2023/UH.I-1014 - Kamu İhale Kararı - Ceylanpınar Tim İhtiyacı 36 Ay Süreli, Yakıtı ve Sürücüsü Yükleniciye Ait, 41 Adet En Az 27+1 Kişilik Otobüs, 15 Adet En Az 16+1 Kişilik Minibüs Olmak Üzere Toplam 56 Adet Personel Servis Aracı Kiralama Hizmet Alım İşi

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/037

: 11

: 19.07.2023

: 2023/UH.I-1014

BAŞVURU SAHİBİ:

Emza Bilişim İnşaat Tarım Petrol Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (Tigem),

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2023/499406 İhale Kayıt Numaralı “Ceylanpınar Tim İhtiyacı 36 Ay Süreli, Yakıtı ve

Sürücüsü Yükleniciye Ait, 41 Adet En Az 27+1 Kişilik Otobüs, 15 Adet En Az 16+1 Kişilik

Minibüs Olmak Üzere Toplam 56 Adet Personel Servis Aracı Kiralama Hizmet Alım İşi”

İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (Tigem) tarafından 22.06.2023 tarihinde açık

ihale usulü ile gerçekleştirilen “Ceylanpınar Tim İhtiyacı 36 Ay Süreli, Yakıtı ve Sürücüsü

Yükleniciye Ait, 41 Adet En Az 27+1 Kişilik Otobüs, 15 Adet En Az 16+1 Kişilik Minibüs

Olmak Üzere Toplam 56 Adet Personel Servis Aracı Kiralama Hizmet Alım İşi” ihalesine

ilişkin olarak Emza Bilişim İnşaat Tarım Petrol Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin

16.06.2023 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 21.06.2023 tarihli yazısı ile reddi

üzerine, başvuru sahibince 03.07.2023 tarih ve 98315 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan

03.07.2023 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2023/823 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan

inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İhale konusu işin personel taşıma işi olduğu, araç kiralama işi ile personel taşıma

işlerinin birbirinden farklı işler olduğu, dolayısıyla İdari Şartname’de yer alan benzer iş

tanımı içerisinde hem personel taşıma işine hem de araç kiralama işine yer verilmiş olmasının

mevzuata aykırılık teşkil ettiği,

2) İdari Şartname’de yer alan R katsayısının hatalı belirlendiği,

3) Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.2’nci maddesinde özel aykırılık hallerinin belirtildiği

tablonun onuncu sırasında yer alan özel aykırılık hali uyarınca, Teknik Şartname’ye aykırı

şekilde hizmete sunulan araçlar yönünden kilometre ücreti ödenmekle birlikte yevmiye

ücretinin ödenmeyeceğinin anlaşıldığı, bu düzenlemenin, gerçekleşen kusur nedeniyle

idarenin ceza uygulayabildiği bir hizmeti bedelini ödemeden alması anlamına geldiği,

dolayısıyla yapılan düzenlemenin hukuka aykırılık teşkil ettiği,

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/037

: 11

: 19.07.2023

: 2023/UH.I-1014

4) Sözleşme Tasarısı’nın 21.2.1’inci maddesindeki düzenleme ile araçlar için

yapılması istenilen sigortaların poliçeleri kapsamında “yangın, çalınma veya çalınmaya

teşebbüs, çarpma veya çarpılma, terör, sel, su baskını, deprem, sigara yangını, yetkili

olmayanlarca aracın çekilmesi, ferdi kaza ve ferdi kaza deprem teminatı, hukuksal yardım,

yardım hizmet paketi, grev, lokavt ve halk hareketleri, enflasyon koruma” teminatlarının

bulunması zorunluluğu getirilmiş olmasının hukuka aykırı olduğu,

5) Teknik Şartname’nin 2.3’üncü maddesindeki düzenleme ile araçların altı ayda bir

bakım ve onarımlarının yaptırılmasının öngörüldüğü, anılan Şartname’nin 2.18’inci

maddesinde ise araçların üretici firma tarafından öngörülen kilometre veya yıl itibariyle

periyodik bakımlarının yaptırılmasının öngörüldüğü, dolayısıyla bu iki düzenlemenin

birbiriyle çeliştiği, araçların bakım kilometreleri gelmeden altı ayda bir bakıma sokulmuş

olmasının 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun temel ilkelerinden birisi olan verimlilik ilkesi

ile de çeliştiği,

6) Teknik Şartname’nin 2.20’nci maddesinde yapılan düzenleme uyarınca, çalışma

esnasında kiralanan aracın arıza, kaza gibi durumlardan dolayı bakım ve onarıma alınması

veya aracın herhangi bir nedenle devre dışı kalması halinde, arızalı aracın tamir edilemeyerek

görevine devam edememesi veya arızalı araç yerine yirmi dört saat içerisinde aynı özelliklere

haiz başka bir araç tahsis edilememesi nedeniyle idarenin dış piyasadan araç kiralaması

durumunda, kiralanan araç için fiyat farkı oluşması ve fark tutarının da yükleniciden tahsil

edilecek olmasının, yüklenicinin bu durumda zaten idareye ceza ödemek zorunda olduğu

dikkate alındığında hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğu,

7) Teknik Şartname’de yer alan “Araç sürücülerinde mutlaka mobil telefon

bulundurulacaktır” şeklindeki düzenleme nedeniyle birim fiyat teklif cetvelinde satır açılması

gerektiği, bu maliyetin teklif fiyata dahil giderler arasında sayılmamış olmasının mevzuata

aykırı olduğu,

8) Teknik Şartname’de yer alan “İşletmenin uzun sureli kiralanması veya uzun sureli

ortaklığa verilmesi halinde sözleşme tek taraflı olarak feshedilecektir. Yüklenici buna itiraz

edemez.” şeklindeki düzenlemenin, Sözleşme Tasarısı’nın 29’uncu maddesinde yer alan “Bu

ihalede 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 24’üncü maddesi çevresinde iş

eksilişi yapılabilir. İhale konusu işin sözleşme bedelinin % 80'inden daha düşük bedelle

tamamlanacağının anlaşılması halinde ise, yükleniciye, yapmış olduğu gerçek giderler ve

yüklenici kârına karşılık olarak, sözleşme bedelinin % 80'i ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı

işin tutarı arasındaki bedel farkının % 5'i ödenir” şeklindeki düzenlemeye aykırılık teşkil

ettiği düzenlemenin Sözleşme Tasarısı’nın 29’uncu maddesine aykırılık teşkil ettiği,

9) Teknik Şartname’nin 2.47’nci maddesinde yer alan düzenleme ile idarenin farklı

yüklenicilere ait personelin taşınmasını sağlamakta olduğu, işletme hizmetlerinde çalışan ve

diğer yüklenicilerin personeli olan kişilerin personel taşıma hizmet alımında kullanılan araçlar

ile bilabedel taşınmasının hukuka aykırı olduğu, yüklenicinin esasen taşıması gerekmeyen

kişileri taşımak suretiyle hem iş yükününün artığı hem de bu kişilerin taşınması dolayısı ile

ortaya çıkan her türlü hukuki sorumluluğu üstüne aldığı, idarenin şikayet üzerine aldığı

karardan da görüleceği üzere, yüklenici firmanın yaptığı fazladan taşımanın ve aldığı riskin

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/037

: 11

: 19.07.2023

: 2023/UH.I-1014

göz ardı edildiği,

10) Teknik Şartname’nin “Fiyat farkı verilmesi” başlıklı 3.8’inci maddesinde yer alan

“KİK sayfasında yayınlanan güncel mevzuat” ifadesi nedeniyle, ilan tarihinde geçerli olan

fiyat farkı düzenlemeleri yerine ilgili uygulama ayında KİK sayfasında yer alan yeni fiyat

farkı düzenlemelerinin uygulanmasının mümkün olduğu, dolayısıyla bu durumun Sözleşme

Tasarısı’nın 14.3’üncü maddesinde yer alan “Sözleşmede yer alan fiyat farkına ilişkin esas ve

usullerde sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz” düzenlemesine aykırılık teşkil

ettiği,

11) Teknik Şartname’nin 2.40, 6.3 ve 6,9’uncu maddelerinde yapılan

düzenlemelerden, sürücülerin tam zamanlı ve haftalık mesaisinin tamamını idare için sarf

etmesi gerektiği anlaşıldığından,

11.1) Personel sayısının belirtilmesi ve birim fiyat teklif cetvelinde ayrıca teklif

alınmasının gerektiği,

11.2) Fiyat farkına ilişkin düzenlemelerde kısmi zamanlı işçilik katsayısı yerine tam

zamanlı işçilik katsayısının belirlenmesi gerektiği,

11.3) İdari Şartname’nin 46’ncı maddesinde yer verilen tablolarda a2 işçilik için temel

asgari ücret ile güncel asgari ücret arasındaki fark yönünden fiyat farkı düzenlemesi

yapılamayacağı, zira Teknik Şartname’nin 2.40’ıncı maddesi gereğince personele bürüt asgari

ücretten düşük ücret ödenemeyeceğinden, bu personelin tam zamanlı personel olduğu ve fiyat

farkını da a1 katsayısı üzerinden alması gerektiği,

11.4) Teknik Şartname’nin 2.40’ıncı maddesinde yer alan “sürücülerin maaşları brüt

asgari ücretten az olamayacaktır” şeklindeki düzenlemenin, Anayasa ile güvence altına alınan

sözleşme hürriyeti ilkesine aykırılık teşkil ettiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit

edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdareye şikâyet başvurusu” başlıklı 55’inci

maddesinde “Şikâyet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı

iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken

tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde

beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi

yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan

tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik

başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar…” hükmü yer almaktadır.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı

6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikâyet süresi; ihale sürecindeki şikâyete konu işlem veya

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/037

: 11

: 19.07.2023

: 2023/UH.I-1014

eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden

itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan

ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür…” hükmü,

“Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Süreler;

a) İlana yönelik başvurularda ilk ilan tarihini,

b) Ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan hükümleri için dokümanın

satın alındığı tarihi, belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan danışmanlık hizmet alımı

ihalelerinde ihale dokümanının teslim alındığı tarihi, zeyilnameye yönelik başvurularda ise

zeyilnamenin bildirildiği tarihi,

…

izleyen günden itibaren başlar...” hükmü yer almaktadır.

Başvuruya konu ihaleye ait İhale İlanı 23.05.2023 tarihinde yayımlanmış ve İhale

İlanı’nın 4.4’üncü maddesinde “Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler:

4.4.1.Bu ihalede Kamu veya Özel Kuruluşlarda yapılan her türlü personel taşıma veya

servis taşımacılığı veya her türlü araç kiralama benzer iş olarak kabul edilecektir.”

düzenlemesine yer verilmiştir.

Başvuruya konu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken

belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek

işler aşağıda belirtilmiştir:

Bu ihalede Kamu veya Özel Kuruluşlarda yapılan her türlü personel taşıma veya

servis taşımacılığı veya her türlü araç kiralama benzer iş olarak kabul edilecektir.”

düzenlemesine yer verilmiştir.

Yapılan incelemede, başvuru sahibi tarafından itirazen şikâyete konu edilen ihale

dokümanı düzenlemesinin, aynı zamanda İhale İlanı’nın 4.4.’üncü maddesinde de yer aldığı

belirlendiğinden, söz konusu iddianın ihale dokümanının ilana yansıyan hükümlerine yönelik

olduğu anlaşılmıştır.

İhale dokümanının ilana yansıyan hükümlerine yönelik söz konusu iddiaya ilişkin

olarak ihale ilan tarihi olan 23.05.2023 tarihini izleyen günden itibaren on gün içinde idareye

şikâyet başvurusunda bulunulması gerekirken, bu süre geçirildikten sonra 16.06.2023

tarihinde şikâyet başvurusunda bulunulduğu belirlendiğinden, başvuru süresi sona erdikten

sonra şikâyete konu edildiği anlaşılan söz konusu iddiaya ilişkin olarak 4734 sayılı Kanun’un

54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince başvurunun süre yönünden

reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak: