Ana Sayfa
/
Kararlar
/
T.C. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Raylı Sistem Daire Başkanlığı Avrupa Yakası Raylı Sistem Müdürlüğü
/
2021/391124-İtü - İstinye Füniküler Hattı İnşaat, Elektromekanik ve Araç Alım İşi
Bilgi
İKN
2021/391124
Başvuru Sahibi
Ziver İnşaat Taah. Mad. Tur. Paz. San. Tic. A.Ş. - Ziver Petrol A.Ş. İş Ortaklığı
İdare
T.C. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Raylı Sistem Daire Başkanlığı Avrupa Yakası Raylı Sistem Müdürlüğü
İşin Adı
İtü - İstinye Füniküler Hattı İnşaat, Elektromekanik ve Araç Alım İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/052
: 66
: 29.12.2021
: 2021/UY.II-2399
BAŞVURU SAHİBİ:
Ziver İnşaat Taah. Mad. Tur. Paz. San. Tic. A.Ş. - Ziver Petrol A.Ş. İş Ortaklığı
İHALEYİ YAPAN İDARE:
T.C. İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Raylı Sistem Daire Başkanlığı, Avrupa Yakası Raylı
Sistem Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2021/391124 İhale Kayıt Numaralı “İtü - İstinye Füniküler Hattı İnşaat, Elektromekanik ve
Araç Alım İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
T.C. İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Raylı Sistem Daire Başkanlığı, Avrupa Yakası
Raylı Sistem Müdürlüğü tarafından 21.10.2021 tarihinde belli istekliler arasında ihale usulü
ile gerçekleştirilen “İtü - İstinye Füniküler Hattı İnşaat, Elektromekanik ve Araç Alım İşi”
ihalesine ilişkin olarak Ziver İnşaat Taah. Mad. Tur. Paz. San. Tic. A.Ş. - Ziver Petrol A.Ş. .
İş Ortaklığı’ nın 16.09.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 24.09.2021
tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 01.10.2021 tarih ve 45427 sayı ile Kurum
kayıtlarına alınan 01.10.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/1611 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, 14.09.2021 tarihinde kendilerine tebliğ olan
komisyon kararında tekliflerinin, İş Ortaklıklarında pilot ortak olan Ziver İnşaat Taah. Mad.
Tur. Paz. San. Tic. A.Ş.nin ticaret sicil kayıtlarında yapılan incelemede hakim ortaklık
durumunun ilan edilmediği gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, ancak pilot ortakları
tarafından yeterlik bilgileri tablosunda gerekli beyanların yapıldığı, iş deneyim belge
sahibinin Rusya menşeili Klimovsk Stroysnabtek Limited Company olduğu, söz konusu
şirketin üye sicil faaliyet belgesi, üye sicil tescil ve ilan belgesinin yeterlik bilgileri
tablosunda beyan edildiği, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 48/A maddesinin
4’üncü fıkrasında ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin 22/A.3’üncü maddesinin birinci fıkrasının
(ç) bendinde, yurt dışında gerçekleştirilen işler için düzenlenen belgelerin hangi koşullarda
kullanılabileceğinin düzenlendiği, buna göre pay çoğunluğuna dayalı şirketler topluluğu
olduğuna ilişkin hukuki ilişki ve bu ilişkinin süresinin standart form şeklinde düzenlenen
ortaklık tespit belgesi ile yapılacağı ve şirketleri tarafından bu belgenin ve dayanağı
belgelerin yeterlik bilgileri tablosunda beyan edildiği, ilgili mevzuat gereği bu beyan yeterli
iken idare tarafından ticaret sicil kayıtlarında inceleme yapılmasının yerinde olmadığı, atıf
yapılan kararda standart formda bilgi eksikliği bulunduğu, ancak mevcut ihalede bunun
yapılmadığı,
Diğer yandan İş Ortaklıklarında pilot ortak olan Ziver İnşaat Taah. Mad. Tur. Paz.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/052
: 66
: 29.12.2021
: 2021/UY.II-2399
San. Tic. A.Ş.nin Rusya menşeili Klimovsk Stroysnabtek Limited Company’nin 06.05.2019
yılında % 55 hissesini, 02.10.2019 yılında % 100 hissesini devraldığı, ilgili şirketin
06.05.2019 yılından itibaren Klimovsk Stroysnabtek Limited Company’nin hakim ortağı
olduğu, Moskova Ticaret ve Sanayi Odasının 02.10.2019 tarihli üye, sicil, faaliyet ve statü
değişikliği belgesinde şirketin ortaklık yapısının değişikliğine ilişkin tescil bilgilerinin yer
aldığı, Rusya menşeili Klimovsk Stroysnabtek Limited Company’nin ortaklık durumunda
meydana gelen değişikliğin Moskova Ticaret ve Sanayi Odasınca tescil ve ilan edildiği,
03.10.2019 tarihli üye, sicil, tescil ve ilan belgesinde şirketin %100 pay sahipliği durumunun
tescil ve ilan edildiği,
Ziver İnşaat Taah. Mad. Tur. Paz. San. Tic. A.Ş.nin Klimovsk Stroysnabtek Limited
Company’nin % 100 hissesini edinmesiyle birlikte 02.10.2019 tarih 2019/26 sayılı Yönetim
Kurulu kararı aldığı, bu kararı Ankara Ticaret Odasına başvurarak yayımlatmak istediği,
ancak Ankara Ticaret Odası tarafından şifahi olarak bu tescil ve ilanın ilgili ülkenin
mevzuatına uygun yapılması gerektiğinin belirtildiği, bunun üzerine standart formla birlikte
Moskova Ticaret ve Sanayi Odasından alınan belgelerin sunulduğu, Ankara Ticaret Odasının
verdiği 28.07.2021 tarihli E-23581 sayılı cevabi yazıda da bu tescil ve ilanın ilgili ülkenin
mevzuatına uygun yapılması gerektiğinin belirtildiği, Standart Form-KİK031.4/Y belgenin 4
ve 5’inci dipnotunda da zaten belgenin ticaret sicil müdürlüklerince düzenlenmesi ve bu
konularda tespit yapılamaması durumunda meslek mensubundan bilgi belge istenileceğinin
belirtildiği, bu durumda Türkiye’de tescil ve ilan zorunlu olsaydı bunun tespitinin ticaret sicil
müdürlüklerince yapılmasının mümkün olabileceği ancak tescil ve ilan yurtdışında
yapıldığından dolayı ticaret sicil müdürlüklerinin meslek mensubundan bilgi belge
istenileceğinin belirtildiği, ayrıca hakim şirket ve hakim teşebbüs kavramlarının birbirine
karıştırıldığı, Ziver İnşaat Taah. Mad. Tur. Paz. San. Tic. A.Ş.nin hakim teşebbüs değil,
hakim şirket olduğu, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 198’inci maddesinde düzenlenen
bildirim, tescil ve ilan yükümlüğünün hakim teşebbüs için getirildiği, Ziver İnşaat Taah. Mad.
