Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Karayolları 2. Bölge Müdürlüğü
/
2022/620153-İzmir - Ankara Devlet Yolu Güzergahı Kemalpaşa Ayr - Uşak Arasındaki Muhtelif Kesimlerde Kavşak Tanzimi, Sanat Yapısı, Altyapı İyileştirme ve Üstyapı Onarımı Yapılması İşi
Bilgi
İKN
2022/620153
Başvuru Sahibi
Doğan İnşaat Asfalt ve Tic Ltd Şti - Güney İnşaat ve Makina Sanayi Ticaret Ltd Şti. İş Ortaklığı
İdare
Karayolları 2. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
İzmir - Ankara Devlet Yolu Güzergahı Kemalpaşa Ayr - Uşak Arasındaki Muhtelif Kesimlerde Kavşak Tanzimi, Sanat Yapısı, Altyapı İyileştirme ve Üstyapı Onarımı Yapılması İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/043
: 23
: 14.09.2022
: 2022/UY.I-1097
BAŞVURU SAHİBİ:
Doğan İnşaat Asfalt ve Tic Ltd Şti - Güney İnşaat ve Makina Sanayi Ticaret Ltd Şti. İş
Ortaklığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Karayolları 2. Bölge Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2022/620153 İhale Kayıt Numaralı “İzmir - Ankara Devlet Yolu Güzergahı Kemalpaşa Ayr -
Uşak Arasındaki Muhtelif Kesimlerde Kavşak Tanzimi, Sanat Yapısı, Altyapı İyileştirme ve
Üstyapı Onarımı Yapılması İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Karayolları 2. Bölge Müdürlüğü tarafından 25.07.2022 tarihinde açık ihale usulü ile
gerçekleştirilen “İzmir - Ankara Devlet Yolu Güzergahı Kemalpaşa Ayr - Uşak Arasındaki
Muhtelif Kesimlerde Kavşak Tanzimi, Sanat Yapısı, Altyapı İyileştirme ve Üstyapı Onarımı
Yapılması İşi” ihalesine ilişkin olarak Doğan İnşaat Asfalt ve Tic Ltd Şti - Güney İnşaat ve
Makina Sanayi Ticaret Ltd Şti. İş Ortaklığının 09.08.2022 tarihinde yaptığı şikâyet
başvurusunun, idarenin 16.08.2022 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince
25.08.2022 tarih ve 45228 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 25.08.2022 tarihli dilekçe ile
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2022/892 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, taraflarından istenilen aşırı düşük teklif açıklama
yazısı kapsamında yer verilen ilgili iş kalemlerinden 5 tanesinde idarece sehven hata
yapıldığının tespit edildiği, ve yapılan hata sonucu işin yaklaşık maliyetinin 11.855.109,38
TL arttığının hesaplandığı, ayrıca fiyat dışı unsur nitelik puanlamalarındaki asgari ve azami
oranlarında değiştiği, güncellenen yaklaşık maliyete göre ortaya çıkan bu hatalı durumların
düzeltici işlemle giderilemeyecek işlemler olduğu, fiyat dışı unsura getirilen azami asgari
sınır getirildiğinden bu oranlamanın hatalı yapılması durumunda teklife getirilen sınırlamanın
aşırı düşük açıklamasına engel olduğu, açıklama verilebilecek daha yüksek bir bedel
yazılabilecekken hatalı düzenlenen fiyat dışı unsurla getirilen sınırlamanın yüksek bedel
yazmalarına engel olduğu, nitekim ihalede aşırı düşük teklif açıklaması verilmemesinin başka
bir izahının bulunmadığı, firmalarının hatalı belirlenen fiyat dışı unsur aralığından dolayı
açıklama sunamadıkları, idare tarafından bu durumun kabul edilmesine rağmen ihaleyi iptal
etmek yerine analizleri düzelterek ihaleye devam kararı aldığı, bu durumun aşırı düşük teklife
sahip olan istekliler açısından hak kaybına sebebiyet verdiği, bir diğer hususun ise "BSK
malzemesinin yola nakli" analiz girdisinde belirtilen "110 km" mesafenin hatalı hesaplanmış
olduğu, bu hususta idareye yapmış oldukları şikayet başvurusu üzerine idarece alınan kararda
"Bölgemiz denetiminde faal olarak çalışmakta olan taş ocaklarının belirlendiği (...) Lort
hesabı yapılırken proje ortasına olan mesafesi hesap edildiği" şeklinde soyut bir ifade
kullanıldığı, Lort hesabının belirlenmesinde hangi ocak veya ocakların mesafelerinin
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/043
: 23
: 14.09.2022
: 2022/UY.I-1097
değerlendirildiğinin somut olarak belirlenmediği, bu bağlamda "BSK malzemesinin yola
nakli" analiz girdisinde belirtilen "110 km" mesafesi keyfi ve hatalı olarak hesaplandığı,
anılan işin iptal edilen farklı bir ihale ile örtüştüğü bu ihalede nakliye ortalama mesafesi
