumu
Kendi
malı
olacaktır
-
Sözleşme
Bedelinin
%0,006
2015 Model ve üzeri Azami yüklü
ağırlığı en az 9 ton
Çalışma yüksekliği – Min.24 mt
Sepetli
araç
1
1
(yüzbindealtı)
%0,006
(yüzbindealtı)
Sepetli
araç
2015 Model ve üzeri Çalışma
yüksekliği–Min 12.mt
2
3
-
%0,006
(yüzbindealtı)
2015 model ve üzeri Min 1,9 CC
motor hacminde, Kasa ( Tenteli ve
Min.2,5x2,00 mt ebatlarında ) ,
Azami yüklü ağırlığı min 3,3 ton
Çift
kabinli
kamyonet
3
Çift
-
-
%0,006
(yüzbindealtı)
2015 Model ve üzeri Min 2,9cc
azami yüklü ağırlığı min 6,5 ton
kaynak makinesi montajlı
Kabinli
Kaynak
aracı
4
5
1
3
%0,006
(yüzbindealtı)
Sulama 2000 model ve üzeri 15-25 m3
Tankeri taşıma kapasiteli Sulama Tankeri
Kendi
malı
olacaktır.
%0,006
(yüzbindealtı)
Sulama 2015 Model ve üzeri 15-25 m3
Tankeri taşıma kapasiteli 8*4 çift çeker
(N3G sınıfı)En az 300Kw gücünde
6
7
1
2
-
%0,006
(yüzbindealtı)
Sulama 2000 Model ve üzeri 3-8 m3
tankeri taşıma kapasiteli sulama tankeri
Kendi
malı
olacaktır.
%0,006
(yüzbindealtı)
2015 Model ve üzeri azami yüklü
Damperli
8
9
ağırlığı min 7 ton taşıma kapasiteli
Kamyon
1
2
1
3 yana devirme özellikli
Binek
%0,006
(yüzbindealtı)
%0,0006
2019 Model ve üzeri Dizel
araç
-
Çim
(milyondaaltı)
10
Biçme
Traktörü
Çim
18 Hp gücünde
%0,0006
(milyondaaltı)
11
Biçme
Makinesi
Sırt
6,75 Hp Gücünde
14
%0,0006
(milyondaaltı)
%0,0006
12
13
14
2,2 hp gücünde
8
6
5
tırpanı
Motorlu
Testere
1,5-4,6 hp gücünde
1,6-4,6 hp gücünde
(milyondaaltı)
Uzatmalı
motor
%0,0006
(milyondaaltı)
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/054
: 56
: 02.12.2020
: 2020/UY.II-1992
İhale dokümanı düzenlemelerine göre söz konusu iş kapsamında park revizyonu ve
peyzaj düzenlemesinin yapılacağı, bu kapsamda farklı iş kollarında çalıştırılacak 15 adet
araçtan 3 tanesinin kendi malı olma şartının arandığı, bahse konu araçların Sepetli Araç (2015
Model ve üzeri azami yüklü ağırlığı en az 9 ton Çalışma Yüksekliği Min.24 metre), Sulama
Tankeri (2015 Model üzeri 15-25m3 taşıma kapasiteli 8*4 çift çeker (N3G sınıfı) en az
300Kw gücünde) ve Damperli Kamyon (2015 Model ve üzeri azami yüklü ağırlığı Min. 7 ton
taşıma kapasiteli 3 yana devirme özellikli) olduğu görülmüştür.
