Bilgi
İKN
2023/103167
Başvuru Sahibi
Atmaca Medikal Tem. Hiz. Elektrik Gıda İnş. San. Tic. Ltd. Şti.
İdare
Ağrı Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü
İşin Adı
Mamul Yemek Alımı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/025
: 67
: 13.04.2023
: 2023/UH.I-661
BAŞVURU SAHİBİ:
Atmaca Medikal Tem. Hiz. Elektrik Gıda İnş. San. Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Ağrı Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2023/103167 İhale Kayıt Numaralı “Mamul Yemek Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Ağrı Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü tarafından 10.03.2023 tarihinde açık
ihale usulü ile gerçekleştirilen “Mamul Yemek Alımı” ihalesine ilişkin olarak Atmaca
Medikal Tem. Hiz. Elektrik Gıda İnş. San. Tic. Ltd. Şti.nin 06.03.2023 tarihinde yaptığı
şikâyet başvurusunun, idarenin 08.03.2023 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince
20.03.2023 tarih ve 85001 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 20.03.2023 tarihli dilekçe ile
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2023/424 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İdari Şartname’nin 25.3.1’inci maddesinin 7’nci alt maddesinde, çalışacak aşçı, aşçı
yardımcısı ve bulaşıkçı personelin, İl Müdürlüğü bünyesinde kurulacak komisyon tarafından
belirleneceğinin düzenlendiği ve Sözleşme Tasarısı’nın 36.6’ncı maddesinde yüklenicinin
ilgili kuruluşun onayını almadan personel değişikliği yapamayacağının belirtildiği, anılan
düzenlemelerin ihale konusu işte çalışacak personellerin idarenin onayı ile işe alınacağı ve
yine idarenin vereceği onay ile işten çıkarılacağı anlamına geldiği, dolayısıyla anılan
düzenlemelerin Kamu İhale Genel Tebliğinin 78.26’ncı maddesine aykırı olduğu, öte yandan
İdari Şartname’nin 47.3’üncü maddesinde iş kapsamında çalıştırılacak personellerin yüklenici
tarafından seçileceğinin belirtildiği, dolayısıyla bahse konu husus bakımından doküman
düzenlemeleri arasında çelişki de bulunduğu, ayrıca İdari Şartname’nin 47.3’üncü
maddesinde yüklenicinin idarede şuan çalışmakta olan personel ile işe devam edeceği
yönünde düzenlemeye yer verildiği, söz konusu düzenlemenin Kamu İhale Genel Tebliğinin
78.26’ncı maddesinde aykırı olduğu,
2) İdari Şartname’nin 25.3.1’inci maddesinde, kuruluş mutfağında çalışan
personellerin yemek ihtiyaçlarının yüklenici tarafından karşılanacağı ve bu kapsamdaki
giderlerin teklif fiyata dahil olduğunun belirtildiği, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.15’inci
maddesi gereğince personele verilecek yemeğin yüklenici tarafından ayni olarak karşılanacağı
ihalelerde bu hususa ilişkin olarak aylık gün sayısı, yemek çeşidi, kalori vb. bilgilere
doküman düzenlemelerinde yer verilmesi gerektiği, ancak başvuruya konu ihaleye ait
doküman kapsamında bu hususta herhangi bir bilginin bulunmadığı,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/025
: 67
: 13.04.2023
: 2023/UH.I-661
3) Kuruluşlarda kalan yaşlı ve hastalara verilecek diyet yemek için birim fiyat teklif
cetvelinde ayrı bir satır açılmadığı ve diyet yemek için asgari 2 (iki) haftalık örnek menü
hazırlanmadığı,
4) Teknik Şartname’nin “J” maddesinde mama verilecek gruba ait süt, pirinç unu,
sebze, meyve, et vb. malzemelerin temininin ve üretiminin yüklenici firma sorumluluğunda
olduğunun belirtildiği ancak kullanılacak süt, pirinç unu, sebze, meyve, et vb. malzemelerin,
günlük, haftalık ve aylık tüketim miktarlarına yer verilmediği, bu haliyle düzenlemenin
sağlıklı teklif verilmesine engel teşkil ettiği,
5) İdari Şartname’nin 25.3.1’inci maddesinde, fazladan çalışma yapıldığı günler için
personele yapılacak ödemenin teklif fiyata dahil olduğunun belirtildiği ancak fazladan
