Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Aksaray İl Sağlık Müdürlüğü
/
2020/559391-18 Aylık Malzemeli Yemek Pişirme ve Sonrası Hizmetler
Bilgi
İKN
2020/559391
Başvuru Sahibi
Şd Sosyal Hizmetler Temizlik Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
İdare
Aksaray İl Sağlık Müdürlüğü
İşin Adı
18 Aylık Malzemeli Yemek Pişirme ve Sonrası Hizmetler
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/003
: 50
: 20.01.2021
: 2021/UH.I-180
BAŞVURU SAHİBİ:
Şd Sosyal Hizmetler Temizlik Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Aksaray İl Sağlık Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/559391 İhale Kayıt Numaralı “18 Aylık Malzemeli Yemek Pişirme ve Sonrası
Hizmetler” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Aksaray İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 10.12.2020 tarihinde açık ihale usulü ile
gerçekleştirilen “18 Aylık Malzemeli Yemek Pişirme ve Sonrası Hizmetler” ihalesine ilişkin
olarak Şd Sosyal Hizmetler Temizlik Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin 04.12.2020
tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 09.12.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine,
başvuru sahibince 21.12.2020 tarih ve 57777 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 21.12.2020
tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/2072 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Teknik Şartname’nin 4.1’inci maddesinde yer alan düzenlemenin mevzuata aykırı
olduğu, idarenin yeni açılacak birimleri için yeni kurulacak mutfağın kuruluş tarihinin
belirtilmediği, dokümanda belirtilen mutfağa uzaklığının dokümanda belirlenmesi gerektiği,
yeni açılacak birimlerin işin süresi içerisinde mi yoksa daha sonraki bir tarihte mi açılacağı
konusunda tereddüt oluştuğu, yeni açılacak mutfağın kapasitesinin büyüklüğü, sağlanması
istenilen demirbaşların neler olduğunun belirsiz olduğu, anılan belirsizliklerin tekliflerin
sağlıklı şekilde oluşturulmasını engeller nitelikte olduğu,
2) İdari Şartname’nin 25.3.1’inci maddesi ile Teknik Şartname’nin 5.4.11’inci
maddesinde yer alan düzenlemelerin birbiri ile çelişkili olduğu,
3) Teknik Şartname’nin 5.4.12’nci maddesi gereğince çalıştırılması öngörülen
personelin kıdem tazminatlarının yüklenici tarafından ödenmesi gerekeceği, kıdem
tazminatının yüklenici tarafından ödenmesi durumunun hem mevzuata aykırı olduğu hem de
kaç kişinin hak ettiğinin önceden bilinmesi mümkün olmayacağından söz konusu
düzenlemeler nedeniyle tekliflerin sağlıklı şekilde oluşturulmasının mümkün olmadığı,
4) Teknik Şartname’nin VI. maddesinin 6 nolu alt maddesinde tahlil ve test
ücretlerinin yüklenicinin sorumluluğunda olduğundan bahsedildiği, ancak hangi tür tahlillerin
istenildiği ayrıntılı şekilde belirtilmediği, söz konusu belirsizliğin tekliflerin sağlıklı şekilde
oluşturulmasını engeller nitelikte olduğu,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/003
: 50
: 20.01.2021
: 2021/UH.I-180
5) Teknik Şartname içeriğinde Ramazan ayı ve özel günler için herhangi bir örnek
verilmediği, bu durumun belirsizlik oluşturduğu, anılan durumunun Tebliğin 79.2.6’ncı
maddesine ve Kanun’un 12.2’nci maddesine aykırılık teşkil ettiği,
6) Teknik Şartname’nin VI. maddesinin 15 ve 35 nolu alt maddelerinde yer alan
düzenlemelerin yüklenicileri gereksiz külfet altına sokacağı, anılan maddenin mevzuata aykırı
olduğu,
7) Teknik Şartname’nin VI. maddesinin 17 nolu alt maddesinde hazırlanan yemeklerin
taşınması için yüklenici firmadan araç ve şoför talep edildiği, yemek dağıtımında her bir
aracın kaç km mesafe gideceğinin belirtilmediği, araçların bakım onarım gibi giderlerinin
belirtilmediği, söz konusu araç giderine ilişkin olarak birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir
satır açılması gerektiği, diğer giderlerin içerisinde teklif edilmesinin mümkün olmadığı,
anılan bu belirsizliklerin ve mevzuata aykırılığın tekliflerin herkes tarafından eşit ve sağlıklı
şekilde oluşturulmasını engeller nitelikte olduğu,
8) Teknik Şartname’nin VI. maddesinin 36 nolu alt maddesi ile İdari Şartname’nin
2.1.f maddesi arasında çelişki bulunduğu,
9) Teknik Şartname içeriğinde yer alan örnek menülerde yer alan gramajların Yataklı
Tedavi Hizmetleri İşletme Yönetmeliği’nde belirtilen azami gramajların üzerinde olduğu,
ayrıca anılan Yönetmelik’te kemikli et girdisi şeklinde belirtilmesine rağmen örnek menü
içerisinde kemikli et ve kemiksiz et farklılığına yer verilmediği, anılan durumun isteklilerin
tekliflerini sağlıklı şekilde oluşturulmasını engeller nitelikte olacağı ve rekabet ilkesini
zedeleyeceği,
10) Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.2.p maddesinin 4857 sayılı İş Kanunu’nun 55’inci
maddesi ile Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.25’inci maddesine aykırı olduğu iddia
edilmektedir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde
“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü yer
almaktadır.
İdari Şartname’nin 2’nci maddesinde ihale konusu işin adı “18 Aylık Malzemeli Yemek
Pişirme ve Sonrası Hizmetler” şeklinde belirtilmiş olup aynı Şartname’nin 12’nci maddesinde
“12.1. İşin yapılacağı yeri ve çevresini görmek, inceleme yapmak, teklifini hazırlamak ve
taahhüde girmek için gerekli olabilecek tüm bilgileri temin etmek isteklinin
sorumluluğundadır. İşyeri ve çevresinin görülmesiyle ilgili bütün masraflar istekliye aittir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/003
: 50
: 20.01.2021
: 2021/UH.I-180
12.2. İstekli, işin yapılacağı yeri ve çevresini görmekle; işyerinin şekline ve
mahiyetine, iklim şartlarına, işin gerçekleştirilebilmesi için yapılması gerekli çalışmaların ve
kullanılacak malzemelerin miktar ve türü ile işyerine ulaşım ve şantiye kurmak için gerekli
hususlarda maliyet ve zaman bakımından bilgi edinmiş; teklifini etkileyebilecek riskler,
olağanüstü durumlar ve benzeri diğer unsurlara ilişkin gerekli her türlü bilgiyi almış sayılır.
12.3. İstekli veya temsilcilerinin işin yapılacağı yeri görmek istemesi halinde, işin
gerçekleştirileceği binaya ve/veya araziye girilmesi için gerekli izinler İdare tarafından
verilecektir.
12.4. Tekliflerin değerlendirilmesinde, isteklinin işin yapılacağı yeri incelediği ve
teklifini buna göre hazırladığı kabul edilir. Aksaray Üniversitesi Aksaray Eğitim ve Araştırma
Hastanesi, Eskil Devlet Hastanesi ve Ortaköy Devlet Hastanesi” düzenlemesi yer almaktadır.
