Ana Sayfa
/
Kararlar
/
İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü
/
2020/621190-Asya Bölgesi 5, Kısım Müteferrik İçmesuyu İnşaatı
Bilgi
İKN
2020/621190
Başvuru Sahibi
Samsun Makina Sanayi A.Ş.
İdare
İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü
İşin Adı
Asya Bölgesi 5, Kısım Müteferrik İçmesuyu İnşaatı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/015
: 38
: 14.04.2021
: 2021/UY.I-819
BAŞVURU SAHİBİ:
Samsun Makina Sanayi A.Ş.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/621190 İhale Kayıt Numaralı “Asya Bölgesi 5, Kısım Müteferrik İçmesuyu İnşaatı”
İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından 24.12.2020 tarihinde
açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Asya Bölgesi 5, Kısım Müteferrik İçmesuyu İnşaatı”
ihalesine ilişkin olarak Samsun Makina Sanayi A.Ş.nin 22.02.2021 tarihinde yaptığı şikâyet
başvurusunun, idarenin 08.03.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince
12.03.2021 tarih ve 13016 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 12.03.2021 tarihli dilekçe ile
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/470 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) M.16 iş kaleminin “elektromotopomp” grubunu oluşturan ekipmanlardan pompanın
yerli malı olma şartı bulunduğundan işin yerine getirilmesi sırasında yüklenicinin yerli malı
pompa kullanmasının zorunlu olduğu, Sözleşme Tasarısı’nın 23.5’inci maddesinde belirtilen
şekilde Yerli Malı Kullanılacak Makine, Malzeme ve Ekipman Listesi ihale dokümanı
içerisinde verilmemiş olmakla birlikte söz konusu malzeme, makine ve ekipmanın yerli malı
olması gerektiğinde tereddüt bulunmadığı, ihale dokümanında söz konusu iş kaleminin motor
ve pompa kısımlarının ayrılmasının teknik olarak gerekli olmadığı, isteklilerin basiretli bir
tacir olarak ihale dokümanının tamamını göz önünde bulundurarak tekliflerini oluşturması
gerektiğinden söz konusu iş kaleminin motor ve pompa kısımlarının ayrılmamasının
isteklilerin teklif fiyatlarını oluşturmasına engel olmadığı, tekliflerin değerlendirilmesi
tamamlandıktan sonra ihalenin iptaline karar verilmesinin idarenin takdir yetkisini aşar
nitelikte olduğu, idarece yerli ve yabancı malzeme kullanımının yaklaşık maliyeti etkileyecek
bir durum olduğu belirtilmekteyse de yerli malı üzerinden tekliflerini oluşturan kendileri ile
yabancı malzeme kullanarak teklif fiyatı oluşturan diğer isteklilerin teklifleri arasında bir
karşılaştırmanın yapılmadığı, motor ve pompa kısımlarının ayrılmasının kamu kaynaklarının
etkin ve verimli kullanılmasını nasıl etkilediğinin ortaya konulmadığı, idarenin ihalenin iptali
kararının yerinde olmadığı,
2) İhalenin iptali kararı öncesinde ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından söz
konusu pompaya ilişkin aşırı düşük teklif açıklaması ve belgelendirmenin Kamu İhale Genel
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/015
: 38
: 14.04.2021
: 2021/UY.I-819
Tebliği’nin 45’inci maddesindeki açıklamalara göre yerli malı esas alınmak suretiyle
yapılmasının gerektiği, söz konusu pompaya ilişkin açıklamanın genelde sipariş üzerine ve
yurtdışında üretimini yapan üçüncü kişiden alınan fiyat teklifi ile açıklandığından fiyat teklifi
ve dayanağı tutanakların usulüne uygun düzenlenemeyeceği, yerli malı olma zorunluluğuna
rağmen yurtdışında üretilen pompa esas alınmak suretiyle aşırı düşük teklif açıklaması
yapılmasının ve idarece uygun görülmesinin ihale dokümanına ve mevzuata aykırı
olduğundan anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının uygun
bulunmayarak teklifinin reddedilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali”
başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün
teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum
bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir
yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal
edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü,
Aynı Kanun’un “Yerli istekliler ile ilgili düzenlemeler” başlıklı 63’üncü maddesinde
“d) Yapım işlerinde kullanılacak makine, malzeme ve ekipman ile yazılımın tamamının veya
belli bir kısmının yerli malı olması şartı getirilebilir. Ancak, malzemelere ilişkin Çevre ve
Şehircilik Bakanlığı tarafından, makinelere ve ekipmanlara ilişkin Bilim, Sanayi ve Teknoloji
Bakanlığı tarafından ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak orta düşük, orta yüksek
ve yüksek teknolojili makine, malzeme ve ekipman arasından belirlenen, Kurum tarafından
ilan edilen listede yer alan ve ihale konusu işte kullanılacak makine, malzeme ve ekipmanın
yerli malı olması şarttır.” hükmü,
Yapım İşleri Ait Tip Sözleşme’nin “Teknik personel, makine, teçhizat ve ekipman
bulundurulması” başlıklı 23’üncü maddesinde “23.5 Yüklenici tarafından ihale konusu işte
kullanılacak olan ve bu sözleşmenin eki “Yerli Malı Kullanılacak Makine, Malzeme ve
Ekipman Listesi”nde belirtilen makine, malzeme ve ekipmanın yerli malı olması zorunludur.
Ancak, her durumda 4734 sayılı Kanunun 63 üncü maddesi uyarınca ilgili Bakanlıklar
tarafından belirlenen ve Kurum tarafından ilan edilen listelerde yer alan makine, malzeme ve
ekipman yerli malı olacaktır.” düzenlemesi,
Anılan maddenin 21.2’nci dipnotunda “İdare, malzemelere ilişkin Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı tarafından, makine ve ekipmanlara ilişkin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından
belirlenerek Kurum tarafından ilan edilen listede yer alan ve yerli malı olma zorunluluğu
bulunan makine, malzeme ve ekipman içerisinden ihale konusu işte kullanılacak olanlar ile
bunlar dışında yerli malı olması şartı aradığı diğer makine, malzeme ve ekipman ile yazılımı
sözleşme ekinde yer alan “Yerli Malı Kullanılacak Makine, Malzeme ve Ekipman Listesi”nde
ayrıntılı olarak belirtecektir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/015
: 38
: 14.04.2021
: 2021/UY.I-819
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından belirlenen ve EKAP üzerinden ilan edilen
Yapım İşlerinde Yerli Malı Olması Şartı Getirilen Makine ve Ekipman Listesi’nin 161 ila
165’inci sırasında kodları belirtilen Santrifüjlü Pompaların yerli malı olmasına yönelik
belirleme yapılmıştır.
İhaleye ait Sözleşme Tasarısı’nın “Teknik personel, makine, teçhizat ve ekipman
bulundurulması” başlık 23’üncü maddesinde “23.5. Yüklenici tarafından ihale konusu işte
kullanılacak olan ve bu sözleşmenin eki Yerli Malı Kullanılacak Makine, Malzeme ve
Ekipman Listesinde belirtilen makine, malzeme ve ekipmanın yerli malı olması zorunludur.
Ancak, her durumda 4734 sayılı Kanunun 63 üncü maddesi uyarınca ilgili Bakanlıklar
tarafından belirlenen ve Kurum tarafından ilan edilen listelerde yer alan makine, malzeme ve
ekipman yerli malı olacaktır.” düzenlemesine yer verilmiştir.
İhale komisyonu tarafından “Samsun Makina Sanayi A.Ş. tarafından yapılan itirazda
4734 sayılı Kanunun 63. maddesinde yapım işlerinde kullanılacak olan malzemelere ilişkin
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından orta ve yüksek teknoloji ürünlerde yerli malı olma
zorunluluğu getirildiği belirtilmiştir. Söz konusu ihaleye ait Tip Sözleşmenin 23.6 maddesinde
bu hususla alakalı herhangi bir bilgiye yer verilmediğinden yerli ve yabancı ekipmanları
içeren özellikle M. 16 poz numaralı Elektropomp grubu ve bazı diğer ekipmanların ilgili
kanun maddesi gereğince yeniden değerlendirilmesi gereklidir. Elektropomp grubu içerisinde
yer alan motor kısmının yerli malı olma zorunluluğu bulunmamakta ancak pompa grubunun
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yer alan listede yer alması dolayısıyla yerli malı
olma zorunluluğu bulunmaktadır. Bu ayrım dolayısı ile motor ve pompa kısımlarının
ayrılarak tekrar değerlendirilme gerekliliği hâsıl olmuştur. Yerli ve yabancı malzeme
kullanımı yaklaşık maliyeti etkileyecek bir durum olduğundan kamu menfaati ve kaynakların
etkili ve verimli kullanılması açısından ihalede yer alan makina ve ekipman kalemlerinin,
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından orta ve yüksek teknoloji ürünlerde yerli malı olma
zorunluluğu getirilen ekipmanlar listesi göz önünde bulundurularak yeniden
değerlendirilmesi gerekmektedir.” ifadelerine yer verilerek kaynakların etkin ve verimli
kullanılması amacıyla bütün tekliflerin reddedilerek ihalenin iptaline karar verildiği
görülmüştür.
İhale komisyonu tarafından ihalenin iptal gerekçesinin, ihalede yerli malı kullanılması
zorunlu olan malzeme, makine ve ekipmana ilişkin herhangi bir düzenlemeye yer verilmediği
ve yerli malzeme kullanımının yaklaşık maliyeti etkiler olduğuna dayandırıldığı
görülmektedir.
