Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı
/
2020/617624-Sürücüsüz Araç Kiralama Hizmet Alımı
Bilgi
İKN
2020/617624
Başvuru Sahibi
Olimpiyat Turizm Otomotiv Sağlık Danışmanlık Eğitim Ticaret Limited Şirketi
İdare
Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı
İşin Adı
Sürücüsüz Araç Kiralama Hizmet Alımı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/018
: 75
: 07.05.2021
: 2021/UH.II-979
BAŞVURU SAHİBİ:
Olimpiyat Turizm Otomotiv Sağlık Danışmanlık Eğitim Ticaret Limited Şirketi,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/617624 İhale Kayıt Numaralı “Sürücüsüz Araç Kiralama Hizmet Alımı” İhalesi
KURUMCA YAPILAN İNCELEME:
Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi
Başkanlığı tarafından 15.12.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Sürücüsüz
Araç Kiralama Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Olimpiyat Turizm Otomotiv Sağlık
Danışmanlık Eğitim Ticaret Limited Şirketi tarafından 12.04.2021 tarih ve 19063 sayı ile
Kurum kayıtlarına alınan 09.04.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda
bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/670 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme
neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; idarenin araç nitelik ve sayılarında değişiklik
yapılması zarureti doğduğundan hareketle ihaleyi iptal ettiği, iptal gerekçesinin hukuka aykırı
olduğu, idareye iş eksilişi hakkı tanındığı, ihalenin iptali kararının iptaline karar verilmesi
gerektiği iddiasına yer verilmiştir.
İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde
“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,
Aynı Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı
maddesinde “İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına
sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin
tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri
belirtilir.
İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar
veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.” hükmü,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/018
: 75
: 07.05.2021
: 2021/UH.II-979
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Sözleşme kapsamında
yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” başlıklı 24’üncü maddesinde “Mal ve
hizmet alımlarıyla yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının
zorunlu olması halinde, artışa konu olan iş;
a) Sözleşmeye esas proje içinde kalması,
b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak
mümkün olmaması,
Şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme
bedelinin % 10'una, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen mal ve hizmet alımlarıyla
yapım işleri sözleşmelerinde ise % 20 'sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale
dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabilir.
Birim fiyat sözleşme ile yürütülen yapım işlerinde, Cumhurbaşkanı bu oranı sözleşme
bazında % 40 'a kadar artırmaya yetkilidir.
İşin bu şartlar dahilinde tamamlanamayacağının anlaşılması durumunda ise artış
yapılmaksızın hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir. Ancak bu durumda, işin tamamının
ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesi zorunludur.
Sözleşme bedelinin % 80'inden daha düşük bedelle tamamlanacağı anlaşılan işlerde,
yüklenici işi bitirmek zorundadır. Bu durumda yükleniciye, yapmış olduğu gerçek giderleri ve
yüklenici kârına karşılık olarak, sözleşme bedelinin % 80'i ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı
işin tutarı arasındaki bedel farkının % 5'i geçici kabul tarihindeki fiyatlar üzerinden ödenir.”
hükmü bulunmaktadır.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhalenin karara bağlanması ve
onaylanması” başlıklı 65’inci maddesinde “(3) İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş
iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.”
hükmü bulunmaktadır.
Şikâyete konu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı
2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: Sürücüsüz araç kiralama hizmet alımı
b) Miktarı ve türü:
60 adet aracın 12ay süre ile sürücüsüz olarak kiralanması
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
c) Yapılacağı yer: Balıkesir İl geneli
ç) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “İhale kararının onaylanması veya iptali” başlıklı 37’nci
maddesinde “37.1. İhale kararı ihale yetkilisince onaylanmadan önce, ihale üzerinde
bırakılan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere
katılmaktan yasaklı olup olmadığı Kurumdan teyit edilerek buna ilişkin belge ihale kararına
eklenir.
37.2. Yapılan teyit işlemi sonucunda, her iki isteklinin de yasaklı çıkması durumunda
ihale iptal edilir.
37.3. İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/018
: 75
: 07.05.2021
: 2021/UH.II-979
onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.
37.4. İhale; kararın ihale yetkilisince onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi
halinde ise hükümsüz sayılır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’de “Ek” başlığı altında “
Sıra No Açıklama
Birimi
Miktarı
360
216
24
36
36
1
2
3
4
5
12 Ay Süre İle Kamyonet
araç x ay
araç x ay
araç x ay
araç x ay
araç x ay
12 Ay Süre İle Çift Kabin Pikap
12 Ay Süre İle Çift Kabin Pikap (4x4)
12 Ay Süre İle Arazi Tipi Binek Araç 4x4
12 Ay Süre İle D Segmenti Binek Araç
12 Ay Süre İle Kapalı Kasa Camlı Kamyonet
Van
6
araç x ay
48
”düzenlemesi bulunmaktadır.
Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve
işin tasfiyesi” başlıklı 29’uncu maddesinde “29.1. Öngörülemeyen durumlar nedeniyle iş
artışının zorunlu olması halinde, işin;
a) Sözleşmeye konu hizmet içinde kalması,
b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak
mümkün olmaması,
şartlarıyla, sözleşme bedelinin % 20'sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve
ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde ilave iş aynı yükleniciye yaptırılabilir.
İşin bu şartlar dahilinde tamamlanamayacağının anlaşılması durumunda ise artış
yapılmaksızın hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir. Bu durumda, yüklenicinin sözleşme
bedeli tamamlanıncaya kadar işi ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak
yerine getirmesi zorunludur.
Bu ihalede 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 24 üncü maddesi
çevresinde iş eksilişi yapılabilir. İhale konusu işin sözleşme bedelinin % 80'inden daha düşük
bedelle tamamlanacağının anlaşılması halinde ise, yükleniciye, yapmış olduğu gerçek
giderler ve yüklenici kârına karşılık olarak, sözleşme bedelinin % 80'i ile sözleşme fiyatlarıyla
yaptığı işin tutarı arasındaki bedel farkının % 5'i ödenir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuruya konu ihaleye ilişkin Olimpiyat Turizm Otomotiv Sağlık Danışmanlık
Eğitim Ticaret Limited Şirketi tarafından Kuruma yapılan itirazen şikâyet başvurusu üzerine
27.01.2021 tarihli ve 2021/UH.II-245 sayılı Kurul kararıyla “…teklifte önemli olduğu tespit
edilen teklif bileşenlerinin belirlenerek aşırı düşük teklif sorgulamasının yeniden yapılması”
yönünde düzeltici işlem kararı alındığı anlaşılmıştır. Bu aşamada, İsmail Eren’in ekonomik
açıdan en avantajlı teklif sahibi olduğu, başvuru sahibi Olimpiyat Turizm Otomotiv Sağlık
Danışmanlık Eğitim Ticaret Limited Şirketi’nin ise ekonomik açından en avantajlı ikinci
teklif sahibi olduğu tespit edilmiştir.
İdarece aşırı düşük teklif sorgulamasının yeniden yapılması ve açıklamalar üzerinden
yapılan değerlendirmeler neticesinde Olimpiyat Turizm Otomotiv Sağlık Danışmanlık Eğitim
Ticaret Limited Şirketi tarafından Kuruma yeniden itirazen şikâyet başvurusunda
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/018
: 75
: 07.05.2021
: 2021/UH.II-979
bulunulduğu, bunun üzerine 24.03.2021 tarihli ve 2021/UH.II-660 sayılı Kurul kararıyla “….
İsmail Eren’in teklifinin reddedilmesi…” yönünde düzeltici işlem kararı alındığı tespit
edilmiştir.
02.04.2021 tarihinde düzenlenen 3 no’lu ihale komisyonu kararında Kamu İhale
Kurulu tarafından alınan karara istinaden İsmail Eren’in teklifinin reddedildiği ve Olimpiyat
Turizm Otomotiv Sağlık Danışmanlık Eğitim Ticaret Limited Şirketi’nin ekonomik açıdan en
avantajlı teklif sahibi olarak belirlendiği, kararın oybirliğiyle alındığı anlaşılmıştır. Ancak,
05.04.2021 tarihinde ihale yetkilisi tarafından alınan ve aynı tarihte isteklilere tebliğ edilen
“İptal edilen ihale kararının bildirilmesi” başlıklı kararda “Sürücüsüz Araç Kiralama Hizmet
Alımı ihalesi, ihale yetkilisi tarafından İhalenin Niteliğinin veya Miktarının Değişmesi
iptal edilmiştir.” ifadesine yer verildiği tespit edilmiştir.
Anılan karar ve ekinde yer alan ihale komisyonu kararı incelendiğinde, idarenin
ihtiyaçlarında değişiklik olduğu hususu ile araç nitelik ve sayılarında değişiklik yapılması
gereğinden hareketle ihalenin iptal edildiği anlaşılmıştır.
İhale komisyonu kararında ihale komisyonu tarafından oybirliğiyle Olimpiyat Turizm
Otomotiv Sağlık Danışmanlık Eğitim Ticaret Limited Şirketi’nin ekonomik açıdan en
avantajlı teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmakla birlikte ihale komisyonu kararı üzerinde
ihale yetkilisi tarafından el yazısıyla “İhale tarihi ile bu zamana kadar geçen 5 aylık süreçte
20 ilçemize hizmet eden idaremizin ihtiyaçlarında değişiklik meydana gelmiş; ihale teknik
şartnamesinde araç nitelik ve sayılarında değişiklik yapılması hâsıl olmuştur. Yeni
hazırlanacak teknik şartname ile ihaleye çıkılacağından ihale iptal edilmiştir.” ifadelerine yer
verildiği görülmüştür.
İstekli tarafından 07.04.2021 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu,
idarenin şikâyet başvurusuna 14.04.2021 tarihli yazıyla cevap verdiği, cevap yazısının
14.04.2021 tarihinde istekliğe tebliğ edildiği, bu arada başvuru sahibi tarafından itirazen
şikâyet başvurusunun 12.04.2021 tarihinde Kurum kayıtlarına alındığı anlaşılmıştır.
İdare tarafından istekliye gönderilen cevap yazısında “Daire Başkanlığımızın da
içerisinde bulunduğu Eski Kuyumcular Mahallesi Mekik Sokak No: 12 de bulunan Balıkesir
Büyükşehir Belediyesi Ek Hizmet Binası; 29.03.2021 tarihinde Paşaalanı Mahallesi 192.
Sokak No: 10 adresine taşınmıştır. Daire Başkanlığımızın tasarrufu dışında olan söz konusu
yeni durum neticesinde personelimizin yeni hizmet binasına transferinin sağlanması ve diğer
ulaşım hizmetlerinin temini için mevcut ihale dokümanında düzenlenen koşullarla ihtiyacın
yeterli olamayacağı anlaşılmıştır.
Başkanlığımızca 2021/87821 Ekap kayıt numaralı “Balıkesir İli Genelinde
Çalıştırılmak Üzere Kamyon ve İş Makinesi Kiralama” ihalesi 16.03.2021 tarihinde yapılmış
olup Ek’te belirtilen ihale komisyon kararma göre 1.Kısım (4 adet damperli kamyon
(sürücülü) çalıştırılması) ve 4.Kısım (1 adet Paletli Dozer (operatörlü) çalıştırılması)
kısımlarına teklif veren istekli olmaması veya yaklaşık maliyetin üstünde teklif olması
nedeniyle ihtiyaçlar karşılanamamıştır. Belediye hizmetlerinin aksamaması sebebiyle
damperli kamyon ve paletli dozer hizmet alım ihtiyacı oluşmuştur.
Yine diğer bir yeni bir durum gerekçesinde Ek’ te sunulan İlçe belediyelerinden gelen
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/018
: 75
: 07.05.2021
: 2021/UH.II-979
resmi talepler olduğu, Daire Başkanlığımıza haşere mücadele faaliyetleri, hafriyat işleri ve
çöp sahalarında kullanılmak üzere bu taleplerinde mevcut ihale dokümanındaki nicelik ve
nitelik koşulları ile karşılanamayacağı anlaşılmıştır. Başkanlığımıza iletilen bu taleplere
istinaden İlçe Belediye Başkanlıkları ile koordineli bir çalışma programı kapsamında yeni
araç ihtiyaçları oluşmuştur.
Yukarıda belirtilen yeni durum ve buna bağlı gerekçeler ışığında iptal edilen ihale
dokümanında yer alan araçların gerek nitelik gerekse nicelik olarak revize edilmesi, ihale
dokümanının yeniden düzenlenerek yeni koşullara uygun bir şekilde ihaleye çıkılması zaruri
yeti ortaya çıkmıştır.” ifadelerine yer verildiği anlaşılmıştır.
Cevap yazısı ekinde yer alan ve Balya Belediye Başkanlığı tarafından Balıkesir
Büyükşehir Belediye Başkanlığına gönderilen 03.02.2021 tarihli yazıda “Balıkesir
Büyükşehir Belediyesi tarafından Belediyemize Ford Transit Marka araç teslim edilmiştir.
İlçe mahallelerimizin sokaklarının dar olması, teslim edilen aracın yüksek olması
sebebiyle, ilaçlama faaliyetleri esnasında bazı bölgelere girilememekte ve vatandaşlarımızın
şikâyetlerine sebep olmaktadır. Hizmet kalitesinin arttırılması ve şikâyetlerinin önüne
geçilmesi için Ford transit marka aracın yerine pikap tarzı aracın kullanımının uygun olacağı
değerlendirilmiştir.
Araç değişim talebi hususunda gereğini bilgilerinize arz ederiz.” ifadelerine yer
verildiği tespit edilmiştir.
Aynı şekilde, cevap yazısı ekinde yer alan ve Gömeç Belediye Başkanlığı tarafından
Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanlığına gönderilen 15.03.2021 tarihli yazıda “Belediye
Başkanlığımızdan ilgi ile harfiyat, inşaat, ve yıkıntı atıklarının Ayvalık Aktarma İstasyonuna
veya Edremit Çıkrıkçı mahallesine taşınması gerektiği bildirilmiştir.
Bahse konu malzemelerin (evlerdeki ısınmadan kaynaklı oluşan küller, inşaat ve yıkıntı
atıkları ile evlerde oluşan çekyat, lavabo ve klozet taşları vb.) taşınabilmesi için 1 adet kasası
sızdırmaz kamyona ihtiyaç duyulmaktadır.
Gereğinin yapılmasını arz ederim.” ifadelerine yer verildiği tespit edilmiştir.
Ayrıca, cevap yazısı ekinde Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve
Kontrol Dairesi Başkanlığı tarafından gerçekleştirilen 2021/87821 İKN’li “Balıkesir ili
genelinde çalıştırılmak üzere kamyon ve iş makinesi kiralama” işine ilişkin ihale komisyonu
kararına yer verildiği, Gömeç Belediye Başkanlığı’nın yukarıda yer verilen yazısına konu
kamyon aracının 2021/87821 İKN’li ihale konusu iş kapsamı ile uyumlu olduğu anlaşılmıştır.
Balya Belediye Başkanlığı’nın yukarıda yer verilen yazısında bahse konu Ford Transit
marka aracın birim fiyat teklif cetvelinin ilk sırasında yer verilen “Kamyonet” aracına ilişkin
olabileceği, kamyonet aracının yine birim fiyat teklif cetvelinin ikinci ve üçüncü sıralarında
yer verilen çift kabin araçla değiştirilmesinin talep edildiği anlaşılmıştır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden ve ihale dokümanında yer alan
düzenlemelerden; ihale yetkilisinin ihaleyi iptal etmekte serbest olduğu değerlendirilse de, bu
yetki sınırsız olmayıp, söz konusu yetki kullanılırken ölçülü olunması, kamu yararının ve
hizmet gereklerinin gözetilmesi, tesis edilen iptal işleminin gerekçelerinin somut bir şekilde
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/018
: 75
: 07.05.2021
: 2021/UH.II-979
ortaya konulması ve bu durumun gerekçeleriyle birlikte bütün isteklilere derhal bildirilmesi
gerekmektedir.
Buna göre yapılan değerlendirmede, her ne kadar idarenin ihaleyi iptal etmekte serbest
olduğu değerlendirilse de, bu yetki sınırsız olmayıp, idarenin söz konusu yetkiyi kullanırken
ölçülü olması, kamu yararını ve hizmet gereklerini gözetmesi, meydana gelen durumun iptali
gerektirecek nitelikte ve büyüklükte olması halinde ise tesis edilen iptal işleminin
gerekçelerinin somut bir şekilde ortaya konulması gerekmektedir. Somut olayda idarece iptal
gerekçesi olarak iş kalemi nitelik ve miktarında değişiklik yapılması gereğinin gösterildiği
anlaşılmıştır.
İdare tarafından iptale gerekçe gösterilen hizmet binası değişikliğinin ihtiyaçlar
bağlamında hangi sayıda ve hangi tür araçların değişimine sebep olduğu bilgisine ihale iptal
kararında veya istekliye gönderilen cevap yazısında yer verilmediği, aynı şekilde Gömeç
Belediye Başkanlığı tarafından talep edilen kamyonun hangi tutarda iş artışına sebep olacağı
bilgisine yer verilmediği, dolayısıyla söz konusu her iki değişikliğin de hizmet alımı
ihalelerinde üst sınır olan %20 iş artışı oranı içinde kalıp kalmadığının ortaya koyulmadığı,
bu bağlamda anılan gerekçelerin somut dayanaktan yoksun olduğu sonucuna varılmıştır.
Bununla birlikte, idare tarafından iptale gerekçe gösterilen ve Balya Belediye
Başkanlığı tarafından talep edilen değişikliğin sadece 1 adet kamyonetin 1 adet pikap ile
değiştirilmesine ilişkin olduğu, ihale konusu işin yürütümünde toplam 30 adet kamyonet ve
toplam 20 adet çift kabin pikap kullanılacağının anlaşıldığı, dolayısıyla iş artışı bağlamında
değerlendirildiğinde iptale gerekçe gösterilen değişikliğin hizmet alımı ihalelerinde üst sınır
olan %20 iş artışı oranı içinde kaldığı, diğer bir ifadeyle iptale gerekçe gösterilen talebin iş
artışı ile karşılanabileceği anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, idarece belirlenen iptal gerekçelerinin mevcut haliyle somut dayanaktan
uzak olduğu, Kanun’un “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde yer verilen güvenirlik
ilkesine aykırılık teşkil ettiği ve idarenin ihaleyi iptal etme gerekçesinin yerinde olmadığı
sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
İdarenin ihalenin iptali kararının iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/018
: 75
: 07.05.2021
: 2021/UH.II-979