Ana Sayfa / Kararlar / T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı / 2020/235331-Kahramanmaraş Karakuz Barajı Sulaması İnşaatı,
Bilgi
İKN
2020/235331
Başvuru Sahibi
Arhat Enerji A.Ş.
İdare
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı
İşin Adı
Kahramanmaraş Karakuz Barajı Sulaması İnşaatı,
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2022/004  
: 39  
: 19.01.2022  
: 2022/UY.I-124  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Arhat Enerji A.Ş.,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2020/235331 İhale Kayıt Numaralı “Kahramanmaraş Karakuz Barajı Sulaması İnşaatı”  
İhalesi,  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından  
30.06.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kahramanmaraş Karakuz Barajı  
Sulaması İnşaatı” ihalesine ilişkin olarak Arhat Enerji A.Ş.nin 07.04.2021 tarihinde yaptığı  
şikâyet başvurusunun, idarenin 14.04.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince  
20.04.2021 tarih ve 20206 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 20.04.2021 tarihli dilekçe ile  
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. Kamu İhale Kurulunun 22.12.2021 tarihli ve  
2021/MK-514 sayılı kararı gereğince yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.  
Başvuruya ilişkin olarak 2021/722-01 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında  
yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) İhale üzerinde bırakılan MBD İnş. San. ve Tic. A.Ş.- Uluova İnş. ve Makina San.  
Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının kamu ihale  
mevzuatına uygun olmadığı, şöyle ki;  
- Sunulan analizlerin, idarece verilen analiz formatına, birim fiyat tariflerine, ihale  
dokümanında tanımlanan yapım şartlarına ve teknik şartnameye aykırı olduğu, analiz girdi ve  
miktarlarının değiştirildiği, bazı analiz girdilerine hiç yer verilmediği, bazı girdilerin adları ve  
birimlerinin ise hatalı şekilde gösterildiği, sunulan analizlerin hatalı ve eksik olduğu,  
açıklanması istenilen tüm girdilerin açıklanmadığı, açıklanan girdilere ilişkin belgelendirme  
yapılmadığı, sunulan belgelerin ise Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesine aykırı  
şekilde düzenlendiği, açıklanması istenilen ve istenilmeyen analiz girdilerinin birimi, birim  
fiyatı, miktarları ile girdi tutarlarının gösterilmediği,  
- Açıklama istenilen iş kalemlerine ait her bir analizdeki tüm girdilerin ayrı ayrı  
gösterilerek fiyatlandırılması ve bu fiyatların Tebliğ’e uygun şekilde belgelendirilmesi  
gerekirken, bazı iş kalemlerinin bütün olarak tek bir fiyat teklifine konu edilmek suretiyle  
açıklama yapıldığı, anılan Tebliğ’in 45.1.4’üncü ve 45.1.13’üncü maddesine aykırılık teşkil  
ettiği,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2022/004  
: 39  
: 19.01.2022  
: 2022/UY.I-124  
- Açıklama istenilen iş kalemlerinin birim fiyat tarifleri kapsamındaki maliyet  
unsurları ile bu isteklinin sunduğu analizlerdeki girdilerin birbirinden farklı olduğu, kendisine  
avantaj sağlamak amacıyla, söz konusu iş kalemlerindeki bazı girdilerin değiştirildiği, bazı  
girdilere ise hiç yer verilmediği,  
-Açıklama istenmeyen analiz girdilerine 0,01 TL ve daha az fiyat teklif edilmesi  
nedeniyle bazı analiz girdilerinin tutarları 0,00 TL olarak hesaplandığı, bu durum söz konusu  
analiz girdileri için fiyat öngörülmediği anlamına geldiği,  
-Analizlerde aritmetik hata yapıldığı, yuvarlama ve aritmetik hatalardan kaynaklanan  
hesaplama hatalarının düzeltilmesi durumunda, düzeltilmiş analiz fiyatı teklif edilen birim  
fiyatın üzerinde kaldığı,  
- Açıklamalarda yer alan analiz girdileri için, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının cari yıl  
(2020) rayiç fiyatlarının altında fiyatlar teklif edildiği, ayrıca yapılan açıklamada hukuka  
aykırı şekilde cari yıl birim fiyat listesinde yer almayan ancak geçmiş yıllarda birim fiyatı  
yayımlanmış olan pozlara ilişkin fiyatların kullanıldığı, fiyatları kullanılan pozlar ile açıklama  
yapılması istenilen pozların birbiriyle uyuşmadığı, dolayısıyla söz konusu analiz girdileri için  
kullanılan fiyatların Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.6’ncı maddesine uygun olmadığı ve  
45.1.13’üncü maddesine göre belgelendirilmediği,  
- Analizlerdeki işçilik bedellerinin 2020 yılı için yürürlükte bulunan saatlik asgari  
ücretin altında belirlendiği, işçilik maliyetlerinin de fiyat tekliflerine konu edildiği ve bazı  
fiyat tekliflerinde “işçilik dahildir” ibaresine yer verilmek suretiyle mevzuata aykırı açıklama  
yapıldığı,  
- Farklı iş kalemlerinin analizlerinde yer alan aynı girdiler için farklı fiyatlar  
kullanmak suretiyle mevzuata aykırı olarak kendilerine haksız avantaj sağlandığı,  
- Açıklama kapsamında esas alınan motorin fiyatının EPDK’nın il bazında günlük  
yayımlanan ve ihale ilan/davet ile ihale tarihi (ihale tarihi hariç) arasında geçerli olan  
akaryakıt fiyatlarının %90’ının altında olduğu ve mazotun litre’den kg’ye dönüşümünde  
yoğunluğun 0,820-0,845 kg/lt olarak belirlenmediği, kullanılan fiyatın işin yapıldığı yere  
ilişkin olmadığı ve KDV hariç fiyatın hesaplanmasında hata yapıldığı, ayrıca ilan tarihi ile  
ihale tarihi arasındaki mazot fiyatı kullanılan akaryakıt şirketinin, işin yapılacağı yerde  
(Kahramanmaraş ilinde) aktif satış yapan faal bir bayisinin bulunmaması nedeniyle söz  
konusu istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında motorin analiz girdisi için  
öngörülen fiyatların dayanaktan yoksun olduğu,  
- Analiz girdilerine ait fiyat teklifleri, teklife konu alanda faaliyette bulunan  
firmalardan alınmadığı ve bu hususu tevsik eden belgelerin idareye sunulmadığı, fiyat  
teklifleri, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesi gereğince gerekli ibareler  
yazılmak suretiyle ilgili meslek mensubu tarafından imzalanmadığı, fiyat tekliflerini veren  
firmalar ile bu teklifleri imzalayan ve onaylayan meslek mensupları arasında tam tasdik  
sözleşmesi veya beyannamelerini imzalamaya yetki veren bir sözleşme bulunmadığı ya da bu  
sözleşmelerin geçerlilik sürelerinin sona erdiği, söz konusu belgelerde, meslek mensubu  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2022/004  
