Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Kepez Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü
/
2022/722942-Damperli Kamyon ve Çekici Alımı
Bilgi
İKN
2022/722942
Başvuru Sahibi
Mercedes-Benz Türk Anonim Şirketi
İdare
Kepez Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü
İşin Adı
Damperli Kamyon ve Çekici Alımı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/040
: 28
: 24.08.2022
: 2022/UM.I-1012
BAŞVURU SAHİBİ:
Mercedes-Benz Türk Anonim Şirketi,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Kepez Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2022/722942 İhale Kayıt Numaralı “Damperli Kamyon ve Çekici Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Kepez Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü tarafından 25.08.2022 tarihinde açık
ihale usulü ile gerçekleştirilen “Damperli Kamyon ve Çekici Alımı” ihalesine ilişkin olarak
Mercedes-Benz Türk Anonim Şirketinin 02.08.2022 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun,
idarenin 04.08.2022 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 12.08.2022 tarih ve
39959 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 12.08.2022 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet
başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2022/829 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhale konusu işin damperli kamyon ve çekici olmak üzere iki farklı tipte araç alımı
işi olduğu, bununla birlikte İdari Şartname’de işin tamamı için teklif verileceğinin belirtildiği,
bu durumun her iki araç tipi için kısmi teklif verilmesini engellemesi nedeniyle 4734 sayılı
Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesinde ifade edilen temel ilkelerden rekabetin
sağlanması ilkesine aykırı olduğu,
2) Çekici Teknik Şartnamesi’nin usulüne uygun olarak hazırlanmadığı, Şartname’de
belirtilen teknik özelliklerin Ford Trucks 1842T Euro 6 marka çekiciye ilişkin broşürde yer
verilen özellikler ile birebir aynı olduğu, dolayısıyla anılan Şartname’nin belli bir markaya
yönelik olarak hazırlandığı, bu durumun 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler”
başlıklı 5’inci maddesi ile Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teknik Şartname”
başlıklı maddesinde belirtilen hükümlere aykırı olduğu, dolayısıyla söz konusu Şartname’deki
teknik kriterlerin değiştirilmesi gerektiği,
3) İhale konusu alıma yönelik araçların sözleşmenin imzalanmasını müteakip 10 gün
içerisinde teslim edilmesinin tüm mühendislik ve üretim süreci ile diğer etkenler göz önünde
bulundurulduğunda mümkün olmadığı, söz konusu araçların belirtilen süre içerisinde teslim
edilebilmesinin ancak stokta ve hazır olması ile mümkün olabileceği, bu durumun da şikâyete
konu ihalede ihale dokümanında tek bir markanın işaret edildiği iddiasını güçlendirdiği,
ayrıca damper üst yapılı şasi aracın idare için özel olarak üretileceği göz önünde
bulundurulduğunda aracın teslim süresinin sözleşmenin imzalanmasından sonra en geç 120
gün olarak değiştirilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/040
: 28
: 24.08.2022
: 2022/UM.I-1012
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde
“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,
Aynı Kanun’un “İhale ve ön yeterlik dokümanının içeriği ve idari şartnamede yer
alması zorunlu hususlar” başlıklı 27’nci maddesinde “… h) İhaleye konsorsiyumların teklif
verip veremeyeceği, ihale konusu işin tamamına veya bir kısmına teklif verilmesinin mümkün
olup olmadığı, mal alımı ihalelerinde alternatif teklif verilip verilemeyeceği, verilebilecekse
alternatif tekliflerin nasıl değerlendirileceği…” hükmü yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde
“2.1. İhale konusu malın;
a) Adı: Damperli Kamyon ve Çekici alımı
b) Varsa kodu:
c) Miktarı ve türü:
5 adet Damperli Kamyon
2 adet çekici alımı
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
ç) Teslim edileceği yer: Belediyemiz Fevzi Çakmak Mahallesinde bulunan atölye
binamızda teslim alınacaktır.
d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1. Bu
ihalede işin tamamı için teklif verilecektir…” düzenlemesi yer almaktadır.
