Ana Sayfa / Kararlar / Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Barajlar ve Hes Dairesi Başkanlığı / 2020/571125-Adıyaman-Kahta Büyükçay Barajı
Bilgi
İKN
2020/571125
Başvuru Sahibi
Egecan Akaryakıt Temizlik Nakliyat İnşaat Turizm San. Tic. A.Ş. - Everest Madencilik İnş. Nak. San. ve Tic. A.Ş. - Icc Grup İnş. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı
İdare
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Barajlar ve Hes Dairesi Başkanlığı
İşin Adı
Adıyaman-Kahta Büyükçay Barajı
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/041  
: 38  
: 06.10.2021  
: 2021/UY.I-1848  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Egecan Akaryakıt Temizlik Nakliyat İnşaat Turizm San. Tic. A.Ş. - Everest Madencilik İnş.  
Nak. San. ve Tic. A.Ş. - Icc Grup İnş. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Barajlar ve Hes Dairesi Başkanlığı,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2020/571125 İhale Kayıt Numaralı “Adıyaman-Kahta Büyükçay Barajı” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Barajlar ve Hes Dairesi Başkanlığı tarafından  
25.03.2021 tarihinde belli istekliler arasında ihale usulü ile gerçekleştirilen “Adıyaman-Kahta  
Büyükçay Barajı” ihalesine ilişkin olarak Egecan Akaryakıt Temizlik Nakliyat İnşaat Turizm  
San. Tic. A.Ş. - Everest Madencilik İnş. Nak. San. ve Tic. A.Ş. - Icc Grup İnş. Tic. Ltd. Şti. İş  
Ortaklığının 23.08.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 27.08.2021 tarihli  
yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 06.09.2021 tarihli ve 40793 sayı ile Kurum  
kayıtlarına alınan 06.09.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2021/1472 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) Açıklama istenilen ABB-45 poz numaralı “Tünel Delme Makinesi (TDM)  
Kullanılarak Tünel Açılması ve Kaplama Yapılması” iş grubunda yer alan “Makine Bedeli  
[TDM (lokomotif ve vagonlar dahil)]” analiz girdisi için tünel delme makinesinin çapına dair  
belirleme yapılmamasının hatalı olduğu, ihale üzerinde bırakılan istekliye avantaj sağlayacak  
şekilde işin yapımında kullanılması mümkün olmayan makine ile açıklama yapılmasına  
imkan tanındığı, anılan iş kalemi içerisinde birim fiyatın %60’ını oluşturan TDM için  
projelerine göre çap belirtilmeden açıklama istenilmesinin mevzuata aykırı olduğu,  
İhale dokümanı ekinde yer alan Haydaran Tüneli projelerinin tamamında tünel  
kesitinin dış çapının 5,10 metre, iç çapının 4,50 metre olarak belirlendiği, söz konusu tünelin  
projesinde belirtilen teknik özelliklerine uygun olarak açılabilmesi için 5,10 metre çapında  
TDM ile açılması gerektiği, analiz girdisinde TDM’in çapının belirtilmemesinin projelere  
aykırı olduğu, herhangi bir çapta tünel açma makinesi ile aşırı düşük teklif açıklaması  
yapılmasına imkân tanınmasının ihale dokümanı ile bağdaşmadığı, aksi durumda başvuru  
sahibi olarak kendilerinin de çapı uygun olmayan TDM’ye göre maliyet hesabı yaparak daha  
düşük teklif verebilecekleri, yaklaşık maliyet hesabında hangi çapta TDM’ye göre maliyet  
öngörüldüğünün bilinmediği, ancak projesinde yer verilen çap ölçüsüne göre teklif  
hazırlanması gerektiği, dolayısıyla ihale dokümanı ekinde yer alan projelere göre TDM çapı  
belirlenerek aşırı düşük teklif açıklamasının yenilenmesi gerektiği, zira ihale üzerinde  
bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında kullandığı ancak çapı 5,10 metre olmayan  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/041  
: 38  
: 06.10.2021  
: 2021/UY.I-1848  
TDM’nin kabul edilmesi durumunda daha düşük çapta tünel açılması ve bunun kabul  
edilmesi halinde şartnameye ve projeye aykırılığın söz konusu olacağı, 5.10 metreden daha  
büyük çapta tünel açılması durumunda ise 4.50 metrelik iç çapın tutturulması için fazladan  
iksa ve dolgu yapılması gerekeceği,  
2) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının  
kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu, şöyle ki;  
a) İdarece şikâyete verilen cevapta açıklama kapsamında kullanılacak TDM’nin 5,30  
metre çapında olmasında bir sakınca görülmediği belirtilmekte ise de projesine göre dış çapın  
5,10 metre ve iç çapın 4,50 metre olması gerektiği, istikrar kazanmış Kamu İhale Kurulu  
kararlarına göre 210 HP’lik bir ekskavatörün ancak 210 HP’lik bir ekskavatör ile açıklanması  
gerektiği, daha yüksek HP’nin ve daha düşük HP’nin (200 HP veya 265 HP) kabul  
edilmediği,  
Tünel açma makinesinin amortisman süresinin hatalı hesaplandığı, açıklamada  
kullanılan TDM’nin çapının projesine göre daha büyük bir çapta olduğu, ihale üzerinde  
bırakılan isteklinin kendi malı olan TDM’nin DSİ Genel Müdürlüğü tarafından ihale edilerek  
gerçekleştirilen 2016/81663 kayıtlı ihalede 5,30 metre kazı çapındaki tünelin yapımında  
kullanıldığı, başvuru konusu ihalede tünel kazı çapının 5,10 metre olduğu, dolayısıyla farklı  
teknik özelliklere sahip olan ve başka bir işte kullanılan bir makine ile teklif verilmesinin  
uygun olmadığı,  
Ayrıca kendi malı makine ile yapılan açıklama kapsamında Yapım İşleri İhaleleri  
Uygulama Yönetmeliği’nin 41’inci maddesinde belirtilen belgeler ile TDM’nin Teknik  
Şartname’de belirtilen özellikleri karşıladığına yönelik belgelerin sunulmadığı, kendi malı  
makine ile açıklama yapıldığında amortisman maliyeti dışında kalan maliyetlere ait  
katsayılara ilişkin kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan birim fiyatlarda herhangi bir  
bilginin bulunmaması nedeniyle anılan makineye ilişkin açıklamanın yalnızca üçüncü  
kişilerden alınan fiyat teklifleri ile yapılabileceği, ancak sunulan fiyat tekliflerinin usulüne  
uygun olmadığı, TDM’nin finansal kiralama ile temin edildiğini göstermek üzere sunulan  
finansal kiralama sözleşmesi ve ödeme belgelerinin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama  
Yönetmeliği’nin 31’inci maddesine aykırı olarak tasdik edildiği ve fotokopi olarak  
sunulduğu, finansal kiralama sözleşmesine ait ödemelerin henüz tamamlanmamış olması ve  
kalan ödemelerin yapılacağı tarihlerdeki döviz kurunun şimdiden bilinmesinin mümkün  
olmaması nedeniyle, TDM’nin Türk Lirası cinsinden toplam satın alma bedelinin  
bilinmesinin olanaksız olduğu, sözleşme bedelinin Türk Lirasına çevrilmesi işleminin TCMB  
efektif döviz kuru üzerinden yapılmadığı, bahse konu makinenin ruhsat, demirbaş veya  
amortisman defterine kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da meslek mensubu  
raporunun sunulmadığı,  
b) Açıklama istenilen ABB-06 poz numaralı “Barajlarda Asfalt Çekirdek (1 nolu zon)  
ve İnce Filtre (2 nolu zon) Dolguları Yapılması” iş kaleminde yer alan “Asfalt çekirdek ve  
filtre zonu dolgu finişeri (takriben 250-300 hp gücünde 300 ton/saat kapasiteli ve 5-10 m3  
hazneli)” alt analiz girdisinin resmi rayicinin bulunmadığı, yapılacak açıklamanın kendi malı  
araç veya fiyat teklifi alınarak yapılabileceği, yapılan açıklamadaki aracın teknik  
özelliklerinin bahse konu analiz girdisinde yer alan “250-300 hp gücünde 300 ton/saat  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/041  
: 38  
: 06.10.2021  
: 2021/UY.I-1848  
kapasiteli” olma özelliğini karşılamadığı, açıklama kapsamında kullanılan makineye ilişkin  
teknik özellikleri gösterir üretici firma bilgilerinin istenmesi gerektiği, ayrıca gerçeğe aykırı  
fiyat teklifi veren veya açıklama sunan SMMM hakkında TÜRMOB’a bildirimde  
bulunulması gerektiği, SMMM tarafından amortisman hesabı yapılan söz konusu makinenin  
teknik özelliklerinin istenilen kriterleri karşılamış olduğuna yönelik rapor düzenlenmesinin  
4734 sayılı Kanun’un 17’nci maddesinin (b) fıkrasına gereği ihale kararını etkileyici bir  
davranış olduğu,  
c) İhale tarihinin 25.03.2021 olduğu dikkate alındığında yapılan açıklamalarda 2021  
yılı saatlik asgari işçilik maliyeti olan 15,90 TL üzerinden açıklama yapılması gerekirken  
2020 yılı birim fiyat ve rayiçlerinin kullanıldığı,  
d) Açıklama istenilen ABB-23 poz numaralı “Açıkta ve Yer Altında Betonarme  
Betonu” iş kalemine verilen fiyatın açıklanabilmesi için demire 3,30 TL fiyat teklifi alınması  
ve ihalede kullanılacak demir miktarının 1/20’si oranında demir satışının olması gerektiği,  
demir için fiyat teklifi alınan firmanın satış fiyatı ile fiyat teklifindeki rakamların uyuşmadığı,  
firmanın geçici vergi beyanname dönemindeki satışlarının tamamının EK-O.6 tutanağına  
yansıtılmadığı, fiyat teklifi veren firmadan ve/veya vergi dairesinden geçici vergi beyanname  
dönemindeki satışların toplamını gösteren faturaların istenilmesi gerektiği, ayrıca fiyat  
teklifini veren firmanın bu ihalede kullanılacak demir miktarının 1/20’si oranında satışı  
bulunmadığı,  
3) Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi iş ortaklığının ortaklarından  
Egemen İnş. ve Tic A.Ş –Arhat Enerji A.Ş. tarafından sunulan pay defterinin SMMM  
tarafından onaylı olduğu ve dolayısıyla Yapım İşleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci  
maddesinde uygun olarak sunulmadığı gerekçesiyle teklifinin değerlendirme dışı bırakılması  
gerektiği iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/041  
: 38  
: 06.10.2021  
: 2021/UY.I-1848  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü yer almaktadır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “45.1.1. Yapım işleri ihalelerinde, 4734 sayılı Kanunun 36’ncı maddesi  
uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan geçerli  
teklifler tespit edildikten sonra;  
Yaklaşık maliyetin % 120’sinin üzerindeki ve % 40’ının altındaki teklifler dikkate  
alınmaksızın, geçerli tekliflerin aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanır.  
