Ana Sayfa / Kararlar / Devlet Su İşleri 3. Bölge Müdürlüğü / 2020/588002-Bilecik-Pazaryeri Dereköy Barajı İkmali
Bilgi
İKN
2020/588002
Başvuru Sahibi
Krb Yol Yapı Sanayi ve Ticaret A.Ş. - Evrensel Yol İnşaat A.Ş. İş Ortaklığı
İdare
Devlet Su İşleri 3. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Bilecik-Pazaryeri Dereköy Barajı İkmali
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/044  
: 14  
: 27.10.2021  
: 2021/UY.I-1953  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Krb Yol Yapı Sanayi ve Ticaret A.Ş. - Evrensel Yol İnşaat A.Ş. İş Ortaklığı,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Devlet Su İşleri 3. Bölge Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2020/588002 İhale Kayıt Numaralı “Bilecik-Pazaryeri Dereköy Barajı İkmali” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Devlet Su İşleri 3. Bölge Müdürlüğü tarafından 09.12.2020 tarihinde açık ihale usulü  
ile gerçekleştirilen “Bilecik-Pazaryeri Dereköy Barajı İkmali” ihalesine ilişkin olarak Krb Yol  
Yapı Sanayi veTicaret A.Ş. - Evrensel Yol İnşaat A.Ş. İş Ortaklığının 17.02.2021 tarihinde  
yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 17.02.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru  
sahibince 26.02.2021 tarih ve 10433 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 26.02.2021 tarihli  
dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. Kamu İhale Kurulunun 29.09.2021  
tarihli ve 2021/MK-398 sayılı kararı gereğince yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.  
Başvuruya ilişkin olarak 2021/379-01 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında  
yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, başvuruya konu “Bilecik-Pazaryeri Dereköy  
Barajı İkmali” ihalede ekonomik açıdan en avantajlı birinci teklif sahibi olarak Öz Er-Ka İnş.  
Turz. Elekt. Taah. Tic. ve San. AŞ.nin, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi  
olarak ise Asmet Yapı Turizm Taah. ve Tic. A.Ş.-Endülüs Altyapı İnşaat A.Ş. İş Ortaklığının  
belirlendiği, söz konusu isteklilerin sunduğu belgelerin ve aşırı düşük teklif açıklamalarının  
kabul edilmesinin mevzuata uygun olmadığı, şöyle ki;  
1) Teklif ekinde sunulan vekâletnamenin, imza sirkülerinin ve imzaların geçerli olup  
olmadığı, sunulan vekâletname ile ortaklık durum belgesinde yer alan bilgilerin ticaret sicil  
gazetelerinde yer alan bilgiler ile uyumlu olmadığı, teklif mektupları ve ekinde yer alan  
belgelerin yetkili kişilerce imzalanıp imzalanmadığı, sunulan imza sirkülerinin,  
vekâletnamenin veya teklif mektubundaki imzaların aynı olup olmadığı, vekâletnamede  
yetkili olduğu belirtilen kişilerin yetki sürelerinin sona erip ermediğinin tespit edilmesi  
gerekirken idare tarafından bu yönde bir inceleme gerçekleştirilmediği,  
2) İdari Şartname’de yer alan düzenleme gereğince, tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri  
veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösteren  
ticaret sicil gazeteleri ile nevi ve isim değişikliklerini gösteren tüm ticaret sicili gazeteleri ve  
Kamu İhale Genel Tebliğinin 10/A maddesine uygun olarak ortakların T.C. kimlik  
numarası/vergi numarası ile ortakların ortaklık oranını tevsik edici bir belge sunulması  
gerekirken söz konusu belgelerin sunulmadığı gibi istenilen belgeleri fotokopi olarak  
sundukları,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/044  
: 14  
: 27.10.2021  
: 2021/UY.I-1953  
3)Sunulan iş denetleme ve iş yönetme belgelerine konu işin, ihale konusu işe veya  
benzer iş tanımına uygun olmadığı, iş deneyimini tevsik amacıyla sunulan belgelerin asgari iş  
deneyim tutarını sağlamadığı ve güncel olmadığı,  
4) Bilanço ve eşdeğer belgeler ile iş hacmine ilişkin olarak İdari Şartname’de istenilen  
yeterlik kriterlerinin karşılanmadığı, bilanço bilgilerine göre yeterlik rasyolarının  
sağlanmadığı, özellikle kısa vadeli banka borçlarının uzun vadeli banka borcu olarak  
gösterildiği, bahsi geçen isteklilerin kısa vadeli banka borçlarının bilançoda gösterilenden  
daha fazla olduğu, 2020 yılında bankalara ödenmesi gereken borcun tamamının kısa vadede  
gösterilmeyip uzun vadeli banka borcu olarak gösterildiği, yeterlik rasyoları hesaplanırken  
mevzuata aykırı olarak yuvarlama yapıldığı, İdari Şartname’de yeterlik kriteri olarak istenilen  
gelir tablosunun mevzuata uygun şekilde sunulmadığı, faturaların ise danışmanlık işinden  
elde edilen faturalar olduğu ve yapımla ilgili hizmet işinden elde edilen faturaların yapım  
gelirinin tevsik edici belge olarak kullanılması mümkün olmadığı, sonuç olarak, rasyoları  
yetersiz olan ihale üzerinde bırakılan istekli le ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif  
sahibi isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,  
5) Anılan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarının aşağıda belirtilen gerekçelerle  
mevzuata uygun olmadığı ve tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği;  
a)Anılan istekliler tarafından sunulan analiz girdilerindeki girdi miktarları, idare  
tarafından isteklilere gönderilen analizlerdeki girdi miktarlarından daha düşük alınarak  
hesaplama yapıldığı, herhangi bir avantajlı koşul sunulmadan girdi cins ve miktarlarının  
değiştirilmesinin mümkün olmadığı,  
b)Anılan istekliler tarafından sunulan analizlerde kullanılan birim fiyatların, Çevre ve  
Şehircilik Bakanlığı ve Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan birim  
fiyatlar ile uyumlu olmadığı,  
c)Anılan istekliler tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan  
analizlerde aritmetik hata yapıldığı, bu hatanın resen düzeltilmesi durumunda analiz  
toplamlarının teklif fiyatlarının üzerinde kalacağı, aynı cins ve özellikteki analiz girdileri için  
farklı analiz ve iş kalemlerindeki farklı fiyatların kullanıldığı, açıklama istenilmeyen analiz  
girdileri için bir bedel öngörülmediği,  
ç)Anılan istekliler tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında kendi malı  
makine ile amortismanı düşürülmüş makine hesabının yanlış yapıldığı, açıklamada kullanılan  
makinelerin özellikleri ve teknik kapasitelerinin, analizlerde istenilen makinelerin özellik ve  
kapasitelerinden farklı olduğu, söz konusu makinalara ilişkin açıklamanın birim fiyat  
üzerinden yapılması gerekirken, kendi malı edinim bedeli üzerinden yapılan açıklamalarda  
edinim bedeline sadece amortisman kısmının yazılabildiği, yedek parça, sermaye faizi, sigorta  
gideri, montaj ve demontaj kısmı için birim fiyat ve rayiçlerin kullanılması gerektiği, söz  
konusu makinelere ilişkin fiyat teklifi ile açıklama yapılamayacağı,  
d) Anılan istekliler tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında işçilik giderine  
ilişkin olarak herhangi bir açıklamada bulunulmadığı,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/044  
: 14  
: 27.10.2021  
: 2021/UY.I-1953  
e) Anılan istekliler tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan fiyat  
tekliflerine dayanak teşkil eden tespit tutanaklarının karşılaştırılması gerektiği, fiyat teklifi ya  
da proforma fatura alınan firmaların teklif verdikleri alanda faaliyetinin bulunmadığı,  
f) Akaryakıt giderine ilişkin olarak EPDK akaryakıt bayi fiyatı raporu sisteminden  
alınarak kullanılan motorin fiyatlarının, ihale ilan tarihi ile ihale tarihi arasında geçerli olan  
fiyatlardan olmadığı, akaryakıt yoğunluk dönüşümlerinin usule uygun olmadığı gibi EPDK  
akaryakıt bayi fiyatı raporu sisteminden fiyatı alınan dağıtım firmasının işin yapılacağı yerde  
bayisinin ya da lisansı yürürlükte olan aktif bir bayisinin olup olmadığının da araştırılmadığı,  
bu nedenle fiyatı kullanılan akaryakıt dağıtım firmasının işin yapılacağı ilde bayisinin  
olmadığı dikkate alındığında aşırı düşük teklif açıklamasının gerçek verilere dayanmadığının  
anlaşıldığı,  
g) Aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında açıklama istenilen nakliye pozlarına  
ilişkin olarak idarece yaklaşık maliyetin hazırlanması aşamasında kullanılan formüllerin  
verilerek açıklama istenilmesi gerektiği, idarece poz numarası verilerek açıklama istenilmesi  
durumunda isteklilerce söz konusu poz numarasına ilişkin formülün kullanılmayarak  
açıklama yapılması durumunda yapılan açıklamanın analiz formatına uygun olmayacağı, aşırı  