Yapılan incelemede, başvuruya konu ihale kapsamında alınması öngörülen 7 adet
araçtan 5 adedinin damperli kamyon, 2 adedinin ise çekici araçlarından oluştuğu, başvuruya
konu ihalenin açık ihale usulü ve birim fiyat teklif alınmak suretiyle gerçekleştirileceğinin,
ayrıca ihalede işin tamamı için teklif verileceğinin düzenlendiği, dolayısıyla kısmi teklif
sunulmasına imkân tanınmadığı görülmüştür.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 27’nci maddesinde, ihalelerde kısmi teklif verilip
verilmeyeceğinin ihalenin idari şartnamesinde belirtilmesinin zorunlu olduğunun hüküm
altına alındığı, ancak kamu ihale mevzuatında idarelerin mal alımı ihalelerini kısmi teklife
açmalarının zorunlu olduğuna ilişkin herhangi bir hüküm bulunmadığı, dolayısıyla ihalelerde
kısmi teklif verilmesine izin verilip verilmeyeceği noktasında idarelerin takdir yetkisi
bulunmakla birlikte söz konusu takdir yetkisinin bahse konu Kanun kapsamındaki bütün
idareler için uyulması zorunlu kurallar olan ve anılan Kanun’un 5’inci maddesinde
düzenlenen temel ilkelere uygun olarak kullanılmasının hukuki bir zorunluluk olduğu
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/040
: 28
: 24.08.2022
: 2022/UM.I-1012
anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri, ihale dokümanı düzenlemeleri ve tespitler
bir arada değerlendirildiğinde, tedarik edilecek araçların niteliği itibarıyla aynı kategoride yer
alan araçlar olduğu, internet üzerinden yapılan araştırmada piyasada faaliyet gösteren farklı
üreticilerin her iki araç grubunu da üretmekte olduğunun görüldüğü, dolayısıyla tedarikçiler
tarafından her iki aracın da aynı ihalede birlikte teklif edilebilmesinin mümkün olduğu
dikkate alındığında, söz konusu ihalenin kısmi teklife açık olarak yapılmamasının idareye
tanınan takdir yetkisi ve ihtiyaçlarını uygun şartlarla ve zamanında sağlama sorumluluğu
kapsamında değerlendirilmesi gerektiği anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde
olmadığı sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde
“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,
Aynı Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “… İhale konusu mal veya
hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan
teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği
sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için
fırsat eşitliği sağlayacaktır.
Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu
sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve
tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün
belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer
verilmeyecektir.
Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik
özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde "veya dengi" ifadesine yer verilmek
şartıyla marka veya model belirtilebilir.” hükmü yer almaktadır.
Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teknik şartname” başlıklı 14’üncü
maddesinde “(1) Alınacak malın teknik kriterleri ve özellikleri, ihale dokümanının bir parçası
olan teknik şartnamede düzenlenir. Teknik kriterlerin ve özelliklerin, verimliliği ve
fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve fırsat
eşitliğini sağlaması zorunludur. Bu şartnamelerde yerli malı teklif edilmesini engelleyici
düzenlemelere yer verilemez.
…
(3) Teknik şartnamede, belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün
belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemez.
Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmadığı veya teknik özelliklerin
belirlenmesinin mümkün olmadığı hallerde, “veya dengi” ifadesine yer verilmek şartıyla
marka veya model belirtilebilir…” hükmü yer almaktadır.
Yapılan incelemede, başvuruya konu ihale kapsamında alınması öngörülen 2 adet
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/040
: 28
: 24.08.2022
: 2022/UM.I-1012
çekici araca ilişkin teknik özelliklerin, standart olması gereken donanımların ve diğer
hususların Çekici Teknik Şartnamesi’nde ayrıntılı olarak düzenlendiği görülmüştür.
Anılan Şartname’de alım konusu çekici araçlara ilişkin detaylı bir şekilde yer verilen
özelliklerin Ford Trucks 1842T Euro 6 marka çekiciye ilişkin broşürde belirtilen özellikler ile
birebir aynı olduğu, ancak Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı kısmında bu özelliklerin
minimum özellikler olduğunun ve bu değerlerin üzerinde özellikleri bulunan tekliflerin de
kabul edileceğinin ifade edildiği tespit edilmiştir. Diğer taraftan, yaklaşık maliyet
hesaplamasında kullanılmak üzere idarece tek bir firmadan fiyat alındığı ve alınan fiyat
teklifinin de yine anılan marka ve modele yönelik olduğu anlaşılmıştır.
İdareler temin edeceği mal veya ürüne ait olmasını istediği teknik özellikleri
belirlerken, ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik ve rekabeti de daraltmayacak teknik özelliklere
ihale dokümanında yer vermek zorundalardır. Burada iki husus ön plana çıkmaktadır.
Birincisi idarelerin ihtiyaçlarını belirlerken takdir yetkisine sahip olduğu, ikincisi ise takdir
yetkisinin sınırını çizen mal veya ürüne ait teknik özelliklerin ihalede rekabeti engelleyecek
nitelikte olmamasıdır. Bir başka ifade ile idarelerin ihtiyacına uygun olan mal veya hizmetin
teknik özelliklerini belirlemede serbestliğe sahip olduğu, ancak bu durumun mutlak anlamda
değil, rekabetin sağlanmasının gözetildiği ölçüde bir serbestlik olduğudur.
