Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü
/
2022/878392-Genel Müdürlük ve Ek Hizmet Binalarında Personel Taşıma
Bilgi
İKN
2022/878392
Başvuru Sahibi
Ankara Ulaşım Hiz. A.Ş.
İdare
Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü
İşin Adı
Genel Müdürlük ve Ek Hizmet Binalarında Personel Taşıma
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/056
: 15
: 30.11.2022
: 2022/UH.I-1485
BAŞVURU SAHİBİ:
Ankara Ulaşım Hiz. A.Ş.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2022/878392 İhale Kayıt Numaralı “Genel Müdürlük ve Ek Hizmet Binalarında Personel
Taşıma” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından 11.10.2022 tarihinde açık ihale
usulü ile gerçekleştirilen “Genel Müdürlük ve Ek Hizmet Binalarında Personel Taşıma”
ihalesine ilişkin olarak Ankara Ulaşım Hiz. A.Ş.nin 04.11.2022 tarihinde yaptığı şikâyet
başvurusunun, idarenin 10.11.2022 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince
21.11.2022 tarih ve 61786 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 21.11.2022 tarihli dilekçe ile
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur
Başvuruya ilişkin olarak 2022/1336 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İdarece aşırı düşük teklif sorgulama yazısında önemli teklif bileşeni olarak
amortisman bedeli ve yakıt giderlerinin belirlendiği, ihale dokümanında kendi malı araç
çalıştırılmasına yönelik herhangi bir düzenleme bulunmadığı, iş kapsamında kiralama yoluyla
edinilen araçların çalıştırılacağı, bu nedenle aşırı düşük teklif açıklamasında amortisman
bedeline ilişkin herhangi bir açıklamanın yapılmadığı, ancak idarece kiralamaya yönelik fiyat
tekliflerinin sunulmaması sebebiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, aşırı düşük
teklif sorgulama yazısında araç kiralama maliyetine yönelik bir ibare yer almadığından
önemli teklif bileşeni olarak belirlenmeyen bir gider kalemini açıklama yükümlülüklerinin
bulunmadığı,
2) İdarece teklifler açıklanıp aşırı düşük teklif sorgulama işlemlerinin
tamamlanmasından sonra yaklaşık maliyetin piyasa rayiçlerini yansıtmadığı gerekçe
gösterilerek ihalenin iptal edilmesinin hukuka aykırı olduğu, ihaleye teklif sunan isteklilerin
ihale öncesinde yaklaşık maliyeti bilmelerinin mümkün olmadığı, dolayısıyla sınır değerin
altında teklif sunan isteklilerin amortisman ve akaryakıt giderlerini açıklamak suretiyle
savunmada bulunmalarının mümkün olduğu, sundukları aşırı düşük teklif açıklamalarının
kabulü ile tekliflerinin (15.240.720,00 TL) geçerli olacağı ve idarenin iptal gerekçesi olarak
öne sürdüğü 18.523.800,00 TL’lik teklifin piyasa fiyatlarının çok üzerinde olduğu yönündeki
iptal gerekçesinin geçerliliğinin kalmayacağı iddialarına yer verilmiştir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/056
: 15
: 30.11.2022
: 2022/UH.I-1485
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar
tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı
düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…79.2. İhale ilanında ve
dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen
hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki
düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin
yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı
unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için
isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir…” açıklaması,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde
“2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Genel Müdürlük ve Ek Hizmet Binaları Personel Taşıma Hizmet Alımı
b) Türü: Hizmet alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.
d) Kodu:
e) Miktarı:
27-29 kişilik otobüslerle 1.004 sefer,
19-22 kişilik otobüslerle 11.044 sefer olmak üzere, 12 ayda toplamda 12.048 sefer
yapılacaktır.
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Teknik şartnamenin ekinde yer alan Hat
Listesinde belirtilen güzergahlarda yapılacaktır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/056
: 15
: 30.11.2022
: 2022/UH.I-1485
Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama
istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük
teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre
teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale
komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı
avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi bulunmaktadır.
