Ana Sayfa / Kararlar / Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü Tesis Mühendislik Hizmetleri Dairesi Başkanlığı / 2019/531132-Kırka 154 Kv Açık Hava Trafo Merkezi ve Og Revizyonu
Bilgi
İKN
2019/531132
Başvuru Sahibi
Şahin Yılmaz Ener. İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Emre Ray Ener. İnş. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı
İdare
Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü Tesis Mühendislik Hizmetleri Dairesi Başkanlığı
İşin Adı
Kırka 154 Kv Açık Hava Trafo Merkezi ve Og Revizyonu
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/017  
: 48  
: 10.04.2020  
: 2020/UY.II-711  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Şahin Yılmaz Ener. İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Emre Ray Ener. İnş. San. ve Tic. A.Ş. İş  
Ortaklığı,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü Tesis Mühendislik Hizmetleri Dairesi Başkanlığı,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2019/531132 İhale Kayıt Numaralı “Kırka 154 Kv Açık Hava Trafo Merkezi ve Og  
Revizyonu” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü Tesis Mühendislik Hizmetleri Dairesi  
Başkanlığı tarafından 27.11.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kırka 154 KV  
Açık Hava Trafo Merkezi ve OG Revizyonu” ihalesine ilişkin olarak Şahin Yılmaz Ener. İnş.  
Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Emre Ray Ener. İnş. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının 24.02.2020  
tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 04.03.2020 ve 05.03.2020 tarihli yazıları ile  
reddi üzerine, başvuru sahibince 12.03.2020 tarih ve 13340 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan  
tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2020/491 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) İ.34 poz numaralı “CAF sistemi odası ve su deposu” iş kalemi imalat miktarının  
olması gerekenden fazla belirlendiği, her ne kadar aşırı düşük teklif açıklamalarında  
hesaplanan imalat miktarları idare tarafından uygun görülmüş ise de imalat miktarlarının fazla  
belirlenmesinin yaklaşık maliyeti ve sınır değeri etkilediği, yaklaşık maliyetin eksilmesi  
halinde tekliflerinin aşırı düşük teklif olmaması durumunun olacağı, süreçte idare ile yapılan  
yazışmalar sonucunda, yaklaşık maliyetin hazırlanmasından aşırı düşük teklif sorgulanmasına  
kadar olan ve isteklilerin bilme/öğrenme imkanı bulunmayan hazırlık işlemlerinin mevzuata  
uygun olarak gerçekleştirilmediğinin anlaşıldığı, uygulama projesi olmayan inşaat imalatları  
için “lot” gibi birimlerle sanki uygulama projesi olan imalatlarmış gibi yaklaşık maliyet  
hesabı yapılıp buna göre teklif alındığı, esasen yaklaşık maliyeti yanlış hesaplanan ve aşırı  
düşük teklif sorgulaması sürecinde ortaya çıkan ihalede anılan iş kalemi için haricen temin  
edilen uygulama projesinden elde edilen ve idarece de uygun görülen miktarlara göre yaklaşık  
maliyetin revize edilmesi ve sınır değerin revize edilen yaklaşık maliyete göre hesaplanarak  
sürecin mevzuata uygun olarak yürütülmesi gerekirken, yaklaşık maliyetin revize edilmesine  
gerek görülmeden aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilmesinin mevzuata aykırı olduğu,  
2) Aşırı düşük teklif sorgulamasına ilişkin olarak idare tarafından gönderilen  
09.12.2019 ve 17.12.2019 tarihli yazılarda, Kamu İhale Genel Tebliği’nin ilgili hükümleri  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/017  
: 48  
: 10.04.2020  
: 2020/UY.II-711  
gereğince isteklilere verilmesi zorunlu olan ve açıklanması istenilmeyen analiz girdilerinin  
bildirilmediği, özel ve paçal poz olarak adlandırılan iş kalemlerinin analiz girdi miktarları ve  
formatları ile nakliye mesafelerinin isteklilere verilmediğinin tespit edildiği, söz konusu  
tespitler üzerine 17.12.2019 tarihli yazı ile idareye başvuruda bulunulduğu, idare tarafından  
19.12.2019 tarihli ve E.62018 sayılı yazı ile sadece inşaat iş kalemlerinin analizlerinin  
verildiği, açıklama istenilmeyen analiz girdilerinin ise verilmediği, mevzuatın aşırı düşük  
teklif açıklaması yapan isteklilere kolaylık sağlayan bu kısmının idarece ısrarla  
uygulanmamış olmasına rağmen süreci uzatmamak amacıyla aşırı düşük teklif açıklamasının  
sunulduğu, bununla birlikte aşırı düşük teklif açıklamalarının gerçekle ilgili olmayan  
gerekçelerle reddedildiği, idarenin aşırı düşük teklif açıklamasına esas olan yaklaşık maliyet  
hesabı, açıklama istenilmeyecek analiz girdileri ile birden fazla bileşenden oluşan ve “lot”  
olarak teklif alınan iş kalemlerinin bileşenlerini ayırmadan sorgulama yapmış olması  
mevzuata aykırı iken komple teklif alınan iş kalemlerinde aşırı düşük teklif açıklaması  
yapılması için fiyat teklifi veren firmaların yevmiye defterleri kayıtlarına kadar istenilip  
faturaların hangi girdi ile ilişkili olduğunu tespite çalışmasının izah edilebilir bir durum  
olmadığı,  
3) Aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilme gerekçelerinin aşağıdaki nedenlerle  
mevzuata uygun olmadığı,  
a) İ.1 poz numaralı “Trafo sahalarında her türlü zeminde kazı yapılması” iş kalemi  
analizinde yer alan Y.15.001/2B poz numaralı “Makine ile her derinlik ve her genişlikte  
yumuşak ve sert toprak kazılması (Derin kazı)” analiz girdisi için öngörülen birim fiyatın  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 39.2’nci maddesi gereğince 4,17 TL/m3 alınması gerekirken  
4,167 TL/m3 alındığı gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedildiği, bununla  
birlikte anılan Tebliğ maddesinde analiz toplamını ve analiz girdilerinin basamak sayısını  
sınırlayan bir ifadenin bulunmadığı, aksine teklif tutarı dışındaki girdilerin veya tutarların iki  
basamaktan daha fazla basamaklı olabileceğinin açıklandığı, buna rağmen İ.1 poz numaralı iş  
kaleminin analizinin sonunda birim fiyatın virgülden sonra iki haneli olacak şekilde yazılarak  
hesaplamanın yapıldığı, bu itibarla, İ.1 poz numaralı iş kalemine ilişkin idarece yapılan  
değerlendirmenin yerinde olmadığı, İ.1 poz numaralı iş kalemi ve yapılan açıklamalar  
bağlamında bütün iş kalemleri ve analiz girdilerine ilişkin idarece bu doğrultuda yapılan  
değerlendirmelerde hukuki isabet bulunmadığı,  
b) İ.26 poz numaralı “Metal clad binası yapılması” iş kalemi analizinde yer alan  
15.230.1006 poz numaralı (Eski Poz No: Y.18.110/20C06) “19 cm kalınlığındaki taşıyıcı  
olmayan bimsbeton duvar blokları ile duvar yapılması (bimsbeton tutkalı ile) (min. 1,50  
n/mm² ve 600-900 kg/m³, 900 kg/m³ hariç)” analiz girdisi için idarece gönderilen örnek  
analizdeki imalat miktarı 150,055 m2 olmasına rağmen aşırı düşük teklif açıklamasında söz  
konusu miktarın 150,55 m2 alındığı gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklamalarının  
reddedildiği, idarece tarafından yapılan tespit doğru olmakla birlikte söz konusu durumun  
maliyeti düşürücü değil artırıcı bir sonuç doğurduğu, bu nedenle idarece yapılan  
değerlendirmede hukuki isabet bulunmadığı,  
c) 11.02.2020 tarihli ihale komisyonu kararından “N.YF.32 kazı nakliyesinde İ.26  
numaralı iş kaleminin 18. sırasında ton biriminde yer alan kazı nakliyesinin (M=50 km)  
14,85 TL/ton olarak doğru alındığı, 20. sırada m3 biriminde yer alan kazı nakliyesinin (M=50  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/017  
: 48  
: 10.04.2020  
: 2020/UY.II-711  
km) 21,83 TL/m3 olarak alınması gerekirken 14,85 TL/m3 alındığı” gerekçesiyle aşırı düşük  