Tur. Paz. San. Tic. A.Ş. için Türkiye’de tescil ve ilan zorunluluğunun bulunmadığı, gerekli
tescilin yurtdışında yapıldığı iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar
tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı
10’uncu maddesinde “…Bir sözleşme kapsamında gerçekleştirilen iş dolayısıyla düzenlenecek
iş deneyim belgelerinin toplam tutarına ve belge verilecek kişilere yönelik sınırlamalar
getirmeye Kurum yetkilidir. Kanun kapsamındaki idarelere gerçekleştirilen işler için
düzenlenen belgeler hariç yurt dışında gerçekleştirilen işler için düzenlenen belgelerden
sadece iş bitirme belgeleri, belge sahipleri tarafından ve bunların bünyesinde bulundukları
şirketler topluluğu veya benzeri ortaklık ilişkisi içerisinde kullanılabilir. Bu belgelerin,
şirketler topluluğu veya benzeri ortaklık ilişkisi içerisinde kullanılmasına ilişkin usul ve
esasları belirlemeye Kurum yetkilidir. Ortak girişim olarak ihaleye teklif verilmesi hâlinde
yurt dışında gerçekleştirilen işlerden alınan iş bitirme belgesini kullanan belge sahibinin
ortak girişimdeki hissesi oranında geçici ve kesin teminat vermesi zorunludur…” hükmü ,
-
Anılan Kanun’un “Belli istekliler arasında ihale usulü” başlıklı 20’nci maddesinde “
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/052
: 66
: 29.12.2021
: 2021/UY.II-2399
Belli istekliler arasında ihale usulü, yapılacak ön yeterlik değerlendirmesi sonucunda idarece
davet edilen isteklilerin teklif verebildiği usuldür. Yapım işleri, hizmet ve mal alım
ihalelerinden işin özelliğinin uzmanlık ve/veya ileri teknoloji gerektirmesi nedeniyle açık ihale
usulünün uygulanamadığı işlerin ihalesi ile yaklaşık maliyeti eşik değerin yarısını aşan yapım
işi ihaleleri bu usule göre yaptırılabilir.
10 uncu maddeye uygun olarak belirlenen ve ön yeterlik dokümanı ile ön yeterlik
ilânında belirtilen değerlendirme kriterlerine göre adayların ön yeterlik değerlendirmesi
yapılır. Belirtilen asgari yeterlik koşullarını sağlayamayanlar yeterli kabul edilmez. (Ön
yeterlik ilanında ve dokümanında belirtilmek kaydıyla; yeterlikleri tespit edilenler arasından
dokümanda belirtilen kriterlere göre sıralanarak listeye alınan belli sayıda istekli veya yeterli
bulunan isteklilerin tamamı teklif vermeye davet edilebilir.
Teklif vermeye davet edilmeyenlere davet edilmeme gerekçeleri yazılı olarak bildirilir.
İşin niteliğine göre rekabeti engellemeyecek şekilde 40 ıncı maddeye uygun olarak belirlenen
ve ihale dokümanı ile davet mektubunda belirtilen değerlendirme kriterlerine göre tekliflerin
değerlendirmesi yapılarak ihale sonuçlandırılır. İhaleye davet edilebilecek aday sayısının
beşten az olması veya teklif veren istekli sayısının üçten az olması halinde ihale iptal edilir.”
hükmü ,
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “Hâkim ve bağlı şirket” başlıklı 195’inci
maddesinde “(1) a) Bir ticaret şirketi, diğer bir ticaret şirketinin, doğrudan veya dolaylı
olarak;
1. Oy haklarının çoğunluğuna sahipse veya
2. Şirket sözleşmesi uyarınca, yönetim organında karar alabilecek çoğunluğu
oluşturan sayıda üyenin seçimini sağlayabilmek hakkını haizse veya
3. Kendi oy hakları yanında, bir sözleşmeye dayanarak, tek başına veya diğer pay
sahipleri ya da ortaklarla birlikte, oy haklarının çoğunluğunu oluşturuyorsa,
b) Bir ticaret şirketi, diğer bir ticaret şirketini, bir sözleşme gereğince veya başka bir
yolla hâkimiyeti altında tutabiliyorsa, birinci şirket hâkim, diğeri bağlı şirkettir. Bu
şirketlerden en az birinin merkezi Türkiye’de ise, bu Kanundaki şirketler topluluğuna ilişkin
hükümler uygulanır.
(2) Birinci fıkrada öngörülen hâller dışında, bir ticaret şirketinin başka bir ticaret
şirketinin paylarının çoğunluğuna veya onu yönetebilecek kararları alabilecek miktarda
paylarına sahip bulunması, birinci şirketin hâkimiyetinin varlığına karinedir.
(3) Bir hâkim şirketin, bir veya birkaç bağlı şirket aracılığıyla bir diğer şirkete hâkim
olması, dolaylı hâkimiyettir.
(4) Hâkim şirkete doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunan şirketler, onunla birlikte
şirketler topluluğunu oluşturur. Hâkim şirketler ana, bağlı şirketler yavru şirket
konumundadır.
(5) Şirketler topluluğunun hâkiminin, merkezi veya yerleşim yeri yurt içinde veya
dışında bulunan, bir teşebbüs olması hâlinde de, 195 ilâ 209 uncu maddeler ile bu Kanundaki
şirketler topluluğuna ilişkin hükümler uygulanır. Hâkim teşebbüs tacir sayılır. Konsolide
tablolar hakkındaki hükümler saklıdır.