İhale dokümanı içerisinde ihale konusu işte yerli malı olarak kullanılması zorunlu olan
makine, malzeme ve ekipmana ilişkin Yerli Malı Kullanılacak Makine, Malzeme ve Ekipman
Listesi’nin bulunmadığı anlaşılmıştır.
Yukarıda aktarılan mevzuat alıntılarından Kanun’un 63’üncü maddesi hükmü uyarınca
Kurum tarafından ilan edilen listede yer alan ve ihale konusu işte kullanılacak makine,
malzeme ve ekipmanın yerli malı olması zorunluluğu bulunmaktadır. Bunun yanında anılan
listede bulunmayan malzeme, makine ve ekipman için de yerli malı olma şartı
getirilebilecektir. Tip Sözleşme’nin 23.5’inci maddesi ile ilgili 21.2’nci dipnotu dikkate
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/015
: 38
: 14.04.2021
: 2021/UY.I-819
alınarak yerli malı olması istenilen malzeme ve ekipmanlara liste halinde ihale dokümanında
yer verilmesi gerekmektedir. Bu gereklilik yerine getirilmese dahi Kurum tarafından ilan
edilen listede yer alması nedeniyle yerli malı olma zorunluluğu bulunan malzeme, makine ve
ekipmanın sözleşme sürecinde kullanılması zorunluluğunun ortadan kalkmayacağı
anlaşılmaktadır.
Kurum tarafından ilan edilen listede yer alan malzeme, makine ve ekipmanın her
şartta yerli malı olma zorunluluğunun bulunduğu, idareler tarafından bu listede bulunmayan
malzeme, makine ve ekipman için de yerli malı olması koşulu belirlenebilmesi için sözleşme
tasarısının 23.5’inci maddesi kapsamında bu ürünlere yönelik düzenleme yapılması gerektiği,
ancak somut durumda olduğu gibi düzenleme yapılmaması halinde, Kurum tarafından ilan
edilen listede yer almayan malzeme, makine ve ekipman için bu şartın aranmadığının kabul
edilmesi gerektiği, ihalenin gerçekleştirilerek teklif değerlendirmesi tamamlandıktan sonraki
aşamada, bahse konu liste üzerinden yeniden değerlendirme yapılması gerekliliğinin ihalenin
iptaline gerekçe olarak kullanılmasının mevzuata uygun olmayacağı, aksi durumun Kanun’un
temel ilkelerinden olan güvenirlilik ilkesini zedeleyeceği anlaşılmış olup, idarenin ihalenin
iptali kararının gelinen aşamada yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı
45’inci maddesinde “ …45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli
olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca
yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu
analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen
asgari fiyatlar,
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/015
: 38
: 14.04.2021
: 2021/UY.I-819
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması
yeterlidir.
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı
düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır. …
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için öncelikle
fiyat teklifini veren kişi tarafından son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde
ihale konusu işte kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mamul/mal/hizmet miktarının en
az 1/20’si kadar satış yapılmış olması, teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen
ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6)
formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki
birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan
(.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış
tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve
iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu
değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe
kullanılmak suretiyle de yapılabilir. …” açıklaması yer almaktadır.
İhalenin iptali kararından önce ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak
belirlenen Gurbetoğlu İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından M.16 iş kaleminin pompa
analiz girdisi için Anadolu FLYGT Pompa Pazarlama ve Ticaret A.Ş.den alınan fiyat teklifi
ve eki Ek-O.6 satış tutarı tespit tutanağının sunulduğu görülmüştür.
Aşırı düşük teklif açıklamalarında kullanabilecek yöntemler Tebliğ’in 45.1.13’üncü
maddesinde sayılmış olup, isteklilerce söz konusu yöntemlerin kullanılabileceği, yerli malı
kullanılması hususunun sözleşmenin yürütülmesi aşamasında kontrol teşkilatı tarafından
denetleneceği, idare tarafından aşırı düşük teklif sorgulamasında anılan analiz girdisi için
yerli malı kullanılmasını zorunlu kılan bir belirleme yapılmadığından aşırı düşük teklif
açıklamasının idarece verilen analiz formatı üzerinden yapılabileceği, anılan istekli tarafından
aşırı düşük teklif açıklamasında mevzuatın cevaz verdiği açıklama yöntemlerinden üçüncü
kişilerden alınan fiyat teklifinin kullanıldığı ve fiyat teklifi ile eki tutanağın mevzuatın aradığı
şartları taşıdığı dikkate alındığında başvuru sahibinin ikinci iddiasının yerinde olmadığı
sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
İdarenin ihalenin iptali kararının iptaline,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/015
: 38
: 14.04.2021
: 2021/UY.I-819
Oybirliği ile karar verildi.