çalışma yapılacak gün sayısına, çalışması muhtemel personel nitelik ve miktarlarına yer
verilmediği, bu haliyle düzenlemenin belirsizlik içerdiği,
6) Teknik Şartname’nin “Öğle ve Akşam Yemekleri” başlıklı maddesinde gün
içerisinde bir öğün et yemeği, bir öğün etli sebze yemeği verileceğinin düzenlendiği ancak 2
haftalık örnek menünün ya iki öğün et yemeği ya da iki öğün etli sebze yemeği olarak
belirlendiği, dolayısıyla Teknik Şartname düzenlemeleri ile 2 haftalık örnek menünün çelişkili
olduğu ve 2 haftalık örnek menünün 1 haftalık olarak hazırlandığı,
7) Sözleşme Tasarısı’nın 36.8’inci maddesinde izinli personelin yerine aynı şartları
haiz başka bir personel temin edilmesinin istendiği, mevcut haliyle düzenlemenin Kamu İhale
Genel Tebliği’nin 78.25’inci maddesine aykırı olduğu,
8) İdari Şartname’nin 46.1’inci maddesinde fiyat farkına ilişkin katsayıların
belirtildiği ancak Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayınlanan endeks tablosunda
belirtilen sayılara yer verilmediği, İdari Şartname ve Sözleşme Tasarısı’nda belirtilmeyen
endeks sayıları nedeniyle fiyat farkının, ek fiyat farkının ve artırımlı fiyat farkının
hesaplanmasının imkânsız hale geldiği,
9) İdari Şartname’nin 47.4’üncü maddesinde hakediş ödemelerine ilişkin olarak gün
verildiği ancak idarenin gün vermek yerine ilgili maddeyi “hakediş ödemesi yapıldıktan …
gün içinde maaşlarının ödenmesi” şeklinde değiştirmesi gerektiği,
10) İdari Şartname’nin 25.3.1’inci maddesinde “Ağrı Aile ve Sosyal hizmetler İl
Müdürlüğü ve Bağlı Kuruluşlarda çalışacak Aşçı, Aşçı Yardımcısı ve bulaşıkçı Personele
ulusal bayram ve genel tatil günlerinde personelin çalışması halinde ücret ödemesi yapılacak
olup teklif fiyata dahildir.” düzenlemesinin yer aldığı, Kamu İhale Genel Tebliğinin 78.8’inci
maddesi uyarınca ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışacak personellerin sayılarının,
niteliklerinin ve fazla çalışmaya sebep olacak gün sayısının belirtilmesi gerekirken doküman
kapsamında bu hususa ilişkin olarak herhangi bir düzenlemeye yer verilmediği iddialarına yer
verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar
tespit edilmiştir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/025
: 67
: 13.04.2023
: 2023/UH.I-661
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 49’uncu maddesinde “Çalışma, herkesin hakkı ve
ödevidir.
Devlet, çalışanların hayat seviyesini yükseltmek, çalışma hayatını geliştirmek için
çalışanları ve işsizleri korumak, çalışmayı desteklemek, işsizliği önlemeye elverişli ekonomik
bir ortam yaratmak ve çalışma barışını sağlamak için gerekli tedbirleri alır.” hükmü,
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 2’nci maddesinde “… Sekizinci fıkrada
belirtilen işyerlerinde yükleniciler dışında kalan işverenler tarafından çalıştırılanlar ile bu
işyerlerinin tâbi oldukları ihale mevzuatı çerçevesinde kendi nam ve hesabına sözleşme
yaparak üstlendiği ihale konusu işte doğrudan kendileri çalışanlar da aynı hükümlere tâbidir.
Sekizinci fıkrada belirtilen kurum, kuruluş veya ortaklıkların sermayesine katıldıkları
ortaklıkların kadro veya pozisyonlarında çalışan işçilerin, ortak durumundaki kamu kurum,
kuruluş veya ortaklıkların kadro veya pozisyonlarına atanma ya da bu kurum, kuruluş veya
ortaklıklarda geçerli olan malî haklar ile sosyal yardımlardan yararlanma talepleri hakkında
da sekizinci fıkra hükümleri uygulanır. Hizmet alımına dayanak teşkil edecek sözleşme ve
şartnamelere;
a) İşe alınacak kişilerin belirlenmesi ve işten çıkarma yetkisinin kamu kurum,
kuruluşları ve ortaklıklarına bırakılması,
b) Hizmet alım sözleşmeleri çerçevesinde ya da geçici işçi olarak aynı iş yerinde daha
önce çalışmış olanların çalıştırılmasına devam olunması, yönünde hükümler konulamaz.”
