Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi (Bilgem)
/
2022/101143-Tübitak Gebze Yerleşkesi Personel Taşıma Servis Hizmeti
Bilgi
İKN
2022/101143
Başvuru Sahibi
Çakmak Taşımacılık Gıda İnşaat Temizlik Tekstil Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
İdare
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi (Bilgem)
İşin Adı
Tübitak Gebze Yerleşkesi Personel Taşıma Servis Hizmeti
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/022
: 9
: 13.04.2022
: 2022/UH.II-479
BAŞVURU SAHİBİ:
Çakmak Taşımacılık Gıda İnşaat Temizlik Tekstil Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Bilişim ve Bilgi Güvenliği
İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi (Bilgem),
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2022/101143 İhale Kayıt Numaralı “Tübitak Gebze Yerleşkesi Personel Taşıma Servis
Hizmeti” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Bilişim ve Bilgi
Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi (Bilgem) tarafından 24.03.2022 tarihinde açık
ihale usulü ile gerçekleştirilen “Tübitak Gebze Yerleşkesi Personel Taşıma Servis Hizmeti”
ihalesine ilişkin olarak Çakmak Taşımacılık Gıda İnşaat Temizlik Tekstil Sanayi ve Ticaret
Limited Şirketi’nin 10.03.2022 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 16.03.2022
tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 21.03.2022 tarih ve 13693 sayı ile Kurum
kayıtlarına alınan 21.03.2022 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2022/299 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Teknik Şartname’nin 3.3.11, 3.3.12, 3.3.13 ve 3.3.14’üncü maddelerinde
düzenlemede yer alan araçlarda aranılan model yılı sınırlamasının 4734 sayılı Kanun’un
5’inci maddesine ve Cumhurbaşkanlığı’nın 2021/14 sayılı genelgesine aykırı olduğu ve
ihaleye katılımı kısıtladığı,
2) Teknik Şartname’nin 3.3.16’ncı maddesinde belirtilen araçlarda aranılan koltuk
sayısı ve yapısı ile motor hacmi ve tork değerlerinin belli bir marka aracı tarif ettiği, bu
şartları ancak Otokar Sultan marka aracın karşılayabileceği,
3) Teknik Şartname’nin 3.4.11’inci maddesinde yer verilen şoförlerin 66 yaşından gün
almadan çalışabileceklerinden 60 yaş sınırlamasına ilişkin düzenlemenin, mevzuata aykırı
olduğu iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/022
: 9
: 13.04.2022
: 2022/UH.II-479
“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,
2021/14 sayılı “Tasarruf tedbirleri” konulu Cumhurbaşkanlığı Genelgesi’nin “Resmî
Taşıtların Edinilmesi ve Kullanılması” başlığı altında “Resmi taşıtların ediminde ve
kullanımında aşağıda belirtilen hükümler çerçevesinde hareket edilecektir.
…
Taşıtlar, kullanım süresi ve maliyet analizleri dikkate alınarak en ekonomik yöntemle
edinilecektir. Hizmet aracı olarak edinilecek taşıtlarda baz veya standart donanımlı, binek ve
station wagon cinsi taşıtlarda 1600 cc ve altındaki motor hacimli, işletme maliyetleri düşük ve
ekonomik olan taşıtlar tercih edilecektir. Ayrıca hizmet alımı suretiyle edinilecek taşıtlarda
model yılı yeni araçlar yerine ekonomik olması durumunda binek ve station wagon cinsi
taşıtlarda 10 yaşını, diğer taşıtlarda 15 yaşını doldurmamış olmak kaydıyla model yılı yeni
olmayan araçlara öncelik verilecektir.” açıklaması yer almaktadır.
Teknik Şartname’nin “Personel Servisi Araçlarına İlişkin Hususlar” başlıklı 3’üncü
maddesinin üçüncü fıkrasının onbir, oniki, onüç ve ondördüncü bentlerinde, “Tablo-1:
TÜBİTAK Gebze Yerleşkesi Personel Servisleri; İstanbul: Otobüsler 2011 model ve üstü,
midibüs ve minibüsler 2016 model ve üstü olacaktır.
