Bilgi
İKN
2020/377120
Başvuru Sahibi
Derinsu Proje İnş. San. ve Tic. A.Ş.
İdare
Devlet Su İşleri 1. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Bursa Uludağ Göleti
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/024
: 26
: 09.06.2021
: 2021/UY.I-1140
BAŞVURU SAHİBİ:
Derinsu Proje İnş. San. ve Tic. A.Ş.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Devlet Su İşleri 1. Bölge Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/377120 İhale Kayıt Numaralı “Bursa Uludağ Göleti” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Devlet Su İşleri 1. Bölge Müdürlüğü tarafından 20.08.2020 tarihinde açık ihale usulü
ile gerçekleştirilen “Bursa Uludağ Göleti” ihalesine ilişkin olarak Derinsu Proje İnş. San. ve
Tic. A.Ş.nin 16.04.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 22.04.2021 tarihli
yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 30.04.2021 tarih ve 21983 sayı ile Kurum
kayıtlarına alınan 30.04.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/800 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihaleye ilişkin olarak alınan Kurul kararı ile
düzeltici işlem belirlenmesine karar verildiği, bu karar sonrasında idare tarafından aşırı düşük
teklif sorgulamasının yeniden yapıldığı, kendileri tarafından sunulan teklif açıklamasının,
açıklamaya konu nakliye girdilerinde zorluk katsayısının 1,25 olarak alınması gerekirken 1,00
olarak kabul edilmesi nedeniyle idare tarafından uygun bulunmadığı ve tekliflerinin
değerlendirme dışı bırakıldığı ancak idare tarafından verilen analiz formatlarında ve ihale
dokümanında zorluk katsayısına ilişkin bir belirleme yapılmadığı, ilgili tablolarda sadece
nakliye mesafelerinin yer aldığı, kendileri tarafından belirtilen mesafeler esas alınarak teklif
açıklamasının oluşturulduğu, yerleşik Kurul kararları dikkate alınarak tekliflerinin
değerlendirmeye alınması gerektiği iddiasına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddiasının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/024
: 26
: 09.06.2021
: 2021/UY.I-1140
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir.
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada
bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”
hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı
45’inci maddesinde “45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin
% 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az
olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme
ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair
yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş
kalemleri/grupları belirlenir.
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama
yapılmayacaktır.
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden
açıklama yapılması istenilmeyecektir.
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/024
: 26
: 09.06.2021
: 2021/UY.I-1140
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama
istenilmeyecektir.
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.
…
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.”
açıklaması,
İdari Şartname’nin “Sınır Değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır
değeri hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak
ister. İhale komisyonu;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı
avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır
değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca
hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın “2020 yılı Yol, Köprü, Tünel, Bitümlü
Kaplamalar, Bakım ve Trafik İşlerine Ait Birim Fiyat Listesi” adlı birim fiyat kitabının 7’nci
sayfasında, kum, çakıl, kum-çakıl, elenmemiş (tüvenan) stabilize veya alttemel ve temel
malzemeleri, kırılarak elde edilmiş kırmataş, mıcır, agrega veya alttemel ve temel
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/024
: 26
: 09.06.2021
: 2021/UY.I-1140
malzemeleri, kil ve benzeri malzemelerin yoğunluğunun 1.600 ton/m³ olduğunun belirtildiği
görülmüştür.
Yine anılan birim fiyat kitabının 7’nci sayfasında, (A) katsayısına ilişkin olarak
yapılan belirlemelerin “a) Güç şartlar altında yapılacak taşımalarda; taşıma yollarının
özellikleri, taşımanın iklim farkından fena zaman rastlaması ve taşımanın o mıntıkanın ticari
nakliyesinin çok yoğun olduğu mevsime rastlaması gibi faktörlerden birinin veya diğerlerinin
aynı anda tesir etmesi halinde ve ayrıca işin özelliğine bağlı olarak, ilk keşfin tanzimi
sırasında veya ihaleden öne olmak üzere idarenin en yetkili makamınca tespit ve onaylanmak
suretiyle (A) katsayısı 1 (dahil) – 3 (dahil) arasında bir değerdir.
b) Kolay şartlar altında yapılacak taşımalarda ise (A) katsayısı, yine ilk keşfin tanzimi
sırasında veya ihaleden önce olma üzere 1’den küçük katsayı olarak tespit edilebilir.
c) İlk keşfin tanzimi sırasında veya ihaleden önce (A) için bir değer tespit edilmemiş
ise A=1 alınarak uygulama yapılacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
İncelemeye konu ihalenin Bursa Uludağ Göleti yapılması işi olduğu, ihalede 52 adet
ihale dokümanı indirildiği, 20.08.2020 tarihinde yapılan ihaleye 19 isteklinin katıldığı,
yapılan sınır değer hesaplaması sonucunda 10 isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi
tutulduğu, 10 istekli arasından sadece başvuru sahibi isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasını
idareye sunduğu, sunulan teklif açıklamasının idare tarafından uygun bulunmadığı, bu sebeple
anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, alınan komisyon kararı üzerine
başvuru sahibinin itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu, Kurum tarafından yapılan
inceleme neticesinde alınan 27.01.2021 tarih ve 2021/UY.I-21 sayılı Kurul kararı ile aşırı
düşük teklif sorgulamasının yeniden yapılması yönünde düzeltici işlem belirlenmesine karar
verildiği, idare tarafından yeniden yapılan aşırı düşük teklif sorgulamasında başvuru sahibinin
teklif açıklamasının yine uygun bulunmadığı ve ihalenin neticelendirildiği görülmüştür.