İdarece 13.10.2022 tarihinde EKAP üzerinden sınır değerin altında teklif sunan
isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısında “GENEL MÜDÜRLÜK VE EK
HİZMET BİNALARINDA PERSONEL TAŞIMA işine ait ihalede tekliflerin değerlendirmesi
sürecine geçilmiş olup, beyan ettiğiniz bilgi ve belgeleri tevsik eden ve EKAP veya diğer kamu
kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası
üzerinden sorgulanamayan aşağıdaki belgeleri ekleri ile birlikte, İdari Şartnamenin 7.9.
maddesine uygun olarak, 20.10.2022 tarihine kadar İdaremize sunmanız ve aşırı düşük teklif
açıklamalarınızı 20.10.2022 tarihine kadar sunmanız gerekmektedir.
Sunulması Gereken Belgeler
Genel Müdürlüğümüz ihtiyacı olan Genel Müdürlük ve Ek Hizmet Binalarında
personel taşıma hizmet alımı işi ile ilgili olarak, 11.10.2022 Salı günü saat 11:00'da yapılan
ihalede sunmuş olduğunuz teklif fiyatınız, idari şartnamenin "Sınır Değer" başlıklı 33.
maddesine göre aşırı düşük olarak tespit edilmiştir.
Bu nedenle söz konusu hizmet alımı işinde kullanılacak devriye aracına ilişkin;
- Amortisman bedeli,
- Yakıt giderleri,
İdaremiz tarafından önemli olduğu tespit edilen teklif bileşenleri olarak öngörülmüş
olup öngörülen maliyetleri tevsik eden, Kamu İhale Genel Tebliğinin 79'uncu maddesinde
belirtilen hükümler doğrultusunda hazırlanan belgelerin "22/İ-DHD-171 Aşırı Düşük Sorgusu
Cevabı" yazılı kapalı zarf içerisinde en geç 20.10.2022 Perşembe günü saat mesai bitimine
kadar Genel Müdürlüğümüzün ihtiyacı olan Müdürlüğümüz Satınalma Dairesi Başkanlığına
gönderilmesi hususunda gereğini rica ederiz.” ifadelerine yer verilerek önemli teklif
bileşenlerinin belirlendiği görülmüştür.
Sınır değerin altında teklif sunan başvuru sahibi Ankara Ulaşım Hiz. A.Ş. tarafından
aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan Maliyet Bileşenleri Açıklama Yazısında
“…İhale dokümanı incelenmekle hizmet alımını gerçekleştirmek üzere 27-29 kişilik Otobüs ve
19-22 Kişilik Otobüs hizmet alımı istenildiği anlaşılmıştır. Açıklamalarımız 2015 model 29+1
koltuk kapasiteli Otokar Sultan Otobüs ve 2017 model 19+1 koltuk kapasiteli Ford Yeni
Transit araçlar üzerinden gerçekleştirilmiştir. Her ne kadar sorgulama kalemleri içerisinde
amortisman giderine yer verilmiş olsa da ihale dokümanında özmal araç çalıştırma şartı
bulunmadığından tarafımızca amortisman maliyeti yönünden herhangi bir açıklama
yapılmayacak olup hizmet alımının kiralama araçlar ile gerçekleştirilmesi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/056
: 15
: 30.11.2022
: 2022/UH.I-1485
planlanmaktadır…” ifadelerine yer verilmiştir.
25.10.2022 tarihli ihale komisyonu kararında ise “…Ankara Ulaşım Hizmetleri
Anonim Şirketi/ANKARA firmasının yakıta ilişkin açıklama yapmış olmasına rağmen, bahsi
geçen işte kullanılacak araçların kiralanacağını öne sürerek amortismana yönelik bir
açıklama yapılmadığı, ancak kiralamaya yönelik herhangi bir belgelendirme veya açıklamada
bulunulmadığı,…tespit edilmiştir.” ifadelerine yer verilerek başvuru sahibi isteklinin teklifinin
değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilmiştir.
İdare tarafından isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısı
incelendiğinde, personel taşıma hizmetinde kullanılacak araçlara ilişkin olarak amortisman
bedeli ve yakıt giderinin açıklama istenilen önemli teklif bileşeni olarak belirlendiği, başvuru
sahibi isteklinin aktifinde kayıtlı kendi malı araç bulunmadığından ihale konusu işte
çalıştırılacak araçların maliyetine yönelik bir açıklamaya yer verilmediği, ancak idarece
sorgulama yazısında belirtilen “amortisman bedeli” bileşeninden isteklilerin araç kiralama
maliyetine yönelik açıklamalara da yer verilmesinin talep edildiği anlaşılmış olup, isteklinin
araç maliyetine yönelik herhangi bir açıklamada bulunmaması sebebiyle teklifinin
reddedildiği görülmüştür.