teklif açıklamalarının reddedildiği, bununla birlikte hem idarece gönderilen örnek analizde  
hem de aşırı düşük teklif açıklamasında her iki cins kazıda da kazıdan çıkan malzeme  
miktarlarının aynı birim ve aynı miktarlarla alındığı, kazıdan çıkan malzemenin nakliye birim  
fiyatının TL/m3 olarak hesaplanmasını gerektiren bir durumun söz konusu olmadığı, anılan  
ihale komisyonu kararındaki tespitin nereden ve nasıl yapıldığının anlaşılamadığı, bu hususun  
aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilme gerekçeleri arasında sayılmasında hukuki isabet  
bulunmadığı,  
d) 11.02.2020 tarihli ihale komisyonu kararından meslek mensupları tarafından  
düzenlenen tutanaklarda mevzuata aykırılık bulunmadığı halde ilgili tutanak kayıtlarına esas  
fatura ve yevmiye defteri kayıtlarının istenildiği, istenilen belgelerin kimi meslek  
mensuplarınca gönderildiği, kimilerince ise gönderilmediğinin anlaşıldığı, isteklilerin, üçüncü  
şahıslardan aldıkları fiyat tekliflerinin mevzuatta öngörülen usule uygun olup olmadığını  
inceleme/denetleme kabiliyetine sahip olduğu, fakat mevzuatta özel yetki verilen meslek  
mensuplarının fiyat teklifini veren üçüncü kişilerin fatura, yevmiye defteri vb. üzerinden  
yaptıkları hesaplama veya düzenleme hatalarına vakıf olması, incelemesi ve denetlemesinin  
mümkün olmadığı, bu nedenle sunulan fiyat tekliflerinin mevzuatta aranan unsurları  
taşımasının yeterli olduğu, tutanaklarında mevzuata uygun olması hakinde “hukuka uygunluk  
karinesi” çerçevesinde diğer belgelerin istenilmesine gerek olmadığı, devamındaki işlem ve  
kararların yok hükmünde kabul edilmesi gerektiği,  
e) E.51 poz numaralı "Otomasyon Panosu Temini ve Montajı (ethernet switchler, 2  
adet server bilgisayar, RTU (veya gateway) 2 adet FSK modem, ekran, klavye, mouse, GPS  
server, GPS anten, firewall, router, TM otomasyon sistemi ile ilgili tüm yazılımlar dahil) (2  
adet 55" Operatör Monitörünün bedeli dahildir)" iş kalemi ile E.47 poz numaralı "154 kV  
Komple Donanımlı Koruma ve Kumanda Panosu Temini ve Montajı" iş kalemi için sunulan  
fiyat teklifleri revize edilen ortalama birim satış tutarını karşıladığından meslek  
mensuplarınca tutanaklardaki ortalama birim fiyatların revize edilmesinin sonuca etkili  
olmadığı, ilgili tutanağı geçersiz kılmadığı, bu hususun aşırı düşük teklif açıklamalarının  
reddedilme gerekçeleri arasında sayılmasında hukuki isabet bulunmadığı,  
f) E.51 ve E.47 poz numaralı iş kalemleri için meslek mensubundan alınan 9 adet  
fatura içerisinde emsal olarak görülebilecek imalatlar haricinde olan imalatlara ait bedellerin  
de bulunduğu, anılan iş kalemleri için satış tutarı tespit tutanağında tespit edilen toplam  
bedellerin belirlenmesinde hangi faturaların kullanıldığının belirtilmediği gerekçesiyle aşırı  
düşük teklif açıklamalarının reddedildiği, söz konusu iş kalemleri biriminin “set” ve “lot” gibi  
olduğu, fiyat tekliflerine konu ürünlerin Teknik Şartname’ye uygun olup olmadığına dair  
inceleme yapılmasının yerleşik ve yerinde bir uygulama olmadığı, buna rağmen hangi  
bileşenin bedelinin ayrı görülmesi isteniyorsa ve hangi hassasiyet düzeyinde açıklama  
isteniliyorsa aşırı düşük teklif açıklamasında belirtilmesinin gerektiği, aşırı düşük teklif  
açıklama talep yazısında herhangi bir düzenleme veya ayrım yapılmadan fatura kayıtlarından  
birebir uyumlu ürün aranmasının yersiz olduğu, birçok bileşenden oluşan bir ürünün birebir  
aynısının satışının yapılması ve fatura kayıtlarında aynı detay ve isimlerle yer almasının işin  
tabiatına aykırı olduğu, fiyat teklifinde teklif verenin beyanı esas alınarak aşırı düşük teklif  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/017  
: 48  
: 10.04.2020  
: 2020/UY.II-711  
açıklamalarının uygun görülmesi gerektiğinden bu hususun aşırı düşük teklif açıklamalarının  
reddedilme gerekçeleri arasında sayılmasında hukuki isabet bulunmadığı,  
g) 11.02.2020 tarihli ihale komisyonu kararında “meslek mensuplarınca düzenlenen  
tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine (ihale tarihi itibarıyla  
2019 yılı 3. veya 2. dönem) ilişkin olarak düzenlenmesi zorunluluğuna rağmen E.51 ve E.47  
poz numaralı iş kalemleri için verilen toplam 9 adet faturanın 4 adedinin 1. geçici vergi  
beyanname dönemine (ocak-şubat-mart) ait olması” şeklinde ifade edilen gerekçeyle aşırı  
düşük teklif açıklamalarının reddedildiği, ihale komisyonu tarafından tereddüt edilen  
hususlarda açıklama/bilgi istenilmesi mümkün iken neden gönderildiği, fazladan mı  
gönderildiği, ortalama hesabına dahil edilip edilmediği belli olmayan faturalar üzerinden,  
istekli olarak kendileri dışında mevzuatın yetki verdiği meslek mensupları tarafından  
düzenlenen ve düzenleme sürecine dahil olunmadığı belgelerdeki belirsizlik veya uyumsuzluk  
nedeniyle aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilme gerekçesinin yerinde olmadığı,  
h) E.105 poz numaralı "Endüstriyel Siber Güvenlik Sistemi Temini ve Montajı  
(Şartnamesi detaylı tanımlanmıştır)" ve E.17 poz numaralı "Metal-clad Hat Fideri Temini ve  
Montajı (36 kV, primer, kumanda, koruma, ark kanalı dahil komple)" iş kalemleri için meslek  
mensupları tarafından tespit edilen fiyatlara ilişkin muhasebe defter kayıtları ve ilişkili  
faturaların verilen süre sonuna kadar gönderilmediğinden anılan iş kalemleri için fiyatı  
belirlenen imalatların şartname gereklerine emsal olup olmadığının tespit edilemediği  
gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedildiği, bu hususun aşırı düşük teklif  
açıklamalarının reddedilme gerekçeleri arasında sayılmasında hukuki isabet bulunmadığı,  
i) 11.02.2020 tarihli ihale komisyonu kararında “... beton çelik çubuğu için temin  
edilen fiyat teklifinde Satış Tespit Tutanağı’nın 20.12.2019 tarih ve 001 sayı ile  
düzenlendiğinin belirtilmesine rağmen gönderilen tutanağın, düzenlenme zamanı açısından  
fiyat teklifinin dayanağı olamayacak şekilde 30.01.2020 tarih ve 001 sayı ile düzenlenmesi  
nedenleriyle Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1 ve 45.1.14 maddeleri gereğince”  
şeklinde ifade edilen gerekçeyle aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedildiği, kendilerince  
bilinmeyen bir sebeple fiyat teklifindeki tutanağın yeniden düzenlenerek gönderilmesi  
nedeniyle yeni tarih atılmış olabileceği, ürün cinsi ortalama birim fiyatı ve muhasebe kayıt  
dönemi uyumlu olan tutanağın tarihinin farklı olmasının maddi kusur olarak kabul edilerek  
aşırı düşük teklif açıklamalarının yeterli görülmesi gerektiğinden bu hususun aşırı düşük  
teklif açıklamalarının reddedilme gerekçeleri arasında sayılmasında hukuki isabet  
bulunmadığı iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
İncelenmekte olan ihalede EKAP üzerinden gönderilen 09.12.2019 tarihli ve 58425  
sayılı yazı ile başvuru sahibi Şahin Yılmaz Ener. İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Emre Ray  
Ener. İnş. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığından aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği, anılan  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/017  
: 48  
: 10.04.2020  
: 2020/UY.II-711  
yazı ekinde, aşırı düşük teklif açıklamasında kullanılmak üzere sorgulamaya tabi tutulan sıralı  
iş kalemleri listesi ile örnek analiz formatı ve Ek-O.5,6,7,8 tutanaklarına yer verilerek aşırı  
düşük teklif açıklamasının 13.12.2019 tarihine kadar sunulmasının talep edildiği görülmüştür.  
Başvuru sahibi İş Ortaklığı tarafından 11.12.2019 tarihli dilekçe ile idareye şikâyet  
başvuruda bulunulduğu, söz konusu yazıda idarece aşırı düşük teklif açıklamasının sunulması  
gereken sürenin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2’nci maddesindeki açıklamaya aykırı  
olarak belirlendiği, bu nedenle anılan maddede yer alan asgari süre, aşırı düşük teklif  
açıklaması kapsamında sorgulamaya tabi tutulan iş kalemlerinin önemli bir kısmının yabancı  
menşeili ürün olması ve tedarikçilerin Ankara dışında faaliyet gösteriyor olması dikkate  
alınarak ek süre verilmesinin talep edildiği görülmüştür.  
İdare tarafından EKAP üzerinden gönderilen 12.12.2019 tarihli ve 59823 sayılı yazıda  
11.12.2019 tarihli yazıda belirtilen süre talebinin makul karşılandığı belirtilerek aşırı düşük  
teklif açıklamasının 20.12.2019 tarihine kadar sunulmasının talep edildiği görülmüştür.  
Başvuru sahibi İş Ortaklığı tarafından 17.12.2019 tarihli dilekçe ile idareye yeniden  
başvuruda bulunulduğu, aşırı düşük teklif açıklama talep yazısı ile ilgili olarak “...  
açıklanması istenilen iş kalemleri arasında birden fazla bileşenden oluşan ve resmi analiz ya  
da rayiçlerinin bulunmayan iş kalemlerinin bulunduğu, bu nitelikteki iş kalemlerinin  
bütününe teklif alınarak veya haricen analiz yapılarak açıklanmasının da mevzuata uygunluk  
bakımında bazı sorunlara neden olacağı görüldüğünden, ... aşağıdaki hususların idarenize  
arz edilmesi ve bundan sonraki sürecin yeni karar ve talimatlarınız çerçevesinde  
yürütülmesinin uygun olacağı değerlendirilmiştir.  
Şöyle ki  
1) ... açıklama istenilmeyen analiz girdilerine yer verilmemiştir.  
2) Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.4. maddesinin son fıkrasında yer alan ...  
açıklamalar çerçevesinde paçal veya özel poz niteliğindeki iş kalemlerinin analiz girdilerinin  
miktarlarının da gerekmektedir.  
İdarenizce açıklanması istenilen iş kalemleri arasında malzeme veya malzeme+montaj  
bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde fiyat teklifi alınarak açıklama yapılmasına mevzuatın  
cevaz verdiği iş kalemlerinin yanında birden fazla iş kaleminden oluşan ve Kamu İhale Genel  
Tebliğinin 45.1.4. maddesinin son fıkrasında “özel poz” veya “paçal poz” olarak  
adlandırılan iş kalemlerinin analiz girdilerinin ve girdi miktarlarının belirtildiği analiz  
formatları verilmemiştir.  
3) Anılan Tebliğ’in 45.1.2. maddesinde yer alan ... düzenlemesi uyarınca nakliye  
girdileri açıklanması istenilen girdiler kapsamında ise şayet bunlar için alınan asgari  
mesafenin bildirilmesi gerekmektedir.  
4) ... İlgi (a) yazınız ekinde analiz fiyat teklifi ile yapılacak girdiler için Kamu İhale  
Genel Tebliği ekinde yer alan Ek-O.5 ve Ek-O.6 tutanaklarının örnekleri verilmiş olmakla  
birlikte aşırı düşük teklif açıklaması ekinde fiyat teklifleri ile bu tutanakların sunulup  
sunulmayacağı hususunda oluşan tereddüdün giderilmesi için açıklamanıza ihtiyaç  
duyulmuştur.  
Bu itibarla, yukarıda araz edilen hususlarla ilgili eksikliklerin ve tereddütlerin  
giderilmesi teminen paçal veya özel pozlu iş kalemlerinde mevzuata uygun olarak analiz  
girdilerinin ve miktarlarının belirtildiği analiz formatlarının verilmesini, açıklama  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/017  
: 48  
: 10.04.2020  
: 2020/UY.II-711  
istenilmeyen analiz girdileri ile açıklama istenilen girdiler arasında yer alması halinde  
nakliye mesafelerinin bildirilmesini, maliyet/satış tespit tutanaklarının teklifle birlikte istenilip  
istenilmediği hususunun açıklığa kavuşturulmasını ve oluşan yeni duruma göre aşırı düşük  
teklif açıklamalarının teslim süresinin mevzuatta öngörülen asgari süre dikkate alınarak  
revize edilmesi hususunda gereğini arz ederiz.” şeklinde ifadelere yer verildiği görülmüştür.  
İdare tarafından EKAP üzerinden gönderilen 19.12.2019 tarihli ve 62018 sayılı yazıda  
17.12.2019 tarihli yazı ile ilgili olarak “... sıralı iş kalemleri listesi içerisindeki iş  
kalemlerinde analiz formatı kullanılması gerekenlere ait analiz formatları yazımız ekinde  
verilmektedir. Formatlarda kullanılacak nakliye kalemleri için demir – Karabük, çimento,  
çakıl vb. inşaat malzemeleri için – Eskişehir temini alınabilecek olmakla birlikte tevsik  
edilmesi durumunda farklı bölge teminleri de kullanılabilecektir. Sıralı iş kalemleri listesinde  
yer alan ancak analiz formatı yerine Ek-O.5,6,7,8 tutanakları kullanılacak olan iş kalemleri  
için tutanakların verilmesi gereklidir.şeklinde ifadelere yer verildiği ve İ.2, İ.1, İ.26, İ.25,  
İ.48, İ.34, İ.43, İ.18, İ.19, İ.20, E.109 ve İ.27 poz numaralı iş kalemlerine ilişkin analizlerin  
başvuru sahibi İş Ortaklığına gönderildiği görülmüştür.  
Başvuru sahibi İş Ortaklığı tarafından 25.12.2019 tarihli dilekçe ile idareye yeniden  
başvuruda bulunulduğu, İ.34 poz numaralı “CAF sistem odası ve Su deposu” iş kalemi ile  
ilgili olarak 19.12.2019 tarihli ve 62018 sayılı yazı ekinde gönderilen analizin hatalı olduğu  
belirtilerek anılan iş kalemi ile ilgili olarak “... İhale dokümanı içinde yer alan söz konusu  
poza ilişkin şartnameler incelendiğinde, CAF sistemi için ayrı bir bina yapılması  
belirtilmemiş olup, su deposunun bir bina içinde yer alacağı belirtilmektedir. CAF sistem  
odası ve su deposu için verilen birimin 1 lot olmasına karşın bu kalem için firmamıza  
gönderilen analizlerde 2 adet betonarme binanın yer aldığı görülmektedir. İdarenizce çıkılan  
bu ihalede TEİAŞ Genel Müdürlüğünce yapılan ihalelerde kullanılan birim fiyat, şartname ve  
projelerin kullanıldığı hususu göz önüne alındığında bir kalem için 1 lot olarak verilen bina  
inşaat kalemlerinde 1 adet bina inşaatının anahtar teslimi götürü bedel olarak yapılması  
olarak anlaşılmaktadır. Yine ihale dokümanı içinde paylaşılan projeler arasında bu kaleme ait  
herhangi bir projenin bulunmadığı görülmektedir.  
Söz konusu iş kalemi için idarenizce hazırlanan analizin yeniden gözden geçirilerek  
düzeltilmesi gerektiği değerlendirilmektedir...” şeklinde ifadelere yer verildiği görülmüştür.  
İdare tarafından EKAP üzerinden gönderilen 26.12.2019 tarihli ve 64312 sayılı  
yazıda, 25.12.2019 tarihli yazı ile ilgili olarak “... Söz konusu imalata ait tek bir bina olarak  
analiz mevcut değildir. Lot birimi bir bütünü ifade etmekte olup, şartnamelere ve TEİAŞ  
standartlarına uygun olarak sistemin çözümü bir ya da iki bina yapımı ile sağlanabilecektir.  
Dolayısıyla; CAF sistem odası ve su deposunun tek bir bina olarak TEİAŞ tarafından onaylı  
projesinin bulunması durumunda; onaylı projenin bir nüshasının açıklama dosyasında  
bulunması kaydıyla mevcut analizdeki iş kalemlerine ve bina yapı özelliklerine (inşaat,  
mimari, elektrik-mekanik tesisat gerekleri) sadık kalınarak bir adet binaya göre uygun  
metrajlarla tarafınızca hazırlanacak analiz, ilgili iş kaleminin açıklamasında  
kullanılabilecektir. Bu itibarla; açıklama dosyanızın en geç 03.01.2020 tarihi mesai bitimine  
kadar teslim edilmesi hususunda gereğini rica ederiz.” şeklinde ifadelere yer verildiği  
görülmüştür.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/017  
: 48  
: 10.04.2020  
: 2020/UY.II-711  
Başvuru sahibi İş Ortaklığı tarafından 03.01.2020 tarihli ve SY-EMR.980-19/004  
sayılı yazı ile aşırı düşük teklif açıklamasının sunulduğu görülmüştür.  
Başvuru sahibi İş Ortaklığına gönderilen 14.01.2020 tarihli ve 3647 sayılı yazı ile  
E.51, E.47, E.105 ve E.17 poz numaralı iş kalemleri için aşırı düşük teklif açıklaması  
kapsamında sunulan ve satış tutarı tespit tutanağında yer alan ağırlıklı ortalama birim satış  
tutarlarına ilişkin olarak “Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.1.14 maddesi gereğince; iş  
kaleminin yapım şartları ve teknik şartname gerekleri çerçevesinde imalatın ... adet satıştan  
... TL olarak belirlenen ağırlıklı ortalama birim satış tutarına ilişkin açıklama/belgelendirme  
yapılması gerekmektedir.şeklinde ifadelere yer verilerek açıklama/belgelendirme yapılması  
gerektiği ile fiyat teklifleri sunulan ancak fiyat teklifine dayanak tespit tutanakları  
sunulmayan analiz girdilerine ilişkin ilgili tutanakların verilmesinin talep edildiği  
görülmüştür.  
Başvuru sahibi İş Ortaklığı tarafından 14.01.2020 tarihli yazıya 20.01.2020 tarihli ve  
SY-EMR.980-19/005 sayılı yazı ile cevap verildiği ve söz konusu bilgilerin anılan yazıda  
belirtilen gerekçelerle idareye gönderilmediği görülmüştür.  
Başvuru sahibi İş Ortaklığının 20.01.2020 tarihli yazısı üzerine idare tarafından E.51,  
E.47, E.105 ve E.17 poz numaralı iş kalemleri için fiyat tekliflerine dayanak tutanakları  
düzenleyen meslek mensupları ile yazışma yapıldığı, söz konusu yazılarda satış tutarı tespit  
tutanağında yer alan ağırlıklı ortalama birim satış tutarına ilişkin belgelerin (fiyatı  
belirlemeye esas muhasebe defter kayıtlarının ve ilişkin faturaların tasdikli suretlerinin)  
istenildiği, meslek mensuplarının bazıları tarafından 20.01.2020 tarihli yazıya cevap verildiği,  
bazıları tarafından ise cevap verilmediği görülmüştür.  
Başvuru sahibi İş Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında satış  
tutarı tespit tutanaklarının yer aldığı, ihale komisyonu tarafından bu tutanakları kontrol etmek  
amacıyla ilgili faturalar vb. belgelerin istenildiği, akabinde söz konusu sunulan/sunulmayan  
belgeler üzerinden değerlendirme yapıldığı ve 11.02.2020 tarihli ihale komisyonu kararı  
alındığı görülmüştür.  
11.02.2020 tarihli ihale komisyonu kararı incelendiğinde, başvuru sahibi İş Ortaklığı  
tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması ile ilgili olarak idarece yapılan tespitlere  
aşağıda yer verilmiştir.  
