Bilgi
İKN
2019/525473
Başvuru Sahibi
Mersin Çağdaş Tur. İnş. Tem. Oto. Petrol Gıda İth. İhr. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti.
İdare
Mersin Orman İşletme Müdürlüğü
İşin Adı
Personel Servis Aracı Kiralama
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/038
: 27
: 15.09.2021
: 2021/UH.I-1723
BAŞVURU SAHİBİ:
Mersin Çağdaş Tur. İnş. Tem. Oto. Petrol Gıda İth. İhr. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Mersin Orman İşletme Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/525473 İhale Kayıt Numaralı “Personel Servis Aracı Kiralama” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Mersin Orman İşletme Müdürlüğü tarafından 11.11.2019 tarihinde açık ihale usulü ile
gerçekleştirilen “Personel Servis Aracı Kiralama” ihalesine ilişkin olarak Mersin Çağdaş Tur.
İnş. Tem. Oto. Petrol Gıda İth. İhr. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin 13.02.2020 tarihinde
yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 18.02.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru
sahibince 26.02.2020 tarih ve 10307 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 26.02.2020 tarihli
dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. Kamu İhale Kurulunun 30.06.2021
tarihli ve 2021/MK-268 sayılı kararı gereğince yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/389-01 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında
yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhale komisyonu tarafından vergi borcu bulunduğu gerekçesiyle geçici
teminatlarının gelir kaydedilerek tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı ve yasaklama
kararı verilmesi gerektiğinin belirtildiği Uray Vergi Dairesinin yazısında belirtilen 5.712,56
TL vergi borcunun şirket adına tahakkuk etmediği, söz konusu borcun %49 hisse oranına
sahip oldukları adi ortaklığın borcu olduğu, şirketlerinin pilot ortak olmadığı, anılan vergi
dairesinin herhangi bir bildirimde bulunmadığı ve vergi borçlarının olmadığına dair belge
verdiği, anılan belgenin resmi belge olduğu, idareyi yanıltmak amacıyla verilmediği,
şirketlerinin herhangi bir kusurunun bulunmadığı, şirketlerinin gerçeğe aykırı belge
düzenlemediği, teminat mektubunun gelir kaydedilmesinin mümkün olmadığı, Vergi Usul
Kanunu ve Amme Alacaklarının Tahsil Usul Hakkında Kanun’da adi ortaklığın vergi
borcundan ortakların vergi borcunun tamamından sorumlu olduklarına dair bir hükmün
bulunmadığı,
2) İdareye verilen 04.02.2020 tarihinde 34295 sayılı dilekçe ile vergi numarasının ifşa
edildiği, idarenin de buna göre işlem tesis ettiği söz konusu durumun Vergi Usul Kanunu’nun
“vergi mahremiyeti” başlıklı 5’inci maddesi ile 362’nci ve 239’uncu maddelerine aykırı
olduğu, idare yetkililerinin bunu sunan kişi ve kişiler hakkında suç duyurusunda bulunması
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/038
: 27
: 15.09.2021
: 2021/UH.I-1723
gerekirken bulunmadığı, idare yetkililerinin suç işlediği,
Ayrıca Ademoğulları Ltd. Şti. ve Mersin Ade Tur. Ltd. Şti.nin arasında organik bağ
bulunduğu gerekçesiyle itirazen şikâyet başvurusunda bulundukları, Kamu İhale Kurulunun
15.01.2020 tarih ve 2020/UH.I-116 sayılı kararında Ademoğulları Ltd. Şti.nin teklifinin
değerlendirme dışı bırakıldığı, bu bağlamda Mersin Ade Tur. Ltd. Şti.nin teklif fiyatı yüksek
tutularak Ademoğulları Ltd. Şti.nin geçici teminat mektubunu sonradan sunduğu, bu açıdan
Kamu İhale Kanunu’nun 17’nci maddesinde göre ihaleye fesat karıştırma suçunu işlemiş
oldukları iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
İhale süreci içerisinde başvuru konusu ihaleye ilişkin alınan 18.03.2020 tarih ve
2020/UH.I-561 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı ile “itirazen şikâyet başvurusunun reddine”
karar verildiği,
Anılan Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada, Ankara 23. İdare Mahkemesinin
07.07.2020 tarihli E:2020/923, K:2020/1072 sayılı kararında "davanın reddine" karar
verilmesi üzerine yapılan temyiz başvurusu sonucunda Danıştay Onüçüncü Dairesi tarafından
14.01.2021 tarihli ve E:2020/2404, K:2021/116 sayılı kararın verildiği. Bu kararın gereklerini
yerine getirmek üzere alınan 30.06.2021 tarihli ve 2021/MK-268 sayılı Kurul kararı ile “1-
Kamu İhale Kurulunun 18.03.2020 tarihli ve 2020/UH.I-561 sayılı kararının 1’inci iddia ile
ilgili değerlendirmelerin iptaline,
2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin
1’inci iddiasının esasının yeniden incelenmesine,” karar verildiği anlaşılmıştır.
Söz konusu Kurul kararı üzerine esas incelemesi başvuru sahibinin 1’inci iddiası ile
sınırlı yapılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde ortak
girişim “İhaleye katılmak üzere birden fazla gerçek veya tüzel kişinin aralarında yaptıkları
anlaşma ile oluşturulan iş ortaklığı veya konsorsiyumlar” olarak tanımlanmıştır.
