Bilgi
İKN
2021/741344
Başvuru Sahibi
İsa Araç Kiralama Hizm. Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti.
İdare
Şişli Belediye Başkanlığı
İşin Adı
Sürücüsüz Araç Kiralama
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/004
: 35
: 19.01.2022
: 2022/UH.I-120
BAŞVURU SAHİBİ:
İsa Araç Kiralama Hizm. Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Şişli Belediye Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2021/741344 İhale Kayıt Numaralı “Sürücüsüz Araç Kiralama” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Şişli Belediye Başkanlığı tarafından 16.12.2021 tarihinde açık ihale usulü ile
gerçekleştirilen “Sürücüsüz Araç Kiralama” ihalesine ilişkin olarak İsa Araç Kiralama Hizm.
Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 10.12.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusu hakkında
idare tarafından süresi içinde karar alınmaması üzerine, başvuru sahibince 30.12.2021 tarih ve
61930 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 29.12.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet
başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/2197 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1-İhale konusu işte işin tamamı için teklif verileceği, ancak söz konusu işin büyüklüğü
sebebiyle ihalenin kısmi teklife açılması gerektiği,
2-Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.1’inci maddesinde, sözleşme hükümlerine uyulmaması
halinde uygulanacak asgari ceza oranının, sözleşme bedelinin on binde 1’i olduğunun
belirtildiği, ancak aykırılık hallerinin düzenlendiği tabloda farklı ceza oranlarının yer aldığı,
söz konusu cezaların ve ceza oranlarının işin sürdürebilirliği açısından olumsuz bir durum
yaratacağı, ayrıca Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.3’üncü maddesinde, gerçekleşmesi halinde
protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin idarece feshedileceği aykırılık halinin
düzenlendiği, ancak hem ceza kesilip hem de işin feshedilmesinin mevzuata aykırılık teşkil
ettiği; ayrıca, Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.2’nci maddesinde 5 farklı aykırılık halinin
belirtildiği, ancak hangi konudan kaç aykırılık hali oluştuğunda sözleşmenin feshedileceğine
ilişkin bir belirsizliğin olduğu, aykırılık hallerinden birinin “Teknik Şartnamede açıkça
belirtilen diğer haller” olduğu, bu düzenlemenin de belirsiz olduğu,
3-İhale konusu araçların teknik özellikleri itibariyle ve süre açısından temininin zor
olduğu, işin başlangıcının Ocak ayı olduğu, farklı model yaş gruplarındaki araçların
istenilmesinin ihaleye katılımı ve rekabeti engelleyeceği, araçların çoğunluğunun 2020 model
gibi yüksek bir modelde istenilmesinin ve km şartının getirilmesinin mevzuata aykırılık teşkil
ettiği; ayrıca ihale kapsamında çalıştırılacak araçların ihale süresince ne kadar km
yapacaklarının bilgisinin verilmediği, söz konusu araçların bakım, onarım ve yıpranma payı
göz önünde bulundurulduğunda istekliler açısından olumsuz bir durumun ortaya çıktığı, işin
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/004
: 35
: 19.01.2022
: 2022/UH.I-120
maliyetini etkileyen bu gider kalemlerinin fazlalığının işin sürdürebilirliği açısından da sıkıntı
yaratacağı, bu bakımdan ihale konusu araçların ihale süresince ne kadar km yapacağının
sözleşmeye bağlanmasının esas olduğu,
4- İşin başlangıcının 01/01/2022 tarihi olduğu, bu nedenle kasko değerinin 2021 Ocak
ayına göre hesaplanmasının ihaleye katılacak firmaların teklif fiyatlarına eksi bir maliyet
olarak yansıyacağı, dünyada ve ülkemizde yaşanan araç fiyatlarının aşırı değerlenmesi
sonucunda %2 kasko değerlenmesine göre kurumların ihaleye çıkmasının, işin sürdürebilirliği
ve araçların maliyetleri konusunda olumsuz bir durum ortaya çıkaracağı iddialarına yer
verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 55’inci maddesinde “Şikâyet başvurusu, ihale
sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin
farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci
maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün
içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan
hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının
ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı
tarihte başlar.
İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikâyetler birinci fıkradaki süreleri
aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar
yapılabilir…” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı
6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikâyet süresi; ihale sürecindeki şikâyete konu işlem veya
eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden
itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan
ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.