Bu kapsamda hem idarenin aşırı düşük teklif sorgulaması esnasında önemli teklif
bileşenlerini belirlerken hem de isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması sunarken araç
maliyetinin tevsiki hususunda tereddüde düştüğü, araç giderleri kapsamında hangi
maliyetlerin açıklanması gerektiği hususunun açık ve net şekilde idarece ortaya konulamadığı
anlaşıldığından önemli teklif bileşenlerinin tereddüde yer vermeyecek şekilde yeniden
belirlenmesi ve aşırı düşük teklif sorgulamasının bu kapsamda yeniden yapılması gerektiği
sonucuna ulaşılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde
“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,
Anılan Kanun’un “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9’uncu maddesinde “Mal veya hizmet
alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması
yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla
birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir…” hükmü,
Aynı Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu
maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek
ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere
derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına
girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini
talep eden isteklilere bildirir.” hükmü,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/056
: 15
: 30.11.2022
: 2022/UH.I-1485
Aynı maddenin gerekçesinde ise “Tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek
olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen
teklifleri karşılayamaması, Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti gibi
nedenlerle, ihale yetkilisinin onayından önceki herhangi bir aşamada ihale komisyonunun
kararı üzerine idareye uluslararası mevzuata paralel bir şekilde ihaleyi iptal etme yetkisi
verilerek, buna ilişkin hükümler düzenlenmiştir” ifadesi,
“İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “İhale
yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya
gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder…” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin
hesaplanmasına esas miktar ve fiyatların tespiti” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) İdareler,
yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için öncelikle ihale konusu hizmeti oluşturan iş
kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin miktarları tespit ederler. Bu amaçla, idare
tarafından gerek duyulduğunda, aşağıda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde miktar
araştırması da yapılabilir.
(2) Yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde;
…
ç) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan
yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması
alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak
oluşturulan fiyatlar,
…
Esas alınır.
…
(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara
yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu veya iş kaleminin ayrıntılı özelliklerine yer
verilir. Fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulur ve
fiyatlar KDV hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan veya gerçek piyasa rayiçlerini
yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturalar değerlendirmeye alınmaz ve
buna ilişkin gerekçeler yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.” hükmü yer almaktadır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 19’uncu maddesine göre açık ihale usulü ve
birim fiyat teklif alınmak suretiyle gerçekleştirildiği anlaşılan başvuruya konu ihalede 20 adet
doküman satın alındığı, ihaleye 14 adet e-teklifin sunulduğu, 3 istekli tarafından yeterlik
bilgileri tablosuna bilgi girişinde bulunulmaması sebebiyle tekliflerinin değerlendirme dışı
bırakıldığı,
İdarece yaklaşık maliyetin 35.265.500,00 TL, sınır değerin ise 20.467.418,50 TL
olarak hesaplandığı, sınır değerin altında teklif sunan 10 isteklinin aşırı düşük teklif
sorgulamasına tabi tutulduğu, 6 isteklinin süresinde aşırı düşük teklif açıklamasında
bulunmaması, başvuru sahibi Ankara Ulaşım Hiz. A.Ş. dahil 3 isteklinin ise aşırı düşük teklif
açıklamalarının mevzuata uygun bulunmaması sebebiyle tekliflerinin reddedildiği, ayrıca aynı
kararda;
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/056
: 15
: 30.11.2022
: 2022/UH.I-1485
“Aşırı düşük teklif açıklamaları değerlendirildikten sonra ihalede geçerli olan teklifler
ve teklif sahibi firmalar aşağıda yer alan tablodaki gibidir:
Kaya Seyahat Turizm. San. ve Dış. Tic. Ltd.
Şti./ANKARA
18.523.800,00 TRY On Sekiz Milyon Beş
Yüz Yirmi Üç Bin Sekiz Yüz TL
Beşeller Turizm Taşımacılık Filo Kiralama
22.389.200,00 TRY Yirmi İki Milyon Üç
Otomotiv İnşaat Taahhüt Emlak Sanayi ve Ticaret Yüz Seksen Dokuz Bin İki Yüz TL
A.Ş./ANKARA
Bu iş için hazırlanmış olan yaklaşık maliyetin proforma teklif alınarak hazırlandığı
görülmüştür. Proforma olarak sunulan tekliflerle ihalede temin edilen teklifler
kıyaslandığında yaklaşık maliyetin piyasa rayiçlerinin oldukça üzerinde olduğu, diğer yandan
proformaya teklif sunan firmaların proforma teklifleriyle ihalede sundukları teklifler arasında
ciddi farklar oluştuğu dikkate alındığında yaklaşık maliyetin piyasa rayiçlerini yansıtmadığı
aşikârdır.
Ayrıca bahsi geçen hizmet alımı, personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı
olmadığından Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplanmış olup sınır
değer hesaplanırken yaklaşık maliyet de hesaplamalara dâhil edilmiştir. Piyasa rayiçlerini
yansıtmadığı değerlendirilen yaklaşık maliyetin sınır değer hesabına dâhil edilmesi, sınır
değerin olması gerekenden daha yüksek olmasına sebep olmuş, dolayısıyla aşırı düşük teklif
sayısında ciddi bir artış olmuştur. Bu durumun ihalenin sağlıklı değerlendirilmesine engel
olduğu hususu değerlendirilmiştir.
Kamu İhale Kanunun Temel ilkeler başlıklı 5 inci maddesinde “İdareler, hu Kanuna
göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği,
kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve
kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur...” hükmü yer almaktadır. Yukarıda
yapılan izahatlar çerçevesinde geçerli en düşük teklif olan 18.523.800,00 TL’nin bahsi geçen
hizmet alımına ilişkin cari fiyatın çok üzerinde olduğu görülmüştür. İhalenin bu şekilde
sonuçlandırılmasının yukarıda yer alan Kanunun ilgili maddesinde yer alan kaynakların
verimli kullanılması ilkesinin gereklerinin oluşmadığı hususu değerlendirilmiştir.”
gerekçeleriyle ihalenin iptaline karar verildiği ve kararın ihale yetkilisi tarafından onaylandığı
görülmüştür.
İhaleye ait yaklaşık maliyet tutarının tespitinde idarece piyasa araştırması yapılarak 4
şirketten fiyat teklifi alındığı ve yaklaşık maliyetin anılan 4 fiyatın ortalaması alınarak
35.265.500,00 TL tutarında belirlendiği,
Başvuru sahibi Ankara Ulaşım Hiz. A.Ş.nin teklif bedelinin 15.240.720,00 TL olduğu,
teklif bedelinin yaklaşık maliyetten yaklaşık olarak %56 daha düşük olduğu ve idarece
teklifin sınır değerin altında olduğu tespit edilerek aşırı düşük teklif açıklamasının istenildiği,
ancak ihale komisyonu kararında aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunmayarak
teklifinin reddedildiği,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/056
: 15
: 30.11.2022
: 2022/UH.I-1485
Kaya Seyahat Tur. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin teklif bedelinin 18.523.800,00 TL
olduğu, teklif bedelinin yaklaşık maliyetten yaklaşık olarak %47 daha düşük olduğu ve
idarece teklifin sınır değerin altında olduğu tespit edilerek aşırı düşük teklif açıklamasının
istenildiği, aşırı düşük teklif açıklamasının ihale komisyonu kararında uygun görüldüğünün
belirtildiği,
Sınır değerin üzerinde teklif sunan Beşeller Tur. Taşıma. Filo Kir. Oto. İnş. Taah. Eml.
San. ve Tic. A.Ş.nin teklif bedelinin 22.389.200,00 TL olduğu, teklif bedelinin yaklaşık
maliyetten yaklaşık olarak %37 daha düşük olduğu ve idarece teklifin geçerli teklif olarak
belirlendiği anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 39’uncu maddesi idareye, tekliflerin yaklaşık
maliyete kıyasla çok yüksek olması, ödenek yetersizliği ya da Kanun’un temel ilkelerine
uygun olmayan durumların tespiti gibi durumlarda, ihalede verilmiş tüm teklifleri reddederek
ihaleyi iptal etme hususunda takdir yetkisi tanımaktadır.