Yukarda anılan Kanun’un 5’inci maddesinde idarelerin, bu Kanun’a göre yapılacak
ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini,
ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli
kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu hükmüne yer verilmiştir. Öte yandan Yapım İşleri
İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 29’uncu maddesine göre ekonomik ve mali yeterlik ile
mesleki ve teknik yeterliğin saptanması amacıyla öngörülecek değerlendirme kriterleri ve
istenecek belgelerin rekabeti engelleyecek şekilde belirlenmemesi gerektiği anlaşılmakta,
ayrıca anılan Yönetmelik’in 41’inci maddesine göre makine ve ekipmanın kendi malı olma
şartının aranmaması esas olmakla birlikte ihale konusu işin niteliği ve kapsamına göre,
idarenin ihtiyacının zamanında karşılanması, isteklilerin ihale konusu yapım işi alanında etkin
olarak faaliyette bulunduklarını göstermesi gibi kriterler göz önünde bulundurularak makine
ve ekipmanın bir bölümünün kendi malı olma şartının idarece aranmasının mümkün
olabileceği, ancak ekipmanın kendi malı olma şartı için tespit edilen oranın çok yüksek ya da
tamamına yakın değil, rekabeti engellemeyecek şekilde belirlenmesi gerektiği
anlaşılmaktadır.
Başvuruya konu ihalede toplam 15 adet aracın çalıştırılacağı, bu araçlardan 3 tanesi
için yeterlik kriteri olarak kendi malı olma şartının arandığı, toplam çalıştırılacak araç sayısı
göz önünde bulundurulduğunda kendi malı olması istenen makine, teçhizat ve ekipman
miktarının makul seviyede olduğu, kendi malı olması istenen araçlara getirilen 2015 model ve
üzeri olma şartının, işin süresi (730 gün) ve kullanım şartları da dikkate alındığında uygun
kabul edilebileceği, ihaleye 5 isteklinin katıldığı, üç tanesinin araçlara ilişkin şartları
sağladığı, dolayısıyla yapılan düzenlemelerin rekabete engel olduğundan bahsedilemeyeceği,
ayrıca işin büyüklüğü göz önünde bulundurulduğunda idarenin ihtiyacının zamanında
karşılanması ve yüklenicinin etkin olarak faaliyette bulunabilmesi açısından söz konusu
düzenlemenin idarenin takdir yetkisi kapsamında olduğu anlaşıldığından, başvuru sahibinin
iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhale ve ön yeterlik dokümanının içeriği ve idari
şartnamede yer alması zorunlu hususlar” başlıklı 27’nci maddesinde “…İdari şartnamede
ihale konusuna göre asgari aşağıdaki hususların belirtilmesi zorunludur:
…
h) İhaleye konsorsiyumların teklif verip veremeyeceği, ihale konusu işin tamamına
veya bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olup olmadığı, mal alımı ihalelerinde alternatif
teklif
verilip
verilemeyeceği,
verilebilecekse
alternatif
tekliflerin
nasıl
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/054
: 56
: 02.12.2020
: 2020/UY.II-1992
değerlendirileceği…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yapım işlerinde kısmi teklif” başlıklı 16.4.5’inci
maddesinde “Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 29 uncu maddesinin beşinci
fıkrasında, kendi başına proje bütünlüğü olan benzer nitelikli birden fazla yapım işinin paket
halinde bir arada ihale edilmesinin öngörülmesi durumunda, her bir iş için ayrı teklif
alınmasını sağlamak üzere kısmi teklif alma yoluyla ihale yapılabileceği hükme bağlanmış
olup, bu hükmün uygulanmasına ilişkin olarak bazı hususların açıklanmasına gerek
görülmüştür.
16.4.5.1. 4734 sayılı Kanunun 27’nci maddesinde kısmi teklif verilip
verilemeyeceğinin işin idari şartnamesinde belirtilmesinin zorunlu olduğu hükme
bağlanmıştır. Bu hüküm uyarınca kısmi teklif verilmesine izin verip vermemek idarenin
yetkisinde olup söz konusu yetkinin Kanunun temel ilkelerine uygun olarak kullanılması
gerektiği açıktır. Bu çerçevede yapım işleri için, kendi başına proje bütünlüğü olan her bir
yapım işinin ayrı ayrı ihale edilmesi esas olup, Yönetmeliğin anılan hükmü ve aşağıda
yapılan açıklamalar doğrultusunda kısmi teklif alınması suretiyle ihale yapılması idarelerin
yetki ve sorumluluğundadır.
16.4.5.2. Anılan hüküm, kendi başına ihale konusu olabilecek nitelikte proje bütünlüğü
olan birden fazla yapım işinin bir arada ihale edilebilmesini sağlamayı amaçlamaktadır. Bu
bağlamda, proje bütünlüğü olan tek bir yapım işinin parçalara ayrılarak bütünlüğü bozacak
şekilde her bir parçası için ayrı ihale yapılması mümkün bulunmamaktadır. Örneğin; belli bir
projesi olan ve bu kapsamda teknik ve idari şartnamesi bütünlük arz eden bir bina veya bina
kompleksi yapım işi bütün olarak ihale edilecek olup, söz konusu iş parçalara ayrılarak kısmi
teklif yoluyla parça parça ihale edilemeyecektir. Ancak, farklı coğrafi alanlarda
gerçekleştirilmesi gereken benzer nitelikli okul, sağlık ocağı, vb. yapım işleri bu hükme göre
kısmi teklif alma yoluyla bir arada ihale edilebilecektir. Aynı şekilde, belli bir güzergah
üzerinde yapımı planlanan yol yapım işinde, bu işin altyapısı ile üst yapısı kısmi teklif
kapsamında ayrılamayacak olup, ancak 4734 sayılı Kanunun temel ilkeleri göz önünde
bulundurulmak suretiyle uzunluk olarak belli parçalara ayrılarak Yapım İşleri İhaleleri
Uygulama Yönetmeliğinin 29 uncu maddesinin beşinci fıkrasına göre paket halinde tek bir
ihalenin konusunu oluşturabilecektir.
16.4.5.3. Yapım işleri ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi sonucunda, her bir
kısım, o kısım için ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren istekli üzerine ihale edilecek ve
aynı istekli üzerinde kalan kısımlar dahil olmak üzere her bir kısım için ayrı sözleşme
düzenlenecektir.
16.4.6. Kısmi teklif alma yoluyla bir arada ihale edilmesi öngörülen işlerin benzer
nitelikli olması ve bu çerçevede ilan ve idari şartnamede bütün kısımlar için geçerli olacak
şekilde ortak bir benzer iş tanımı yapılması gerekmektedir. Dolayısıyla bu konuda karar
verirken Yönetmeliğin benzer iş tanımı çerçevesinde hareket edilmesi ve zorunlu haller hariç
nitelik bakımından birbirinden farklı olan işlerin aynı ihalede toplanmamasına dikkat
edilmesi gerekmektedir…” açıklaması,
Başvuruya konu ihaleye ait İhale İlanı’nın 9’uncu maddesinde “İstekliler tekliflerini,
Birim fiyatlar üzerinden vereceklerdir. İhale sonucu üzerine ihale yapılan istekliyle, her bir iş
kaleminin miktarı ile bu kalemler için teklif edilen birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan
toplam bedel üzerinden birim fiyat sözleşme imzalanacaktır.
Bu ihalede, işin tamamı için teklif verilecektir.” düzenlemesi,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/054
: 56
: 02.12.2020
: 2020/UY.II-1992
İdari Şartname’nin “Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 20’nci maddesinde “20.1. Bu
ihalede işin tamamı için teklif verilecektir.
20.2. Kısmi teklife ilişkin açıklamalar
20.2.1.
Bu
madde
boş
bırakılmıştır.” düzenlemesi
yer
almaktadır.
4734 sayılı Kanun’un 27’nci maddesinde, ihaleye kısmi teklif verilip
verilemeyeceğinin İdari Şartname’de belirtilmesi gerektiği hükme bağlanmıştır. İhale konusu
hizmetin kısmi teklife açık ya da kapalı ihale edilmesi idarenin takdirinde olmakla birlikte, bu
yetkinin Kanun’un temel ilkelerine uygun olarak kullanılması gerekmektedir.
Anılan hususlardan ihalenin park revizyonu ve peyzaj düzenleme yapım işi olduğu ve
kısmi teklif verilmesine imkan tanınmadığı anlaşılmaktadır. İhale konusu hizmetin kısmi
teklife açık ya da kapalı ihale edilmesinin idarenin takdir ve sorumluluğunda olduğu, işin
büyük ölçekli (kapsamlı) olmasının doğrudan kısmi teklife açık yapılması gerektiği şekilde
bir zorunluluk ortaya çıkarmadığı, kendi başına proje bütünlüğü olan her bir yapım işinin ayrı
ayrı ihale edilmesi gerektiği hususu da göz önüne alındığında, başvuru sahibinin iddiası
yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere Yönelik Başvurular” başlıklı 54’üncü
maddesinde, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına
veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya
istekli ile istekli olabileceklerin anılan Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun
olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabileceği belirtilmiş ve şikayet
ve itirazen şikayet başvurularının, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru
yolları olduğu açıkça ifade edilmiştir.
Anılan Kanun’un “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde ihale
sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla idareye şikayet başvurusu
yapılabileceği, anılan Kanun’un “Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56’ncı
maddesinde ise idareye şikayet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun
bulmayan aday, istekli veya istekli olabileceklerin Kuruma itirazen şikayet başvurusunda
bulunabileceği belirtilmiştir.
Bahse konu Kanun maddeleri bir arada değerlendirildiğinde, ihale sürecinde hukuka
aykırı olduğu iddia edilen işlem ve eylemlere karşı olarak dava açılmadan önce genel olarak
iki aşamalı bir idari başvuru yolunun öngörüldüğü, aday, istekli veya istekli olabileceklerin
öncelikle ihaleyi yapan idareye başvuru yapması gerektiği, şayet şikayet üzerine alınan karar
uygun bulunmaz veya şikayet üzerine idarece herhangi bir karar alınmaz ise Kamu İhale
Kurumu’na başvuruda bulunulabileceği anlaşılmaktadır.
Bu usulün amacı ise başvuru sahibinin iddialarının öncelikle idarenin
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/054
: 56
: 02.12.2020
: 2020/UY.II-1992
değerlendirmesinden geçerek, uygun görülen hususlarda gerekli düzeltmenin idare tarafından
yapılması, uyuşmazlığın devam ettiği konularda ise idarenin cevabıyla birlikte uyuşmazlığın
Kurumun önüne getirilmesidir. Anılan usulün doğal bir gereği ise şikayet başvurusunda dile
getirilmeyen hususların itirazen şikayet başvurusuna konu edilmemesidir. Çünkü idarenin
değerlendirmesine sunulmayan, cevap veya açıklaması alınmayan bir hususun itirazen şikayet
başvurusuna dahil edilmesi, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda açıklanan iki aşamalı
başvuru sistematiğine uygun düşmemektedir.
Nitekim İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil
unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında “İdarenin şikayet üzerine aldığı
kararda belirtilen hususlar hariç, şikayet başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikayet
başvurusuna konu edilemez.” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “İtirazen şikayet başvurusunda
bulunabilecekler” başlıklı 9’uncu maddesinde yer alan “…(2) İstekli olabilecekler; ön yeterlik
ve/veya ihale dokümanının verilmesi, ön yeterlik ve/veya ihale ilanında veya ön yeterlik
ve/veya ihale dokümanında yer verilen düzenlemeler ve/veya bu düzenlemeler ile idari
uygulamalar arasındaki uyumsuzluklar hakkında başvuruda bulunabilir.” açıklamasında
istekli olabileceklerin itirazen şikayet başvurusu aşamasında hangi hususlarda başvuruda
bulabileceği,
Aynı Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin
ikinci fıkrasında yer alan “… İdareye başvuru konularının yanı sıra yeni konular da eklenerek
Kuruma başvurulması halinde ise, itirazen şikayet başvurusunun incelenmesinde idareye
başvurusu konusu edilmeyen hususlar dikkate alınmaz.” açıklamasında da şikayet
başvurusunda belirtilmeyen hususların itirazen şikayet başvurusuna konu edilemeyeceği
açıkça ifade edilmektedir.
Netice itibarıyla yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamalarından idareye
şikayet başvurusunda yer verilmeyen hususların itirazen şikayet başvurusuna konu
edilemeyeceği anlaşılmaktadır. Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde yer vermiş
olduğu yaklaşık maliyete ilişkin iddiasının Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda
bulunulmadan önce zorunlu başvuru yolu olan şikayet başvurusunda yer verilmediği tespit
edilmiştir.
Yukarıda yer alan mevzuat hüküm ve açıklamaları gereğince itirazen şikâyet
başvurusunun incelenmesinde idareye yapılan şikâyet başvurusuna konu edilmeyen hususların
dikkate alınmayacağı, ayrıca başvuruda yer verilen yaklaşık maliyete ilişkin hususların ihale
dokümanına yapılan itirazen şikayet başvurusu aşamasında incelenmesinin mümkün olmadığı
anlaşıldığından, başvuru sahibinin anılan iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/054
: 56
: 02.12.2020
: 2020/UY.II-1992
şikâyet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
İnceleme konusu ihalede,
Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde yer alan iddialarının incelenmesi
itirazen şikayet başvurusunun reddine
neticesinde, Kurulca
karar
verilmiştir.
“
”
Anılan kararda, başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin yapılan inceleme
neticesinde, başvuruya konu ihalede toplam 15 adet aracın çalıştırılacağı, bu araçlardan 3
tanesi için yeterlik kriteri olarak kendi malı olma şartının arandığı, toplam çalıştırılacak araç
sayısı göz önünde bulundurulduğunda kendi malı olması istenen makine, teçhizat ve ekipman
miktarının makul seviyede olduğu, kendi malı olması istenen araçlara getirilen 2015 model ve
üzeri olma şartının, işin süresi (730 gün) ve kullanım şartları da dikkate alındığında uygun
kabul edilebileceği, ihaleye 5 isteklinin katıldığı, üç tanesinin araçlara ilişkin şartları
sağladığı, dolayısıyla yapılan düzenlemelerin rekabete engel olduğundan bahsedilemeyeceği,
ayrıca işin büyüklüğü göz önünde bulundurulduğunda idarenin ihtiyacının zamanında
karşılanması ve yüklenicinin etkin olarak faaliyette bulunabilmesi açısından söz konusu
düzenlemenin idarenin takdir yetkisi kapsamında olduğu anlaşıldığından, başvuru sahibinin
iddiasının yerinde olmadığı ifade edilmektedir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/054
: 56
: 02.12.2020
: 2020/UY.II-1992
Uyuşmazlık konusu ihalenin “Park Revizyonu ve Peyzaj Düzenleme” işi olduğu,
başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinin 1 inci maddesinde, İhale İlanı’nın 4.3.2’nci
maddesinde ihale konusu işte çalıştırılması ve isteklilerin kendi malı olma şartı aranan araç ve
iş makinesi sayılarına yer verildiği, ancak mevcut düzenlemenin ihaleye katılımı ve rekabeti
engelleyeceğinden dolayı mevzuata aykırı olduğu şeklindeki iddiasına ilişkin olarak yapılan
incelemede, İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik
kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde ve İhale İlanı’nın “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana
ilişkin belgeler” başlıklı 4.3.2’nci maddesinde ihale konusu hizmet işinin yerine
getirilmesinde gerekli olan araçlara ve iş makinelerine yönelik olarak, farklı iş kollarında
çalıştırılacak 15 adet araçtan 3 tanesinin kendi malı olma şartının arandığı, bahse konu
araçların Sepetli Araç (2015 Model ve üzeri azami yüklü ağırlığı en az 9 ton Çalışma
Yüksekliği Min.24 metre), Sulama Tankeri (2015 Model üzeri 15-25m3 taşıma kapasiteli 8*4
çift çeker (N3G sınıfı) en az 300Kw gücünde) ve Damperli Kamyon (2015 Model ve üzeri
azami yüklü ağırlığı Min. 7 ton taşıma kapasiteli 3 yana devirme özellikli) olduğu
görülmüştür.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde
idarelerin, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu hüküm
altına alınmıştır.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 41 inci maddesinde yer alan
hükümler ile Kamu İhale Genel Tebliği’nin ilgili maddeleri gereğince, kullanılması
öngörülen makine ve ekipmanın kendi malı olması şartının aranmaması esas olmakla birlikte,
işin niteliği gereği kendi malı olması istenen makine ve ekipmana ilişkin yeterlik kriteri
belirlenebileceği, ancak idarelerin aynı zamanda 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel
İlkeler” başlıklı 5’inci maddesi gereği ihalede rekabet ve kaynakların verimli kullanılmasının
sağlanması konusunda da sorumlu oldukları, bu nedenle söz konusu yetkinin ihaleye katılımı
ve rekabeti engelleyici sonuç doğuracak şekilde kullanılmaması gerekmektedir.
Bu itibarla, ihale konusu iş göz önüne alındığında, idarece ihale konusu işin yerine
getirilmesinde kullanılacak ve isteklinin kendi malı olması istenen, Sepetli Araç, Sulama
Tankeri ve Damperli Kamyon gibi araçların, anılan yönetmelikte belirtilen “işin niteliği
gereği” şeklindeki istisna kapsamında değerlendirilemeyeceği, bu araçların kiralanması
durumunda ihale konusu işin yerine getirilmesinde bir sorun yaşanmayacağı açıktır.
Bu şekilde sözleşme aşamasında tedarik edilebilecek araçların yeterlilik kriteri olarak
kendi malı olarak istenmesi ihaleye katılım aşamasında bünyesinde bu makine ve ekipmanın
tamamı veya bir kısmı olmayan ancak ihaleden sonra bu makine ve ekipmanı tedarik
edebilecek firmaların ihaleye katılmalarını önlemektedir. İhale üzerinde kalan yükleniciler, bu
ekipmanları sözleşme sürecinde temin edemediği durumlarda ihale mevzuatı gereğince ceza,
fesih, yasaklama ve teminatın gelir kaydedilmesi gibi bir takım yaptırımlara maruz
kalacaklardır. Böylelikle firmalar ihaleden sonra temin edilebilecek makine ve ekipmanı
ihaleden önce gereksiz yere bünyesinde bulundurma zorunluluğunda olmayacaktır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/054
: 56
: 02.12.2020
: 2020/UY.II-1992
Ayrıca işin niteliğinin gerekli olmadığı bu tür ihalelerde makine ve ekipmanın kendi
malı olarak istenmesi ülkemizde gereksiz bir araç parkının oluşmasına yol açacağı, basiretli
tacir olarak ihaleye katılacak isteklilerin kendi malı olması istenilen makine ve ekipman için
edinim bedellerini teklif fiyatlarına yansıtacakları, bunun da ihalede isteklilerin teklif
fiyatlarını ister istemez artıracağı, dolayısıyla ihalede kaynak israfına neden olacağı, bu
durumun da 4734 sayılı Kamu İhale kanununun 5.maddesinde belirtilen temel ilkelerden
kaynakların verimli kullanılması ilkesini zedeleyeceği değerlendirilmiştir.
Başvuruya konu ihaleye 5 isteklinin katıldığı, üç tanesinin araçlara ilişkin şartları
sağladığı, hususları bir arada değerlendirildiğinde, idarenin kendi malı olma şartına ilişkin
düzenlemesi nedeniyle ihalede ortaya çıkan bu durumun söz konusu araçları piyasadan
kiralama yolu ile temin edebilecek isteklilerin ihaleye katılımının engellendiği dolayısıyla,
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesinde yer alan temel ilkelerden rekabet
ilkesinin de sağlanamadığı sonucuna varılmıştır.
“ihalenin iptaline”
gerektiği yönündeki düşüncemle, Kurul çoğunluğunca verilen
Açıklanan nedenlerle; uyuşmazlığa konu ihalede,
karar verilmesi
“itirazen şikayet
başvurusunun reddine”
niteliğindeki karara katılmıyorum.