2021/UM.II-96 - Kamu İhale Kararı

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2021/002

: 49

: 13.01.2021

: 2021/UM.II-96

BAŞVURU SAHİBİ:

Anadolu-Isuzu Otomotiv Sanayii ve Ticaret A.Ş.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanlığı Ulaşım Dairesi Başkanlığı Otobüs İşletmesi Şube

Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/467778 İhale Kayıt Numaralı “Otobüs Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanlığı Ulaşım Dairesi Başkanlığı Otobüs İşletmesi

Şube Müdürlüğü tarafından 15.10.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Otobüs

Alımı” ihalesine ilişkin olarak Anadolu-Isuzu Otomotiv Sanayii ve Ticaret A.Ş.nin

12.11.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 19.11.2020 tarihli yazısı ile reddi

üzerine, başvuru sahibince 25.11.2020 tarih ve 52810 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan

25.11.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/1838 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan

inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İdare tarafından şikâyet başvurularının reddedildiği, ihale komisyonu tarafından

verilen kararın hukuka aykırı olduğu, iş deneyim belgesi olarak ibraz edilen Romanya /

Köstence Belediyesi ile akdedilen sözleşmenin noter tarafından tasdik edildiği, ilgili

sözleşmeye istinaden kesilen faturanın, işbu sözleşmenin sıhhatli olduğunu ispatladığı, ayrıca

Kamuyu Aydınlatma Platformuna yapılan açıklamaların da bu sözleşmenin sıhhatine ilişkin

şüpheleri ortadan giderdiği, ancak Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ihale komisyonu tarafından

bu hususun değerlendirilmeksizin şikayetin reddine karar verildiği, Danıştay 13. Dava

Dairesi’nin 15.05.2015 tarihli ve E: 2015/581, K: 2015/2136 sayılı kararında, iş deneyim

belgesindeki eksikliğin işin işi yapan kişi tarafından yapıldığı gerçeğini ortadan

kaldırmayacağını içtihat edildiği, söz konusu belge eksikliğinin ikmali için kendilerine süre

verilmesi veyahut söz konusu eksikliğin esasa etki etmeyecek nitelikte bir eksiklik olarak

değerlendirilmesi gerekirken tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının hukuka aykırı

olduğu, 13. Dava Dairesi’nin 27.09.2017 tarihli ve E: 2017/1527, K: 2017/2439 sayılı

kararında teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği

bulunması hâlinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanmasının

yazılı olarak isteneceğine içtihat edildiği, Kamu İhale Kurulu’nun 14.05.2015 tarihli ve

2015/UY.I-1339 sayılı kararında da apostil tasdik şerhinin ilgili mevzuat hükmü

doğrultusunda ihalenin esasına etki etmeyecek bilgi ve belge eksikliği olarak

değerlendirileceğine karar verildiği,

2) LCD ekran kabin ölçülerinin teklif metninde açıkça ibraz edilmediğinden

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2021/002

: 49

: 13.01.2021

: 2021/UM.II-96

tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, Teknik Şartname’de açıkça, araçların üzerinde

elektronik ücretlendirme, yolcu bilgilendirme ve kamera güvenlik sistemlerinin bağlı olacağı

validatör, güvenlik kameraları ve buna bağlı cihazların ilgili idare tarafından temin

edileceğinin belirtildiği ve ilgili cihazlar için altyapı ve montaj yeri hazırlığının yüklenici

tarafından yapılacağının ve bunun için de yine ilgili idareden onay alınacağının belirtildiği,

kendileri tarafından ölçüleri bilinmeyen bir görüntü sitemine dair kabin ölçüsü verilmesinin

mümkün olmadığı, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 37’nci maddesinin ikinci fıkrasına

uygun olarak, ilgili eksiğin tamamlanmasının daha önceden istenmiş olması halinde söz

konusu hususa ilişkin eksiklik iddiasının mevcut olmadığının belirtileceği, anılan bu

hususların ihale komisyonu tarafından değerlendirilmediği ve şikâyet başvurularının

reddedildiği,

3) Garanti taahhütnamesine ilişkin EKAP’ta ayrılmış bir alanın bulunmadığı, ihale

sonrasında EKAP üzerinden alınmayan belgeler listesinde de bu belgenin talep edilmediği,

idare tarafından EKAP üzerinden temin edilemeyen evrak listesi ile kendilerinden talep

edilmesi halinde söz konusu taahhütname ibrazının sağlanabileceği, bahse konu

taahhütnamenin tekliflerinin esasını değiştirecek nitelikte olmadığı, tekliflerinin

değerlendirme dışı bırakılmasının kamu zararına sebep olacağı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit

edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı

maddesinin ikinci fıkrasında “İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu

ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif

mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler

ile teklif fiyatları ve yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak

ihale komisyonunca imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar

verilmez, teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale

komisyonunca hemen değerlendirilmek üzere oturum kapatılır.” hükmü,

Aynı Kanun’un “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde “İhale

komisyonunun talebi üzerine idare tekliflerin incelenmesi, karşılaştırılması ve

değerlendirilmesinde yararlanmak üzere net olmayan hususlarla ilgili isteklilerden yazılı

olarak tekliflerini açıklamalarını isteyebilir. Ancak bu açıklama, hiçbir şekilde teklif fiyatında

değişiklik yapılması veya ihale dokümanında yer alan şartlara uygun olmayan tekliflerin

uygun hale getirilmesi amacıyla istenilmez ve yapılmaz.

Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu

ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen

isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını

değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece

belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir.

Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici

teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve

teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2021/002

: 49

: 13.01.2021

: 2021/UM.II-96

değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini

belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup

olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir.

Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik

hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı

29’uncu maddesinde “…(4) Türkiye Cumhuriyetinin yabancı ülkelerde bulunan temsilcilikleri

tarafından düzenlenen belgeler dışında yabancı ülkelerde düzenlenen belgeler ile yabancı

ülkelerin Türkiye’deki temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgelerin tasdik işlemi aşağıdaki

şekilde yapılır:

a) Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf

ülkelerde düzenlenen ve bu Sözleşmenin 1 inci maddesi kapsamında bulunan resmi belgeler,

“apostil tasdik şerhi” taşıması kaydıyla Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya Türkiye

Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır. Apostil tasdik işleminden,

belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve

varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.

Belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve

varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun; düzenlendiği ülkedeki yetkili

diğer mercilerce teselsülen tasdik edilmiş olması ve apostil tasdik şerhinin tasdik silsilesindeki

bir önceki merciye ilişkin olması halinde de belgenin usulüne uygun olarak sunulduğu kabul

edilecektir.

b) Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletler arasında, belgelerdeki imza,

mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme

bulunduğu takdirde, bu ülkelerde düzenlenen belgelerin tasdik işlemi, bu anlaşma veya

sözleşme hükümlerine göre yaptırılabilir.

c) (a) veya (b) bendi kapsamında sunulmayan belgeler ise aşağıdaki yöntemlerden biri

ile tasdik edilmelidir:

1) Belge, doğrudan düzenlendiği ülkenin Dışişleri Bakanlığı ya da düzenlendiği

ülkedeki yetkili diğer mercilerin tasdikini müteakip o ülkenin Dışişleri Bakanlığı tarafından

tasdik edildikten sonra o ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından tasdik

edilmelidir. Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde ise tasdik işlemi bu

ülkeyle ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından yapılır.

Düzenlendiği ülkedeki yetkili diğer mercilerin tasdiki ile belgenin düzenlendiği ülke Dışişleri

Bakanlığı tasdik işleminden; belgedeki bir önceki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan

kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı

olduğunun teyidi işlemi anlaşılır. Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tasdik işleminden ise;

imzanın doğruluğunun ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun

teyidi işlemi anlaşılır.

2) Belge, sırasıyla düzenlendiği ülkenin Türkiye’deki temsilciliği ile Türkiye

Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir. Düzenlendiği ülkenin

Türkiye’deki temsilciliğinin tasdik işleminden; belgedeki bir önceki imzanın doğruluğunun,

belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya

damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır. Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri

Bakanlığı tasdik işleminden ise; imzanın doğruluğunun ve varsa üzerindeki mühür veya

damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.

