Ana Sayfa / Kararlar / T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı / 2020/575403-Bursa İli Mustafakemalpaşa İlçesi Millet Bahçesi ve Millet Bahçesine Ait Sosyal Donatılar İnşaatları İle Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi
Bilgi
İKN
2020/575403
Başvuru Sahibi
Dido-Ray Yapı San. Tic. A.Ş.
İdare
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı
İşin Adı
Bursa İli Mustafakemalpaşa İlçesi Millet Bahçesi ve Millet Bahçesine Ait Sosyal Donatılar İnşaatları İle Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/017  
: 7  
: 28.04.2021  
: 2021/UY.II-881  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Dido-Ray Yapı San. Tic. A.Ş.,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2020/575403 İhale Kayıt Numaralı “Bursa İli Mustafakemalpaşa İlçesi Millet Bahçesi ve  
Millet Bahçesine Ait Sosyal Donatılar İnşaatları İle Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından  
03.12.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Bursa İli Mustafakemalpaşa İlçesi  
Millet Bahçesi ve Millet Bahçesine Ait Sosyal Donatılar İnşaatları İle Altyapı ve Çevre  
Düzenlemesi İşi” ihalesine ilişkin olarak Dido-Ray Yapı San. Tic. A.Ş.nin 03.03.2021  
tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 9.03.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine,  
başvuru sahibince 18.03.2021 tarih ve 14350 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 18.03.2021  
tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2021/511 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) İdarece açıklanması istenilen iş kalemlerinin tamamı için açıklama yapılmadığı gibi  
aşırı düşük teklif açıklamalarının toplam teklif üzerinden verilmediği, söz konusu açıklamada  
karar damga vergisi, sözleşme damga vergisi ve on binde beş KİK payına ilişkin giderler  
(sözleşme giderleri) gösterilmediği, iş süresince şantiyede bulunması gereken teknik  
personellere ilişkin giderlerin açıklanmadığı, toplam teklif içerisindeki kâr oranı  
gösterilmediği, analiz ile açıklanması gereken iş kalemleri için analiz formatına uygun  
analizler yapılmadığı, analizlerde malzeme, işçilik, nakliye gibi alt girdiler gösterilmediği,  
analiz girdisi olan nakliyeye ilişkin açıklamalarında güncel katsayı ile nakliye formülleri  
kullanılmadığı, bazı iş kalemlerinde güncel resmi poz bulunmasına rağmen geçmiş yıllara ait  
güncel olmayan pozlar kullanılarak açıklama yapılmadığı, açıklama istenilen iş kalemlerinin  
analizlerinde bulunan açıklama istenilmeyen analiz girdileri için miktar ve birim fiyat  
belirtilmediği, açıklama kapsamındaki özel pozlu imalatlar için fiyat teklifleri ilgili faaliyet  
alanında iştigal etmeyen firmalardan alındığı ve özel pozlu ve paçal iş kalemlerine işçilik  
dahil fiyat alındığı,  
2) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.3’üncü maddesi gereği; analizleri oluşturan  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/017  
: 7  
: 28.04.2021  
: 2021/UY.II-881  
tüm girdilerin gösterilmeden açıklama yapıldığı,  
3) Analizlerde kullanılan iş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt  
analizlerde yer alan işçilik fiyatları 2020 yılına ilişkin saatlik asgari ücretin altında  
belirlendiği,  
4) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında verilen analizlerin Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin 45.1.3’üncü maddesinde yer alan açıklamaya “Anahtar teslimi götürü bedel  
işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve  
bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya  
iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun  
analizleri” uygun olarak yer verilmediği,  
5) Açıklama kapsamında sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş  
grupları için bir bedel gösterilmediği,  
6) Açıklama kapsamında sunulan analizlerde hangi kamu kurum ve kuruluşunun kar  
ve genel gider hariç birim fiyatını kullanıldığının belirtilmediği, bu analizlerde kullanılan  
rayiç bedellerin, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının rayiç bedellerinden düşük yazıldığı,  
ilgili analizler için sunulması gereken alt analizlerin tamamının sunulmadığı, sunulan alt  
analizlerde ise, yine rayiç bedellerin kamu kurum ve kuruluşlarının belirlediği fiyatlardan  
düşük yazıldığı, tüm bu analiz ve alt analizlerde rayiç bedellerden düşük yazılan bedeller için  
Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesinde belirtilen belgelerin sunulmadığı,  
7) Açıklama kapsamında sunulan analizlerde çarpım ve toplamlarda hata yapılmış  
olup düzeltilmesi durumunda analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olacağı,  
8) Açıklama kapsamında sunulan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat,  
havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait malzeme ve  
montaj bedellerinin ayrı ayrı gösterilmediği,  
9) Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda sunulan açıklamada; kullanılan  
yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanmadığı,  
10) Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda yapılan açıklamada; belirtilen çözüm,  
avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajının açıklanmadığı,  
11) Açıklama kapsamında sunulan sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin  
analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgelerden; a. Üçüncü kişilerden  
alınan fiyat teklifleri, b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri, c.  
Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat  
tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri, d. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/017  
: 7  
: 28.04.2021  
: 2021/UY.II-881  
tespit tutanakları, gerçeği yansıtmadığı ve piyasa bedellerinin çok altında bedeller içerdiği, bu  
durum da yapım işinin ihale dokümanında belirtilen şekilde tamamlanamamasına neden  
olacağı,  
12) Açıklama kapsamında sunulan ve üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin fiyat  
teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili  
olan meslek mensubu tarafından imza, iletişim bilgileri, kaşelenmesi/mühürlenmesinin  
yapılmadığı, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan ve üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olduğu, meslek  
mensubu tarafından yazılması gereken “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal  
defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve ( ) sayılı satış  
tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında  
olmadığını beyan ederim” ibaresi bulunmadığı, bununla birlikte sunulan ve üçüncü kişilerden  
alınan fiyat tekliflerinde ilgili satışların hangi (kaçıncı) geçici vergi beyanname döneminde  
yapıldığının belirtilmediği, belirtilen dönemlerin ilgili mevzuatın gerektirdiği dönemi  
kapsamadığı,.  
13) Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınmadığı,  
14) Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.13.3, 45.1.13.4 ve 45.1.13.5’nci madelerindeki  
bedeller için ihale tarihi hariç denmesine rağmen ihale tarihindeki bedeller dikkate alındığı,  
15) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan açıklamalarda ihale üzerinde  
bırakılan isteklinin (EK.O.7) formu ile açıklama yaptığı mallara ilişkin; Kamu İhale Genel  
Tebliğ’inin 45.1.13.6’ncı maddesinde yer alan “Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin  
olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması  
durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili  
olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen  
maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (EK.O.7) ile açıklama yapılabilir. Maliyetler dayanak  
alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta  
tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal  
miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir” açıklamasına rağmen kullanılması  
öngörülen mal miktarının yarısı kadar alım yapılmadığı,  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması ve son veya bir önceki  
geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü fiyat teklifi  
konusu mal miktarının en az 1/20’si kadar satış yapılmış olması gerekir. İsteklinin son veya  
bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere  
açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/017  
: 7  
: 28.04.2021  
: 2021/UY.II-881  
durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek bulunmayıp, sadece söz  
konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter YMM, SMMM ya da vergi  
dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.” denilmesine rağmen sunulan  
bedeller ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olduğu, öngördüğü fiyat  
teklifi konusu mal miktarının en az 1/20’si kadar satış yapılmadığı ve aşırı düşük açıklama  
kapsamında söz konusu satış faturalarının sunulmadığı,  
16) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesinde, “Tutanaklar fiyat  
teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
sunulacaktır. Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat  
teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit  
edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin  
olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve ( ) sayılı maliyet tespit  
tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim”  
ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir. Mala ilişkin fiyat teklifi verilebilmesi için ayrıca  
fiyat teklifini veren kişi tarafından son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde  
ihale konusu işte kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mal miktarının en az 1/20’si  
kadar alım yapılmış olması gerekir. Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi  
sunulabilmesi için öncelikle fiyat teklifini veren kişi tarafından son veya bir önceki geçici  
vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu  
mamul/mal/hizmet miktarının en az 1/20’si kadar satış yapılmış olması, teklif edilen birim  
fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve ( ) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki  
ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir. Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet  
gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş  
olması zorunlu değildir. Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak  
suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.” denilmektedir.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından açıklama kapsamında sunulan Ek-O.5, Ek-  
O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklar son veya bir önceki geçici vergi beyanname  
dönemine ilişkin olarak düzenlenmediği, tutanaklar aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
idareye sunulmadığı, maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) ile açıklama yapılan ve idareye sunulan  
tutanaklarda son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte  
kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mal miktarının en az 1/20’si kadar alım  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/017  
: 7  
: 28.04.2021  
: 2021/UY.II-881  
yapıldığına dair açıklama bulunmadığı, satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) ile açıklama  