Tablo-2: TÜBİTAK Gebze Yerleşkesi Personel Servisleri; Gebze-Darıca: Otobüsler
2009 model ve üstü, midibüs ve minibüsler 2014 model ve üstü olacaktır.
Tablo-3: TÜBİTAK Gebze Yerleşkesi Personel Servisleri; İzmit: Otobüsler 2011 model
ve üstü, midibüs ve minibüsler 2016 model ve üstü olacaktır.
Tablo-4: TÜBİTAK Gebze Yerleşkesi Stajyer Servisleri; İstanbul, Gebze-Darıca, İzmit:
Otobüsler 2009 model ve üstü, midibüs ve minibüsler 2014 model ve üstü olacaktır.”
düzenlemesi yer almaktadır.
Kamu ihale mevzuatı uyarınca gerçekleştirilen ihalelerde idarelerin ihtiyaçlarını
belirleme noktasında takdir yetkisinin bulunduğu ve bu ihtiyacın temini açısından
şartnamelerde düzenlemelerin yapılabileceği, bu ihtiyacın belirlenmesine ilişkin şartlarla ilgili
4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinde yer alan temel ilkeleri sağlamakla ilgili
sorumluluğun idareye ait olduğu açıktır.
2021/14 sayılı “Tasarruf tedbirleri” konulu Cumhurbaşkanlığı Genelgesi’nin “Resmî
Taşıtların Edinilmesi ve Kullanılması” başlığı altında “Taşıtlar, kullanım süresi ve maliyet
analizleri dikkate alınarak en ekonomik yöntemle edinilecektir. Hizmet aracı olarak edinilecek
taşıtlarda baz veya standart donanımlı, binek ve station wagon cinsi taşıtlarda 1600 cc ve
altındaki motor hacimli, işletme maliyetleri düşük ve ekonomik olan taşıtlar tercih edilecektir.
Ayrıca hizmet alımı suretiyle edinilecek taşıtlarda model yılı yeni araçlar yerine ekonomik
olması durumunda binek ve station wagon cinsi taşıtlarda 10 yaşını, diğer taşıtlarda 15 yaşını
doldurmamış olmak kaydıyla model yılı yeni olmayan araçlara öncelik verilecektir.”
denilmiştir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/022
: 9
: 13.04.2022
: 2022/UH.II-479
Cumhurbaşkanlığı Genelgesi maddesi gereği, taşıtların kullanım süresi ve maliyet
analizleri dikkate alınarak en ekonomik yöntemle edinilmesinin istenildiği, hizmet alımı
suretiyle edinilecek taşıtlarda model yılına ilişkin olarak ise, yeni araçlar yerine ekonomik
olması durumunda binek ve station wagon cinsi taşıtlarda 10 yaşını, diğer taşıtlarda 15 yaşını
doldurmamış olmak kaydıyla model yılı yeni olmayan araçlara öncelik verilmesinin
istenildiği anlaşılmaktadır.
