Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Toroslar Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü
/
2020/644053-Toroslar Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü İş Makinesi Kiralama Hizmeti Alımı İşi
Bilgi
İKN
2020/644053
Başvuru Sahibi
Halil ÇALIK / Assos İnşaat
İdare
Toroslar Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü
İşin Adı
Toroslar Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü İş Makinesi Kiralama Hizmeti Alımı İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/006
: 45
: 10.02.2021
: 2021/UH.II-374
BAŞVURU SAHİBİ:
Halil ÇALIK / Assos İnşaat,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Toroslar Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/644053 İhale Kayıt Numaralı “Toroslar Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü İş Makinesi
Kiralama Hizmeti Alımı İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Toroslar Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü tarafından 07.01.2021 tarihinde
açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Toroslar Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü İş Makinesi
Kiralama Hizmeti Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Halil Çalık / Assos İnşaat’ın 31.12.2020
tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 07.01.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine,
başvuru sahibince 18.01.2021 tarih ve 2916 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 18.01.2021
tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/146 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Mevzuat çerçevesinde İdari Şartname’nin 25.1’inci maddesinde ulaşım, sigorta,
vergi, resim ve harç giderlerinin teklif fiyata dahil olacağının belirtilmesi, diğer giderlere ise
25.3’üncü maddede yer verilmesi gerektiği, ancak şikayete konu ihaleye ait İdari
Şartname’nin 25.1’inci maddesinde teklif fiyata dahil olan giderler olarak sadece “Teknik ve
İdari Şartname’de belirtilen tüm giderler” ifadesinin yer aldığı, söz konusu durumun Tip
Sözleşme’nin 29 numaralı dipnotuna aykırı olduğu, İdari Şartname’nin 25.2’nci maddesinde
yer alan düzenleme nedeniyle sözleşmenin uygulanması aşamasında yeni bir iş kalemi
eklenmesi durumunda bu iş kalemini hak edişine yansıtmayan yüklenicinin mağdur olacağı,
dolayısıyla mevcut düzenlemenin mevzuata aykırı olduğu,
İdari Şartname’nin 25.1’inci maddesinde işçilik ile makine ve ekipmanın amortisman
giderlerinin teklif fiyata dahil olduğu, aynı Şartname’nin 25.2’nci maddesinde ise 25.1’inci
maddesinde yer alan giderlerde herhangi bir artış olması halinde yüklenicinin bu artışlar için
herhangi bir hak talep edemeyeceğinin düzenlendiği, öte yandan anılan Şartname’nin 46’ncı
maddesinde işçilik ile makine ve ekipmanın amortismanı için fiyat farkı verileceğinin
düzenlendiği, anılan düzenlemeler göz önüne alındığında işçilik ile makine ve ekipmanın
amortisman giderlerindeki artışın yükleniciye ödenmesi noktasında ihale dokümanında
çelişkiler bulunduğu, söz konusu durumun Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin
12’nci maddesinin son fıkrasında yer alan hükümlere aykırı olduğu,
2) Sözleşme Tasarısı’nın 36.1’inci maddesinde kendi malı araç istenmesinin mevzuata
aykırı olduğu,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/006
: 45
: 10.02.2021
: 2021/UH.II-374
3) Söz konusu ihalede katılım/rekabetin sınırlı olduğu, teklif fiyatlarının yaklaşık
maliyete çok yakın olduğu, dolayısıyla ciddi bir kamu zararının ortaya çıktığı, bu nedenle
Kanun’un 5’inci maddesine aykırı olan ihalenin iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer
verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhale ve ön yeterlik dokümanının
içeriği” başlıklı 12’nci maddesinde “… (3) İhale veya ön yeterlik dokümanında yapılan
düzenlemeler birbirine aykırı olamaz.” hükmü yer almaktadır.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin ekinde yer alan Açık İhale Usulü
İle İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Tip İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil
olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. 29
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni
gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları
karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir
hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir: …” hususları,
Anılan Tip İdari Şartname’nin söz konusu maddeye ait 29 numaralı dipnotunda
“İdareler, ihale edilecek hizmetin özelliğine göre, sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili
mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta vergi, resim ve harç giderlerinden hangilerinin,
isteklilerce teklif edilecek fiyata dahil olması gerektiğini bu maddede belirteceklerdir.”
hususları belirtilmiştir.
İhaleye ait İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci
maddesinde “25.1. İşin gerçekleşmesi sırasında gerekli olan, teknik ve idari şartnamede
belirtilen tüm giderler.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni
gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları
karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir
hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1.
İstekli, sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince ödeyeceği her
türlü vergi, resim, harç giderleri ve benzeri giderler ile ulaşım, nakliye ve her türlü sigorta
giderleri teklif fiyatına dahil edecektir. Akaryakıt idare tarafından karşılanacaktır.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer
Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhale konusu iş
için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır.
46.1.1.
Yürürlükteki Fiyat Farkı Kararnamesinin ekinde yer alan esasların hükümlerine göre
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/006
: 45
: 10.02.2021
: 2021/UH.II-374
uygulama yapılacaktır. 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun Hizmet Alımı İşlerinde Fiyat
Farkı Uygulama Esasları Madde: 5 ve 6 'ya göre fiyat farkı verilecektir.
Fiyat farkı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:
a1=0,29 a2=0, b1=0, b2= 0, c= 0,71
a2+ b1+b2+c =1,00
F = An x B x ( Pn-1)
Pn = [a1 + a2(in/io) + b2 (Gn/Go)+ c(Mn/Mo)] ...” düzenlemesi yer almaktadır.
Tip İdari Şartname’nin 25.1’inci maddesine ilişkin dipnotta, yalnızca ulaşım, sigorta,
vergi, resim ve harç giderleri sayma yoluyla sınırlı olarak belirlenmiş olup, 25.1’inci
maddede sadece ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderlerinden teklif fiyata dâhil
olacakların belirtilmesi, diğer giderlere ise 25.3’üncü maddede yer verilmesi gerekmektedir.
Aksi halde, 25.2’nci maddede bulunan standart düzenleme uyarınca, 25.1’inci maddede
belirtilen tüm giderlerde gerçekleşecek fiyat artışlarına fark verilmesi mümkün olmayacaktır.
Başvuruya konu ihalede ise Tip İdari Şartname’ye aykırı şekilde 25.1’inci maddede
işin gerçekleşmesi sırasında gerekli olan, Teknik ve İdari Şartname’de belirtilen tüm
giderlerin belirtildiği, ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderlerine ise 25.3’üncü maddede
yer verildiği görülmüştür.
Diğer taraftan, İdari Şartname’nin 46’ncı maddesinde, 4734 Sayılı Kamu İhale
Kanunu’na Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin
Esaslar'ın 5 ve 6’ncı maddelerine göre fiyat farkı hesaplanacağı hususu düzenlenmiştir.
Şikayete konu ihalede, Tip İdari Şartname’ye aykırı şekilde ulaşım, sigorta, vergi,
resim ve harç giderleri haricindeki giderlere de 25.1’inci maddede yer verildiği, bu kapsamda
25.1’inci maddeye atıf yapan 25.2’nci madde uyarınca Teknik ve İdari Şartname’de belirtilen
tüm giderlere ilişkin olarak da artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması
hallerinde yükleniciye bunlara ilişkin ödeme yapılamayacağı sonucunun ortaya çıktığı
anlaşılmaktadır.
Ayrıca, ihale konusu iş kapsamında amortisman giderleri ile işçilik giderlerinde
meydana gelecek artışların yükleniciye ödenip ödenmeyeceği konusunda İdari Şartname’de
farklı düzenlemelerin bulunduğu tespit edilmiştir. Bu durum, Hizmet Alımı İhaleleri
Uygulama Yönetmeliği’nin 12’nci maddesinin son fıkrasında “İhale veya ön yeterlik
dokümanında yapılan düzenlemeler birbirine aykırı olamaz.” şeklinde yer alan hükme
aykırılık teşkil etmektedir.
Sonuç olarak, İdari Şartname’de yer alan çelişkili düzenlemelerin isteklilerce
tekliflerin sağlıklı bir şekilde hazırlanmasını da engelleyeceği göz önünde
bulundurulduğunda, şikayete konu ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2 ve 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü
maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına
veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya
istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak
şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/006
: 45
: 10.02.2021
: 2021/UH.II-374
Şikayet ve itirazen şikayet başvuruları, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari
başvuru yollarıdır.
...
Başvurular üzerine ihaleyi yapan idare veya Kurum tarafından gerekçeli olarak;
...
c) Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak
sözleşme imzalanmış olması veya şikayete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit
edilememesi veya itirazen şikayet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında
bulunmaması hallerinde başvurunun reddine,
karar verilir.” hükmü,
Anılan Kanun’un “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikayet
başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya
eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden
itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde
ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda
yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale
dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın
satın alındığı tarihte başlar.
...
İdare, şikayet başvurusu üzerine gerekli incelemeyi yaparak on gün içinde gerekçeli bir
karar alır. Alınan karar, şikayetçi ile diğer aday veya istekliler ile istekli olabileceklere karar
tarihini izleyen üç gün içinde bildirilir. İlan ile ihale veya ön yeterlik dokümanına yönelik
başvurular dışında istekli olabileceklere bildirim yapılmaz.
Belirtilen süre içinde bir karar alınmaması durumunda başvuru sahibi tarafından karar
verme süresinin bitimini, süresinde alınan kararın uygun bulunmaması durumunda ise
başvuru sahibi dahil aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından idarece alınan kararın
bildirimini izleyen on gün içinde Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir.”
hükmü,
Yine; söz konusu Kanun’un 56’ncı maddesinin ikinci fıkrasında ise “Kurum itirazen
şikayet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikayet üzerine aldığı kararda
belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip
edilmediği açılarından inceler…” hükmü yer almaktadır.
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı 6’ncı
maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin
farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren
Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere
yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.
(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci
fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya
son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.
(3) Kuruma itirazen şikayet süresi; şikayet veya itirazen şikayet üzerine idare tarafından
alınan iptal kararına karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.”
hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1)
Süreler;
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/006
: 45
: 10.02.2021
: 2021/UH.II-374
…
c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikayete yol açan
durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi,
ç) Şikayet üzerine idare tarafından verilen kararın bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı
tarihi, on gün içerisinde karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini,
d) İhalenin iptali kararına karşı yapılan itirazen şikayet başvurularında ise iptal
kararının bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi,
izleyen günden itibaren başlar.
(2) Tatil günleri sürelere dahildir. Sürenin son gününün tatil gününe rastlaması halinde,
süre tatil gününü izleyen ilk iş gününün bitimine kadar uzar. Ancak, ilan ile ön yeterlik veya
ihale dokümanına yönelik şikayet başvurularının, ihale veya son başvuru tarihinden üç iş
günü öncesine kadar yapılması zorunludur.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu
fıkrasında “İdarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar hariç, şikayet
başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikayet başvurusuna konu edilemez ” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak
işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında “… İdareye başvuru konularının yanı
sıra yeni konular da eklenerek Kuruma başvurulması halinde ise, itirazen şikayet
başvurusunun incelenmesinde idareye başvurusu konusu edilmeyen hususlar dikkate alınmaz”
açıklaması bulunmaktadır.
Başvuru sahibinin 2 ve 3’üncü iddialarının 31.12.2020 tarihli idareye şikayet
başvurusuna konu edilmediği, söz konusu iddianın ilk kez 18.01.2021 tarihinde Kurum
kayıtlarına alınan itirazen şikâyet başvurusunda yer aldığı tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere Yönelik Başvurular” başlıklı 54’üncü
maddesinde, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına
veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya
istekli ile istekli olabileceklerin anılan Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun
olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabileceği belirtilmiş ve şikâyet
ve itirazen şikâyet başvurularının, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru
yolları olduğu açıkça ifade edilmiştir.
Aynı Kanun’un “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde ihale
sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla idareye şikâyet başvurusu
yapılabileceği, anılan Kanun’un “Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56’ncı
maddesinde ise idareye şikâyet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun
bulmayan aday, istekli veya istekli olabileceklerin Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda
bulunabileceği belirtilmiş ve Kurumun itirazen şikayet başvurularını başvuru sahibinin
iddiaları ile idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler
bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından inceleyeceği hükme
bağlanmıştır.
Bahse konu Kanun maddeleri bir arada değerlendirildiğinde, ihale sürecinde hukuka
aykırı olduğu iddia edilen işlem veya eylemlere ilişkin dava açılmadan önce iki aşamalı bir
idari başvuru yolunun öngörüldüğü, aday, istekli veya istekli olabileceklerin öncelikle ihaleyi
yapan idareye başvuru yapması gerektiği, şayet şikâyet üzerine alınan karar uygun bulunmaz
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/006
: 45
: 10.02.2021
: 2021/UH.II-374
veya şikâyet üzerine idarece herhangi bir karar alınmaz ise Kamu İhale Kurumu’na başvuruda
bulunulabileceği anlaşılmaktadır.
Nitekim İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil
unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında yer alan hüküm ile İhalelere Yönelik
Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12’nci
maddesinin ikinci fıkrasında yer alan açıklama şikâyet başvurusunda belirtilmeyen hususların
itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceğini açıkça ifade etmektedir.
Dolayısıyla; söz konusu mevzuat hükümleri uyarınca, başvuru sahibi tarafından
öncelikle idareye şikayet başvurusunda bulunulması gerektiğinden ve bu iki aşamalı idari
başvuru
yolunda
şikayet
yoluna
başvurulmadan
itirazen
şikayet
yoluna
başvurulamayacağından, şikayet başvurusunda ileri sürülmeyen iddiaların da itirazen şikayet
başvurusunda ileri sürülmesi mümkün olamayacaktır. Aksi durumun kabulünün; iki aşamalı
bu zorunlu idari başvuru yolunda, şikayet başvurusu aşamasının Kanunun amacına ve
emredici hükümlerine aykırı bir şekilde göz ardı edilerek, doğrudan itirazen şikayet
başvurusunda bulunulması imkanının sağlanması ve bu şekilde idareye şikayet başvurusu
yönünden idari merci tecavüzü sonucunu doğuracağı açıktır.
Bu çerçevede; 4734 sayılı Kanun’un 56’ncı maddesinin ikinci fıkrasındaki Kurumun
inceleme yetkisini düzenleyen hüküm, her durumda itirazen şikayet başvurusunda ileri
sürülen iddiaların Kurum tarafından incelenmesi zorunluluğunu doğurmamakta olup, bu
iddiaların incelenmesinin ön koşulu; bunların Kanun’da öngörülen usul, şekil ve süre
kurallarına uygun olarak ileri sürülmüş olmasıdır.
Bu usulün amacı ise başvuru sahibinin iddialarının öncelikle idarenin
değerlendirmesinden geçerek, uygun görülen hususlarda gerekli düzeltmenin idare tarafından
yapılması, uyuşmazlığın devam ettiği konularda ise idarenin cevabıyla birlikte uyuşmazlığın
Kurumun önüne getirilmesidir. Bu çerçevede şikayet başvurusu aynı zamanda; Kurul
kararının alınmasından önceki süreçte uyuşmazlık konusu hususla ilgili tarafların haklarını
veya mevcut hukuki durumlarını sınırlayan ya da değiştiren bir zorunlu idari başvuru yolu
olup, idarelere kendi vakıa, gerekçe ve delillerini ileri sürme fırsatı tanıyarak Kurul kararına
ilişkin idari usulün bir parçası olması nedeniyle, önemli bir usuli güvence teşkil etmektedir.
Dolayısıyla; Kurul tarafından alınan kararların, yargılama aşamasından önce tüketilmesi
zorunlu olan idari başvuru yolu sonucunda ve hukuki değerlendirmeye dayalı yargılama
benzeri bir faaliyete dayalı olarak alındığı dikkate alındığında, bu süreçte ilgili tarafların
görüşünün alınmasının, hakkaniyete uygun, adil ve nesnel idari işlem tesisine ve bu
doğrultuda yargılama aşamasında adil yargılanma ilkesine de hizmet edeceği açıktır.
Netice itibarıyla, yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca idareye şikâyet
başvurusunda dile getirilmeyen hususların; şikâyet başvurusu üzerine idare tarafından alınan
kararda belirtilen hususlar hariç, itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceği
anlaşılmaktadır. Buna göre, başvuru sahibinin 2 ve 3’üncü iddialarının şekil yönünden
reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan; 4734 sayılı Kanun’un 54, 55 ve 56’ncı maddelerinde öngörülen başvuru
sürelerine ilişkin düzenlemeler, kamu ihalelerinde zaman ve kaynak kaybının mümkün
olabildiğince önüne geçilmesi amacına yönelik olarak, özel hükümler ihtiva etmek suretiyle,
idari yargı yolundaki süre ve bu sürelere ilişkin esaslara göre daha kısa bir başvuru yolu
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/006
: 45
: 10.02.2021
: 2021/UH.II-374
öngörmüştür. Yine bu amaca yönelik olarak söz konusu hükümlerde 5812 sayılı Kanunla
değişikliğe gidilerek, şikayet ve itirazen şikayet başvurularında inceleme süreleri
kısaltılmıştır. Zira anılan Kanun maddesinin gerekçesinde, 4734 sayılı Kanun’un 55’inci
maddesinde yapılması öngörülen değişiklikle, şikayet ve itirazen şikayet süreçlerinin
mümkün olan en kısa süre içerisinde sonuçlanmasının temini bakımından sürelerin kısaltıldığı
açıkça ifade edilmiştir.