Ancak bu takdir yetkisi mutlak ve sınırsız bir yetki niteliği taşımayıp, bu yetkinin
anılan Kanun’un 5’inci maddesinde sayma suretiyle belirtilen temel ilkeler ile kamu yararı ve
hizmet gereklerine uygun şekilde hareket edilerek kullanılması gerekmektedir.
Yukarıda aktarılan mevzuat düzenlemeleri ve tespitler bir arada değerlendirildiğinde;
idare tarafından, başvuru sahibinin teklifinin sınır değerin altında olduğunun belirlendiği ve
aşırı düşük teklif açıklamasının istenildiği, başvuru sahibince süresinde aşırı düşük teklif
açıklamasında bulunulduğu, fakat idarece söz konusu isteklinin aşırı düşük teklif açıklamaları
uygun bulunmayarak teklifinin reddedildiği, Kaya Seyahat Tur. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin
açıklamalarının ise uygun olduğunun belirtildiği ve sınır değerin üzerinde teklif sunan
isteklinin teklifinin de geçerli teklif olarak belirlendiği, ancak daha sonra piyasadan yapılan
fiyat araştırması kapsamında elde edilen fiyat teklifleri ile ihaleye sunulan teklifler
kıyaslandığında yaklaşık maliyetin piyasa rayiçlerinin oldukça üzerinde olması, bununla
paralel olarak sınır değerin yüksek olması sebebiyle aşırı düşük teklif sayısında ciddi bir
artışın olması ve Kaya Seyahat Tur. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin cari fiyatın çok
üzerinde olması gerekçe gösterilerek “kaynakların verimli kullanılması” ilkesi çerçevesinde
ihalenin iptal edildiği anlaşılmıştır.
Kamu ihale mevzuatında gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmadığı düşünülen proforma
faturaların değerlendirmeye alınmayacağı ve buna ilişkin gerekçelerin yaklaşık maliyet hesap
cetvelinde gösterileceğinin hüküm altına alındığı, idarece yaklaşık maliyet hesabında, piyasa
araştırmasına konu şirketlerin fiyat tekliflerinin piyasa rayiçlerini yansıttığı göz önüne
alınarak tüm tekliflerin dikkate alındığı ve yaklaşık maliyet hesap cetvelinde araştırma sonucu
elde edilen fiyat tekliflerinin piyasa rayiçlerini yansıtmadığına yönelik bir değerlendirmeye
yer verilmediği tespit edilmiştir.
İhaleye teklif sunan ve geçerli teklif olarak belirlenen iki isteklinin teklif bedelinin
sırasıyla yaklaşık maliyetten %47 ve %37 daha düşük olduğu, idarece yaklaşık maliyet hesap
cetvelinde yer alan bütün fiyatların piyasa rayiçlerini yansıttığı kabul edilerek ihale sürecine
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/056
: 15
: 30.11.2022
: 2022/UH.I-1485
devam edildiği, bu süreçte Kaya Seyahat Tur. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif
açıklamaları uygun bulunarak teklifinin geçerli olduğunun açıkça beyan edildiği, daha sonra
komisyon kararında söz konusu isteklinin teklifinin cari fiyatın çok üzerinde olduğunun
belirtildiği, ancak “cari fiyat” hususuna dayanak herhangi bir açıklama ya da verinin ortaya
konulamadığı tespit edilmiş olup, somut dayanak olmaksızın kaynakların verimli kullanılması
ilkesinin sağlanamadığı gerekçesi ile ihalenin iptal edilmesinin kamu ihale mevzuatı
kapsamında idareye tanınan takdir yetkisi kapsamında değerlendirilemeyeceği sonucuna
varılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden
yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle
giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, idarenin ihalenin iptali kararının iptali ve
idarece önemli teklif bileşenlerinin tereddüde yer vermeyecek şekilde belirlenerek aşırı düşük
teklif sorgulamasının yeniden yapılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata
uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici
işlem belirlenmesine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/056
: 15
: 30.11.2022
: 2022/UH.I-1485
KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde yer alan iddialarının incelenmesi
neticesinde Kurul çoğunluğunca, 2’nci iddiaya ilişkin olarak ihaleye teklif sunan ve geçerli
teklif olarak belirlenen iki isteklinin teklif bedelinin sırasıyla yaklaşık maliyetten %47 ve
%37 daha düşük olduğu, idarece yaklaşık maliyet hesap cetvelinde yer alan bütün fiyatların
piyasa rayiçlerini yansıttığı kabul edilerek ihale sürecine devam edildiği, bu süreçte Kaya
Seyahat Tur. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunarak
teklifinin geçerli olduğunun açıkça beyan edildiği, daha sonra komisyon kararında söz konusu
isteklinin teklifinin cari fiyatın çok üzerinde olduğunun belirtildiği, ancak “cari fiyat”
hususuna dayanak herhangi bir açıklama ya da verinin ortaya konulamadığı tespit edilmiş
olup, somut dayanak olmaksızın kaynakların verimli kullanılması ilkesinin sağlanamadığı
gerekçesi ile ihalenin iptal edilmesinin kamu ihale mevzuatı kapsamında idareye tanınan
takdir yetkisi kapsamında değerlendirilemeyeceğine, Kurulca 1’inci iddiaya ilişkin olarak
önemli teklif bileşenlerinin tereddüde yer vermeyecek şekilde yeniden belirlenmesi ve aşırı
“düzeltici
düşük teklif sorgulamasının bu kapsamda yeniden yapılması gerektiği yönünde
işlem belirlenmesine”
karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin; 1’inci iddiasına ilişkin Kurulca alınan karara katılmakla birlikte
2’nci iddiasına ilişkin alınan karar incelendiğinde;
Başvuruya konu ihale Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından 11.10.2022
tarihinde yapılan “Genel Müdürlük ve Ek Hizmet Binaları Personel Taşıma Hizmet Alımı”
ihalesi olup yaklaşık maliyetin piyasadan elde edilen fiyatlar esas alınarak toplam
35.265.500,00 TL olarak belirlendiği, ihalede 20 adet ihale dokümanı indirildiği, ihaleye 14
isteklinin katıldığı, 3 isteklilerin yeterlik bilgileri tablosu uygun olmadığı, 1 isteklinin iş
deneyim belgesi uygun olmadığı, 6 isteklinin süresinde aşırı düşük teklif açıklamasında
bulunmadığı, başvuru sahibi dahil 2 isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması uygun
bulunmadığı gerekçeleriyle değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalede iki isteklinin teklifinin
geçerli bulunduğu, ihalenin yaklaşık maliyetin proforma teklif alınmak suretiyle belirlendiği,
alınan tekliflerle isteklilerce sunulan teklifler karşılaştırıldığında yaklaşık maliyetin piyasa
rayiçlerinin oldukça üzerinde olduğu, ayrıca yaklaşık maliyetin tespiti aşamasında teklif
sunan firmaların teklif fiyatları ile ihalede sundukları teklifler arasında ciddi farklar oluştuğu
dikkate alındığında yaklaşık maliyetin piyasa rayiçlerini yansıtmadığı, ihale konusu hizmet
alımı personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olmadığından sınır değerin hesabında
yaklaşık maliyetin de dikkate alındığı, piyasa rayiçlerini yansıtmadığı değerlendirilen
yaklaşık maliyetin sınır değer hesabına dâhil edilmesinin sınır değerin olması gerekenden
daha yüksek çıkmasına, buna bağlı olarak aşırı düşük teklif sayısında ciddi bir artışa neden
olduğu, bu durumunda ihalenin sağlıklı değerlendirilmesine engel olacağının
değerlendirildiği, bu hususun 4734 sayılı Kamu İhale Kanunun Temel ilkeler başlıklı 5 inci
maddesinde yer alan kaynakların verimli kullanılması ilkesine aykırılık teşkil ettiği
gerekçesiyle ihale komisyonunca ihalenin iptaline karar verildiği ve alınan kararın ihale
yetkilisince onaylandığı anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun;
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/056
: 15
: 30.11.2022
: 2022/UH.I-1485
“Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak
ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini,
kaynakların verimli
ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve
kullanılmasını
sağlamakla sorumludur." hükmü,
“Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale
komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte
serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare
bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare
isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere
bildirir.” hükmü,
“İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “…İhale
komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda
isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli
üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.
İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar
veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.
İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz
sayılır...” hükmü,
“Kuruma itirazen şikâyet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinde “…İdare tarafından
şikâyet veya itirazen şikâyet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılacak
itirazen şikâyet başvuruları ise idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı incelenir…” hükmü,
yer almaktadır.
Aktarılan mevzuat hükümlerinden ihalelerde idarelerin ihtiyaçların uygun şartlarla ve
zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu,
ihale komisyonu tarafından ihaleye ilişkin değerlendirme sonucunda alınan kararın ihale
yetkilisinin onayına sunulması gerektiği, ihale yetkilisinin karar tarihini izleyen en geç beş iş
günü içinde ihale kararını onaylayabileceği veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle
ihaleyi iptal edebileceği, ihalenin iptali noktasında idarelerin takdir yetkisinin bulunduğu
ancak bu yetkinin mutlak ve sınırsız olmadığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlığa konu ihalede yaklaşık maliyet ihale konusu iş personel çalıştırılmasına
dayalı hizmet alımı olmadığından piyasa araştırması yapılarak alanda faaliyet gösteren
firmalardan alınan fiyat teklifleri dikkate alınarak belirlenmiştir. Sınır değer hesabı da
mevzuat gereği sınır değer hesaplama modülü üzerinden hesaplanmış ve 9 isteklinin teklifi
aşırı düşük teklif olarak belirlenmiştir. Her ne kadar başvuru sahibi Ankara Ulaşım Hiz.
A.Ş.nin teklifi aşırı düşük teklif açıklaması uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı
bırakılmakla birlikte, yaklaşık maliyetin piyasa rayiçlerinin üzerinde olması nedeniyle sınır
değerin yüksek belirlenmesi, buna bağlı olarak sınır değerin altında kalan istekli sayısının
fazlalığı nedeniyle ihale komisyonunun ihalede tekliflerin sağlıklı bir şekilde
değerlendirilemeyeceği, diğer yandan 4734 sayılı Kanun’un 39’uncu maddesi gereği ihale
komisyonunun verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihalenin iptaline karar vermekte
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/056
: 15
: 30.11.2022
: 2022/UH.I-1485
serbest olduğu ve bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına
girmeyeceği, ilk etapta idarenin iptal gerekçesini bildirme zorunluluğu bulunmadığı, ihalenin
iptal edilme gerekçelerinin talepte bulunulması halinde talep eden isteklilere bildirileceği,
anılan Kanun’un 40’ıncı maddesi gereği ise ihale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek,
ihale yetkilisinin onayına sunacağı, ihale yetkilisinin karar tarihini izleyen en geç beş iş günü
içinde ihale kararını onaylayabileceği gibi gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal de
edebileceği, ihalenin kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz
sayılacağı, ihale komisyonunca ihalenin iptal edilmesi durumunda ihalenin iptal edilmesi
gereklerinin yerinde olmadığına ilişkin başvurularda gerekçenin hangi gerekçelerle yerinde
olmadığının ispatının başvuranda olduğu, başvuru dilekçesinde ihale komisyonun ihalenin
iptal gerekçesinin yerinde olmadığına ilişkin ispata ilişkin herhangi bir bilgi ve belgeye yer
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun
verilmediği hususu bir arada değerlendirildiğinde
“Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde yer alan idarelerce kaynakların verimli
kullanılması ilkesinin sağlanması açısından ihalenin iptali işleminde ihale komisyonunca
kullanılan takdir yetkisinin kamu yararına aykırı olacağını gösteren somut bir emare ve
değerlendirme bulunmadığından
kaynakların verimli kullanılması ilkesinin sağlanmasını
teminen 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 39’uncu maddesinde yer alan “idare verilmiş
olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir.” hükmü doğrultusunda ihale
komisyonunca ihalenin iptal edilmesinde mevzuata aykırılık bulunmamıştır.
Açıklanan nedenlerle, başvuru sahibinin 2’nci iddiası kapsamında yapılan incelemeye
göre, yukarıda yapılan açıklama ve değerlendirmeler doğrultusunda idarece ihalenin iptali
itirazen şiyayet başvurusunun reddine
işlemi yerinde bulunduğunda “ ” karar verilmesi
“idarenin
gerektiği yönündeki düşüncemizle Kurul çoğunluğunca bu iddiaya ilişkin alınan
ihalenin iptali kararının iptaline”
niteliğindeki karara katılmıyoruz.