Teknik Şartname’nin 4.1’inci maddesinde “İdare, sözleşme süresi içerisinde, mevcut
binaların taşınması, yeni birim kurulması, hastane birleştirilmesi veya hastanelerin ayrılması
vb. gibi nedenlere bağlı olarak, firmaya yeni mutfak kurdurabilir, taşıma yemek hizmeti
yerine, yerinde yemek üretimi yaptırabilir. İhale süresi içinde açılabilecek yeni bir merkez ya
da kliniğin yemek hizmeti için gereken tüm şartlar yüklenici firma tarafından karşılanacaktır.
Ayrıca hangi yemekhanelere hangi mutfaktan yemek dağıtımı yapılacağı idarece belirlenir.”
düzenlemesi yer almaktadır.
Teknik Şartname’nin ekinde yer alan “İşin Yürütülmesi için Yüklenici Tarafından
Sağlanacak Malzeme Ekipmanlar ve Sarf Malzemeler” başlıklı belge içeriğinde yer alan
Tablo.I’de kurulması öngörülen mutfaklar için istenilen malzemelerin özelliklerine ve
sayılarına yer verildiği, anılan tablonun alt kısmında “*Yazılan sayının yarısı kadarı hizmet
başladığında getirilip; Aksaray Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi ek binasının
açılması durumunda ise yazılan sayı tamamlanacaktır” düzenlemesinin yer aldığı
anlaşılmıştır.
Başvuru sahibi iddiasında yeni açılacak birimlerin ne zaman açılacağının ve söz
konusu açılacak yeni mutfaklarda istenen demirbaş ve malzemelerin neler olduğunun, yeni
açılacak olan mutfakların uzaklığının ayrıntılı şekilde belirtilmemesi durumunun tekliflerin
sağlıklı şekilde oluşturulmasını engellediği ifade edilmiş olsa da, idare cevabında anılan
düzenlemenin sözleşme süresi içinde açılması planlanan ek hizmet binasına yönelik olduğunu
belirttiği, ayrıca Teknik Şartname içeriğinde demirbaş ve malzeme bilgilerine yer verilen
ilgili tablonun alt kısmında, mutfakları için istenilen malzemelerin yarısının mevcut
hastanelere getirileceği, ek hizmet binasının kullanıma açılması durumunda diğer
malzemelerin yüklenici tarafından yeni açılacak mutfağa yerleştirileceğinin belirtildiği
durumu ile basiretli tacir sıfatını haiz isteklilerin ek hizmet binasını ve işin yapılacağı
hastaneleri yerinde ziyaret ederek mesafeleri hesaplayabilecekleri hususu birlikte
değerlendirildiğinde şikayete konu Teknik Şartname maddesinde tekliflerin sağlıklı şekilde
oluşturulmasını engeller nitelikte bir belirsizliğin olduğu yönündeki başvuru sahibinin iddiası
yerinde bulunmamıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 12.3’üncü maddesinde “İhale veya
ön yeterlik dokümanında yapılan düzenlemeler birbirine aykırı olamaz.” hükmü yer
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/003
: 50
: 20.01.2021
: 2021/UH.I-180
almaktadır.
İdari Şartname’nin 5’inci maddesinde “5.1. İhale dokümanı aşağıdaki belgelerden
oluşmaktadır:
a) İdari Şartname,
b) Teknik Şartname,
c) Sözleşme Tasarısı,
ç) Hizmet İşleri Genel Şartnamesi,” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin 25.3.1’inci maddesinde “2) Yemek ücreti : İşçilerin yemek
ihtiyaçları Teknik Şartnamede yer alan mesai çalışma saatlerine denk gelen öğünlerde
(sabah-öğle-akşam) yüklenici tarafından ayni olarak karşılanacaktır. Yükleniciye yemek
ihtiyacının karşılanması noktasında bir bedel ödenmeyecek olup bu bedelin karşılığı olarak
işçilerin
yemek
ihtiyaçları sağlık
tesisinde çıkan
yemekten
bedelsiz
olarak
faydalandırılacaktır. İstekliler de tekliflerinde işçilerin yemek ihtiyaçları için bir bedel
öngörmeyeceklerdir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Teknik Şartname’nin 5.4.11’inci maddesinde “Aksaray Eğitim ve Araştırma
Hastanesinde çalıştırılacak olan 63 işçiye çalışma saatlerinde (vardiya sistemi) yemek
ihtiyacı denk gelen öğünlerde (sabah-öğle-akşam) yüklenici firma tarafından karşılanacaktır.
Ortaköy Devlet Hastanesinde çalıştırılacak olan 2 işçiye çalışma saatlerinde (vardiya sistemi)
yemek ihtiyacı denk gelen öğünlerde (sabah-öğle- akşam) yüklenici firma tarafından
karşılanacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuru sahibi dilekçesinde İdari ve Teknik Şartnamelerin yukarıda anılan
düzenlemelerinin birbiriyle çelişkili olduğu, çalıştırılacak personelin yemek ihtiyacının kimin
tarafından karşılanacağı konusunda tereddütlerin oluştuğu iddiasına yer vermiş olup idare
ilgili iddiaya ilişkin cevabında anılan hususun teklif vermeyi engeller nitelikte olmadığını
belirtilerek iddiayı uygun bulmamıştır.
Her ne kadar Teknik Şartname’nin anılan maddesinde söz konusu öğünlerin yüklenici
tarafından karşılanacağı belirtilmiş olsa da, İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan
giderler” başlıklı maddesinde çalıştırılacak personelin yemek ihtiyaçları için teklif içerisinde
herhangi bir bedel öngörülmesine gerek olmadığının açıkça belirtildiği, basiretli tacir sıfatını
haiz isteklilerin tekliflerini öncelikli olarak İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde yer alan
giderler doğrultusunda belirlemeleri gerektiği, İdari ve Teknik Şartname düzenlemeleri
arasında tereddüt oluşturabilecek bir durum olması durumunda İdari Şartname’nin 5’inci
maddesinde ihale dokümanına ilişkin verilen sıralamanın hiyerarşik olarak ele alınarak İdari
Şartname’nin ilgili maddesinin esas alınması gerekeceği hususları göz önünde
bulundurulduğunda çalışacak personele verilecek olan öğünlerin teklif fiyatına dahil olmadığı
sonucuna varıldığından başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 2’nci maddesinin 6’ncı
fıkrasında “…Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı
işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/003
: 50
: 20.01.2021
: 2021/UH.I-180
uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde
aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt
işveren ilişkisi denir. Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili
olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş
sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Bazı kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanların kıdem tazminatı”
başlıklı 112’nci maddesinde “Kanuna veya kanunun verdiği yetkiye dayanılarak kurulan
kurum ve kuruluşların haklarında bu Kanun ve 854, 5953, 5434 sayılı kanunların hükümleri
uygulanmayan personeli ile kamu kuruluşlarında sözleşmeli olarak istihdam edilenlere
mevzuat veya sözleşmelerine göre kıdem tazminatı niteliğinde yapılan ödemeler kıdem
tazminatı sayılır.
4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62 nci maddesinin birinci
fıkrasının (e) bendi kapsamında alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin kıdem
tazminatları;
a) Alt işverenlerinin değişip değişmediğine bakılmaksızın aralıksız olarak aynı kamu
kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde çalışmış olanların bu şekilde çalışmış oldukları
sürelere ilişkin kıdem tazminatına esas hizmet süreleri, aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait
işyerlerinde geçen toplam çalışma süreleri esas alınarak tespit olunur. Bunlardan son alt
işverenleri ile yapılmış olan iş sözleşmeleri 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesine
göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanların kıdem tazminatları
ilgili kamu kurum veya kuruluşları tarafından,
b) Aynı alt işveren tarafından ve aynı iş sözleşmesi çerçevesinde farklı kamu kurum
veya kuruluşlarında çalıştırılmış olan işçilerden iş sözleşmeleri 1475 sayılı İş Kanununun 14
üncü maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanlara,
4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında farklı kamu
kurum ve kuruluşuna ait işyerlerinde geçen hizmet sürelerinin toplamı esas alınarak
çalıştırıldığı son kamu kurum veya kuruluşu tarafından,
işçinin banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenir.
Alt işveren ile yapmış olduğu iş sözleşmesi sona ermediği gibi, alt işveren tarafından
4734 sayılı Kanun kapsamında bulunan idarelere ait işyerleri dışında bir işyerinde
çalıştırılmaya devam olunan ve bu şekilde çalıştırıldığı sırada iş sözleşmesi kıdem tazminatı
ödenmesini gerektirecek şekilde sona eren işçinin kıdem tazminatı, işçinin yazılı talebi
hâlinde, kıdem tazminatının söz konusu kamu kurum veya kuruluşlarına ait işyerlerinde geçen
süreye ilişkin kısmı, kamu kurum veya kuruluşuna ait çalıştığı son işyerindeki ücretinin yılları
itibarıyla asgari ücret artış oranları dikkate alınarak güncellenmiş miktarı üzerinden
hesaplanmak suretiyle son kamu kurum veya kuruluşu tarafından işçinin banka hesabına
yatırılmak suretiyle ödenir. Bu şekilde hesaplanarak ödenen kıdem tazminatı tutarının, iş
sözleşmesinin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden aynı süreler dikkate alınarak
hesaplanacak kıdem tazminatı tutarından daha düşük olması hâlinde, işçinin aradaki farkı alt
işverenden talep hakkı saklıdır.
İkinci fıkranın (b) bendi veya üçüncü fıkra uyarınca farklı kamu kurum veya
kuruluşlarına ait işyerlerinde geçen hizmet sürelerinin toplamı üzerinden kıdem tazminatı
ödenmesi hâlinde, kıdem tazminatı ödemesini gerçekleştiren son kamu kurum veya kuruluşu,
ödenen kıdem tazminatı tutarının diğer kamu kurum veya kuruluşlarında geçen hizmet
süresine ilişkin kısmını ilgili kamu kurum veya kuruluşundan tahsil eder. Ancak, merkezi
yönetim kapsamındaki kamu idareleri arasında bu fıkra hükümlerine göre bir tahsil işlemi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/003
: 50
: 20.01.2021
: 2021/UH.I-180
yapılmaz.
Kıdem tazminatı tutarı, 4734 sayılı Kanunun ek 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (a)
bendi kapsamında belirtilen işyerlerinde kıdem tazminatı ile ilgili açılacak bütçe tertibinden,
(b) bendi kapsamında belirtilen işyerlerinde ise hizmet alımı gider kaleminden, ödeneğin yetip
yetmediğine bakılmaksızın ödenir.
Bu madde kapsamında alt işverenler yanında çalışan işçilerin bu işyerlerinde geçen
hizmet süresinin hesabı, alt işverenden ve alt işveren işçisinden istenecek belgeler ve ödeme
süreci ile ilgili diğer usul ve esaslar Maliye Bakanlığı ve Kamu İhale Kurumunun görüşleri
alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle belirlenir. …”
hükmü yer almakta olup, bu madde çerçevesinde kıdem tazminatlarının ne şekilde
kazanılacağı ve ne şekilde hesaplanacağı, 08.02.2015 tarihli ve 29261 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet
Alımları Kapsamında İstihdam Edilen İşçilerin Kıdem Tazminatlarının Ödenmesi Hakkında
Yönetmelik ile belirlenmiştir.
4734 sayılı Kanun’un 62.e.2’nci maddesinde “Bu bendin uygulanmasında personel
çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı; bu Kanun ve diğer mevzuattaki hükümler uyarınca ihale
konuşu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin
çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik
kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden
oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden işlere ilişkin hizmet alımlarını ifade eder.
Mahalli idare veya şirketlerinin bütçelerinden yapılan, yıl boyunca devam eden, niteliği
gereği süreklilik arz eden ve haftalık çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı
park ve bahçe bakım ve onarımı ile çöp toplama, cadde, sokak, meydan ve benzerlerinin
temizlik işlerine ilişkin alımlar personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak kabul
edilir. Hizmet alım sözleşmesi kapsamında niteliği birbirinden farklı hizmet türlerinin
bulunması halinde personel çalıştırılmasına dayalı olup olmama yönünden yapılacak
değerlendirme her hizmet türü için ayrı ayrı yapılır. Danışmanlık hizmetleri, hastane bilgi
yönetim sistemi hizmetleri ve çağrı merkezi hizmetlerine ilişkin alımlar personel
çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak kabul edilmez” hükmü yer almaktadır.
Teknik Şartname’nin 5.4’üncü maddesinde “…6) Yüklenici hastanede çalıştırdığı
elemanların tüm haklarını; yürürlükteki iş kanunu, kanuna bağlı yönetmelikler, genelgeler ve
yürürlükteki SGK yasasına göre düzenleyecektir. Bununla ilgili doğabilecek her türlü hukuki
sorumluluk, yaptırım ve müeyyidelere karşı yüklenici sorumludur.
7) Yürürlükte bulunan iş ve işveren hakkındaki yasa ve diğer mevzuatlara göre
personelin işe alınması, personelin işten çıkartılması ve personelin tüm haklarının ödenmesi
yükleniciye aittir. İdare bu konuda hiçbir sorumluluk taşımaz.
8) Yüklenici tarafından çalıştırılan (yemek pişirme ve sonrası dağıtım hizmetlerinde
çalışan) personel ile hastane idaresi arasında hiçbir kanuni bağ ve sorumluluk ilişkisi
olmayacaktır. Yüklenici, bu personellerin işvereni olup kanuni tüm yükümlülükleri (aylık
ücret, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, izin ücreti, SGK primleri, işçi ve işveren primleri,
vergi mevzuatlarından doğan ödemeler vb. ) yerine getirmekle yükümlüdür.
…
12) Yüklenici çalıştırdığı personelin ücretini ödeyecek ve bu işçilerin özlük hakları
ile Sosyal Güvenlik Kurumu Bölge Çalışma Müdürlüğü, vergi daireleri ve ilgili resmi
mercilere karşı her türlü prim, vergi ve benzeri ödemelerden sorumlu olacaktır.” düzenlemesi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/003
: 50
: 20.01.2021
: 2021/UH.I-180
yer almaktadır.