düşük teklif sorgulaması kapsamında açıklama istenilen “Her Türlü Kaya Malzemesi İle Kaya  
ve Kaya Ufağı Dolgusu (K-Ku) Yapılması İşi İçin Kaya Malzemesinin Taşınması (Ocak  
Mesafesi 3.150,00 metre)” iş kalemine ilişkin olarak nakliye formülü kullanılarak açıklama  
yapılması gerekirken fiyat teklifi ile açıklama yapılmasının kamu ihale mevzuatına aykırı  
olduğu iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
Başvuruya konu ihale süreci içerisinde başvuru konusu ihaleye ilişkin alınan  
07.04.2021 tarih ve 2021/UY.I-750 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı ile “itirazen şikâyet  
başvurusunun reddine” karar verildiği,  
Anılan Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılan davada  
Ankara 11.İdare Mahkemesi’nin 14.09.2021 tarihli ve E:2021/786, K:2021/sayılı kararı  
üzerine alınan 29.09.2021 tarihli ve 2021/MK-398 sayılı Kurul kararı ile “1) Kamu İhale  
Kurulunun 07.04.2021 tarihli ve 2021/UY.I-750 sayılı kararının 5-g iddiası ile ilgili kısmının  
iptaline,  
2) Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin  
5-g iddiasının esasının yeniden incelenmesine” karar verildiği anlaşılmıştır.  
Söz konusu Kurul kararı üzerine esas incelemesi başvuru sahibinin 5-g iddiası ile  
sınırlı yapılmıştır.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/044  
: 14  
: 27.10.2021  
: 2021/UY.I-1953  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir.  
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada  
bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,  
İhale ilan tarihinde yürürlükte bulunan Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer  
tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki  
teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına  
ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate  
alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. (Ek cümle:  
19.06.2018-30453/m RG/ 7. md.) Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme  
ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair  
yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2.İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer  
alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının  
% 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün  
üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
,
Analizlerdeki işçilik girdisi tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/044  
: 14  
: 27.10.2021  
: 2021/UY.I-1953  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır.  
Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap  
cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için  
miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de  
tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda,  
yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında (Değişik ibare: 16/03/2019-  
.)  
30716 R.G./14.md veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı  
ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan  
iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp,  
anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/044  
: 14  
: 27.10.2021  
: 2021/UY.I-1953  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan  
işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10.İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak  
suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13.Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen  
bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/044  
: 14  
: 27.10.2021  
: 2021/UY.I-1953  
yeterlidir.  
45.1.13.15. Sözleşme veya eklerinde, taş, kum, çakıl, gravye, balast, stabilize vb. yapı  
malzemelerinin idarenin belirlediği ocaklardan temininin öngörüldüğü haller dışında, bu  
Tebliğin 45.1.2 maddesi gereğince nakliye girdilerine ilişkin idarece belirtilen mesafelerden  
daha düşük mesafe kullanarak açıklama yapan isteklilerin, ihale konusu işe özgü alanlara  
ilişkin açıklamalarını kamu kurum ve kuruluşları tarafından düzenlenen veya onaylanan  
belgeler ile tevsik etmeleri gerekmektedir.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir…” açıklamaları yer almaktadır.  
