Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Genel Müdürlüğü Tedarik ve Lojistik Daire Başkanlığı
/
2022/63793-Tdlypm-129 Trakya Bölgesi Doğalgaz Boru Hatları İmalatı
Bilgi
İKN
2022/63793
Başvuru Sahibi
Hasan BEZEK
İdare
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Genel Müdürlüğü Tedarik ve Lojistik Daire Başkanlığı
İşin Adı
Tdlypm-129 Trakya Bölgesi Doğalgaz Boru Hatları İmalatı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/024
: 24
: 27.04.2022
: 2022/UY.I-550
BAŞVURU SAHİBİ:
Hasan BEZEK,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Genel Müdürlüğü Tedarik ve Lojistik Daire Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2022/63793 İhale Kayıt Numaralı “Tdlypm-129 Trakya Bölgesi Doğalgaz Boru Hatları
İmalatı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Genel Müdürlüğü Tedarik ve Lojistik Daire
Başkanlığı tarafından 03.03.2022 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Tdlypm-129
Trakya Bölgesi Doğalgaz Boru Hatları İmalatı” ihalesine ilişkin olarak Hasan Bezek’in
07.04.2022 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 11.04.2022 tarihli yazısı ile reddi
üzerine, başvuru sahibince 21.04.2022 tarih ve 19710 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan
dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2022/412 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, 4734 sayılı Kanun’un 17’nci maddesinin (b) bendi
kapsamında tesis edilen idare işleminin mevzuata uygun olmadığı iddia edilmektedir
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar
tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kanun’un “Temel ilkeler” başlıklı beşinci maddesinde “İdareler, bu
Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği,
kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve
kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,
“Yasak fiil veya davranışlar” başlıklı 17’nci maddesinde “İhalelerde aşağıda belirtilen
fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır:
a) Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet suretiyle
veya başka yollarla ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek.
b) İsteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde
bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak.
c) Sahte belge veya sahte teminat düzenlemek, kullanmak veya bunlara teşebbüs
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/024
: 24
: 27.04.2022
: 2022/UY.I-550
etmek.
d) Alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi
veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla
teklif vermek.
e) 11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılmak.
Bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanunun Dördüncü
Kısmında belirtilen hükümler uygulanır.” hükmü, ve atıf yapılan “Yasaklar ve Ceza
Sorumluluğu” başlıklı kısmın 58’inci maddesinde “17 nci maddede belirtilen fiil veya
davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre,
bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, üzerine ihale yapıldığı halde mücbir sebep halleri
dışında usulüne göre sözleşme yapmayanlar hakkında ise altı aydan az olmamak üzere bir
yıla kadar, 2 nci ve 3 üncü maddeler ile istisna edilenler dahil bütün kamu kurum ve
kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilir. Katılma yasakları, ihaleyi
yapan bakanlık veya ilgili veya bağlı bulunulan bakanlık, herhangi bir bakanlığın ilgili veya
bağlı kuruluşu sayılmayan idarelerde bu idarelerin ihale yetkilileri, il özel idareleri ve
bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde İçişleri Bakanlığı; belediyeler ve bunlara bağlı
birlik, müessese ve işletmelerde ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilir.
Haklarında yasaklama kararı verilen tüzel kişilerin şahıs şirketi olması halinde şirket
ortaklarının tamamı hakkında, sermaye şirketi olması halinde ise sermayesinin yarısından
fazlasına sahip olan gerçek veya tüzel kişi ortaklar hakkında birinci fıkra hükmüne göre
yasaklama kararı verilir. Haklarında yasaklama kararı verilenlerin gerçek veya tüzel kişi
olması durumuna göre; ayrıca bir şahıs şirketinde ortak olmaları halinde bu şahıs şirketi
hakkında da, sermaye şirketinde ortak olmaları halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına
sahip olmaları kaydıyla bu sermaye şirketi hakkında da aynı şekilde yasaklama kararı verilir.
İhale sırasında veya sonrasında bu fiil veya davranışlarda bulundukları tespit
edilenler, idarelerce o ihaleye iştirak ettirilmeyecekleri gibi yasaklama kararının yürürlüğe
girdiği tarihe kadar aynı idare tarafından yapılacak sonraki ihalelere de iştirak ettirilmezler.