yapılan idareye sunulan tutanaklarda son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde  
ihale konusu işte kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mamul/mal/hizmet miktarının en  
az 1/20’si kadar satış yapıldığına dair açıklama bulunmadığı, fiyat teklifinde “Bu fiyat  
teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek  
onaylanan (.../.../...) tarih ve (?) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama  
birim satış tutarının % 80?inin altında olmadığını beyan ederim” ibaresinin bulunmadığı,  
17) Sunulan açıklamada akaryakıt girdisi için öngörülen fiyatın EPDK tarafından il  
bazında günlük yayımlanan ilan tarihi ile ihale tarihi arasında açıklanan akaryakıt fiyatlarının  
% 90’ının altında olduğu, motorin girdisinin kg/TL cinsinden sunulmasında kesafet oranı ile  
yapılan çevirmeler hatalı yapılmış olduğu, kesafet oranı TSE standartlarının ilgili dönem ve  
coğrafi koşullarına uygun hesaplanmadığı,  
18) Sunulan açıklamada açıklama istenen imalat kalemleri için tablo halinde belirtilen  
analiz fiyatları ile icmal sayfasında sunulan analiz fiyatları uyuşmadığı,  
19) Açıklanması istenilen iş kalemleri ve açıklanması istenilmeyen iş kalemlerine ait  
cetveller ayrı ayrı sunulmadığı,  
20) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan açıklamalarda açıklama istenilen  
iş kalemlerinin tamamında hesap cetvelinde yer alan miktarlar yaklaşık maliyette yer alan  
miktarlardan farklı olarak belirtildiği,  
21) İsteklinin iş kalemlerine ilişkin hesapladığı metrajlar ile idarenin hesapladığı  
metrajların arasındaki farklılıkların isteklinin lehine %10’un üzerinde fiyat avantajı sağladığı,  
bu farklılık sonucu oluşan tutar isteklinin teklif tutarına eklendiğinde isteklinin sıralaması  
istekliye avantaj sağlayacak şekilde değiştiği, bu durum kabul edilebilir sınırın dışında  
olduğundan savunma veren firmanın savunması mevzuata uygun olmadığı,  
22) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan açıklamalarda açıklama istenilen  
iş kalemlerine ilişkin nakliye girdilerine ait bir fiyat/maliyet öngörülmediği, nakliye  
hesaplamaları hayali olduğu ve gerçekle bağdaşmadığı, savunma kapsamında sunulan  
analizlerde nakliye mesafeleri için idarenin belirlemiş olduğu nakliye mesafelerinden daha  
düşük nakliye mesafeleri kullanılarak açıklama yapıldığı, satış ve maliyet tespit  
tutanaklarında ilgili malların hangi üretim tesisinde üretildiği ve işin yapılacağı yere olan  
uzaklığı belgelendirilmediği ve nakliye mesafeleri mevzuata uygun olarak hesaplanmadığı,  
açıklama istenilen iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme vs. için üçüncü kişilerden alınan fiyat  
tekliflerinde nakliye dahil fiyat alınmadığı, nakliye dahil alınan fiyatlarda ise müstakil olarak  
nakliye formülleri ile gerçek mesafelere uygun olarak açıklanması gerektiği, açıklanması  
istenilen iş kalemlerine ait analiz formatlarında nakliye girdisine özel olarak yer verilmediği,  
dolayısıyla analiz kapsamında ayrıca açıklanması gerektiği, ancak nakliyeye ilişkin iş  
kalemlerinin farklı tür ve miktarda girdiler içeren iş kalemleri olması sebebiyle nakliye iş  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/017  
: 7  
: 28.04.2021  
: 2021/UY.II-881  
kalemlerine ilişkin fiyat teklifi alınması gerçekçi olamayacağı, fiyat teklifindeki nakliye  
bedellerinin daha önce gerçekleştirilmiş aynı yer, aynı mesafe, aynı tür ve girdileri içeren  
nakliye işleri sebebiyle teklif edilmiş olamayacağından, geleceğe dair bir fiyatlandırma  
yapılmasının mevzuata da uygun olmadığı, nakliye işlerine ait fiyatların liste halinde  
sunulmadığı,  
23) İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarında hazır beton  
girdisine ilişkin olarak yapılan açıklamanın Kamu İhale Genel Tebliğ’inin 45.1.13.16’ncı  
maddesine aykırı olduğu,  
idare tarafından belirlenen hazır beton üretim tesisi ile işin  
yapılacağı yer arasındaki azami mesafeden daha uzak mesafede bulunan firmadan fiyat teklif  
alınmak suretiyle açıklama yapıldığından açıklamanın mevzuata aykırı olduğu,  
24) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamalarında Tesis,  
makine, teçhizat ve diğer ekipman girdilerine ilişkin açıklamaların Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin 45.1.13.17’nci maddesine aykırı olduğu,  
25) Üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınmak suretiyle yapılan açıklamalarda belirtilen  
malzemeler/imalatlar ile idare tarafından açıklaması istenilen analizde bulunan  
malzemeler/imalatlar arasında uyumsuzluk olduğu,  
26) Üçüncü şahıslardan fiyat teklifi alınmak suretiyle açıklaması yapılan malzemelere  
ilişkin hazırlanan maliyet tespit tutanağı (EK-O.5), satış tutarı tespit tutanağı (EK-O.6),  
maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (EK-O.7) ve stok tespit tutanağının (EK-O.8) dayanağı olan  
faturalarda bulunan malzemelerle tutanaklarda ve fiyat teklifinde beyan edilen malzemelerin  
farklı olduğu iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
İhale üzerinde bırakılan Reman İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.nin aşırı düşük  
açıklama talebine vermiş olduğu cevabın idarece kabul edilmesinin mevzuata aykırı olduğuna  
yönelik iddianın incelenmesinde;  
Başvuruya konu ihalede, aşırı düşük açıklaması konu bakımından incelendiğinde; 287  
adet inşaat, 191 adet mekanik ve 218 adet elektrik iş kalemlerinin bulunduğu, bunlardan 61  
adet inşaat ve 12 tesisat (mekanik+elektrik) iş kalemleri açıklama istenilecek iş kalemi olarak  
,
belirlendiği ve aşırı düşük açıklamasına konu edildiği  
İhale üzerinde kalan istekli idarece açıklama istenilen 287 adet inşaat, 191 adet  