: 39  
: 19.01.2022  
: 2022/UY.I-124  
kaşesi ile fiyat teklifini veren kişiye ait imza ve kaşenin eksik olduğu, fiyat tekliflerindeki  
teklif sahibinin imzasının, tutanakların ekinde sunulması gereken imza sirkülerlerinde ve  
imza beyannamelerinde yer alan imzalarla aynı olmadığı, fiyat tekliflerinin dayanağı  
faturaların, fiyat teklifine konu mala veya hizmete ilişkin olmadığından fiyat tekliflerinin  
geçersiz olduğu, ayrıca, fiyat teklifini veren firmaların yasal defter ve belgelerinde, son veya  
bir önceki geçici vergi beyanname dönemi için fiyat teklifine konu mal veya hizmetin alış,  
satış veya üretimine ilişkin kayıt bulunmadığı halde gerçeğe aykırı şekilde fiyat teklifi  
düzenlendiği,  
- Maliyet/satış tutarı tespit tutanakları ile stok tespit tutanağının geçici vergi  
beyanname dönemlerinin hatalı şekilde belirlendiği veya hiç belirlenmediği, tespit  
tutanaklarının Ek-O.5, Ek-O.6., Ek-O.7 ve Ek-O.8 standart formlarına aykırı şekilde  
düzenlendiği, maliyet/satış tutarı ve stok tespit tutanaklarında, söz konusu tutanakların hangi  
mala ilişkin olarak düzenlendiği bilgisi, tutanak tarih ve sayısının bulunmadığı, tutanaklarda  
idarenin ve ihalenin adı, İKN, ihale tarihi, mükellefin ve meslek mensubunun adı,  
soyadı/unvanı ile diğer bilgileri (meslek mensubunun bağlı olduğu oda, oda sicil ve kaşe  
numarası bilgileri gibi) geçici vergi beyanname dönemi, defterlerin tasdik makamı, tasdik  
tarihi ve sayısı bilgileri yazılmadığı veya hatalı olarak yazıldığı, aynı fiyat teklifi kapsamında  
birden fazla mal için fiyat teklifi alındığı halde, bu tekliflerin dayanağını teşkil eden  
maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarında her bir mal için satış veya maliyet tutarının  
hesaplanması amacıyla ayrı bir tablo düzenlenmediği,  
tutanakların ekinde meslek  
mensuplarının oda faaliyet belgeleri ile mükelleflerin imza sirkülerleri/imza beyannameleri  
veya vekaletnamelerin sunulmadığı, sunulan imza sirküleri ve vekaletnameler ise hem  
münferiden imza yetkisini, hem de üçüncü kişilere fiyat teklifi verilmesi yetkisini içermediği,  
imza sirküleri, imza beyannamesi ve vekaletnamelerdeki geçerlilik süreleri sona erdiği,  
meslek mensuplarının oda faaliyet belgeleri, fiyat tekliflerinin ve tutanakların meslek  
mensubunca onaylandığı tarihi kapsamadığı, kendisi tarafından aslı gibidir şeklindeki tasdik  
yapılmadan sunulduğu, mükelleflerin imza sirkülerleri, imza beyannameleri ya da  
vekaletnamelerinin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belgelerin Sunuluş  
şekli” başlıklı 31’inci maddesine aykırı olduğu, ayrıca fiyat tekliflerinin dayanağı olan  
maliyet/satış tutarı tespit tutanakları ile fiyat teklifleri arasında, tutanakların tarih ve sayısı,  
hangi mala ilişkin olarak düzenlendiği, fiyat teklifini veren ve meslek mensubuna ait bilgiler  
de dahil olmak üzere içerdikleri bilgiler bakımından tutarsızlık bulunduğu, söz konusu  
tutanaklardaki hesaplamalarda hatalar yapıldığı, satışlara dayalı açıklamalar için ağırlıklı  
ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olması, maliyete dayalı açıklamalar için ise  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmaması koşullarının gerçekleşmediği, fiyat  
tekliflerine dayanak gösterilen maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarındaki ortalama birim  
maliyet ve satış tutarlarının ilgili geçici vergi beyanname dönemdeki fiyat teklifine konu mala  
ilişkin bütün faturalar dikkate alınarak hesaplanması gerekirken, sadece fiyatı uygun olanlar  
üzerinden hesaplama yapıldığı, diğer taraftan meslek mensubunca düzenlenen tutanaklarda  
yer alan ürünler ile fiyat teklifine konu ürünler farklı teknik özelliklerde olduğu için söz  
konusu belgelerin açıklamaya esas alınmasının mümkün bulunmadığı, fiyat teklifleri,  
maliyet/satış tutarı tespit tutanakları ve bunlara dayanak teşkil eden defter kayıtları ile  
faturaların ilgili meslek mensuplarından istenilmesi ve iddia konusu edilen hususlara yönelik  
tespit ve değerlendirmelerin bu belgeler incelenmek suretiyle yapılması gerektiği,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2022/004  
: 39  
: 19.01.2022  
: 2022/UY.I-124  
- Makine ve ekipman girdilerinin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınarak ya da kendi  
malı araçlarla açıklandığı, makine ve ekipmanların beygir güçleri ve diğer teknik  
özelliklerinin analizde istenilen teknik özellikler ile uyuşmadığı, fiyat teklifini veren firmanın  
meslek mensubundan, eğer kendi malı araçla açıklama yapılmışsa isteklinin meslek  
mensubundan satış tutarı tespit tutanağı ile yevmiye defteri kayıtları, fatura ve ruhsatlarının  
istenilerek makinelerin özellikle beygir güçlerinin tam olarak analizde yazan rakamla birebir  
aynı olup olmadığının tespit edilmesi gerektiği,  
- Analizlerde yer alan iş makinelerinin birim fiyatlarının, bu makine ve araçların  
isteklilerin kendi malı olduğu gerekçesiyle amortisman giderine ilişkin maliyetin düşürülmesi  
suretiyle hesaplandığı halde söz konusu iş makinelerinin, bu isteklilerin kendi malı olduğunu  
göstermek üzere ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter  
tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporunun  
sunulmadığı, amortisman süresini tevsik eden yasal belgelere açıklama kapsamında yer  
verilmediği, amortisman süresi sona ermemiş olan makine ve araçlar için amortisman  
hesaplandığı, amortisman sürelerinin ve değerlerinin hatalı şekilde hesaplandığı, makine ve  
araçların resmi rayiçlerinde güç ve kapasite değerleri ile teknik özelliklerine yer verilmesi  
nedeniyle, fiyat teklifi alınarak ya da kendi malı makine ve araçlarla yapılan açıklamalarda,  
söz konusu güç, teknik özellik ve kapasite değerlerinin sağlandığının belgelendirilmesi  
gerektiği, bu belgelendirmenin yapılmadığı,  
-Analizlerde yer alan iş makinelerinin birim fiyatlarında cari yıl Çevre ve Şehircilik  
Bakanlığı rayiç fiyatlarının kullanılmadığı ve fiyat teklifi alındığı, böylelikle isteklinin gerçek  
edinim değeri veya kamu kurum ve kuruluşları tarafından yayımlanan rayiçler üzerinden  
hesaplanması gereken amortisman maliyetini, üçüncü kişilerden alman fiyat teklifi kullanmak  
suretiyle fiktif bir edinim maliyeti üzerinden hesaplayarak kendi lehine fiyat avantajı  
sağladığı, ayrıca amortisman girdisinin fiyat teklifi ile açıklanabilmesine izin veren mevzuat  
hükmü bulunmadığı dikkate alındığında, söz konusu makineler için yapılan açıklamaların bu  
yönüyle de mevzuata uygun olmadığı,  
- Makinelerin maliyet hesabında; amortisman dışında yer alan giderlerin (yedek parça,  
tamir-bakım, sermaye faizi, sigorta, nakil-montaj-demontaj) tutarının, söz konusu makine için  
Çevre ve Şehircilik Bakanlığının belirlediği katsayılar üzerinden hesaplanan tutarının altında  
olmaması gerektiği, anılan isteklilerin makine ve ekipmanlar için aldığı fiyat teklifleri,  
amortisman dışındaki gider kalemlerini karşılamadığı, bu nedenle fiyat teklifi almak suretiyle  
makinelere ilişkin olarak yapılan aşırı düşük teklif açıklamasının bu açıdan da mevzuata  
uygun olmadığı,  
- Açıklama istenilen iş kalemleri kapsamındaki nakliye girdileri için ilgili analizlerde  
yer alan formüllerde belirtilen mesafeleri düşürmek suretiyle kendileri lehine haksız şekilde  
avantaj sağladığı, nakliye girdilerinin hesaplanmasında kullanılan formüldeki diğer değerlerin  
değiştirilerek uygulanması, K katsayısının 2020 yılı rayicinden düşük alınması ve nakliye  
mesafelerinin formül kullanılmaksızın fiyat teklifi ile açıklanması nedeniyle tekliflerinin  
reddedilmesi gerektiği, taş ve diğer malzemelerin naklindeki hesaplamalarda kullanılması  
gereken malzeme yoğunlukları ilgili poz tarifleri ve teknik şartnamelere aykırı şekilde  
düşürüldüğü, açıklama istenilen KRS-İBY/002 ve KRS-TNR/038 poz numaralı iş  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2022/004  
: 39  
: 19.01.2022  
: 2022/UY.I-124  
kalemindeki ve diğer iş kalemlerindeki nakliye girdilerine ilişkin olarak, idarenin belirlediği  
mesafelerden daha kısa mesafeler esas alınmak suretiyle Tebliğ’e aykırı açıklama yapıldığı,  
2) Açıklama istenilen iş kalemleri arasında yer alan KRS-İBY/002 poz numaralı  
“İşletme bakım yolu yapılması (4 metre genişliğinde)” iş kalemi ile KRS-TNR/038 poz  
numaralı “Ocaktan getirilen malzeme ile istifli taş tahkimat yapılması” iş kalemindeki işçilik  
girdilerinin 2020 yılı saatlik asgari ücret tutarı (13,08 TL) üzerinden hesaplamaları ve söz  
konusu analizlerde verilen nakliye formüllerini kullanmaları durumunda, İdari Şartname’nin  
35.1’inci maddesinde düzenlenen fiyat dışı unsurlara ilişkin puanlama tablosunda KRS-  
İBY/002 poz numaralı iş kalemi için öngörülen asgari ve azami oranlar (%2,65-4,75) ile  
KRS-TNR/038 poz numaralı iş kalemi için öngörülen asgari ve azami oranlar (% 0,75- 1,2)  
arasında teklif vermesi ve fiyat dışı unsur puanlaması sonucunda 50 tam puan almasının  
mümkün olmadığı, söz konusu iş kalemlerine ait analiz girdilerinin miktar ve tutarlarının  
hukuka aykırı olarak düşürüldüğü veya fiyat dışı unsur puanlamasında bahsedilen iş kalemleri  
için hatalı bir şekilde puan verildiği iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı  
açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda,  
açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri  
reddedilir.hükmü,  
İhale ilan tarihi itibariyle yürürlükte bulunan Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır  
değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “45.1.1. Yapım işleri  
ihalelerinde, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve  
geçici teminatını usulüne uygun sunan geçerli teklifler tespit edildikten sonra;  
Yaklaşık maliyetin % 120’sinin üzerindeki ve % 40’ının altındaki teklifler dikkate  
alınmaksızın, geçerli tekliflerin aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanır.  
…45.1.1.5. Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanunun  
36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun  
sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır.  
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik  
bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2022/004  
: 39  
: 19.01.2022  
: 2022/UY.I-124  
ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair  
yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
…45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri  
ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2022/004  
: 39  
: 19.01.2022  
: 2022/UY.I-124  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz  
sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere  
yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece  
niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları  
kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar  
45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5.İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2022/004  
: 39  
: 19.01.2022  
: 2022/UY.I-124  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
…İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak  
suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2022/004  
: 39  
: 19.01.2022  
: 2022/UY.I-124  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2022/004  
: 39  
: 19.01.2022  
: 2022/UY.I-124  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
…45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin  
açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini  
kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan  
bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.  
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere  
ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet  
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması  
yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere  
ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)  
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve  
hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek:  
Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl,  
kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)  
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece  
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın  
belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir.  
45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği,  
aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik  
sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından  
ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı  
(EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması  
ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte  
kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek  
bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, YMM,  
SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle  
stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit  
tutanağı”nın (Ek-O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı  
ortalama birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,  
stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda  
olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen  
miktardan az olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2022/004  
: 39  
: 19.01.2022  
: 2022/UY.I-124  
yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.  
45.1.13.8. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın  
alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin  
tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul  
Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak  
imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.  
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara  
ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış  
faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
…45.1.13.13. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda  
belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre  
düzenlenecektir.  
45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il  
bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar  
geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt  
cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri  
dikkate alınacaktır.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.  
…45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına  
rağmen teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece  
ilgili madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık  
bulunduğu da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.…”  
açıklamaları yer almaktadır.  
İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci  
maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2022/004  
: 39  
: 19.01.2022  
: 2022/UY.I-124  
a) Adı: Kahramanmaraş Karakuz Barajı Sulaması İnşaatı  
b) Türü: Yapım işleri  
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği  
ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): 2020A01-141663  
d) Kodu:  
e) Miktarı:  
Brüt 13.174 ha alanın sulamasını sağlayacak uygulama projelerinde  
belirtilen/belirtilecek Borulu sistem şebekesi ve sanat yapıları vs. tüm imalatların yapımı ile  
sulama şebekesi aktif hale getirildikten sonra 36 aylık işletme bakım ve onarım işi  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Kahramanmaraş” düzenlemesi,  
Anılan Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır  
değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu  
kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak  
tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte  
önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale  
komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,” düzenlemesi yer almaktadır.  
İtirazen şikâyete konu ihalede 74 adet ihale dokümanı indirildiği, 30.06.2020 tarihinde  
yapılan ihaleye 20 isteklinin katıldığı, 14.12.2020 onay tarihli ilk ihale komisyonu kararında,  
sınır değerin 319.289.663,97 TL olarak hesaplandığı, sınır değerin altında geçerli teklif veren  
7 istekliden 13.07.2020, 22.07.2020, 29.07.2020 ve 13.08.2020 tarihlerinde EKAP üzerinden  
gönderilen yazı ile ilk aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, söz konusu ihalenin aşırı düşük  
teklif açıklaması uygun bulunan MBD İnş. San. ve Tic. A.Ş.- Uluova İnş. ve Makina San.  
Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin NVS  
İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. -NYB İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı olduğu, başvuru sahibi  
Arhat Enerji A.Ş.nin teklifinin ise sınır değerin üzerinde olduğu görülmüştür.  
Başvuru sahibi ve diğer isteklilerin Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunması  
üzerine Kamu İhale Kurulunca 03.02.2021 tarihli ve 2021/UY.I-316, 2021/UY.I-317 ve  
2021/UY.I-318 sayılı kararların alındığı, söz konusu Kararlarda “Sonuç olarak, yukarıda  
belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit  
edildiğinden, idarece yapılan aşırı düşük teklif sorgulama işleminin teklif fiyatı sınır değerin  
altında kalan tüm isteklilere yukarıda bahsedilen hususlara uygun şekilde tekrar yapılması ve  
bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi  
gerekmektedir.yönünde düzeltici işlemin belirlendiği görülmüştür.  
Bu doğrultuda idarece 02.04.2021 onay tarihli ikinci ihale komisyonu kararının  
alındığı, söz konusu kararda, 15.03.2021 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen yazı ile sınır  
değerin altında kalan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, söz konusu  
ihalenin süresi içinde tek aşırı düşük teklif açıklaması sunan ve sunulan aşırı düşük teklif  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2022/004  
: 39  
: 19.01.2022  
: 2022/UY.I-124  
açıklaması uygun bulunan MBD İnş. San. ve Tic. A.Ş.- Uluova İnş. ve Makina San. Ltd. Şti.  
İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin ise sınır değerin  
üzerinde teklif veren başvuru sahibi Arhat Enerji A.Ş.nin olduğu görülmüştür.  
Arhat Enerji A.Ş.nin ikinci ihale komisyonu kararına karşı itirazen şikayet  
başvurusunda bulunması üzerine, başvuru konusu ihaleye ilişkin alınan 07.05.2021 tarihli ve  
2021/UY.I-954 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı ile “4734 sayılı Kanun’un 54’üncü  
maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine”  
karar verildiği,  
Anılan Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada Ankara 13. İdare Mahkemesi'nin  
09.07.2021 tarih ve E:2021/995, K:2021/1212 sayılı kararı ile davanın reddine karar  
verilmesi üzerine, temyiz incelemesi yapan Danıştay Onüçüncü Dairesinin 20.09.2021 tarihli  
ve E:2021/3816, K:2021/2909 sayılı kararında Mahkeme kararının bozulmasına ve dava  
konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.  
Söz konusu Danıştay Onüçüncü Dairesinin kararının gereklerinin yerine getirilmesini  
teminen alınan 22.12.2021 Tarih ve 2021/MK-514 sayılı Kurul kararı ile “1- Kamu İhale  
Kurulunun 07.05.2021 tarihli ve 2021/UY.I-954 sayılı kararının 1’inci iddiasının Danıştay  
kararında belirtilen kısımlarının iptaline,  
2-Anılan Danıştay kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin  
1’inci iddiasının iptal edilen kısımlarının esasının yeniden incelenmesine,” karar verildiği  
anlaşılmıştır.  
Söz konusu Kurul kararı üzerine esas incelemesi başvuru sahibinin “Maliyet/satış  
tutarı tespit tutanakları ile stok tespit tutanağının geçici vergi beyanname dönemlerinin hatalı  
şekilde belirlendiği veya hiç belirlenmediği, tespit tutanaklarının Ek-O.5, Ek-O.6., Ek-O.7 ve  
Ek-O.8 standart formlarına aykırı şekilde düzenlendiği, maliyet/satış tutarı ve stok tespit  
tutanaklarında, söz konusu tutanakların hangi mala ilişkin olarak düzenlendiği bilgisi,  
tutanak tarih ve sayısının bulunmadığı, tutanaklarda idarenin ve ihalenin adı, İKN, ihale  
tarihi, mükellefin ve meslek mensubunun adı, soyadı/unvanı ile diğer bilgileri (meslek  
mensubunun bağlı olduğu oda, oda sicil ve kaşe numarası bilgileri gibi) geçici vergi  
beyanname dönemi, defterlerin tasdik makamı, tasdik tarihi ve sayısı bilgileri yazılmadığı  
veya hatalı olarak yazıldığı, aynı fiyat teklifi kapsamında birden fazla mal için fiyat teklifi  
alındığı hâlde bu tekliflerin dayanağını teşkil eden maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarında  
her bir mal için satış veya maliyet tutarının hesaplanması amacıyla ayrı bir tablo  
düzenlenmediği, ...  