ç) Teselsülen yapılan tasdik işlemlerinde teyit edilecek unsurlara ilişkin eksikliklerin

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2021/002

: 49

: 13.01.2021

: 2021/UM.II-96

veya hataların sonraki merciler tarafından tasdik kapsamında giderilmesi veya düzeltilmesi

halinde de belgenin usulüne uygun olarak sunulduğu kabul edilir.

d) Yabancı ülkenin Türkiye’deki temsilciliği tarafından düzenlenen belgeler, Türkiye

Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir. Bu tasdik işleminden belgedeki

imzanın doğruluğunun ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun

teyidi işlemi anlaşılır.

e) Fahri konsolosluklarca düzenlenen belgelere dayanılarak işlem tesis edilemez.

f) İdare tasdik işleminden muaf tuttuğu resmi niteliği bulunmayan belgeleri ön yeterlik

şartnamesinde veya idari şartnamede belirtir.

(5) Başvuru veya teklif kapsamında sunulacak belgelerin tercümeleri ve bu

tercümelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:

a) Yerli istekliler ile Türk vatandaşı gerçek kişi ve/veya Türkiye Cumhuriyeti

kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişi ortağı bulunan iş ortaklıkları veya konsorsiyumlar

tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin, Türkiye’deki

yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması zorunludur. Bu

tercümeler Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.

b) Yabancı istekliler tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin

tercümeleri ile bu tercümelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:

1) Tercümelerin tasdik işleminden, tercümeyi gerçekleştiren yeminli tercümanın imzası

ve varsa belge üzerindeki mührün ya da damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi

anlaşılır.

2) Belgelerin tercümelerinin düzenlendiği ülkedeki yeminli tercüman tarafından

yapılmış olması ve tercümesinde “apostil tasdik şerhi” taşıması halinde, bu tercümelerde

başkaca bir tasdik şerhi aranmaz. Bu tercümelerin “apostil tasdik şerhi” taşımaması

durumunda ise tercümelerdeki imza ve varsa üzerindeki mühür veya damga, bu ülkedeki ilgili

Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya sırasıyla belgenin düzenlendiği ülkenin

Türkiye’deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik

edilmelidir.

3) Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletler arasında, belgelerdeki imza,

mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme

bulunduğu takdirde, belgelerin tercümelerinin tasdik işlemi de bu anlaşma veya sözleşme

hükümlerine göre yaptırılabilir.

4) Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde düzenlenen

belgelerin tercümelerinin, o ülkedeki yeminli tercüman tarafından yapılmış olmakla birlikte

“apostil tasdik şerhi” taşımaması durumunda ise; söz konusu tercümedeki imza ve varsa

üzerindeki mühür veya damganın, sırasıyla bu ülkenin Dışişleri Bakanlığı, bu ülkeyle

ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya bu ülkenin Türkiye’deki

temsilciliği ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gereklidir.

5) Yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin Türkiye’deki yeminli

tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması halinde ise, bu

tercümelerde başkaca bir tasdik şerhi aranmaz…” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 37’nci maddesinde “(1)

İş deneyimini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde; teknolojik ürün deneyim belgesinin ve

yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme

kapsamında gerçekleştirilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

a) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kesin kabul işlemleri

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2021/002

: 49

: 13.01.2021

: 2021/UM.II-96

tamamlanan mal alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgelerin,

b) Devredilen işlerde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin tamamlanması şartıyla,

ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kesin kabul işlemleri

tamamlanan mal alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgelerin,

istenilmesi zorunludur.

(2) Aday veya istekli tarafından; kesin kabul tarihi, ilk ilan veya davet tarihi ile ihale

veya son başvuru tarihi arasında olan mal alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeler de

sunulabilir ve bu belgeler birinci fıkra kapsamında değerlendirilir…” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Özel sektöre ve yurt dışında gerçekleştirilen işler ile alt

yükleniciler tarafından gerçekleştirilen işlerin iş deneyiminin belgelendirilmesi” başlıklı

46’ncı maddesinde “(1) Özel sektöre ve yurt dışında gerçekleştirilen işler ile alt yükleniciler

tarafından gerçekleştirilen işlerin iş deneyiminin belgelendirilmesinde aşağıdaki hususlar

esas alınır:

…

b) Yurt dışında gerçekleştirilen işlerde; o ülkenin resmi kurumları tarafından

düzenlenen iş deneyimini gösteren belgeler veya sözleşme ve bu sözleşmeye bağlı olarak

düzenlenen fatura örnekleri veya bu örneklerin yetkili makamlar tarafından onaylı suretleri

ya da fatura dengi belgeler iş deneyimini gösteren belgelerdir. Sunulan belgelerin o ülke

mevzuatına göre düzenlenmesi gerekmektedir. Sözleşmede; iş sahibinin adı, soyadı veya

ticaret unvanı, işin yapıldığı yer ve niteliği, yüklenicinin adı, soyadı veya ticaret unvanı,

sözleşme bedeli ve tarihi ile işin bitirilme ve/veya kabul tarihinin gösterilmiş olması

zorunludur.