E.92, E.4, E.7, E.97, E.108, İ.32, E.28, İ.31, E.36, İ.30, E.13 E.8, E.6, E.110 ve E.12  
poz numaralı iş kalemleri için maliyet, satış, maliyet/satış ya da stok tespit tutanağı  
düzenlenmek suretiyle yapmış olduğu açıklamaların kamu ihale mevzuatı ve ihale  
dokümanlarına göre uygun olduğu, ancak;  
E.51 poz numaralı iş kalemi için alınan fiyat teklifinin 525.000,00 tl olmasına rağmen,  
teklifi veren firmanın yeminli mali müşavirince imalatın fiyatının 23.039,00 TL olarak  
belirlendiği, Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.1.14 maddesi gereğince; iş kaleminin yapım  
şartları ve teknik şartname gerekleri çerçevesinde imalatın 23 adet satıştan 23.039,00 TL  
olarak belirlenen ağırlıklı ortalama birim satış tutarına ilişkin açıklama/belgelendirme  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/017  
: 48  
: 10.04.2020  
: 2020/UY.II-711  
yapılması,  
E.47 poz numaralı iş kalemi için alınan fiyat teklifinin 530.000,00 TL olmasına  
rağmen, teklifi veren firmanın yeminli mali müşavirince imalatın fiyatının 44.000,00 TL  
olarak belirlendiği, Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.1.14 maddesi gereğince; iş kaleminin  
yapım şartları ve teknik şartname gerekleri çerçevesinde imalatın 16 adet satıştan 44.000,00  
TL olarak belirlenen ağırlıklı ortalama birim satış tutarına ilişkin açıklama/belgelendirme  
yapılması,  
E.105 poz numaralı iş kalemi için alınan fiyat teklifinin 90.000,00 TL olmasına  
rağmen, teklifi veren firmanın mali müşavirince imalatın fiyatının 26.575,80 TL olarak  
belirlendiği, Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.1.14 maddesi gereğince; iş kaleminin yapım  
şartları ve teknik şartname gerekleri çerçevesinde imalatın 8 adet satıştan 26.575,80 TL olarak  
belirlenen ağırlıklı ortalama birim satış tutarına ilişkin açıklama/belgelendirme yapılması,  
E.17 poz numaralı iş kalemi için alınan fiyat teklifinin 57.000,00 TL olarak  
belirlendiği, Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.1.14 maddesi gereğince; iş kaleminin yapım  
şartları ve teknik şartname gerekleri çerçevesinde imalatın 1 adet satıştan 57.000,00 TL olarak  
belirlenen ağırlıklı ortalama birim satış tutarına ilişkin açıklama/belgelendirme yapılması  
kararının alındığı,  
İ.2, İ.19, İ.20, İ.27, İ.34, İ.48 ve E.109 poz numaralı iş kalemlerine ait analizlerin  
ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan  
yapım şartlarına ve teknik şartnameye uygun olduğu,  
İ.1, İ.26, İ.25, İ.43 ve İ.18 poz numaralı iş kalemlerinde bazı analiz girdilerine ilişkin  
birim fiyatların yuvarlanarak hesaba alınmadığı, İ.26 poz numaralı iş kaleminde yer alan bir  
analiz girdisinin miktarının 150,055 m2 alınması gerekirken 150,55 olarak alındığı, yine aynı  
iş kaleminde yer alan analiz girdisi ile ilgili olarak alınan birim maliyetin yanlış olarak hesap  
edildiği, ihale komisyonunca yapılan re’sen düzeltme sonucunda İ.25 ve İ.26 numaralı iş  
kalemlerinin birim fiyatının değiştiği, yapılan düzeltmeler sonucunda iş ortaklığının  
36.663.153,00 TL olan teklif bedelinin 4.102,33 TL artarak 36.667.255,33 TL olduğu tespit  
edildiği, ayrıca analiz düzenlenen iş kalemlerinin savunmasında kullanılmak üzere bazı  
imalatlar için fiyat teklifi alındığı, ancak; bu fiyat teklifleri için maliyet, satış, maliyet/satış  
yada stok tespit tutanaklarının aşırı düşük teklif açıklamasında yer almadığı, bu analizlere  
ilişkin verilen fiyat teklifleri için de maliyet, satış, maliyet/satış yada stok tespit tutanaklarının  
verilmesi kararının alındığı,  
14.01.2020 tarih ve 3647 sayılı yazı ile söz konusu belgelerin talep edildiği, başvuru  
sahibi İş Ortaklığının 20.01.2020 tarihli ve SY-EMR.980-19/005 sayılı yazısı ile özetle;  
muhasebe defter kayıtlarının ve ilişkili faturaların ticari sır niteliği olan kayıtlar olduğu, ilgili  
bir düzenleme bulunmadığından üçüncü kişi durumunda olan iş ortaklığınca belgelerin  
meslek mensubundan alınmaya zorlanılmaması gerektiği, iradenin tekraren belgelerin  
istenilmesi yönünde olması halinde bahsi geçen bilgi ve belgelerin yasal muhataplardan  
istenilmesi, bu aşamada taraflarınca başkaca yapılacak bir işlem bulunmadığı belirtilerek  
cevap verilmediği,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/017  
: 48  
: 10.04.2020  
: 2020/UY.II-711  
Bunun üzerine; ilgili YMM/SMMM’lerden E.51, E.47, E.105 ve E.17 poz numaralı iş  
kalemleri için tespit edilen fiyatlara ilişkin muhasebe defter kayıtlarının ve ilişkili faturaların  
tasdikli suretleri ile fiyat teklifinin piyasa şartlarına göre düşük olduğu görülen “Q8-Q12,  
Q20-Q14 ve Q28den büyük nervürlü beton çelik çubuğu” için Maliyet, Satış, Maliyet/Satış  
yada Stok Tespit Tutanaklarının istenmesi kararı alındığı ve ilgili belgelerin 31.01.2020  
tarihine kadar gönderilmesi ilgili meslek mensuplarına tebliğ edildiği, verilen süre sonuna  
kadar E.51 ve E.47 poz numaralı iş kalemleri ile “Ø8- Ø12, Ø20- Ø14 ve Ø28den büyük  
nervürlü beton çelik çubuğu” kalemine Satış Tespit Tutanağı’nı imzalayan meslek mensubu  
tarafından fiyat tespitine ilişkin faturalar ile defter kayıtlarının gönderildiği, E.105 ve E.17  
poz numaralı iş kalemleri için meslek mensubu tarafından tespit edilen fiyatlara ilişkin  
muhasebe defter kayıtları ve ilişkili faturalar verilen süre sonuna kadar gönderilmediği,  
meslek mensupları tarafından gönderilen belgelerin incelenmesi sonucunda aşağıdaki  
hususların tespit edildiği;  
03.01.2020 tarihinde teslim edilen aşırı düşük tekli açıklamasındaki Satış Tespit  
Tutanağı’nda E.51 poz numaralı iş kalemine ait birim fiyatın 23.039,00 TL olarak  
belirlenmesine rağmen, ürünün set olarak ifade ve teslim edildiği gerekçesi ile meslek  
mensubu tarafından anılan fiyatın 88.316,17 TL olarak revize edildiği,  
03.01.2020 tarihinde teslim edilen aşırı düşük tekli açıklamasındaki Satış Tespit  
Tutanağı’nda E.47 poz numaralı iş kalemine ait birim fiyatın 44.000,00 TL olarak  
belirlenmesine rağmen, ürünün set olarak ifade ve teslim edildiği gerekçesi ile meslek  
mensubu tarafından anılan fiyatın 352.000,00 TL olarak revize edildiği,  
E.51 ve E.47 poz numaralı iş kalemleri için verilen 9 adet faturanın toplam bedelinin  
2.641.582,00 TL olduğu, fatura muhteviyatları içerisinde emsal görülebilecek imalatlar  
haricinde saha dağıtım kutusu, saha dağıtım kutusu aydınlatma, AC dağıtım panosu gibi  
imalatlara ait bedellerin de bulunduğu, E.47 poz numaralı imalat için tespit edilen toplam  
704.000,00 TLnin belirlenmesinde hangi faturanın hangi kalemlerinin kullanıldığının  
belirtilmediği, benzer şekilde; E.51 poz numaralı imalat için tespit edilen toplam 529.897,00  
TLnin belirlenmesinde hangi faturanın hangi kalemlerinin kullanıldığının belirtilmediği,  
Tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine (ihale tarihi  
itibarıyla 2019 yılı 3. veya 2. dönem) ilişkin olarak düzenlenmesi zorunluluğuna rağmen E.51  
ve E.47 poz numaralı iş kalemleri için verilen toplam 9 adet faturanın 4 adedinin 1. geçici  
vergi beyanname dönemine (ocak-şubat-mart) ait olduğu,  
E.105 ve E.17 poz numaralı iş kalemleri için meslek mensubu tarafından tespit edilen  
fiyatlara ilişkin muhasebe defter kayıtları ve ilişkili faturaların verilen süre sonuna kadar  
gönderilmediğinden; anılan iş kalemleri için fiyatı belirlenen imalatların şartname gereklerine  
emsal olup olmadığının belirlenmesinin mümkün olmadığı,  
Ø8- Ø12, Ø20- Ø14 ve Ø28den büyük nervürlü beton çelik çubuğu için alınan fiyat  
teklifi ile meslek mensubu tarafından tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının  
uyumlu olduğu ancak; fiyat teklifinde Satış Tespit Tutanağı’nın 20.12.2019 tarih ve 001 sayı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/017  
: 48  
: 10.04.2020  
: 2020/UY.II-711  
ile düzenlendiği belirtilmesine rağmen gönderilen tutanağın 30.01.2020 tarih ve 001 sayı ile  
düzenlendiği,  
şeklinde tespitlere yer verildiği ve başvuru sahibi İş Ortaklığının aşırı düşük teklif  
açıklamasının reddedildiği görülmüştür.  