(6) Şirketler topluluğuna ilişkin hükümlerin uygulanmasında “yönetim kurulu” terimi
limited şirketlerde müdürleri, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler ile şahıs
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/052
: 66
: 29.12.2021
: 2021/UY.II-2399
şirketlerinde yöneticileri, diğer tüzel kişilerde yönetim organını ve gerçek kişilerde gerçek
kişinin kendisini ifade eder. ”hükmü,
Anılan Kanun’un “Bildirim, tescil ve ilan yükümlülükleri” başlıklı 198’inci
maddesinde “ (1) Bir teşebbüs, bir sermaye şirketinin sermayesinin, doğrudan veya dolaylı
olarak, yüzde beşini, onunu, yirmisini, yirmibeşini, otuzüçünü, ellisini, altmışyedisini veya
yüzde yüzünü temsil eden miktarda paylarına sahip olduğu veya payları bu yüzdelerin altına
düştüğü takdirde; teşebbüs, durumu söz konusu işlemlerin tamamlanmasını izleyen on gün
içinde, sermaye şirketine ve bu Kanun ile diğer kanunlarda gösterilen yetkili makamlara
bildirir. Payların yukarıda belirtilen oranlarda kazanılması veya elden çıkarılması, yıllık
faaliyet ve denetleme raporlarında ayrı bir başlık altında açıklanır ve sermaye şirketinin
internet sitesinde ilan edilir. Payların yüzdelerinin hesaplanmasında 196 ncı madde
uygulanır. Teşebbüsün ve sermaye şirketinin yönetim kurulu üyeleriyle yöneticileri de,
kendilerinin, eşlerinin, velayetleri altındaki çocuklarının ve bunların, sermayelerinin en az
yüzde yirmisine sahip bulundukları ticaret şirketlerinin o sermaye şirketindeki payları ile ilgili
olarak bildirimde bulunurlar. Bildirimler yazılı şekilde yapılır, ticaret siciline tescil ve ilan
olunur.
(2) Birinci fıkrada öngörülen bildirim ile tescil ve ilan yükümlülüğü yerine
getirilmediği sürece, ilgili paylara ait oy hakkı dâhil, diğer haklar donar. Bildirim
yükümlülüğünün yerine getirilmemesine dair diğer hukuki sonuçlara ilişkin hükümler saklıdır.
(3) Hâkimiyet sözleşmesinin geçerli olabilmesi için bu sözleşmenin ticaret siciline
tescil ve ilanı şarttır. Sözleşmenin geçersizliği, bu Kanun ile diğer kanunlardaki şirketler
topluluğuna dair yükümlülüklere ve sorumluluklara ilişkin hükümlerinin uygulanmasına engel
olmaz.” hükmü yer almaktadır.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Kanun kapsamındaki idarelere
taahhüt edilenler dışında yurt dışında gerçekleştirilen işler için düzenlenen belgeler” başlıklı
48/A maddesinde “ (1) Kanun kapsamındaki idarelere taahhüt edilenler dışında yurt dışında
gerçekleştirilen işler için düzenlenen belgeler, sadece iş bitirme belgesi niteliğinde olması
kaydıyla, belge sahibi tarafından veya 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret
Kanununun 195 inci maddesinin ikinci fıkrası gereğince pay çoğunluğuna dayanarak kurulan
şirketler topluluğu ilişkisi içinde kullanılabilir. Belgenin şirketler topluluğu ilişkisi içinde
kullanılması durumunda, [bu hukuki ilişkinin ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen
ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son bir yıldır kesintisiz olarak bu şartın tescil edildiğini
ve korunduğunu gösteren belgeyle tevsik edilmesi] ; hakların donması veya hakimiyetin
hukuka aykırı biçimde kullanılması durumlarının ortaya çıkmamış olması; bildirim, tescil ve
ilan yükümlülüklerinin usulüne uygun biçimde yapılmış olması gerekir.
(2) Belgenin bu madde kapsamındaki şirketler topluluğu ilişkisi içinde kullanılması,
ancak hakim şirketin bağlı şirketin belgesini kullanması halinde mümkündür. Bağlı şirketler
herhangi bir hukuki ilişkiye dayanarak hakim şirketin belgesini kullanamazlar.
(3) Bu madde kapsamında düzenlenen iş bitirme belgesini kullanarak yeterlik kriterini
sağlayan yüklenicinin, pay çoğunluğuna dayanan şirketler topluluğu ilişkisini teminat
süresinin sonuna kadar koruması zorunludur.
(4) Birinci fıkrada düzenlenen hukuki ilişkiyi ve bu ilişkinin süresini tevsik eden belge
(Standart Form-KİK031.4/Y- Kanun Kapsamındaki İdarelere Taahhüt Edilenler Dışında Yurt
Dışında Gerçekleştirilen İşler İçin Düzenlenen Belgeler Kullanılmasına İlişkin Ortaklık Tespit
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/052
: 66
: 29.12.2021
: 2021/UY.II-2399
Belgesi) aday veya istekli tarafından başvuru veya teklif kapsamında sunulur.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 22/A.3. numaralı maddesinde “Kanun kapsamındaki
idarelere taahhüt edilenler dışında yurt dışında gerçekleştirilen işler için düzenlenen belgeler”
maddesinde “22/A.3.1. Kanun kapsamındaki idarelere taahhüt edilenler dışında yurt dışında
gerçekleştirilen işler için düzenlenen belgelerden sadece iş bitirme niteliğinde olanlar, ancak
İhale Uygulama Yönetmeliklerinin ilgili maddeleri uyarınca kullanılabilir. Anılan belgelerin
belge sahibi dışında bir tüzel kişi tarafından kullanılabilmesi için;
a) Belge sahibi ile belgeyi kullanan aday veya istekli arasındaki hukuki ilişkinin
13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 195 inci maddesinin ikinci fıkrası
gereğince pay çoğunluğuna dayanarak kurulan şirketler topluluğu niteliğinde olması,
b) Anılan hukuki ilişkinin ilan veya davet tarihinden geriye doğru en az 1 yıldır kurulu
bulunması ve tescil edilmesi ; hakların donması veya hakimiyetin hukuka aykırı biçimde
kullanılması durumlarının ortaya çıkmamış olması; bildirim, tescil ve ilan yükümlülüklerinin
usulüne uygun biçimde yapılmış olması,
c) Belgeyi kullananın hakim şirket; belgesi kullanılanın bağlı şirket niteliğinde olması,
ç) Uygulama yönetmelikleri ekinde yer alan ilgili standart form kullanılarak bu
durumun tevsik edilmesi gerekmektedir.” açıklaması,
Ön yeterlik şartnamesinin “Ön yeterlik başvurusu için gereken belgeler ve yeterlik
kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. Adayların aşağıda yer alan belgeleri, ön yeterlik
başvuruları kapsamında sunmaları gerekir:
…
h) Kanun kapsamındaki idarelere taahhüt edilenler dışında yurt dışında
gerçekleştirilen işler için düzenlenen iş bitirme belgesinin 13/1/2011 tarih ve 6102 sayılı Türk
Ticaret Kanununun 195 inci maddesinin ikinci fıkrası gereğince pay çoğunluğuna dayanarak
kurulan şirketler topluluğu ilişkisi içinde kullanılması halinde bu hukuki ilişkiyi ve bu ilişkinin
süresini tevsik eden belge
…
7.5.1. Adayın, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir
sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
…
Aday tarafından 700.000.000 TRY (Türk Lirası) 'den az olmamak üzere, ihale konusu
iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması
gerekir.
İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80'ini, diğer
ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20'sini sağlaması
zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve
yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten
elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin
birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz.
Konsorsiyumda ise, her bir ortağın kendi kısmı için istenen asgari iş deneyim tutarını
sağlaması zorunludur.
…
7.6. Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler:
Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nde yer alan;
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/052
: 66
: 29.12.2021
: 2021/UY.II-2399
a) A / VI. GRUP: Demiryolu İşleri (Altyapı+ Üstyapı)
ve/veya
b) D / VI. GRUP: Elektrikli Ulaşım Araçları Teknolojisi İşleri
benzer iş olarak kabul edilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuruya konu ihalenin “İTÜ - İstinye Füniküler Hattı İnşaat, Elektromekanik ve
Araç Alım İşi” olduğu, belli istekliler arasında ihale usulü ile gerçekleştirilen söz konusu
ihalede, 11.08.2021 tarihinde ön yeterlik başvurularının alındığı, 22 adayın başvurusu üzerine
idare tarafından yapılan değerlendirme sonucunda düzenlenen 13.09.2021 tarihli Ön Yeterlik
Değerlendirme Sonucu Tutanağında, başvuruda bulunan 16 adayın yeterli bulunduğu, başvuru
sahibi Ziver İnşaat Taah. Mad. Tur. Paz. San. Tic. A.Ş. - Ziver Petrol A.Ş. İş Ortaklığı’nın
başvurusunun ise “pilot ortak Ziver İnşaat Taah. Mad. Tur. Paz. San. Tic. A.Ş. tarafından iş
deneyim belgesi kapsamında yurt dışında faaliyet gösteren Klimovsk Stroysnabtek Limited
Company adlı ortağına ait iş deneyim belgesi ile söz konuş şirkette hakim ortak olunduğuna
dair ortaklık tespit belgesi sunulduğu, ortaklık tespit belgesinde bahsi geçen şirkette 5100
ortaklık oranına sahip olunduğunun belirtildiği; ancak Ziver İnşaat Taah. Mad. Tur. Paz. San.
Tic. A.Ş.ne ait Ticaret Sicil gazeteleri ve Türkiye Ticaret Sicil gazetesi internet sitesi üzerinden
yapılan inceleme neticesinde; Klimovsk Stroysnabtek Limited Company’nin %100 payının
edinildiğine dair herhangi bir tescilin ilan edilmediği, dolayısıyla Yapım İşleri İhaleleri
Uygulama Yönetmeliği’nin 48/A maddesi ile Kamu İhale kurulunun 2021/UY.II-1381 sayılı
kararı uyarınca bildirim, tescil ve ilan yükümlülerinin usulüne uygun biçimde yapılmadığı
tespit edildiğinden yeterli değildir” gerekçesiyle yeterli görülmediği anlaşılmıştır.
Yapılan incelemede, söz konusu ihalenin fiziki ortamda gerçekleştirildiği ve başvuru
sahibi Ziver İnşaat Taah. Mad. Tur. Paz. San. Tic. A.Ş. - Ziver Petrol A.Ş. İş Ortaklığı’nın
pilot ortağı olan Ziver İnşaat Taah. Mad. Tur. Paz. San. Tic. A.Ş. tarafından ön yeterlik
başvuru dosyasında iş deneyimi tevsik etmek amacıyla 5858B41E EKAP kayıt numaralı,
Klimovsk Stroysnabtek Ltd.Şti. adına düzenlenmiş, “Tayshet-Tulun Demiryolları Hattının
Oblepiha-Kamşet İstasyonları Arasındaki Kısmının Altyapı/Üstyapı, Enerji Temini, Kontrol
ve Sinyalizasyon İşleri Projesi” işine ait iş deneyim belgesinin sunulduğu, anılan belgenin
yurtdışında gerçekleştirilen bir işe (Rusya Federasyonu) ait olduğu ve EKAP kaydının
yapıldığı görülmüştür.
Söz konusu belge ekinde hâkim ortak-bağlı ortak ilişkisini tevsik etmek üzere meslek
mensubu onaylı ortaklık durumunu gösterir KİK Standart formu (KİK.031.4/Y) esas
alınarak düzenlenmiş 06.08.2021 tarihli ortaklık tespit belgesinin sunulduğu, söz konusu
belgenin “İş Deneyim Belgesi Kullanılacak Tüzel Kişiye İlişkin Bilgiler” başlıklı kısmının
“Tüzel Kişinin Adı ve Soyadı/Ticaret Unvanı” bölümünde Klimovsk Stroysnabtek Limited
Company bilgisinin, “Tüzel Kişinin Ortakları ve Ortaklık Oranları” bölümünde Ziver İnşaat
Taah. Mad. Tur. Paz. San. Tic. A.Ş. -%100 bilgisinin, “Pay Sahipliğine Dayanan Hakim
Ortaklık Durumunun Tescil Tarihi” bölümünde 06.05.2019 bilgisinin yer aldığı, “Hakim
Ortağa İlişkin Hakların Donması veya Hakimiyetin Hukuka Aykırı Biçimde Kullanılması
Durumlarının Ortaya Çıkıp Çıkmadığı” bölümünde “Yoktur/Çıkmamaktadır” bilgisinin,
“Şirketler Topluluğu İlişkisine İlişkin Bildirim, Tescil ve İlan Yükümlülüklerinin Usulüne
Uygun Biçimde Yapılıp Yapılmadığı” bölümünde ise “usulüne uygun yapılmıştır” ifadesinin
yer aldığı görülmüştür.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/052
: 66
: 29.12.2021
: 2021/UY.II-2399
Anılan iş deneyim belge ekinde Moskova Ticaret ve Sanayi Odası tarafından
düzenlenen, 24.02.2020 tarihli “Üye sicil, faaliyet ve statü değişikliği belgesi” sunulduğu, söz
konusu belgenin içeriğinde “02.10.2019 tarihinde odamızın kayıtlarına geçip tescil edildiği
şekliyle “ *Klimovsk Stroysnabtek Limited Şirketi aktif ve pasifleriyle %100 hisse oranıyla
şirkete iştirak eden yabancı ortak Ziver İnşaat Taahhüt Madencilik Turizm Pazarlama Sanayi
Ticaret Anonim Şirketi’ne devrolunmuştur.