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik  
bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme  
ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair  
yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/041  
: 38  
: 06.10.2021  
: 2021/UY.I-1848  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.” açıklaması yer almaktadır.  
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.  
İhale konusu işin  
a) Adı:Adıyaman-Kahta Büyükçay Barajı  
b) Yatırım proje no'su/kodu:2020A01-141711  
c) Miktarı (fiziki) ve türü:  
Temelden 87,50 m yüksekliğinde Asfalt Çekirdekli Kaya Dolgu Baraj  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
ç) Yapılacağı yer:DSİ 20. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ –KAHRAMANMARAŞ…”  
düzenlemesine yer verilmiştir  
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından “Adıyaman-Kahta Büyükçay Barajı  
Yapım İşi” ihalesinin belli istekliler arasında ihale usulü ile 25.03.2021 tarihinde yapıldığı,  
ihale süreci içerisinde başvuru konusu ihaleye ilişkin alınan 08.07.2021 tarihli ve 2021/UY.I-  
1359 sayılı ve 08.07.2021 tarihli ve 2021/UY.I-1360 sayılı Kamu İhale Kurulu kararları ile  
aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi işlemlerinin yenilenmesine karar verildiği, ihale  
komisyonu tarafından teklifi sınır değerin altında kalan 5 istekliden 27.07.2021 tarihinde  
yeniden aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği, isteklilerden sadece Maksima Elek. İnş.  
Tic. A.Ş. - Açılım İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti. - Seza İnş. San. ve Tic. A.Ş. - Mustafa Ekşi İnş.  
Turz. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından aşırı düşük teklif açıklaması sunulduğu,  
akabinde 11.08.2021 tarihinde EKAP üzerinden bildirilen 2’nci ihale komisyonu kararında  
bahsi geçen iş ortaklığının aşırı düşük teklif açıklamaları uygun görülerek ekonomik açıdan  
en avantajlı teklif sahibi istekli olarak belirlendiği, Statik Su Yapı İnşaat A.Ş. - Arhat Enerji  
A.Ş. - Egemen İnşaat ve Ticaret A.Ş. İş Ortaklığının ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci  
teklif sahibi istekli olarak belirlendiği görülmüştür.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/041  
: 38  
: 06.10.2021  
: 2021/UY.I-1848  
İdarece 27.07.2021 tarihinde EKAP üzerinden tebliğ edilen aşırı düşük teklif  
açıklaması talep yazısının “Adıyaman-Kahta Büyükçay Barajı işinde Kamu İhale Kurumunun  
08.07.2021 tarih ve 2021/UY.I-1360 sayılı kararında özetle “…Kamu İhale Genel Tebliği’nin  
38.1 ve 45.1.2.2’nci maddeleri uyarınca; idare tarafından sıralı analiz girdileri listeleri  
oluşturulurken işçilik girdileri de dahil olmak üzere her bir analiz girdisinin tutarları  
itibarıyla küçükten büyüğe sıralanması, kümülatif toplam hesaplamasına işçilik girdilerinin  
de dahil edilmesi ve açıklama istenilmeyen analiz girdilerinin söz konusu listeler üzerinden  
tespit edilmesi gerektiği, bu şekilde yapılacak hesaplama sonucunda; başvuru sahibinin  
makine  
iddiasına konu edilen “ABB-45” poz numaralı iş kaleminin girdilerinden olan “  
bedeli (kaplama fabrikası) makine yağ  
” girdisi ile anılan iş kaleminin girdilerinden olan “  
ı”  
“katkı (priz geciktirici kimyasal katkı (sıvı))”  
ve  
girdilerinin açıklama istenen analiz  
girdilerinden olacağı…  
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, aşırı düşük teklif açıklaması istenen tüm iş  
kalemlerine ilişkin sıralı analiz girdileri listelerinin, işçilik girdileri de dahil olmak üzere her  
bir analiz girdisi tutarları itibarıyla küçükten büyüğe doğru sıralanmak ve kümülatif toplam  
hesaplamasına işçilik girdileri de dahil edilmek suretiyle yeniden düzenlenmesi, söz konusu  
sıralı analiz girdileri listelerinde “55.107.1002” poz numaralı “destekleme demiri taşınması  
(S=Kx(0,0007x365+0,01))” analiz girdisi ile varsa işçiliğe ilişkin alt analiz girdisi ihtiva  
eden diğer analiz girdilerinin alt analiz girdilerine kadar ayrıştırılması, açıklama  
istenilmeyen analiz girdilerinin bu şekilde düzenlenen sıralı analiz girdileri listeleri üzerinden  
belirlenmesi suretiyle aşırı düşük teklif sorgulamasının yeniden yapılması ve bu aşamadan  
sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.”  