Aynı Kanun’un “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde “…
Aşağıda belirtilen durumlardaki istekliler ihale dışı bırakılır:
…
d) Türkiye'nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş vergi
borcu olan.
…
Kurum, dördüncü fıkranın; (c) bendi ile ilgili olarak Sosyal Güvenlik Kurumu
Başkanlığının uygun görüşünü alarak sosyal güvenlik prim borcunun kapsamı ve tutarını; (d)
bendi ile ilgili olarak, Gelir İdaresi Başkanlığının uygun görüşünü alarak vergi borcu
kapsamına girecek vergileri; tür ve tutar itibariyle belirlemeye yetkilidir.
Bu madde kapsamında istenen belgelerden hangilerinin taahhütname olarak
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/038
: 27
: 15.09.2021
: 2021/UH.I-1723
sunulabileceği Kurum tarafından belirlenir. Gerçeğe aykırı hususlar içeren taahhütname
sunulması veya ihale üzerinde kalan istekli tarafından taahhüt altına alınan durumu tevsik
eden belgelerin sözleşme imzalanmadan önce verilmemesi halinde bu durumda olanlar ihale
dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir.” hükmü,
“Ortak girişimler” başlıklı 14’üncü maddesinde “…İş ortaklığı anlaşma ve
sözleşmesinde, iş ortaklığını oluşturan gerçek veya tüzel kişilerin taahhüdün yerine
getirilmesinde müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları, konsorsiyum anlaşma ve
sözleşmesinde ise, konsorsiyumu oluşturan gerçek veya tüzel kişilerin, işin hangi kısmını
taahhüt ettikleri ve taahhüdün yerine getirilmesinde koordinatör ortak aracılığıyla
aralarındaki koordinasyonu sağlayacakları belirtilir.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhale dışı bırakılma” başlıklı
51’inci maddesinde “(1) Kanunun 10 uncu maddesinde yer alan hükümler gereğince;
…
ç) Türkiye'nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş vergi
borcu olan,
…
(2) İhale üzerinde kalan istekliden, birinci fıkranın (a), (b), (c), (ç), (d) ve (f)
bentlerinde belirtilen durumlarda olmadığına dair belgelerin sözleşme imzalanmadan önce
istenilmesi zorunludur. Bu belgelerin ihale usulüne göre son başvuru ve/veya ihale tarihinde
isteklinin anılan bentlerde belirtilen durumlarda olmadığını göstermesi gerekir.
(3) Ortak girişimlerde söz konusu belgelerin yukarıda öngörülen şekilde bütün
ortaklarca ayrı ayrı verilmesi zorunludur.
…
(6) Birinci fıkranın (ç) bendindeki “Türkiye’de kesinleşmiş vergi borcu”nun
kapsamına girecek vergilerin tür ve tutarı Kamu İhale Genel Tebliğinde belirlenir.
(7) Türkiye’de kesinleşmiş vergi borcunun değerlendirilmesinde ise isteklinin;
a) Beyan üzerine alınan veya maktu olarak belirlenip ödemesi belirli tarihlerde
yapılan vergilerde ödeme vadesi geçmiş olup ödeme yapılmamış ise kesinleşmiş vergi borcu
olduğu,
b) Re’sen, ikmalen veya idarece yapılan tarhiyatlara karşı dava açma süresi
geçirilmediği sürece, kesinleşmiş vergi borcu olmadığı,
c) Re’sen, ikmalen veya idarece yapılan tarhiyatlara karşı vergi yargısında dava
açılmışsa bu dava üzerine tahsil edilebilir hale gelmiş ve süresinde ödenmemiş alacak
bulunmadığı sürece kesinleşmiş vergi borcu olmadığı,
ç) Vadesi geçtiği halde ödenmemiş ancak vergi idaresi tarafından taksitlendirilmiş
veya tecil edilmiş vergi borçlarının, vadesindeki ödemeler aksatılmadığı sürece, kesinleşmiş
vergi borcu olmadığı,
d) Vergi borcunun 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
hükümleri çerçevesinde cebren tahsili yolunda tesis edilen işlemlere karşı dava açılması
halinde, bu dava sürecinde veya sonucunda takip ve tahsili durduracak geçici veya nihai bir
karar bulunmadığı durumlarda kesinleşmiş vergi borcu olduğu,
kabul edilecektir.” hükmü,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/038
: 27
: 15.09.2021
: 2021/UH.I-1723
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İsteklilerden 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddenin
dördüncü fıkrasına göre istenecek belgeler” başlıklı 17’nci maddesinde “17.1. 4734 sayılı
Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının,
…
(d) bendinde; “Türkiye'nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca
kesinleşmiş vergi borcu olan, … isteklilerin ihale dışı bırakılacağı hükme bağlanmıştır.
…
17.4. 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (d) bendine ilişkin
olarak,
17.4.1. Yıllık gelir, yıllık kurumlar, katma değer, özel tüketim, özel iletişim, motorlu
taşıtlar, şans oyunları, damga, banka ve sigorta muameleleri vergileri, gelir ve kurumlar
vergisine ilişkin tevkifatlar ve geçici vergiler ile bu alacaklara ilişkin vergi ziyaı cezaları,
gecikme zammı ve faizleri bağlamında toplam 5.000 TL'yi aşan tutarlardaki borçlar vergi
borcu olarak kabul edilecektir.