hükmü,
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “İdare ve Kontrol Teşkilatının itiraz hakkı”
başlıklı 11’inci maddesinde “İdare ve kontrol teşkilatı, yükleniciden çalıştırılmasında veya
işyerinde bulunmasında engel durumu olduğunu tespit ettiği, uygunsuz davrandığı veya
görevlerini yerine getirmekte yetersiz olduğu kanısında olduğu veya işyerinde
çalıştırılmasında sakınca gördüğü her kademe ve nitelikteki elemanların (teknik ve idareci
personel, hizmetli, işçi ve diğerleri) ve alt yüklenicilerin iş başından veya işyerinden
uzaklaştırılmasını talep etme hakkına sahiptir. Yüklenici, bu talebi idare veya kontrol teşkilatı
tarafından yapılacak tebligat üzerine ve verilen süre içinde yerine getirmek zorundadır.
Yüklenicinin bu yükümlülüğü verilen süre içinde yerine getirmemesi halinde, söz konusu
kişiler idare veya kontrol teşkilatı tarafından uzaklaştırılır veya uzaklaştırılmaları sağlanır.
Uzaklaştırılmaları istenilenler, idarenin veya kontrol teşkilatının izni ve onayı alınmaksızın bir
daha işlerde görev alamaz. Yüklenici, uzaklaştırılan kişilerin yerine en kısa zamanda uygun
nitelikli başkalarını getirmek zorundadır. …” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında
teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “…78.26. 4857 sayılı Kanunun
2 nci maddesinin dokuzuncu fıkrası gereğince hizmet alımına dayanak teşkil edecek sözleşme
ve şartnamelere; işe alınacak kişilerin belirlenmesi ve işten çıkarma yetkisinin kamu kurum,
kuruluşları ve ortaklıklarına bırakılması, hizmet alım sözleşmeleri çerçevesinde ya da geçici
işçi olarak aynı iş yerinde daha önce çalışmış olanların çalıştırılmasına devam olunması
yönünde hükümler konulmayacaktır. İdarelerce, çalışan personel açısından denetim, sadece
teknik şartnamede istenen kriterlere göre ve Hizmet İşleri Genel Şartnamesinde idareye
verilen yetki ve sorumluluklar çerçevesinde yapılacak olup, ihale dokümanında, anılan Kanun
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/025
: 67
: 13.04.2023
: 2023/UH.I-661
maddesine ve ilgili mevzuata aykırı şekilde, işe alınacak veya işten çıkarılacak personelin
idarece belirleneceğine yönelik düzenlemelere yer verilmeyecektir. …” açıklaması,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde
“2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: 03.02
b) Türü: Hizmet alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.
d) Kodu:
e) Miktarı: Ağrı Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne Bağlı Kuruluşların Mamul
Yemek Alımı, Dağıtım ve Servis Hizmetleri Alımı 713483 adet/öğün mamul yemek alımı
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer:
Ağrı Çocuk Destek Merkezi Müdürlüğü
Ağrı HYBRM Müdürlüğü
Engelsiz Yaşam Merkezi Müdürlüğü
Kadın Konukevi Müdürlüğü” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1.
…
ÇODEM MÜDÜRLÜĞÜ
…
Çalışacak Personel Sayısı
1 Aşçı
1 Aşçı Yardımcısı
1 Servis Elemanı/bulaşıkçı
ENGELSİZ YAŞAM MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜ
…
Çalışacak Personel Sayısı
1 Aşçı
1 Aşçı Yardımcısı
2 Servis Elemanı/bulaşıkçı
HUZUREVİ YBRM MÜDÜRLÜĞÜ
…
Çalışacak Personel Sayısı
1 Aşçı
1 Aşçı Yardımcısı
2 Servis Elemanı/bulaşıkçı
KADIN KONUKEVİ MÜDÜRLÜĞÜ
…
Çalışacak Personel Sayısı
1 Aşçı
1 Aşçı Yardımcısı
…
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/025
: 67
: 13.04.2023
: 2023/UH.I-661
7- Ağrı Aile ve Sosyal hizmetler İl Müdürlüğü ve Bağlı Kuruluşlarda çalışacak aşçı,
aşçı yardımcısı ve bulaşıkçı personelin belirlenmesinde İl Müdürlüğümüz bünyesinde
kurulacak komisyon tarafından belirlenecektir. İşe alınacak personellerin daha önce Ağrı Aile
Çalışma ve Sosyal hizmetler İl Müdürlüğü ve Bağlı Kuruluşlarda çalışmış olması öncelikli
kriter olacaktır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 48’inci maddesinde “… 48.3.