(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikâyetler, birinci
fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya
son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinin birinci
fıkrasında “(1) Süreler;
a) İlana yönelik başvurularda ilk ilan tarihini,
b) Ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan hükümleri için dokümanın
satın alındığı tarihi, belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan danışmanlık hizmet alımı
ihalelerinde ihale dokümanının teslim alındığı tarihi, zeyilnameye yönelik başvurularda ise
zeyilnamenin bildirildiği tarihi,
…
izleyen günden itibaren başlar.” hükmü,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/004
: 35
: 19.01.2022
: 2022/UH.I-120
İdari Şartname’nin “Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 20’nci maddesinde “20.1. Bu
ihalede işin tamamı için teklif verilecektir…” düzenlemesi,
17.11.2021 tarihinde yayımlanan ihale ilanının 9’uncu maddesinde “…Bu ihalede, işin
tamamı için teklif verilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
4734 sayılı Kanun’un yukarıda yer verilen 55’inci maddesinin birinci fıkrasında,
idareye şikâyet süresinin, ihale sürecindeki şikâyete konu işlem veya eylemlerin farkına
varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren anılan
Kanun’un 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere
yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gün olduğu, İhalelere Yönelik Başvurular
Hakkında Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinin birinci
fıkrasının (a) bendindeki düzenlemesinden, idareye şikâyet başvuru süresinin ihale
dokümanının ilana yansıyan hükümleri için ilk ilan tarihini izleyen günden itibaren
başlayacağı anlaşılmaktadır.
Başvuru sahibinin iddiasının İdari Şartname’nin ilana yansıyan anılan maddesinde yer
alan düzenlemesine yönelik olduğu, başvuru sahibinin bu iddiaya yönelik olarak ihale ilan
tarihi olan 17.11.2021 tarihini izleyen günden itibaren 10 gün içinde idareye şikâyet
başvurusunda bulunması gerekirken, bu süre geçtikten sonra 10.12.2021 tarihinde şikâyet
başvurusunda bulunulduğu anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının süre yönünden
reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanun’un “İdareye şikâyet başvurusu” başlıklı 55’inci
maddesinin birinci fıkrasında “Şikâyet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin
hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış
olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre
yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından
önce, ihaleyi yapan idareye yapılır.” hükmü,
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Tip Sözleşmeler” başlıklı 5’inci
maddesinde “…İdarelerce yapılacak sözleşmeler Tip Sözleşme hükümleri esas alınarak
düzenlenir…” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı
6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikâyet süresi; ihale sürecindeki şikâyete konu işlem veya
eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden
itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan
ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.
(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikâyetler, birinci
fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya
son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir…” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1)
Süreler;
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/004
: 35
: 19.01.2022
: 2022/UH.I-120
a) İlana yönelik başvurularda ilk ilan tarihini,
b) Ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan hükümleri için dokümanın
EKAP üzerinden e-imza kullanılarak indirildiği tarihi, zeyilnameye yönelik başvurularda ise
zeyilnamenin bildirildiği tarihi,
…izleyen günden itibaren başlar…” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Ön inceleme konuları ve ön inceleme üzerine yapılacak
işlemler” başlıklı 16’ncı maddesinde “(1) Başvurular öncelikle;
…
c) Başvurunun süresinde yapılıp yapılmadığı…” hükmü,
Söz konusu Yönetmelik’in “Ön inceleme konularına aykırılık üzerine alınacak
kararlar” başlıklı 17’nci maddesinde “(1) 16 ncı maddenin birinci fıkrası bakımından bir
aykırılığın tespiti üzerine Kurul tarafından başvurunun reddine karar verilir…” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği eki Hizmet Alımlarına Ait Tip
Sözleşme’nin “Sözleşmeye aykırılık halleri, cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı
maddesinde “16.1. İhale konusu işin niteliği ve özelliğine göre işin sözleşmesine uygun
olmayan haller ve idare tarafından uygulanacak cezalar aşağıda belirtilmiştir:
16.1.1. Sözleşme hükümlerine uyulmaması halinde uygulanacak asgari ceza oranı,
sözleşme bedelinin [bu kısma %1’den fazla olmamak üzere oran yazılacaktır.]’dır. Aynı fiilin
tekrarı halinde bu oran %50 artırımlı uygulanır.
16.1.2. Aşağıdaki tabloda yer alan aykırılık hallerinde aynı satırda belirtilen oranda
26.1
ceza uygulanır.
Bu aykırılıkların üçten az olmamak üzere, tabloda belirtilen sayıda
gerçekleşmesi halinde, ayrıca 4735 sayılı Kanunun 20’nci maddesinin (b) bendine göre
protesto çekmeye gerek kalmaksızın, son aykırılığa ilişkin ceza kesilmeden sözleşme feshedilir.