Lort:50,00 km olarak öngörülmüş iken bu ihalede Lort=110,00 km olarak öngörülmesinin
kabul edilebilir olmadığı, aynı şekilde farklı ihalelerde bu güzergâhtaki faal olarak çalışmakta
olan taş ocaklarının değerlendirilmesi durumunda daha düşük bir mesafe hesaplanmasının
gerektiği, bu nedenle bu hususların yaklaşık maliyeti değiştirdiği ve teklifi aşırı düşük teklif
olarak değerlendirilen firmaların aşırı düşük teklif açıklaması sunmalarını engellediği ve
ihalenin iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9’uncu maddesinde
“Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat
araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve
dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik
ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere
açıklanmaz.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı maddesinde
“Teklifler ihale dokümanında belirtilen ihale saatine kadar idareye verilir. İhale
komisyonunca ihale dokümanında belirtilen saatte kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla
tespit edilerek, hazır bulunanlara duyurulur ve hemen ihaleye başlanır. İhale komisyonu teklif
zarflarını alınış sırasına göre inceler. 30 uncu maddenin birinci fıkrasına uygun olmayan
zarflar bir tutanak ile belirlenerek değerlendirmeye alınmaz. Zarflar isteklilerle birlikte hazır
bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır.
İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının
usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici
teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ile teklif fiyatları ve
yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca
imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan
belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale komisyonunca hemen
değerlendirilmek üzere oturum kapatılır.” hükmü,
Aynı Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık
maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce,
belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile
ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan
yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme
sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/043
: 23
: 14.09.2022
: 2022/UY.I-1097
teklifleri reddedilir...” hükmü,
Aynı Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı
maddesinde “37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik
açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.
Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte
işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat
dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat
dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde, ihale dokümanında bu
unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları belirlenir.
Bu Kanunun 63 üncü maddesine göre ihale dokümanında yerli istekliler lehine fiyat
avantajı sağlanacağı belirtilen ihalelerde, bu fiyat avantajı da uygulanmak suretiyle
ekonomik açıdan en avantajlı teklif belirlenerek ihale sonuçlandırılır…” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü
maddesinde “…f) Yaklaşık maliyet: İhale onay belgesi düzenlenmeden önce idarece her türlü
fiyat araştırması yapılarak, katma değer vergisi (KDV) hariç olmak üzere hesaplanan ve
dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilen, ihale konusu işin öngörülen
bedelini…” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyete ilişkin ilkeler” başlıklı 8’inci maddesinde
“(1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen
esas ve usullere göre miktar tespiti ve fiyat araştırması yapılmak suretiyle ihale konusu işin
KDV hariç yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde
gösterilir.
…
(4) İhale konusu işin bünyesine girecek veya yardımcı olarak kullanılacak malzeme,
araç, teçhizat, makine ve ekipman gibi unsurların idare tarafından verilmesi durumunda;
yaklaşık maliyet, bu unsurların bedeli hariç tutularak hesaplanır ve bu unsurların listesi
yaklaşık maliyet hesap cetvelinin ekine konulur.