Şikâyete konu ihalenin ihale dokümanı ve yaklaşık maliyeti birlikte incelendiğinde,
her ne kadar ihale dokümanında belirtilen personelin tüm mesaisini ihale konusu işte
geçirmeleri öngörülmüş olsa da yaklaşık maliyet içeriğinde işçilik maliyetinin toplam
yaklaşık maliyetinin %70’inin altında olduğu anlaşıldığından şikayete konu ihalenin kamu
ihale mevzuatı açısından personel çalıştırılmasına dayalı hizmet olarak ele alınamayacağı
sonucuna ulaşılmıştır.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 112’nci maddesinde, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun
62’nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendine atıfta bulunularak kıdem tazminatının
ödenmesine ilişkin öncelikli muhatabın ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına ait olduğunun
hüküm altına alındığı, 4734 sayılı Kanun’un 62’nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinin
personel çalıştırmasına dayalı ihalelere ilişkin olduğu, bu çerçevede, 4734 sayılı Kanun’a
göre ihale edilen personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kıdem tazminatının
ödenmesine ilişkin öncelikli muhatabın ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına ait olduğunun açık
olduğu, diğer taraftan, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 2’nci maddesi gereğince, asıl işveren-alt
işveren ilişkisinde, asıl işverenin, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu
Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan
yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumlu olduğu anlaşılmıştır.
Bu
itibarla,
personel
çalıştırmasına
dayalı
olmayan
hizmet
alımı
ihalelerinde, kıdem tazminatının ödenmesinde öncelikli muhatabın ilgili kamu kurum ve
kuruluşları olmadığı anlaşılmakla birlikte, söz konusu hususta asıl işveren olan ilgili kamu
kurum ve kuruluşlarının alt işveren olan yükleniciler ile birlikte sorumlu olduğunun açık
olduğu, başvuru konusu ihaleye ilişkin Teknik Şartname’nin anılan maddelerinde kıdem
tazminatı ödemelerinden
yalnızca yüklenicinin sorumlu olduğu düzenlense de, İş
Kanunu’nun yukarıda anılan hükmü karşısında sözleşmenin uygulanması aşamasında
herhangi bir boşluk doğmayacağından bu hususla ilgili taraflarca sorun yaşanmayacağı,
idarelerin de yükleniciler gibi, ihale ve sözleşme sürecinin her aşamasında kanun hükümlerine
uymak zorunda oldukları, öte yandan, ihale konusu iş süresince kaç personelin iş
sözleşmesinin kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ereceğinin idare
tarafından da net olarak belirlenemeyeceği, bu bağlamda hesaplama yapılmasının mümkün
olmadığı, anılan belirsizliğin bu tür hizmet alımlarının tümü için geçerli olduğu hususları bir
arada değerlendirildiğinde ihaleye teklif verecek olan gerekli iş deneyimine sahip basiretli
tacir sıfatını haiz isteklilerin bu belirsizlikleri de kapsayacak şekilde tekliflerini hazırlamaları
gerektiği anlaşıldığından Teknik Şartname’nin anılan düzenlemelerinin tekliflerin sağlıklı
şekilde oluşturulmasını engeller nitelikte olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
Teknik Şartname’nin VI.6’ncı maddesinde “Yüklenici firma mutfağında pişirilen
yemekler servise sunulmadan önce diyetisyen ve Muayene Kabul Komisyonu tarafından ayrı
ayrı tadılarak kabulü yapılacaktır. Yemek kabul esnasında yüklenici firmanın gıda mühendisi
veya diyetisyeni ve yemeği yapan aşçısı hazır bulunacaktır. Ayrıca yemek kabulü yapılmadan
ve pişirilen yemeklerin uygunluğu onaylanmadan dağıtımına başlanmayacaktın Yüklenici her
öğün için diyet ve normal tüm yemeklerden numune almak ve saklamak zorundadır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/003
: 50
: 20.01.2021
: 2021/UH.I-180
Öğünlerden numune kontrolü için alman örnekler her yemekten 1 adet ve en az 300’er gr.
olacak ve ağzı kapalı steril numune poşetlerinde saklanacaktır. Numune alman steril poşetler
çift kilitli, ısı göstergeli numune dolabında 72 saat saklanacaktır. Kilidin birisi firma
sorumlusunda diğeri müşahit aşçı/iaşe memurunda duracaktır. Bu numuneler İdare
tarafından gerekli görüldüğünde Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının gıda konusunda
uzmanlaşmış laboratuvarlarında kontrol ettirilebilecek, test ücretleri yüklenici tarafından
karşılanacaktır. Kontrol amaçlı steril numune poşetlen ve kilitli numune dolabının temini
yükleniciye aittir. Alman numunelerin üzerine etiket yapıştırılacak ve etiket üzerinde numune
alım tarihi, saati, alan kişinin ismi ve numune alman yemeklerin adı yazılmalıdır. Numune
alınmadığı veya usulüne uygun saklanmadığı takdirde, ihtar ve ceza verilecek, bir besin
zehirlenmesi söz konusu olduğunda, yüklenici sorumluluğu alacak, kişilerin her türlü
masrafını ve tazminatını karşılayacaktır. Yüklenici en az 45 numune poşetini alacak
kapasitede kilitli buzdolabı temin edecektir. Buzdolabının içine gün ve öğünlere (diyet,
normal, nötropenik vb.) bölünmüş hazneler oluşturulacaktır. İdare gerekli gördüğü hallerde
şahit numune harici yemek numunesi alıp şahit numuneyle karşılaştırma yapabilecektir.”
düzenlemesi yer almaktadır.
Şikâyete konu Teknik Şartname maddesi incelendiğinde, gerek görülmesi halinde
alınmış olan numunelerin yetkili laboratuvarlara gönderilerek kontrol ve tahlillerin
yaptırılacağı, anılan hususun sürekli bir gider kalemi olmadığı yalnızca gerek görülmesi
durumunda oluşacağı, idarenin şikâyete cevabında anılan tahlillerin ilgili mevzuat olan Gıda
Kontrol Laboratuvarlarının Kuruluş, Görev, Yetki Ve Sorumlulukları İle Çalışma Usul ve
Esaslarının Belirlenmesine Dair Yönetmelik’e göre yapılacağı hususu ile şikayete konu
ihalenin yaklaşık maliyeti ile gelen teklif bedelleri göz önünde bulundurulduğunda gerek
görülmesi halinde oluşabilecek tahlil ve laboratuvar giderlerinin teklifin önemli bir bileşeni
olarak ele alınmaması gerektiği, genel giderler kapsamında değerlendirilebileceği sonucuna
varılmış olup başvuru sahibinin anılan belirsizliğin teklif bedellerinin sağlıklı şekilde
oluşturulmasını engeller nitelikte olduğu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kanun’un 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında “İhale konusu mal veya
hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan
teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği
sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için
fırsat eşitliği sağlayacaktır.” hükmü yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinde “79.2.6. Malzemeli yemek
hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik
şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan
yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir.
Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle (Değişik ibare: 25/01/2017-
29959 R.G./13. md.) “ana girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının belirtildiği
Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek- H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında
sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için (Değişik ibare: 25/01/2017-29959 R.G./13.
md.) “(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve
0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/003
: 50
: 20.01.2021
: 2021/UH.I-180
0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
(Değişik cümle: 25/01/2017-29959 R.G./13. md.) Bu maddede yer alan ana girdi
ibaresi kapsamında, kırmızı et; beyaz et; balık; işlenmiş et ürünleri (sucuk, salam, sosis,
kavurma gibi); kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi); sebze;
meyve; toz şeker, süt; yoğurt, ayran; yağ ürünleri (ayçiçek yağı, zeytinyağı, tereyağı) kahvaltı
malzemeleri (peynir, zeytin, yumurta, reçel, bal gibi); pet su, ekmek açıklama yapılacak
unsurlar olarak dikkate alınır. İdarenin ihale dokümanında bu girdilerin dışında ana girdi
niteliğinde malzeme içeren yemek öğünü düzenlemesi durumunda aşırı düşük teklif açıklama
yazısında açıklama istenecek unsurlar arasında bu malzemelerin de belirtilmesi
zorunludur.Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda,
yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su,
sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye,
sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat,
tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar
için açıklama sunulması gerekmez.
Örneğin; 1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif
veren bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi
ve istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde (Değişik ibare:
25/01/2017-29959 R.G./13. md.) “(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif
Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde, teklifin 4.500 TL’sinin ana çiğ girdi ile
işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin sadece bu kısma ilişkin açıklama yapması
gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı giderlere ilişkin olduğu kabul edildiğinden,
bu kısma ilişkin açıklama yapılması gerekmemektedir.
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, (Değişik ibare: 25/01/2017-29959 R.G./13. md.)
kırmızı et; beyaz et; balık; kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi);
sebze; meyve maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri
kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile
açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden
alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.
(Ek fıkra: 25/01/2017-29959 R.G./13. md.) Malzemeli yemek alımı ihalelerinde sadece
iki haftalık örnek menüdeki ana girdiler ve işçilik giderleri dikkate alınarak açıklama
yapılmalıdır. İsteklilerin örnek menüdeki girdiler ve işçilik gideri kullanılarak teklif ettikleri
birim fiyatı açıklamaları gerekmekte olup toplam miktar ve tutar açıklaması yapılmayacaktır.
Örneğin normal kahvaltı, diyet kahvaltı, ara öğün, normal yemek ve diyet yemek gibi birim
fiyatları içeren bir ihalede, isteklilerin teklif ettikleri birim fiyatı; örnek menüyü ve bu
menünün üretimi için gerekli işçilik tutarını kullanarak tevsik etmeleri durumunda açıklama
uygun kabul edilecektir.” açıklaması yer almaktadır.
İlgili Teknik Şartname maddeleri ile örnek menüler incelendiğinde, Ramazan ayı ile
özel günler için ayrı bir örnek menü verilmediği, Tebliğin anılan maddesinde belirtildiği
üzere örnek menülerin aşırı düşük teklif değerlendirilmesine yönelik olduğu, isteklilerin teklif
bedellerini söz konusu bu örnek menüler doğrultusunda açıklayacakları, teklif bedelleri
oluşturulurken yalnızca bu örnek menüler esas alınmaması ve dokümanda yer alan tüm gider
kalemlerinin teklife dahil edilmesi gerektiği, Teknik Şartnamenin anılan maddelerinde
Ramazan ayı ve özel günlerde eklenmesi istenilen ürünlerin ayrı ayrı belirtildiği, bunun
dışındaki yemeklerin normal öğünler için belirlenmiş olan yemekler arasından seçileceği ve
ayrı bir menü veya tarif gerektirmediği anlaşılmış olup isteklilerin tekliflerini bu doğrultuda
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/003
: 50
: 20.01.2021
: 2021/UH.I-180
oluşturmaları gerektiği ve ihalenin yaklaşık maliyeti düşünüldüğünde anılan durumun
tekliflerin sağlıklı şekilde oluşturulmasını engeller nitelikte olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 24’üncü maddesinde “Mal ve
hizmet alımlarıyla yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının
zorunlu olması halinde, artışa konu olan iş;
a) Sözleşmeye esas proje içinde kalması,
b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak
mümkün olmaması,
Şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme
bedelinin % 10'una, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen mal ve hizmet alımlarıyla
yapım işleri sözleşmelerinde ise % 20 'sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale
dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabilir.” hükmü yer
almaktadır.
Teknik Şartname’nin VI.15’inci maddesinde “Yüklenici, yaklaşık yemek sayılarını
hastane idaresinden öğrenecektir. Hastane idaresi tarafından yükleniciye bildirilen yemek
sayılarında +%15 tolerans gerçekleşebilir. Bu nedenle yüklenici yemek sayısının yetersiz
kalmaması için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür. Hak ediş ödemeleri yükleniciye
bildirilen yemek sayıları üzerinden değil, Muayene Komisyonu tarafından günlük tespit edilen
sayi üzerinden yapılacaktır” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin VI.35’inci maddesinde “Yenilen yemek adedi kadar yüklenici
firmaya ödeme yapılacaktır. Yemeklerde kullanılacak tüm yiyeceklerin gramaj miktarı hastane
idaresinin belirleyeceği personel veya müşahit aşçı/iaşe memuru ile yüklenici tarafından
günlük tutanak altına alınacaktır. Ayrıca ana yemeklerde kullanılan et, tavuk, balık, yumurta
gibi malzemeler ödemeye esas unsur olarak kabul edilecektir. Dağıtılan yemek sayıları ile
yemek üretiminde kullanılan malzemeler (et, tavuk, balık, yumurta vb) orantılı olacaktır.
Kazana giren (üretilen) ana malzeme miktarıyla dağıtılan yemek sayısı arasındaki fark %5'i
geçmeyecek olup, geçmesi durumunda fazla olan kısım ödenmeyecektir. Dağıtılan yemek
sayısı kazana giren ana malzeme miktarından az olması halinde ödemede dağıtılan yemek
sayısı esas alınacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yapılan inceleme sonucunda ilgili Teknik Şartname maddelerinde yüklenicinin idare
tarafından belirlenmiş yemek sayılarında %15’lik bir tolerans payı ile hizmeti yürütmesi
gerektiği, ancak hakediş ödemelerinin yenilen yemek adedi üzerinden yapılacağının
belirtildiği, anılan durumun sözleşmenin yürütülmesi aşamasına yönelik bir işlem olduğu,
isteklilerin tekliflerini birim fiyat teklif cetveli içeriğinde yer alan öğün sayıları üzerinden
hazırlaması gerekeceğinden anılan durumun tekliflerin sağlıklı şekilde oluşturulmasını ve
değerlendirilmesini engeller nitelikte olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, sözleşmenin
yürütülmesi aşamasında idarenin tüketilmeyen öğünlere ilişkin ödeme yapması durumunun da
kamu zararına yol açacağı, ihale dokümanında belirtilmiş olan öğün miktarları üzerinde
sunulan yemeklerin bedelinin sözleşme sürecinde iş artışı yoluyla ödeneceği, yüklenicinin bu
konuda mağdur olmayacağı, şikayete konu ihalenin yaklaşık maliyeti düşünüldüğünde bu
büyüklükteki yemek hizmeti işlerinde sözleşme süresinin her bir gün ve her bir öğününde net
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/003
: 50
: 20.01.2021
: 2021/UH.I-180
yemek sayısının önceden belirlenmesinin hayatın olağan akışı içerisinde mümkün
olmayacağı, anılan miktarların sözleşme sürecinde iş devam ettikçe netleşeceği
anlaşıldığından anılan Teknik Şartname maddelerinde yer alan belirsizliğin ihale sürecinin
iptalini gerektirmediği sonucuna varılmıştır.