*24.02.2020 tarihi itibariyle şirketin ortaklık yapısı ve hisse dağılımı aşağıda
gösterildiği gibidir. Ziver İnşaat Taahhüt Madencilik Turizm Pazarlama Sanayi Ticaret
Anonim Şirketi - %100” ibarelerine yer verildiği görülmüştür.
Diğer taraftan dosya kapsamında başvuru sahibi aday tarafından Moskova Ticaret ve
Sanayi Odası tarafından düzenlenen, 03.10.2019 tarihli “Üye sicil, tescil ve ilan belgesi”nin
sunulduğu, söz konusu belgede “02.10.2019 tarihi itibariyle şirketin ortaklık yapısı ve hisse
dağılımı aşağıdaki gibidir: Ziver İnşaat Taahhüt Madencilik Turizm Pazarlama Sanayi
Ticaret Anonim Şirketi - %100 ve söz konusu devir 03.10.2019 tarihinde Moskova Federal
Vergi dairesince resmen tescil ve ilan edilerek yasallık kazanmıştır. 03.10.2019 tarihinde de
odamız sicil kayıtlarında da ilan edilmiştir.” bilgilerine yer verildiği anlaşılmıştır.
Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi internet sitesinde yapılan inceleme neticesinde de, Ziver
İnşaat Taahhüt Madencilik Turizm Pazarlama Sanayi Ticaret Anonim Şirketi tarafından
Klimovsk Stroysnabtek Limited Şirketinin %100 payının edinildiğine dair bir tescilin ilan
edilmediği anlaşılmıştır.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinden, bağlı ortak tarafından yurtdışında
gerçekleştirilen işlere ait iş bitirme belgelerinin, ihalelere katılımda hâkim ortak tarafından
kullanılabileceği, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 195’inci maddesine göre, bir ticaret
şirketi, diğer bir ticaret şirketinin, doğrudan veya dolaylı olarak; oy haklarının çoğunluğuna
sahipse veya şirket sözleşmesi uyarınca, yönetim organında karar alabilecek çoğunluğu
oluşturan sayıda üyenin seçimini sağlayabilmek hakkını haizse veya kendi oy hakları yanında,
bir sözleşmeye dayanarak, tek başına veya diğer pay sahipleri ya da ortaklarla birlikte, oy
haklarının çoğunluğunu oluşturuyorsa veya bir ticaret şirketi, diğer bir ticaret şirketini, bir
sözleşme gereğince veya başka bir yolla hâkimiyeti altında tutabiliyorsa, birinci şirketin
hâkim şirket diğerinin bağlı şirket olduğu, anılan maddenin ikinci fıkrası gereğince de pay
çoğunluğunun hâkimiyete karine teşkil ettiği, şirketler topluluğunda hâkim teşebbüsün
topluluğa dâhil şirketlerden birinde belirli pay oranlarına sahip olması veya bu oranların
altına düştüğü hallerde veya tek pay sahipliği durumlarında bu teşebbüs yönünden tescil ve
ilan zorunluluğunun olduğu, tescil ve ilan yükümlülüğünün yerine getirilmemesi halinin ise
teşebbüs açısından hukuki sonuçlar doğuracağı, tescil ve ilan zorunluluğunun sadece
hakimiyet sözleşmesi ile sınırlandırılmadığı pay edinmek/payların çoğunluğuna sahip olmak
suretiyle hakimiyet kurulması halinde de tescil ve ilan zorunluluğu bulunduğu, şirketler
topluluğunu oluşturan şirketlerden en az birinin merkezi Türkiye’de ise, Türk Ticaret
Kanunu’ndaki şirketler topluluğuna ilişkin hükümlerin uygulanacağı anlaşılmaktadır.
Kamu ihale mevzuatının yukarıda aktarılan hükümlerinde de yine bildirim, tescil ve
ilan yükümlülüklerinin usulüne uygun biçimde yapılmış olması ve bu hususları tevsik eden
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/052
: 66
: 29.12.2021
: 2021/UY.II-2399
“Standart Form-KİK031.4/Y- Kanun Kapsamındaki İdarelere Taahhüt Edilenler Dışında Yurt
Dışında Gerçekleştirilen İşler İçin Düzenlenen Belgeler Kullanılmasına İlişkin Ortaklık Tespit
Belgesi”nin teklif kapsamında sunulması gerektiği açıkça ifade edilmiştir.
Başvuru sahibi tarafından Ankara Ticaret Odasının 28.07.2021 tarihli E-23581 sayılı
yazısıyla bu tescil ve ilanın ilgili ülkenin mevzuatına uygun yapılması gerektiği belirtilerek
tescilin yapılmadığı iddia edilmiştir.
Konunun açıklığa kavuşturulması için 12.11.2021 tarihli ve 19602 ve 19601 sayılı
yazılarımızla İç Ticaret Genel Müdürlüğüne ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği
Başkanlığına “…Türk Ticaret Kanunu’na göre kurulmuş bir şirketin, şirketler topluluğu
ilişkisi içerisinde yurtdışında ilgili ülke mevzuatına göre kurulmuş yabancı bir şirkete ait
payları edinmesi halinde, bu durumu tevsik eden bilgilerin, Türkiye’de ticaret siciline tescil ve
ilanının mümkün olup olmadığı ve bu bağlamda; Türk hukuku açısından pay edinimi yoluyla
şirketler topluluğu ilişkisinin kurulmasında bildirim yükümlülüğünün hakim şirkete mi yoksa
bağlı şirkete mi ait olacağı,
-Şirketler topluluğu ilişkisi içerisinde, yukarıda aktarılan durumun Türkiye’de ticaret siciline
tescil ve ilanının mümkün olmadığının tarafınızca değerlendirilmesi halinde, şirketler
topluluğu ilişkisinin yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri çerçevesinde kurulup
kurulmadığının ne şekilde tevsik edilmesinin uygun olacağı” hususunda görüş sorulmuş,
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanlığı’nın bila tarih 34221550-730.10 sayılı
yazısında “…6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nda ülkemizde faaliyet gösteren bir ticaret
şirketinin, yurtdışında faaliyet gösteren bir şirketin paylarına sahip olması durumunun ticaret
siciline tescil ve ilanı düzenlemesinin bulunmamakta olduğu,
- Ticaret Sicili Yönetmeliğinin Şirketler Topluluğu başlıklı Beşinci Bölümünün
Hâkimiyet sözleşmesi ve tescil başlıklı 106’ncı maddesinin üçüncü fıkrasında "Bu sözleşme
nedeniyle talimat verme yetkisini haiz olan tarafın yerleşim yerinin veya merkezinin
yurtdışında bulunması ve sözleşmenin yurtdışında düzenlenmiş olması veya yabancı hukuka
tabi olması durumunda da, sözleşmenin talimat alan ortaklığın merkezinin bulunduğu
müdürlükte tescili gerekir." hükmü ile hâkim şirketin yurtdışında bulunması durumunda
ülkemizde yerleşik yavru şirketin sözleşmesel olan bu durumu tescil yükümlülüğü getirilmiş
olduğu,
- Ayrıca, pay edinimine ilişkin tevsik edici belgelerin payın devralındığı ülke mevzuatı
çerçevesinde Kurumunuza sunulması gerektiği” şeklinde görüş verildiği,
İç Ticaret Genel Müdürlüğü’nün bila tarih ve E-50035491-431.04-00069719268 sayılı
yazısında “…Anılan mevzuat hükümlerinde, 198 inci madde çerçevesinde yerine getirilmesi
gereken tescil ve ilanın payları iktisap eden şirketin kayıtlı bulunduğu ticaret sicili müdürlüğü
nezdinde yapılacağına ilişkin bir düzenleme bulunmadığından, bahse konu iktisabın Ziver
İnşaat Taahhüt Madencilik Turizm Pazarlama Sanayi Ticaret Anonim Şirketi’nin kayıtlı
bulunduğu Ankara Ticaret Sicili Müdürlüğü tarafından tescil edilmesinin uygun olmayacağı,
Ziver İnşaat Taahhüt Madencilik Turizm Pazarlama Sanayi Ticaret Anonim Şirketi’nin
Klimovsk Stroysnabtek Limited Şirketi nezdindeki pay sahipliği durumunun ise ilgili ülke
mevzuatı çerçevesinde yerine getirilen işlemlere ilişkin bilgi ve belgelerin Kurumunuza
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/052
: 66
: 29.12.2021
: 2021/UY.II-2399
sunulması suretiyle tevsik edilebileceği değerlendirilmektedir.” şeklinde görüş verildiği
görülmüştür.
Bu defa konu ile ilgili Kurumumuz tarafından ihtiyari olarak yapılan araştırmalar
sonucunda, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nin 01.07.2020 tarih ve 10109 sayılı örneğinde
Ankara Ticaret Sicili Müdürlüğünce yapılan 24916 sıra nolu ilan ile **** Anonim Şirketi
(Hâkim Şirket) ile Gavle/İsveç’te kaim ***Şirketi (Yavru Şirket) arasında akdedilen
Hâkimiyet Sözleşmesinin ilan edildiği, anılan gazetede, hâkimiyet sözleşmesinin Türk Ticaret
Kanunu’nun 195, 197 ve devamı maddelerinde düzenlenen hâkim ve bağlı şirket hükümlerine
göre hazırlandığı ve hâkim şirketin bağlı şirketin doğrudan oy haklarının yüzde elliden
fazlasına sahip olarak Türk Ticaret Kanunu’nun 195’inci maddesi gereğince (aralarında) pay
çoğunluğuna dayanarak kurulan şirketler topluluğu hâkimiyet ilişkisinin mevcut olduğu
hususlarının ilan edildiği, ilana konu örnekte yavru şirketin yurtdışında, hakim şirketin ise
Türkiye’de kaim olduğu,
Yine Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nin 02.11.2021 tarih ve 10442 sayılı örneğinde
Ankara Ticaret Sicili Müdürlüğünce yapılan 51354 sıra nolu ilan ile ***İnşaat Nakliyat
Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi (Hâkim Şirket) ile *** Şirketi (Yavru Şirket) arasında
akdedilen Hâkimiyet Sözleşmesinin ilan edildiği, anılan gazetede, hâkimiyet sözleşmesinin
Türk Ticaret Kanunu’nun 195, 197 ve devamı maddelerinde düzenlenen hâkim ve bağlı şirket
hükümlerine göre hazırlandığı ve hâkim şirketin bağlı şirketin doğrudan oy haklarının yüzde
elliden fazlasına sahip olarak Türk Ticaret Kanunu’nun 195’inci maddesi gereğince
(aralarında) pay çoğunluğuna dayanarak kurulan şirketler topluluğu hâkimiyet ilişkisinin
mevcut olduğu hususlarının ilan edildiği, ilana konu örnekte yavru şirketin yurtdışında, hakim
şirketin ise Türkiye’de kaim olduğu,
Aynı şekilde Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nin 18.06.2020 tarih ve 10100 sayılı
örneğinde Ankara Ticaret Sicili Müdürlüğünce yapılan 22684 sıra nolu ilan ile ***Akaryakıt
Sağlık Hizmetleri Turizm Nakliyat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi (Hâkim Şirket) ile
**Company (Yavru Şirket) arasında akdedilen Hâkimiyet Sözleşmesinin ilan edildiği, anılan
gazetede, hâkimiyet sözleşmesinin Türk Ticaret Kanunu’nun 195, 197 ve devamı
maddelerinde düzenlenen hâkim ve bağlı şirket hükümlerine göre hazırlandığı ve hâkim
şirketin bağlı şirketin doğrudan oy haklarının yüzde elliden fazlasına sahip olarak Türk
Ticaret Kanunu’nun 195’inci maddesi gereğince (aralarında) pay çoğunluğuna dayanarak
kurulan şirketler topluluğu hâkimiyet ilişkisinin mevcut olduğu hususlarının ilan edildiği,
ilana konu örnekte yavru şirketin yurtdışında, hakim şirketin ise Türkiye’de kaim olduğu
görülmüş ve söz konusu örnekler göz önünde bulundurularak, hakim şirketin yurt içinde,
yavru şirketin de yurt dışında kaim olduğu söz konusu durumlarda, ihtiyari olarak tescil ve
ilan yapılabilmesinin önünde yasal bir engel bulunup bulunmadığı hususuyla ilgili olarak
anılan Kurumlardan ek gerekçeli görüş istenilmiş ve bu kapsamda Türkiye Odalar ve Borsalar
Birliği Başkanlığı’nın 16.12.2021 tarih ve 11306 sayılı yazısında “1. 6102 sayılı Türk Ticaret
Kanunu'nun 195'inci maddesinin birinci fıkrasının son cümlesindeki "Bu şirketlerden en az
birinin merkezi Türkiye'de ise, bu Kanundaki şirketler topluluğuna ilişkin hükümler
uygulanır." hükmünün tereddüte yer bırakmayacak kadar açık olduğu, hükmün yerleşim yeri
bağlamında hâkim ve bağlı şirketler açısından şirketler topluluğuna ilişkin hükümlerin
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/052
: 66
: 29.12.2021
: 2021/UY.II-2399
uygulanması bakımından bir ayrımın gözetmediği,
2. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun "Bildirim, tescil ve ilan yükümlülükleri"
başlıklı 198'inci maddesinin birinci fıkrasında "… teşebbüs, durumu söz konusu işlemlerin
tamamlanmasını izleyen on gün içinde, sermaye şirketine ve bu Kanun ile diğer kanunlarda
gösterilen yetkili makamlara bildirir..." hükmü ve son cümlesinde de "Bildirimler yazılı
şekilde yapılır, ticaret siciline tescil ve ilan olunur." hükümleri yer almaktadır. Bu yönüyle
Kanun koyucu, düzenleme ile (1) bildirim, (2) tescil ve ilan olmak üzere iki yükümlülüğü
hükme bağlamıştır. Maddenin genel gerekçesinde "Bildirim yükümlülükleri, katılma
ilişkilerinin, özellikle karşılıklı katılmaların açıklanması, bu yolla kamunun aydınlatılması,
sermaye piyasasında şeffaflığın sağlanması ve sorumluluk hükümlerinin uygulanması
yönünden ağırlık kazanır." açıklamaları ile birinci fıkranın gerekçesinde "Bildirim adresleri
katılınan şirket, SPK, BDDK, RK ve Hazine gibi özel kurumlar ve hükûmet kuruluşlarıdır.
Bildirimi alan kurum ve kuruluş, kendi kanununa göre işlem yapar." açıklamalarına yer
verilmektedir. Bu açıklamalar ışığında teşebbüsün (hâkim şirketin) bildirim yükümlülüğünün
(bağlı) sermaye şirketi ve TTK ile diğer kanunlarda gösterilen kurum ve kuruluşlara karşı
bulunduğu,
3. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 24'üncü maddesinin ikinci fıkrasında "Ticaret
sicili, Bakanlığın gözetim ve denetiminde ticaret sicili müdürlükleri ve şubeleri tarafından
tutulur." hükmü yer almaktadır. Malumları olduğu üzere, Türk Ticaret Kanunu'nda tescile tabi
hususlar tadadi olarak sayılmıştır. Bu kapsamda kural olarak Türk Ticaret Kanunu'nda tescile
tabi olduğu hüküm altına alınmış vakalar tescil edilmektedir. Nitekim ticaret sicili müdürü
anılan Kanunun 32'nci maddesinin birinci fıkrası gereğince tescil için aranan kanuni
şartların var olup olmadığını incelemekle yükümlüdür. Bu yönüyle Türk Ticaret Kanunu'nun
29'uncu maddesinin birinci fıkrası kapsamında yapılacak isteme ilişkin ihtiyari tescil
yapılması mümkün olmayacağı” şeklinde,
İç Ticaret Genel Müdürlüğü’nün bila tarih ve 00070162443 sayılı yazısında “Bilindiği
üzere, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 195 inci maddesinin birinci fıkrasında; “… b) Bir
ticaret şirketi, diğer bir ticaret şirketini, bir sözleşme gereğince veya başka bir yolla
hâkimiyeti altında tutabiliyorsa, birinci şirket hâkim, diğeri bağlı şirkettir.” hükmüne yer
verilmiştir. Hakimiyet sözleşmesi ise Ticaret Sicili Yönetmeliğinin 106 ncı maddesinin birinci
fıkrasında, “Hâkimiyet sözleşmesi, aralarında doğrudan veya dolaylı iştirak ilişkisi
bulunmayan, bulunsa bile bu ilişkiden bağımsız ve soyutlanmış bir şekilde taraflardan birinin,
sermaye şirketi olan diğerinin yönetim organına hiçbir şarta bağlı olmadan talimat verme
yetkisini içeren sözleşmedir.” şeklinde tanımlanmıştır. Anılan maddenin ikinci fıkrası
gereğince, hâkimiyet sözleşmesinin geçerli olabilmesi için bağlı şirketin genel kurulunca
onaylanması ve sicile tescil ettirilmesi şarttır. İlgi (a)’da kayıtlı yazınızla görüş talep edilen
konu ve somut örnek hakkında, söz konusu ilişkinin dayanağını teşkil eden 6102 sayılı
Kanunun pay iktisabına dayanan şirketler topluluğu hükümleri nazarında değerlendirme
yapılarak ilgi (b)’de kayıtlı yazımızla gerekli açıklamalarda bulunulmuştur. İlgi (c)’de kayıtlı
yazınızda belirtilen örneklerin ise taraflar arasında imzalanmış bir hakimiyet sözleşmesi
çerçevesinde oluşan şirketler topluluğu ilişkisi olduğu görülmüş olup, konunun yukarıda yer
verilen açıklamalar çerçevesinde ele alınmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir”
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/052
: 66
: 29.12.2021
: 2021/UY.II-2399
şeklinde görüş verildiği görülmüştür.
Ayrıca başvuru sahibinin vekili tarafından Kuruma sunulan ve Kurum kayıtlarına
26.11.2021 tarih ve 2021/55544 sayı alınan (bir hukuk fakültesi öğretim üyesince kaleme
alınan) Hukuki Mütalaa yazısında da uyuşmazlığa ilişkin ilgili mevzuat çerçevesinde hukuki
değerlendirmelerde bulunulduğu görülmüştür. Söz konusu yazıda genel manada başvuru
sahibinin iddialarını destekler şekilde değerlendirmelerde bulunulduğu görülse de mütalaanın
bir bölümünde
“…b. Şirketler Topluluğunda Yer Alan Şirketlerden Birinin Yurtdışı Menşeli Olması
Halinde Yükümlülüğün Değerlendirilmesi
Gerek TTK gerekse kamu ihale mevzuatında bildirim, ilan ve tescil yükümlülüğünün
öngörüldüğü yukarıda alıntılanan hükümlerden anlaşılmaktadır. Ancak somut olay açısından
özellik arz eden durum, hakim şirketin bir Türk şirketi olmasına karşın, bağlı şirketin yabancı
menşeli olmasıdır. TTK m. 195/5'de, şirketler topluluğunun hâkiminin, merkezi veya yerleşim
yeri yurt içinde veya dışında bulunan, bir teşebbüs olması halinde de, 195 ila 209 uncu
maddeler ile bu Kanundaki şirketler topluluğuna ilişkin hükümlerinin uygulanacağı
belirtilmektedir.
Kanunun gerekçesindeki ifadeler dikkate alındığında bu hükümle, özellikle hâkim
teşebbüsün merkezinin yurtdışında bulunması halinin dikkate alındığı, böyle bir durumda da
hâkim teşebbüsün sorumluluğuna ilişkin TTK düzenlemelerine tabi olacağının ifade edilmek
istendiği anlaşılmaktadır.
Gerçekten de hâkim teşebbüsün merkezinin Türkiye’de olması halinde TTK m.195 ila
209 uncu maddelere tabi olacağı konusunda şüpheye yer olmadığı gibi, getirilen bu
düzenleme ile yurtdışında bulunan bir şirketin TTK m. 195/1 anlamında hâkim teşebbüs
sayılması halinde de bu hükümlerin uygulanması gerekeceği TTK m. 195/5 ile açıkça
düzenleme altına alınmıştır.
Şirketler topluluğunun merkezinde hâkim şirketin bulunduğu ve özellikle bağlı şirketin
kayba uğratılması halinde bu şirketin ortakları ve alacaklılarına tanınan sorumluluk davası
açılması hakkının hâkim şirketin merkezinin yurtdışında olması halinde de mümkün olması
açısından bu düzenleme yapılmıştır.
Hükümde bağlı şirketin merkezinin yurtdışında olması durumunda da TTK m. 195 ila
209 uncu maddelerin uygulanacağı konusunda ise bir düzenleme yer almamaktadır. Esasında
TTK’nın yasalaşmasından önce hazırlanan Alt Komisyon raporunda, topluluğa ilişkin
hükümlerin hakim ve bağlı şirketlerden birinin yurtdışında olması halinde de uygulanacağına
dair bir hükmün öngörülmesine ilişkin öneri dikkate alınarak bu düzenlemenin yasaya girdiği,
ancak hükmün bağlı şirketin merkezinin yurtdışında olması hali dikkate alınmaksızın kaleme
alındığı görülmektedir. Yukarıda da ifade edildiği üzere, şirketler topluluğunun merkezinde
hakim şirketin bulunduğu göz önünde tutulduğunda bağlı şirketin yurtdışında olması hususu
dikkate alınarak düzenleme yapılmamış olması anlaşılabilir bir bakış açısıdır. Zira şirketler
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/052
: 66
: 29.12.2021
: 2021/UY.II-2399
topluluğunun en temel konusunun hakim şirkete bağlı olan bağlı şirketin alacaklılarının ve
pay sahiplerinin haklarının korunması olduğu kabul edilmelidir…” değerlendirmesine yer
verildiği anlaşılmıştır.
Bu kapsamda yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ve tespitler çerçevesinde, Ziver
İnşaat Taahhüt Madencilik Turizm Pazarlama Sanayi Ticaret Anonim Şirketi tarafından
sunulan (KİK.031.4/Y) standart formu esas alınarak düzenlenmiş 06.08.2021 tarihli ortaklık
tespit belgesinde, söz konusu şirketin 06.05.2019 tarihinde Klimovsk Stroysnabtek Limited
Company’nin %100 payını elde ederek hakim ortağı olduğu bilgisine yer verildiği ancak,
başvuru sahibi tarafından sunulan Ticaret Sicil Gazeteleri ve Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi
internet sitesinde yapılan inceleme neticesinde, Ziver İnşaat Taahhüt Madencilik Turizm
Pazarlama Sanayi Ticaret Anonim Şirketi tarafından Klimovsk Stroysnabtek Limited
Company’nin %100 payının edinildiğine dair bir tescilin ilan edilmediği anlaşılmıştır.
Konuyla ilgili olarak yukarıda yer verilen Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel
Müdürlüğü ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanlığı görüş yazılarında, her ne kadar
iddiaya konu hukuki durumun Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinde tescil edilmesinin gerekli
olmadığı yönünde değerlendirmelerde bulunulduğu görülmüş olsa da Türk Ticaret
Kanunu’nun yukarıda aktarılan hükümleri gereğince hakim şirket ile yavru şirket arasındaki
pay çoğunluğuna dayalı hakimiyet ilişkisinin tescil ve ilanına engel bir hükmün bulunmadığı,
aksine bu hususun tescilinin mümkün olduğunun tarafımızca yapılan incelemelerde ulaşılan
örnek ticaret sicili tescil kayıtlarından da anlaşıldığı, zira yukarıda yer verilen örneklerde de
yavru şirketin yurtdışında, hakim şirketin ise Türkiye’de kaim olduğu bazı hakimiyet
sözleşmelerinin konusunun pay çoğunluğuna dayalı hakimiyeti içerdiği ve Ankara Ticaret
Sicili Müdürlüğünce tescil ve ilan edildiği,
Yine yukarıda aktarılan hukuki mütalaa yazısında yer verilen “Ticaret Kanununun
hazırlık sürecinde topluluğa ilişkin hükümlerin hakim ve bağlı şirketlerden birinin yurtdışında
olması halinde de uygulanacağına dair bir hükmün öngörülmesine ilişkin öneri dikkate
alınarak bu düzenlemenin yasaya girdiği, ancak hükmün bağlı şirketin merkezinin yurtdışında
olması hali dikkate alınmaksızın kaleme alındığı” yönündeki değerlendirmenin de yukarıdaki
tespitleri teyit ettiği,
Bu durumda kamu ihale mevzuatının ve Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili hükümleri
çerçevesinde belge sahibi ile belgeyi kullanan aday veya istekli arasındaki hukuki ilişkinin
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 195’inci maddesinin ikinci fıkrası gereğince pay
çoğunluğuna dayanarak kurulan şirketler topluluğu niteliğinde olması ve bu hukuki ilişkinin
ilan veya davet tarihinden geriye doğru en az 1 yıldır kurulu bulunması ve tescil edilmesi;
hakların donması veya hakimiyetin hukuka aykırı biçimde kullanılması durumlarının ortaya
çıkmamış olması; bildirim, tescil ve ilan yükümlülüklerinin usulüne uygun biçimde yapılmış
olması şartları uyarınca tescil ve ilanının mümkün ve gerekli olduğu, dolayısıyla Türk Ticaret
Kanun’unda ve ihale mevzuatında açıkça yer verilen tescil ve ilan yükümlülüklerinin yerine
getirilmemesi nedeniyle anılan isteklinin teklifinin bu gerekçeyle değerlendirme dışı
bırakılması işleminde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2021/052
: 66
: 29.12.2021
: 2021/UY.II-2399
yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.