(5) İhale komisyonu tarafından yaklaşık maliyet teklif fiyatları ile birlikte açıklanır. Bu
aşamadan önce yaklaşık maliyet açıklanamaz ve ilan edilemez. Pazarlık usulü ile yapılan
ihalede ise yaklaşık maliyet, son yazılı teklifler ile birlikte açıklanır.
(6) Yaklaşık maliyetin idarelerce hesaplanması esastır. Ancak, işin özelliğinden dolayı,
idarelerce hazırlanmasının mümkün olmaması sebebiyle teknik şartnamenin danışmanlık
hizmeti alınarak hazırlatılması durumunda, yaklaşık maliyet de bu kapsamda
hesaplatılabilir.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı
11’inci maddesinde “(1) İş kalemi ve/veya iş grubu şeklinde tespit edilen imalat
miktarlarının, Yönetmeliğin 10 uncu maddesine göre belirlenen ve yüklenici karı ve genel
gider ihtiva etmeyen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutar KDV hariç olarak hesaplanır ve
bulunan bu tutara % 25 oranında yüklenici kar ve genel gider karşılığı eklenmek suretiyle
yaklaşık maliyet tespit edilir.
(2) Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına ilişkin hesap cetveli ve icmal tablosu
hazırlayanlarca imzalanmak suretiyle ihale onay belgesine eklenir.
(3) Yaklaşık maliyet, güncelliğini kaybetmesi halinde, ilk ilan veya davet tarihine
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/043
: 23
: 14.09.2022
: 2022/UY.I-1097
kadar güncellenir.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı
45’inci maddesinde “…45.1.1. Yapım işleri ihalelerinde, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı
maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan
geçerli teklifler tespit edildikten sonra;
…
45.1.1.4. …Sınır değer hesaplanmasında idarelerin faydalanmasına yönelik olarak
hazırlanan “Yapım işlerinde sınır değer hesaplama aracı” programına Kurumun
45.1.1.5. Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanunun
36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun
sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır.
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik
bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az
olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme
ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair
yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.
…
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri
ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile
açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır.
Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.
…
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/043
: 23
: 14.09.2022
: 2022/UY.I-1097
gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği
gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da
düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş
kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere
yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece
niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları
kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar
45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.
…
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı
koşullar,
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan
yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının
açıklanması gereklidir.
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet
avantajı açıklanmalıdır.
…
45.1.13.15. Sözleşme veya eklerinde, taş, kum, çakıl, gravye, balast, stabilize vb. yapı
malzemelerinin idarenin belirlediği ocaklardan temininin öngörüldüğü haller dışında, bu
Tebliğin 45.1.2 maddesi gereğince nakliye girdilerine ilişkin idarece belirtilen mesafelerden
daha düşük mesafe kullanarak açıklama yapan isteklilerin, ihale konusu işe özgü alanlara
ilişkin açıklamalarını kamu kurum ve kuruluşları tarafından düzenlenen veya onaylanan
belgeler ile tevsik etmeleri gerekmektedir.
…
4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca, yukarıda yer alan açıklamalar
çerçevesinde değerlendirilmesi gerekir.” açıklamaları,
Anılan Tebliğ’in “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da
dikkate alınarak belirlenmesi ile ilgili hususlar.” başlıklı 53.3’üncü maddesinde “53.3.1.
Kanunun 40 ıncı maddesi uyarınca, ekonomik açıdan en avantajlı teklif; sadece fiyat esasına
göre belirlenebileceği gibi fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği,
verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar dikkate alınarak
belirlenebilmektedir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin hangi yöntem kullanılarak
belirlenebileceği hususu tamamen idarenin takdirinde olup fiyat dışı unsurlar kullanılarak
belirlenmesi durumunda aşağıdaki esaslara uyulması gerekmektedir.