Yukarıda aktarılan hususlar çerçevesinde, Ford Trucks 1842T Euro 6 marka çekiciye
ilişkin broşürün idare tarafından Çekici Teknik Şartnamesi haline getirildiği, anılan
Şartname’de belirtilen teknik özelliklerin minimum olduğu ifade edilmiş olsa da, sayısal
değer içeren teknik özellikler dışındaki standart donanımlar ile sayısal değer içermeyen fren
sistemi özelliği (çift devreli hava hattı, yağ süzücülü ve ısıtmalı hava işleme ünitesi), aks
özelliği (tek redüksiyonlu) direksiyon sistemi özelliği (yüksek torklu tek devreli), yakıt tankı
özelliği (alüminyum) gibi niteliklerin anılan marka çekici ile birebir aynı olduğu görülmüştür.
Diğer taraftan, idarece teknik şartname hazırlanırken gerekli araştırmanın yapılarak
istenilen teknik kriterlerin piyasada mevcut olan farklı marka ve model çekici araçlar için
kıyaslama yapmaya imkân sağlayacak şekilde hazırlanması gerekirken, anılan markaya ait
çekici broşürünün kullanılmış olması nedeniyle, aynı segmentte yer alan farklı markalara ait
çekicilerin teknik özellikleriyle birebir karşılaştırma yapılmasının mümkün olmadığı, söz
konusu Şartname’nin başka marka ve model çekici araçlarda yer alan alternatif teknik
özellikler ve standart donanımlar dikkate alınarak düzenlenmiş olması halinde ihalede
rekabeti engelleyecek hususların ortadan kaldırılabileceği, Çekici Teknik Şartnamesi’nin bu
haliyle 4734 sayılı Kanun’un “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesi ile “Şartnameler”
başlıklı 12’nci maddesine aykırılık teşkil ettiği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının
yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
Başvuruya konu alıma ait İhale İlanı’nın “İhale konusu malın” başlıklı 2’nci
maddesinde “… c) Sözleşmenin imzalanmasına müteakip işe başlanacak olup, toplam 10 gün
içerisinde araçlar üst yapı montajları yapılmış şekilde eksiksiz olarak idaremize teslim
edilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/040
: 28
: 24.08.2022
: 2022/UM.I-1012
Başvuruya konu alıma ait Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşmenin süresi” başlıklı 9’uncu
maddesinde “9.1. Sözleşmenin süresi, işe başlama tarihinden itibaren 10 takvim günüdür.”
düzenlemesi,
Anılan Tasarı’nın “Malın/İşin teslim alma şekil ve şartları ile teslim programı” başlıklı
10’uncu maddesinde “10.1. Malın teslim edilme/işin yapılma yeri veya yerleri
10.1.1. Belediyemiz Fevzi Çakmak Mahallesinde bulunan atölye binamızda teslim
alınacaktır.
10.2. İşe başlama tarihi
10.2.1. Sözleşmenin imzalanmasına müteakip alıma başlanacaktır.
10.3. Teslim programı ve teslim tarihi
10.3.1. Sözleşmenin imzalanmasına müteakip işe başlanacak olup, toplam 10 gün
içerisinde araçlar üst yapı montajları yapılmış şekilde eksiksiz olarak idaremize teslim
edilecektir.
10.4. Teslim programında değişiklik
10.4.1. Yüklenici, İdarece onaylanmış teslim programına uymak zorundadır. Ancak
zorunlu hallerde İdarenin uygun görüşü ile teslim programında değişiklik yapılabilir. İdarece
onaylanan bir süre uzatımı bulunduğu takdirde, yüklenici bu hususun kendisine tebliği
tarihinden başlamak üzere beş iş günü içinde yeni duruma göre bir teslim programı
düzenlemek zorundadır.” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale konusu malların teslimine ilişkin olarak Sözleşme Tasarısı’nda yer verilen
düzenlemeler incelendiğinde, işe başlama tarihi olarak sözleşmenin imzalanmasına müteakip
alıma başlanacağı, teslim programı ve teslim tarihi olarak ise sözleşmenin imzalanmasına
müteakip işe başlanacağı ve toplam 10 gün içerisinde araçların üst yapı montajları yapılmış
şekilde eksiksiz olarak idareye teslim edileceği ve yüklenicinin idarece onaylanmış teslim
programına uymak zorunda olduğu anlaşılmaktadır.
Bu çerçevede, ihale konusu alıma yönelik araçların niteliği, tedarik ve teslim
sürecinde yaşanabilecek muhtemel gecikmeler ile idarece başvuru sahibine verilen cevapta
araçların teslimi için belirlenen 10 günlük sürenin tespitinin herhangi bir gerekçeye
dayandırılmadığı ve alımın aciliyetinden bahsedilmediği hususları birlikte dikkate
alındığında, idare tarafından Sözleşme Tasarısı’nda teslim programı ve teslim tarihi olarak
sözleşmenin imzalanmasına müteakip 10 gün içerinde teslim edilmesi şeklinde yer verilen
düzenlemenin makul bir süreyi içermediği anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının
yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle
giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin
iptaline,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/040
: 28
: 24.08.2022
: 2022/UM.I-1012
Oybirliği ile karar verildi.