şeklindeki mezkur karar gereği aşırı düşük teklif sorgulanmasının yeniden yapılması gerektiği  
ifade edilmiştir.  
Yukarıda anılan KİK kararı gereği açıklama yapılması ve belgelendirilmesi gereken  
pozlar ABB-01, ABB-02, ABB-03, ABB-06, ABB-08, ABB-23, ABB-26, ABB-34 ve ABB-  
45’tir. Ayrıca, teklifinize ilişkin olarak; yapım yönteminin ekonomik olması, seçilen teknik  
çözümler ve teklif sahibinin yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
yapım işinin özgünlüğü; hususlarında belgelendirmek suretiyle yaptığınız yazılı  
açıklamalarınız da değerlendirilecektir.  
Söz konusu işlemler için açıklamalarınızı ve dayanak belgelerinizi 03.08.2021 tarihi  
16.00'e kadar İdaremize (Barajlar ve HES Dairesi Başkanlığı İnşaat İhale Şube  
Müdürlüğüne) teslim etmeniz ve bununla birlikte aşırı sorgu dosyası vermeniz halinde de  
idari şartnameye uygun geçici teminat mektubunu da sunmanız gerekmekte olup;  
Yukarıda izah edilen hususlar doğrultusunda mezkur belgeleri (aşırı düşük teklif  
savunma dosyası ve geçici teminat mektubu) sunmamanız durumunda teklifiniz değerlendirme  
dışı bırakılacaktır.” şeklinde oluşturulduğu görülmüştür.  
Aşırı düşük teklif açıklaması talep yazısı kapsamında verilen ve itirazen şikâyete konu  
olan ABB-45 poz numaralı “Tünel Delme Makinesi (TDM) Kullanılarak Tünel Açılması ve  
Kaplama Yapılması” iş grubunun analizinin ise;  
Poz No Analizin adı:  
ABB-45 Tünel Delme Makinesi (TDM) Kullanılarak Tünel Açılması ve  
Kaplama Yapılması  
Ölçü  
Birimi  
m
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/041  
: 38  
: 06.10.2021  
: 2021/UY.I-1848  
Poz No  
Cinsi  
Ölçü  
Birimi  
Miktarı  
Birim Tutarı Bölüm  
Fiyatı  
Toplamı  
Makine  
lokomotif ve vagonlar dahil)  
Bedeli  
(TDM  
TL  
0,00009345  
şeklinde hazırlandığı görülmüştür.  
ABB-45 poz numaralı iş grubunun analizinde bulunan “Makine Bedeli (TDM  
lokomotif ve vagonlar dahil)” analiz girdisi ile alakalı ihale dokümanı kapsamında projelere  
ve TDM ve Segman Kaplama Teknik Şartnamesi’ne yer verildiği, ilgili projelerde açılacak  
olan tünelin detaylı çizimlerinin bulunduğu ve çizimlerde detaylı ölçümlerin yer aldığı, ilgili  
çizimlerde tünel delme makinesi (TDM) kullanılarak yapılacak olan tünelin dış çapının 5,10  
metre olarak belirtildiği, ayrıca bahsi geçen TDM ve Segman Kaplama Teknik  
Şartnamesi’nde ise makinenin kullanımı ile alakalı teknik detaylara yer verildiği görülmüştür.  
Yapılan inceleme neticesinde; ABB-45 poz numaralı iş grubunun analizinde “Makine  
Bedeli (TDM lokomotif ve vagonlar dahil)” analiz girdisine yer verildiği, başvuru sahibinin  
iddia ettiği gibi tünel delme makinesinin çapına dair belirleme yapılmasını zorunlu kılan  
mevzuat hükmü bulunmamakla birlikte esas olarak isteklilere gönderilen açıklama isteme  
yazısı ekinde yer alan analizlerde iş kapsamında kullanılan makinelerin temel ayırt edici  
bilgilerinin belirtilmesi gerektiği, bu hususta belirleme yapılmaması halinde analizlerdeki  
girdilerin tanımlarının karışıklığa sebebiyet vermeyecek şekilde olmasının yeterli olduğu  
anlaşılmıştır.  
Öte yandan tünel delme makinesi ile ilgili teknik detaylara, birim fiyat tarifine ve  
yapılacak olan tünel ile ilgili ayrıntılara ihale dokümanı kapsamında yer verildiği, Kamu İhale  
Genel Tebliği’nin 45.1.8’inci maddesi uyarınca istekliler tarafından aşırı düşük teklif  
açıklaması kapsamında sunulan analizlerin, ihale dokümanı kapsamında verilen analiz  
formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye  
uygun olması gerektiği, uygun olmayan tekliflerin ise reddedilmesi gerektiğinin belirtildiği,  
dolayısıyla aşırı düşük teklif açıklaması yapacak olan isteklilerin tünel delme makinesi ile  
alakalı ihale dokümanı düzenlemelerine uygun olacak şekilde açıklama sunmaları gerektiği,  
ilgili analizlerde tünel delme makinesinin çapına dair belirleme yapılmamış olmasının,  
açıklama yapacak isteklilere, ihale dokümanı kapsamında yer alan birim fiyat tariflerine,  
idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olarak açıklama yapma  
zorunluluğunu ortadan kaldırmayacağı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde  
olmadığı sonucuna varılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tesis, makine, teçhizat ve diğer  
ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 41’inci maddesinde “(1) İhale konusu işin yürütülmesi için  
işyerinde bulundurulması öngörülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin bilgilere  
sözleşme tasarısında yer verilir. Ancak, söz konusu tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman  
yeterlik kriteri olarak belirlenemez.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/041  
: 38  
: 06.10.2021  
: 2021/UY.I-1848  
(3) İsteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat,  
demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da  
yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilir. Tevsik  
işleminin aslına uygunluğu noter tarafından onaylanmış ruhsat örneklerinin sunularak  
yapılması halinde örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden sonra yapılmış olması  
zorunludur.  
