Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Sağlık Bakanlığı Sağlık Yatırımları Genel Müdürlüğü
/
2022/984267-Siirt Merkez 400 Yataklı Devlet Hastanesi Yapımı
Bilgi
İKN
2022/984267
Başvuru Sahibi
Mbd İnş. San. ve Tic. A.Ş. - Beryar İnş. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı
İdare
Sağlık Bakanlığı Sağlık Yatırımları Genel Müdürlüğü
İşin Adı
Siirt Merkez 400 Yataklı Devlet Hastanesi Yapımı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/060
: 91
: 28.12.2022
: 2022/UY.I-1679
BAŞVURU SAHİBİ:
Mbd İnş. San. ve Tic. A.Ş. - Beryar İnş. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Sağlık Bakanlığı Sağlık Yatırımları Genel Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2022/984267 İhale Kayıt Numaralı “Siirt Merkez 400 Yataklı Devlet Hastanesi Yapımı”
İhalesi
KURUMCA YAPILAN İNCELEME:
Sağlık Bakanlığı Sağlık Yatırımları Genel Müdürlüğü tarafından 28.10.2022 tarihinde
açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Siirt Merkez 400 Yataklı Devlet Hastanesi Yapımı”
ihalesine ilişkin olarak Mbd İnş. San. ve Tic. A.Ş. - Beryar İnş. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı
tarafından 12.12.2022 tarih ve 66046 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 12.12.2022 tarihli
dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2022/1502 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; 05.12.2022 tarihli ihale komisyonu kararı ile
ihalenin oybirliği şeklinde kendisi üzerinde bırakıldığı, Kuzu Toplu Konut İnşaat A.Ş.nin de
ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği; ancak ihale komisyonu
kararının ihale yetkilisi tarafından onaylanmayarak aynı tarihte ihalenin iptal edildiği; iptal
gerekçesinde, “son zamanlarda yapılan ihalelerde rekabet ortamını tam anlamıyla sağlayacak
sayıda yeterli/geçerli teklif gelmediğinin gözlemlendiği ve işin projesinde de bir takım önemli
teknik hataların/eksikliklerin bulunduğu” hususlarının dayanak olarak gösterildiği, ihale
dokümanının bütününün (proje, teknik şartname, yeterlilik kriterleri vb.) yeniden gözden
geçirilerek, daha fazla katılımcının sağlanması da göz önünde bulundurularak, kamu
kaynaklarının etkin ve verimli kullanılabilmesi adına yeniden yapılmak üzere ihalenin iptaline
karar verildiğinin belirtildiği, ancak söz konusu iki gerekçenin de hukuki dayanaktan yoksun
olduğu; aynı idarenin, ihalenin iptal tarihinden sonra pazarlık usulü ile iki farklı ihaleye
çıktığı, bu ihalelerde dahi istekli sayısının 5-6 firma ile sınırlı olduğu, başvuruya konu ihalede
tekliflerin elektronik ortamda alınarak saydam ve rekabetçi bir ortamın sağlandığı, yeniden
ihaleye çıkılması durumunda yaklaşık maliyetin artacağı ve sürecin uzayacağı, bu durumda
ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılmasının
söz konusu olmayacağı; diğer yandan Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nde, öngörülmeyen
durumlar nedeniyle idarelerin projelerde değişiklik yapabileceğinin düzenlendiği ve ihale
dokümanında yer almayan yeni iş kalemlerinin oluşması durumunda bu kalemlerin
bedellerinin ne şekilde hesaplanacağına ilişkin bilgilere yer verildiği, ayrıca iş artışı/eksilişi
uygulamasının da muhtemel olduğu, dolayısıyla 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri
Kanunu’nun 24’üncü maddesi ile Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 12’nci ve 22’nci
maddeleri göz önünde bulundurulduğunda, “proje revizyonu”nun ihalenin iptaline gerekçe
oluşturamayacağı, kaldı ki ihale konusu işin projesinin proje müelliflerine yaptırıldığı ve ihale
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/060
: 91
: 28.12.2022
: 2022/UY.I-1679
makamı tarafından onaylandığı, bu nedenle “bir takım önemli teknik hataların/eksikliklerin
olduğu” ileri sürülerek ihalenin iptal edilmesinin mevzuata aykırı olduğu iddialarına yer
verilmiştir.
İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde
“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,
Anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu
maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek
ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere
derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına
girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini
talep eden isteklilere bildirir.” hükmü,
Aynı Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı
maddesinde “37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik
açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.
Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte
işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat
dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat
dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde, ihale dokümanında bu
unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları belirlenir.
…
En düşük fiyatın ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak değerlendirildiği
ihalelerde, birden fazla istekli tarafından aynı fiyatın teklif edildiği ve bunların da ekonomik
açıdan en avantajlı teklif olduğu anlaşıldığı takdirde, ikinci fıkrada belirtilen fiyat dışındaki
unsurlar dikkate alınmak suretiyle ekonomik açıdan en avantajlı teklif belirlenerek ihale
sonuçlandırılır.
İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar.
Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve
hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.
İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar
veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.
İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz
sayılır…” hükmü,
Anılan Kanun’un “Kuruma itirazen şikâyet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinde “
… İdare tarafından şikâyet veya itirazen şikâyet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi
işlemine karşı yapılacak itirazen şikâyet başvuruları ise idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/060
: 91
: 28.12.2022
: 2022/UY.I-1679
incelenir…” hükmü,
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Sözleşme kapsamında
yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” başlıklı 24’üncü maddesinde “Mal ve
hizmet alımlarıyla yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının
zorunlu olması halinde, artışa konu olan iş;
a) Sözleşmeye esas proje içinde kalması,
b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak
mümkün olmaması,
Şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme
bedelinin %10'una, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen mal ve hizmet alımlarıyla
yapım işleri sözleşmelerinde ise %20'sine kadar oran dâhilinde, süre hariç sözleşme ve ihale
dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabilir.
Birim fiyat sözleşme ile yürütülen yapım işlerinde, Cumhurbaşkanı bu oranı sözleşme
bazında %40'a kadar artırmaya yetkilidir.
İşin bu şartlar dâhilinde tamamlanamayacağının anlaşılması durumunda ise artış
yapılmaksızın hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir. Ancak bu durumda, işin tamamının
ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesi zorunludur.
Sözleşme bedelinin %80'inden daha düşük bedelle tamamlanacağı anlaşılan işlerde,
yüklenici işi bitirmek zorundadır. Bu durumda yükleniciye, yapmış olduğu gerçek giderleri ve
yüklenici kârına karşılık olarak, sözleşme bedelinin %80'i ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı işin
tutarı arasındaki bedel farkının %5'i geçici kabul tarihindeki fiyatlar üzerinden ödenir.”
hükmü,
Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Projelerin uygulanması” başlıklı 12’nci
maddesinde “(1) Sözleşme konusu işler, idare tarafından yükleniciye verilen veya yüklenici
tarafından hazırlanıp idarece onaylanan uygulama projelerine uygun olarak yapılır.
…
(4) İdare, sözleşme konusu işlerle ilgili proje vb. teknik belgelerde, değişiklik
yapılmaksızın işin tamamlanmasının fiilen imkânsız olduğu hallerde, işin sözleşmede
belirtilen niteliğine uygun bir şekilde tamamlanmasını sağlayacak şekilde gerekli
değişiklikleri yapmaya yetkilidir. Uygulama projelerinde değişiklik yapılması, 22 nci maddede
yer alan esaslar göz önünde bulundurularak hesaplanacak bedel karşılığında, yükleniciden de
istenebilir. Yüklenici, işlerin devamı sırasında gerekli görülecek bu değişikliklere uygun
olarak işe devam etmek zorundadır. Proje değişiklikleri, ilk projeye göre hazırlanmış
malzemenin terk edilmesini veya değiştirilmesini veya başka yerde kullanılmasını gerektirirse,
bu yüzden doğacak fazla işçilik ve giderleri idare yükleniciye öder. Proje değişiklikleri işin
süresini etkileyecek nitelikte ise yüklenicinin bu husustaki süre talebi de idare tarafından
dikkate alınır...” hükmü,
Aynı Şartname’nin “Sözleşmede bulunmayan veya fiyatı belirli olmayan işlerin
fiyatının tespiti” başlıklı 22’nci maddesinde “(1) 12 üncü maddenin 4 üncü fıkrasında
belirtilen proje değişikliği şartlarının gerçekleştiği hallerde, işin yürütülmesi aşamasında
idarenin gerekli görerek yapılmasını istediği ve ihale dokümanında ve/veya teklif kapsamında
fiyatı verilmemiş yeni iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının bedelleri ile 21 inci maddeye göre
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/060
: 91
: 28.12.2022
: 2022/UY.I-1679
sözleşme kapsamında yaptırılacak ilave işlerin bedelleri, ikinci fıkrada belirtilen usuller
çerçevesinde yüklenici ile birlikte tespit edilir. Bu şekilde hesaplanacak ilave işlerin bedelleri;
birim fiyat sözleşmelerde yeni birim fiyatlar üzerinden, anahtar teslim götürü bedel
sözleşmelerde ise yeni birim fiyatlar üzerinden hesaplanacak artış tutarına göre belirlenecek
ilerleme yüzdeleri esas alınarak yükleniciye ödenir…” hükmü,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.
İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Siirt Merkez 400 Yataklı Devlet Hastanesi Yapım İşi
b) Türü: Yapım işleri
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): 2019I00-145116 (-Siirt Devlet Hastanesi)
d) Kodu:
e) Miktarı:
Toplam inşaat alanı 89.749,00 m² olan betonarme İZ+B+Z+4 katlı hastane binası
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Siirt Merkez” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “İhale kararının onaylanması veya iptali” başlıklı 37’nci
maddesinde “37.1. İhale kararı ihale yetkilisince onaylanmadan önce, ihale üzerinde
bırakılan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere
katılmaktan yasaklı olup olmadığı Kurumdan teyit edilerek buna ilişkin belge ihale kararına
eklenir.
37.2. Yapılan teyit işlemi sonucunda, her iki isteklinin de yasaklı çıkması durumunda
ihale iptal edilir.
37.3. İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını
onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.
37.4. İhale; kararın ihale yetkilisince onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi
halinde ise hükümsüz sayılır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yapılan incelemede, Sağlık Bakanlığı Sağlık Yatırımları Genel Müdürlüğü tarafından
28.10.2022 tarihinde, anahtar teslimi götürü bedel üzerinden, e-teklif alınmak suretiyle
gerçekleştirilen ihalenin “Siirt Merkez 400 Yataklı Devlet Hastanesi Yapım İşi” olduğu, 16
adet ihale dokümanının indirildiği, ihaleye 5 isteklinin katıldığı, teklifi sınır değerin altında
olan isteklinin bulunmadığı, 05.12.2022 tarihli ihale komisyonu kararı ile 2 isteklinin
teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı ve başvuru sahibi Mbd İnş. San. ve Tic. A.Ş - Beryar
İnş. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı’nın ekonomik açıdan en avantajlı teklif, Kuzu Toplu Konut
İnşaat A.Ş.nin de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği,
05.12.2022 tarihli ihale komisyonu kararının aynı tarihte ihale yetkilisinin onayına
sunulduğu, ihale yetkilisinin ihale kararını onaylamadığı, iptal gerekçesinde “….Genel
Müdürlüğümüzce son zamanlarda yapılan ihalelerde rekabet ortamını tam anlamıyla
sağlayacak sayıda yeterli/geçerli teklif gelmediğinin gözlemlenmesi ile, yürütülen hizmetlerin
etkin ve verimli bir şekilde devamlılığını sağlayabilmek adına Genel Müdürlüğümüzce
başlatılan ve ilgili birimlerince yürütülen bu süreçte yapılmış olan ihaleler üzerinde
hazırlanan inceleme ve değerlendirme sonucunda oluşan raporda; ihale dokümanının
(yeterlilik kriterleri), daha fazla katılımcının sağlanabilmesi için gözden geçirilmesi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/060
: 91
: 28.12.2022
: 2022/UY.I-1679
kanaatine varıldığı tespit edilmiştir.
Ayrıca, bu süreçte, söz konusu işin projesinde de bir takım önemli teknik
hataların/eksikliklerin olduğu tarafıma verilen bilgilerden anlaşılmış olup; her ne kadar söz
konusu işin yürütülmesi sırasında hataların/eksikliklerin mukayese kapsamında
giderilebileceği değerlendirilmekteyse de; idarenin inşaat süreci devam ederken teknik
zorunluluklar veya hizmete yönelik ihtiyaçları sebebiyle önceliklerinin değişebileceği
aşikârdır. Bu sebeple İdarenin, bir takım ihtiyaçlarının karşılanamayabileceği riskinin, yasal
oranlar içerisinde giderilemeyeceği de göz önünde bulundurularak ihale süreci
tamamlanmadan iş artışı/eksilişini gerektirecek hususların idarenin, kaynakların verimli/etkin
kullanılması ilkesi ile de bağdaşmayacağı bilinmektedir.
İhale dokümanının bütününün (proje, teknik şartname, yeterlilik kriterleri vb.) yeniden
gözden geçirilerek, daha fazla katılımcının sağlanması da göz önünde bulundurularak, kamu
kaynaklarının etkin ve verimli kullanılabilmesi adına yeniden yapılmak üzere 2022/984267
İKN nolu ihalenin iptaline karar verilmiştir.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.
İhalenin iptal gerekçesinde bahsedilen “Genel Müdürlükçe başlatılan ve ilgili
birimlerce yürütülen yapılmış olan ihaleler üzerinde hazırlanan inceleme ve değerlendirme
sonucunda oluşan rapor” 16.12.2022 tarihinde idareden talep edilmiştir. İdare tarafından
gönderilen 28.10.2022 tarihli söz konusu raporda; “Genel Müdürlük makamınca verilen
talimat sonucunda aşağıda imzası bulunan personellerin katılımı ile yapılan toplantı
sonucunda aşağıda yer alan hususlar tespit edilmiştir.
2022 yılı Ekim ayı itibariyle Genel Müdürlüğümüzce gerçekleştirilen yapım işi
ihalelerinin büyük bir kısmına teklif/geçerli teklif gelmemiştir. (EK-1) Teklif gelen
ihalelerimizin ise neredeyse tamamında teklifler maliyetin üzerinde gelmiştir. (EK-2)
İhalelerin iptal olması sonucu yatırım süreçleri aksatmakta ve bu durum sağlık hizmet
sunumunu kısıtlamaktadır. Genel Müdürlüğümüzce yürütülen hizmetlerin devamlılığını
sağlayabilmek amacıyla ilgili personellerle yapmış olduğumuz değerlendirme toplantıları
sonucunda;
Uygulama projelerinin ve metraj hesaplarının hazırlanmasında daha da özenli
davranılması,
Yaklaşık maliyetlerin piyasa koşulları da dikkate alınarak daha güncel olması için
gerekli İdari düzenlemenin ve çalışmaların yapılması,
İşin süresinin coğrafi koşullar, iklim koşulları ve projelerdeki izolatör, zemin
iyileştirme vb. özel imalatlar da dikkate alınarak belirlenmesi,
İhaleye katılımın artırılmasına yönelik mevcut koşullar değerlendirilerek avans
verilmesi hususunun değerlendirilmesi,
4734 sayılı Kamu İhale Kanunun ve İkincil Mevzuat hükümlerine göre istenmesi
İdarenin takdirinde olan ‘İhale yeterliliklerinden olan iş deneyim belge tutarının teklif edilen
bedelin’;
"Yaklaşık Maliyet eşik değerin 2 katından az ise: teklif edilen bedelin %50'sinden az
%100' ünden fazla olamaz hükmüne uygun olarak %80’i,
"Yaklaşık Maliyet eşik değerin 2 katından fazla ise; teklif edilen bedelin %50'sinden az
%80' inden fazla olamaz hükmüne uygun olarak %60’ı olarak talep edilmesi,
Yine 4734 sayılı Kamu İhale Kanunun ve İkincil Mevzuat hükümlerine göre istenmesi
İdarenin takdirinde olan ‘İhale yeterliliklerinden olan iş hacmine yönelik yaklaşık maliyetin
eşik değerin 3 katından fazla olduğu işlerde yeterlilik için sadece yapım işi faturalarının
sunulmasına yönelik uygulamanın yukarıda bahsedilen koşullar değerlendirildiğinde ihaleye
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/060
: 91
: 28.12.2022
: 2022/UY.I-1679
katılımı, rekabeti ve İdarenin lehine oluşabilecek düşük fiyat tekliflerini engelleme durumu
oluşabileceği sebebiyle yeterlilik kriteri olarak istenmemesi’, tespitleri yapılmıştır.