Yasaklama kararları, yasaklamayı gerektiren fiil veya davranışın tespit edildiği tarihi
izleyen en geç kırkbeş gün içinde verilir. Verilen bu karar Resmi Gazetede yayımlanmak üzere
en geç onbeş gün içinde gönderilir ve yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Bu kararlar Kamu
İhale Kurumunca izlenerek, kamu ihalelerine katılmaktan yasaklı olanlara ilişkin siciller
tutulur.
İhaleyi yapan idareler, ihalelere katılmaktan yasaklamayı gerektirir bir durumla
karşılaştıkları takdirde, gereğinin yapılması için bu durumu ilgili veya bağlı bulunulan
bakanlığa bildirmekle yükümlüdür.” hükmü bulunmaktadır.
Yapılan incelemede, 03.03.2022 tarihli ilk ihale komisyon kararı ile başvuru sahibi
Hasan Bezek’in teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı birinci, Versus Enerji San. ve Tic.
Ltd. Şti.nin teklifinin ise ikinci teklif olarak belirlendiği, anılan tüzel kişiliğin hisselerinin
%80’inin Berzan Bezek’e ait olduğu ve şahsın münferiden temsile yetkili müdür sıfatını
taşıdığı,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/024
: 24
: 27.04.2022
: 2022/UY.I-550
Başvuru sahibinin, idarenin 18.03.2022 tarihli yazısı ile sözleşmeye davet edildiği,
idareye cevaben 24.03.2022 tarihinde “versusenerji.com.tr” alan adıyla gönderilen e-posta
iletisinde “Sözleşme imzalamak için…EKAP’ta vekil kaydı bulunan Berzan Bezek sözleşmeyi
imzalamaya gelecektir” ifadelerine yer verildiği ve temsil yetkisine ilişkin olarak 17.02.2021
tarihinde düzenlenmiş bir vekaletnamenin sunulduğu, vekaletnamede Hasan Bezek’in Berzan
Bezek’i sözleşme imzalamak da dahil tüm ihale işlerinde yetkili kıldığı görülmüştür.
İdarece Berzan Bezek’in en avantajlı ikinci teklif sahibi Versus Enerji San. ve Tic.
Ltd. Şti.nin %80 hissesine sahip olduğunun tespit edildiği ve idare bünyesindeki hukuk
müşavirliğinden durumun yasak fiil ve davranışlar kapsamında olup olmadığı hususunda
görüş talep edildiği,
Hukuk Danışmanlığının cevap yazısında, yargı kararlarına da atıfla iki istekli arasında
rekabeti ve ihale kararını etkileyebilecek nitelikte bir bağ olduğuna dair kuvvetli karineden
bahisle her iki istekli hakkında 4734 sayılı Kanun’un 17(b) ve (d) maddelerine aykırılık tespit
edildiği anlaşılmıştır.
İhale komisyonunun 31.03.2022 tarihinde “Hasan BEZEK firmasının sözleşmeye
davet tebligatından sonra İdaremize sunduğu vekâletname ile ihalede ekonomik açıdan en
avantajlı ikinci teklif sahibi Versus Enerji Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. firmasının ortağı ve
yetkilisinin teklif verme, sözleşme imzalama hususlarında vekil tayin edildiği görülmüştür. Bu
yetkinin adı geçen iki istekli arasında ihaleden önce oluşturulmuş olması ve sözleşme
imzalanması amacıyla İdaremize sunulması, istenen belgelerin Hasan BEZEK adına Versus
Enerji Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. firması tarafından gönderilmesi ile 4734 Sayılı Kamu İhale
Kanununun 17. maddesinin b bendinin (İsteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek,
isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını
etkileyecek davranışlarda bulunmak) ihlal edildiği tespit edilerek Hasan BEZEK isteklisi ile
Versus Enerji Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. isteklisinin tekliflerinin değerlendirme dışı
bırakılmasına ve bu istekliler ile ilgili Kamu İhale Kanununun 58. maddesine göre işlem
başlatılmasına…” şeklinde karar aldığı görülmüştür.
