Ana Sayfa / Kararlar / Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü / 2021/223634-2 (İki) Yıl Süreyle Yedi (7) İşletmenin Malzeme ve İşçilik Dâhil Yerinde (İşletme Mutfak ve Yemekhanelerinde) Yemek Hazırlama ve Yemek Servis Hizmetleri
Bilgi
İKN
2021/223634
Başvuru Sahibi
İz Sosyal Hiz. Tur. Eğt. Kargo Bil. İnş. Gıda Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti.
İdare
Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü
İşin Adı
2 (İki) Yıl Süreyle Yedi (7) İşletmenin Malzeme ve İşçilik Dâhil Yerinde (İşletme Mutfak ve Yemekhanelerinde) Yemek Hazırlama ve Yemek Servis Hizmetleri
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/026  
: 33  
: 23.06.2021  
: 2021/UH.II-1261  
BAŞVURU SAHİBİ:  
İz Sosyal Hiz. Tur. Eğt. Kargo Bil. İnş. Gıda Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti.,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2021/223634 İhale Kayıt Numaralı “2 (İki) Yıl Süreyle Yedi (7) İşletmenin Malzeme ve  
İşçilik Dâhil Yerinde (İşletme Mutfak ve Yemekhanelerinde) Yemek Hazırlama ve Yemek  
Servis Hizmetleri” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından 24.05.2021 tarihinde açık ihale usulü  
ile gerçekleştirilen “2 (İki) Yıl Süreyle Yedi (7) İşletmenin Malzeme ve İşçilik Dâhil Yerinde  
(İşletme Mutfak ve Yemekhanelerinde) Yemek Hazırlama ve Yemek Servis Hizmetleri”  
ihalesine ilişkin olarak İz Sosyal Hiz. Tur. Eğt. Kargo Bil. İnş. Gıda Tem. San. ve Tic. Ltd.  
Şti. nin 17.05.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 21.05.2021 tarihli yazısı  
ile reddi üzerine, başvuru sahibince 31.05.2021 tarih ve 25497 sayı ile Kurum kayıtlarına  
alınan 31.05.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2021/968 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) İdari Şartname'nin 25.1'inci maddesinin 29 nolu dipnotunda yer alan düzenleme  
gereği bu maddede yalnızca ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderlerinden teklif fiyata  
dahil olanların belirlenmesi ve diğer giderlere 25.3'üncü maddede yer verilmesi gerekirken  
idarece yapılan düzenlemede "her türlü sigorta giderine" de yer verilmesinin mevzuata aykırı  
olduğu; zira, her türlü sigorta giderinin teklif fiyata dahil olduğunun 25.1'inci maddede  
düzenlenmesi durumunda 25.2'nci madde gereği bu gider için gerçekleşecek fiyat artışlarında  
fiyat farkı verilemeyeceği,  
2) İdari Şartname'nin 25.3'üncü maddesinde "...bu maddede zikredilmeyen işin  
yürütülmesine ilişkin her türlü giderler teklif edilecek fiyata dahil edilecektir." düzenlemesi ile  
kastedilen giderlere ihale dokümanında yer verilmediği; birim fiyat teklif cetvelinde öğün  
maliyetleri haricinde ayrı satır açılmadığı, bu durumun sağlıklı teklif fiyatı oluşturmayı  
engellediği, idarenin şikayete verdiği cevapta işin teknik şartnameye uygun yürütülmesi için  
gerekli giderlerin anlaşılması gerektiği belirtilse de idarece belirtilen gider kalemleri  
içerisinde yer alan sözleşme kapsamında çalıştırılacak kişilerin nitelikleri, nicelikleri,  
miktarları, çalışma gün ve saatlerinin dokümanda belirtilmediği, bu durumun sağlıklı ve  
gerçekçi teklif hazırlanmasını imkansız kıldığı,  
3) İdari Şartname'nin 46'ncı ve Sözleşme Tasarısı'nın 14'üncü maddesinde fiyat farkı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/026  
: 33  
: 23.06.2021  
: 2021/UH.II-1261  
katsayılarına yer verildiği, fiyat farkına ilişkin esasları belirleyen Bakanlar Kurulu Kararı'na  
göre uygulama yapılacağının belirtildiği, ancak ihale dokümanında nitelik ve sayıları  
belirlenmese de tam gün çalışacak personelle ilgili olarak asgari ücretin altında maaş  
ödenmeyeceğinin düzenlendiği, işin süresi iki yıl olduğundan ihale tarihindeki asgari ücret  
üzerinden teklif fiyat hesaplandığında, dokümanda belirlenen katsayıların asgari ücrete  
gelecek fiyat farklarını karşılaması hususunda tereddüt oluşturduğu,  
4) Teknik Şartname'nin "Genel Hükümler" başlıklı 2'nci maddesinde, “çiftçiler,  
TİGEM bayileri, görevli gelen personel ve seminerlerde verilen yemeklerde, idarenin o gün  
tabldot için pişirilecek yemek dışında ekteki menü listesinden başka bir yemek verileceğine ve  
yüklenicinin bu talebe itiraz edemeyeceğine” ilişkin düzenleme yapıldığı ancak yemek türleri  
ve gramajlarına ilişkin bilgiye yer verilmediği, yemek verilecek kişi sayısının belirsiz olduğu,  
bu nedenle söz konusu menülerin toplam maliyetlerinin hesaplanmasının ve teklif bedeline  
dahil edilmesinin imkansız olduğu; maliyetin hesaplanmasında belirsizlik oluşturduğu,  
idarenin şikayete verdiği cevapta istenilecek yemeklerin reçetesinin Teknik Şartnamedeki  
yemeklerle aynı olduğunu belirtmesinin dokümana uygun olmadığı, Kamu İhale Genel  
Tebliği'nin 79.2.6'ncı maddesindeki düzenleme gereği hazırlanan yemek listelerinde bu  
yemeklere yer verilmediği, ihale dokümanında düzeltme yapılması gerektiği,  
5) Teknik Şartname'nin 2.17'nci maddesinde yüklenicinin işçilerin kıdem tazminatını  
ödeyeceğinin anlaşıldığı, ancak kaç kişi için kıdem tazminatı doğacağının teklif hazırlanırken  
belirlenemeyeceği; ayrıca, işçiler için 6331 sayılı İş sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında  
yapılması gereken tüm iş ve işlemlerin yüklenicinin sorumluluğunda olduğu, yapılacak testler  
ve aşılar ile eğitim konusunda belirsizlik bulunduğu, bu giderlere ilişkin ayrı satır açılması  
gerektiği,  
6) Teknik Şartname'nin 6, 8, 9 ve 10'uncu maddeleri doğrultusunda, hizmetin ifasında  
resmi ve dini bayramlarda çalışacak personelin belirlenmediği, birim fiyat teklif cetvelinde  
personel giderlerine yer verilmediği, bu durumda asgari işçilik maliyetinin sağlıklı  
belirlenemeyeceği,  
7) Teknik Şartname'nin 3.18'inci maddesinde ilaçlamaya ilişkin düzenlemenin, hiçbir  
veri olmaksızın ilaçlama istenmesi, ilaçlanacak alanın büyüklüğünün bilinmemesi, kontrol  
teşkilatınca gerekli görülmesi halinde ilave ilaçlama yapılmasının keyfiliğe yol açacağı  
nedenleriyle teklif fiyatı oluşturmada belirsizliğe yol açtığı iddia edilmektedir.  
8) Teknik Şartname'nin 5.2'nci maddesinde yemek numunelerine ilişkin hangi  
tahlillerin yaptırılacağı hususunda herhangi bir düzenleme yapılmadığı, bunun belirsizliğe yol  
açtığı,  
iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/026  
: 33  
: 23.06.2021  
: 2021/UH.II-1261  
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği eki Açık İhale Usulü ile İhale Edilen  
Hizmet Alımlarında Uygulanacak Tip İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler”  
başlıklı 25’inci maddesinin 25.1 no’lu alt maddesinin 29 no’lu dipnotunda, İdareler, ihale  
edilecek hizmetin özelliğine göre, sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince  
yapılacak ulaşım, sigorta vergi, resim ve harç giderlerinden hangilerinin, isteklilerce teklif  
edilecek fiyata dahil olması gerektiğini bu maddede belirteceklerdir.açıklaması,  
Anılan Tip İdari Şartname’nin 25.2’nci maddesinde 25.1. maddesinde yer alan gider  
kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif  
edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu  
artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.” düzenlemesi,  
Aynı Tip İdari Şartname’nin 25.3’üncü maddesinde Teklif fiyata dahil olan diğer  
giderler aşağıda belirtilmiştir.düzenlemesi ve bu düzenlemenin 30 no’lu dipnotunda  
“Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalesinde, bu madde Hizmet Alımı İhaleleri  
Uygulama Yönetmeliği, Kamu İhale Genel Tebliği ve Kurumun diğer düzenleyici işlemleri ile  
ilgili mevzuatında yer alan hükümlere uygun olarak aşağıdaki şekilde düzenlenecektir:  
25.3.1.İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre  
hesaplanacak işçilik ücreti:  
……  
öngörülüyor ise, çalıştırılacak personelin nitelikleri de göz önüne alınarak bu ücretin, asgari  
ücretin en az yüzde (%) kaç fazlası olması gerektiği, fazla çalışma yapılmasının öngörülmesi  
halinde, kaç saat fazla çalışma yapılacağı, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma  
yapılacak ise çalışılacak gün ve çalıştırılacak personel sayısı burada belirtilecektir.  
Ayrıca kıst ay/artık gün sayısı ve bu süre içerisinde kaç gün yol-yemek bedeli verileceği ile  
aynı il sınırları içerisinde isteklinin birden fazla işyerinin bulunup bulunmadığına  
bakılmaksızın ihale dokümanında aynı il bazında elli veya daha fazla sayıda  
işçi çalıştırılmasının öngörüldüğü ihalelerde 4857 sayılı İş Kanununda belirtilen asgari orana  
uyulmak kaydıyla idarece belirlenecek engelli işçi sayısı ve bu işçilerin tabi olacağı ücret  
grubu da burada belirtilecektir.)  
“25.3.2. Yemek ve yol giderleri:  
……  
(Bu maddede, yemek ve/veya yol giderinin personele nakdi olarak ödenmesi ve  
bordroda gösterilmesi isteniyorsa bu giderlerin nakdi olarak ödeneceği ve bordroda  
gösterileceği, ayrıca söz konusu giderlerin günlük brüt tutarı ile ayda kaç gün üzerinden  
hesaplanarak personele ödeneceği belirtilecektir.  
Yemek ve/veya yol giderinin ayni olarak karşılanması öngörülüyorsa, bu giderin ayni  
olarak karşılanacağı ve ayda kaç gün üzerinden hesaplanacağı burada belirtilecektir. Yemek  
ve/veya yol bedelinin net olarak hesaplanacağına dair düzenleme yapılmayacaktır.)  
Bu madde kapsamında bir gider öngörülmemesi halinde maddeye “25.3.2. Bu madde  
boş bırakılmıştır” yazılacaktır.  
“25.3.3. Malzeme giderleri:  
……  
(İhale konusu işte kullanılacak olan ve yüklenici tarafından karşılanması istenen  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/026  
: 33  
: 23.06.2021  
: 2021/UH.II-1261  
malzeme giderlerinin teklif fiyata dahil olduğu burada belirtilecektir.)  
Bu madde kapsamında bir gider öngörülmemesi halinde maddeye “25.3.3. Bu madde  
boş bırakılmıştır” yazılacaktır.  
“25.3.4. Diğer giderler:  
……  
(İhale konusu işin özelliğine uygun olarak ilgili mevzuatına, Hizmet Alımı İhaleleri  
Uygulama Yönetmeliği ve Kamu İhale Genel Tebliği ile Kurumun diğer düzenleyici  
işlemlerine aykırı olmamak kaydıyla teklif fiyata dahil olan diğer giderler bu maddede  
düzenlenebilecektir.)  
Bu madde kapsamında bir gider öngörülmemesi halinde maddeye “25.3.4. Bu madde  
boş bırakılmıştır” yazılacaktır.  
(2) Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri dışındaki tüm ihalelerde,  
gider kalemleri, ihale konusu işin özelliğine uygun olarak ilgili mevzuatına, Hizmet Alımı  
İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ve Kamu İhale Genel Tebliği ile Kurumun diğer düzenleyici  
işlemlerine aykırı olmamak kaydıyla idare tarafından belirlenerek buraya yazılacaktır.”  
düzenlemeleri yer almaktadır.  
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde  
“25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince ödenecek vergi (İhale  
kararlarına ait karar pulu, sözleşme damga vergisi) resim, harç, ulaşım ve her türlü sigorta  
giderleri teklif edilen fiyata dahildir.  
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni  
gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları  
karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir  
hak talebinde bulunamaz.  
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:  
25.3.1.  
Sözleşme kapsamında, çalıştırılacak kişilerin her türlü eğitim giderleri, iş sağlığı ve güvenliği  
gereğince alınacak tedbirlere karşı giderler, sağlık taramaları, portör muayene masraf  
giderleri ilaçlama (dezenfekte) giderleri, teknik şartnamede belirtilen yemek ve servis  
yapılmasında kullanılacak her türlü malzeme giderleri, yemekhanelerde kullanılacak tüm  
yardımcı giderler, idarece teslim edilecek kullanım alanlarının genel temizlik ve bakım  
giderleri, demirbaş bakım onarım ve amortisman giderleri, her türlü; elektrik, yakıt vb.  
giderler, sözleşme giderleri, yol, yemek, giyim, yaka kartı, fazla mesai gibi diğer mali ve  
sosyal her türlü özlük hakları ile birlikte teknik şartnamede yer alıp bu madde de  
zikredilmeyen işin yürütülmesine ilişkin her türlü giderler teklif edilecek fiyata dahil  
edilecektir.  
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer  
Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.  
25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.düzenlemesi bulunmaktadır.  
İdari Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhale konusu iş  
için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır.  
46.1.1.  
Fiyat farkı uygulaması; 31.08.2013 tarih ve 28751 sayılı resmi gazetede yayınlanan  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/026  
: 33  
: 23.06.2021  
: 2021/UH.II-1261  
27.06.2013 tarih ve 2013/5215 karar sayılı, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa göre ihale  
edilen hizmet alımlarında uygulanacak fiyat farkına ilişkin esaslar dahilinde yapılacaktır.  
Fiyat farkı aşağıdaki formüllere göre hesaplanır:  
F = An x B x ( Pn-1)  
İn Gn  
Pn = [ a2 + b2 ]  
İo Go  
Formüllerde yer alan;  
F: Fiyat farkını (TL)  
B: 0,90 sabit katsayısını  
An: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hak edişte; birim fiyatlı işlerde uygulama  
ayında gerçekleşen iş kalemlerinin sözleşme fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan tutarı  
(TL), götürü bedel işlerde ise uygulama ayında gerçekleşen ilerleme yüzdesiyle sözleşme  
bedelinin çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL),  
Pn: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hakedişte, fiyat farkı hesabında kullanılan  
temel endeksler ve güncel endeksler ile a1, a2, b1, b2 ve c değerlerinin ağırlık oranlarını  
temsil eden katsayıların yukarıdaki formüle uygulanması sonucu bulunan fiyat farkı  
katsayısını,  
a2: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılmayan işçiliklerin ağırlık oranını temsil  
eden sabit bir katsayıyı,  
b2: Malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,(Yİ-ÜFE  
Genel) ifade eder. Formüldeki temel endeksler (o) ve güncel endeksler (n)den;  
İo, İn: İşçilikle ilgili temel asgari ücreti ve güncel asgari ücreti,  
Go, Gn: İhale konusu hizmet kapsamında yer alan malzeme ve diğer hizmetler için fiyat farkı  
hesabına esas sayı veya sayıları, ifade eder.  
[ a2 : 0,176 , b2: 0,824 ]” düzenlemesi bulunmaktadır.  
Yukarıda yer verilen Tip İdari Şartname düzenlemelerinden sözleşmenin uygulanması  
sırasında, ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta vergi, resim ve harç giderlerinden  
hangilerinin, isteklilerce teklif edilecek fiyata dahil olması gerektiğinin idare tarafından İdari  
Şartname’nin 25.1’inci maddesinde belirtileceği; 25.1’inci maddede belirtilen giderlerde artış  
olması halinde fiyat farkı talep edilemeyeceği anlaşılmaktadır. Diğer taraftan ihaleye ait İdari  
Şartname’nin 25.1’inci maddesinde yapılan düzenlemede, oluşabilecek sigorta giderleri  
arasında ayrım yapılmaksızın “her türlü sigorta gideri”nin teklif fiyata dahil olduğu yönünde  
belirleme yapıldığı, 25.2’nci maddedeki düzenleme gereği de her türlü sigorta giderinde  
olabilecek artışa ilişkin fiyat farkı istenemeyeceğinin anlaşıldığı tespit edilmiştir. Ayrıca, İdari  
Şartname’nin 46’ncı maddesinde, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’na Göre İhale Edilen  
Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar'a göre fiyat farkı  
hesaplanacağı hususu düzenlenmiştir.  
İdari Şartname’nin 25.1’inci maddesinde yapılan düzenlemedeki “her türlü sigorta  
gideri” ifadesi ile idarenin iradesinin sözleşmenin uygulanması sırasında sigorta giderlerinin  
tamamını 25.1’inci madde kapsamında teklif fiyata dahil gider olarak düzenlemek olduğu,  
İdari ve Teknik Şartname düzenlemeleri kapsamında ihale konusu işte herhangi bir sigorta  
giderinin maliyet bileşeni olarak belirlenmediği de anlaşılmış olup her türlü sigorta gideri için  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/026  
: 33  
: 23.06.2021  
: 2021/UH.II-1261  
de 25.2’nci madde gereği fiyat farkı ödenmeyeceği anlaşılabildiğinden, bu hususlar  
öngörülerek teklif oluşturulması mümkün olduğu ve herhangi bir belirsizlik bulunmadığı  
değerlendirilerek iddia yerinde görülmemiştir.  
2) Başvuru sahibinin 2'inci iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında  
teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “78.1. Bu Tebliğde personel  
çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları için öngörülen düzenlemeler, 4734 sayılı Kanunun 62  
nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi gereğince ihale edilebilecek personel  
çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerine uygulanır.  
78.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı; ihale konusu işte çalıştırılacak  
personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin  
tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik  
maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği  
gereği süreklilik arz eden hizmet alımlarını ifade eder.  
78.3. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale  
dokümanında haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının  
belirtilmesi halinde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi  
gerekmektedir.  
78.21. Yukarıda sayılan hususlardan teklif fiyatına dahil olacaklar idari şartnamede  
düzenlenecek, teknik şartnamede ise bunların uygulanması ilgili hükümlere yer verilecektir.  
Teknik şartnamede, teklife dahil olacak masraflara yer verilmeyecek, idari şartnamede yer  
alan hükümlerle çelişecek bir düzenleme yapılmayacaktır….açıklaması yer almaktadır.  
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde  
“25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:  
25.3.1. Sözleşme kapsamında, çalıştırılacak kişilerin her türlü eğitim giderleri, iş sağlığı ve  
güvenliği gereğince alınacak tedbirlere karşı giderler, sağlık taramaları, portör muayene  
masraf giderleri ilaçlama (dezenfekte) giderleri, teknik şartnamede belirtilen yemek ve servis  
yapılmasında kullanılacak her türlü malzeme giderleri, yemekhanelerde kullanılacak tüm  
yardımcı giderler, idarece teslim edilecek kullanım alanlarının genel temizlik ve bakım  
giderleri, demirbaş bakım onarım ve amortisman giderleri, her türlü; elektrik, yakıt vb.  
giderler, sözleşme giderleri, yol, yemek, giyim, yaka kartı, fazla mesai gibi diğer mali ve  
sosyal her türlü özlük hakları ile birlikte teknik şartnamede yer alıp bu madde de  
zikredilmeyen işin yürütülmesine ilişkin her türlü giderler teklif edilecek fiyata dahil  
edilecektir.düzenlemesi bulunmaktadır.  
Teknik Şartname’nin 6’ncı maddesinde “6. Personel: Bu ihaledeki iş için çalışacak  
personel sayısı teknik şartnamede belirtilen işleri aksatmadan, en yoğun dönemdeki yemek  
imalatlarını da göz önünde bulundurmak sureti ile firma tarafından belirlenecektir. 6.1.  
Yüklenici bu hizmet alım işini bu şartnamenin birinci maddesinde adı belirtilen Tarım  
İşletmelerin mutfak ve müştemilatlarında yürütür. Resmi ve dini bayram tatil günleri de dahil  
olmak üzere yüklenici, işbaşında işleri idarenin istediği şekilde yürütecek sayıda personel  
bulundurur. İşe gelmeyen/gelemeyen personelin yerine personel getirerek işlerin aksamadan  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/026  
: 33  
: 23.06.2021  
: 2021/UH.II-1261  
yürütülmesini sağlar.  
6.3. Personelin Giyim Malzemesi: İşlerin yapılması esnasında Yüklenicinin çalıştırdığı  
personeller için gerekli olan aşağıdaki giyim ve koruma malzemeleri yüklenici tarafından  
karşılanır. Aşağıdaki malzemeler her bir personel için bir yıllık olup, ihale süresince her yıl  
için aynı malzemeler tekrar verilir. Aşçı için: 2 adet pantolon (beyaz renkli), 2 adet iş gömleği  
(beyaz renkli), 2 adet iş önlüğü (gri renkli), 2 adet kep, 2 çift kaymaz terlik Aşçı yardımcıları  
için: 2 adet pantolon (beyaz renkli), 2 adet iş gömleği (beyaz renkli), 2 adet iş önlüğü (gri  
renkli), 2 adet kep, 2 çift kaymaz terlik Pideci için: : 2 adet pantolon (beyaz renkli), 2 adet iş  
gömleği (beyaz renkli), 2 adet iş önlüğü (gri renkli), 2 adet kep, 2 çift kaymaz terlik Garsonlar  
için: 2 adet pantolon (lacivert renk), 2 adet iş gömleği (beyaz renk), 2 adet yelek, 2 adet  
kravat, 2 çift deri ayakkabı (siyah renk) Bulaşıkçılar için: 2 adet pantolon (mavi veya gri  
renkli), 2 adet iş gömleği (gri renk), 2 adet iş önlüğü (beyaz muşamba), 1 çift çizme (beyaz), 1  
çift kaymaz terlik” düzenlemeleri yer almaktadır.  
İhale dokümanı incelendiğinde ihale konusu işin personel çalıştırmaya dayalı olmayan  
hizmet alımı ihalesi olduğu; öğün sayıları üzerinden birim fiyat oluşturulması gerektiği, İdari  
Şartname'nin 25’inci maddesinde teklif fiyata dahil olan giderlere yer verildiği, Teknik  
Şartname’de işin yürütülmesi için gerekli ayrıntıların açıklandığı, ayrıca çalıştırılacak  
işçilerin sayısına ve haftalık çalışma saatlerinin tamamının idarede geçirileceğine ilişkin bir  
düzenleme bulunmadığı ve personel sayısının yüklenici tarafından belirleneceğinin  
düzenlendiği; ayrıca personelin giyim malzemelerine ilişkin olarak “aşçı, aşçı yardımcıları,  
pideci, garsonlar, bulaşıkçılar” şeklinde ayrım yapıldığı hususları tespit edilmiştir.  
İşin ihale dokümanına uygun yürütülmesi için gerekli giderlerin, ihale dokümanında  
yer verilen düzenlemeler ve maliyet unsurlarına ilişkin açıklamalar dikkate alınarak  
hesaplanabileceği, bu giderlerin ihale konusu alanda faaliyet gösteren ve tecrübe sahibi  
olması beklenen istekliler tarafından hesaplanarak öğün maliyetlerine dâhil edilmesi  
gerektiği, bu çerçevede “teknik şartnamede yer alıp bu madde de zikredilmeyen işin  
yürütülmesine ilişkin her türlü giderler” olarak ifade edilen olası maliyet kalemleri için birim  
fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılmamasında mevzuata aykırılık bulunmadığı ve teklif fiyatı  
oluşturmada belirsizlik doğurmayacağı; personelin sayı ve niteliklerinin işin aksamadan  
yürütülmesini sağlayacak şekilde yüklenici tarafından belirleneceği anlaşıldığından başvuru  
sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
3) Başvuru sahibinin 3'üncü iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında  
teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “78.6. Tekliflerin  
hazırlanmasında ve asgari işçilik maliyetinin hesaplanmasında, ihale tarihinde yürürlükte  
bulunan asgari ücret dikkate alınacaktır.açıklaması yer almaktadır.  
Aynı Tebliğ’in “Hizmet alımlarında fiyat farkı” başlıklı 81’inci maddesinde “81.1.  
(Değişik: 28/11/2013- 28835 R.G./ 3. md.) Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı  
ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel  
sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanıldığı hizmet  
alımlarında işçilik maliyetlerine ilişkin fiyat farkı hesaplanacağının ihale dokümanında  
belirtilmesi gerekmektedir.açıklaması,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/026  
: 33  
: 23.06.2021  
: 2021/UH.II-1261  
Anılan Tebliğ’in “İşçilik maliyetleri ile ilgili fiyat farkı hesabı” başlıklı 83’üncü  
maddesinde “83.1. 31/8/2013 tarihli ve 28751 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 4734 sayılı  
Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak Olan Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat  
Farkına İlişkin Esaslar kapsamında işçilik maliyetlerine ilişkin geçen brüt maliyet, ihale  
dokümanında yer alan düzenlemeler çerçevesinde hesaplanan asgari ücret veya idari  
şartnamede asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel  
tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil) ve ilgili sosyal güvenlik  
mevzuatı gereği işveren tarafından karşılanması gereken primler toplamından oluşmaktadır.  
83.2. Anılan Esasların 6 ncı maddesinin ikinci fıkrası gereğince brüt asgari ücretin  
belli bir yüzde fazlası oranında ücret alan personel için fiyat farkı, temel asgari ücretin yüzde  
fazlası ile güncel asgari ücretin yüzde fazlası arasındaki farkın işverene maliyeti kadar  
hesaplanır. Örneğin ihale tarihindeki temel asgari ücretin 100 TL olması durumunda yüzde  
30 fazla ücret alan işçi için yüzde 5’lik asgari ücret artışına göre ödenecek fiyat farkı;  
Temel asgari ücret döneminde brüt maliyet= 130 TL (temel asgari ücretin yüzde 30  
fazlası) +30 TL (ilgili sosyal güvenlik mevzuatı gereği işveren tarafından karşılanması  
gereken primler toplamının varsayımsal tutarı)= 160 TL  
Güncel asgari ücret döneminde brüt maliyet= 136,5 TL (güncel asgari ücretin yüzde  
30 fazlası) +31,5 TL (ilgili sosyal güvenlik mevzuatı gereği işveren tarafından karşılanması  
gereken primler toplamının varsayımsal tutarı)= 168 TL  
Fiyat Farkı= 168 TL-160 TL=8 TL olarak hesaplanır.  
83.3. Anılan Esasların 5 inci maddesinin uygulandığı işlerde, a1 olarak belirlenen  
işçiliğin fiyat farkı 6 ncı maddeye göre hesaplanacak, 5 inci maddeye göre hesaplanan fiyat  
farkı formülünde a1’e yer verilmekle birlikte formül gereği a1 için herhangi bir artış katsayısı  
uygulanmayacağından fiyat farkı hesabına herhangi bir etkisi olmayacak ve 5 ve 6 ncı  
maddeler gereği ayrı ayrı hesaplanacak tutarların toplamı, ödenecek veya kesilecek toplam  
fiyat farkını oluşturacaktır. İdari şartnamede hem a1 hem de a2 için katsayı belirlenmişse bu  
durumda toplam fiyat farkı 5 ve 6 ncı maddeye göre hesaplanan fiyat farklarının toplamından  
oluşacaktır.açıklamaları yer almaktadır.  
İdari Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhale konusu iş  
için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır.  
46.1.1.  
Fiyat farkı uygulaması; 31.08.2013 tarih ve 28751 sayılı resmi gazetede yayınlanan  
27.06.2013 tarih ve 2013/5215 karar sayılı, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa göre ihale  
edilen hizmet alımlarında uygulanacak fiyat farkına ilişkin esaslar dahilinde yapılacaktır.  
Fiyat farkı aşağıdaki formüllere göre hesaplanır:  
F = An x B x ( Pn-1)  
İn Gn  
Pn = [ a2 + b2 ]  
İo Go  
Formüllerde yer alan;  
F: Fiyat farkını (TL)  
B: 0,90 sabit katsayısını  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/026  
: 33  
: 23.06.2021  
: 2021/UH.II-1261  
An: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hak edişte; birim fiyatlı işlerde uygulama  
ayında gerçekleşen iş kalemlerinin sözleşme fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan tutarı  
(TL), götürü bedel işlerde ise uygulama ayında gerçekleşen ilerleme yüzdesiyle sözleşme  
bedelinin çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL),  
Pn: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hakedişte, fiyat farkı hesabında kullanılan  
temel endeksler ve güncel endeksler ile a1, a2, b1, b2 ve c değerlerinin ağırlık oranlarını  
temsil eden katsayıların yukarıdaki formüle uygulanması sonucu bulunan fiyat farkı  
katsayısını,  
a2: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılmayan işçiliklerin ağırlık oranını temsil  
eden sabit bir katsayıyı,  
b2: Malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,(Yİ-ÜFE  
Genel) ifade eder. Formüldeki temel endeksler (o) ve güncel endeksler (n)den;  
İo, İn: İşçilikle ilgili temel asgari ücreti ve güncel asgari ücreti,  
Go, Gn: İhale konusu hizmet kapsamında yer alan malzeme ve diğer hizmetler için fiyat farkı  
hesabına esas sayı veya sayıları, ifade eder.  
[ a2 : 0,176 , b2: 0,824 ]” düzenlemesi bulunmaktadır.  
Sözleşme Tasarısı’nın “Fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması şartları” başlıklı 14’üncü  
maddesinde “14.1. Yüklenici, gerek sözleşme süresi, gerekse uzatılan süre içinde, sözleşmenin  
tamamen ifasına kadar, vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerde artışa gidilmesi  
veya yeni mali yükümlülüklerin ihdası gibi nedenlerle fiyat farkı verilmesi talebinde  
bulunamaz.  
14.2. Bu sözleşme kapsamında yapılan işler için fiyat farkı hesaplanacaktır.  
Fiyat farkı uygulaması; 31.08.2013 tarih ve 28751 sayılı resmi gazetede yayınlanan  
27.06.2013 tarih ve 2013/5215 karar sayılı, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa göre ihale  
edilen hizmet alımlarında uygulanacak fiyat farkına ilişkin esaslar dahilinde yapılacaktır.  
Fiyat farkı aşağıdaki formüllere göre hesaplanır:  
F = An x B x ( Pn-1)  
İn Gn  
Pn = [ a2 + b2 ]  
İo Go  
Formüllerde yer alan;  
F: Fiyat farkını (TL)  
B: 0,90 sabit katsayısını  
An: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hak edişte; birim fiyatlı işlerde uygulama  
ayında gerçekleşen iş kalemlerinin sözleşme fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan tutarı  
(TL), götürü bedel işlerde ise uygulama ayında gerçekleşen ilerleme yüzdesiyle sözleşme  
bedelinin çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL),  
Pn: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hakedişte, fiyat farkı hesabında kullanılan  
temel endeksler ve güncel endeksler ile a1, a2, b1, b2 ve c değerlerinin ağırlık oranlarını  
temsil eden katsayıların yukarıdaki formüle uygulanması sonucu bulunan fiyat farkı  
katsayısını,  
a2: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılmayan işçiliklerin ağırlık oranını temsil  
eden sabit bir katsayıyı,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/026  
: 33  
: 23.06.2021  
: 2021/UH.II-1261  
b2: Malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,(Yİ-ÜFE  
Genel) ifade eder. Formüldeki temel endeksler (o) ve güncel endeksler (n)den;  
İo, İn: İşçilikle ilgili temel asgari ücreti ve güncel asgari ücreti,  
Go, Gn: İhale konusu hizmet kapsamında yer alan malzeme ve diğer hizmetler için fiyat farkı  
hesabına esas sayı veya sayıları, ifade eder.  
[ a2 : 0,176 , b2: 0,824 ]  
14.3. Sözleşmede yer alan fiyat farkına ilişkin esas ve usullerde sözleşme imzalandıktan sonra  
değişiklik yapılamaz.” düzenlemesi yer almaktadır.  
Teknik Şartname’nin 10’uncu maddesinde “Yüklenici çalıştıracağı personele asgari  
ücretin altında maaş ödemesi yapamaz.” düzenlemesi bulunmaktadır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımlarında fiyat farkı” başlıklı 81.1’inci  
maddesi uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel  
çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği  
ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanıldığı hizmet alımlarında işçilik  
maliyetlerine ilişkin fiyat farkı hesaplanacağının ihale dokümanında belirtilmesi gerekmekte  
olup ihale konusu iş personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olmayıp, doküman  
kapsamında söz konusu personelin tam zamanlı olarak istihdam edileceğine ilişkin bir  
düzenlemenin de yer almadığı, buna rağmen tam zamanlı çalışmayan personele ilişkin katsayı  
(a2) belirlenerek fiyat farkı verileceğine ilişkin düzenleme yapıldığı; diğer taraftan personele  
asgari ücretin altında ödeme yapılmayacağının da düzenlendiği tespit edilmiştir.  
Yukarıdaki tespitler dolayısıyla idarenin fiyat farkı verileceğine ilişkin düzenleme  
yapması zorunluluk olmamakla birlikte, tekliflerin hazırlanmasında ihale tarihinde yürürlükte  
bulunan saatlik asgari ücret tam zamanlı çalışmayan personel bakımından dikkate  
alınacağından, işin süresinin iki yıl olması nedeniyle asgari ücrete gelecek zamların fiyat farkı  
ile karşılanacağının düzenlenmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varıldığından  
iddia yerinde görülmemiştir.  
4) Başvuru sahibinin 4'üncü iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı  
düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde, “79.2.6. Malzemeli yemek  
hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik  
şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan  
yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir.açıklaması,  
Teknik Şartname’nin “Genel Hükümler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.6. Çiftçiler,  
TİGEM bayileri, görevli gelen personel ve seminerlerde verilen yemeklerde, İdare o gün  
tabldot için pişirilecek yemek dışında ekteki menü listesinden başka bir yemek pişirilmesini  
talep edebilir. Yüklenici, talep edilen yemek sayısı, zamanı ve diğer hususlarda ilave bir  
masraf olacağını öne sürerek bu talebe itiraz edemez.” düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin “Yemek Pişirme, Yemek Servisi ve Temizlik Hizmetleri” başlıklı  
3’üncü maddesinde, “3.1. Yüklenici, İdarenin görevli personeli tarafından haftalık veya aylık  
olarak hazırlanan ve yemek komisyonunca onaylanan yemek listelerini uygular. Yüklenici,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/026  
: 33  
: 23.06.2021  
: 2021/UH.II-1261  
İdarenin önceden belirlediği yemek menüsünde İdarenin iznini almadan değişiklik yapamaz.  
3.7. Komisyonun hazırladığı haftalık veya aylık yemek listesine; çiftçiler, TİGEM  
bayileri ve işletmede yapılacak seminerlerde verilecek yemekler dahil edilmez. Bahsi geçen  
konularda ihtiyaç durumuna göre istenen yemek miktarı günü birlik olarak yükleniciye  
bildirilir ve yüklenici bu hizmeti gecikmeye mahal vermeden karşılar.düzenlemeleri  
bulunmaktadır.  
Teknik Şartname’de alımı yapılacak iki yıllık toplam öğün sayılarının belirtildiği ve  
iki haftalık örnek menü ile yemek çeşitlerinin malzeme ve miktarlarının belirtildiği listelerin  
düzenlendiği; iddia konusu edilen düzenleme ile görevli personel gelmesi, seminer  
düzenlenmesi gibi zamanlarda günlük tabldot için pişirilecek yemek türlerinin dışında farklı  
bir yemek pişirilmesinin isteneceği, tabldottakilerden farklı olarak talep edilecek yemeğin  
yine Teknik Şartname ekindeki menü listesinden seçileceği anlaşılmakta olup, idarenin bu  
iddiaya ilişkin cevabı incelendiğinde; çiftçiler, TİGEM bayileri, görevli gelen personel için  
istenilen yemek miktarının Tablo 1’deki miktarların içerisinde olduğu, reçetesinin ise Teknik  
Şartname’deki yemeklerin aynısı olduğunun açıklandığı görülmüştür.  
Uyuşmazlığı konu Teknik şartname düzenlemelerinin sayılan durumlarda ilave yemek  
talebini değil, o günkü yemeğin yerine Teknik Şartname ekindeki yemek listesinden alternatif  
yemek çıkarılması talebini konu edindiği, anılan durumun yeni ve ilave bir maliyet  
oluşturmayacağı, başvuru sahibine ihale tarihinden önce tebliğ edilen şikayete cevap  
yazısında da bu konuda olası bir belirsizlik durumunun açıklığa kavuşturulmuş olduğu, bu  
noktada anılan düzenlemenin teklif hazırlanmasında belirsizlik oluşturma ihtimalini de  
ortadan kaldırdığı anlaşıldığından iddia yerinde görülmemiştir.  
5) Başvuru sahibinin 5'inci iddiasına ilişkin olarak:  
4857 Sayılı İş Kanunu’nun “Bazı kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanların kıdem  
tazminatı” başlıklı 112’nci maddesinde, “Kanuna veya kanunun verdiği yetkiye dayanılarak  
kurulan kurum ve kuruluşların haklarında bu Kanun ve 854, 5953, 5434 sayılı kanunların  
hükümleri uygulanmayan personeli ile kamu kuruluşlarında sözleşmeli olarak istihdam  
edilenlere mevzuat veya sözleşmelerine göre kıdem tazminatı niteliğinde yapılan ödemeler  
kıdem tazminatı sayılır.  
4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62 nci maddesinin birinci  
fıkrasının (e) bendi kapsamında alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin kıdem  
tazminatları;  
a) Alt işverenlerinin değişip değişmediğine bakılmaksızın aralıksız olarak aynı kamu  
kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde çalışmış olanların bu şekilde çalışmış oldukları  
sürelere ilişkin kıdem tazminatına esas hizmet süreleri, aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait  
işyerlerinde geçen toplam çalışma süreleri esas alınarak tespit olunur. Bunlardan son alt  
işverenleri ile yapılmış olan iş sözleşmeleri 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesine  
göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanların kıdem tazminatları  
ilgili kamu kurum veya kuruluşları tarafından,  
b) Aynı alt işveren tarafından ve aynı iş sözleşmesi çerçevesinde farklı kamu kurum  
veya kuruluşlarında çalıştırılmış olan işçilerden iş sözleşmeleri 1475 sayılı İş Kanununun 14  
üncü maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanlara,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/026  
: 33  
: 23.06.2021  
: 2021/UH.II-1261  
4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında farklı kamu  
kurum ve kuruluşuna ait işyerlerinde geçen hizmet sürelerinin toplamı esas alınarak  
çalıştırıldığı son kamu kurum veya kuruluşu tarafından,  
işçinin banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenir.  
….” hükmü bulunmaktadır.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar”  
başlıklı 62’nci maddesinde “Bu Kanun kapsamındaki idarelerce mal veya hizmet alımları ile  
yapım işleri için ihaleye çıkılmadan önce aşağıda belirtilen hususlara uyulması zorunludur:  
e)  
1 ) 5018 sayılı Kanuna ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan kamu idareleri  
(MİT Müsteşarlığı hariç) ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar, 375 sayılı Kanun  
Hükmünde Kararnameye ekli (I) sayılı listede yer alan idarelerin merkez ve taşra teşkilatları,  
il özel idareleri, belediyeler ile bağlı kuruluşları ve bunların üyesi olduğu mahalli idare  
birlikleri, birlikte veya ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası il özel idareleri, belediyeler  
ve bağlı kuruluşlarına ait şirketler; merkezi yönetim, sosyal güvenlik kurumu, fon, kefalet  
sandığı, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığı, gençlik hizmetleri ve spor il müdürlüğü,  
mahalli idare ve şirket bütçelerinden veya döner sermaye bütçelerinden, anılan liste  
kapsamındaki diğer idareler için ise kendi bütçelerinden personel çalıştırılmasına dayalı  
hizmet alımı veya niteliği itibarıyla bu sonucu doğuracak şekilde alım yapamaz ve buna  
imkân sağlayan diğer mevzuat hükümleri uygulanmaz.  
Bu bendin uygulanmasında personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı; bu Kanun ve diğer  
mevzuattaki hükümler uyarınca ihale konuşu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale  
dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için  
kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni  
yemek ve yol giderleri dâhil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden  
işlere ilişkin hizmet alımlarını ifade eder. Mahalli idare veya şirketlerinin bütçelerinden  
yapılan, yıl boyunca devam eden, niteliği gereği süreklilik arz eden ve haftalık çalışma  
saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı park ve bahçe bakım ve onarımı ile çöp toplama,  
cadde, sokak, meydan ve benzerlerinin temizlik işlerine ilişkin alımlar personel  
çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak kabul edilir. Hizmet alım sözleşmesi kapsamında  
niteliği birbirinden farklı hizmet türlerinin bulunması halinde personel çalıştırılmasına dayalı  
olup olmama yönünden yapılacak değerlendirme her hizmet türü için ayrı ayrı yapılır.  
Danışmanlık hizmetleri, hastane bilgi yönetim sistemi hizmetleri ve çağrı merkezi hizmetlerine  
ilişkin alımlar personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak kabul edilmez.  
Kurum, hizmet alımının personel çalıştırılmasına dayalı olup olmadığı ya da niteliği  
itibarıyla bu sonucu doğurup doğurmadığı hususunda (2) numaralı alt bentte sayılan  
kriterleri ayrı ayrı ya da birlikte dikkate almak suretiyle usul ve esaslar belirlemeye  
yetkilidir.hükmü bulunmaktadır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında  
teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “78.5.1. Hizmet Alımı İhaleleri  
Uygulama Yönetmeliğinin 10 uncu maddesinin beşinci fıkrasında “Personel çalıştırılmasına  
dayalı hizmet alımlarında, ihale konusu işin niteliği dikkate alınarak işçi sayısı üzerinden  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/026  
: 33  
: 23.06.2021  
: 2021/UH.II-1261  
teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemleri bulunması halinde, bu kalemlerin  
kapsamındaki işler dahil, ihale konusu işin yerine getirilmesi için çalıştırılacak asgari  
personel sayısının ihale dokümanında belirtilmesi kaydıyla, işçi sayısı yerine, yaptırılacak işi  
oluşturan iş kalemi veya kalemleri üzerinden teklif alınabilir.” hükmüne yer verilmiştir. Bu  
çerçevede, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında, idarece birim fiyat teklif  
cetveli hazırlanırken işçi sayısı üzerinden teklif alınması uygun görülmeyen iş  
kalemi/kalemleri bulunup bulunmadığı belirlenecektir. Buna göre, işçi sayısı üzerinden teklif  
alınması idarece uygun görülmeyen iş kaleminin/kalemlerinin bulunması halinde, idare bu iş  
kalemi/kalemleri için teklife esas alınacak birimi, “işçi sayısı” yerine,  
o
iş  
kalemini/kalemlerini oluşturan unsurları dikkate almak suretiyle kendisi belirleyerek birim  
fiyat teklif cetvelinde ait olduğu iş kaleminin/kalemlerinin “birim” sütununa yazacaktır.  
78.5.2. İşçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş  
kaleminin/kalemlerinin bulunduğu personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarının ihale  
dokümanında, ihale konusu işin tamamı için çalıştırılması öngörülen asgari toplam personel  
sayısı belirlenecek, ayrıca bu sayının içinde yer alan ve işçi sayısı üzerinden teklif alınması  
idarece uygun görülmeyen her bir iş kalemi kapsamında çalıştırılacak olan asgari personel  
sayısı da belirtilecektir. Bu ihalelerde, asgari işçilik maliyetinin ihale konusu işte  
çalıştırılacak toplam personel sayısı üzerinden hesaplanması zorunludur.açıklamaları  
bulunmaktadır.  
Teknik Şartname’nin “Genel Hükümler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.17. Yüklenici,  
işin devamı süresince İş Sağlığı ve Güvenliği mevzuatı ile yürürlükteki diğer mevzuatlar  
dâhilinde gerekli olan bütün tedbirleri alır ve yükümlülüklerini yerine getirir. Söz konusu  
mevzuatlarla ilgili yükümlülüklerin yerine getirilmemesi veya eksik getirilmesinden dolayı  
meydana gelebilecek iş kazaları ve meslek hastalıklarında sorumluluk yükleniciye aittir.  
Ayrıca, yüklenicinin bu kusurundan dolayı İdareye, çalışanlara ve 3. Şahıslara verilecek her  
türlü maddi-manevi zararlardan ve bunların hukuki sonuçlarından yüklenici sorumludur. İş ve  
hizmetlerin görülmesinde çalışacak işçiler tamamen firmanın emir ve sorumluluğu altında  
olup, işçilerin ve diğer üçüncü kişilerin vereceği her türlü zararda işveren sıfatı ile yüklenici  
sorumludur. Yüklenici, işveren sıfatı ile çalıştırdığı işçileri iş kanunu ve diğer yasalarla hizmet  
sözleşmesinden ve bunlara ilişkin olarak doğan haklarından doğabilecek her türlü yasal  
zorunluluklardan doğrudan sorumludur, bu hususlardan doğan zararlardan hiçbir şekil ve  
şartta İdare sorumlu değildir. Sözleşme tarihinden itibaren İdareye hiçbir mali ve hukuksal  
sorumluluk yüklenemez. Bu işin niteliği ve yürütülmesi ile ilgili olarak firma asıl işverendir.”  
düzenlemesi bulunmaktadır.  
İdari Şartname’nin 25.3.1’inci maddesinde iş sağlığı ve güvenliği gereğince alınacak  
tedbirlere karşı giderler teklif fiyata dahil olan giderler arasında sayılmış olup Teknik  
Şartname’nin 2.17’nci maddesinde de iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı ile yürürlükteki diğer  
mevzuat dahilindeki yükümlülüklerin yüklenici tarafından yerine getirileceği düzenlenmiştir.  
Ayrıca kıdem tazminatına ilişkin yüklenicinin sorumlu olduğu yönünde açık bir düzenlemenin  
bulunmadığı da görülmüştür.  
İhale konusu işin personel çalıştırmaya dayalı bir hizmet alım işi olmadığı, öğün  
sayıları üzerinden birim fiyat teklif alındığı, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı gereği yapılacak  
giderlerin istekli tarafından öngörülerek birim maliyetlere yansıtılmasının mümkün olduğu,  
testler, aşılar ve eğitim konusunda ayrı satır açılması gerektiği yönünde bir mevzuat  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/026  
: 33  
: 23.06.2021  
: 2021/UH.II-1261  
düzenlemesi de bulunmadığı dikkate alındığında, birim fiyat teklif cetvelinde bu giderler için  
ayrı satır açılmasına gerek bulunmadığı ve maliyet hesabı yönünden belirsizlik yaratmayacağı  
sonucuna varıldığından iddia yerinde görülmemiştir.  
Diğer taraftan idarece yapılan düzenlemenin kıdem tazminatının da yüklenicinin  
sorumluluğunda olması sonucunu doğurduğu iddia edilmekte olup buna ilişkin iddia konusu  
edilen maddede açık bir düzenleme bulunmamakla birlikte, 4857 sayılı İş Kanunu’nun  
112’nci maddesinde işçilerin kıdem tazminatlarının idarelerce ödenmesi hususuna ilişkin  
düzenlemelerin 4734 sayılı Kanun’un 62’nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi  
kapsamında ihale edilecek personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerine  
uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.  
4734 sayılı Kanun’un 62’nci maddesinin birinci fırkasının (e) bendinde, personel  
çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı; ihale konuşu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale  
dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı,  
yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve  
yol giderleri dâhil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden işlere  
ilişkin hizmet alımları olarak tanımlanmış olup söz konusu tanımda yer alan üç kriterin de  
aynı anda gerçekleşmesi gerekmektedir.  
Başvuru konusu işte çalıştırılacak olan personel sayısının ihale dokümanında  
belirlenmediği ve söz konusu personelin tam zamanlı olarak istihdam edileceğine ilişkin açık  
ve net bir düzenlemenin yer almadığı, ayrıca işçilik maliyetinin yaklaşık maliyetin %70’lik  
kısmını oluşturmadığı, dolayısıyla söz konusu ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı bir  
hizmet alımı olmaması nedeniyle kıdem tazminatının idarenin tek başına yükümlülüğünde  
bulunmadığı, bu nedenle idarece yapılan düzenlemede mevzuata aykırılık bulunmadığı,  
idarenin söz konusu düzenlemelerinin iş mevzuatının ilgili hükümlerine uyma  
yükümlülüğünü ortadan kaldırmayacağı da açık olduğundan bu iddianın da yerinde olmadığı  
sonucuna varılmıştır.  
6) Başvuru sahibinin 6'ncı iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında  
teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “78.3. Personel  
çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale dokümanında haftalık çalışma  
saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirtilmesi halinde teklif fiyata  
dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi gerekmektedir.  
78.4. (Mülga: 12/06/2015-29384 R.G./7. md.)  
78.5. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinin birim fiyat teklif  
alınmak suretiyle gerçekleştirilmesi ve ihale üzerinde bırakılan istekli ile birim fiyat sözleşme  
imzalanması zorunludur.  
78.5.1. Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 10 uncu maddesinin beşinci  
fıkrasında “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında, ihale konusu işin niteliği  
dikkate alınarak işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemleri  
bulunması halinde, bu kalemlerin kapsamındaki işler dahil, ihale konusu işin yerine  
getirilmesi için çalıştırılacak asgari personel sayısının ihale dokümanında belirtilmesi  
kaydıyla, işçi sayısı yerine, yaptırılacak işi oluşturan iş kalemi veya kalemleri üzerinden teklif  
alınabilir.” hükmüne yer verilmiştir. Bu çerçevede, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/026  
: 33  
: 23.06.2021  
: 2021/UH.II-1261  
alımlarında, idarece birim fiyat teklif cetveli hazırlanırken işçi sayısı üzerinden teklif alınması  
uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri bulunup bulunmadığı belirlenecektir. Buna göre, işçi  
sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kaleminin/kalemlerinin  
bulunması halinde, idare bu iş kalemi/kalemleri için teklife esas alınacak birimi, “işçi sayısı”  
yerine, o iş kalemini/kalemlerini oluşturan unsurları dikkate almak suretiyle kendisi  
belirleyerek birim fiyat teklif cetvelinde ait olduğu iş kaleminin/kalemlerinin “birim”  
sütununa yazacaktır.  
78.5.2. (Ek: 9/2/2011-27841 R.G./2. md.) İşçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece  
uygun görülmeyen iş kaleminin/kalemlerinin bulunduğu personel çalıştırılmasına dayalı  
hizmet alımlarının ihale dokümanında, ihale konusu işin tamamı için çalıştırılması öngörülen  
asgari toplam personel sayısı belirlenecek, ayrıca bu sayının içinde yer alan ve işçi sayısı  
üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen her bir iş kalemi kapsamında  
çalıştırılacak olan asgari personel sayısı da belirtilecektir. Bu ihalelerde, asgari işçilik  
maliyetinin ihale konusu işte çalıştırılacak toplam personel sayısı üzerinden hesaplanması  
zorunludur.  
78.6. Tekliflerin hazırlanmasında ve asgari işçilik maliyetinin hesaplanmasında, ihale  
tarihinde yürürlükte bulunan asgari ücret dikkate alınacaktır.  
78.7. (Değişik: 20/8/2011-28031 R.G./ 28.md.; Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./41.  
md.) İdarelerce yaptırılacak işin niteliği dikkate alınarak, çalıştırılacak personel için brüt  
asgari ücret veya brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası ücret belirlenebilecek; ancak “brüt  
asgari ücretin işverene maliyetinin (%) fazlası” şeklinde bir belirleme yapılmayacaktır.  
Tekliflerin eşit şartlarda değerlendirilmesi amacıyla, istekliler tarafından yaşlılık aylığı veya  
emekli aylığı bağlanmış olan personel çalıştırılacağı belirtilmiş olsa dahi işveren paylarının  
hesabında bu hususlar dikkate alınmaz.  
78.8. Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde (ulusal bayram, resmi ve dini bayram  
günleri ile 1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü, (Ek ibare: 31/03/2018-30377- R.G./5. md.) 15  
Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik günü ve yılbaşı günü) yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı  
İş Kanununun 47 nci maddesi, fazla çalışmalar için ise aynı Kanunun 41 inci maddesi  
uyarınca hesaplanacak ücret, brüt asgari ücret üzerinden; idari şartnamede brüt asgari  
ücretin yüzde (%) fazlası öngörülmüş ise bu tutar üzerinden hesaplanacaktır. Bu durumda,  
ulusal bayram ve genel tatil günlerinde yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş Kanununun 47  
nci maddesi uyarınca belirlenecek ücretin hesaplanabilmesi açısından çalışılacak gün ve  
personel sayısı ile fazla çalışma yapılacak hallerde toplam fazla çalışma saati ihale  
dokümanında belirtilecektir.açıklamaları yapılmıştır.  
Teknik Şartname’de “6. Personel: Bu ihaledeki iş için çalışacak personel sayısı teknik  
şartnamede belirtilen işleri aksatmadan, en yoğun dönemdeki yemek imalatlarını da göz  
önünde bulundurmak sureti ile firma tarafından belirlenecektir.  
6.1. Yüklenici bu hizmet alım işini bu şartnamenin birinci maddesinde adı belirtilen  
Tarım İşletmelerin mutfak ve müştemilatlarında yürütür. Resmi ve dini bayram tatil günleri de  
dahil olmak üzere yüklenici, işbaşında işleri idarenin istediği şekilde yürütecek sayıda  
personel bulundurur. İşe gelmeyen/gelemeyen personelin yerine personel getirerek işlerin  
aksamadan yürütülmesini sağlar.  
6.2. Personelin Hijyen Eğitim Belgesi ve Diğer Tetkikler: Yüklenicinin çalıştıracağı  
tüm personelin işe başlamadan önce bu işleri yapmaya yetkili yerlerden alınmış olan hijyen  
eğitimi belgelerini ibraz etmek zorundadır. Ayrıca aşağıda belirtilen tetkikleri gösterilen  
sürelerde yaptırmak ve belgelemek zorundadır. Bu eğitim ve tetkikler için kurum ek bir ücret  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/026  
: 33  
: 23.06.2021  
: 2021/UH.II-1261  
ödemesi yapmaz. Tüm giderler yükleniciye aittir. İşverenin yukarıda belirtilen işleri  
yapmaması durumunda ayrıca işverene bildirimde bulunmaksızın işletme kendisi yapar ve  
bedellerini de ilk hakedişinden işletme tahsil eder.  
Mevzuatta zorunlu olan iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili olan eğitimler firma tarafından  
süreleri içerisinde çalışanlara verilir. Eğitimlerin ücreti firma tarafından karşılanır. Eğitimler  
iş yerinde ve iş saatinde yapılır.  
Yapılacak tetkik  
Gayta kültürü  
Sıklığı  
6 ay  
Gayta mikroskopisi (parazit) 6 ay  
Boğaz kültürü/burun kültürü  
Akciğer grafisi  
6 ay  
1 yıl  
1 yıl  
Hepatit B, C ve HIV taraması  
6.3. Personelin Giyim Malzemesi: İşlerin yapılması esnasında Yüklenicinin çalıştırdığı  
personeller için gerekli olan aşağıdaki giyim ve koruma malzemeleri yüklenici tarafından  
karşılanır. Aşağıdaki malzemeler her bir personel için bir yıllık olup, ihale süresince her yıl  
için aynı malzemeler tekrar verilir.  
Aşçı için: 2 adet pantolon (beyaz renkli), 2 adet iş gömleği (beyaz renkli), 2 adet iş  
önlüğü (gri renkli), 2 adet kep, 2 çift kaymaz terlik  
Aşçı yardımcıları için: 2 adet pantolon (beyaz renkli), 2 adet iş gömleği (beyaz renkli),  
2 adet iş önlüğü (gri renkli), 2 adet kep, 2 çift kaymaz terlik  
Pideci için: : 2 adet pantolon (beyaz renkli), 2 adet iş gömleği (beyaz renkli), 2 adet iş  
önlüğü (gri renkli), 2 adet kep, 2 çift kaymaz terlik  
Garsonlar için: 2 adet pantolon (lacivert renk), 2 adet iş gömleği (beyaz renk), 2 adet  
yelek, 2 adet kravat, 2 çift deri ayakkabı (siyah renk)  
Bulaşıkçılar için: 2 adet pantolon (mavi veya gri renkli), 2 adet iş gömleği (gri renk),  
2 adet iş önlüğü (beyaz muşamba), 1 çift çizme (beyaz), 1 çift kaymaz terlik  
6.4. Yüklenici çalışanlarına yaka kartı düzenlenir ve bu kartlar İdarece onaylanır.  
Onaylanan yaka kartları çalışma saatleri içerisinde mutlaka takılı olacaktır. Çalışan  
elemanlar İdare personeline karşı nezaket ve saygı kurallarına uygun bir şekilde hareket eder.  
İdare hal ve davranışları itibari ile kurallara uymadığını tespit ettiği personelin  
değiştirilmesini isteyebilir. 6.5. Yüklenicinin personeli sıhhi açıdan elleri temiz, tırnakları  
bakımlı, saçı, sakalı ve bıyıkları uzun olmayacak, kılık kıyafetleri düzgün, temiz ve ütülü  
olacaktır.  
6.6. Yüklenici, İdarenin haberi olmadan ve gerekçe göstermeden personel değişikliği  
yapamaz. Ancak; şartname hükümlerine aykırı davranan personel, Kontrol Teşkilatının  
düzenlemiş olduğu tutanak doğrultusunda yüklenici tarafından değiştirilir.  
6.7. Yüklenici Personel alımlarında işletme ile irtibatlı olup, işe yeni başlayan  
personel için işe başlamadan bir gün önce SGK giriş bildirgesi düzenleyip kuruma bilgi  
vermek zorundadır.  
6.8. Yüklenici bu hizmetleri verirken vardiya sistemi dâhil olmak üzere yeteri kadar  
personelle yürütecektir.  
...  
8. Yüklenici Personelinin Taşıması: İşin yürütülmesi için ihtiyaç duyulan personelin  
taşınması yükleniciye aittir. Yüklenici personelini kendi aracıyla veya kiralayacağı araçla  
taşır. Taşıma işi karayolu yolcu taşıma yetki belgesine sahip olan taşıtlarla yapılır ve  
personelin taşınması sırasında yüklenicinin bu işte çalıştıracağı tüm personelin yürürlükteki  
ceza, hukuk yasaları, iş kanunu, trafik kanunu, vergi kanunları, SGK mevzuatları ile ilgili  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/026  
: 33  
: 23.06.2021  
: 2021/UH.II-1261  
bütün kanunlar, karayolları trafik tüzüğü vs. tüzük ve nizamnamelerin uygulanmasından  
doğacak her türlü sorumluluk yükleniciye aittir.  
9. Yüklenicinin talep etmesi halinde; yükleniciye ait personele işletme tarafından  
imkânlar ölçüsünde günlük rayiç bedel üzerinden kalacak yer verilebilir. Ancak, idareden  
kaynaklanan (mesaiye kalınması veya geçici görevlendirmeler nedeniyle geç saatlerde yemek  
servisi yapılması 8 vb.) sebeplerden dolayı yüklenici personelinin işletmede konaklamak  
zorunda kalması durumunda konaklama ücreti alınmaz.  
10. Yüklenici çalıştıracağı personele asgari ücretin altında maaş ödemesi yapamaz.”  
düzenlemeleri yer almaktadır.  
İhale konusu iş, malzeme ve işçilik dahil yerinde yemek hazırlama ve yemek servis  
hizmetleri alım işi olup, toplam 38.000 öğün tabldot kahvaltı, 950.800 öğün tabldot öğle  
yemeği, 215.200 öğün tabldot akşam yemeği, 159.000 öğün kumanya hazırlanması üzerinden  
birim fiyat teklif alınmak suretiyle ihale gerçekleştirilmiştir. İdari Şartname’nin 25.3.1’inci  
maddesinde, çalıştırılacak işçilerin fazla mesai gibi diğer mali ve sosyal özlük hakları ile  
Teknik Şartname’de yer alıp bu maddede zikredilmeyen işin yürütülmesine ilişkin her türlü  
giderlerin teklif edilecek fiyata dahil olduğu düzenlenmiştir. Teknik Şartname’de personel  
sayısının işin durumu dikkate alınarak yüklenici tarafından belirleneceği ve resmi ve dini  
bayramlarda da personel bulundurulacağı hususları düzenlenmiş olup doküman kapsamında  
söz konusu personelin tam zamanlı olarak istihdam edileceğine ilişkin açık ve net bir  
düzenlemenin yer almadığı anlaşılmıştır.  
İhale konusu iş personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım işi olmayıp işçilik maliyeti  
üzerinden teklif alınmadığından birim fiyat teklif cetvelinde personel giderlerine yer  
verilmemesinin mevzuata aykırı olmadığı, ihale dokümanı düzenlemeleri uyarınca resmi ve  
dini bayramlarda çalışacak personelin giderinin işin miktarı dikkate alınarak yüklenici  
tarafından öngörülerek öğün birim maliyetine yansıtılmak suretiyle teklif hazırlanmasının  
mümkün olduğu sonucuna varıldığından iddia yerinde görülmemiştir.  
7) Başvuru sahibinin 7'nci iddiasına ilişkin olarak:  
İdari Şartname’nin “İşin yapılacağı yerin görülmesi” başlıklı 12’inci maddesinde  
“12.1. İşin yapılacağı yeri ve çevresini görmek, inceleme yapmak, teklifini hazırlamak ve  
taahhüde girmek için gerekli olabilecek tüm bilgileri temin etmek isteklinin  
sorumluluğundadır. İşyeri ve çevresinin görülmesiyle ilgili bütün masraflar istekliye aittir.  
12.2. İstekli, işin yapılacağı yeri ve çevresini görmekle; işyerinin şekline ve mahiyetine, iklim  
şartlarına, işin gerçekleştirilebilmesi için yapılması gerekli çalışmaların ve kullanılacak  
malzemelerin miktar ve türü ile işyerine ulaşım ve şantiye kurmak için gerekli hususlarda  
maliyet ve zaman bakımından bilgi edinmiş; teklifini etkileyebilecek riskler, olağanüstü  
durumlar ve benzeri diğer unsurlara ilişkin gerekli her türlü bilgiyi almış sayılır.  
12.3. İstekli veya temsilcilerinin işin yapılacağı yeri görmek istemesi halinde, işin  
gerçekleştirileceği binaya ve/veya araziye girilmesi için gerekli izinler İdare tarafından  
verilecektir.  
12.4. Tekliflerin değerlendirilmesinde, isteklinin işin yapılacağı yeri incelediği ve teklifini  
buna göre hazırladığı kabul edilir.  
İşin yapılacağı yerler; Altınova Tarım İşletme Müdürlüğü Kadınhanı/KONYA,  
Anadolu Tarım İşletme Müdürlüğü Mahmudiye/ESKİŞEHİR,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/026  
: 33  
: 23.06.2021  
: 2021/UH.II-1261  
Çukurova Tarım İşletme Müdürlüğü Ceyhan/ADANA,  
Gözlü Tarım İşletme Müdürlüğü Sarayönü/KONYA,  
Koçaş Tarım İşletme Müdürlüğü AKSARAY,  
Polatlı Tarım İşletme Müdürlüğü Polatlı/ANKARA  
Ulaş Tarım İşletmesi Müdürlüğü Ulaş/SİVAS” düzenlemesi yer almaktadır.  
Teknik Şartname’nin “Yemek Pişirme, Yemek Servisi ve Temizlik Hizmetleri” başlıklı  
3’üncü maddesinde “3.18. Yüklenici: mutfak, yemekhane, lavabolar, gıda depoları ve diğer  
malzeme ambarlarında oluşabilecek haşere ve kemirgenlere karşı 30 günde bir Halk Sağlığı  
Alanında Haşerelere Karşı İlaçlama Usul ve Esasları Hakkındaki Yönetmelik hükümlerine  
uygun olarak yetkili İdare personelinin gözetiminde ilaçlama yapar. Kontrol Teşkilatının  
gerekli görmesi halinde belirlenen süre dışında da ilave ilaçlama yaptırılır. Yüklenici  
ilaçlama sonrası ilaçlama raporunun bir nüshasını idareye teslim eder.düzenlemesi  
bulunmaktadır.  
Teknik Şartname’nin 3.18’inci maddesinde oluşabilecek haşere ve kemirgenlere karşı  
işyerinin ilaçlanacak bölümlerinin belirlendiği; bu bölümlerin işin yapılacağı yerin görülmesi  
suretiyle tespit edilmesinin de mümkün olduğu, ilaçlama süresinin de 30 günde bir olarak  
belirtildiği; ancak Kontrol Teşkilatı’nın gerekli görmesi halinde ilave ilaçlama yaptırılacağına  
da düzenlemede yer verildiği, bu hususta başka bir belirleme yapılmadığı görülmüştür.  
Bu düzenleme doğrultusunda olağan koşullarda ilaçlamaya ilişkin olarak teklif fiyatı  
oluşturmada belirsizlik doğmayacağı; diğer taraftan, 30 günde bir yapılacak ilaçlamaya  
ilaveten gerekli görülmesi halinde ilave ilaçlama yapılmasının ihtimale dayalı olduğu,  
dolayısıyla bu alanda faaliyet gösteren firmaların hangi durumlarda ve hangi miktarda yer  
için gereklilik doğabileceği hususunu işyerinin görülmesi suretiyle öngörerek öğün maliyeti  
içinde fiyatlandırıp teklif fiyatı oluşturabilecekleri değerlendirildiğinden iddia yerinde  
görülmemiştir.  
8) Başvuru sahibinin 8'inci iddiasına ilişkin olarak:  
Teknik Şartname’nin “Mutfaklarda yapılacak işler” başlıklı 5’inci maddesinde  
“Yüklenici, İdare tarafından talep edilen veya olası gıda zehirlenmelerinde analize  
gönderilmek amacıyla günlük ürettiği yemek partisinin her çeşidinden İşletmenin  
görevlendireceği personel gözetiminde bir asıl ve bir şahit numune alarak, alınan numuneleri  
72 (Yetmişiki) saat uygun koşullarda saklamakla yükümlüdür. Numune alma işlemi Gıda  
Maddeleri Tüzüğünün Numune Alma Esaslarına uygun şekilde yapılmalıdır. Alınması  
önerilen örnek miktarı 250 g. (iki yüz elli gram)’dır. Bu numuneler İdarenin talebi  
doğrultusunda yetkili bir laboratuvara gönderilerek numunelerin tetkik ve tahlilleri yaptırılır.  
Bütün masraflar yükleniciye aittir.düzenlemesi yer almaktadır.  
Söz konusu düzenlemede, alınacak gıda numunelerinin masrafları yükleniciye ait  
olmak üzere yetkili bir laboratuvarda tetkik ve tahlillerinin yapılacağının düzenlendiği; ancak  
yapılacak tetkik ve tahlil türlerinin belirtilmediği görülmüştür.  
Yemek numuneleri üzerinden ilgili mevzuatı uyarınca yapılabilecek tetkik ve  
tahlillerin, bu alanda faaliyet gösteren firmalar için ilgili mevzuatı uyarınca tespit edilebilir  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/026  
: 33  
: 23.06.2021  
: 2021/UH.II-1261  
nitelikte olduğu değerlendirildiğinden iddia yerinde görülmemiştir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.