Yeni ihalelerde ve/veya devam eden ihalelerde, sürecin uygun olduğu hallerde
yukarıda belirtilen hususlarda zeyilname yapılabileceği, zeyilname yapılamaması
durumlarında ise gerekiyorsa ihalelerin 4734 sayılı Kanun 40’ıncı maddesi kapsamında iptal
edilebileceği ve bundan sonraki süreçte bu hususlara dikkat edilmesi halinde ihalelerimizde
katılımların artırılabileceği ve rekabet ortamı daha iyi sağlanabileceği bunun da tekliflere
yansıyabileceği sonucuna ulaşacağı değerlendirilmiştir.” ifadelerine yer verildiği
görülmüştür.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri ile ihale dokümanında yer alan
düzenlemelerden; ihalenin iptal edilmesi hususunda idarelere takdir yetkisinin tanındığı,
ancak bu yetkinin mutlak ve sınırsız olmadığı, idarenin söz konusu yetkiyi kullanırken ölçülü
olması ve kamu yararı ile hizmet gereklerini gözetmesi gerektiği, meydana gelen durumun
iptali gerektirecek nitelikte ve büyüklükte olması halinde ise tesis edilen iptal işleminin
gerekçelerinin idare tarafından somut bir şekilde ortaya konulmasının ve bütün isteklilere
derhal bildirilmesinin zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde
idarelerin, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu açıktır.
İnceleme konusu ihalenin yapıldığı tarihte (28.10.2022) idarece tanzim edilen söz
konusu raporda özetle; uygulama projelerinin ve metraj hesaplarının hazırlanmasında daha
özenli davranılması, yaklaşık maliyetlerin daha güncel olması için gerekli çalışmaların
yapılması şeklindeki ihale öncesi hazırlık işlemleri ile ihalelerde isteklilerin katılımını
etkileyen avans verilmesi ve yeterlik kriterlerinin rekabeti arttıracak şekilde düzenlenmesi
gibi hususlara ilişkin tespitlerde bulunulduğu ve süreci uygun ihalelerde zeyilname yapılması,
zeyilname yapılamaması durumlarında ise gerekiyorsa ihalelerin 4734 sayılı Kanun 40’ıncı
maddesi kapsamında iptal edilebileceği yönünde değerlendirmelerde bulunulduğu
görülmüştür.
İhale yetkilisinin ihalenin iptaline yönelik gerekçelerinin ilkinde, mevcut projelerde
değişiklik gerektiği hususuna vurgu yapılmıştır. Söz konusu gerekçede, işin projesinde
birtakım önemli teknik hataların/eksikliklerin olduğu ifade edilmekle birlikte, bu eksikliklerin
mukayese kapsamında giderilebilmesinin mümkün olduğunun da belirtildiği, idarenin inşaat
süreci devam ederken teknik zorunluluklar veya hizmete yönelik ihtiyaçları sebebiyle
önceliklerinin değişebileceği, bu nedenle bazı ihtiyaçların karşılanamayabileceği şeklinde
belirtilen riskin ihtimal dâhilinde olduğu, ancak idare tarafından bu riskin yasal iş artışı oranı
dâhilinde giderilemeyeceği hususunun göz önünde bulundurularak, kaynakların verimli/etkin
kullanılması ilkesinin sağlanamayacağının değerlendirildiği ve ihale dokümanının bütününün
(proje, teknik şartname, yeterlilik kriterleri vb.) yeniden gözden geçirilmesi gerekliliğinin
iptal gerekçesi olarak ortaya koyulduğu anlaşılmıştır.
Ancak iptal gerekçesinde, işin projesindeki teknik hataların/eksikliklerin nelerden
oluştuğunun somut bir biçimde ortaya konulmadığı, söz konusu eksikliklerin mukayese
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/060
: 91
: 28.12.2022
: 2022/UY.I-1679
kapsamında giderilebilmesinin mümkün olduğunun ihale yetkilisi tarafından da kabul
edildiği, teknik zorunluluklar veya hizmete yönelik ihtiyaçlar sebebiyle idarenin
önceliklerinin değişebileceği ve yasal iş artışı sınırları dâhilinde işin gerçekleştirilememesi
riskinin bulunduğu ifade edilmiş ise de bu durumun da somut ve açıklayıcı bir gerekçeye
dayandırılmadığı anlaşılmaktadır.
Ayrıca, Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Projelerin uygulanması” başlıklı 12’nci
maddesi gereğince idarenin, sözleşme konusu işlerle ilgili proje vb. teknik belgelerde,
değişiklik yapılmaksızın işin tamamlanmasının fiilen imkânsız olduğu hallerde, işin
sözleşmede belirtilen niteliğine uygun bir şekilde tamamlanmasını sağlayacak şekilde gerekli
değişiklikleri yapmaya yetkili olduğu hususu da göz önünde bulundurulduğunda, ihale
dokümanının bütününün yeniden gözden geçirilmesi gerekliliğine ilişkin somut ve açıklayıcı
bir gerekçeye ve hesaplamaya yer verilmeksizin sadece “proje revizyonu” gerektiği
hususunun gerekçe gösterilerek idarece alınan ihalenin iptali kararının idareye tanınan takdir
yetkisi kapsamında değerlendirilemeyeceği anlaşılmıştır.