17.4.2. İsteklinin;
a) Beyan üzerine alınan veya maktu olarak belirlenip ödemesi belirli tarihlerde
yapılan vergilerde ödeme vadesi geçmiş olup ödeme yapılmamış ise kesinleşmiş vergi borcu
olduğu,
b) Vergi borcunun 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
hükümleri çerçevesinde cebren tahsili yolunda tesis edilen işlemlere karşı dava açılması
halinde, bu dava sürecinde veya sonucunda takip ve tahsili durduracak geçici veya nihai bir
karar bulunmadığı durumlarda kesinleşmiş vergi borcu olduğu,
c) Resen, ikmalen veya idarece yapılan tarhiyatlara karşı vergi yargısında dava
açılmışsa bu dava üzerine tahsil edilebilir hale gelmiş ve süresinde ödenmemiş alacak
bulunmadığı sürece kesinleşmiş vergi borcu olmadığı,
ç) Resen, ikmalen veya idarece yapılan tarhiyatlara karşı dava açma süresi
geçirilmediği sürece, kesinleşmiş vergi borcu olmadığı,
d) Vadesi geçtiği halde ödenmemiş ancak vergi idaresi tarafından taksitlendirilmiş
veya tecil edilmiş vergi borçlarının, vadesindeki ödemeler aksatılmadığı sürece, kesinleşmiş
vergi borcu olmadığı,
kabul edilecektir.
17.4.3. İsteklilerin vergi borcu olmadığına ilişkin belgeyi, başvuracakları herhangi bir
almaları mümkündür. Bu belgenin; son başvuru ve/veya ihale tarihi itibarıyla olan durumu
göstermesi ve isteklinin 17.4.1. numaralı alt maddede belirtilen alacak türlerinden olan
borçları dikkate alınarak ilgili vergi dairelerinden temin edilen bilgiler kapsamında
düzenlenmesi gerekmektedir.
…
17.6.3. 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d),
(e) ve (g) bentleri gereğince, ihaleye katılan isteklinin teklifinin başka bir sebeple
değerlendirme dışı bırakılıp bırakılmadığı, bu isteklinin teklifinin ekonomik açıdan en
avantajlı teklif olup olmadığı veya ihalenin iptal edilip edilmediğine bakılmaksızın,
isteklilerin taahhüt edilen duruma aykırı hususlarının bulunduğunun anlaşılması (sosyal
güvenlik prim veya vergi borcu bulunması gibi) halinde, bu durumda olanların ihale dışı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/038
: 27
: 15.09.2021
: 2021/UH.I-1723
bırakılarak geçici teminatlarının gelir kaydedilmesi, ancak haklarında ihalelere katılmaktan
yasaklama kararı verilmemesi gerekmektedir…” açıklamaları bulunmaktadır.
Şikâyete konu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı
2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Personel Servis Aracı Kiralama Hizmeti (Kısa zamanlı)
b) Türü: Hizmet alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.
d) Kodu:
e) Miktarı: 2020 Yılında, 253 mesai günü süre ile 2 adet sürücü dahil en az 24 kişilik,
4 adet sürücü dahil en az 30 kişilik ve 2 adet sürücü dahil en az 40 kişilik araç ile personel
servis aracı kiralanması
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Mersin İl merkezi sınırları içinde olup,
birim fiyat teklif cetvelinde belirtilen güzergahlardır.” düzenlemesi,
“İhale dışı bırakılma ve yasak fiil veya davranışlar” başlıklı 10’uncu maddesinde
“10.1. İsteklilerin, ihale tarihinde 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü
fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e), (g) ve (i) bentlerinde belirtilen durumlarda olmaması
gerekmektedir. Anılan maddenin dördüncü fıkrasının (c) ve (d) bentleri hariç, bu
durumlarında değişiklik olan istekli, İdareye derhal bilgi verecektir. İhale üzerinde kalan
istekli ise sözleşmenin imzalanmasından önce, ihale tarihinde 4734 sayılı Kanunun 10 uncu
maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g) bentlerinde belirtilen durumlarda
olmadığına ilişkin belgeleri verecektir.
10.2. Bu Şartnamenin 9 uncu maddesi uyarınca ihaleye katılamayacak olanlar ile
4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca ihale dışı bırakılma
nedenlerini taşıyan istekliler değerlendirme dışı bırakılır.
10.3. 4734 sayılı Kanunun 11 inci maddesi uyarınca ihaleye katılamayacak olanlar ile
17 nci maddesinde sayılan yasak fiil veya davranışta bulunduğu tespit edilenler hakkında,
ayrıca fiil veya davranışın özelliğine göre aynı Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen
hükümler uygulanır.” düzenlemesi,
“Sözleşmeye davet” başlıklı 39’uncu maddesinde “39.1. 4734 sayılı Kanunun 41 inci
maddesinde belirtilen sürenin bitimini, ön mali kontrol yapılması gereken hallerde ise bu
kontrolün tamamlandığı tarihi izleyen günden itibaren üç gün içinde, ihale üzerinde bırakılan
istekli sözleşmeye davet edilir. Bu davet yazısında, tebliğ tarihini izleyen on gün içinde yasal
yükümlüklerini yerine getirmek suretiyle sözleşmeyi imzalaması hususu bildirilir. Yabancı
istekliler için bu süreye oniki gün ilave edilecektir.
39.2. İsteklinin, bu davet yazısının bildirim tarihini izleyen on gün içinde yasal
yükümlülüklerini yerine getirerek sözleşmeyi imzalaması zorunludur.” düzenlemesi,
“Sözleşme yapılmasında isteklinin görev ve sorumluluğu” başlıklı 41’inci maddesinde
“41.1. İhale üzerinde bırakılan istekli, sözleşmeye davet yazısının bildirim tarihini izleyen on
gün içinde, ihale tarihi itibariyle mesleki faaliyetini mevzuatı gereği ilgili odaya kayıtlı olarak
sürdürdüğüne ve ihale tarihinde 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/038
: 27
: 15.09.2021
: 2021/UH.I-1723
fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g) bentlerinde sayılan durumlarda olmadığına dair belgeler
ile kesin teminatı verip diğer yasal yükümlülüklerini de yerine getirerek sözleşmeyi imzalamak
zorundadır.
41.2. İhale üzerinde bırakılan isteklinin ortak girişim olması halinde, ihale tarihi
itibariyle mesleki faaliyetini mevzuatı gereği ilgili odaya kayıtlı olarak sürdürdüğüne ve ihale
tarihinde 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e)
ve (g) bentlerinde sayılan durumlarda olunmadığına ilişkin belgeleri her bir ortak ayrı ayrı
sunmak zorundadır.
41.3. İhale üzerinde bırakılan yabancı istekliler, ihale tarihi itibariyle mesleki
faaliyetini mevzuatı gereği ilgili odaya kayıtlı olarak sürdürdüğüne ve ihale tarihinde 4734
sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g)
bentlerinde sayılan durumlarda olmadığına dair belgelerden, kendi ülkelerindeki mevzuat
uyarınca dengi olan belgeleri sunacaklardır. Bu belgelerin, isteklinin tabi olduğu mevzuat
çerçevesinde denginin bulunmaması ya da düzenlenmesinin mümkün olmaması halinde, bu
duruma ilişkin yazılı beyanlarını vereceklerdir. Ancak bu husus, yabancı gerçek kişi isteklinin
uyruğunda bulunduğu ya da yabancı tüzel kişi isteklinin şirket merkezinin bulunduğu ülkenin
Türkiye'deki temsilciliklerine veya o ülkelerdeki Türkiye Cumhuriyeti konsolosluklarına teyit
ettirilecektir.
41.4. Mücbir sebep halleri dışında, ihale üzerinde bırakılan isteklinin, sözleşmeyi
imzalamaması durumunda, geçici teminatı gelir kaydedilerek, hakkında 4734 sayılı Kanunun
58 inci maddesi hükümleri uygulanır. Ancak, 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi
kapsamında taahhüt altına alınan durumu tevsik etmek üzere sunulan belgelerin taahhüt
edilen duruma aykırı hususlar içermesi halinde, geçici teminatı gelir kaydedilmekle birlikte,
hakkında yasaklama kararı verilmez.” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuru konusu ihaleye ilişkin alınan 18.03.2020 tarih ve 2020/UH.I-561 sayılı Kamu
İhale Kurulu kararında “…Mersin Ade Tur. İnş. Oto. Nak. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.
tarafından yapılan ihbar niteliğindeki başvuru üzerine idare tarafından 07.02.2020 tarihli ve
284349 sayılı Uray vergi Dairesi Müdürlüğü’ne yazılan yazıda “…11.11.2019 tarihi itibariyle
Mersin Çağdaş Tur. İnş. Tem. Oto. Petrol Gıda İth. İhr. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin
1) Mersin Çağdaş Tur. İnş. Tem. Oto. Petrol Gıda İth. İhr. Taah. Tic. ve San. Ltd.
Şti.nin 217… vergi numarası ile borcunun bulunup bulunmadığı,
2) Mersin Çağdaş Tur. İnş. Tem. Oto. Petrol Gıda İth. İhr. Taah. Tic. ve San. Ltd.
Şti.nin başka iş ortaklığı bulunup bulunmadığı, bulundu ise bu iş ortaklığının borcunun olup
olmadığı,
3) DSİ Adana 6. Bölge Müdürlüğü’nce 2012/71259 kayıt numarası ile yapılan “22
kişilik şoförlü araç kiralama” ihalesine iş ortaklığı olarak katılan Mersin Çağdaş Tur. İnş.
Tem. Oto. Petrol Gıda İth. İhr. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti. ile MERSİN İKİZLER Tur. İnş. Pet.
Tem. Zir. İlç. Hır. San. Tic. Ltd. Şti.nin almış olduğu 618… nolu vergi numarasının borcunun
bulunup bulunmadığı” ifadelerine yer verilmiştir.
Uray vergi Dairesi Müdürlüğü tarafından gönderilen 07.02.2020 tarih ve 16178 sayılı
yazıda “…1. İhale tarihi olan 11/11/2019 tarihinde Dairemizin 217… vergi numarasında
kayıtlı mükellefi Mersin Çağdaş Tur. İns. Tem. Otom. Pet. Gıd. İth. İhr. Taah. Tic. Ltd. Şti.nin
11/11/2019 tarihi itibariyle "Kamu İhale Mevzuatı/İhaleye girmek için" sistem üzerinden
borcunun bulunmadığı,
2. Dairemizin 217… vergi numarasında kayıtlı Mersin Çağdaş Tur. İnş. Tem. Oto.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/038
: 27
: 15.09.2021
: 2021/UH.I-1723
Petrol Gıda İth. İhr. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti. Pet. Gıd. İth. İhr. Taah. Tic. Ltd. Şti.nin
11/11/2019 tarihi itibariyle dairemizde bir iş ortaklığı bulunmadığı,
3. Dairemizin 618…vergi kimlik numarasında 01/09/2012-31/12/2012 tarihleri
arasında mükellef bulunan Mersin İkizler ve Mersin Çağdaş Adi Ortaklığının 11/11/2019
tarihi itibariyle 5.712,56 TL vergi borcunun bulunduğu, 06/02/2020 tarihinde borcun
tamamının ödendiği anlaşılmış” ifadelerine yer verilmiştir.
Öte yandan, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından ise teklif mektubunun 3’üncü
maddesinde ihale tarihinde 4734 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesinin dördüncü fıkrasının
(d) bendinde belirtilen kesinleşmiş vergi borcu olma durumunda olunmadığı ve
olunmayacağı, sözleşme imzalanmadan önce belirtilen durumda olunmadığına ilişkin
belgelerin idareye sunulacağının taahhüt edildiği anlaşılmıştır.
Başvuru sahibi istekli tarafından idareye şikâyet ve Kuruma itirazen şikâyet
dilekçelerinin ekinde ihale tarihi itibariyle Mersin Çağdaş Tur. İns. Tem. Otom. Pet. Gıd. İth.
İhr. Taah. Tic. Ltd. Şti.nin borcunun bulunmadığına dair Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir
İdaresi Başkanlığı İnternet Vergi Dairesi üzerinden alınan vadesi geçmiş borç durumunu
gösterir belgenin sunulduğu görülmüştür…” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.
Danıştay Onüçüncü Dairesi’nin 14.01.2021 tarihli ve E:2020/2404, K:2021/116 sayılı
kararı üzerine alınan 30.06.2021 tarihli ve 2021/MK-268 sayılı Kurul kararında “…Tüm bu
hususlar bir arada değerlendirildiğinde, davacı şirketin Mersin İkizler firması ile oluşturduğu
iş ortaklığının vergi borcu bulunduğu hâlde "borcu yoktur" yazısı alabilmesinin, Gelir İdaresi
Başkanlığı'nın sorgulama yapılan intranet sisteminin teknik bir yetersizliği ya da sorunu
sebebiyle mi, yoksa Gelir İdaresi Başkanlığı'nın iş ortaklığına ait vergi borcunu, hukuken iş
ortaklığını oluşturan kişilerin müştereken ve müteselsil borcu olarak görmemesi nedeniyle
intranet sisteminin bu şekilde çalıştırılması sebebiyle mi olduğunun açıklığa kavuşturulması
gerekmektedir…” ifadelerine yer verilmiştir.
Bunun üzerine Kurum tarafından 23.08.2021 tarihinde Mersin Vergi Dairesi
Başkanlığına yazılan yazıda “2019/525473 İhale kayıt numaralı "…Bu bağlamda aşağıda
belirtilen bilgi ve belgelere ihtiyaç duyulmuştur:
1. Mersin Çağdaş Tur. İnş. Tem. Otom. Pet. Gıd. İth. İhr. Taah. Tic. Ltd. Şti. ile Mersin
İkizler firmasının oluşturduğu iş ortaklığının vergi borcu bulunduğu halde Mersin Çağdaş
Tur. İnş. Tem. Otom. Pet. Gıd. İth. İhr. Taah. Tic. Ltd. Şti.nin ihale tarihinde vergi borcunun
bulunmadığına dair yazı alabilmesi Gelir İdaresi Başkanlığı'nın sorgulama yapılan intranet
sisteminin teknik bir yetersizliği ya da sorunu mudur?
2. Diğer yandan Gelir İdaresi Başkanlığı'nın iş ortaklığına ait vergi borcunu, hukuken
iş ortaklığını oluşturan kişilerin müştereken ve müteselsil borcu olarak değerlendirmemesi
nedeniyle intranet sisteminin bu şekilde çalıştırılması sebebiyle midir?” ifadelerine yer
verilerek bilgi ve belge talebinde bulunulmuştur.
Mersin Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından 26.08.2021 tarihinde gönderilen cevap
yazısında “Başkanlığımızca ihtiyaç duyduğunuz bilgi ve belgelere ilişkin yukarıdaki sıra
numarasına uygun olarak verilen cevaplar aşağıdadır.
1. Bilindiği üzere Vergi Dairelerinde mükellefiyet ile ilgili işlemler "Vergi Numaraları"
üzerinden takip edilmektedir. Vergi kimlik numarası; sürekli yükümlülüğe tabi gerçek kişi,
tüzel kişi ile tüzel kişiliği olmayan diğer kişiler ve her nevi ortaklıklar ile sürekli yükümlülüğe
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/038
: 27
: 15.09.2021
: 2021/UH.I-1723
tabi olmamakla birlikte ekonomik faaliyetlerinde kullanmak zorunda olan gerçek ve tüzel
kişiler ile tüzel kişiliği olmayan diğer kişilere merkezi mükellef sicil kütüğünden verilen
numaradır.
"Vergi Borcunun Bulunmadığına Dair Yazı" almak isteyen mükellefler, Vergi
Dairelerine dilekçe ile başvuruda bulunarak borç durumlarını gösteren belgeyi almaktadırlar.
Buradaki önemli nokta, borç durumu ile ilgili olarak hangi mükellef başvuruda bulunmuş ise
o mükellefle ilgili işlem yapılmaktadır.
Olayı örneklemek gerekirse, "A" adi ortaklığının ortakları "C" ve "B" Limited
Şirketleri olduğunda, bunların ayrı ayrı vergi numaraları bulunduğundan tüzel kişiliği
olmayan "A" adi ortaklığının ayrı, "C" Limited Şirketinin ayrı, "B" Limited Şirketinin ayrı
borcu yok kağıdı başvurusunda bulunması gerekmektedir. Her ne kadar "A" adi ortaklığının
borçlarından "B" ve "C" Limited Şirketleri sorumlu olsa da, bu borç 6183 sayılı A.A.T.U.H.
Kanun hükümlerine göre sorumluluktan dolayı "B" ve "C" Limited Şirketleri hakkında
"Cebren Takip" işlemlerine başlanması durumunda hukuki anlam kazanır.
2. Bu soruya Gelir İdaresi Başkanlığımızca cevap verilmesi gerekmektedir.
Ayrıca konu ile ilgili olarak Başkanlığımız Uray Vergi Dairesi Müdürlüğüyle yapılan
yazışma sonucu alınan cevabi 23/08/2021 tarih ve 14474 sayılı yazı ile ekleri ilişikte
gönderilmiştir.” ifadelerine ve yazı ekinde belgelere yer verilmiştir.
Ayrıca gönderilen belgeler arasında yer alan “ödeme emri” başlıklı belgede
“Borçlunun Müteselsil Sorumlu
Vergi Kimlik no: 217…
Adı Soyadı / Unvanı: Mersin Çağdaş Tur. İnş. Tem. Otom. Pet. Gıd. İth. İhr. Taah. Tic.
Ltd. Şti.
…
Asıl Amme Borçlusu VKN: 618…
AD Ort. Mersin İkizler ve Mersin Çağdaş” bilgilerinin yer aldığı görülmektedir.
Aynı zamanda Mersin Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından gönderilen belgeler arasında
yer alan 26.08.2021 tarih ve E-98575842-250.99-45103 sayılı iç yazışmada “…Adı geçen
Dairemizin 217… vergi kimlik numarasında kayıtlı Mersin Çağdaş Tur. İnş. Tem. Otom. Pet.
Gıd. İth. İhr. Taah. Tic. Ltd. Şti.nin bahse konu ihale tarihi olan 11/11/2019 tarihi itibariyle
"Kamu İhale Mevzuatı/ İhaleye girmek için" sistem üzerinden borcu yoktur yazı talebinde
bulunmuştur.
Söz konusu talebe istinaden GİBİNTRANET/ YBS/Tahsilat/ Borcu Yoktur Yazısı
işlemleri altında İş Emri Borç Sorgulama Ekranından 217… vergi numarasında kayıtlı
Mersin Çağdaş Tur. İnş. Tem. Otom. Pet. Gıd. İth. İhr. Taah. Tic. Ltd. Şti.nin (EK-1)
11/11/2019 tarihi itibariyle ekte yer alan borç sorgulamasından (EK-3) da görüleceği gibi
borcunun olmadığı görülmüş olup, 11/11/2019 tarihinde borcunun olmadığına ilişkin yazı,
sorgulama ve cevaplamanın GİB tarafından yapılarak (EK-9,10) borcu yok olarak
onaylanmıştır.
Adı geçen mükellefin Dairemizin 618… vergi kimlik numarasında 01/09/2012-
31/12/2012 tarihleri arasında mükellef bulunan Mersin İkizler Ve Mersin Çağdaş Adi
Ortaklığının (EK-2) ortağı olduğu, 11/11/2019 tarihi itibariyle 5.712,56 TL vergi borcunun
bulunduğu, (EK-4) 09/07/2019 tarihinde müteselsil sorumlu olarak hakkında ödeme emri
(EK-5,6,7,8) düzenlenerek 14/07/2019 tarihinde elektronik ortamda tebliği edildiği,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/038
: 27
: 15.09.2021
: 2021/UH.I-1723
06/02/2020 tarihinde borcun tamamının ödendiği anlaşılmıştır.” ifadelerine yer verildiği
görülmüştür.
Ayrıca Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 20.02.2017 tarihli ve E.19846 sayılı “İş
Ortaklıklarının Vergi Borcu Sorgulaması” konulu Kurumun bilgi talebine ilişkin gönderilen
bir yazıda “…Bilindiği üzere, mükellefler ve ilgililere vergi borcunun olup olmadığına dair
yazılar;
- 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 10 uncu maddesi ve ilgili mevzuatına göre
ihalelere katılmak üzere,
- 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 22/A maddesine
göre,
- Diğer nedenlerle,
Bakanlığımızca verilmektedir
6183 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinde, amme borçlusu veya borçlu terimi, amme
alacağını ödemek mecburiyetinde olan hakiki ve hükmi şahısları ve bunların kanuni temsilci
veya mirasçılarını ve vergi mükelleflerini, vergi sorumlusunu, kefili ve yabancı şahıs ve
kurumlar temsilcilerini ifade ettiği hüküm altına almış, Kanunun 35 inci maddesinde limited
şirket ortaklarının, mükerrer 35 inci maddesinde ise tüzel kişilerle küçüklerin ve kısıtlıların,
vakıflar ve cemaatler gibi tüzel kişiliği olmayan teşekküllerin kanuni temsilcilerinin, amme
borçlarının ödenmesinden sorumluluğuna ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.
Amme alacağının ödenmesinde sorumluluğu bulunan kişilere yönelik olarak 6183
sayılı Kanunda yer verilen düzenlemelerin dışında, diğer Kanunlarda da (213 sayılı Vergi
Usul Kanununun 10 uncu maddesi, 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci
Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunun 12 nci maddesi, 5488 sayılı Tarım
Kanununun 23 üncü maddesi, gibi) amme alacaklarının ödenmesi bakımından sorumluluk
düzenlemelerine yer verilmiştir.
Bu itibarla, usulüne uygun olarak tarh ve tahakkuk etmiş olan amme alacaklarının
amme borçlusunca süresinde ödenmemesi durumunda, bu alacakların gerek 6183 sayılı
Kanunda gerekse diğer kanunlarda amme borçlusu olarak sorumluluk yüklenmiş olan
kişilerden takip ve tahsil edilmesi gerekmektedir.
Öte yandan, 6183 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinde, ödeme süresi içerisinde
ödenmeyen amme alacağının tahsil dairesince cebren tahsil olunacağı, aynı Kanunun 55 inci
maddesinde de, amme alacağını vadesinde ödemeyenlere, 7 gün içinde borçlarını ödemeleri
veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumunun bir ödeme emri ile tebliğ edileceği hüküm
altına alınmış olup, cebri takibata başlamadan önce amme borçlusu bu ödeme emrinin tebliği
ile son kez ihtar edilmektedir.
Buna göre, 6183 sayılı Kanunun 22/A maddesine göre düzenlenecek olan vadesi
geçmiş borç durumunu gösterir belgelerin düzenlenmesi aşamasında; bu belgeyi talep eden
mükellefin, asıl amme borçlusu sıfatından kaynaklanan amme alacakları yanında, bu kişilerin
ikincil sorumluluğu ile müşterek ve müteselsil sorumluluğunun bulunduğu amme
alacaklarından ödeme emri tebliğ edilmek suretiyle takibine başlanılmış amme alacakları da
dikkate alınmaktadır.
Diğer taraftan, 4734 sayılı Kamu ihale Kanununun 10 uncu maddesi ve ilgili
mevzuatına göre ihalelere katılmak üzere mükelleflere veya ilgililere verilecek vadesi geçmiş
borç durumunu gösterir belgelerin düzenlenmesi aşamasında da bu belgeyi talep eden
mükellefin asıl amme borçlusu sıfatından kaynaklanan amme alacaklarının yanında, bu
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/038
: 27
: 15.09.2021
: 2021/UH.I-1723
kişilerin ikincil sorumluluğu ile müşterek ve müteselsil sorumluluğunun bulunduğu amme
alacaklarından ödeme emri tebliğ edilmek suretiyle takibine başlanılmış olanların da dikkate
alınması sistemsel olarak mümkün bulunmaktadır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu "İhaleye katılımda yeterlik kuralları" başlıklı 10 uncu
maddesinin dördüncü fıkrasının (d) bendinde Türkiye'nin veya kendi ülkesinin mevzuat
hükümleri uyarınca kesinleşmiş vergi borcu olanların ihaleye katılamayacakları hüküm altına
alınmış bulunmaktadır.
4734 sayılı Kanunun uygulanmasına ilişkin olarak açıklamaların yer aldığı Kamu
İhale Genel Tebliğinin Birinci Kısmının İkinci Bölümünün "17.4. 4734 sayılı Kanunun 10
uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (d) bendine ilişkin olarak," başlıklı alt bölümünde, 4734
sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin uygulanmasına ilişkin açıklamalara yer verilmiştir.
Ayrıca, 4734 sayılı Kanunun 53 üncü maddesi ile Kurumunuz, bu Kanunda belirtilen
esas, usul ve işlemlerin doğru olarak uygulanması konusunda görevli ve yetkili kılınmış olup,
bu Kanuna ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa ilişkin bütün mevzuatı, standart ihale
dokümanlarını ve tip sözleşmeleri hazırlamak, geliştirmek ve uygulamayı yönlendirmek
hususunda görevlendirilmiştir
Buna göre, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 10 uncu maddesi ve ilgili mevzuatına
göre ihalelere katılmak üzere mükelleflere veya ilgililere verilecek vadesi geçmiş borç
durumunu gösterir belgelerin düzenlenmesi aşamasında bu belgeyi talep eden mükellefin asıl
amme borçlusu sıfatından kaynaklanan amme alacaklarının yanında, bu kişilerin ikincil
sorumluluğu ile müşterek ve müteselsil sorumluluğunun bulunduğu amme alacaklarından
ödeme emri tebliğ edilmek suretiyle takibine başlanılmış olanların da dikkate alınması
gerektiği değerlendirilmekle birlikte konu hakkında nihai kararın Kurumunuzca verilmesi
uygun olacaktır.” ifadelerine yer verildiği görülmektedir
Mersin Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından gönderilen yazı ve belgeler dikkate
alındığında, vergi kimlik numarasının sürekli yükümlülüğe tabi gerçek kişi, tüzel kişi ile tüzel
kişiliği olmayan diğer kişiler ve her nevi ortaklıklar ile sürekli yükümlülüğe tabi olmamakla
birlikte ekonomik faaliyetlerinde kullanmak zorunda olan gerçek ve tüzel kişiler ile tüzel
kişiliği olmayan diğer kişilere merkezi mükellef sicil kütüğünden verilen numara olduğu,
"Vergi Borcunun Bulunmadığına Dair Yazı" almak isteyen mükelleflerin, vergi dairelerine
dilekçe ile başvuruda bulunarak borç durumlarını gösteren belgeyi aldıkları, vergi dairesi
tarafından borç durumu ile ilgili olarak hangi mükellef başvuruda bulunmuş ise o mükellefle
ilgili işlem yapılmakta olduğu, bu bağlamda adi ortaklığın ve ortaklığı oluşturun limited
şirketlerin ayrı vergi kimlik numarasının bulunduğu, hangi vergi kimlik numarası ile
sorgulama yapılıyorsa ona göre sonucun çıktığı, adi ortaklığın borcundan, ortaklığı oluşturan
limited şirketlerin sorumlu olduğu, bu borcun 6183 sayılı A.A.T.U.H. Kanun hükümlerine
"Cebren Takip" işlemlerine başlanması durumunda adi ortaklığı oluşturan limited şirketler
açısından hukuki anlam kazanacağı anlaşılmıştır.