İdarece gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesi neticesinde, başvuruya konu  
ihalenin Devlet Su İşleri 3. Bölge Müdürlüğü tarafından 09.12.2020 tarihinde açık ihale usulü  
ile elektronik ortamda gerçekleştirilen “Bilecik-Pazaryeri Dereköy Barajı İkmali” ihalesi  
olduğu, söz konusu ihaleye 49 isteklinin teklif verdiği, 08.02.2021 tarihinde alınan ihale  
komisyonu kararı incelendiğinde, Öz Er-Ka İnş. Turz. Elekt. Taah. Tic. ve San. A.Ş. ve  
Asmet Yapı Turizm Taah. ve Tic. A.Ş.- Endülüs Altyapı İnşaat A.Ş. İş Ortaklığının aşırı  
düşük teklif açıklamalarının uygun bulunduğu ve idarece söz konusu iki istekliye gönderilen  
“beyan edilen bilgileri tevsik eden belgelerin sunulması ve/veya numune/demonstrasyon  
değerlendirmesi” konulu yazı ile beyan edilen bilgileri tevsik edici belgelerin sunulmasının  
istenildiği, idarece anılan isteklilerin beyan ettiği bilgilerin tevsik edici belgeler ile  
doğrulandığı tespitinin yapılması sonrasında, İdari Şartname’nin 35’inci maddesi düzenlemesi  
gereğince fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak yapılan puanlama neticesinde ihalenin Öz Er-Ka  
İnş. Turz. Elekt. Taah. Tic. ve San. A.Ş. üzerinde bırakıldığı ve Asmet Yapı Turizm Taah. ve  
Tic. A.Ş.- Endülüs Altyapı İnşaat A.Ş. İş Ortaklığının ekonomik açıdan en avantajlı ikinci  
teklif sahibi istekli olarak belirlendiği,  
Başvuruya konu ihalede, aşırı düşük teklif sorgulamasına esas olan sınır değerin  
idarece 29.152.087,95 TL olarak hesaplandığı, teklifinin söz konusu sınır değerin altında  
olduğu belirlenen 9 istekliye 12.01.2021 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen yazı ile aşırı  
düşük teklif açıklaması istenildiği, söz konusu yazıda “Bölge Müdürlüğümüzce 09.12.2020  
tarihinde 2020/588002 İhale Kayıt Numaralı ‘Bilecik-Pazaryeri Dereköy Barajı İkmali’  
yapım işinin e-ihalesi gerçekleştirilmiş olup söz konusu ihale için vermiş olduğunuz teklif  
ihale komisyonu tarafından Kamu İhale Genel tebliği madde 45 ve ihalenin İdari Şartname  
madde 33’e göre değerlendirilmiş ve aşırı düşük bulunmuştur.  
Yapılacak işler göz önüne alındığında vermiş olduğunuz teklif bedeli ile söz konusu işi  
hangi avantajlı koşulları kullanarak gerçekleştireceğiniz konusunda açıklama istenilen iş  
kalemleri aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.  
Açıklama İstenilen İş Kalemleri Tablosu  
Poz  
No  
İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması  
BDB-03 Her Türlü Geçirimsiz Dolgu Malzemesi (l) İle Dolgu Yapılması  
BDB-05 Her Türlü Filtre Çakıl (Fç) Malzemesi İle Dolgu Yapılması ve Filtre Çakıl (Fç)  
Malzemesinin Taşınması  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/044  
: 14  
: 27.10.2021  
: 2021/UY.I-1953  
BDB-06 Her Türlü Filtre Kum (Fk) Malzemesi İle Dolgu Yapılması ve Filtre Kum (Fk)  
Malzemesinin Taşınması  
BDB-07 Her Türlü Kaya Malzemesi İle Kaya ve Kaya Ufağı Dolgusu (K-Ku) Yapılması  
BDB-08 Her Türlü Kaya Malzemesi İle Kaya ve Kaya Ufağı Dolgusu (K-Ku) Yapılması İşi  
İçin Kaya Malzemesinin Taşınması (Ocak Mesafesi 3.150,00 metre)  
Kamu İhale Genel Tebliği madde 45.1.2.2’ye göre açıklama istenilmeyen analiz  
girdileri mevcuttur. Ancak Kamu İhale Genel Tebliğ madde 45.1.2.3 de ‘İhale komisyonu  
teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş  
kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre  
açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.’ hükmü bulunmaktadır. Açıklama  
istenilmeyen analiz girdileri Ekte (Aşırı Düşük Sorgu Analizleri) belirtilmiştir.  
Sınır değerin altındaki teklifinizin maliyet bileşenlerini ve/veya bunlara ait fiyat  
analizlerini; yapım yönteminin ekonomik olması, seçilen teknik çözümler ve söz konusu yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar, Teklif edilen mal, hizmet veya  
yapım işinin özgünlüğü hususlarında belgelere dayalı olarak ve yukarıdaki maddeler de  
dikkate alınarak yazılı olarak açıklamanız gerekmektedir. Söz konusu belgeler Kamu İhale  
Genel Tebliği’ne ve ilgili mevzuata uygun olmak zorundadır.  