(4) Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş tesis, makine,  
teçhizat ve ekipmanın, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine  
kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile isteklinin kendi malı sayılır.  
(5) İş ortaklığında, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ortakların biri veya birkaçı  
tarafından sağlanır. Konsorsiyumda, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ilişkin belgeler her bir  
ortağın kendi kısmı göz önünde bulundurularak ortaklardan ayrı ayrı istenir ve  
değerlendirilir.” hükmü yer almaktadır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “45.1.5… İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış  
olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/041  
: 38  
: 06.10.2021  
: 2021/UY.I-1848  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı  
düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir. (Ek cümle: 30.09.2020-31260 R.G./12. md.) Mala ilişkin fiyat teklifi  
verilebilmesi için ayrıca fiyat teklifini veren kişi tarafından son veya bir önceki geçici vergi  
beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mal  
miktarının en az 1/20’si kadar alım yapılmış olması gerekir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için öncelikle  
fiyat teklifini veren kişi tarafından son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde  
ihale konusu işte kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mamul/mal/hizmet miktarının en  
az 1/20’si kadar satış yapılmış olması, teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6)  
formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki  
birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan  
(.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış  
tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve  
iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/041  
: 38  
: 06.10.2021  
: 2021/UY.I-1848  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.” açıklamalarına yer verilmiştir.  
a) ABB-45 poz numaralı “Tünel Delme Makinesi (TDM) Kullanılarak Tünel Açılması  
ve Kaplama Yapılması” iş grubunda yer alan “Makine Bedeli [TDM (lokomotif ve vagonlar  
dahil)]” analiz girdisi için Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 41’inci  
maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca açıklama yapıldığı, bu kapsamda finansal kiralama  
sözleşmesinin, kiracı ödeme planı raporunun ve makinenin üreticisinden alınmış tevsik edici  
nitelikteki yazının sunulduğu, ayrıca idare tarafından ilgili istekliye gönderilen aşırı düşük  
teklif açıklama isteme yazısında; açıklama kapsamında sunulacak belgelerin aslının sunulması  
gerektiğine ilişkin belirleme yapılmadığı görülmüştür.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından açıklama kapsamında sunulan finansal  
kiralama sözleşmesinde ve kiracı ödeme planı raporunda noter onayının bulunduğu,  
sözleşmenin bedelinin ise “TL” cinsinden belirlendiği, bahse konu makineye ilişkin herhangi  
bir fiyat teklifinin sunulmadığı tespit edilmiştir.  
Açıklama kapsamında sunulan makinenin üreticisinden alınmış tevsik edici nitelikteki  
yazının içeriğinde “Açılım İnşaat Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi tarafından yürütülen  
Malatya-Yoncalı İsale Tüneli projesi kapsamında firmamız ile imzalanan CRCHI-ACIUM-  
20180329 sayılı sözleşmeye istinaden S ZTE5330 model EPB tipi TBM üretilmiştir.  
Adıyaman Kahta Büyükçay Barajı projesinin ihale dokümanları incelenmiş ve zemin  
şartlarına göre bu C3 proje için de teknik özellikleri ZTE5330 model ile aynı özelliklere sahip  
EPB tipi TBM önerilmektedir.” ifadelerinin yer aldığı,  
Söz konusu yazıda belirtilen bilgilerden, açıklama kapsamında kullanılan tünel delme  
makinesinin Malatya-Yoncalı İsale Tüneli projesi kapsamında çalışmakta olduğu anlaşılmıştır.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan “Aşırı Düşük Savunma İle İlgili  
Açıklamalar” başlıklı belgede tünel delme makinesi ile ilgili olarak “DSİ Genel Müdürlüğü  
Proje ve İnşaat Dairesi Başkanlığı tarafından ihalesi yapılan 2016/81663 İKN’li “Malatya  
Yoncalı Sulaması İsale Tüneli” işi, İş Ortaklığımızın özel ortaklarından olan Açılım İnş. Tic.  
ve San. Ltd. Şti. tarafından yürütülmektedir. Söz konusu sözleşme kapsamında da “Tünel  
Delme Makinesi (TDM=TBM=TAM) Kullanılarak İç Çapı 4.50 m, Dış Çapı 5,10 m, ve Kazı  
Çapı 5.30 m Olan Tünel Kazısı ve Beton Kaplaması Yapılması” iş kalemi imalatı  
yapılmaktadır. Üretici firma tarafından Yoncalı İsale Tüneli için EPB tipinde Tünel Delme  
Makinesi üretilmiştir. Üretici firma, söz konusu ihale dokümanlarını incelemiş olup, zemin  
şartlarına göre bu projede de Yoncalı İsale Tünelinde kullanılmakta olan makine ile aynı  
özelliklere sahip EPB tipi Tünel Delme Makinesi kullanılmasını önermektedir.”  
açıklamalarına yer verilmiştir.  