53.3.2. Fiyat dışı unsurların, Kanunun 5 inci maddesinde belirtilen ilkelere halel
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/043
: 23
: 14.09.2022
: 2022/UY.I-1097
getirmeyecek bir biçimde idari şartnamede açık ve net olarak düzenlenmesi gerekmektedir.
53.3.3. İdari şartnamede fiyat dışı unsur olarak belirlenen hususların parasal
değerlerinin veya nispi ağırlıklarının belirlenmesi gerekmektedir.
53.3.4. Fiyat dışı unsur olarak yalnızca niceliksel unsurların belirlenmesi zorunlu
olmayıp bu kapsamda niteliksel belirlemeler de yapılabilir. Bu bağlamda, ihale konusu işin
beklenen kaliteye uygun olarak gerçekleştirilmesini sağlamaya yönelik parametreler, kamuya
karşı yükleniminde bulunan işlerin miktarı veya tutarı bakımından kapasite durumu ya da
ihale konusu işi oluşturan bileşenler itibariyle isteklinin teklifi ile yaklaşık maliyet yapısının
birbiri ile uyumu gibi hususlar fiyat dışı unsur olarak belirlenebilecektir.” açıklaması,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde
“2.1. İhale konusu işin/alımın; a) Adı: İzmir - Ankara Devlet Yolu Güzergahı Kemalpaşa Ayr -
Uşak Arasındaki Muhtelif Kesimlerde Kavşak Tanzimi, Sanat Yapısı, Altyapı İyileştirme ve
Üstyapı Onarımı Yapılması İşi…” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1.
Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama
istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük
teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre
teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale
komisyonu;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı
avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate
alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli
görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı
35’inci maddesinde, “35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyatla birlikte
fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirlenecektir.
35.1.1. Hesaplamada Kullanılacak Formül:Toplam Puan=Teklif Fiyatı Puanı + Fiyat
Dışı Unsur Puanı
İsteklinin Toplam Puanı hesaplanırken; Toplam Puan= ( (En Düşük Teklif Fiyatı /
İsteklinin Teklif Fiyatı) X İdarece girilen Teklif Fiyat Puanı ) + Fiyat Dışı Unsur Puanı
Teklif Fiyat Puanı:50
Fiyat Dışı Unsur (FDU) Puanı:50” düzenlemesine yer verilmiş olup, iş kalemleri
bazında teklif fiyat nitelik puanlamasının hesaplanmasındaki asgari ve azami oranlar ile fiyat
dışı unsur puanlamasına aynı şartname maddesi kapsamında düzenlenen tabloda yer
verilmiştir.
Sözleşme Tasarısı’nın “Diğer hususlar” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Madde
33.1 - Ocakların Temini Taş, ariyet ve kum-çakıl ocakları, depo yeri, su temin yeri ile şantiye,
beton santrali, beton tesisi, konkasör, soğuk ve sıcak karışım plentlerinin kurulacağı alanlar
yüklenici tarafından temin edilecektir.
Ancak, yukarıda belirtilen sahaların , yüklenicinin talebi ve idarenin uygun görmesi
halinde, her türlü vergi, rüsum ve harç bedelleri ödenmek üzere ve her türlü yasal ve ruhsat
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/043
: 23
: 14.09.2022
: 2022/UY.I-1097
işlemlerini yapmak kaydıyla (Taş, ariyet ve kum-çakıl ocakları, depo yeri, su temin yeri ile
şantiye, beton santrali, beton tesisi, konkasör, soğuk ve sıcak karışım plentlerinin kurulacağı
alanlar) idare tarafından verilebilecektir.” düzenlemesine yer verildiği görülmüştür.
Başvuruya konu ihale süreci incelendiğinde, ihaleye 13 isteklinin teklif sunduğu ve
söz konusu isteklilerin tamamının teklifinin geçerli kabul edildiği, ihalede geçerli kabul
edilen tekliflerin dikkate alınması suretiyle sınır değerin “534.536.534,70 TL” olarak
belirlendiği,
Teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen başvuru sahibi Doğan İnş. Asf. ve Tic.
Ltd. Şti. - Güney İnş. ve Mak. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ve İşsan İnş. Tic. ve San. Ltd.
Şti., Mete Altyapı İnş.Tic. A. Ş. - Özor İnş. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığından 02.08.2022 tarihli
ve “Aşırı düşük teklif sorgulama” konulu yazı ve ekinde yer alan açıklama istenilen iş
kalemleri listesi ve ayrıntılı analiz girdileri doğrultusunda açıklama istenildiği, ancak söz
konusu isteklilerce aşırı düşük teklif açıklaması sunulmadığı görülmüştür.
Başvuru sahibinin söz konusu aşırı düşük teklif açıklama yazısına cevaben idareye
şikayet başvurusunda bulunulduğu,
Söz konusu şikayet başvurusuna ilişkin olarak idarece “BSK malzemesinin yola nakli
hesaplamalarında sehven hata yapıldığı belirlenerek buna bağlı olarak söz konusu ihalede
hatalı hesaplanmış olan iş kalemlerinin yeniden hesaplanması suretiyle yaklaşık maliyetin ve
açıklama istenilecek inşaat sıralı analiz girdilerinde herhangi bir değişiklik olmadığının tespit
edildiği, ayrıca nakliye mesafelerinin tespitinde idarenin kendi şartları ve faal taş ocakları
doğrultusunda hesaplandığının belirtildiği, isteklilerin kendi ocak tespitleri ile de açıklama
yapabilecekleri, ve farklı ihalelerdeki analizlerin dikkate alınamaz nitelikte olduğu, yine fiyat
dışı unsur olarak belirlenen asgari ve azami oranların düzeltmeler sonucu çok küçük
farklılıkları oluşturduğu ve idari şartname ile örtüştüğü ve ihaleye etki edecek bir unsur
olmadığı” yönünde değerlendirmelerde bulunulduğu ve yaklaşık maliyetin güncellenmesi ve
teklifi sınır değerin altında olan isteklilerden yeniden açıklama istenilmesi hususlarında
düzeltici işlem belirlenmesine karar verildiği anlaşılmıştır.
Şikâyet başvurusu üzerine idarece alınan karara ilişkin ihale işlem dosyası içerisinde
yer alan belgeler incelendiğinde ise “BSK malzemesinin yola nakli” maliyetine ilişkin
hesaplamalarda hata yapılması neticesinde yaklaşık maliyette oluşan farklılıklar üzerinden
[785.109.281,05 TL-768.205.481,05], hesaplanan sınır değerlerin (534.536.534,70 TL -
538.646.205,91] altında ve üzerinde yer alan istekliler açısından bir değişiklik olmadığının
tespit edildiği, sonrasında idarenin takdir yetkisi çerçevesinde 17.08.2022 tarihli aşırı düşük
teklif sorgulama konulu yazılar ile teklifi yine sınır değerin altında tespit edilen başvuru
sahibi Doğan İnş. Asf. ve Tic. Ltd. Şti. - Güney İnş. ve Mak. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ve
İşsan İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti., Mete Altyapı İnş.Tic. A. Ş. - Özor İnş. ve Tic. A.Ş. İş
Ortaklığından, 17.08.2022 tarihli aşırı düşük teklif sorgulama yazıları ve eki ayrıntılı analiz
formatları doğrultusunda 24.08.2022 tarihi mesai bitimine kadar yeniden aşırı düşük teklif
açıklaması sunulmasının istenildiği anlaşılmaktadır.
İhale komisyonu kararına göre, söz konusu istekliler tarafından yine açıklama
sunulmaması nedeniyle tekliflerinin reddedildiği,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/043
: 23
: 14.09.2022
: 2022/UY.I-1097
Sonrasında teklifi sınır değerin üzerinde ve geçerli kabul edilen isteklilerden Feza
Taah. A.Ş. ve Neoray İnş. San. ve Tic. A.Ş.nin tekliflerinin fiyat dışı unsur değerlendirmeleri
de dikkate alınarak ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif sahibi istekliler olarak
belirlendiği görülmüştür.