İstenilen açıklamaları, belgeleri ve varsa ekleriyle birlikte 20.01.2021 tarihine kadar  
(20.01.2021 tarihi dahil) ihale komisyonuna sunmadığınız taktirde teklifiniz değerlendirmeye  
alınmayacaktır” ifadelerine yer verildiği ve söz konusu yazı ekinde açıklama istenilen iş  
kalemlerinin analiz girdi, ölçü birimi, miktar bilgisi ile söz konusu girdilerden hangisine  
ilişkin açıklama istenilip istenilmediği bilgisinin de yer aldığı “Bilecik-Pazaryeri Dereköy  
Barajı İkmali Aşırı Düşük Sorgu Analizleri” başlıklı analiz formatlarının gönderildiği  
görülmüştür.  
İdarenin söz konusu sorgulama yazısına istinaden Öz Er-Ka İnş. Turz. Elekt. Taah.  
Tic. ve San. A.Ş. ile Asmet Yapı Turizm Taah. ve Tic. A.Ş.- Endülüs Altyapı İnşaat A.Ş. İş  
Ortaklığının aşırı düşük teklif açıklaması sunduğu ve idarece söz konusu isteklilerin  
açıklamalarının uygun bulunduğu anlaşılmıştır.  
Başvuru sahibi Krb Yol Yapı Sanayi ve Ticaret A.Ş. - Evrensel Yol İnşaat A.Ş. İş  
Ortaklığının 26.02.2021 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan itirazen şikâyet başvurusu üzerine  
07.04.2121 tarihli ve 2021/UY.I-750 sayılı Kurul kararı alınmış olup, bahsi geçen kararda  
başvuru sahibinin 5-g iddiasına ilişkin olarak “…İdarece aşırı düşük teklif sahibi isteklilere  
gönderilen sorgulama yazısı ve ekleri incelendiğinde, açıklama istenilen iş kalemleri  
içerisinde nakliyeye ilişkin analiz girdilerinin bulunduğu görülmüş olup, idarece söz konusu  
isteklilere gönderilen analiz formatlarında nakliye girdilerine ilişkin mesafe bilgisine yer  
verildiği, ancak açıklamanın taşıma formülleri ile yapılması gerektiğine ilişkin bir belirleme  
yapılmadığı ve söz konusu analiz formatlarında taşıma formüllerine ve nakliye girdilerine  
ilişkin poz numaralarına yer verilmediği tespit edilmiştir.  
Diğer yandan, idarece yaklaşık maliyet hesaplanması aşamasında nakliye girdilerine  
ilişkin birim fiyatların DSİ 2020 Yılı Birim Fiyat Kitabında belirtildiği şekilde formül  
kullanılarak hesaplandığı anlaşılmıştır.  
Aşırı düşük teklif açıklaması sunan her iki isteklinin de nakliye girdisine ilişkin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/044  
: 14  
: 27.10.2021  
: 2021/UY.I-1953  
açıklamalarını fiyat teklifi almak suretiyle yaptığı görülmüştür.  
Yukarıda yer verilen tespitler neticesinde, idarece gönderilen analiz formatlarında  
nakliye girdilerine ilişkin olarak taşıma formülü kullanılmak suretiyle hesaplama yapılması  
gerektiği yönünde bir belirleme yapılmadığı gibi poz numarası verilmek suretiyle de herhangi  
bir taşıma formülüne yönlendirme yapılmadığı, sadece nakliyesi yapılacak kaya ve filtre kum  
malzemeleri için ocak mesafelerinin belirtildiği, idarece yapılan nakliye girdisine ilişkin  
hesaplamalarda taşıma formülünün kullanıldığı ancak söz konusu formülün açıklama  
kapsamında isteklilere verilmesinin yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri çerçevesinde  
zorunlu olmadığı, isteklilerin açıklamalarını Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü  
maddesinde sayılan bilgi ve belgeleri dayanak göstererek yapabilecekleri, “üçüncü kişilerden  
alınan fiyat teklifleri”nin söz konusu maddede belirtilen açıklama yöntemlerinden biri olduğu  
hususları bir arada değerlendirildiğinde, başvuru sahibinin belirtilen hususlara ilişkin  
iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.şeklinde karar verildiği,  
Daha sonra, Krb Yol Yapı Sanayi ve Ticaret A.Ş. - Evrensel Yol İnşaat A.Ş. İş  
Ortaklığı tarafından söz konusu Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada, Ankara 11.  