İstekli tarafından açıklamasında kullanılan tünel delme makinesinin mevcut durumda  
2016/81663 İKN’li “Malatya Yoncalı Sulaması İsale Tüneli” işi kapsamında kullanıldığının  
ve 2016/81663 İKN’li ihalede bulunan tünel imalatı ile itirazen şikâyete konu olan ihaledeki  
tünel imalatlarının aynı olduğu belirtilerek, 2016/81663 İKN’li “Malatya Yoncalı Sulaması  
İsale Tüneli” işi kapsamında kullanılan tünel delme makinesinin açıklamada kullanıldığı  
anlaşılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/041  
: 38  
: 06.10.2021  
: 2021/UY.I-1848  
Şikâyete konu ihale dokümanı kapsamında bulunan Adıyaman-Kahta Büyükçay Barajı  
Haydaran Tüneli İnşaatı Tdm ve Segman Kaplama Teknik Şartnamesi’nin “Giriş ve Teknik  
Özet” başlıklı 1’inci maddesinde;  
Kazı çapının; 5,10 metre,  
Bitmiş tünel çapının; 4,50 metre olduğu,  
Ayrıca ihale dokümanı kapsamında bulunan Haydaran tüneli inşaatı projelerinde yer  
alan tünel kesitinde;  
Bitmiş tünel çapının; 4,50 metre,  
Tünel dış çapının; 5,10 metre olduğu görülmüştür.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamasında bilgilerine  
yer verilen 2016/81663 İKN’li “Malatya Yoncalı Sulaması İsale Tüneli” işine ilişkin EKAP  
üzerinden erişilen İdari Şartname eki birim fiyat teklif cetvelinde belirtilen bilgilerden, tünel  
delme makinesinin “Tünel Delme Makinesi (TDM=TBM=TAM) Kullanılarak İç Çapı 4.50  
m, Dış Çapı 5,10 m ve Kazı Çapı 5.30 m Olan Tünel Kazısı ve Beton Kaplaması Yapılması”  
iş kalemi kapsamında çalıştırılacağının anlaşıldığı, bahse konu işte tünel iç çapının 4,50  
metre, tünel dış çapının 5,10 metre ve kazı çapının ise 5,30 metre olarak belirlendiği, mevcut  
ihalede ise bitmiş tünel çapının 4,50 metre, tünel dış çapının 5,10 metre ve kazı çapının ise  
5,10 metre olarak belirlendiği, bahsedilen iki ihaledeki değerler karşılaştırıldığında kazı  
çapları arasında farklılık bulunduğu görülmüştür.  
Bu husustaki inceleme ve değerlendirmelerin daha sağlıklı yapılabilmesi adına,  
itirazen şikayete konu edilen ve açıklamada kullanılan tünel delme makinesinin mevcut  
ihalede bahsi geçen tünel delme makinesi için istenilen özelliklere ve projesine uygun olup  
olmadığının tespiti amacıyla 2016/81663 İKN’li “Malatya Yoncalı Sulaması İsale Tüneli”  
işinin sözleşmesini yürüten DSİ 9. Bölge Müdürlüğü’ne gönderilen 22.09.2021 tarihli yazı  
ile;  
1) Bahsi geçen tünel açma makinesinin tünel delme çapı ve diğer teknik özelliklerini  
gösterir bilgi ve belgeler,  
2) 2016/81663 İKN’li ve “Malatya Yoncalı Sulaması İsale Tüneli” adlı ihaleye ait  
ihale dokümanı kapsamında yer alan Tünel Açma Makinesi (TAM)'ne ilişkin tüm belgelerin  
(Teknik Şartname, projeler (CD ortamında), birim fiyat tarifleri vb.) tarafımıza gönderilmesi  
gerekmektedir” hususlarına ilişkin bilgi ve belge talep edilmiş olup, DSİ 9. Bölge Müdürlüğü  
tarafından, “Tünel Delme Makinesi (TDM=TBM=TAM) Kullanılarak İç Çapı 4.50 m, Dış  
Çapı 5,10 m ve Kazı Çapı 5.30 m Olan Tünel Kazısı ve Beton Kaplaması Yapılması” iş  
kalemine ilişkin birim fiyat tarifi, tünel delme makinesinin teknik özelliklerini gösterir  
belgeler ve tünel imalatına ilişkin plan, profil ve tip kesitlerin yer aldığı projeler gönderilmiş  
ve söz konusu bilgi, belgeler 29.09.2021 tarihinde Kurum kayıtlarına alınmıştır.  