Başvuru sahibinin tarafından “Taraflarından istenilen aşırı düşük teklif açıklama
yazısı kapsamında yer verilen ilgili iş kalemlerinden 5 tanesinde idarece sehven hata
yapıldığının tespit edildiği, ve yapılan hata sonucu işin yaklaşık maliyetinin 11.855.109,38 TL
arttığının hesaplandığı, ayrıca fiyat dışı unsur nitelik puanlamalarındaki asgari ve azami
oranlarında değiştiği, güncellenen yaklaşık maliyete göre ortaya çıkan bu hatalı durumların
düzeltici işlemle giderilemeyecek işlemler olduğu, fiyat dışı unsura getirilen azami asgari
sınır getirildiğinden bu oranlamanın hatalı yapılması durumunda teklife getirilen
sınırlamanın aşırı düşük açıklamasına engel olduğu, açıklama verilebilecek daha yüksek bir
bedel yazılabilecekken hatalı düzenlenen fiyat dışı unsurla getirilen sınırlamanın yüksek
bedel yazmalarına engel olduğu, nitekim ihalede aşırı düşük teklif açıklaması verilmemesinin
başka bir izahının bulunmadığı, firmalarının hatalı belirlenen fiyat dışı unsur aralığından
dolayı açıklama sunamadıkları idare tarafından bu durumun kabul edilmesine rağmen ihaleyi
iptal etmek yerine analizleri düzelterek ihaleye devam kararı aldığı, bu durumun aşırı düşük
teklife sahip olan istekliler açısından hak kaybına sebebiyet verdiği, bir diğer hususun ise
"BSK malzemesinin yola nakli" analiz girdisinde belirtilen "110 km" mesafenin hatalı
hesaplanmış olduğu, bu hususta idareye yapmış oldukları şikayet başvurusu üzerine idarece
alınan kararda "Bölgemiz denetiminde faal olarak çalışmakta olan taş ocaklarının
belirlendiği (...) Lort hesabı yapılırken proje ortasına olan mesafesi hesap edildiği" şeklinde
soyut bir ifade kullanıldığı, Lort hesabının belirlenmesinde hangi ocak veya ocakların
mesafelerinin değerlendirildiğinin somut olarak belirlenmediği, bu bağlamda "BSk
malzemesinin yola nakli" analiz girdisinde belirtilen "110 km" mesafesi keyfi ve hatalı olarak
hesaplandığı, anılan işin iptal edilen farklı bir ihale ile örtüştüğü bu ihalede nakliye ortalama
mesafesi Lort:50,00 km olarak öngörülmüş iken bu ihalede Lort=110,00 km olarak
öngörülmesinin kabul edilebilir olmadığı, aynı şekilde farklı ihalelerde bu güzergahdaki faal
olarak çalışmakta olan taş ocaklarının değerlendirilmesi durumunda daha düşük bir mesafe
hesaplanmasının gerektiği, bu nedenle bu hususların yaklaşık maliyeti değiştirdiği ve teklifi
aşırı düşük teklif olarak değerlendirilen firmaların aşırı düşük teklif açıklaması sunmalarını
engellediği ve ihalenin iptal edilmesi gerektiği” yönünde iddialara yer verilmiştir.
Yukarıda aktarılan mevzuat uyarınca, aşırı düşük tekliflerin tespitine ilişkin yapılacak
sınır değer hesaplamasında yaklaşık maliyetin 4734 sayılı Kanunun 36’ncı maddesi uyarınca
ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan “geçerli teklif” sahibi
isteklilerin tekliflerinin dikkate alınacağı, bu doğrultuda hesaplanacak sınır değerin altındaki
teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına
ilişkin ayrıntıların yazılı olarak isteneceği, bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate
alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verileceği, yazıda
ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek
girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafelerin
belirtileceği anlaşılmaktadır.