Yine 4734 sayılı Kanun’un 55’inci maddesinin gerekçesinde; istekliler tarafından
şikayetin öncelikle ihaleyi yapan idareye yapılması ve şikayetin “sulhen çözülmeye
çalışılması” öngörülerek, idare tarafından incelemeye ve Kuruma başvuruda bulunma
hallerine ilişkin hükümlere yer verildiği belirtilmek suretiyle, burada yargı yoluna
başvurulmadan önce tüketilmesi gereken idari başvuru yoluna yönelik özel düzenlemelere yer
verildiği vurgulanmıştır.
Bu çerçevede; aktarılan mevzuat hükümleri gereğince, uyuşmazlık konusu olan
iddiaların bunu ileri süren aday/istekli olabilecek/istekliler tarafından iddia konusu hususun
farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen 10 gün içerisinde
(başvuru ihale dokümanının ihale ilanına yansımayan düzenlenmelerine yönelik ise ihale
dokümanının edinildiği tarihi izleyen 10 gün içinde ve her durumda ihale gününden 3 iş günü
öncesine kadar) bu iddiaları incelemek ve sonuçlandırmakla yetkili makamlar nezdinde ileri
sürülmesi de gerekmektedir.
Gerçekten; 4734 sayılı Kanun’da zorunlu idari başvuru yoluna ilişkin tüketilmesi
gereken süreler, hak düşürücü nitelikte olup kamu düzenine ilişkindir. Buna göre; gerek
idareye yapılacak şikayet ve gerekse de Kuruma yapılacak itirazen şikayet başvurularında,
idarelerin sürekli yeni iddialarla ve şikayet başvurularıyla karşı karşıya bırakılmaması,
sürelerin ihya edilmesi sonucunu doğuracak şekilde başvurularda bulunulmasının önüne
geçilmesi ve bu şekilde ihale sürecine ilişkin eylem ve işlemlerde istikrarın sağlanması; ihale
süreçlerinin ve sözleşmelerin mümkün olan en kısa sürede tamamlanması ve kamu yararı
açısından önem arz etmektedir.
Buna göre, idareye şikâyet başvurusunda dile getirilmeyen hususların itirazen şikâyet
başvurusuna konu edilemeyeceği anlaşılmakla birlikte, idareye sunulan şikayet dilekçesinde
bulunmayan ancak Kuruma sunulan itirazen şikayet dilekçesinde yer alan iddiaların
incelenmesinin Kamu İhale Kurumunun yetkisi dahilinde olduğu ileri sürülse dahi, söz
konusu iddia/iddiaların, farkına varıldığı veya varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden
itibaren 10 gün içerisinde (başvuru ihale dokümanının ihale ilanına yansımayan
düzenlenmelerine yönelik ise ihale dokümanının edinildiği tarihi izleyen 10 gün içinde ve her
durumda ihale gününden 3 iş günü öncesine kadar) ileri sürülme zorunluluğu bulunmaktadır.
Dolayısıyla süresinde ileri sürülmeyen iddiaların da Kurum tarafından incelenmesi mümkün
bulunmamaktadır.
Aksi durumda emredici ve hak düşürücü nitelikteki başvuru süresinin başvuruda
bulunanın tutumuna göre uzaması veya değişmesi sonucu doğacaktır ki, bu durum Kanun
koyucunun amacına aykırı olacaktır. Bu itibarla, başvuru sahibinin 2’nci iddiasını
uyuşmazlığa konu hususu öğrendiği 31.12.2020 tarihini izleyen günden itibaren on gün içinde
(başvuru ihale dokümanının ihale ilanına yansımayan düzenlenmelerine yönelik ise ihale
dokümanının edinildiği tarihi izleyen 10 gün içinde ve her durumda ihale gününden 3 iş günü
öncesine kadar) yazılı şekilde ileri sürmesi, bir diğer deyişle başvuruda bulunması gerekirken,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/006
: 45
: 10.02.2021
: 2021/UH.II-374
bu süre geçtikten sonra 18.01.2021 tarihinde itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu
anlaşıldığından başvuru sahibinin 2’nci iddiasının süre yönünden de reddedilmesi gerektiği
sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle
giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin
iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.