11.03.2020 tarihli ihale komisyonu kararı incelendiğinde ise 11.02.2020 tarihli ihale  
komisyonu kararı ile iş deneyim belgesine yönelik olarak yapılan değerlendirme sonucunda  
teklifi değerlendirme dışı bırakılan Met Ener. Üre. İnş. Taah. Turz. San. ve Tic. A.Ş. -  
Metgrup Müh. Ener. A.Ş. İş Ortaklığının şikâyet başvurusu sonucunda teklifinin  
değerlendirmeye alındığı görülmüştür.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdareye şikâyet başvurusu” başlıklı 55’inci  
maddesinde “Şikâyet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı  
iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken  
tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde  
beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi  
yapan idareye yapılır…  
İdare, şikâyet başvurusu üzerine gerekli incelemeyi yaparak on gün içinde gerekçeli  
bir karar alır. Alınan karar, şikâyetçi ile diğer aday veya istekliler ile istekli olabileceklere  
karar tarihini izleyen üç gün içinde bildirilir. İlan ile ihale veya ön yeterlik dokümanına  
yönelik başvurular dışında istekli olabileceklere bildirim yapılmaz.  
Belirtilen süre içinde bir karar alınmaması durumunda başvuru sahibi tarafından  
karar verme süresinin bitimini, süresinde alınan kararın uygun bulunmaması durumunda ise  
başvuru sahibi dahil aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından idarece alınan kararın  
bildirimini izleyen on gün içinde Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir...”  
hükmü,  
Anılan Kanun’un “Kuruma itirazen şikâyet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinde  
“İdareye şikâyet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday,  
istekli veya istekli olabilecekler tarafından 55 inci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen  
hallerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikâyet başvurusunda  
bulunulabilir…” hükmü,  
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 14’üncü maddesinin üçüncü  
fıkrasında “Şikâyet başvurusu üzerine idarece alınan kararla bir hak kaybına veya zarara  
uğradığını ya da zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia edenler bu hususa ilişkin  
başvuruyu itirazen şikâyet başvurusu olarak doğrudan Kuruma yaparlar.” hükmü yer  
almaktadır.  
Başvuru sahibi İş Ortaklığı tarafından incelenmekte olan iddia kapsamında İ.34 poz  
numaralı “CAF sistemi odası ve su deposu” iş kalemi imalat miktarının olması gerekenden  
fazla belirlendiği, söz konusu hususun yaklaşık maliyeti ve sınır değeri etkilediği, bu nedenle  
yaklaşık maliyetin revize edilmesi ve sınır değerin revize edilen yaklaşık maliyete göre  
hesaplanarak sürecin mevzuata uygun olarak yürütülmesi gerektiği iddia edilmektedir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/017  
: 48  
: 10.04.2020  
: 2020/UY.II-711  
Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamaları çerçevesinde, başvuru sahibi İş  
Ortaklığının İ.34 poz numaralı “CAF sistemi odası ve su deposu” iş kalemi imalat miktarı ile  
ilgili iddiasının 25.12.2019 tarihinde idareye yapılan şikâyet başvurusuna konu edildiği,  
sonrasında idarece şikâyetin uygun bulunmadığına yönelik gönderilen cevabi yazının  
26.12.2019 tarihinde EKAP üzerinden tebliğ edildiği, dolayısıyla idarece alınan kararı uygun  
bulmayan başvuru sahibi İş Ortaklığının anılan iddiaya ilişkin olarak 26.12.2019 tarihini  
izleyen on gün içinde doğrudan Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunması gerekirken,  
başvuru sahibi İş Ortaklığı tarafından söz konusu iddianın 12.03.2020 tarihli itirazen şikâyet  
başvurusuna konu edildiği anlaşıldığından başvuru sahibi İş Ortaklığının söz konusu  
iddiasının süre yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.  
Öte yandan, 31.03.2020 tarihli ve E.2020/5559 sayılı yazıda yaklaşık maliyete ilişkin  
bilgi ve belge talep edildiği, idare tarafından gönderilen ve Kurum kayıtlarına 01.04.2020  
tarihinde alınan cevabi yazıda “İşe ait projeler ... firmasına yaptırtılarak gerekli olanlar için  
TEİAŞ onayı ... alınmış, bu projeler kapsamında müşavirlik firması tarafından hesaplanan  
metrajlar ve döviz cinsinden kalem birim fiyatların döviz kuru ile güncellenmesi vasıtasıyla  
yaklaşık maliyet oluşturulmuş ve işin ihalesi yapılmıştır. Tarafınıza ilgi (b) yazımızla  
gönderilen yaklaşık maliyet haricinde tespit tutanağı ve ekleri gibi Kurumunuza  
göndermediğimiz bir belge yer almamaktadır.şeklinde ifadelere yer verildiği görülmüştür.  
İdare tarafından 19.03.2020 tarihli ve 22311 sayılı yazı ekinde gönderilen ihale işlem  
dosyası incelendiğinde, yaklaşık maliyet icmal tablosu, miktar, birim fiyat ve toplam fiyatın  
yer aldığı elektrik ve inşaat işlerine ilişkin hesaplama tablosu ile yine miktar, birim fiyat,  
toplam fiyat ve pursantaj oranının yer aldığı keşif tablosunun yer aldığı, söz konusu  
belgelerde İ.34 poz numaralı “CAF sistemi odası ve su deposu” iş kalemi imalat miktarının “1  
lot” olarak yer aldığı görülmüştür.  
Ayrıca, idare tarafından EKAP üzerinden gönderilen 19.12.2019 tarihli ve 62018  
sayılı yazı ekinde İ.2, İ.1, İ.26, İ.25, İ.48, İ.34, İ.43, İ.18, İ.19, İ.20, E.109 ve İ.27 poz  
numaralı iş kalemlerine ilişkin analizlerin yer aldığı görülmüştür.  
19.12.2019 tarihli yazı ekinde gönderilen İ.34 poz numaralı “CAF sistemi odası ve su  
deposu” iş kaleminin imalat miktarları ile ilgili olarak başvuru sahibi İş Ortaklığının itirazının  
bulunduğu anlaşılmakla birlikte idarenin yaklaşık maliyetin yanlış hazırlandığına yönelik bir  
değerlendirmesinin olmadığı, Kurum kayıtlarına 01.04.2020 tarihinde alınan yazı  
doğrultusunda, anılan iş kalemine yönelik yaklaşık maliyetin hangi analizler dikkate alınarak  
hazırlandığının tespit edilemediği, başvuru sahibi İş Ortaklığının aşırı düşük teklif  
açıklamasında yer alan İ.34 poz numaralı “CAF sistemi odası ve su deposu” iş kalemine  
ilişkin analizini 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesi çerçevesinde olabileceği dikkate alındığında da başvuru sahibi İş Ortaklığının anılan  
hususa yönelik iddiasının reddedilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2 ve 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/017  
: 48  
: 10.04.2020  
: 2020/UY.II-711  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir...” hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “... 45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin  
% 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme  
ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair  
yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/017  
: 48  
: 10.04.2020  
: 2020/UY.II-711  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
...  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
...  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz  
sunulması istenmeyecektir.  
...  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
...  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere  
yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece  
niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları  
kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar  
45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir...” açıklaması yer almaktadır.  
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde  
“2.1. İhale konusu işin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/017  
: 48  
: 10.04.2020  
: 2020/UY.II-711  
a) Adı: Kırka 154 kV Açık Hava Trafo Merkezi ve OG Revizyonu  
b) Yatırım proje no'su/kodu:2019.C.11.0160  
c) Miktarı (fiziki) ve türü: 154 kV gerilim seviyesinde enerji iletim hattı yapılması, 154  
kV açık hava şalt tesisi yapılması, 36 kV gerilim seviyesinde yeraltı kablolama yapılması, OG  
sistem revizyonu yapılması ve diğer tali işler.  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
ç) Yapılacağı yer:Kırka Bor İşletme Müdürlüğü / Seyitgazi / ESKİŞEHİR  
d) İşin uzmanlık gerektiren kısımlarına ilişkin bilgiler:  
İhale konusu yapım işleri özgün nitelikte ve teknik özellikleri gerekli olan netlikte  
belirlenememekte olup, işin yapımı sırasında belli aşamalarda arazi ve zemin etütleri  
gerektirmesi, fiili olarak kullanılacak primer ve sekonder malzeme ve teçhizatın marka, tip,  
karakteristiğinin tam olarak belirlenemeden ve saha hafriyatı sonrasında toprak özgül direnci  
ölçülmeden ihale öncesinde uygulama projesi yapılamayacağı için kesin proje ile ve teklif  
birim fiyatlı ihaleye çıkılmıştır. Bu sebeplerle işin yapımı sırasında iş kalemlerinin miktar ve  
türlerinde değişiklik olmasının muhtemel olduğu dikkate alınmalıdır.  
İşin uzmanlık gerektiren kısımları;  
i) Transformatör merkezinin ve OG revizyon işlerinin tüm elektrik işlerinin yapılması  
ve tamamlanması için gereken bilumum malzemelerin ve donanımın temini, iş yerine  
nakledilmesi, montajlarının, kablajlarının, test ve kontrollerinin yapılarak devreye alınması  
işlerinin gerekli her türlü mühendislik, teknik hizmet, işçilik, tesis, araç-gereç, teçhizat,  
malzeme, nakliye imkânları kullanılarak ihale dokümanının kapsamındaki belgelere ve diğer  
ekli ön/kesin proje, tüm resim ve dokümanlara ve uygulama projelerine uygun olarak, fiyat  
formlarındaki hususlar ve ihale dokümanlarında belirtilen esaslar ve kapsam dâhilinde  
yapılması,  
ii) Transformatör merkezinin ve OG revizyon işlerinin tüm inşaat işlerinin her türlü  
mühendislik, teknik hizmet, işçilik, tesis, araç-gereç, teçhizat, malzeme, nakliye imkânları  
kullanılarak ihale dokümanının kapsamındaki belgelere ve diğer ekli ön/kesin proje, tüm  
resim ve dokümanlara ve uygulama projelerine uygun olarak, fiyat formlarındaki hususlar ve  
ihale dokümanlarında belirtilen esaslar ve kapsam dâhilinde yapılmasıdır.düzenlemesi,  
Anılan Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1.  
İstekliler tekliflerini, her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için teklif edilen birim  
fiyatlarının çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden vereceklerdir; ihale sonucu, ihale  
üzerine bırakılan istekliyle her bir iş kaleminin miktarı ile iş kalemleri için teklif edilen birim  
fiyatların çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif birim fiyat sözleşme  
imzalanacaktır” düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale  
komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme  
göre sınır değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/017  
: 48  
: 10.04.2020  
: 2020/UY.II-711  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir...” düzenlemesi yer almaktadır.  
İncelenmekte olan ihalede sınır değerin 36.705.039,19 TL olarak hesap edildiği,  
başvuru sahibi İş Ortaklığı tarafından sınır değerin altında teklif verildiği ve aşırı düşük teklif  
açıklaması talep edildiği, başvuru sahibi İş Ortaklığı tarafından sunulan teklifin aşırı düşük  
teklif açıklamasının uygun görülmemesi nedeniyle reddedildiği, sınır değerin üzerindeki ilk  
teklif sahibi Set Elektr. San. ve Tic. A.Ş.nin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi istekli  
olarak belirlendiği, Met Ener. Üre. İnş. Taah. Turz. San. ve Tic. A.Ş. - Metgrup Müh. Ener.  
A.Ş. İş Ortaklığının ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olarak  
belirlendiği görülmüştür.  
İdare tarafından teklifi sınır değer altında kalan başvuru sahibi İş Ortaklığına  
09.12.2019 tarihli ve 58425 sayılı aşırı düşük teklif açıklama talep yazısının gönderildiği ve  
söz konusu yazılarda sorgulamaya tabi tutulacak iş kalemleri ile örnek analiz formatı ve Ek-  
O.5,6,7,8 tutanaklarına yer verildiği görülmüştür.  
Yukarıda yer verilen Kamu İhale Genel Tebliği açıklamalarından aşırı düşük teklif  
sorgulaması öngörülen ihalelerde yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş  
kalemi/grubunun yaklaşık maliyete oranının tespit edilmesi gerektiği, yaklaşık maliyeti  
oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranlarının  
kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ile iş  
kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten  
büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz girdileri tablosu”nun hazırlanarak yaklaşık  
maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay belgesine eklenmesi gerektiği, ihale  
komisyonunca, “sıralı iş kalemleri/grupları listesi”ne göre, tutarlarının yaklaşık maliyete  
oranlarının kümülatif toplamı %80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif  
toplama eklendiğinde %80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubunun sorgulamaya  
tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenmesi gerektiği ve bunların dışında  
kalan iş kalemleri/grupları için ise sorgulama yapılmaması gerektiği,  
Ayrıca, “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kâr ve genel gider hariç analiz  
toplamının %3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerinin tespit edilmesi, yaklaşık  
maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kâr ve genel  
gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama  
yapılmasının istenilmemesi gerektiği, ayrıca tutarı, kâr ve genel gider hariç analiz toplamının  
%3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin  
tutarlarının kümülatif toplamının kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması  
durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda %15’lik tutarın aşılmasına neden  
olan analiz girdisinin belirlenmesi, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için  
açıklama istenilmemesi, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/017  
: 48  
: 10.04.2020  
: 2020/UY.II-711  
açıklama istenilmesi, özel iş kalemleri ile paçal iş kalemleri için bu iş kalemlerinde bulunan  
analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının isteklilere verilmesi gerektiği  
anlaşılmaktadır.  