İdare Mahkemesinin 14.09.2021 tarihli ve E:2021/786, K:2021/1418 sayılı kararında “…5-g)  
Aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında açıklama istenilen nakliye pozlarına ilişkin olarak  
idarece yaklaşık maliyetin hazırlanması aşamasında kullanılan formüllerin verilerek açıklama  
istenilmesi gerektiği, idarece poz numarası verilerek açıklama istenilmesi durumunda  
isteklilerce söz konusu poz numarasına ilişkin formülün kullanılmayarak açıklama yapılması  
durumunda yapılan açıklamanın analiz formatına uygun olmayacağı, aşırı düşük teklif  
sorgulaması kapsamında açıklama istenilen “Her Türlü Kaya Malzemesi İle Kaya ve Kaya  
Ufağı Dolgusu (K-Ku) Yapılması İşi İçin Kaya Malzemesinin Taşınması (Ocak Mesafesi  
3.150,00 metre)” iş kalemine ilişkin olarak nakliye formülü kullanılarak açıklama yapılması  
gerekirken fiyat teklifi ile açıklama yapılmasının kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu  
iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede;  
Bakılan davada, açıklama istenilen iş kalemleri içerisinde nakliyeye ilişkin analiz  
girdilerinin bulunduğu ve nakliye girdilerine ilişkin mesafe bilgisine yer verildiği, ancak  
açıklamanın taşıma formülleri ile yapılması gerektiğine ilişkin bir belirleme yapılmadığı  
görülmekte ise de; Söz konusu  
Açıklama İstenilen İş Kalemleri Tablosu’nun ilgili kısmı şu şekildedir.  
POZ NO  
BDB-08  
İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması  
Her Türlü Kaya Malzemesi İle Kaya ve Kaya  
Ufağı Dolgusu (K-Ku) Yapılması İşi İçin Kaya  
Malzemesinin Taşınması (Ocak Mesafesi  
3.150,00 metre)  
Olayda, Her Türlü Kaya Malzemesi İle Kaya ve Kaya Ufağı Dolgusu (K-Ku)  
Yapılması İşi İçin Kaya Malzemesinin Taşınması (Ocak Mesafesi 3.150,00 metre) taşıma  
girdisinin tevsiki amacıyla her iki şirket tarafından başka şirketlerden alınmış fiyat teklifinin  
sunulduğu, bunun için DSİ Genel Müdürlüğü’nün BDB/08 poz numarasının verildiği, bu poz  
numarasının verilmesi ile nakliye formülünün verilmiş olmasının kabul edilmesi gerektiği,  
dolayısıyla Tebliğ’de yer alan açıklamalara göre idare tarafından poz numarası verilerek  
açıklanması istenen nakliye girdisinin poza ilişkin formül kullanılıp kullanılmadığı tespit  
edilerek çıkan sonuca göre karar verilmesi gerekirken, taşıma formülünün belirtilmediği ve bu  
sebeple tekliflerin usulüne uygun olduğu gerekçesiyle itirazen şikâyet başvurusunun reddine  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/044  
: 14  
: 27.10.2021  
: 2021/UY.I-1953  
ilişkin dava konusu Kurul kararının bu kısmında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.  
Sonuç olarak, yukarıda ayrıntıları ile yer verildiği üzere, dava konusu Kurul  
Kararının; davacının iddiaları yönünden incelenmesi neticesinde, davacının 1,2,3,4,5-a, 5-b,  
5-c, 5-ç, 5-d, 5-e ve 5-f iddialarının dayanaktan yoksun olması nedeniyle reddine, 5-g iddiası  
yönünden ise eksik inceleme yapıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar vermek  
gerekmiştir.gerekçesiyle dava konusu Kurul kararının, başvuru sahibinin 5-g iddiası  
yönünden iptaline karar verildiği,  
Anılan Mahkeme kararının uygulanmasını teminen alınan 29.09.2021 tarihli ve  
2021/MK-398 sayılı Kurul kararı ile “1) Kamu İhale Kurulunun 07.04.2021 tarihli ve  
2021/UY.I-750 sayılı kararının 5-g iddiası ile ilgili kısmının iptaline,  
2) Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin  
5-g iddiasının esasının yeniden incelenmesine” karar verildiği anlaşılmıştır.  
Söz konusu Kurul kararı üzerine esas incelemesi başvuru sahibinin 5-g iddiası ile  
sınırlı yapılmış ve ulaşılan tespitlere aşağıda yer verilmiştir.  