Sözleşme Bedeli
İhtar
Sözleşmenin
Üzerinden
Kesilecek Ceza
Oranı
Aykırılık Hali
Yapılacaktır/İhtar
Feshini Gerektiren
Yapılmayacaktır 26.2
Aykırılık Sayısı 26.3
1
2
3
…
16.1.3. Aşağıdaki aykırılık hallerinden birinin gerçekleşmesi halinde, 4735 sayılı
Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme
idarece feshedilir…” açıklaması,
Anılan Tip Sözleşme’nin 16.1.2’inci maddesine ilişkin ilişkin dipnotlarda;
“26.1.Bu kısma yazılacak oranlar, 16.1.1. inci maddede belirlenen asgari ceza
oranından yüksek olmakla birlikte sözleşme bedelinin %2’sinden fazla olamaz.
26.2. Bu kısımda, aykırılık hali için ceza uygulamaya başlamadan evvel daha önceki
bir aşamada ihtar yapılıp yapılmayacağı belirtilecektir.
26.3. Bu kısma yazılacak sayı 3’ten az olamaz.” açıklaması,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/004
: 35
: 19.01.2022
: 2022/UH.I-120
Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşmeye aykırılık halleri, cezalar ve sözleşmenin feshi”
başlıklı 16’ncı maddesinde “16.1. İhale konusu işin niteliği ve özelliğine göre işin
sözleşmesine uygun olmayan haller ve idare tarafından uygulanacak cezalar aşağıda
belirtilmiştir:
16.1.1. Sözleşme hükümlerine uyulmaması halinde uygulanacak asgari ceza oranı,
sözleşme bedelinin On Binde 1,00’dır. Aynı fiilin tekrarı halinde bu oran %50 artırımlı
uygulanır.
16.1.2. Aşağıdaki tabloda yer alan aykırılık hallerinde aynı satırda belirtilen oranda
ceza uygulanır. Bu aykırılıkların üçten az olmamak üzere, tabloda belirtilen sayıda
gerçekleşmesi halinde, ayrıca 4735 sayılı Kanunun 20’nci maddesinin (b) bendine göre
protesto çekmeye gerek kalmaksızın, son aykırılığa ilişkin ceza kesilmeden sözleşme feshedilir.
Sözleşmenin
Sözleşme
Feshini
İhtar
Yapılacaktır /
İhtar
Bedeli
Üzerinden
Kesilecek
Ceza
Gerektiren
Aykırılık
Sayısı
Sıra
No
Aykırılık Hali
Yapılmayacaktır
Oranı
İkame
tahsis
aracın
edilmemesi,
Kiralanacak
araçların
kullanma
esnasında
lastiklerinin,
deformasyona
uğraması veya
diş
yasal
derinliği
sınırın
altına düşmesi
halinde lastik
değişikliklerinin
yapılmaması, Kış
Lastiği
5
İhtar
Yapılacaktır.
On Binde
1,50
1
Uygulanması
Yönetmeliğine
istinaden
araçların
mevsimsel
koşullara bağlı
lastik
değişikliklerinin
süresi
içinde
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/004
: 35
: 19.01.2022
: 2022/UH.I-120
yapılmaması,
İdareden
kaynaklanmayan
sebeplerle
yüklenici
tarafından araç
muayenesinin
zamanında
yaptırılmaması
ve
Teknik
Şartnamede
açıkça belirtilen
diğer haller
16.1.3. Aşağıdaki aykırılık hallerinden birinin gerçekleşmesi halinde, 4735 sayılı
Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme
idarece feshedilir.
Yüklenici tarafından araçların kısmen veya tamamen izinsiz iş başından çekilmesinin
tespiti halinde, 4735 sayılı Kanunun 20’nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye
gerek kalmaksızın sözleşme idarece feshedilir.
16.1.4. Kesilecek cezanın toplam tutarı, hiçbir durumda, sözleşme bedelinin %30’unu
geçemez. Toplam ceza tutarının, sözleşme bedelinin %30’unu geçmesi durumunda, bu orana
kadar ceza uygulanır ve 4735 sayılı Kanun’un 20’nci maddesinin (b) bendine göre protesto
çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilir.
16.2. Yukarıda belirtilen cezalar ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın
yükleniciye yapılacak ödemelerden kesilir. Cezanın ödemelerden karşılanamaması halinde
ceza tutarı yükleniciden ayrıca tahsil edilir.