Bu kapsamda, idare tarafından oluşturulan sıralı girdiler tablosu incelendiğinde,  
sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/gruplarının yaklaşık maliyete oranlarının  
kümülatif toplamı %80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama  
eklendiğinde %80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubunun sorgulamaya tabi  
tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlendiği görülmektedir.  
İdarece 31 iş kaleminin sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemi/grubu olarak  
belirlendiği, EKAP üzerinden gönderilen 19.12.2019 tarihli ve 62018 sayılı yazıda İ.2, İ.1,  
İ.26, İ.25, İ.48, İ.34, İ.43, İ.18, İ.19, İ.20, E.109 ve İ.27 poz numaralı iş kalemlerine ilişkin  
analizlerin başvuru sahibi İş Ortaklığına gönderildiği, diğer iş kalemlerine/gruplarına ilişkin  
analizlerin ise gönderilmediği görülmüştür.  
Bununla birlikte, 19.12.2019 tarihli ve 62018 sayılı yazı ekinde gönderilen İ.2, İ.1,  
İ.26, İ.25, İ.48, İ.34, İ.43, İ.18, İ.19, İ.20, E.109 ve İ.27 poz numaralı iş kalemlerine ilişkin  
analizler incelendiğinde, açıklanması istenilen/istenilmeyen analiz girdilerinin belirlenmediği  
ve idarece sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemi/grubu içerisinde yer alan analiz  
girdilerinin temel girdilerine kadar ayrıştırılmadığı görülmüştür.  
Örneğin; İ.1 poz numaralı “Trafo sahalarında her türlü zeminde kazı yapılması” iş  
kalemi içerisinde yer alan ve açıklanması istenilen 15.120.1101 (Eski Poz No: Y.15.001/2B)  
poz numaralı analiz girdisinin makine, mazot ve işçilik gibi alt bileşenlerinin olduğu,  
15.120.1101 poz numaralı analiz girdisinin temel girdilerine kadar ayrıştırılmadığı ve İ.1 poz  
numaralı iş kalemi içerisinde yer alan analiz girdilerinin açıklanması istenilen/istenilmeyen  
analiz girdileri olarak belirlenmediği,  
Aynı şekilde İ.26 poz numaralı “Metal clad binası yapılması (Yardımcı servis odaları  
olacaktır. Bodrum kat bina m²sine dahil edilecektir. Bina drenajı, izolasyonu, klima, elektrik  
ve sıhhi tesisatı, yükleme platformu ve iniş merdivenleri bina fiyatına dahil olacaktır ayrıca  
bir bedel ödenmeyecektir.)” ve İ.25 poz numaralı “154 kV Kumanda binası yapılması (Bina  
drenajı, izolasyonu, klima, elektrik ve sıhhi tesisat bina fiyatına dahil olacaktır.) (su basman  
katı için ayrıca bir bedel ödenmeyecektir)” iş kalemi içerisinde yer alan ve açıklanması  
istenilen birçok analiz girdisinin (Y.21.101/01, Y.25.002/02, Y.26.020/305A vb.) makine,  
malzeme ve işçilik gibi alt bileşenlerinin olduğu, Y.21.101/01, Y.25.002/02, Y.26.020/305A  
vb. birçok analiz girdisinin temel girdilerine kadar ayrıştırılmadığı ve İ.26 ve İ.25 poz  
numaralı iş kalemi içerisinde yer alan analiz girdilerinin açıklanması istenilen/istenilmeyen  
analiz girdileri olarak belirlenmediği görülmüştür.  
İdare tarafından 04.03.2020 tarihinde gönderilen şikâyete cevap yazısı incelendiğinde  
İnşaat kalemlerinin analiz formatları, İsteklinin talebi üzerine 19.12.2019 tarih ve 62018  
sayılı yazı ile bildirilmiştir. Söz konusu yazı ekinde verilen inşaat kalemleri analizlerinde  
açıklama istenilmeyen girdiler belirtilmemekle birlikte; savunmanın, Kamu İhale Genel  
Tebliğinin 45.1.2.3 maddesinde belirtildiği üzere açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/017  
: 48  
: 10.04.2020  
: 2020/UY.II-711  
de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstererek yapıldığı görülmüştür.şeklinde  
ifadelere yer verildiği görülmüş olup, anılan yazıdan da idare tarafından sorgulamaya tabi iş  
kalemleri içerisinde yer alan analiz girdilerinin açıklanması istenilen/istenilmeyen analiz  
girdileri olarak belirlenmediğinin ifade edildiği anlaşılmaktadır.  
Dolayısıyla, bu haliyle aşırı düşük teklif sorgulama işleminin usulüne uygun olarak  
gerçekleştirilmediği, bu şekilde yapılan bir sorgulama sonucunda aşırı düşük teklif  
açıklamalarına ilişkin sağlıklı bir değerlendirme yapılabilmesinin imkân dâhilinde olmadığı  
anlaşılmıştır. Bu çerçevede,  
a) “Sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak tutarlarının yaklaşık maliyete  
oranlarının kümülatif toplamı %80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif  
toplama eklendiğinde %80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubunun, sorgulamaya  
tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenmesi,  
b) Sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/gruplarına ait birim fiyat analizlerinin  
temel girdilere (işçilik, mazot, diğer malzeme girdileri, makine amortismanı vb. makine  
girdileri) kadar ayrıştırılması,  
c) Sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/gruplarına ait analizlerde aynı poz  
numarasına sahip girdilerin miktar ve tutarlarının toplanması (örneğin sorgulamaya tabi  
tutulacak olan iş kalemi analizi içerisinde yer alan tüm mazot girdilerinin toplanması),  
d) Bu işlemlerden sonra Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre  
açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirlenmesi,  
e) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre aynı girdinin birden  
fazla sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemi analizinde yer alması halinde, bu girdinin  
oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde  
olan analiz girdisi için açıklama istenilmesi (Örneğin mazot girdisi birden fazla sorgulamaya  
tabi tutulacak olan iş kalemi analizinde yer alması durumunda, eğer bu sorgulamaya tabi  
tutulacak olan iş kalemleri analizlerinden en az birinde mazot girdisinin oranı söz konusu  
analiz toplamının %3’ünün üstünde olması halinde açıklama istenilmesi),  
f) Sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemlerinin tümüne ilişkin olarak tek bir  
açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesinin hazırlanması,  
Hazırlanan açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesi ile birlikte temel girdilerin  
cins ve miktarlarının gösterildiği, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemlerine ait analiz  
formatlarının sınır değer altında teklif veren istekli/isteklilere gönderilerek yeniden aşırı  
düşük teklif açıklaması istenilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.  
Ayrıca, yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi gerektiği sonucuna  
ulaşıldığından başvuru sahibi İş Ortaklığının aşırı düşük teklif açıklamasının reddedilmesine  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/017  
: 48  
: 10.04.2020  
: 2020/UY.II-711  
neden olan iddialar ile ilgili olarak değerlendirme yapılmasına gerek olmadığı sonucuna  
ulaşılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, sorgulamaya tabi iş  
kalemlerine ait analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının yukarıda  
belirtildiği şekliyle hazırlanarak, aşırı düşük teklif açıklama yazısı ekinde gönderilmek  
suretiyle teklif fiyatı sınır değerin altında olan istekli/isteklilerden yeniden aşırı düşük teklif  
açıklaması istenilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak  
yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.