İdarece aşırı düşük teklif sahibi isteklilere gönderilen sorgulama yazısı ve ekleri  
incelendiğinde, açıklama istenilen “BDB-05” poz numaralı “Her Türlü Filtre Çakıl (Fç)  
Malzemesi İle Dolgu Yapılması ve Filtre Çakıl (Fç) Malzemesinin Taşınması” iş kaleminde  
“Kaya Malzeme Nakli (Ocak Mesafesi 3.150,00 metre)” girdisinin, “BDB-06” poz numaralı  
Her Türlü Filtre Kum (Fk) Malzemesi İle Dolgu Yapılması ve Filtre Kum (Fk) Malzemesinin  
Taşınması” iş kaleminde “Filtre Kum Malzeme Nakli (Ocak Mesafesi 55.000,00 metre)”  
girdisinin ve BDB-08” poz numaralı “Her Türlü Kaya Malzemesi İle Kaya ve Kaya Ufağı  
Dolgusu (K-Ku) Yapılması İşi İçin Kaya Malzemesinin Taşınması (Ocak Mesafesi 3.150,00  
metre)” iş kaleminde “Kaya Malzeme Nakli (Ocak Mesafesi 3.150,00 metre)” girdisinin yer  
aldığı, idarece söz konusu yazı ekinde gönderilen analiz formatlarında bahsi geçen nakliye  
girdilerine ilişkin olarak mesafe bilgisine yer verildiği ancak söz konusu girdilere ilişkin “poz  
no” kısmının boş bırakıldığı, analiz formatlarının “iş kalemi/iş grubu no” bölümünde “BDB-  
05”, “BDB-06” ve “BDB-08” şeklinde belirtilen poz numaralarının nakliye girdilerine ilişkin  
değil de açıklama istenilen iş kalemlerinin kendisine ilişkin olduğu, bu çerçevede, idare  
tarafından, açıklama istenilen söz konusu nakliye girdilerine açıklamanın taşıma formülleri ile  
yapılması gerektiğine ilişkin bir belirleme yapılmadığı ve söz konusu analiz formatlarında  
taşıma formüllerine de yer verilmediği tespit edilmiştir.  
Aşırı düşük teklif açıklaması sunan her iki isteklinin de bahsi geçen nakliye girdilerine  
ilişkin açıklamalarını fiyat teklifi almak suretiyle yaptığı görülmüştür.  
Diğer yandan, idarece yaklaşık maliyet hesaplanması aşamasında söz konusu nakliye  
girdilerine ilişkin birim fiyatların DSİ 2020 Yılı Birim Fiyat Kitabında belirtildiği şekilde  
formül kullanılarak hesaplandığı anlaşılmıştır.  
Yukarıda yer verilen tespitler neticesinde, idarece gönderilen analiz formatlarında,  
açıklama istenilen “BDB-05”, “BDB-06” ve “BDB-08” poz numaralı iş kalemlerinde yer alan  
ve açıklama istenilen nakliye girdilerine ilişkin olarak poz numaralarına yer verilmediği gibi  
söz konusu girdilere ilişkin olarak taşıma formüllerinin de belirtilmediği, sadece nakliyesi  
yapılacak kaya ve filtre kum malzemeleri için ocak mesafelerinin belirtildiği, açıklama  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/044  
: 14  
: 27.10.2021  
: 2021/UY.I-1953  
istenilen iş kalemlerine ilişkin “BDB-05”, “BDB-06” ve “BDB-08” poz numaralarının Devlet  
Su İşleri Genel Müdürlüğünün herhangi bir taşıma formülüne ilişkin poz numaraları olmayıp  
idarece oluşturulan paçal iş kalemlerine ilişkin olarak belirlen poz numaraları olduğu, diğer  
yandan, idarece yapılan nakliye girdisine ilişkin hesaplamalarda taşıma formülünün  
kullanıldığı ancak söz konusu formülün açıklama kapsamında isteklilere verilmesinin  
yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri çerçevesinde zorunlu olmadığı, isteklilerin  
açıklamalarını Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesinde sayılan bilgi ve  
belgeleri dayanak göstererek yapabilecekleri, “üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri”nin söz  
konusu maddede belirtilen açıklama yöntemlerinden biri olduğu hususları bir arada  
değerlendirildiğinde, başvuru sahibinin belirtilen hususlara ilişkin iddialarının yerinde  
olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.