Ayrıca, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.15’inci maddesinde yer alan açıklama
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/043
: 23
: 14.09.2022
: 2022/UY.I-1097
gereği, sözleşme veya eklerinde, taş, kum, çakıl, gravye, balast, stabilize vb. yapı
malzemelerinin idarenin belirlediği ocaklardan temininin öngörüldüğü haller dışında, bu
Tebliğin 45.1.2 maddesi gereğince nakliye girdilerine ilişkin idarece belirtilen mesafelerden
daha düşük mesafe kullanarak açıklama yapan isteklilerin, ihale konusu işe özgü alanlara
ilişkin açıklamalarını kamu kurum ve kuruluşları tarafından düzenlenen veya onaylanan
belgeler ile tevsik etmelerinin mümkün olduğu, isteklilerin ilgili nakliye girdilerine ilişkin
idarece belirtilen mesafelerden daha düşük mesafe kullanarak açıklama yapmasının yukarıda
aktarılan mevzuat çerçevesinde mümkün olduğu anlaşılmaktadır.
İdarece, aşırı düşük teklif açıklama yazıları ekinde yer alan analiz formatlarında BSK
malzemesinin yola nakline ilişkin mesafenin yaklaşık maliyette yer alan 110 km’lik mesafe
olarak dikkate alındığı, anılan malzemenin nakline ilişkin yaklaşık maliyette belirlenen
mesafenin aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısı kapsamında belirtilmesinin zaten mevzuat
gereği olduğu, ayrıca her ihalenin kendine özgü şartlar taşıdığı, idarenin maliyet
hesaplamalarında ve bu doğrultuda açıklama kapsamındaki analizlerde, kendine özgü şartları
da dikkate alarak, kamu ya da özel iş kalemlerini ve nakliye formül ve mesafelerini
oluşturmasının mümkün olduğu, diğer taraftan farklı ihalelerde oluşturulan analiz ve mesafe
vb. tespitlerin mevcut ihalede dikkate alınması gerektiğine yönelik bir zorunluluğun
bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Ayrıca Sözleşme Tasarısı’nın “Diğer hususlar” başlıklı 33’üncü maddesine göre, taş,
ariyet ve kum-çakıl ocakları, depo yeri, su temin yeri ile şantiye, beton santrali, beton tesisi,
konkasör, soğuk ve sıcak karışım plentlerinin kurulacağı sahaların yüklenici tarafından temin
edilebilmesinin mümkün olduğu, dolayısıyla aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin
ilgili nakliye mesafelerine ilişkin tespitlerini ayrıca yapabilmelerine imkân tanındığı
anlaşılmaktadır.
Diğer taraftan, kamu ihale mevzuatı kapsamında aşırı düşük tekliflerin
değerlendirilmesine ve sunulmasın ilişkin hususların 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun
38’inci maddesi ile Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesi ve İdari Şartname’nin
33’üncü maddesinde, sınır değerin altında kalan geçerli teklif sahiplerinden teklifte önemli
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıların yazılı olarak açıklanmasına ilişkin
olduğu, fiyat dışı unsur değerlendirmelerinin ise 4734 sayılı Kanun’un 40’ıncı maddesinde,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 53.3’üncü maddesi uyarınca İdari Şartname’nin 35’inci
maddesi kapsamında idarenin takdir yetkisi çerçevesinde düzenlenen işletme ve bakım
maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurların
belirlenmesine ve uygulanmasına yönelik bir yönteme yönelik olduğu dikkate alındığında,
fiyat dışı unsur değerlendirmelerinin aşırı düşük teklif açıklaması sunulmasına engel
oluşturmayacağı anlaşılmaktadır.
Netice itibariyle, Teklifi aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerce aşırı düşük teklif
açıklaması sunulmasına engel bir durumun bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle başvuru sahibinin iddialarının yerinde olmadığı sonucuna
varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/043
: 23
: 14.09.2022
: 2022/UY.I-1097
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.