İtirazen şikayet dilekçesinde yazılı hususlarla birlikte değerlendirildiğinde; ilk
komisyon kararı ile ihale üzerinde bırakılan Hasan Bezek’in ihale süreci öncesinde, akrabası
olduğunu belirttiği Berzan Bezek’i ihale, vergi, SGK, araç alım-satım vb. konularda münferit
olarak vekil tayin ettiği, anılan şahsın ise ihalede ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif
sahibi Versus Enerji Sanayi ve Tic. Ltd. Şti.nin hakim ortağı ve münferiden temsile yetkili
müdürü olduğu, Hasan Bezek’in sözleşmeye davet edilmesi üzerine idareye Versus Enerji
Sanayi ve Tic. Ltd. Şti.ne ait “...@versusenerji.com.tr” e-posta adresi üzerinden cevap
verildiği ve bahse konu vekaletnamenin ve diğer belgelerin taranarak gönderildiği, idarece
yapılan sorgulamada vekaletnamenin 23.02.2022 tarihi itibarıyla EKAP’ta kayıtlı olduğunun
görüldüğü anlaşılmış, istekliler arasındaki ilişkinin idarece 4734 sayılı Kanun’un 17(b)
maddesi kapsamında değerlendirildiği ve her iki isteklinin teklifinin değerlendirme dışı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/024
: 24
: 27.04.2022
: 2022/UY.I-550
bırakılarak bahse konu Kanun maddesi gereği işlem başlatılmasına karar verildiği
görülmüştür.
Kanun’un 17’nci maddesinde, ihalelerde hangi fiil veya davranışlarda bulunmanın
yasak olduğu sayma suretiyle belirlenerek hükme bağlanmış olup, ihalelerde bu tür fiil ve
davranışların yasaklanarak söz konusu fiil ve davranışlarda bulunanlara idari yaptırım
uygulanması, aynı Kanun’un beşinci maddesinde öngörülen temel ilkelerin korunmasıyla
yakından ilgilidir. Zira gerek anılan Kanun’da öngörülen temel ilkeler gerekse yasak fiil ve
davranışlara uygulanan idari tedbirler, ekonomik düzenin korunması amacına yönelik olarak
kamu kaynaklarının israf edilmeden, ihtiyaçlara uygun ve verimli bir şekilde kullanılmasını
amaçlamaktadır. Bu bağlamda, yasaklama işlemi, ileriye yönelik önleyici ve koruyucu bir
yaptırım özelliği de taşımaktadır.
İhalelerde rekabetin ve diğer temel ilkelerin sağlanmasının koşullarından biri,
istekliler arasında organik bağ ya da temsil ilişkisinin olmamasıdır. İhaleye katılan her
isteklinin özgür iradesiyle verdiği teklif sonucunda gerçekçi ve piyasa koşullarına uygun,
kamu açısından da en avantajlı teklifin elde edilmesi amaçlanmaktadır. Anılan husus, kamu
kaynaklarının verimli kullanılmasına etki ettiği gibi, ihalede tarafların aralarında anlaşma
yaparak teklif bedellerini belirlemelerine olanak sağlayacak hiyerarşik ilişkiler ya da temsil
ilişkileri nedeniyle saydamlık ilkesinin de ihlâline sebebiyet verebilecektir. Bu nedenle
Kanun'un 17’nci maddesinde sayılan durumlar sadece ihale dışı bırakılma sebebi olarak
öngörülmemiş, konunun önemi nedeniyle bu fiillerin tespiti halinde yasaklama yaptırımının
uygulanacağı da hüküm altına alınmıştır.
Her ne kadar, isteklilerin ihale dokümanı indirdiği ve teklif sunduğu IP numaraları ile
geçici teminat mektuplarının alındığı bankaların farklı olduğu görülmüşse de, somut olayda,
ihalede en avantajlı ilk iki teklifi sunan kişiler arasında ihale tarihi öncesine dayanan ve ihale
süreci itibarıyla da devam eden geniş bir temsil ilişkisi kurulduğu, yetkinin ihalelere katılma
ve sözleşme imzalama işlemlerini de kapsadığı, Hasan Bezek’e tebliğ edilen sözleşmeye
davet yazısına dahi ikinci en avantajlı istekli tarafından icabet edildiği görülmüş, fiili
durumun istekliler arasında organik bir bağ ve güven ilişkisi bulunduğu yönünde kuvvetli
karine oluşturduğu, bunun da rekabet, gizlilik ve güvenilirlik ilkelerini ihlal ettiği ve idarece
tesis edilen işlemde hukuku aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden
yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2022/024
: 24
: 27.04.2022
: 2022/UY.I-550
şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.