Bahsi geçen tünel delme makinesinin teknik özelliklerini gösterir belgede ;  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/041  
: 38  
: 06.10.2021  
: 2021/UY.I-1848  
Kazı çapının; 5,36 metre olarak belirtildiği,  
2016/81663 İKN’li işe ilişkin projelerde yer alan tünel kesitinde;  
Tünel iç çapının; 4,50 metre  
Tünel dış çapının; 5,10 metre olarak belirtildiği,  
Ayrıca ilgili kesitte 5,30 metrelik bir kazı çapı hattının belirlendiği ve tünel dış çapı ile  
kazı hattı arasında kalan 0,1 metre aralığındaki bölüme çakıl malzemesinin yerleştirildiği  
görülmektedir.  
Bu bilgilerden hareketle, itirazen şikâyete konu ihaledeki tünel imalatı için Adıyaman-  
Kahta Büyükçay Barajı Haydaran Tüneli İnşaatı TDM ve Segman Kaplama Teknik  
Şartnamesi ve projelerde belirtilen tünel kesitinde yer alan tünel iç çapı bakımından  
2016/81663 İKN’li “Malatya Yoncalı Sulaması İsale Tüneli” yapım işindeki tünel imalat  
ölçülerinin örtüştüğü, bununla birlikte kazı çapının ve tünel tip kesitinin birbirinden farklı  
olduğu, itirazen şikayete konu ihaleye ilişkin tünel projelerinde yer alan tip kesitte tünel iç  
çap (4,50 m) bilgisi, segman kalınlık (0,3+0,3=0,6 m) bilgisi ve dış çap (5,10 m) bilgisinin  
bulunduğu, yine Tünel Teknik Şartnamesi’nde kazı çapı (5,10 m) bilgisinin bulunduğu, bu  
bilgiler dışında tünel kazı çapına ilişkin bilginin bulunmadığı, bu durumda incelenen ihale  
konusu işte tünel delme makinesi ile açılacak tünel için ayrı bir kazı çapı belirlemesi  
yapılmadığından dış çap ve kazı çapının eşit olmasının istenildiği göz önünde  
bulundurulduğunda bu imalatlar için kullanılacak tünel delme makinesi için kazı çapının 5,10  
m olması gerektiği, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından açıklama kapsamında kullanılan  
2016/81663 İKN’li “Malatya Yoncalı Sulaması İsale Tüneli” yapım işindeki tünelin  
projelerinde yer alan kesitte kazı çapının 5,30 m olduğu, tünel delme makinesine ilişkin  
teknik belgelerde kazı çapının 5,36 m olduğu anlaşılmıştır.  
Yapılan inceleme neticesinde, istekli tarafından tünel delme makinesi ile ilgili sunulan  
belgelerin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 41’inci maddesine uygun olduğu,  
ayrıca ilgili belgelerin istekliye gönderilen aşırı düşük teklif açıklaması yazısında belirlenen  
kriterlere uygun olarak sunulduğu, bahsi geçen tünel delme makinesinin edinim bedeli  
üzerinden açıklamada kullanılabilmesi için ihale konusu iş kapsamında aynı makine için  
belirlenen teknik özelliklere uygun olması gerektiği, anılan istekli tarafından bilgilerine yer  
verilen tünel delme makinesine ilişkin olarak işin yürütüldüğü DSİ 9.Bölge Müdürlüğü  
tarafından gönderilen projeler ve makineye ait teknik belgelerde kazı çapının 5,36 olduğu,  
ancak itirazen şikâyet konu olan ihale dokümanı düzenlemelerinde istenilen tünel delme  
makinesi için kazı çapının 5,10 metre olarak belirtildiği, dolayısıyla ihale konusu işte  
istenilen özelliklere uygun olmadığı, diğer bir ifadeyle istekli tarafından açıklamada  
kullanılan tünel delme makinesinin çapı ile itirazen şikâyete konu ihalenin projesinde yer  
verilen kazı çapının farklı olduğu dolayısıyla ihale konusu işte kullanılabilir nitelikte olmadığı  
anlaşılan söz konusu tünel delme makinesi ile açıklama yapılmasının idarece tanımlanan  
yapım şartlarına ve Teknik Şartname’ye uygun olmadığı sonucuna varılmıştır. Bu itibarla,  
tünel delme makinesine yönelik yapılan açıklamanın mevzuata uygun olmadığı  
anlaşıldığından, başvuru sahibinin bu yöndeki iddiasının yerinde olduğu sonucuna  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/041  
: 38  
: 06.10.2021  
: 2021/UY.I-1848  
ulaşılmıştır.  