Nakliye girdilerine ait taşıma formüllerinde yer alan mesafelerin birinci aşırı düşük  
teklif sorgulamasında farklı iken ikinci aşırı düşük teklif sorgulamasında değiştirildiği, KRS-  
İBY/001 poz numaralı iş kalemindeki taşıma mesafesi 50 km iken 25 km'ye, KRS-İBY/002 poz  
numaralı iş kalemindeki taşıma mesafesi 50 km iken 25 km'ye ve KRS-TNR/038 poz numaralı  
iş kalemindeki taşıma mesafesi 37,54 km iken 20 km'ye düşürüldüğü ve KRS-TNR/038 poz  
numaralı iş kalemindeki nakliye girdisinin birim ve miktarının değiştirilerek biriminin  
"ton"dan "m3"e, miktarının 1,98'den 1,63501560'a düşürüldüğü iddia edilmiş, temyize konu  
Mahkeme kararında bu iddialara ilişkin herhangi bir değerlendirme yapılmamıştır.  
Bu durumda, davacı tarafından ileri sürülen iddialar Kurul tarafından, ikinci aşırı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2022/004  
: 39  
: 19.01.2022  
: 2022/UY.I-124  
düşük teklif sorgulamasında açıklanması istenilen iş kalemleri kapsamında isteklilere verilen  
analiz girdileri ve taşıma mesafeleri esas alınmak suretiyle yapılan inceleme sonucunda  
reddedilmiş ise de, davacının, ihaleyi gerçekleştiren idarece ikinci aşırı düşük teklif  
sorgulaması yapılırken birinci aşırı düşük teklif sorgulamasında açıklanması istenilen iş  
kalemleri kapsamında isteklilere verilen bazı analizlerde yer alan taşıma mesafelerinde ve  
diğer bazı hususlarda isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması yapmasını sağlayacak şekilde  
değişiklik yapıldığı” iddiaları ile sınırlı yapılmıştır.  
EKAP üzerinden isteklilere gönderilen 15.03.2021 tarihli ikinci aşırı düşük teklif  
sorgulama yazısında “30.06.2020 tarihinde ihalesi yapılan “Kahramanmaraş Karakuz Barajı  
Sulama İnşaatı”na ilişkin teklif dosyalarının incelenmesi neticesinde teklifiniz sınır değerin  
altında kalmış olup aşırı düşük teklif sorgulamasının 24.03.2021 günü saat 18:00’ a kadar  
İhale Komisyon Başkanlığı’na iletilmesi talep edilmiştir.  
Yapılan inceleme neticesinde bazı iş kalemleri revize edilmiş olup, ekte tarafınıza  
gönderilen analizler esas alınarak, 15.03.2021 tarihli EKAP tebligatında ve Kamu İhale  
Mevzuatı çerçevesinde hazırlanacak olan aşırı düşük teklif sorgulamasını 24.03.2021 günü  
saat 18:00’ a kadar İhale Komisyon Başkanlığı’na iletilmesi hususunda;  
Bilgilerinizi ve gereğini rica ederim.” ifadelerine yer verildiği, 43 adet iş  
kalemi/gruplarına ait aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği ve ekinde ise açıklama istenilen  
ve istenilmeyen analiz girdileri listesi ile analiz formatlarının gönderildiği görülmüştür.  
Kamu ihale mevzuatı hüküm ve açıklamaları, ihale dokümanında yer alan  
düzenlemeler, idare tarafından gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısı ve ekleri ile  
ihale üzerinde bırakılan MBD İnş. San. ve Tic. A.Ş.- Uluova İnş. ve Makina San. Ltd. Şti. İş  
Ortaklığı tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan belgeler, başvuru  
sahibinin iddiaları çerçevesinde yapılan inceleme neticesinde aşağıdaki tespitlere ulaşılmıştır.  
Öncelikle idarece sınır değerin altında geçerli teklif veren 7 istekliden 13.07.2020,  
22.07.2020, 29.07.2020 ve 13.08.2020 tarihlerde EKAP üzerinden gönderilen yazılar ile ilk  
aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, söz konusu 4 yazının ilk aşırı düşük teklif  
sorgulaması yazısını oluşturduğu, bu yazılar ve eklerinin idarenin bir önceki yazısında yapılan  
hata ya da eksikliklerin giderilmesine yönelik olduğu, dolayısıyla sınır değerin altında geçerli  
teklif veren isteklilerin ilk aşırı düşük teklif açıklamasını bu 4 yazıya göre sunması gerektiği  
anlaşılmıştır.  
Daha sonra başvuru sahibi ve diğer isteklilerin Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda  
bulunması üzerine Kamu İhale Kurulunca 03.02.2021 tarihli ve 2021/UY.I-316, 2021/UY.I-  
317 ve 2021/UY.I-318 sayılı kararların alındığı, söz konusu kararlar ile idarece yapılan aşırı  
düşük teklif sorgulama işleminin teklif fiyatı sınır değerin altında kalan tüm isteklilere anılan  
kararlarda bahsedilen hususlara uygun şekilde tekrar yapılması ve bu aşamadan sonraki ihale  
işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi yönünde düzeltici işlemin  
belirlenmesine karar verilmiştir.  
Bahse konu bu kararlar üzerine, idarece EKAP üzerinden gönderilen 15.03.2021  
tarihli ikinci aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ile sınır değerin altında geçerli teklif veren  
isteklilerden ikinci kez aşırı düşük teklif açıklama talebinde bulunulmuştur.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2022/004  
: 39  
: 19.01.2022  
: 2022/UY.I-124  
Bu çerçevede, başvuru sahibi Arhat Enerji A.Ş.nin “Maliyet/satış tutarı tespit  
tutanakları ile stok tespit tutanağının geçici vergi beyanname dönemlerinin hatalı şekilde  
belirlendiği veya hiç belirlenmediği, tespit tutanaklarının Ek-O.5, Ek-O.6., Ek-O.7 ve Ek-O.8  
standart formlarına aykırı şekilde düzenlendiği, maliyet/satış tutarı ve stok tespit  
tutanaklarında, söz konusu tutanakların hangi mala ilişkin olarak düzenlendiği bilgisi,  
tutanak tarih ve sayısının bulunmadığı, tutanaklarda idarenin ve ihalenin adı, İKN, ihale  
tarihi, mükellefin ve meslek mensubunun adı, soyadı/unvanı ile diğer bilgileri (meslek  
mensubunun bağlı olduğu oda, oda sicil ve kaşe numarası bilgileri gibi) geçici vergi  
beyanname dönemi, defterlerin tasdik makamı, tasdik tarihi ve sayısı bilgileri yazılmadığı  
veya hatalı olarak yazıldığı, aynı fiyat teklifi kapsamında birden fazla mal için fiyat teklifi  
alındığı hâlde bu tekliflerin dayanağını teşkil eden maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarında  
her bir mal için satış veya maliyet tutarının hesaplanması amacıyla ayrı bir tablo  
düzenlenmediği,...” yönündeki iddiası incelendiğinde, aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.  
İhale üzerinde bırakılan MBD İnş. San. ve Tic. A.Ş.- Uluova İnş. ve Makina San. Ltd.  
Şti. İş Ortaklığı tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında 8 adet fiyat teklifinin  
sunulduğu, söz konusu fiyat teklifini düzenleyen meslek mensuplarına yazılan 03.01.2022  
tarihli yazılarla fiyat teklifine dayanak olan ilgili satış tutarı tespit tutanaklarının meslek  
mensubu onaylı suretlerinin istenildiği, 07.01.2022- 12.01.2022 tarihleri arasında Kurum  
kayıtlarına alınan bilgi belgeler incelendiğinde,  
Söz konusu fiyat tekliflerinin dayanağı olarak standart forma uygun satış tutarı tespit  
tutanağının (Ek-O.6) düzenlendiği, maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5), maliyet/satış tutarı tespit  
tutanağı (EK.O.7) ve stok tespit tutanağının (Ek-O.8) düzenlenmediği, ihale tarihinin  
30.06.2020 olduğu, buna göre geçici vergi beyanname döneminin tutanaklarda 2019/4.  
dönem ve 2020/1. dönem olması gerektiği, ilgili tutanaklarda geçici vergi beyanname  
dönemlerinin mevzuata uygun şekilde belirlendiği, söz konusu tutanakların hangi mala ilişkin  
olarak düzenlendiği bilgisi, tutanak tarih ve sayısının bulunduğu, tutanaklarda idarenin ve  
ihalenin adı, İKN, mükellefin ve meslek mensubunun adı, soyadı/unvanı ile diğer bilgilerin  
(meslek mensubunun bağlı olduğu oda, oda sicil ve kaşe numarası bilgileri gibi) geçici vergi  
beyanname dönemi, defterlerin tasdik makamı, tasdik tarihi ve sayısı bilgilerinin yazıldığı,  
aynı fiyat teklifi kapsamında birden fazla mal için alınan fiyat tekliflerinde ve bu tekliflerin  
dayanağını teşkil eden satış tutarı tespit tutanaklarında teklife konu her bir mal veya hizmete  
ilişkin ayrı bir tablonun düzenlendiği görülmüştür.  
Öte yandan, 17 adet “CTP boru bedeli” ile 17 adet “PE 100 boru bedeli” analiz  
girdileri için düzenlenen, Esen Plastik San. ve Tic. A.Ş. firmasının verdiği 16.07.2020 tarihli  
fiyat tekliflerine dayanak olan 16.07.2020 tarih ve 2020/32 ile 16.07.2020 tarih ve 2020/33  
sayılı satış tutarı tespit tutanakları, ile iki adet “çelik boru bedeli” analiz girdileri için  
düzenlenen, Tekbor Çelik Boru San. ve Tic. Ltd. Şti. firmasının verdiği 21.07.2020 tarihli  
fiyat teklifine dayanak olan 21.07.2020 tarih ve 2020/029 sayılı satış tutarı tespit tutanağında  
ihale tarihinin 24.06.2020 olarak belirtildiği görülmüştür.  
Danıştay Onüçüncü Dairesinin kararında yer alan başvuru sahibi Arhat Enerji A.Ş.nin  
“Davacı tarafından söz konusu 3. iddiası kapsamında, nakliye girdilerine ait taşıma  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2022/004  
: 39  
: 19.01.2022  
: 2022/UY.I-124  
formüllerinde yer alan mesafelerin birinci aşırı düşük teklif sorgulamasında farklı iken ikinci  
aşırı düşük teklif sorgulamasında değiştirildiği, KRS-İBY/001 poz numaralı iş kalemindeki  
taşıma mesafesi 50 km iken 25 km'ye, KRS-İBY/002 poz numaralı iş kalemindeki taşıma  
mesafesi 50 km iken 25 km'ye ve KRS-TNR/038 poz numaralı iş kalemindeki taşıma mesafesi  
37,54 km iken 20 km'ye düşürüldüğü ve KRS-TNR/038 poz numaralı iş kalemindeki nakliye  
girdisinin birim ve miktarının değiştirilerek biriminin "ton"dan "m3"e, miktarının 1,98'den  
1,63501560'a düşürüldüğü iddia edilmiş, temyize konu Mahkeme kararında bu iddialara  
ilişkin herhangi bir değerlendirme yapılmamıştır.  
Bu durumda, davacı tarafından ileri sürülen iddialar Kurul tarafından, ikinci aşırı  
düşük teklif sorgulamasında açıklanması istenilen iş kalemleri kapsamında isteklilere verilen  
analiz girdileri ve taşıma mesafeleri esas alınmak suretiyle yapılan inceleme sonucunda  
reddedilmiş ise de, davacının, ihaleyi gerçekleştiren idarece ikinci aşırı düşük teklif  
sorgulaması yapılırken birinci aşırı düşük teklif sorgulamasında açıklanması istenilen iş  
kalemleri kapsamında isteklilere verilen bazı analizlerde yer alan taşıma mesafelerinde ve  
diğer bazı hususlarda isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması yapmasını sağlayacak şekilde  
değişiklik yapıldığı,....” yönündeki iddiası incelendiğinde aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.  
İlk aşırı düşük teklif açıklamaya esas yazılardan EKAP üzerinden 13.07.2020  
tarihinde gönderilen aşırı düşük teklif sorgulaması yazısının ekinde KRS-İBY/001 poz  
numaralı  
“İşletme Bakım Yolu Yapılması (6 metre genişliğinde)”, KRS-İBY/002 poz  
numaralı “İşletme Bakım Yolu Yapılması (4 metre genişliğinde)” ve KRS-TNR/38 poz  
numaralı “Ocaktan Getirilen Malzeme ile İstifli Taş Tahkimat Yapılması” iş kalemlerinin  
analiz girdilerinde malzeme nakliye girdisinin yer almadığı görülmüştür.  
İlk aşırı düşük teklif açıklamaya esas yazılardan EKAP üzerinden 22.07.2020  
tarihinde gönderilen aşırı düşük teklif sorgulaması yazısında “KRS-İBY/001: İşletme Bakım  
Yolu Yapılması (6 metre genişliğinde), KRS-İBY/002: İşletme Bakım Yolu Yapılması (4 metre  
genişliğinde) ve KRS-TNR/38: Ocaktan Getirilen Malzeme ile İstifli Taş Tahkimat Yapılması  
iş kalemlerinin analiz girdilerinde malzeme nakliye pozunun sehven eklenmemiştir. İlgili  
pozların analizlerinde ihale öncesi yaklaşık maliyet esnasında malzeme nakli mevcut olup,  
sıralı girdi analiz tablosuna sehven eklenmemiştir. Yapılan düzeltmeler ekte sunulmuştur.”  
ifadesinin yer aldığı, ekinde yer alan yazıda da KRS-İBY/001 ve KRS-İBY/002 poz numaralı  
iş kalemlerinde nakliye mesafesinin 50 km, KRS-TNR/038 poz numaralı iş kaleminde nakliye  
mesafesinin ise 17 km olduğu görülmüştür.  
İlk aşırı düşük teklif açıklamaya esas yazılardan EKAP üzerinden 29.07.2020  
tarihinde gönderilen aşırı düşük teklif sorgulaması yazısının ekinde KRS-İBY/001 ve KRS-  
İBY/002 poz numaralı iş kalemlerinde nakliye mesafesinin 50 km, KRS-TNR/038 poz  
numaralı iş kaleminde nakliye mesafesinin ise 37,54 km olduğu görülmüştür.  
İlk aşırı düşük teklif açıklamaya esas yazılardan EKAP üzerinden 13.08.2020  
tarihinde gönderilen aşırı düşük teklif sorgulaması yazısında “…1- KRS-TNR/38 Ocaktan  
Getirilen Malzeme İle İstifli Taş Tahkimat yapılması pozuna ilave edilen nakliye pozunun  
163,973 m3 olarak öngörülen miktarın 1.98 m3 olarak, nakliye mesafesinin de M:17 km iken  
gerekçe gösterilmeden M:37,54 km olarak değiştirildiği, kaya ocağının, taş tahkimat  
yapılacak olan drenaj kanalına olan en uzak mesafenin kuş uçumu 13,30 km olduğu ve bu  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2022/004  
: 39  
: 19.01.2022  
: 2022/UY.I-124  
değerin daha önceki analizlerde kullanılan M:17 km olarak değiştirilmesi gerektiği  
belirtilmiştir.  
-KRS-TNR/38 Ocaktan Getirilen Malzeme İle İstifli Taş Tahkimat yapılması pozunda  
nakliye mesafesinin sehven M:37,54 km olarak yazılmış olup 17 km olarak düzeltilmiş ve  
analizi aşağıdaki şekliyle revize edilmiştir.  
…2-KRS-İBY/001 İşletme Bakım Yolu Yapılması (6 Metre Genişliğinde) pozunun  
analizinde stabilize nakli (A:1.25, G:1.6, Mesafe: 50 km, F=AxKx(0.0007xM+0.01xG)  
formülündeki ocak mesafesinin M=50 olarak alındığı, ihale dokümanında yer alan Stabilize  
(geçirimli) malzeme ocağının, boru hatlarına en uzak kuş uçumu mesafenin 17,27 km olduğu  
bu değerin arazi şartlarından dolayı 25 km olarak değiştirilmesi gerektiği belirtilmiştir.  
-Söz konusu nakliye mesafesi incelenmiş olup değişmesine gerek olmadığı kanaatine  
varılmıştır.  
3- KRS-İBY/002 İşletme Bakım Yolu Yapılması (4 Metre Genişliğinde ) pozunun  
analizinde stabilize nakli (A:1.25, G:1.6, Mesafe: 50 km, F=AxKx(0.0007xM+0.01xG)  
formülündeki ocak mesafesinin M=50 olarak alındığı, ihale dokümanında yer alan Stabilize  
(geçirimli) malzeme ocağının, boru hatlarına en uzak kuş uçumu mesafenin 17,27 km olduğu  
bu değerin arazi şartlarından dolayı 25 km olarak değiştirilmesi gerektiği belirtilmiştir.  
-Söz konusu nakliye mesafesi incelenmiş olup değişmesine gerek olmadığı kanaatine  
varılmıştır.  
…Yukarıda yapılan açıklamalar esas alınarak 13.07.2020 tarihli EKAP tebligatında  
Kamu İhale Mevzuatı çerçevesinde hazırlanacak olan aşırı düşük teklif sorgulamasını  
17.08.2020 günü saat 18:00’a kadar İhale Komisyon Başkanlığı’ na iletilmesi hususunda;  
Bilgilerinizi ve gereğini rica ederim.” ifadesinin yer aldığı, dolayısıyla yukarıda  
aktarılan yazılar ve eklerinde yer alan KRS-İBY/001 ve KRS-İBY/002 poz numaralı iş  
kalemlerinde nakliye mesafesinin 50 km, KRS-TNR/038 poz numaralı iş kaleminde nakliye  
mesafesinin ise 17 km olduğu görülmüştür.  
İkinci aşırı düşük teklif açıklamaya esas EKAP üzerinden 15.03.2021 tarihinde  
gönderilen aşırı düşük teklif sorgulaması yazısının ekinde KRS-İBY/001 ve KRS-İBY/002  
poz numaralı iş kalemlerinde nakliye mesafesinin 25 km, KRS-TNR/038 poz numaralı iş  
kaleminde nakliye mesafesinin ise 20 km olduğu görülmüştür.  
Yaklaşık maliyette yer alan söz konusu iş kalemlerinin analizinde ise KRS-İBY/001 ve  
KRS-İBY/002 poz numaralı iş kalemlerinde nakliye mesafesinin 25 km, KRS-TNR/038 poz  
numaralı iş kaleminin nakliye mesafesinin ise 20 km olduğu görülmüştür.  