İhale yetkilisinin ihalenin iptaline yönelik diğer gerekçesinin ise “son zamanlarda
yapılan ihalelerde rekabet ortamını tam anlamıyla sağlayacak sayıda yeterli/geçerli teklif
gelmediğinin gözlemlenmesi ve ihale dokümanının (yeterlilik kriterleri) daha fazla
katılımcının sağlanabilmesi için gözden geçirilmesi kanaatine varıldığı” şeklinde olduğu, bu
gerekçeye ilişkin yapılan incelemede; 16 adet ihale dokümanı indirilen ihaleye 5 isteklinin
katıldığı, 05.12.2022 tarihli ihale komisyonu kararında 2 isteklinin teklifinin değerlendirme
dışı bırakıldığı, geçerli 3 tekliften ikisinin yaklaşık maliyetin altında olduğu ve bu teklif
sahibi isteklilerin ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif olarak belirlenerek
ihalenin başvuru sahibi Mbd İnş. San. ve Tic. A.Ş - Beryar İnş. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı
üzerinde bırakıldığı tespit edilmiştir.
İdarenin ihalenin iptaline gerekçe gösterdiği “son zamanlarda yapılan ihalelerde
rekabet ortamını tam anlamıyla sağlayacak sayıda yeterli/geçerli teklif gelmediğinin
gözlemlenmesi ve ihale dokümanının (yeterlilik kriterleri) daha fazla katılımcının
sağlanabilmesi için gözden geçirilmesi kanaatine varıldığı” gerekçesi incelendiğinde ise;
4734 sayılı Kanun’un 40’ıncı maddesinde, ihale yetkilisine gerekçesini açıkça
belirtmek suretiyle ihale kararını iptal etme yetkisinin tanındığı, inceleme konusu ihalenin
yapıldığı tarihte idare tarafından tanzim edilen değerlendirme raporunda, genel olarak
ihalelerde rekabetin ve katılımın arttırılmasına yönelik birtakım tespitlerde bulunulduğu, ihale
yetkilisinin bu rapordaki tespitleri de dikkate alarak iptal gerekçesini oluşturduğu, 4734 sayılı
Kanun’un temel ilkeleri çerçevesinde, ihale işlemlerinin mevzuata uygunluk ve aynı zamanda
ihalede oluşan fiyatın piyasa şartlarına uygun olup olmadığı hususunda yerindelik denetimini
yapan ihale yetkilisinin ihalenin iptal edilmesi hususundaki yetkisini kamu yararı ile hizmet
gereklerine aykırı şekilde kullandığına dair somut bir tespitin yapılamadığı dikkate
alındığında, idarece alınan ihalenin iptali kararının iptal edilmesi gerektiğine yönelik itirazen
şikâyet başvurusunun reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/060
: 91
: 28.12.2022
: 2022/UY.I-1679
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/060
: 91
: 28.12.2022
: 2022/UY.I-1679
KARŞI OY
İnceleme konusu ihalede; başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde yer alan
itirazen şiyayet başvurusunun
iddialarının incelenmesi neticesinde, Kurul çoğunluğunca “
reddine
” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin ihalenin iptaline ilişkin iddialarının iptal gerekçesi ile sınırlı yapılan
inceleme sonucunda, ihale yetkilisince ihalenin iptaline gerekçe gösterilen işin projesinde bir
takım önemli teknik hataların/eksikliklerin olduğu, söz konusu işin yürütülmesi sırasında
hatalar/eksiklikler mukayese kapsamında giderilebilse de inşaat süreci devam ederken teknik
zorunluluklar veya hizmete yönelik ihtiyaçlar sebebiyle önceliklerin değişebileceği, bir takım
ihtiyaçlarının karşılanamayabileceği, bu hususun yasal oranlar içerisinde giderilemeyebileceği
göz önüne alındığında ihale süreci tamamlanmadan iş artışı/eksilişini gerektirecek hususların
idarenin kaynakların verimli/etkin kullanılması ilkesi ile bağdaşmayacağı gerekçesine ilişkin
Kurul’un aldığı karara katılmakla birlikte, ihale yetkilisinin ihalenin iptaline yönelik “son
zamanlarda yapılan ihalelerde rekabet ortamını tam anlamıyla sağlayacak sayıda
yeterli/geçerli teklif gelmediğinin gözlemlenmesi ve ihale dokümanının (yeterlilik kriterleri)
daha fazla katılımcının sağlanabilmesi için gözden geçirilmesi kanaatine varıldığı”
gerekçesine ilişkin Kurul çoğunluğunca alınan karar incelendiğinde;
Başvuruya konu ihale Sağlık Bakanlığı Sağlık Yatırımları Genel Müdürlüğü’nün “Siirt
Merkez 400 Yataklı Devlet Hastanesi Yapımı” işi ihalesi olup ihalede 16 adet ihale dokümanı
indirildiği, 28.10.2022 tarihinde yapılan ihaleye 5 isteklinin katıldığı, yaklaşık maliyetin
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı birim fiyatları ile piyasa fiyatları esas
alınarak belirlendiği, bütün tekliflerin sınır değerin üzerinde olduğu, 05.12.2022 tarihli ihale
komisyonu kararıyla bir isteklinin iş hacmi uygun olmadığı gerekçesiyle, bir isteklinin de iş
deneyim belgesi uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, teklifi yaklaşık
maliyetin altında olan isteklilerden başvuru sahibi Mbd İnş. San. ve Tic. A.Ş.- Beryar İnş.
San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak, Kuzu
Toplu Konut İnş. A.Ş.nin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak, teklifi
yaklaşık maliyetin üzerinde olan Ahes İnş. Tic. ve San. A.Ş.nin teklifinin ise geçerli teklif
olarak belirlendiği, ihale yetkilisince “….Genel Müdürlüğümüzce son zamanlarda yapılan
ihalelerde rekabet ortamını tam anlamıyla sağlayacak sayıda yeterli/geçerli teklif
gelmediğinin gözlemlenmesi ile, yürütülen hizmetlerin etkin ve verimli bir şekilde
devamlılığını sağlayabilmek adına Genel Müdürlüğümüzce başlatılan ve ilgili birimlerince
yürütülen bu süreçte yapılmış olan ihaleler üzerinde hazırlanan inceleme ve değerlendirme
sonucunda oluşan raporda; ihale dokümanının (yeterlilik kriterleri), daha fazla katılımcının
sağlanabilmesi için gözden geçirilmesi kanaatine varıldığı tespit edilmiştir.
Ayrıca, bu süreçte, söz konusu işin projesinde de bir takım önemli teknik
hataların/eksikliklerin olduğu tarafıma verilen bilgilerden anlaşılmış olup; her ne kadar söz
konusu işin yürütülmesi sırasında hataların/eksikliklerin mukayese kapsamında
giderilebileceği değerlendirilmekteyse de; idarenin inşaat süreci devam ederken teknik
zorunluluklar veya hizmete yönelik ihtiyaçları sebebiyle önceliklerinin değişebileceği
aşikârdır. Bu sebeple İdarenin, bir takım ihtiyaçlarının karşılanamayabileceği riskinin, yasal
oranlar içerisinde giderilemeyeceği de göz önünde bulundurularak ihale süreci
tamamlanmadan iş artışı/eksilişini gerektirecek hususların idarenin, kaynakların verimli/etkin
kullanılması ilkesi ile de bağdaşmayacağı bilinmektedir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/060
: 91
: 28.12.2022
: 2022/UY.I-1679
İhale dokümanının bütününün (proje, teknik şartname, yeterlilik kriterleri vb.) yeniden
gözden geçirilerek, daha fazla katılımcının sağlanması da göz önünde bulundurularak, kamu
kaynaklarının etkin ve verimli kullanılabilmesi adına yeniden yapılmak üzere 2022/984267
İKN nolu ihalenin iptaline karar verilmiştir.” ifadelerine yer verilerek ihalenin iptal edildiği
anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde
“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
kaynakların verimli kullanılmasını
karşılanmasını ve
sağlamakla sorumludur." hükmü,
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması”
başlıklı 40’ıncı maddesinde “...İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale
yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen
bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış
ise nedenleri belirtilir.
İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar
veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder
.
İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz
sayılır...” hükmü,
Anılan Kanun’un “Kuruma itirazen şikâyet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinde
“…İdare tarafından şikâyet veya itirazen şikâyet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi
işlemine karşı yapılacak itirazen şikâyet başvuruları ise idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı
incelenir…” hükmü, yer almaktadır.