Ayrıca Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından gönderilen yazıda, 4734 sayılı Kamu ihale
Kanunu’nun 10 uncu maddesi ve ilgili mevzuatına göre ihalelere katılmak üzere mükelleflere
veya ilgililere verilecek vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belgelerin düzenlenmesi
aşamasında, bu belgeyi talep eden mükellefin asıl amme borçlusu sıfatından kaynaklanan
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/038
: 27
: 15.09.2021
: 2021/UH.I-1723
amme alacaklarının yanında, bu kişilerin ikincil sorumluluğu ile müşterek ve müteselsil
sorumluluğunun bulunduğu amme alacaklarından ödeme emri tebliğ edilmek suretiyle
takibine başlanılmış olanların da dikkate alınmasının sistemsel olarak mümkün olduğunun
ifade edildiği, söz konusu mevcut durumda ise sistemin bu şekilde çalışmadığı, hangi
mükellef başvuruda bulunmuş ise o mükellefle ilgili işlem yapıldığı, dolayısıyla adi ortaklığa
ait vergi borçlarının, adi ortaklığı oluşturan şirketlerin "vergi borcu bulunmadığına dair yazı"
alması kısmında görünmediği anlaşılmıştır. Ancak yine söz konusu yazıda, mükellefin asıl
amme borçlusu sıfatından kaynaklanan amme alacaklarının yanında, bu kişilerin ikincil
sorumluluğu ile müşterek ve müteselsil sorumluluğunun bulunduğu ifade edilmiştir. Bu
bağlamda iş ortaklığını oluşturan limited şirket ortakların ikincil sorumluluk kapsamında
müşterek ve müteselsilen sorumlu olduğu anlaşılmıştır.
Aynı zamanda yukarıda yer verilen Mersin Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından
gönderilen yazı ekinde yer alan belgelerden, Mersin Çağdaş Tur. İnş. Tem. Otom. Pet. Gıd.
İth. İhr. Taah. Tic. Ltd. Şti.nin 618… vergi kimlik numarasında 01.09.2012-31.12.2012
tarihleri arasında mükellef bulunan Mersin İkizler ve Mersin Çağdaş Adi Ortaklığı’nın ortağı
olduğu, söz konusu borç açısından 09.07.2019 tarihinde müteselsil sorumlu olarak anılan
başvuru sahibi hakkında ödeme emri düzenlenerek 14.07.2019 tarihinde elektronik ortamda
tebliğ edildiği anlaşılmıştır. İhale tarihinin 11.11.2019 tarihi olduğu göz önüne alındığında
anılan isteklinin ihale tarihinden daha öncesinde, 14.07.2019 tarihinde söz konusu vergi
borcundan haberdar olduğu ve söz konusu borcunda ihale tarihi geçtikten sonra 06.02.2020
tarihinde ödendiği görülmüştür.
Bu çerçevede Mersin Çağdaş Tur. İnş. Tem. Otom. Pet. Gıd. İth. İhr. Taah. Tic. Ltd.
Şti. tarafından ihale tarihi(11.11.2019) itibariyle vergi borcu yoktur yazısı alınmış olmakla
birlikte, söz konusu iş ortaklığından kaynaklanan borç için 09.07.2019 tarihinde müteselsil
sorumlu olarak ödeme emri düzenlendiği ve 14.07.2019 tarihinde elektronik ortamda tebliğ
edildiği görüldüğünden başvuru sahibi Mersin Çağdaş Tur. İnş. Tem. Oto. Petrol Gıda İth. İhr.
Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin bahsedilen vergi borcunun varlığından bilgi sahibi olduğu,
ihaleye bu şekilde katılmasının mevzuata uygun olmadığı, ihale tarihi itibariyle 5.712,56 TL
kesinleşmiş vergi borcunun Mersin Çağdaş Tur. İnş. Tem. Oto. Petrol Gıda İth. İhr. Taah. Tic.
ve San. Ltd. Şti. ile MERSİN İKİZLER Tur. İnş. Pet. Tem. Zir. İlç. Hır. San. Tic. Ltd. Şti. İş
Ortaklığına ilişkin olduğu ve ortaklara gönderilen ödeme emri belgesi ile her iki ortak
açısından da vergi borcu haline geldiği hususu Gelir İdaresi Başkanlığı ve Mersin Vergi
Dairesi Başkanlığı tarafından verilen görüşlerde ifade edildiğinden söz konusu borçtan her iki
şirketin de müştereken ve müteselsilen sorumlu olacağı ve başvuru sahibinin söz konusu
borçtan ihale tarihinden önce haberdar olduğu da göz önüne alındığında idarece yapılan
işlemlerde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/038
: 27
: 15.09.2021
: 2021/UH.I-1723
şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.