mekanik ve 218 adet elektrik iş kalemlerinin tamamı için açıklama yaptığı, karar damga  
vergisi, sözleşme damga vergisi, onbinde 5 KİK payına ilişkin giderlerin gösterildiği, iş  
süresince şantiyede bulunan teknik personel için giderlerin açıklandığı, açıklama istenilen iş  
kalemleri analizlerinin her birisi içinde kar miktarının öngörüldüğü, analiz ile açıklanması  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/017  
: 7  
: 28.04.2021  
: 2021/UY.II-881  
gereken iş kalemleri için analiz formatına uygun analizlerin yapıldığı, analizlerde malzeme,  
işçilik, nakliye gibi alt girdilerin gösterildiği, içerisinde nakliye olan iş kalemlerini Çevre ve  
Şehircilik Bakanlığı 2020 yılı resmi birim fiyatlarla açıklandığı, kullanılan resmi birim  
fiyatların tamamının 2020 yılı güncel fiyatları olduğu, anahtar teslimi götürü bedel teklif  
alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan  
iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı  
gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam  
bedelin gösterilmesi yeterli olduğundan, açıklama istenilmeyen analiz girdilerinin miktar ve  
birim fiyat girdilerinin belirtilmesinin gerekmediği, bununla birlikte, analizlerinin aşırı düşük  
teklif kalemleri toplam teklif üzerinden yapıldığı ve açıklama istenilmeyen kalemler için de  
965.869,33 TL bedel öngörüldüğü, açıklama kapsamındaki özel pozlu imalatlar için fiyat  
tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösteren firmalardan alındığının Ek.O6 satış tutarı  
tespit tutanaklarından ve ticaret unvanlarından anlaşıldığı, özel poz numaralı paçal iş  
kalemlerinde işçilik hariç malzeme+montaj fiyat tekliflerinin alındığının anlaşıldığı,  
başvuruya konu iddialar gerçeği yansıtmadığı anlaşıldığından iddianın yerinde olmadığı  
sonucuna varılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.3’üncü maddesinde İhale komisyonu teklifleri  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş  
kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre  
açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.açıklamasına yer verilmiştir.  
İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında, analizlerde  
açıklama istenilen 73 iş kalemi ve istenmeyen diğer tüm girdilere yer verdiği anlaşıldığından  
iddia yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.9’uncu maddesinde, İş kalemleri/gruplarına ait  
analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde  
yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.” açıklamasına yer verilmiştir.  
İhale üzerinde bırakılan isteklinin açıklamaya ilişkin analiz girdilerinin  
incelenmesinden, işçilik fiyatlarının 2020 yılına ilişkin saatlik ücret olan 13.08 TL’nin altında  
olmadığı (en düşük işçilik ücretinin 13.50 TL olduğu) anlaşıldığından iddianın yerinde  
olmadığına karar verilmiştir.  
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/017  
: 7  
: 28.04.2021  
: 2021/UY.II-881  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.3’üncü maddesinde, “İsteklilerden teklifleri  
kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli,  
Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin  
tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük  
teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit  
edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak  
yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri  
ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
…” açıklaması yer almaktadır.  
Yukarıdaki açıklama doğrultusunda, aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizler sunulduğu anlaşıldığından iddianın  
yerinde olmadığına karar verilmiştir.  
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.3’üncü maddesinde, “…Anahtar teslimi götürü  
bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi  
tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı  
ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen  
toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.” açıklaması yer almaktadır.  
Yukarıdaki açıklama doğrultusunda, aşırı düşük açıklaması kapsamında verilen  
cevapta, açıklama istenilmeyen kalemler için de 965.869,33 TL bedel öngörüldüğü  
anlaşıldığından iddianın yerinde olmadığına karar verilmiştir.  
6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.5 ve 1.6’ncı maddesinde, “İsteklilerin iş  
kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları  
veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları  
için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz  
numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları  
durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi  
6belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda  
da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını”  
kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/017  
: 7  
: 28.04.2021  
: 2021/UY.II-881  
halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş  
grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz  
düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde  
belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır  
Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından  
belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da  
belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13  
maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır. ” açıklaması,  
Aynı Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesinde de, “Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin,  
tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38  
inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına  
ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları  
gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.” açıklamalarına yer verilmiştir.  
Yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı  
düşük teklif sorgulamasına verile cevapların, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Kültür ve Turizm  
Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü, Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.nin 2020 yılı resmi  
birim fiyatlarının kar ve genel gider hariç resmi fiyatlarının üzerine kendi belirlediği kar ve  
genel gideri kullanılarak açıklandığı, rayiç bedellerin ilan edilen fiyatlardan düşük  
yazılmadığı, kamu kurum ve kuruluşları tarafından yayınlanan resmi birim fiyatlar  
kullanılarak, açıklanması gereken ve gerekmeyen tüm analiz girdilerine açıklamada yer  
verildiği ve ayrıca alt analiz girdilerinin açıklanmasının gerekli olmadığı anlaşıldığından  
iddianın yerinde olmadığına karar verilmiştir.  
7) Başvuru sahibinin 7’nci iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.8’inci maddesinde, “Aşırı düşük teklifine ilişkin  
olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına,  
birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun  
olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/017  
: 7  
: 28.04.2021  
: 2021/UY.II-881  
reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama  
hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası  
ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın  
üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.” açıklamasına yer verilmiştir.  
Yukarıda yer verilen açıklama doğrultusunda, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
sunulan analizlerde, çarpım ve toplamlarda hata yapılmadığı belirlendiğinden iddianın  
yerinde olmadığına karar verilmiştir.  
8) Başvuru sahibinin 8’inci iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.7’nci maddesinde, “İstekliler tarafından, inşaat iş  
kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat,  
havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz  
sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı  
gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.” açıklamasına yer verilmiştir.  
İhale üzerinde bırakılan isteklinin yapmış olduğu aşırı düşük teklif açıklaması  
kapsamında sunulan iş kalemleri/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelleri ayrı ayrı  
gösterildiği anlaşıldığından iddianın yerinde olmadığına karar verilmiştir.  
9) Başvuru sahibinin 9 ve 10’uncu iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.11-12 maddelerinde, “11.Yapım yönteminin  
ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım  
yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanması gereklidir.  
12 Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda;  
belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı  
açıklanmalıdır.” açıklamasına yer verilmiştir.  
İhale üzerinde bırakılan isteklinin yapmış olduğu aşırı düşük teklif açıklamasında, bir  
kısım iş kalemlerinde kamu kurum ve kuruluşların yayınlamış olduğu resmi birim fiyatlar, bir  
kısmında da fiyat teklifleri ile yapılan açıklama, yapım yönteminin ekonomikliği, seçilen  
teknik çözümler, ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı şartlar,  
teklif edilen işin özgünlüğü ve maliyet avantajının açıklaması olarak değerlendirildiği, öte  
yandan Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.11 ve 45.1.12’nci maddelerinde yer alan açıklama  
gereğince yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajından  
bahsedilebileceği, yine aynı şekilde, seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine  
getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir  
açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde  
elde edilen maliyet avantajının da açıklanmasından bahsedilebileceği, bu hususlarda istekli  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/017  
: 7  
: 28.04.2021  
: 2021/UY.II-881  
tarafından herhangi bir açıklama yapılmaması durumunda da mevzuata aykırılık  
oluşturduğuna yönelik değerlendirme yapılamayacağı dikkate alındığında iddiaların yerinde  
olmadığına karar verilmiştir.  
10) Başvuru sahibinin 11’inci iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesinde, “Teklifi aşırı düşük bulunan  
isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı  
Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş  
kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri  
sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.” açıklamalarına yer verilmiştir.  
Yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda, başvuruya konu iddianın incelenmesinde,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesinin b, c ve d bentlerinde yer alan  
açıklama yöntemlerinin kullanılmadığı, diğer taraftan üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınmak  
suretiyle yapılan açıklamalar da, fiyat teklifleri ile tutanaklar Kamu İhale Genel Tebliği’nde  
yer alan açıklamalara uygun olduğu anlaşıldığından, fiyat tekliflerinde yer alan fiyatların  
piyasa fiyatları ile açıklandığı anlaşıldığından iddianın yerinde olmadığına karar verilmiştir.  
11) Başvuru sahibinin 12’nci iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’nci maddesinde, “Teklifi oluşturan maliyet  
bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat  
teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili  
olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit  
tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat  
teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
sunulacaktır.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/017  
: 7  
: 28.04.2021  
: 2021/UY.II-881  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir. Mala ilişkin fiyat teklifi verilebilmesi için ayrıca fiyat teklifini veren kişi  
tarafından son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte  
kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mal miktarının en az 1/20’si kadar alım yapılmış  
olması gerekir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için öncelikle  
fiyat teklifini veren kişi tarafından son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde  
ihale konusu işte kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mamul/mal/hizmet miktarının en  
az 1/20’si kadar satış yapılmış olması, teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6)  
formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki  
birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan  
(.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış  
tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve  
iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.”  
açıklamasına yer verilmiştir.  