Aktarılan mevzuat hükümlerinden ihalelerde idarelerin ihtiyaçların uygun şartlarla ve
zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu,
ihale komisyonu tarafından ihaleye ilişkin değerlendirme sonucunda alınan kararın ihale
yetkilisinin onayına sunulması gerektiği, ihale yetkilisinin karar tarihini izleyen en geç beş iş
günü içinde ihale kararını onaylayabileceği veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle
ihaleyi iptal edebileceği, ihalenin iptali noktasında idarelerin takdir yetkisinin bulunduğu
ancak bu yetkinin mutlak ve sınırsız olmadığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlığa konu ihalede idarenin İdari Şartname ve Teknik Şartname’yi itiyaç
duyulan yapım işini esas alarak hazırladığı, ihale ilanının 27.09.2022 tarihinde yapıldığı, ihale
dokümanına yönelik olarak herhangi bir şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda
bulunulmadığı, ihale dokümanının mevcut haliyle kesinleştiği ve isteklilerin tekliflerini
kesinleşmiş ihale dokümanını esas alarak verdikleri, ihale komisyonunun da verilen teklifleri
kesinleşmiş ihale dokümanını esas alarak değerlendirdikleri, idarenin, sözleşme konusu işlerle
ilgili proje vb. teknik belgelerde, değişiklik yapılmaksızın işin tamamlanmasının fiilen
imkânsız olduğu hallerde, işin sözleşmede belirtilen niteliğine uygun bir şekilde
tamamlanmasını sağlayacak şekilde gerekli değişiklikleri yapmaya yetkili olduğu, yaklaşık
maliyetin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı birim fiyatları ile piyasa fiyatları
esas alınarak belirlendiği, 16 ihale dokümanı indirilen ihaleye 5 isteklinin katıldığı, ihale
komisyonunca yapılan değerlendirmede 3 isteklinin teklifinin geçerli kabul edildiği, ihale
komisyonunca geçerli kabul edilen ve yaklaşık maliyetin altında olan iki tekliften en düşük
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/060
: 91
: 28.12.2022
: 2022/UY.I-1679
teklif sahibi Mbd İnş. San. ve Tic. A.Ş.- Beryar İnş. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının
teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı birinci teklif, Kuzu Toplu Konut İnş. A.Ş.nin
teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği, yaklaşık maliyetin
üzerindeki teklifinde geçerli teklif olarak belirlendiği, ihale mevzuatında açık ihale usulü ile
yapılan bir ihalede rekabetin oluşabilmesi için herhangi bir teklif sayısı kriterinin
bulunmadığı hususları bir arada değerlendirildiğinde, ihale yetkilisince ihalenin iptal
edilmesine gerekçe gösterilen “son zamanlarda yapılan ihalelerde rekabet ortamını tam
anlamıyla sağlayacak sayıda yeterli/geçerli teklif gelmediğinin gözlemlenmesi ve ihale
dokümanının (yeterlilik kriterleri) daha fazla katılımcının sağlanabilmesi için gözden
geçirilmesi kanaatine varıldığı” hususunun somut gerekçelere dayandırılmadığı, ihale
dokümanın gözden geçirilerek ihalenin yeniden yapılması halinde yeni durumda ihaleye
katılımın artıp artmayacağının ve içinde bulunduğumuz ekonomik koşullarda yenilenecek
ihalede başvuruya konu ihalede teklif edilen fiyatlardan daha düşük bir teklifin verilip
verilmeyeceğinin bilinemeyeceği, bu nedenle ihale yetkilisinin ihale komisyonunca geçerli
kabul edilen tekliflere göre alınan kararı onaylamayarak ihaleyi iptal etmesinin 4734 sayılı
Kanun’un “Temel ilkeler” başlıklı 5 inci maddesinde yer alan kamu kaynaklarının verimli ve
etkin kullanılması ilkesi ile de bağdaşmadığı değerlendirildiğinden ihale yetkilisince ihalenin
iptal edilmesi kararının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, başvuru sahibinin ihalenin iptaline ilişkin iddiaları kapsamında
yapılan incelemeye göre, yukarıda yapılan açıklama ve değerlendirmeler doğrultusunda ihale
“idarenin ihalenin iptali işleminin
yetkilisince ihalenin iptali işlemi yerinde olmadığından
iptaline”
karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemizle Kurul çoğunluğunca alınan
itirazen şiyayet başvurusunun reddine
“ ” niteliğindeki karara katılmıyoruz.