Yüklenici, idare tarafından sözleşmeye davet yazısının kendisine tebliğ edildiği tarih itibarıyla
bir hizmet akdine bağlı olarak çalıştırdığı işçiler hariç, sözleşme konusu işte çalıştırmak üzere
hizmet akdi yaparak istihdam edeceği personeli, ihale dokümanında belirlenen nitelikleri
taşıyan, Türkiye İş Kurumuna kayıtlı işçiler arasından, 25/6/2003 tarihli ve 4904 sayılı
Türkiye İş Kurumu Kanunu ve ilgili mevzuatı çerçevesinde bu Kurumun internet portalına üye
olarak doğrudan ya da Kurumun İl ve Şube Müdürlüklerine başvuruda bulunarak bu
birimlerde görevli personel aracılığıyla ve kendisinin belirleyeceği seçme yöntemini
kullanmak suretiyle temin edecektir. Ancak ihaleyi alan firma şu an çalışmakta olan
personellerle devam edecektir. İdarenin talebi olmadan personelleri işten çıkarma veya
değiştirme yoluna başvurmayacaktır. Yüklenici bu şartı kabul ederek ihaleye başvurmuş ve
sözleşme imzalamış sayılacaktır.” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “Çalışanların Sayısı ve Nitelikleri” başlıklı “K” düzenlemesinde
“Hizmetin yürütülebilmesi için mutfakta ve yemekhanelerde çalışması gereken eleman sayısı;
Sayı NİTELİKLER
4
En az ilkokul mezunu ve 2 yıl deneyimli, resmi kurumlardan alınmış
aşçılık diplomalı olacaktır.
Aşçı
Aşçı Yrd.
Bulaşıkçı
4
3
En az ilkokul mezunu ve 1 yıl deneyimli
En az ilkokul mezunu
Servis Elemanı
TOPLAM
2
13
1- Kuruluşa alınacak eleman sayıları ve tipleri kuruluş ihtiyaçlarına göre
belirlenecektir. Daha önce kuruluşta çalışan personele öncelik verilecektir. …” düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısı’nın “Diğer hususlar” başlıklı 36’ncı maddesinde “… 36.6.
Yüklenici, çalıştırdığı personelin isimlerini ve yapılan değişiklikleri yazılı olarak işe
başlamadan ve değişiklik öncesi ilgili kuruluşa bildirecektir. Yüklenici, kuruluşta çalıştıracağı
her personel için bir dosya tutacak, aşağıda belirtilen belgeler her zaman dosyada hazır
bulundurulacak ve bu belgelerin örneklerini işe başlama tarihinden itibaren 7 gün içerisinde
ilgili Kuruluşa dosya halinde teslim edecektir. Yüklenici, ilgili Kuruluşun onayını almadan
personel değişikliği yapmayacaktır. İşin yürütülmesi aşamasında personel değişikliği olması
durumunda işe başlatılacak personele ilişkin aşağıda belirtilen belgeleri personelin işe
başladığı tarihten itibaren 7 gün içerisinde ilgili Kuruluşa dosya halinde teslim edecektir. …”
düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden, idareler tarafından ihale dokümanında,
çalıştırılacak işçilerin seçilmesi, işten çıkarılması ve daha önceki sözleşmelerde çalıştırılan
personelin yeniden istihdam edilmesi yönünde düzenlemelere yer verilemeyeceği, idarelerin
sözleşme sürecinde çalışmasında engel gördüğü, uygunsuz davrandığını tespit ettiği veya
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/025
: 67
: 13.04.2023
: 2023/UH.I-661
yetersiz gördüğü personeli yükleniciye yazılı olarak bildireceği ve yüklenici tarafından anılan
personel ile ilgili gerekli işlemlerin yapılacağı anlaşılmaktadır.
Bu çerçevede, hangi personelin işe alınıp alınmayacağı hususundaki nihai karar
yükleniciye ait olmakla birlikte idarelerin, ihale konusu işte çalışacak personelin hizmetin
gerektirdiği ve idarece belirlenen şartlara uygun olup olmadığı noktasındaki denetimi
sağlamakla sorumlu olduğu anlaşılmaktadır.