Yukarıda yer verilen açıklamalar doğrultusunda, başvuruya konu iddianın  
incelenmesinde, açıklama kapsamında sunulan ve üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin  
fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya  
yetkili olan meslek mensubu tarafından imzalandığı, iletişim bilgilerine yer verildiği,  
kaşelendiği/mühürlendiği, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan ve üçüncü  
kişilerden alınan fiyat teklifleri ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında  
kullanılmadığı gibi birim fiyat ortalamalarının %100’ün altında olmadığı, Bu fiyat  
teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek  
onaylanan (.../.../...) tarih ve (..) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama  
birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim” ibaresi meslek mensubu  
tarafından yazılarak imzalandığı, diğer taraftan sunulan ve üçüncü kişilerden alınan fiyat  
tekliflerinde ilgili satışların ihale tarihi dikkate alındığında, son veya bir önceki dönem geçici  
vergi beyanname dönemine ilişkin olduğu anlaşıldığından iddiaların yerinde olmadığında  
karar verilmiştir.  
13) Başvuru sahibinin 14’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.4-5 maddelerinde, “45.1.13.3. İsteklinin  
teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin açıklamalarında çimento veya demir  
ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile  
ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/017  
: 7  
: 28.04.2021  
: 2021/UY.II-881  
yeterlidir.  
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere  
ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet  
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması  
yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere  
ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)  
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve  
hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek:  
Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl,  
kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)  
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece  
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın  
belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir” açıklamalarına yer verilmiştir.  
Yukarıda yer verilen mevzuat açıklamaları doğrultusunda, ihale üzerinde kalan  
isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.3, 45.1.13.4 ve  
45.1.13.5’inci maddelerinde yer alan yöntemlerle yapılmadığı anlaşıldığından iddianın  
yerinde olmadığında karar verilmiştir.  
14) Başvuru sahibinin 15’inci iddiasına ilişkin olarak:  
İhale üzerinde kalan istekli tarafından “Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanağı” Ek-0.7  
tutanağı ile ilgili herhangi bir açıklama yapmadığı anlaşıldığından iddianın yerinde  
olmadığında karar verilmiştir.  
15) Başvuru sahibinin 16’ncı iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesinde, “Teklifi oluşturan maliyet  
bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat  
teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili  
olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit  
tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat  
teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
sunulacaktır.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/017  
: 7  
: 28.04.2021  
: 2021/UY.II-881  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir. Mala ilişkin fiyat teklifi verilebilmesi için ayrıca fiyat teklifini veren kişi  
tarafından son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte  
kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mal miktarının en az 1/20’si kadar alım yapılmış  
olması gerekir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için öncelikle  
fiyat teklifini veren kişi tarafından son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde  
ihale konusu işte kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mamul/mal/hizmet miktarının en  
az 1/20’si kadar satış yapılmış olması, teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6)  
formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki  
birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan  
(.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış  
tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve  
iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.”  
açıklamasına yer verilmiştir.  
Yukarıda yer verilen açıklamalar doğrultusunda, ihale üzerinde bırakılan istekli  
tarafından açıklama kapsamında sunulan Ek-O.5, Ek-O.6 numaralı tutanaklar son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlendiği ve Ek-O.7 ve Ek-O.8  
tutanakları ile hiçbir açıklama yapılmadığı,  
Ancak, Özel.YP-10 numaralı “Asma Germe Gölgelenme Elemanlı” iş kalemi için  
maliyete dayalı fiyat teklifi alındığı, fiyat teklifi üzerinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın,  
mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (28/12/2020)  
tarih ve (6) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının  
altında olmadığını beyan ederim.” ibaresine,  
Özel.MKP-01 “Giydirme Cam Cephe (Isı yalıtımlı, Temperli)” iş kalemi için maliyete  
dayalı fiyat teklifi alındığı, fiyat teklifi üzerinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin  
yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (25/12/2020) tarih ve (3)  
sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını  
beyan ederim.” ibaresine, yer verildiği, fiyat tekliflerinin maliyetler üzerinden verildiği,  
tutanakların ise satışlar üzerinden düzenlediği, fiyat teklifleri ile tutanakların birbiriyle  
uyumlu olmadığı, dolayısıyla isteklinin maliyete dayalı mı, yoksa satışlara dayalı mı açıklama  
yaptığı anlaşılamadığından yapılan açıklamanın mevzuata uygun olmadığı, bu nedenle ihale  
üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olarak  
değerlendirilemeyeceği anlaşıldığından iddianın yerinde olduğuna karar verilmiştir.  
16) Başvuru sahibinin 17’nci iddiasına ilişkin olarak:  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/017  
: 7  
: 28.04.2021  
: 2021/UY.II-881  
İhale ilan tarihinde (30.10.2020) yürürlükte bulunan Kamu İhale Genel Tebliği’nin  
45.1.13.14’üncü maddesinde, “İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK  
tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının (Ek ibare: 06/02/2018-30324  
R.G./5. md. ) % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir.”  
açıklamasına yer verilmiştir.  
Anılan Tebliğ açıklaması doğrultusunda, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük  
teklif açıklaması kapsamında sunmuş olduğu belgelerin incelenmesinden, 15.475.1001-K ve  
43.526.1104-AN poz numaralı iş kalemlerine ilişkin fiyat açıklamasında 10.160.1026  
numaralı mazot analiz girdilerinin bulunduğu, bu giderlerin de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından yayımlanan resmi birim fiyatlar kullanılarak açıklandığı, yapılan açıklamada  
herhangi bir kesafet hatasına rastlanmadığı anlaşıldığından iddianın yerinde olmadığına karar  
verilmiştir.  
17) Başvuru sahibinin 18’inci iddiasına ilişkin olarak:  
İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunmuş  
olduğu belgelerin incelenmesinden, ihale üzerinde bırakılan isteklinin icmal olarak sunmuş  
olduğu metraj, kar dahil fiyat ile imalat kalemleri için belirtilen ve tablo halinde sunulan  
analiz fiyatlarının bire bir uyumlu olduğu tespit edildiğinden iddianın yerinde olmadığına  
karar verilmiştir.  
18) Başvuru sahibinin 19’uncu iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.3’üncü maddesinin son fıkrasında, “Anahtar  
teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde,  
sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve  
birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin  
tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.” açıklamasına yer verilmiştir.  
Yukarıda yer verilen açıklama doğrultusunda, iş kalemlerine ilişkin cetveller ayrı ayrı  
sunulduğu anlaşıldığından iddianın yerinde olmadığına karar verilmiştir.  
19) Başvuru sahibinin 20 ve 21’inci iddiasına ilişkin olarak:  
İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük açıklaması kapsamında sunmuş olduğu  
metrajlar ile idare tarafından yaklaşık maliyet icmali ekinde bulunan metrajlar  
karşılaştırıldığında, istekli tarafından bazı iş kalemlerinin metrajları düşük, bazılarının ki ise  
idare tarafından belirlenen metrajlardan fazla olduğu tespit edilmiştir. Metraj farklılıklarının  
ihale üzerinde bırakılan istekli lehine %10’dan fazla fiyat avantajı oluşturup oluşturmadığına  
yönelik çalışmalar sonucunda, idare tarafından belirlenen metrajlar ile ihale üzerinde  
bırakılan isteklinin fiyatları çarpımı ve genel toplamına bakıldığında, idarenin metrajlarına  
göre yapılan hesaplamada fiyatın 16.180.236 TL olduğu, ihale üzerinde bırakılan istekli  
tarafından alınan metrajlara göre ise fiyatın 17.450.131 TL olarak oluştuğu tespit edilmiştir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/017  
: 7  
: 28.04.2021  
: 2021/UY.II-881  
Dolayısıyla ihale üzerinde bırakılan isteklinin metraj farklılıklarından kendisi lehine bir fiyat  
avantajı oluşturmadığı gibi, idare tarafından belirlenen metrajlara göre kendisi aleyhine  
1.269.895 TL fiyat dezavantajı oluştuğu belirlendiğinden başvuruya konu iddiaların yerinde  
olmadığına karar verilmiştir.  
20) Başvuru sahibinin 22’nci iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.15’inci maddesinde, “Sözleşme veya eklerinde,  
taş, kum, çakıl, gravye, balast, stabilize vb. yapı malzemelerinin idarenin belirlediği  
ocaklardan temininin öngörüldüğü haller dışında, bu Tebliğin 45.1.2 maddesi gereğince  
nakliye girdilerine ilişkin idarece belirtilen mesafelerden daha düşük mesafe kullanarak  
açıklama yapan isteklilerin, ihale konusu işe özgü alanlara ilişkin açıklamalarını kamu kurum  
ve kuruluşları tarafından düzenlenen veya onaylanan belgeler ile tevsik etmeleri  
gerekmektedir.açıklamasına yer verilmiştir.  
Yukarıda yer verilen açıklama doğrultusunda, İdare tarafından aşırı düşük teklif  
sorgulama yazısı ve ekinde, 15.150.1055 poz numaralı C 16/20, C 20/25 C 25/30, C 30/37 iş  
kalemleri için nakliye dahil açıklama istenildiği, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından da  
bu doğrultuda aşırı düşük teklif açıklaması yazısına uygun olarak, C 16/20, C 20/25 C 25/30,  
C 30/37 gri renkte, normal hazır beton dökülmesi iş kalemleri için Çevre ve Şehircilik  
Bakanlığının 2020 yılı beton nakli dahil resmi birim fiyatları ile açıklandığı, anılan  
Bakanlığın bu iş kalemleri için düzenlediği birim fiyat analizlerinin de nakliye fiyatı dahil  
analizler olduğu anlaşıldığından iddianın yerinde olmadığına karar verilmiştir.  
21) Başvuru sahibinin 23’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.16’ncı maddesinde, “Niteliği gereği  
üretiminden sonra belirli bir süre içerisinde imalata dönüştürülmesi gereken hazır betona  
ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçler ile açıklama  
yapılması esastır. İdarece, TS 13515 Standardında belirlenen süreler ile Karayolu Trafik  
Yönetmeliğinde düzenlenen azami hız sınırları dikkate alınarak, hazır beton üretim tesisi ile  
işin yapılacağı yer arasındaki azami mesafenin tespit edilmesi ve aşırı düşük tekliflere yönelik  
açıklama istenmesine ilişkin yazıda bu mesafeye yer verilmesi zorunludur. Fiyat teklifi ile  
açıklama yapılması halinde, idarece belirlenen mesafeden daha uzak mesafe kullanılamaz.”  
açıklamasına yer verilmiştir.  
Yukarıda yer verilen açıklama doğrultusunda, ihale üzerinde kalan isteklinin hazır  
betona ilişkin açıklamalarını Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan 2020 birim  
fiyatları ile yaptığı, fiyat teklifi ile açıklama yapmadığı anlaşıldığından iddianın yerinde  
olmadığına karar verilmiştir.  
22) Başvuru sahibinin 24’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/017  
: 7  
: 28.04.2021  
: 2021/UY.II-881  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.17’nci maddesinde, “Tesis, makine, teçhizat ve  
diğer ekipman (İş makinesi) analiz girdilerine ilişkin açıklamalar; resmi rayiçler veya  
isteklinin kendi malı olan iş makineleri için satın alma bedeli üzerinden yapılabilir. Üçüncü  
kişilerden alınan fiyat teklifi ancak resmi rayici bulunmayan iş makineleri için kullanılabilir.  
İsteklilerin kendi malı olan iş makinesinin satın alma bedeli üzerinden yapacağı  
açıklamalarda, bu hususları tevsik eden belgelerin açıklama kapsamında sunulması  
zorunludur. Ayrıca, bu açıklamada iş makinesine ilişkin tutar olarak;  
a) İş makinesinin satın alma tarihinden sonra amortisman süresinin dolmuş olması  
halinde, amortisman maliyeti katsayısı dışında kalan maliyet katsayıları (yedek parça, tamir-  
bakım, sermaye faizi-sigorta, nakil-montaj-demontaj) toplamı (ilgili analizde miktar kısmına  
yazılarak) ile resmi rayicin çarpılması sonucu bulunacak tutar,  
b) İş makinesinin satın alma tarihinden sonra amortisman süresinin dolmamış olması  
halinde ise, (a) bendinde hesaplanan tutarın altında olmamak koşuluyla, iş makinesinin satın  
alma bedeli ile analiz girdi miktarının çarpılması sonucu bulunacak tutar,  
kullanılabilecektir.açıklamasına yer verilmiştir.  
Yukarıda yer verilen açıklama doğrultusunda, ihale üzerinde bırakılan istekli  
tarafından makine ekipman vb. imalatlar için, idare tarafından sorgulanan B.15.44-AN poz  
numaralı “Her nevi zeminde tesfiye ve ince reglaj yapılması ve silindir ile sıkıştırılması” iş  
kaleminin analiz girdisi olan 10.120.1012 poz numaralı “Motor Greyder” ile 43.526.1104-AN  
poz numaralı “0 400 mm Muflu Beton Kanalizasyon Borularının Döşenmesi (500 dozlu,  
buhar kürlü, entegre contalı, başbağlama ve sızdırmazlık bedeli dahil)” iş kaleminin  
10.120.1008 poz numaralı “Ekskavatör” analiz girdilerinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığının  
2020 yılı resmi rayiç fiyat ile yapıldığı anlaşıldığından iddianın yerinde olmadığına karar  
verilmiştir.  
23) Başvuru sahibinin 25’inci iddiasına ilişkin olarak:  
İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında üçüncü  
kişilerden fiyat teklifi almak suretiyle yapmış olduğu açıklamalarda yer alan  
malzemeler/imalatlar ile idare tarafından açıklaması istenilen analizlerde bulunan  
malzemeler/imalatların adlarının uyumlu olduğu görüldüğünden iddianın yerinde olmadığına  
karar verilmiştir.  
24) Başvuru sahibinin 26’ncı iddiasına ilişkin olarak:  
İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında üçüncü  
şahıslardan fiyat teklifi alınmak suretiyle açıklaması yapılan malzemelere ilişkin hazırlanan  
tutanaklar ve dayanağı faturalarda bulunan malzeme ile fiyat teklifinde beyan edilen  
malzemelerin aynı olmadığı söylenemeyeceği iddianın yerinde olmadığına karar verilmiştir.  
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan Reman İnşaat  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2021/017  
: 7  
: 28.04.2021  
: 2021/UY.II-881  
Sanayi ve Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamasının reddedilmesi ve bu aşamadan  
sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.