7) Başvuru sahibinin 7’nci iddiasına ilişkin olarak:
Teknik Şartname’nin VI.17’nci maddesinde “Yüklenici
hastane
mutfaklarında
yapılan yemeklerin bağlı kliniklere ve merkezlere dağıtımını yapabilmek için uygun özellikte
araba tahsis edecektir. Araç, kapalı kasa VAN tipi en az 5,5 metre küp hacminde, yemek
taşınmasının işlevsel olabilmesi ve sıcak-soğuk ürünlerin direkt temas etmemesi açısından
araca raflı sistem kurulmalıdır, ihale tarihi itibariyle en fazla 5(Beş) yaşında olmalıdır. Arıza
ve bakım giderleri yüklenici tarafından karşılanacaktır. Yüklenici ehliyetsiz, deneyimsiz
kişileri şoför olarak çalıştırmayacaktır. Araca ait sigorta, araç muayenesi ve olabilecek trafik
cezaları yüklenici firmaya aittir.” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale dokümanı içeriğinde yer alan birim fiyat teklif cetveli incelendiğinde, 1 adet
şoför için ayrı bir satır açıldığı tespit edilmiştir.
Söz konusu Teknik Şartname maddesinden ve birim fiyat teklif cetvelinde bir adet
şoför istenilmesinden taşıma işleri için yalnızca bir adet araç öngörüldüğünün
anlaşılabileceği, anılan aracın taşıması gereken asgari özelliklere anılan Şartname maddesinde
yer verildiği, söz konusu araca ait sigorta, araç muayenesi, trafik cezaları, arıza ve bakım
giderlerinin yüklenici tarafından karşılanacağının açık şekilde düzenlendiği, anılan araç
giderinin teklif fiyata dahil edilmesi gerektiği konusunda bir tereddüdün bulunmadığı,
basiretli tacir sıfatını haiz isteklilerin sözleşmenin yürütüleceği idare binalarının incelenerek
mesafelerini belirleyebilecekleri, her bir isteklinin asgari şartları taşıyan aracın ilgili Teknik
Şartname maddesinde belirtilmiş olan giderlerini teklif edecekleri araca göre belirleyerek
toplam tekliflerine eklemelerinin mümkün olduğu sonucuna ulaşılmış olup söz konusu araç
giderine ilişkin olarak birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir satır açılmaması durumu ile anılan
aracın günlük azami kaç km yol gideceğinin ayrıca belirtilmemesi durumunun şikayete konu
ihalenin büyüklüğü ile yaklaşık maliyeti de göz önüne alındığında önemli bileşen olarak ele
alınmasına gerek olmadığı, hayatın olağan akışı içerisinde söz konusu giderin genel giderler
kapsamında değerlendirilmesinin mümkün olduğu ve tekliflerin sağlıklı şekilde
oluşturulmasını engeller nitelikte olmadığı sonucuna varılmıştır.
8) Başvuru sahibinin 8’inci iddiasına ilişkin olarak:
İdari Şartname’nin 2.1-f maddesinde “İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer:
Aksaray Üniversitesi Aksaray Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Eski Devlet Hastanesi ve
Ortaköy Devlet Hastanesi” düzenlemesi yer almaktadır.
Teknik Şartname’nin “İhale Konusu İşin Niteliği” başlıklı maddesinde “Aksaray
Eğitim ve Araştırma Hastanesi merkez kapüsü ve bağlı kliniklerinde, Ortaköy Devlet
Hastanesinde ve Eskil Devlet Hastanesinde personel, hasta ve refakatçiler için ihtiyaç
duyulan; normal ve diyet yemek, normal ve diyet kahvaltı ile normal ve diyet ara öğünlerin,
malzeme dahil olarak Aksaray Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ortaköy ve Eskil Devlet
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/003
: 50
: 20.01.2021
: 2021/UH.I-180
Hastanelerinin mutfağında pişirilmesi, dağıtımı, bulaşıkların toplanması, yıkanması,
kurutulması ve bir sonraki servise hazır hale getirilmesi işidir.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin 4.1’inci maddesinde “Aksaray Eğitim ve Araştırma Hastanesi,
Ortaköy Devlet Hastanesi, Eskil Devlet Hastanesi mevcut ekipmanlarla yemek üretimi
yapılacaktır. Ancak olağanüstü durumlarda (doğal afet, yangın vb.), yemek pişirilecek
mutfaklarda bakım, onarım ve tadilat yapılması veya mücbir bir sebep halinde yüklenici;
yemekleri, yükleniciye ait Î1 Tarım Gıda Müdürlüğü tarafından ruhsatı alman mutfağında
veya ruhsatı olan başka bir mutfakta hazırlayarak hastaneye getirecek ve sıcak olarak
servisinin yapılması için gerekli tüm tedbirleri alacaktır.
Mutfaklarda üretilen yemeklerin dağıtımı, Aksaray Eğitim ve Araştırma Hastanesi,
Ortaköy Devlet Hastanesi, Eskil Devlet Hastanesi Bağlı Klinik ve Merkezlerin yemekhane ve
servislerinde yapılacaktır.
Bağlı Klinik ve Merkezlerin yemek ihtiyacı ve hizmet binalarında yürütülecek olan
yemek hizmeti, hastane idaresi tarafından belirlenecek yemek çıkarma kapasitesi en uygun
olan mutfaktan, sıcak ve soğuk zincirini korumak şartıyla taşınması ve dağıtılması gibi
hizmetlerde ihale kapsamında yüklenici tarafından gerçekleştirilecektir. Yemek dağıtımı için
aşçı ve dağıtım sonrası yapılacak iş ve işleyiş için servis elemanı bağlı kliniklerde
bulundurulacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Aynı Şartname’nin VI.36’ncı maddesinde “Ağaçören ve Sarıyahşi İlçe Entegre Devlet
Hastanelerine verilen kahvaltı ve normal yemek sayıları günlük imza karşılığı tutulan
tutanakta belirtilen sayılar baz alınacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda anılan Şartname maddeleri birlikte değerlendirildiğinde, yemek imalatının
Aksaray Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ortaköy Devlet Hastanesi ve Eskil Devlet
Hastanesi’nin mutfaklarında yapılacağı, hazırlanan yemeklerin anılan hastaneler ile Bağlı
Klinik ve Merkezlerin yemekhanelerinde sunulacağının da belirtildiği, ancak Teknik
Şartname’nin VI.36’ncı maddesinde üretim ve dağıtım yapılacak hastaneler listesinde yer
almayan Ağaçören ve Sarıyahşi İlçe Entegre Devlet Hastaneleri’ne de kahvaltı ve normal
yemek verileceğinin belirtildiği, mevcut ihale dokümanı çerçevesinde idarece belirlenmiş
toplam öğün miktarı içerisinde kalmak kaydıyla Ağaçören ve Sarıyahşi İlçe Entegre Devlet
Hastaneleri’ne yemek hazırlanacağı, bu durumun yükleniciye ayrı bir külfet getirmeyeceği,
ayrıca dağıtım yapılması öngörülen yerler arasında anılan iki hastanenin sayılmaması
durumunun yüklenicinin anılan hastanelere yemekleri taşıma ve servis etme sorumluluğu
bulunmadığı şeklinde yorumlanması gerektiği, başka bir deyişle mevcut ihale dokümanı
düzenlemeleri çerçevesinde söz konusu iki hastaneye yemeklerin taşınması ve servisinin
idarece veya başka kişilerce yaptırılmasının öngörüldüğü sonucuna ulaşılmış olup başvuru
sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.