16.3. 4735 sayılı Kanunun 20’nci maddesi gereğince yapılacak ihtarda belirtilen
sürenin bitmesine rağmen aynı durumun devam etmesi halinde, ayrıca protesto çekmeye gerek
kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminat gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek
hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir…” düzenlemesi yer almaktadır.
Sözleşme Tasarısı’nın 16’ncı maddesinde yer verilen düzenleme incelendiğinde;
16.1.1’inci maddesinde sözleşme hükümlerine uyulmaması halinde uygulanacak
asgari ceza oranının, sözleşme bedelinin on binde 1’i olarak düzenlendiği,
16.1.2’nci maddesindeki tabloda 5 farklı aykırılık halinin tek satırda sıralandığı,
sözleşme bedeli üzerinden kesilecek ceza oranının sözleşme bedelinin on binde 1,5’i olarak
düzenlendiği, sözleşmenin feshini gerektiren aykırılık sayısının 5 olduğu,
16.1.3’üncü maddesinde de “Yüklenici tarafından araçların kısmen veya tamamen
izinsiz iş başından çekilmesinin tespiti” halinin bir defa gerçekleşmiş olsa dahi protesto
çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin idarece feshedileceği münferit aykırılık hali olarak
düzenlendiği tespit edilmiştir.
Diğer yandan, başvuru sahibinin ihale dokümanını 10.12.2021 tarihinde edindiği, aynı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/004
: 35
: 19.01.2022
: 2022/UH.I-120
tarihte idareye şikâyet başvurusunda bulunduğu, fakat bu başvuruda itirazen şikâyet
başvurusunda yer alan “Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.2’nci maddesinde 5 farklı aykırılık halinin
belirtildiği, ancak hangi konudan kaç aykırılık hali oluştuğunda sözleşmenin feshedileceğine
ilişkin bir belirsizliğin olduğu, aykırılık hallerinden birinin “Teknik Şartnamede açıkça
belirtilen diğer haller” olduğu, bu düzenlemenin de belirsiz olduğu” şeklindeki iddiaya yer
vermediği görülmüştür.
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Tip Sözleşmeler” başlıklı 5’inci
maddesi uyarınca, idarelerce yapılacak sözleşmelerde Tip Sözleşme hükümlerinin esas
alınacağı düzenlenmiş ve Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ekinde yer alan
Hizmet Alımları Tip Sözleşmesi’nin 16’ncı maddesinde cezaların ne şekilde düzenleneceği
belirtilmiştir. Buna göre, söz konusu Tip Sözleşme’nin 16.1.1’inci maddesinde sözleşme
hükümlerine uyulmaması halinde uygulanacak asgari ceza oranına yer verileceği, 16.1.2’nci
maddesinde yer alan tabloda aykırılık hallerinin sıralanacağı, bununla birlikte bu tabloda ihtar
yapılıp yapılmayacağı, sözleşme bedeli üzerinden kesilecek ceza oranı ve sözleşmenin feshini
gerektiren aykırılık sayısına da yer verileceği, tabloda yer alacak ceza oranlarının 16.1.1. inci
maddede belirlenen asgari ceza oranından farklı olmakla birlikte, sözleşme bedelinin
%2’sinden fazla olamayacağı, 16.1.3’üncü maddesinde ise bir defa gerçekleşmiş olsa dahi
protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin idarece feshedileceği aykırılık hallerinin
düzenleneceği belirtilmiştir.
Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.1’inci maddesinde, sözleşme hükümlerine uyulmaması
halinde uygulanacak asgari ceza oranının, sözleşme bedelinin on binde 1’i olarak
düzenlendiği, 16.1.2’nci maddesinde yer alan tabloda, bu maddeye ilişkin 26.1’inci dipnottaki
açıklamaya uygun şekilde anılan asgari orandan farklı, ancak sözleşme bedelinin %2’sini
aşmayan oranda bir oran (sözleşme bedelinin on binde 1,5’i) belirlenmesinin mevzuata uygun
olduğu anlaşılmış olmakla birlikte; 16.1.1’inci maddede sözleşmeye uygun olmayan genel
aykırılık hallerinin belirlendiği, 16.1.2’nci maddede ise sözleşmeye uygun olmayan özel
aykırılık hallerinin belirlenmesi gerektiği, idarece 16.1.2’nci maddede “Teknik Şartnamede
açıkça belirtilen diğer haller” şeklinde bir aykırılık halinin düzenlendiği, yani Teknik
Şartname hükümlerine uyulmaması durumunun idarece özel aykırılık hali olarak
düzenlendiği, ancak Teknik Şartname hükümlerine uyulmamasının, sözleşmeye uygun
davranmamakla aynı anlama geldiği ve genel aykırılık hali kapsamında değerlendirilmesi
gerektiği anlaşılmış olup, sözleşme hükümlerine uyulmaması/Teknik Şartname hükümlerine
uyulmaması durumunda Sözleşme Tasarısı’nda yer verilen iki farklı ceza oranından (sözleşme
bedelinin on binde 1’i veya on binde 1,5’i) hangisinin uygulanacağı hususunda belirsizlik
olduğu tespit edilmiştir.