Alınan Kurul kararı üzerine idare tarafından 04.03.2021 tarihli yazılar ile aşırı düşük
teklif sorgulamasının yapıldığı, söz konusu yazıların ekinde açıklanması istenilen iş
kalemlerinin analizleri ve açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesine yer verildiği,
analiz girdileri tablosunda açıklama yapılması istenilmeyecek analiz girdilerinin işaretlendiği,
açıklama kapsamında 7 iş kalemi için açıklama istenildiği, belirtilen iş kalemleri
kapsamındaki analiz girdileri arasında yer alan nakliye girdileri için sadece nakli yapılacak
malzemenin niteliği ve taşıma mesafesinin belirtildiği, belirtilen nakliye girdileri için esas
alınması gereken taşıma birim fiyat hesaplama formülü ve esas alınması gereken taşıma
zorluk katsayısına ilişkin bir belirleme yapılmadığı görülmüştür.
İdarenin 01.04.2021 tarihli düzeltici işlem kararı incelendiğinde, başvuru sahibi
isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin olarak Uludağ-04 Betonarme betonu
yapılması, Uludağ-06 Silindirle sıkıştırılmış beton yapılması, Uludağ-10 Açıkta betonarme
demiri ve Uludağ-15 Beton imalatları bünyesine giren çimento iş kalemlerinde kum-çakıl,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/024
: 26
: 09.06.2021
: 2021/UY.I-1140
demir ve çimento nakliye kalemlerine ilişkin hesaplamalarda “A” zorluk katsayısının ihale
konusu iş kapsamındaki taşımaların zorluğu nedeniyle 1,25 olarak belirlenmesi gerekirken
1,00 belirlenmesi nedeniyle söz konusu teklif açıklamasının uygun bulunmadığı anlaşılmıştır.
Başvuru sahibi istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında
iddiaya konu nakliye girdilerine ilişkin olarak, Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından
10.000 metre üzerindeki mesafeler için belirlenen “F = A x K x G ((0,0007 x m) + 0,01)”
taşıma formülünün kullanıldığı, formül içerisindeki “A” taşıma zorluk katsayısının 1,00
olarak esas alındığı, yine yapılan hesaplamalarda idare tarafından öngörülen taşıma
mesafelerinin dikkate alındığı anlaşılmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.8’inci maddesinde, aşırı düşük teklif açıklaması
kapsamında sunmuş olduğu analizlerin, ihale dokümanındaki analiz formatına, birim fiyat
tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmaması ve
analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olması durumunda isteklilere ait tekliflerin
reddedileceği belirtilmiştir.
İncelemeye konu ihalede, idare tarafından taşıma işlerine ilişkin olarak birim fiyat
analizlerinde ve ihale dokümanı düzenlemelerinde iddiaya konu taşıma zorluk katsayısına
ilişkin bir belirleme yapılmamış olduğu görülmüştür.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın ilgili birim fiyat kitabında, “A” taşıma zorluk
katsayısına ilişkin olarak yapılan belirlemelerde, belirtilen katsayının değerinin 1,00 ve 3,00
aralığında değişebileceği, belirtilen katsayı için ihaleden önce bir değer tespit edilmemiş ise,
uygulamada “A” değerinin 1,00 olarak dikkate alınması gerektiği anlaşılmıştır.
Yapılan incelemeler neticesinde, başvuruya konu hususta, idarenin aşırı düşük teklif
sorgulama yazısında nakliye analiz girdilerine ilişkin olarak sadece taşınacak malzemelerin
cinsine ve taşıma mesafelerine yer verildiği, taşıma işlerine ilişkin olarak birim fiyat
analizlerinde ve ihale dokümanı düzenlemelerinde “A” taşıma zorluk katsayısına ilişkin bir
belirleme yapılmamış olduğu, başvuru sahibi istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif
açıklamasında nakliye girdilerine ilişkin olarak idarenin öngördüğü taşıma mesafeleri dikkate
alınarak Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından 10.000 metre üzerindeki mesafeler için
belirlenen taşıma formülünün kullanıldığı, idarenin şikayet başvurusuna vermiş olduğu cevabi
yazıda kullanılan nakliye formülünün uygun bulunduğu ancak hesaplamalarda dikkate alınan
taşıma zorluk katsayısının uygun bulunmadığının belirtildiği, anılan katsayıya ilişkin olarak
idare tarafından bir belirleme yapılmamış olması nedeniyle Ulaştırma ve Altyapı
Bakanlığı’nın ilgili birim fiyat kitabındaki belirleme uyarınca bu katsayının değerinin 1,00 –
3,00 aralığında olduğu, ihaleden önce idare tarafından bir belirleme yapılmaması nedeniyle
başvuru sahibi istekli tarafından anılan değerin 1,00 olarak belirlenmesi ve hesaplamaların bu
değer dikkate alınarak yapılmasının mevzuata aykırılık teşkil etmediği, belirtilen gerekçelerle
iddiaya konu hususa ilişkin olarak başvuru sahibi istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/024
: 26
: 09.06.2021
: 2021/UY.I-1140
açıklamasının ilgili mevzuat hükümlerine ve ihale dokümanı düzenlemelerine uygun olduğu
anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, başvuru sahibi istekli Derinsu
Proje İnş. San. ve Tic. A.Ş. nin teklifinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki
ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici
işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.