c) Özel sektöre ve yurt dışında gerçekleştirilen işler ile alt yükleniciler tarafından

gerçekleştirilen işlerin kabulünün, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yılda

yapılmış olması durumunda sözleşme tutarı tam olarak değerlendirilir. Sözleşmede kabul

tarihine ilişkin bir düzenleme bulunmuyor ise, iş deneyimini gösteren belgeler kapsamında

sunulan faturalardan en son düzenlenen fatura tarihi kabul tarihi olarak dikkate alınır. Kesin

kabul tarihi, ilk ilan veya davet tarihi ile ihale veya son başvuru tarihi arasında olan mal

alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgelerde de sözleşme tutarı tam olarak

değerlendirilir.

ç) Gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan kurum ve

kuruluşlara gerçekleştirilen işlere ilişkin iş deneyim tutarının tespitinde, diğer belgelerin de

bu tutarı doğrulaması ve sözleşmede iş artışına ilişkin hüküm bulunması koşuluyla sözleşme

tutarının % 10’unu aşmamak üzere tamamlanan iş tutarı dikkate alınır.

d) Sözleşmenin, iş eksilişi yapılarak sona erdirilmesi durumunda; işin, bu şekilde

tamamlandığı hususunda iş sahibi ile yüklenicinin anlaştığını gösterir belgenin, iş deneyimini

gösteren diğer belgelerle birlikte sunulması zorunludur.

e) Toplam sözleşme tutarı bulunmayan ve birim fiyat üzerinden bağıtlanan

sözleşmede; sözleşmede yazılı süre esas alınarak o dönemde yapılan işin tutarını gösteren

faturalardaki tutarların toplamı, toplam sözleşme tutarı olarak kabul edilir…” hükmü,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.

İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Otobüs Alımı

b) Türü: Mal alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2021/002

: 49

: 13.01.2021

: 2021/UM.II-96

ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı:

109 Adet Otobüs Alımı

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/teslim edileceği yer: Kocaeli” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin 7.5.1’inci maddesinde “İsteklinin ilk ilan veya davet tarihinden

geriye doğru son beş yıl içinde kesin kabul işlemleri tamamlanan mal alımlarıyla ilgili yurt

içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında

gerçekleştirilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak deneyimini gösteren belge

veya teknolojik ürün deneyim belgesi sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen

bedelin % 30 dan az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye

ilişkin iş deneyimini gösteren belgeler veya teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması

gerekir…” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Belgelerin sunuluş şekli:” başlıklı 7.9’uncu maddesinde

“…7.9.5. Türkiye Cumhuriyetinin yabancı ülkelerde bulunan temsilcilikleri tarafından

düzenlenen belgeler dışında yabancı ülkelerde düzenlenen belgeler ile yabancı ülkelerin

Türkiye'deki temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgelerin tasdik işlemi:

7.9.5.1. Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine

taraf ülkelerde düzenlenen ve bu Sözleşmenin 1 inci maddesi kapsamında bulunan resmi

belgeler, "apostil tasdik şerhi" taşıması kaydıyla Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya

Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır. Apostil tasdik işleminden,

belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve

varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.

Belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve

varsa üzerinde mühür ve damganın aslı ile aynı olduğunun; düzenlendiği ülkedeki yetkili

diğer mercilerce tesselsülen tasdik edilmiş olması ve apostil tasdik şerhinin tasdik

silsilesindeki bir önceki merciye ilişkin olması halinde de belgenin usulüne uygun olarak

sunulduğu kabul edilecektir.

7.9.5.2. Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletler arasında, belgelerdeki

imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya

sözleşme bulunduğu takdirde, bu ülkelerde düzenlenen belgelerin tasdik işlemi, bu anlaşma

veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılabilir.

7.9.5.3. 7.9.5.1 veya 7.9.5.2 nci madde kapsamında sunulmayan belgeler ise aşağıdaki

yöntemlerden biri ile tasdik edilmelidir: