Ana Sayfa / Kararlar / İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğü / 2020/741391-Karşıyaka Spor Lisesi, Pansiyon Binası ve Çok Amaçlı Spor Salonu İnşaatı
Bilgi
İKN
2020/741391
Başvuru Sahibi
Debisu İnş. Taah. Müh. Tic. San. A.Ş.
İdare
İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğü
İşin Adı
Karşıyaka Spor Lisesi, Pansiyon Binası ve Çok Amaçlı Spor Salonu İnşaatı
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/016  
: 37  
: 21.04.2021  
: 2021/UY.II-854  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Debisu İnş. Taah. Müh. Tic. San. A.Ş.,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2020/741391 İhale Kayıt Numaralı “Karşıyaka Spor Lisesi, Pansiyon Binası ve Çok Amaçlı  
Spor Salonu İnşaatı” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 28.01.2021 tarihinde açık ihale usulü ile  
gerçekleştirilen “Karşıyaka Spor Lisesi, Pansiyon Binası ve Çok Amaçlı Spor Salonu İnşaatı”  
ihalesine ilişkin olarak Debisu İnş. Taah. Müh. Tic. San. A.Ş.nin 10.03.2021 tarihinde yaptığı  
şikâyet başvurusunun, idarenin 16.03.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince  
23.03.2021 tarih ve 15116 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 23.03.2021 tarihli dilekçe ile  
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2021/549 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun  
olmadığı,  
-Açıklamada yer alan iş kalemi miktarlarının yaklaşık maliyette yer alan miktarlardan  
düşük olduğu ve bu durumun istekli lehine fiyat avantajı sağladığı,  
-Analiz girdi miktarlarının değiştirildiği,  
-İdare tarafından bazı pozlar için analiz formatı düzenlendiği ve analiz girdilerinin  
belirlendiği, ancak istekli tarafından anılan pozlara ilişkin 2021 yılı kar hariç birim fiyatlar  
üzerine kâr koyarak açıklama yapılmadığı,  
-Aynı poz numaralı analiz girdileri için farklı birim fiyatlar kullanıldığı,  
-İşçilik analiz girdilerinde 2021 yılı saatlik asgari ücretin altında fiyat öngörüldüğü,  
istekli tarafından 2020 yılı asgari ücretinin esas alındığı,  
-İş kalemlerine ait analiz tablolarında birçok rayiç girdi miktarı ile fiyatın çarpım  
sonucunun 0,00 TL olarak belirlendiği,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/016  
: 37  
: 21.04.2021  
: 2021/UY.II-854  
-İdarenin 01/02/2021 tarihinde isteklilere yolladığı aşırı düşük teklif açıklaması talep  
yazısında Kamu İhale Genel Tebliği’nin ilgili maddelerine istinaden açıklama yapılması  
istendiği, bahse konu tarihte yürürlükte olan Kamu İhale Genel Tebliği’nde isteklilerin aşırı  
düşük teklif açıklamasında özel pozlara ait alınan fiyat tekliflerine dayanak olarak özel  
pozlara ait Ek.O-5, Ek.O-6 ve Ek.O-7 belgelerini de sunma zorunluluğu getirildiği, ancak  
istekli tarafından sadece fiyat teklifi sunulduğu, özel pozlara ait sunulan fiyat tekliflerinin  
taşıması gereken ibareleri ve bilgileri eksik taşıdığı, özel pozlara ait sunulan fiyat tekliflerinin  
ilgili SMMM tarafından TÜRMOB kaşesi vurulmadan onaylandığı, özel pozlara ait sunulan  
fiyat tekliflerine ek olarak sunulan Ek.0-5 ve Ek.0-6 tutanaklarında fiyat teklifinde verilen  
fiyatların satış fiyatlarının %80’inin altında olduğu ibaresi ile belge eki olan imza sirküleri ve  
SMMM faaliyet belgesinin sunulmadığı, Ek.0-5 ve Ek.0-6 tutanaklarında ilgili satışların  
hangi dönemde yapıldıklarının belirtilmediği, özel pozlara ait yapılan açıklamalarda alınan  
fiyat tekliflerinde ve bunların dayanak olduğu tutanaklarda bu imalatlara ait daha önce  
yapılan satış ya da malzeme stoğunun Kamu İhale Genel Tebliği’nde en az yaklaşık  
maliyetteki miktarın 1/20 si olacak şekilde satışı ya da stoğu olması gerektiği, ancak yapılan  
açıklamada bununla alakalı bir bilgi bulunmadığı, fiyat tekliflerinin isteklilerin yetkilileri  
tarafından imzalanmadığı ve fiyat veren isteklilerin NACE kodlarında bu satışları yapma  
yetkilerinin bulunmadığı,  
-Elektrik ve mekanik pozlarına ait iş kalemlerinde alınan fiyat tekliflerinin malzeme  
montaj ve nakliye olarak ayrı ayrı belirtilmediği, elektrik ve mekanik pozlarına ait iş  
kalemlerinde fiyat teklifi eki Ek.O-5, Ek.O-6 belgelerinde belirtilen fiyatların malzeme ve  
montaj olarak ayrı ayrı belirtilmediği iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/016  
: 37  
: 21.04.2021  
: 2021/UY.II-854  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde, “…45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
… İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir.  
Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak  
tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi  
amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif  
fiyatının aşırı  
düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen  
bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri  
ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/016  
: 37  
: 21.04.2021  
: 2021/UY.II-854  
sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 23.md.) İdare tarafından ihale dokümanı  
kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında (Değişik ibare: 16/03/2019-  
30716 R.G./14.md.) veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı  
ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan  
iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp,  
anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 24.md.) İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları  
için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan  
daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu  
kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak  
suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz  
düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri  
“kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu  
kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi  
belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz  
düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu  
olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri  
sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/016  
: 37  
: 21.04.2021  
: 2021/UY.II-854  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 25.md.) Analizler ile yardımcı ve/veya alt  
analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri  
kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan  
isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri  
sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz  
girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından  
re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin  
teklifleri reddedilir.  
45.1.9. (Değişik: 20/8/2011-28031 R.G./ 16 md.) İş kalemleri/gruplarına ait analizler  
ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan  
saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 26.md.) İhale komisyonu, sınır değerin  
altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak  
suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 27.md.) Yapım yönteminin ekonomik  
olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve  
teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanması gereklidir.  
45.1.12. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 28.md.) Seçilen teknik çözümler, yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü  
hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve  
özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/016  
: 37  
: 21.04.2021  
: 2021/UY.II-854  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin  
üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine  
ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki  
harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan  
fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı  
düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir..) Mala ilişkin fiyat teklifi verilebilmesi için ayrıca fiyat teklifini veren kişi  
tarafından son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte  
kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mal miktarının en az 1/20’si kadar alım yapılmış  
olması gerekir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için öncelikle  
fiyat teklifini veren kişi tarafından son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde  
ihale konusu işte kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mamul/mal/hizmet miktarının en  
az 1/20’si kadar satış yapılmış olması, teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6)  
formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/016  
: 37  
: 21.04.2021  
: 2021/UY.II-854  
birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan  
(.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış  
tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve  
iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
Kurum bu maddede düzenlenen 1/20 oranını değiştirmeye ve işin konusu, yaklaşık  
maliyeti ve/veya süresine göre farklı oranlar belirlemeye yetkilidir.  
45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği,  
aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik  
sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından  
ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı  
(EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması  
ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte  
kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması ve son veya bir önceki  
geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü fiyat teklifi  
konusu mal miktarının en az 1/20’si kadar satış yapılmış olması gerekir.  
Kurum bu maddede düzenlenen 1/20 oranını değiştirmeye ve işin konusu, yaklaşık  
maliyeti ve/veya süresine göre farklı oranlar belirlemeye yetkilidir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek  
bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, YMM,  
SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle  
stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit  
tutanağı”nın (Ek-O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı  
ortalama birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,  
stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda  
olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen  
miktardan az olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama  
yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/016  
: 37  
: 21.04.2021  
: 2021/UY.II-854  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak, EPDK tarafından  
yayımlanan, İstanbul İli, Avrupa Yakasında bulunan bayiler adına beyan edilmiş fiyatların  
ortalamasını yansıtan En Yüksek İşlem Hacimli 8 Firmanın Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin  
Raporda yer alan fiyatların % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmez.  
Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında  
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.  
45.1.13.15. Sözleşme veya eklerinde, taş, kum, çakıl, gravye, balast, stabilize vb. yapı  
malzemelerinin idarenin belirlediği ocaklardan temininin öngörüldüğü haller dışında, bu  
Tebliğin 45.1.2 maddesi gereğince nakliye girdilerine ilişkin idarece belirtilen mesafelerden  
daha düşük mesafe kullanarak açıklama yapan isteklilerin, ihale konusu işe özgü alanlara  
ilişkin açıklamalarını kamu kurum ve kuruluşları tarafından düzenlenen veya onaylanan  
belgeler ile tevsik etmeleri gerekmektedir.  
45.1.13.16. Niteliği gereği üretiminden sonra belirli bir süre içerisinde imalata  
dönüştürülmesi gereken hazır betona ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından  
belirlenerek yayımlanmış rayiçler ile açıklama yapılması esastır. İdarece, TS 13515  
Standardında belirlenen süreler ile Karayolu Trafik Yönetmeliğinde düzenlenen azami hız  
sınırları dikkate alınarak, hazır beton üretim tesisi ile işin yapılacağı yer arasındaki azami  
mesafenin tespit edilmesi ve aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda  
bu mesafeye yer verilmesi zorunludur. Fiyat teklifi ile açıklama yapılması halinde, idarece  
belirlenen mesafeden daha uzak mesafe kullanılamaz.  
45.1.13.17. (Ek madde: 30/09/2020-31260 R.G./12. md.) Tesis, makine, teçhizat ve  
diğer ekipman (İş makinesi) analiz girdilerine ilişkin açıklamalar; resmi rayiçler veya  
isteklinin kendi malı olan iş makineleri için satın alma bedeli üzerinden yapılabilir. Üçüncü  
kişilerden alınan fiyat teklifi ancak resmi rayici bulunmayan iş makineleri için kullanılabilir.  
İsteklilerin kendi malı olan iş makinesinin satın alma bedeli üzerinden yapacağı  
açıklamalarda, bu hususları tevsik eden belgelerin açıklama kapsamında sunulması  
zorunludur. Ayrıca, bu açıklamada iş makinesine ilişkin tutar olarak;  
a) İş makinesinin satın alma tarihinden sonra amortisman süresinin dolmuş olması  
halinde, amortisman maliyeti katsayısı dışında kalan maliyet katsayıları (yedek parça, tamir-  
bakım, sermaye faizi-sigorta, nakil-montaj-demontaj) toplamı (ilgili analizde miktar kısmına  
yazılarak) ile resmi rayicin çarpılması sonucu bulunacak tutar,  
b) İş makinesinin satın alma tarihinden sonra amortisman süresinin dolmamış olması  
halinde ise, (a) bendinde hesaplanan tutarın altında olmamak koşuluyla, iş makinesinin satın  
alma bedeli ile analiz girdi miktarının çarpılması sonucu bulunacak tutar,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/016  
: 37  
: 21.04.2021  
: 2021/UY.II-854  
kullanılabilecektir.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen  
teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili  
madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu  
da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.  
…” açıklaması bulunmaktadır.  
Başvuruya konu ihalede 45 isteklinin teklif verdiği, idarece 44 isteklinin teklifinin  
geçerli olarak değerlendirildiği, geçerli teklifler dikkate alınarak sınır değerin 22.613.887,21  
TL olarak hesaplandığı, idarece teklifi aşırı düşük teklif sınır değerinin altında kalan 8  
istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif  
sorgulama yazısında 98 adet açıklama istenilen iş kalemine ve iş kalemlerine ilişkin açıklama  
istenilmeyen analiz girdilerine yer verildiği tespit edilmiştir. Açıklama istenilen 98 adet iş  
kaleminin 73’ünün inşaat iş grubu, 14’ünün makine-tesisat, 11’inin elektrik iş grubu  
kapsamında yer aldığı tespit edilmiştir.  
Aşırı düşük teklif sorgulamasına tâbi tutulan isteklilerden sadece Aladağ İnşaat-  
Mehmet Zeki Bozkurt-Merkez–Yıldız İnşaat İş Ortaklığı tarafından açıklama sunulduğu,  
istekli tarafından yapılan açıklamanın uygun görüldüğü, ihalenin anılan istekli üzerinde  
bırakıldığı tespit edilmiştir.  
Aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığına yönelik başvurularda idarece  
gerçekleştirilen aşırı düşük teklif sorgulama işlemlerinin mevzuata uygun olup olmadığı  
hususu öncelikli olarak incelenmekte ve idarenin gerçekleştirdiği işlemlerde aykırılık tespiti  
halinde istekliler tarafından sunulan açıklamalara yönelik iddia konusu diğer hususlar  
hakkında herhangi bir değerlendirme yapılmamaktadır. Zira, Kamu İhale Genel Tebliği’nin  
ilgili maddelerine aykırı olarak gerçekleştirilen işlemler üzerinden isteklilerden aşırı düşük  
teklif açıklaması istenilmesi ihale sürecinin hatalı olarak devam etmesine neden olacaktır.  
Kaldı ki, mevzuata aykırı olacak şekilde aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi, yapılan  
açıklamaların mevzuata uygunluğu bakımından doğru bir değerlendirme yapılmasına engel  
olmaktadır.  
İdare tarafından aşırı düşük teklif sahibi isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif  
açıklamaları incelendiğinde; açıklama istenilen/istenilmeyen analiz girdilerine ilişkin listenin  
gönderildiği görülmekle birlikte;  
Açıklanması istenilmeyen analiz girdileri arasında, 19.100.1033 poz numaralı "Beton  
vibratörü'nün 1 saatlik ücreti”, 19.100.1111 poz numaralı “Demir kesme ve bükme  
makinası'nm 1 saatlik ücreti”, 19.100.2009 poz numaralı ”Lama demirlerinden çarık bilezik  
başlık kenet demirleri” ve 19.100.2434 poz numaralı "Derz dolgu alçısı harcı hazırlanması ”  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/016  
: 37  
: 21.04.2021  
: 2021/UY.II-854  
analiz girdilerinin yer aldığı, anılan iş kalemlerinin işçilik, malzeme ve makine gibi analiz  
girdilerinden oluştuğu, benzer şekilde, açıklama istenilmeyen analiz girdileri arasında da iş  
kalemlerinin yer aldığı görülmektedir.  
Bu itibarla, idarece açıklanması istenilen/istenilmeyen analiz girdileri belirlenirken  
idarece sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemi/grubu içerisinde yer alan iş kalemlerinin  
temel girdilerine kadar ayrıştırılmadığı tespit edilmiştir.  
Alt analizlerin temel girdilerine kadar ayrıştırılmamasının aşırı düşük teklif açıklaması  
kapsamındaki açıklanması istenilen/istenilmeyen analiz girdilerinde değişikliğe sebebiyet  
vereceği, dolayısıyla, bu haliyle aşırı düşük teklif sorgulama işleminin usulüne uygun olarak  
gerçekleştirilmediği, analiz girdisinin temel girdilerine kadar ayrıştırılmaması nedeniyle  
“işçilik analiz girdilerinde 2021 yılı saatlik asgari ücretin altında fiyat öngörüldüğü"  
iddiasına ilişkin sağlıklı bir değerlendirme yapılamayacağı ve bu nedenle idarece sorgulamaya  
tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları içerisinde yer alan bütün analiz girdilerinin temel  
analiz girdilerine kadar ayrıştırılması ve sınır değerin altında teklif sunan isteklilerden  
yeniden aşırı düşük teklif açıklaması talep edilmesi gerekmektedir.  
Bu çerçevede,  
a) “Sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak tutarlarının yaklaşık maliyete  
oranlarının kümülatif toplamı %80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif  
toplama eklendiğinde %80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubunun, sorgulamaya  
tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenmesi,  
b) Açıklama istenilecek iş kalemlerine ait birim fiyat analizlerinin temel girdilere  
(işçilik, mazot, diğer malzeme girdileri, makine amortismanı vb. makine girdileri) kadar  
ayrıştırılarak yapılması,  
c) İş kalemlerine ait analizlerde aynı poz numarasına sahip girdilerin miktar ve  
tutarlarının toplanması (örneğin aynı paçal iş kalemi analizi içerisinde yer alan tüm mazot  
girdilerinin toplanması),  
d) Bu işlemlerden sonra Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre  
açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirlenmesi,  
e) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre aynı girdinin birden  
fazla iş kalemi analizinde yer alması halinde, bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı  
değerlendirilerek, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için  
açıklama istenilmesi (Örneğin mazot girdisi birden fazla paçal iş kalemi analizinde yer alması  
durumunda, eğer bu paçal iş kalemleri analizlerinden en az birinde mazot girdisinin oranı söz  
konusu analiz toplamının %3’ünün üstünde olması halinde açıklama istenilmesi),  
f) Açıklama istenilecek iş kalemlerinin tümüne ilişkin olarak tek bir açıklama  
istenilmeyecek analiz girdileri listesinin hazırlanması,  
Hazırlanan açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesi ile birlikte idarece  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/016  
: 37  
: 21.04.2021  
: 2021/UY.II-854  
hazırlanan birim fiyat analizleri üzerinden temel girdilerin cins ve miktarlarının  
gösterildiği, açıklama istenilecek iş kalemlerine ait analiz ve alt analiz formatlarının tek bir  
liste halinde sınır değerin altında teklif veren isteklilere gönderilerek yeniden aşırı düşük  
teklif açıklaması istenilmesi gerektiği anlaşılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, aşırı düşük teklif sorgulamasının yukarıda  
belirtildiği şekliyle yeniden yapılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata  
uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.