9) Başvuru sahibinin 9’uncu iddiasına ilişkin olarak:
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinde “Malzemeli yemek hizmet alımı
ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede
asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin
içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir.” açıklaması yer almaktadır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/003
: 50
: 20.01.2021
: 2021/UH.I-180
Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği’nin ekinde yer alan Tablo I’de
yetişkinler için normal yemek istihkak cetvelinde günlük azami 200 g kemikli et’in
verilebileceği, haftalık da azami 7 kez verilebileceğinin belirtildiği anlaşılmıştır.
İhale dokümanı içerisinde Tebliğ’in 79.2.6’ncı maddesi uyarınca aşırı düşük tekliflerin
değerlendirilmesi işleminde kullanılmak üzere 14 günlük örnek normal yemek, diyet kahvaltı
ve ara öğün menülerine yer verildiği anlaşılmıştır.
Başvuru sahibi dilekçesinde Tedavi Hizmetleri İşletme Yönetmeliği’nde günlük azami
et gramajlarının üzerinde örnek menülerde gramajı belirlendiği, söz konusu gramajların
tamamının kemiksiz et üzerinden belirlendiği, anılan Yönetmelik’te yer alan azami gramaj ve
örnek menülerdeki farktan dolayı tereddütlerin oluşacağı ve tekliflerin oluşturulması
aşamasında rekabeti engelleyici hususların oluşmasının muhtemel olduğu iddia edilmesine
karşın Tebliğ’in 79.2.6’ncı maddesinde söz konusu örnek menülerin malzemeli yemek hizmet
alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi sürecinde kullanılmak üzere
idareler tarafından hazırlanmasının zorunlu tutulduğu, isteklilerin teklif bedellerini ihale
dokümanını oluşturan İdari Şartname, Teknik Şartname ve Sözleşme Tasarısı’nda yer alan
tüm giderler, işin süresi, öğün sayısı, tarifler doğrultusunda hazırlamaları gerektiği, bir başka
deyişle örnek menülerde yer alan gramajların tekliflerin hazırlanması sürecine bir etkisi
olmadığı, dokümana göre hazırlanmış tekliflerin aşırı düşük teklif değerlendirmesine yönelik
olduğu, Kurumca yapılacak incelemenin başvuru sahibinin iddiaları ile sınırlı incelenmesi
gerektiği, iddiaların tekliflerin hazırlanması aşamasına yönelik olduğu hususu birlikte
değerlendirildiğinde başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.
10) Başvuru sahibinin 10’uncu iddiasına ilişkin olarak:
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Geçici iş göremezlik” başlıklı 48’inci
maddesinde “İşçilere geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi gerektiği zamanlarda geçici iş
göremezlik süresine rastlayan ulusal bayram, genel tatil ve hafta tatilleri, ödeme yapılan
kurum veya sandıklar tarafından geçici iş göremezlik ölçüsü üzerinden ödenir.
Hastalık nedeni ile çalışılmayan günlerde Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından ödenen geçici
iş göremezlik ödeneği aylık ücretli işçilerin ücretlerinden mahsup edilir.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Ücret şekillerine göre tatil ücreti” başlıklı 49’uncu
maddesinde “İşçinin tatil günü ücreti çalıştığı günlere göre bir güne düşen ücretidir.
Parça başına, akort, götürü veya yüzde usulü ile çalışan işçilerin tatil günü ücreti, ödeme
döneminde kazandığı ücretin aynı süre içinde çalıştığı günlere bölünmesi suretiyle hesaplanır.
Saat ücreti ile çalışan işçilerin tatil günü ücreti saat ücretinin yedibuçuk katıdır.
Hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli olduğu hallerde dahi aylığı tam olarak
ödenen aylık ücretli işçilere 46, 47 ve 48 inci maddenin birinci fıkrası hükümleri uygulanmaz.
Ancak bunlardan ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışanlara ayrıca çalıştığı her gün
için bir günlük ücreti ödenir.” hükmü,
5510 Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun “İş kazası, meslek
hastalığı, hastalık ve analık sigortasından sağlanan haklar” başlıklı 16’ncı maddesinde “İş
kazası veya meslek hastalığı sigortasından sağlanan haklar şunlardır:
a) Sigortalıya, geçici iş göremezlik süresince günlük geçici iş göremezlik ödeneği
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/003
: 50
: 20.01.2021
: 2021/UH.I-180
verilmesi.
b) Sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri bağlanması.
c) İş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine, gelir
bağlanması.
d) Gelir bağlanmış olan kız çocuklarına evlenme ödeneği verilmesi.
e) İş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölen sigortalı için cenaze ödeneği verilmesi.
Hastalık ve analık sigortasından sigortalıya hastalık veya analık hallerine bağlı olarak ortaya
çıkan iş göremezlik süresince, günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilir.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Geçici
iş göremezlik
ödeneği” başlıklı
18’inci
maddesinde “Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurullarından istirahat raporu
alınmış olması şartıyla;
a) İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle iş göremezliğe uğrayan sigortalıya her
gün için,
b) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi ile 5 inci madde kapsamındaki
sigortalılardan hastalık sigortasına tabi olanların hastalık sebebiyle iş göremezliğe uğraması
halinde, iş göremezliğin başladığı tarihten önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli
sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla geçici iş göremezliğin üçüncü gününden başlamak
üzere her gün için,
c) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi ile (b) bendinde belirtilen muhtarlar
ile aynı bendin (1), (2) ve (4) numaralı alt bentleri kapsamındaki sigortalı kadının analığı
halinde, doğumdan önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş
olması şartıyla, doğumdan önceki ve sonraki sekizer haftalık sürede, çoğul gebelik halinde ise
doğumdan önceki sekiz haftalık süreye iki haftalık süre ilâve edilerek çalışmadığı her gün için,
d) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi ile (b) bendinde belirtilen muhtarlar
ile aynı bendin (1), (2) ve (4) numaralı alt bentleri kapsamındaki sigortalı kadının, erken
doğum yapması halinde doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılamayacak süreler ile isteği ve
hekimin onayıyla doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışması halinde, doğum sonrası
istirahat süresine eklenen süreler için, geçici iş göremezlik ödeneği verilir...” hükmü yer
almaktadır.
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Yıllık izin bakımından çalışılmış gibi sayılan haller”
başlıklı 55’inci maddesinde “Aşağıdaki süreler yıllık ücretli izin hakkının hesabında
çalışılmış gibi sayılır:
a) İşçinin uğradığı kaza veya tutulduğu hastalıktan ötürü işine gidemediği günler
(Ancak, 25 inci maddenin (I) numaralı bendinin (b) alt bendinde öngörülen süreden fazlası
sayılmaz.).
b) Kadın işçilerin 74 üncü madde gereğince doğumdan önce ve sonra
çalıştırılmadıkları günler.
c) İşçinin muvazzaf askerlik hizmeti dışında manevra veya herhangi bir kanundan
dolayı ödevlendirilmesi sırasında işine gidemediği günler (Bu sürenin yılda 90 günden fazlası
sayılmaz.).
d) Çalışmakta olduğu işyerinde zorlayıcı sebepler yüzünden işin aralıksız bir haftadan
çok tatil edilmesi sonucu olarak işçinin çalışmadan geçirdiği zamanın onbeş günü (işçinin
yeniden işe başlaması şartıyla).
e) 66 ncı maddede sözü geçen zamanlar.
f) Hafta tatili, ulusal bayram, genel tatil günleri.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/003
: 50
: 20.01.2021
: 2021/UH.I-180
g) 3153 sayılı Kanuna dayanılarak çıkarılan tüzüğe göre röntgen muayenehanelerinde
çalışanlara pazardan başka verilmesi gereken yarım günlük izinler.
h) İşçilerin arabuluculuk toplantılarına katılmaları, hakem kurullarında bulunmaları,
bu kurullarda işçi temsilciliği görevlerini yapmaları, çalışma hayatı ile ilgili mevzuata göre
kurulan meclis, kurul, komisyon ve toplantılara yahut işçilik konuları ile ilgili uluslararası
kuruluşların konferans, kongre veya kurullarına işçi veya sendika temsilcisi olarak katılması
sebebiyle işlerine devam edemedikleri günler.
ı) Ek 2 nci maddede sayılan izin süreleri,
j) İşveren tarafından verilen diğer izinler ile 65 inci maddedeki kısa çalışma süreleri.
k) Bu Kanunun uygulanması sonucu olarak işçiye verilmiş bulunan yıllık ücretli izin
süresi. süresi.” hükmüne,
Anılan Kanun’un Ek 2’nci maddesinde “İşçiye; evlenmesi veya evlat edinmesi ya da
ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü hâlinde üç gün, eşinin doğum
yapması hâlinde ise beş gün ücretli izin verilir.
İşçilerin en az yüzde yetmiş oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun
tedavisinde, hastalık raporuna dayalı olarak ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından
kullanılması kaydıyla, bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde on güne kadar ücretli izin
verilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.25’inci maddesinde “İhale dokümanında günlük
olarak belli sayıda personelin idarenin iş yerinde bulunması gerektiğine ilişkin düzenleme
yapılan ihalelerde, 4857 sayılı Kanunun 55 inci maddesi uyarınca izne hak kazanan işçilerin
izin hakları idarenin belirleyeceği takvim çerçevesinde kullandırılacak ve izin kullanan işçiler
fiilen çalışan işçi sayısına dahil kabul edileceğinden, izin kullanan işçilerin yerine başka
işçilerin getirilerek sayının tamamlanması talep edilmeyecektir. İdarelerin, ihale konusu işte
çalıştırılması istenen personel sayısını bu hususu dikkate alarak belirlemeleri gerekmektedir.
Ayrıca idareler ve yükleniciler, işçilerin yıllık ücretli izin haklarını kullanmasına ilişkin olarak
4857 sayılı Kanunun ilgili hükümlerinde öngörülen yükümlülüklere uymak zorundadır.”
açıklaması yer almaktadır.
Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.2.p maddesinde “İşçilerin işyerinde bulunmamasının tespit
edilmesi durumunda her kişi her gün için sözleşme bedelinin % 0,05 (on binde beş) oranında
herhangi bir sebeple (rapor vb.) personelin gelmemesi halinde belirtilen özelliklere sahip
personel sağlanmadığı her kişi her gün için sözleşme bedelinin % 0,05 i (on binde beşi)
firmanın hakedişinden ceza olarak kesecektir. Ayrıca eksik çalıştırılan her kişi her gün için
yürürlükte bulunan asgari ücret (SGK işveren payı, işsizlik sigortası primi) üzerinden yol
parası ile varsa Asgari Ücretin yüzde fazlası dikkate alınarak hesaplanacak miktar
yüklenicinin istihkakından kesilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale dokümanının incelenmesi neticesinde, şikayete konu ihalenin malzeme dahil
yemek hizmeti alımı olması ve tanımı gereği personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı
olmamasına rağmen birim fiyat teklif cetvelinde ve Teknik Şartname içeriğinde sözleşme
süresince idarenin bünyesinde tüm mesaisini geçirmesi öngörülen personellerin sayısına,
niteliklerine ve giderlerine ilişkin ayrıntılı bilgilerin verildiği anlaşılmış olup Tebliğ’in
78.25’inci maddesinde belirtilen açıklama gereği 4857 sayılı Kanun’un 55’inci maddesinde
yer alan hükümlere aykırı olacak şekilde izin kullanan işçilerin yerine işçi getirilmesi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/003
: 50
: 20.01.2021
: 2021/UH.I-180
yönünde düzenlemelere ihale dokümanında yer verilmemesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Başvuru sahibi dilekçesinde izinli veya raporlu kişilerin yerlerine başka personelin
istihdam edilmesi, aksi takdirde cezai işlem uygulanması durumunun İş Kanunu’nun ilgili
maddelerine ve Tebliğ’in 78.25’inci maddesine aykırı olduğu iddia edilmiş olsa da, idarenin
başvuru sahibinin söz konusu iddiasına ilişkin 09.12.2020 tarihli cevabında söz konusu
maddede izinli personelin değil raporlu vb. durumlardaki personelin kastedildiği belirtilmiş
olup iddiayı uygun bulmamıştır.
Yukarıda anılan Kanun düzenlemeleri gereği, Sözleşme Tasarısı ve idarenin
09.12.2020 tarihli cevabı birlikte değerlendirildiğinde, anılan maddenin yıllık izinli personeli
değil iş göremez haldeki raporlu personellerin kastedildiği, raporlu personelin geçici iş
göremezliğinin üçüncü gününden itibaren yüklenici için herhangi bir maliyete neden
olmayacağı, bu sürenin bitiminden itibaren hizmetin aksamaması için gerekli personelin
yüklenici tarafından sağlanması durumunun teklif bedelinde bir değişikliğe neden
olmayacağı, her ne kadar Sözleşme Tasarısı’nın anılan maddesinde herhangi bir süre
belirtilmiş olmasa da, raporlu personel yerine üç gün geçtikten sonra bir personelin
getirilmemesi durumunda anılan cezai işlemlerin uygulanacağı şeklinde yorumlanması
gerektiği ve her halükarda İş Kanunu’na aykırı şekilde sözleşmenin yürütülemeyeceği
anlaşıldığından şikayete konu Sözleşme Tasarısı’nın tekliflerin sağlıklı şekilde
oluşturulmasını engeller nitelikte olmadığı ve ihalenin iptalini gerektirmediği sonucuna
ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.