Açıklanan nedenlerle, bahse konu düzenlemenin, belirsizlik ve tereddüt doğurucu
nitelikte olduğu ve sözleşmenin uygulanması aşamasında farklı uygulamalara sebebiyet
verebileceği, dolayısıyla Sözleşme Tasarısı’nda yer verilen düzenlemelerin mevzuata uygun
olmadığı ve başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.3’üncü maddesinde “Yüklenici tarafından
araçların kısmen veya tamamen izinsiz iş başından çekilmesinin tespiti” halinin bir defa
gerçekleşmiş olsa dahi protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin idarece feshedileceği
münferit aykırılık hali olarak düzenlendiği görülmüş olup, bu aykırılığın 16.1.2’nci maddede
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/004
: 35
: 19.01.2022
: 2022/UH.I-120
belirtilen hallerden farklı olduğu anlaşıldığından, başvuru sahibinin hem ceza kesilip hem de
işin feshedilmesinin mevzuata aykırılık teşkil ettiği şeklindeki iddiasının da yerinde olmadığı
sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan, başvuru sahibinin iddialarından birinin “Sözleşme Tasarısı’nın
16.1.2’nci maddesinde 5 farklı aykırılık halinin belirtildiği, ancak hangi konudan kaç
aykırılık hali oluştuğunda sözleşmenin feshedileceğine ilişkin bir belirsizliğin olduğu,
aykırılık hallerinden birinin “Teknik Şartnamede açıkça belirtilen diğer haller” olduğu, bu
düzenlemenin de belirsiz olduğu” görülmekle birlikte, başvuru sahibinin bahse konu
iddiasının ihale dokümanını EKAP üzerinden indirdiği 10.12.2021 tarihini izleyen günden
itibaren on gün içinde ve her durumda ihale tarihinden üç iş günü öncesine kadar yazılı olarak
başvuruya konu edilmesi ve somut durumda en geç 10.12.2021 tarihine kadar ihale
dokümanına yönelik olarak başvuruda bulunulması gerekirken, anılan iddiaya bu süre
geçtikten sonra 30.12.2021 tarihinde itirazen şikâyet başvuru dilekçesinde yer verildiği
anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının süre yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna
varılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde
“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,
Anılan Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “…İhale konusu mal veya
hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan
teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği
sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için
fırsat eşitliği sağlayacaktır.
Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu
sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve
tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün
belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer
verilmeyecektir.
Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik
özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde "veya dengi" ifadesine yer verilmek
şartıyla marka veya model belirtilebilir.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teknik Şartname” başlıklı 16’ncı
maddesinde “(1) İşin teknik ayrıntılarını ve şartlarını gösteren bir teknik şartname
hazırlanarak ihale dokümanına dâhil edilir. Teknik şartnamelerde belirlenecek teknik
kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici
hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlaması zorunludur.
(2) Teknik şartnamede, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara
uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamede teknik özelliklere ve
tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün
belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemez.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/004
: 35
: 19.01.2022
: 2022/UH.I-120
Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik
özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde "veya dengi" ifadesine yer verilmek
şartıyla marka veya model belirtilebilir.” hükmü yer almaktadır.
Teknik Şartname’nin “Araçların Özellikleri” başlıklı 5’inci maddesinde araçların
özelliklerine ve en fazla kaç km’de olacaklarına dair düzenlemelere yer verildiği görülmüştür.
Aynı Teknik Şartname’nin “TİP 21- AMBULANS ARACI (ŞOFÖRSÜZ ve SAĞLIK
PERSONELSİZ HASTA NAKİL AMBULANSI) (2 adet)” başlıklı 5.21’inci maddesinde
“Hastaların sağlık kurumundan eve ve evden sağlık kurumuna nakli için aşağıda belirtilen
miktar ve özellikte ambulansın 24 saat esasına göre şoförsüz ve sağlık personelsiz olarak
kiralama işidir.
Hasta Nakil Ambulansı Olarak Kullanılacak Araçların Taşıt Olarak Özellikleri
1-…
a) Ambulans olarak kullanılacak araçlar, 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolu
Trafik Kanunu’na uygun olmalı ve araç iş bitimine kadar 3 (üç) yaşını doldurmamış
olmalıdır…” düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşe başlama
tarihi 01.01.2022; işi bitirme tarihi 30.09.2024…” düzenlemesi yer almaktadır.
Anılan Teknik Şartname düzenlemelerinin incelenmesinden ihale konusu araçların km
ve model yılı bilgilerinin aşağıdaki tabloda belirtildiği şekilde olduğu görülmüştür:
En fazla
km miktarı
30.000 km
30.000 km
30.000 km
30.000 km
Model
yılı
2020
2020
2020
2020
Araç Tipleri
1 TİP 1- SEDAN TİPİ BİNEK ARAÇ (20 Araç x 33 Ay)
2 TİP 2- SEDAN TİPİ BİNEK ARAÇ (31 Araç x 33 Ay)
3 TİP 3- SEDAN TİPİ BİNEK ARAÇ (12 Araç x 33 Ay)
4 TİP 4- HAFİF TİCARİ ARAÇ (35 Araç x 33 Ay)
TİP 5- ÇİFT KABİN AÇIK KASALI KAMYONET (8 Araç x
33 Ay)
5
30.000 km
2020
6 TİP 6- VAN ÇİFT SIRALI KAMYONET (5 Araç x 33 Ay)
7 TİP 7- OTOBÜS (29+1) (15 Araç x 33 Ay)
8 TİP 8- OTOBÜS (35+1+1) (2 Araç x 33 Ay)
9 TİP 9- MİNiBÜS (16+1) (6 Araç x 33 Ay)
10 TİP 10- OTOBÜS (50+1+1) (1 Araç x 100 Gün)
11 TİP 11- MOTOSİKLET (3 Araç x 33 Ay)
12 TİP 12- MOTOSİKLET (2 Araç x 33 Ay)
13 TİP 13- MOTOSİKLET (1 Araç x 33 Ay)
14 TİP 14- KAMYONET (4 Araç x 33 Ay)
30.000 km
75.000 km
80.000 km
100.000 km
40.000 km
2.500 km
2.500 km
2.500 km
30.000 km
2020
2019
2019
2019
2019
2020
2020
2020
2020
TİP 15- TEK DİNGİLLİ DAMPERLİ KAMYON -7,5
TONLUK İSTİHDAM (3 Araç x 33 Ay)
TİP 16- 3 DİNGİLLİ DAMPERLİ KAMYON (1 Araç x 33
Ay)
15
30.000 km
60.000 km
2020
2020
16
TİP 17-İŞ MAKİNESİ HİDROLİK KIRICI TESİSATLI-
KANAL KAZIYICI VE YÜKLEYİCİ (3 Araç x 33 Ay)
17
-
2019
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/004
: 35
: 19.01.2022
: 2022/UH.I-120
18 TİP 18- FORKLİFT(1 Araç x 33 Ay)
-
-
2018
2018
2019
2020
TİP 19- LASTİKLİ KAZIYICI - YÜKLEYİCİ ESKAVATÖR
(1 Araç x 33 Ay)
19
20 TİP 20- SEPETLİ ARAÇ (1 Araç x 540 Gün)
-
-
TİP 21- AMBULANS ARACI (ŞOFÖRSÜZ) (2 Araç x 33
Ay)
21
TİP 22- KOLTUKSUZ MİNİBÜS (KAMYONET-
PANELVAN KISA ŞASE) (2 Araç x 33 Ay)
23 TİP 23- KAMYONET PANELVAN (1 Araç x 33 Ay)
22
30.000 km
30.000 km
30.000 km
2020
2020
2020
TİP 24- PANELVAN (SOĞUTUCU FRİGORİFİK ARAÇ)
(1 Araç x 33 Ay)
24
TİP 25- KAMYONET (SOĞUTUCU FRİGORİFİK ARAÇ -
25 18 C)
30.000 km
2020
(1 Araç x 33 Ay)
26 TİP 26- MİNİBÜS (1 Araç x 33 Ay)
27 TİP 27- MİNİBÜS (ENGELLİ ARACI) (2 Araç x 33 Ay)
28 TİP 28- İKRAM ARACI/MOBİL BÜFE (2 Araç x 33 Ay)
29 TİP 29- KAMYONET (1 Araç x 33 Ay)
Toplam 29 tip aracın;
30.000 km
30.000 km
10.000 km
30.000 km
2020
2020
2020
2020
-15’inin 2020 model ve en fazla 30.000 km’de,
- Tip 7- otobüs (29+1) (15 araç)’ın 2019 model ve en fazla 75.000 km’de,
- Tip 8- otobüs (35+1+1) (2 araç )’ın 2019 model ve en fazla 80.000 km’de,
- Tip 9- minibüs (16+1) (6 araç)’ın en fazla 2019 model ve 100.000 km’de,
- Tip 10- otobüs (50+1+1) (1 araç)’ın 2019 model ve en fazla 40.000 km’de,
- Tip 11- motosiklet (3 araç)’ın, Tip 12- motosiklet (2 araç)’ın ve Tip 13- motosiklet (1
araç)’ın 2020 model ve en fazla 2.500 km’de,
-Tip 16-3 dingilli damperli kamyon (1 araç)’ın 2020 model ve en fazla 60.000 km’de,
-Tip 28-ikram aracı/mobil büfe (2 Araç)’ın 2020 model ve en fazla 10.000 km’de
olmasının istenildiği,
Bununla birlikte araçların niteliği gereği, Tip 17- iş makinesi hidrolik kırıcı tesisatlı-
kanal kazıyıcı ve yükleyici (3 araç), Tip 18- forklift (1 araç), Tip 19- lastikli kazıyıcı -
yükleyici eskavatör (1 araç), tip 20- sepetli araç (1 araç) ve Tip 21- ambulans aracı (2 araç)
için bir km belirlemesinin yapılmadığı, sadece Tip 21- ambulans aracının iş bitimine kadar 3
(üç) yaşını doldurmamış olmasının istenildiği tespit edilmiştir.
İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgeler çerçevesinde ihale dokümanında yer
verilen düzenlemeler incelendiğinde, farklı nitelikteki araçlar için belirli model yılı ve
kilometre sınırının istenildiği anlaşılmış olup, idare tarafından başvuru sahibinin şikâyetine
süresi içinde bir cevap verilmediği görülmüştür.
İhale dokümanı düzenlemeleri ile araçlar için istenilen şartların belirlenmesinde,
Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesinde yer alan temel ilkelere uyulması noktasında
idarenin yükümlülüklerinin bulunduğu; ihtiyacı olan hususların tespiti noktasında da idarenin
belli bir serbestiye sahip olduğu, ancak yapılacak düzenlemelerin ihaleye katılımı
daraltmamasının esas olduğu anlaşılmıştır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/004
: 35
: 19.01.2022
: 2022/UH.I-120
Şikâyete konu ihalede araçların Şişli Belediyesi ilçe sınırlarındaki tüm hizmet
noktaları ile tüm Türkiye'de kullanılmasının öngörüldüğü, alım konusu araçlara getirilen
model yılı (2018, 2019, 2020) sınırlamasının işin süresi (33 ay) dikkate alındığında idarenin
ihtiyaçları doğrultusunda takdir yetkisi kapsamında yer aldığı değerlendirilmekle birlikte,
araç tipine göre 2.500 km ile 100.000 km arasında değişen km sınırı getirilmesinin, maliyet
oluşturma noktasında rekabeti daralttığı aşikâr olup, nihai amacı kamu yararının sağlanması
olan düzenlemenin gerekçesinin idarece açık ve net bir şekilde ortaya konulmuş olması
gerekmektedir.
Şikâyete konu ihalenin tarihinin 16.12.2021 olduğu, örneğin, 2020 model binek
araçlar için idarece azami sınır olarak belirlenen 30.000 km mesafesinin ihale tarihine kadar
olan sürede katedilmiş olma ihtimalinin yüksek olduğu, nitekim azami km sınırı belirlenen
araçların şikâyete konu ihaleye benzer nitelikte bir işte çalıştırılmış olması halinde, işin süresi
daha kısa olsa bile idarece belirlenen azami km sınırları dışında kalabileceği değerlendirilmiş
olup; bahse konu ihalede 37 adet ihale dokümanının satın alındığı ve ihaleye 4 isteklinin
teklif verdiği, 2 isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, kalan 2 istekliden birinin
teklifinin idarece hazırlanan yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu, bu nedenle ihalenin fiyat
teklifi idarece uygun görülen tek istekli olan Meltem Turizm Nakliyat Oto Alım Satım ve
Yedek Parça San. Tic. Ltd. Şirketi- Çavuşoğlu Yedek Parça Oto. İnş. Tic. ve Paz. Ltd. Şti. İş
Ortaklığı üzerinde bırakıldığı hususları da bir arada değerlendirildiğinde, bahse konu
düzenlemelerin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun temel ilkelerine aykırı olduğu
görülmüştür.
Söz konusu km sınırının gerekçesinin idare tarafından açıkça belirtilmediği, şikâyeti
üzerine başvuru sahibine de bir cevap verilmediği göz önünde bulundurulduğunda, araç
tiplerine göre getirilmiş olan km sınırının düşük olduğu, idarenin kendisine tanınan takdir
yetkisi kapsamında değerlendirilebilmesinin mümkün olmadığı ve şikâyete konu km şartı ile
rekabet ilkesinin kısıtlandığı anlaşılmıştır. Bu bağlamda, km sınırının ihalede daha yeni
araçların kiralanmasını/satın alınmasını gerekli kılacağı ve bunun da teklif maliyetlerinin
yükselmesine sebep olacağı, bahse konu düzenlemenin bu şartlar altında objektif bir kriter
olarak değerlendirilemeyeceği, rekabet ilkesi açısından uygun olmadığı ve ihaleye katılımı
kısıtlayıcı nitelikte olduğu anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu
sonucuna varılmıştır.
Bununla birlikte, Tip 21- ambulans aracının 2020 model ve iş bitimine kadar 3 yaşını
doldurmamış olmasının istenildiği ve işin süresinin de 33 ay olduğu dikkate alındığında, bu
şartların birlikte sağlanmasının mümkün olmadığı; örneğin, alım konusu ambulansın 2020 yılı
Aralık ayında alınmış olması halinde, 2023 yılı Aralık ayında 3 yaşını doldurmuş olacağı, bu
durumda aracın işin bitim tarihinden (30.09.2024) önce 3 yaşını doldurmamış olması şartının
sağlanamayacağı anlaşılmış olup, bahse konu düzenlemenin de birbiriyle çelişkili olduğu
sonucuna varılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’in “Genel esaslar”
başlıklı 6’ncı maddesinin 2’nci fıkrasının (a) bendinde “Şoför giderleri hariç yapılan taşıt
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/004
: 35
: 19.01.2022
: 2022/UH.I-120
kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım,
sigorta ve benzeri giderler dâhil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri
Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı itibarıyla
uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası
değerinin %2'sini aşmayacaktır.” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “Genel Hükümler” başlıklı 7’nci maddesinde “…237 sayılı Taşıt
Kanunu. 17.03.2006 tarih ve 2006/10193 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 02.10.2014 tarih
ve 29137 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında belirtilen araç tipleri ilgili kararlarda belirtilen
şartlarda Binek araçlar yerli menşeili olacaktır. İlgi Bakanlar Kurulu Kararında belirtilen
araçlar için (Binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi) Teklif
Edilen Aylık Kiralama Bedeli (KDV hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri
giderler dâhil) harcama talimatının verildiği yılın Ocak ayı İtibariyle Türkiye Sigorta.
Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayınlanan Motorlu Kara Taşıtları Kasko
Değer Listesinde yer alan Tip 1, Tip 2 ve Tip 3 deki araçlar için Kasko Sigorta Değerinin
%2'sini aşmayacaktır…” düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşe başlama
tarihi 01.01.2022; işi bitirme tarihi 30.09.2024…” düzenlemesi yer almaktadır.
Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’in “Genel esaslar”
başlıklı 6’ncı maddesinin 2’nci fıkrasının (a) bendinde yer verilen düzenleme gereğince, şoför
giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedelinin, taşıtın Türkiye Sigorta,
Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının
verildiği yılın ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde
yer alan kasko sigortası değerinin %2'sini aşmayacağı, Teknik Şartname’nin 7’nci
maddesindeki düzenlemenin de anılan düzenleme ile uyumlu olduğu anlaşılmıştır.
İhale konusu işte ihale onayının 15.11.2021 tarihinde alındığı, harcama talimatının
2021 yılı içinde verildiğinin anlaşıldığı, dolayısıyla aylık kiralama bedelinin tespitinde
harcama talimatının verildiği yıl olan 2021 yılının Ocak ayı itibariyle yayınlanan Motorlu
Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko değerinin esas alınmasının mevzuata
uygun olduğu anlaşılmış olup, başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı
sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle
giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin
iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/004
: 35
: 19.01.2022
: 2022/UH.I-120