b) Yapılan inceleme neticesinde; itirazen şikâyete konu olan ABB-06 poz numaralı  
“Barajlarda Asfalt Çekirdek (1 nolu zon) ve İnce Filtre (2 nolu zon) Dolguları Yapılması” iş  
kaleminin analizinde yer alan “Asfalt çekirdek ve filtre zonu dolgu finişeri (takriben 250-300  
hp gücünde 300 ton/saat kapasiteli ve 5-10 m3 hazneli)” alt analiz girdisine ilişkin istekli  
tarafından fiyat teklifi alındığı, fiyat teklifinin mevzuat gereğince bulunması gerekli meslek  
mensubu ibaresini taşıdığı ve meslek mensubu tarafından TÜRMOB kaşesiyle onaylandığı ve  
imzalandığı, fiyat teklifi ile birlikte EK-O6 Satış Tutarı Tespit Tutanağı’nın ve ilgili  
makinenin teknik özelliklerini gösterir fiyat teklifini veren firmaya ait kataloğun sunulduğu,  
sunulan tespit tutanağında faturalara ilişkin bilgilerin yer aldığı, anılan tutanağın Kamu İhale  
Genel Tebliği’nin 45.1.13.1. maddesine uygun olarak doldurulduğu ve ekinde mükellefe ait  
imza sirküleri ile meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin sunulduğu ilgili teknik özellikleri  
gösterir katalogda makinenin gücünün 300 HP olarak, üretim kapasitesinin 300 ton/sa olarak,  
asfalt bunker kapasitesinin 8,85 m³ olarak, dolgu malzemesi haznesinin ise 9,2 m³ olarak  
belirtildiği, dolayısıyla istekli tarafından sunulan ilgili belgelerde idarece aşırı düşük teklif  
açıklaması kapsamında istenilen teknik özelliklerin tevsik edildiği görüldüğünden, başvuru  
sahibinin bu hususa ilişkin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
c) 2021 yılı brüt asgari ücretin 3.577,50 TL olduğu, saatlik brüt asgari ücretin ise  
15,90 TL olduğu, ihale üzerinde kalan istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklama  
kapsamında tüm işçilik girdileri için 15,90 TL’nin kullanıldığı, yapılan açıklamanın bu  
yönden uygun olduğu, dolayısıyla başvuru sahibinin bu hususa ilişkin iddiasının yerinde  
olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
d) İstekli tarafından sunulan açıklamada, “Beton çeliği çubuğu” analiz girdisi için  
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan birim fiyat kullanılmak suretiyle  
açıklama yapıldığı, söz konusu girdi fiyatının tevsiki için üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması suretiyle açıklama yapılmadığı, dolayısıyla başvuru sahibinin iddiasının yerinde  
olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci  
maddesinde “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı  
iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken  
tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde  
beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi  
yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan  
tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik  
başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.” hükmü,  
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı  
6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya  
eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden  
itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan  
ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/041  
: 38  
: 06.10.2021  
: 2021/UY.I-1848  
(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci  
fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya  
son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.  
(3) Kuruma itirazen şikayet süresi; şikayet veya itirazen şikayet üzerine idare  
tarafından alınan iptal kararına karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on  
gündür.” hükmü yer almaktadır.  
Başvuruya konu olan ihalenin belli istekliler arasında ihale usulüyle gerçekleştirildiği,  
ön yeterlik değerlendirilmesi uygun bulunan isteklilere ihaleye teklif verebileceklerine ilişkin  
davet yazısının 25.01.2021 tarihinde EKAP üzerinden gönderildiği ve söz konusu işin  
ihalesinin 25.03.2021 tarihinde gerçekleştirildiği, ilk ihale komisyonu kararının ise  
07.05.2021 tarihinde EKAP üzerinden isteklilere bildirildiği, akabinde ihale süreci içerisinde  
Kamu İhale Kurumu’na itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu, 08.07.2021 tarihli ve  
2021/UY.I-1359 sayılı ve 08.07.2021 tarihli ve 2021/UY.I-1360 sayılı Kamu İhale Kurulu  
kararları ile “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verildiği, ikinci ihale komisyonu kararının  
ise 11.08.2021 tarihinde EKAP üzerinden tebliğ edildiği, başvuru sahibi tarafından da  
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi iş ortaklığının ortaklarından Egemen İnş.  
ve Tic A.Ş –Arhat Enerji A.Ş. tarafından sunulan pay defterinin SMMM tarafından onaylı  
olduğu ve dolayısıyla Yapım İşleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesinde uygun  
olarak sunulmadığı gerekçesiyle teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği” iddiasına  
ilişkin 23.08.2021 tarihinde ilk defa idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu tespit  
edilmiştir.  
Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinden Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda  
bulunulabilmesinin ön koşulunun, idareye usulüne uygun olarak şikâyet başvurusunda  
bulunulması olduğu anlaşılmaktadır.  
Yapılan inceleme neticesinde, şikâyete konu işlemin farkına varıldığı/farkına varılması  
gereken tarihin ilk ihale komisyonu kararının bildirildiği tarih olan 07.05.2021 olduğu, 4734  
sayılı Kanun’un 55’inci maddesi hükmü gereği şikâyete yol açan durumun farkına varıldığı  
07.05.2021 tarihini izleyen on gün içinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulması  
gerekirken, bu süre geçtikten sonra 23.08.2021 tarihinde idare kayıtlarına alınan dilekçe ile  
şikâyet başvurusunda bulunulduğu, bu başvuruya idarece verilen cevap üzerine Kuruma  
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu, dolayısıyla başvurunun yapılması gereken süreler  
içerisinde yapılmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının süre yönünden  
reddedilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Maksima Elek. İnş. Tic. A.Ş. - Açılım İnş.  
Tic. ve San. Ltd. Şti. - Seza İnş. San. ve Tic. A.Ş. - Mustafa Ekşi İnş. Turz. San. ve Tic. Ltd.  
Şti. İş Ortaklığının aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki  
ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/041  
: 38  
: 06.10.2021  
: 2021/UY.I-1848  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.