İdarenin takdir yetkisi kapsamında hazırlanan şartname düzenlemelerine göre,
isteklilerin araç kiralama maliyetleri ve bu maliyetlere dahil edeceği dokümanda düzenlenen
muhtelif giderleri (periyodik bakım, arıza masrafları, yedek parça ve işçiliği, araç vergileri,
sigorta vb.) kendi ticari gerekleri çerçevesinde öngörmesi suretiyle ihalede tekliflerin
oluşturulacağı, bu doğrultuda tekliflerin ekonomik olup olmama durumunun ortaya
konulabileceği,
Ayrıca anılan Cumhurbaşkanlığı Genelgesi maddesi gereği, araçların taşıtların
kullanım süresi ve maliyet analizleri dikkate alınarak en ekonomik yöntemle edinilmesinin
istenildiği ancak bu hususun açık bir model yılı ile ya da eski model yılı araçlar ile
sağlanması zorunluluğuna dair bir hususun belirtilmediği, diğer taraftan asgari model yılı
şartına ilişkin hususların binek ve station wagon cinsi taşıtlar açısından düzenlendiği, bu
kapsamda ise ekonomik olması durumunda binek ve station wagon cinsi taşıtlarda 10 yaşını,
diğer taşıtlarda 15 yaşını doldurmamış olmak kaydıyla model yılı yeni olmayan
araçlara model yılı yeni araçlar yerine öncelik verilebileceğinin ifade edildiği hususları
birlikte değerlendirildiğinde, mevcut düzenlemenin ihaleye katılımı kısıtlamadığı, kullanılan
takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gerekleri yönünden hukuka aykırılık oluşturmadığı
anlaşıldığından başvuru sahibinin iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinin üçüncü
fıkrasında, “Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara
uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve
tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün
belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer
verilmeyecektir.” hükmü
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teknik Şartname” başlıklı 16’ncı
maddesinde, “(1) İşin teknik ayrıntılarını ve şartlarını gösteren bir teknik şartname
hazırlanarak ihale dokümanına dahil edilir. Teknik şartnamelerde belirlenecek teknik
kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici
hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlaması zorunludur. Bu
şartnamelerde yerli isteklilerin katılımını engelleyici düzenlemelere yer verilemez.
(2) Teknik şartnamede, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara
uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamede teknik özelliklere ve
tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün
belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemez.
Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/022
: 9
: 13.04.2022
: 2022/UH.II-479
belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde "veya dengi" ifadesine yer verilmek şartıyla
marka veya model belirtilebilir…” hükmü,
Teknik Şartname’nin “Hizmetin Gerçekleştirilmesi ve Teknik Özellikler” başlıklı
3.3.16’ncı maddesinde, “Tablo-1 ve Tablo-3’te yer alan koltuk kapasitesi 27-35 (dâhil) arası
olan yolcu koltuklarının arkaya yatar, yana açılır vaziyette olması ve hareketli kol
dayamasına sahip olması, motor hacimlerinin en az 4000 cc olması ve maksimum tork
değerinin en az 500 Nm olması gerekmektedir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden ihale konusu işin teknik ayrıntılarının
belirlendiği teknik şartnamelerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması ve
rekabeti engelleyici hususlar içermemesi, isteklilere fırsat eşitliği sunarak katılımlarına engel
oluşturmaması gerekmektedir. Bu kapsamda düzenlenecek teknik şartnamelerde belli bir
marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilmemesi, belirli bir marka veya
modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilmemesi esastır.
Teknik şartnamelere yönelik bu temel ilke çerçevesinde ihale dokümanı
incelendiğinde, ihale konusu işin dört farklı güzergahtan oluştuğu, iki güzergahta koltuk
kapasitesi 27-35 arası olan araçların motor hacimlerinin en az 4000 cc olması ve maksimum
tork değerinin de en az 500 Nm olması istenilmektedir. İdare tarafından verilen cevapta da
açıklandığı üzere söz konusu kriterlerin istenildiği güzergahın servis ulaşım noktalarında yol
eğiminin çok yüksek ve dik yokuş/sapa olan yerlerin bulunması nedeniyle güçlü araçlara
ihtiyaç duyulduğu gerçeği göz önünde bulundurulması gerekmektedir. İdare tarafından sadece
iki farklı güzergahta bu kriterlerin getirilmesi de ihale konusu işin ifası sırasında
karşılaşılabilecek olumsuzlukları önlemek mahiyetinde, hizmet gerekleri ile sınırlı bir
düzenleme olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca gerek idare tarafından verilen cevaptan ve gerekse
piyasada faaliyet yürüten araç markalarının teknik özellikleri incelendiğinde, yapılan
düzenlemenin sadece Otokar Sultan markasını tarif etmediği, birden fazla markanın bu
özelliklere sahip olduğunun belirlendiği, dolayısıyla düzenlemenin teklif verilmesine engel
mahiyetinde olmadığı ve rekabeti engelleyici bir husus içermediği anlaşıldığından başvuru
sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Personel durumuna ilişkin
belgeler” başlıklı 40’ıncı maddesinde “(1) İhale konusu işin niteliği esas alınarak,
çalıştırılması öngörülen personelin sayısı ve nitelikleri dokümanda belirtilir. Ancak, idare
tarafından ihaleye katılım ve yeterlik kriteri olarak, personel çalıştırıldığına, çalıştırılacağına
veya personelin sayısı ya da niteliklerine ilişkin belge istenemez…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel durumu” başlıklı 66’ncı maddesinde “Hizmet
alımı ihalelerinde, personele yönelik yeterlik kriteri belirlenemeyecek ve bu kapsamda aday
veya isteklilerden personele ilişkin herhangi bir belge sunmaları istenmeyecektir. Hizmet
Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 40 ıncı maddesi uyarınca, idarece ihtiyaç
duyulması halinde ihale konusu işin ifası sırasında istihdamı öngörülen personelin sayısı ve
nitelikleri dokümanda belirtilecek, yine idarece gerek görülmesi halinde personelin
niteliklerine ilişkin ayrıntılı düzenlemeler ile deneyim süresine ilişkin düzenlemeye teknik
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/022
: 9
: 13.04.2022
: 2022/UH.II-479
şartnamede yer verilecektir. Teknik şartnamede yapılan personele ilişkin düzenlemede
personelin niteliği ve/veya deneyim süresi ile ilgili bazı belgeler istenmiş ise bu belgeler
sözleşmenin imzalanmasının ardından işe başlanmadan önce yüklenici tarafından idareye
sunulacaktır.” açıklaması,
“
Karayolları Taşıma Yönetmeliği’nin Şoförlerde aranacak nitelik ve şartlar” başlıklı
34’üncü maddesinin 1’inci maddesinin (c) bendinde, “… 66 yaşından gün almamış olmaları”
hükmü,
Teknik Şartname’nin “Yüklenici Personele İlişkin Hususlar” başlıklı 3’üncü maddesinin
4’üncü fıkrasının onbirinci bendinde “Personel servis araçlarını kullanan sürücülerin;
…. d) Hizmetin yapılması sırasında 60 yaş üstü şoför çalıştırılmayacaktır. Yaşın baz
alınacağı referans tarihi işin başlangıç tarihidir.” düzenlemesi bulunmaktadır.
Yukarıda yer verilen Teknik Şartname’nin ilgili düzenlemesinden, ihale konusu iş
kapsamında çalışacak şoförlerin 60 yaşın üstünde olamayacağının düzenlendiği anlaşılmıştır.
Teknik Şartname’nin 1’inci maddesinde tanımı 2’nci maddesinde detaylı tarifi verilen
ve araçlara ilişkin koltuk sayıları belirtilen ihale konusu işin TUBİTAK Gebze yerleşkesi
personeli ve stajyerleri servis aracı olarak, İstanbul, Gebze, Darıca, İzmit güzergahlarında
toplam 217 adet servis aracında şoförlerin çalışacağı belirlenmiştir. İhale konusu işin mahiyeti
itibariyle çalıştırılacak personelin işe uygunluğu bakımından üst yaş sınırı belirlenmesinin
idarenin cevabında da belirtildiği üzere, yol güzergahlarının trafik yoğunluğu ve uzunluğu
nedeniyle dikkat ve hassasiyet gerekliliği dikkate alınarak idarenin takdir hakkı çerçevesinde
kaldığı, kullanılan takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gerekleri yönünden hukuka
aykırılık içermediği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna
ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/022
: 9
: 13.04.2022
: 2022/UH.II-479