İdarece aşırı düşük teklif sorulama yazısı ekinde gönderilen nakliye mesafelerinin  
yaklaşık maliyet ile uyumlu olması gerekmektedir. Bu çerçevede ikinci aşırı düşük teklif  
açıklamaya esas EKAP üzerinden 15.03.2021 tarihinde gönderilen aşırı düşük teklif  
sorgulaması yazısının ekinde KRS-İBY/001, KRS-İBY/002 ve KRS-TNR/038 poz numaralı  
iş kalemlerinin analizinde yer alan nakliye mesafelerinin yaklaşık maliyet ile uyumlu hale  
getirildiği anlaşılmıştır.  
Diğer yandan, KRS-TNR/038 poz numaralı iş kaleminin analizinde nakliye girdisinin  
birim ve miktarının değiştirilerek biriminin "ton"dan “m3”e, miktarının 1,98'den 1,63501560'a  
düşürüldüğü yönündeki iddiası incelendiğinde aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2022/004  
: 39  
: 19.01.2022  
: 2022/UY.I-124  
İlk aşırı düşük teklif açıklamaya esas yazılardan EKAP üzerinden 13.07.2020  
tarihinde gönderilen aşırı düşük teklif sorgulaması yazısının ekinde KRS-TNR/38 poz  
numaralı iş kaleminin analizinde malzeme nakliye pozunun yer almadığı, EKAP üzerinden  
22.07.2020 tarihinde gönderilen aşırı düşük teklif sorgulaması yazısının ekinde yer alan söz  
konusu iş kalemi pozunda ise miktarın 163,973 ve birimin m3 olduğu, EKAP üzerinden  
29.07.2020 tarihinde gönderilen aşırı düşük teklif sorgulaması yazısında “KRS-TNR/38  
Ocaktan Getirilen Malzeme İle İstifli Taş Tahkimat yapılması pozuna ilave edilen nakliye  
pozunun miktarının (163,973 m3) çok fazla olduğu, bu değerin 1,00 m3 olması gerektiği,  
ayrıca nakliye formülündeki A=1,25 değerinin A=1,00 ve G=2 ton/m3 değerinin ise G=1,80  
ton/m3 olması gerektiği belirtilmiştir.  
KRS-TNR/38 Ocaktan Getirilen Malzeme İle İstifli Taş Tahkimat yapılması pozuna  
ilave edilen nakliye pozunun miktarı yaklaşık maliyet hazırlanırken 1,98 ton olarak  
hazırlanmış ancak sıralı analiz girdilerine sehven 163,973 m3 olarak girilmiştir. İlgili  
düzeltmeler yapılmıştır. 100 kg a kadar olan taşın Yoğunluk değeri yaklaşık maliyet  
aşamasında G=1,8 olarak hesaplanmıştır ancak sehven G=2 olarak alınmış olup G=1,8  
olarak düzeltilmiştir. A katsayısı hesabında arazi eğimi, kaplamalı, kaplamasız yol durumu  
göz önünde bulundurularak belirlenmektedir. A katsayısının 1 olması için malzeme temin  
edilecek yer ile imalat yapılacak yer arasında yolun tamamen kaplamalı ve eğimsiz bir yol  
olması gerekmektedir. Şantiye ve arazi şartlarında bu durum mümkün olmadığından A  
katsayısı 1,25 olarak belirlenmiştir.ifadesine yer verildiği, yazının ekinde yer alan analizde  
ise miktarın 1,9800000 ve biriminin m3 olduğu görülmüştür.  
İkinci aşırı düşük teklif açıklamaya esas EKAP üzerinden 15.03.2021 tarihinde  
gönderilen aşırı düşük teklif sorgulaması yazısının ekinde yer alan iş kalemine ait analizde  
malzeme miktarının 1.6350156 biriminin ise ton olduğu, bahse konu iş kaleminin yaklaşık  
maliyette yer alan analizinde de malzeme miktarının 1.6350156 biriminin ise ton olduğu,  
malzeme nakliye birimi ve miktarının yaklaşık maliyet ile uyumlu hale getirildiği  
anlaşılmıştır.  
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden, ihale komisyonunun verilen teklifleri  
değerlendirdikten sonra, idarenin tespit ettiği sınır değere göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları  
tespit edeceği, bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden  
teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak isteyeceği,  
ihale komisyonu; imalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine  
getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar ile teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin  
özgünlüğü gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendireceği, bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği, ayrıca bir isteklinin teklifi  
aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki Tebliğ’de öngörülen yöntemlere göre  
usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edileceği, hayatın olağan  
akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle tekliflerin reddedilemeyeceği  
anlaşılmaktadır.  
Anılan mahkeme kararı gereği yapılan incelemede, meslek mensuplarından fiyat  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2022/004  
: 39  
: 19.01.2022  
: 2022/UY.I-124  
teklifine dayanak olan (Ek-O.6) satış tutarı tespit tutanakları istenilmiş olup, yeniden iddia  
konuları bakımından yapılan incelemede her hangi bir aykırılık içermediği, öte yandan  
şikâyete konu ihalenin tarihinin 30.06.2020 olduğu, her ne kadar, bahse tutanaklarda ihale  
tarihi 24.06.2020 olarak belirtilmişse de, tutanaklarda ihaleyi yapan idarenin adı, ihalenin adı  
ve ihale kayıt numarası gibi ihaleyi tanımlayıcısı esaslı unsurların yer aldığı görüldüğünden,  
ihale tarihinin yanlış yazılmasının esasa etkili bir hata olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Bu çerçevede, idarece gerek ilk aşırı düşük teklif sorgulaması yazısı ve ekleri gerekse  
ikinci aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ve eklerinin sınır değerin altında geçerli teklif veren  
isteklilere aynı unsurlar yer alacak şekilde EKAP üzerinden gönderildiği, Kurul tarafından  
yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesine karar verilmesi üzerine, aşırı düşük teklif  
değerlendirme işlemlerinin, ikinci kez istenilen 15.03.2021 tarihli aşırı düşük teklif sorgulama  
yazısı ve ekleri üzerinden yapılması gerektiği, bu sorgulamaya ilişkin idarece gönderilen  
analizlerde nakliye malzeme miktarı ve mesafelerinin yaklaşık maliyet ile uyumlu olduğu ve  
herhangi bir isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması yapmasını sağlayacak şekilde değişiklik  
yapılmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna  
varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.