İncelemeye konu ihalede; aşçı, aşçı yardımcısı ve servis elemanı/bulaşıkçı olmak
üzere toplam 13 personelin istihdam edileceği, İdari Şartname’nin 48’inci maddesinin 3 no’lu
alt maddesinde, yüklenicinin, sözleşme konusu işte çalıştırılmak üzere istihdam edeceği
personeli kendisinin belirleyeceği seçme yöntemini kullanmak suretiyle temin edeceğinin
belirtildiği, aynı maddenin devamında ise yüklenicinin şu an çalışmakta olan personellerle işe
devam edeceği ve idarenin talebi olmadan personellerin değiştirilemeyeceği yönünde
düzenlemeye yer verildiği görülmüştür.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri gereğince, doküman düzenlemelerinde önceki
sözleşmelerde çalıştırılan personelin yeniden istihdam edilmesinin zorunlu olduğu yönünde
düzenlemelere yer verilememektedir. İncelemeye konu ihaleye ait İdari Şartname’nin
48.3’üncü maddesinde idare tarafından işin ifasında çalıştırılacak personellerin tespiti
bakımından seçme hakkının yükleniciye verildiği yönünde düzenlemeye yer verilmekle
birlikte anılan düzenlemenin devamında şuan çalışmakta olan personellerle işe devam
edileceğinin belirtildiği ve idarenin talebi olmadan personellerin değiştirilemeyeceği
ifadelerine yer verildiği ve anılan Şartname’nin 25.3’üncü maddesinde işe alınacak
personellerin daha önce Ağrı Aile Çalışma ve Sosyal hizmetler İl Müdürlüğü ve bağlı
kuruluşlarında çalışmış olmasının öncelikli kriter olacağının belirtildiği, dolayısıyla
incelemeye konu hususu düzenleyen bahse konu doküman düzenlemelerinin kendi arasında
çelişkiye mahal verdiği gibi 4857 sayılı İş Kanunu’nun 2’nci maddesine aykırılık teşkil ettiği
anlaşılmış olup ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında
teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “… 78.15. Çalışacak
personelin yemek ve yol maliyetlerinin isteklilerce ayni olarak karşılanmasının öngörüldüğü
işlerde, bu ihtiyaçların isteklilerce ayni olarak karşılanacağı idari şartnamelerin ilgili
maddesinde belirtilecek ve aylık gün sayısı gösterilecek, ancak buna ilişkin bir bedel
öngörülmeyecek, personelin bu ihtiyaçlarının karşılanmasına ilişkin kriterler ve asgari
standartlar (yemek çeşidi, kalori vb.) ise ihale dokümanının ilgili bölümünde belirlenecektir.
Bu şekilde verilen tekliflerin değerlendirilmesinde ise tekliflerin söz konusu ayni ödemeleri de
içerdiği kabul edilerek değerlendirmeler buna göre yapılacaktır. …” açıklaması,
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1.
…
2-Yemeklerin kuruluşta pişirildiği ve bu hizmetin sunulması işiyle ilgili olarak aylık
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/025
: 67
: 13.04.2023
: 2023/UH.I-661
üzerinden fiilen çalışan personelin tüm mesaisini kuruluşta geçirdiği hallerde, hizmetin
sunulmasıyla görevli her bir kuruluş için sigorta prim giderleri, yemek, yol ücretleri yüklenici
firma tarafından karşılanacak olup teklif fiyata dahildir.
…
10-Kuruluş Mutfağında çalışan personellerin yemeği firmaca karşılanacak olup, teklif
fiyata dahildir. …” düzenlemesi yer almaktadır.
Yapılan inceleme neticesinde; personele verilecek yemeğin yüklenici tarafından
karşılanması ve bu kapsamda oluşacak maliyetin teklif fiyata dahil edilmesinin istendiği,
personelin yemek ihtiyacının karşılanmasına yönelik olarak kriterler ve asgari standartların
(yemek çeşidi, kalori vb.) ihale dokümanı kapsamında belirlenmediği görülmekle birlikte,
malzemeli yemek hizmeti sunması beklenen yüklenici tarafından, personele verilmesi
öngörülen yemeğin kriter ve asgari standartlarına ilişkin maliyetin dokümanda belirtilen
hususlar dikkate alınarak belirlenebileceği ve doküman düzenlemeleri doğrultusunda bu
kapsamda oluşan maliyetin teklif fiyatına yansıtılabileceği, açıklanan nedenlerle bahse konu
hususun tekliflerin sağlıklı oluşturulması bakımından engel teşkil etmeyeceği anlaşıldığından
başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı
düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “… 79.2.6. Malzemeli
yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere
teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan
yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir.” açıklaması,
İdari Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 48’inci maddesinde “48.1. … 2, 3, 6, 7,
12 ve 13 yaş üzeri ve diyetli gruplar için; bir kişiye verilecek bir adet ara öğünün bedeli
kahvaltı bedelinin yarısını, bir kişiye verilecek bir günlük iki adet ara öğün ya da bir günlük
üç adet ara öğün verilmesi durumunda iki adet ara öğünün toplam bedeli bir kişiye verilecek
bir günlük kahvaltı bedelini, bir günlük bir adet ara öğün, bir günlük iki adet ara öğün ya da
bir günlük üç adet ara öğün verilmesi durumunda, bir günlük iki adet ara öğünün toplamı ile
bir günlük kahvaltı toplamı bedeli, bir kişiye verilecek olan bir günlük öğle yemeği ya da bir
günlük akşam yemeği bedelini geçmeyecektir. Bu kurala uymayan isteklinin teklifi Sınır Değer
Uygulamasına göre en avantajlı teklif olsa dahi değerlendirmeye alınmayacaktır.”
düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “Yemek Çeşitleri ve Öğün Sayıları” başlıklı (A) düzenlemesinde
“…
Yaş grubu
Kahvaltı Öğlen Akşam Ara
Yemeği Yemeği öğün
Toplam
*Diyet
13 yaş üstü + 1
Yaşlı
1
1
1
1
1
3
2
6
5
Personel
Nöbetçi personel 1
1
1
1
3
1
İdare tarafından hazırlanacak aylık yemek listeleri; yukarıda belirtilen çeşitlerden
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/025
: 67
: 13.04.2023
: 2023/UH.I-661
veya Gıda Rasyonunda yer alan benzerlerinden seçilerek oluşturulacaktır. Kahvaltı, yemek ve
ara öğünler aşağıda ifade edildiği şekilde olacaktır.
…
Diyet Yemekleri:
Hastaya bireysel olarak hazırlanan diyetlerin hastanın tedavisi için gerekli günlük
enerji ve besin öğeleri gereksinimlerini sağlayacak yiyeceklerin mönüleri, uygun miktar, çeşit,
tat, kıvam ve görünüşte olmak üzere her türlü yiyeceği kapsayabilir.
Diyet yemeklerinin pişirilme şekli, miktarı ve servisinin Diyetisyenin öngördüğü diyet
tedavisi ilkelerine uygun olması zorunludur. Diyet yemekleri tuzlu ve tuzsuz olarak iki ayrı
tatta pişirilecektir. Diyet yemekleri mönüsü öğle ve akşam ayrı ayrı pişirilecek ve menüler
farklı olacaktır. …” düzenlemesi yer almaktadır.
Yapılan incelemede; İdari Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 48’inci maddesinde
diyet yemekler için “… 2, 3, 6, 7, 12 ve 13 yaş üzeri ve diyetli gruplar için; bir kişiye
verilecek bir adet ara öğünün bedeli kahvaltı bedelinin yarısını, bir kişiye verilecek bir günlük
iki adet ara öğün ya da bir günlük üç adet ara öğün verilmesi durumunda iki adet ara öğünün
toplam bedeli bir kişiye verilecek bir günlük kahvaltı bedelini, bir günlük bir adet ara öğün,
bir günlük iki adet ara öğün ya da bir günlük üç adet ara öğün verilmesi durumunda, bir
günlük iki adet ara öğünün toplamı ile bir günlük kahvaltı toplamı bedeli, bir kişiye verilecek
olan bir günlük öğle yemeği ya da bir günlük akşam yemeği bedelini geçmeyecektir.”
düzenlemesine yer verildiği, dolayısıyla diyet yemeklere ilişkin öğün bedelinin ara öğünler
dikkate alınarak hesaplanmasının istendiği, istekliler tarafından tekliflerin, ihale dokümanı
içerisinde yer alan Gıda Rasyonu’nda belirtilen gramaj bilgileri ve Gıda Malzemeleri Teknik
Şartnamesi düzenlemeleri esas alınarak oluşturulacağı, aktarılan doküman düzenlemelerinin
mevcut haliyle istekliler tarafından diyet yemeklere ilişkin tekliflerin oluşturulması
hususunda gerekli ayrıntıyı içerdiği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde
olmadığı sonucuna varılmıştır.
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
Teknik Şartname’nin “Mama ve Diyet Mutfağa Yönelik Özel Beslenme Şartları”
başlıklı (J) maddesinde “1- Kuruluş idaresi gerektiği takdirde kuruluş içerisinde yüklenici
firmaya bebek, yaşlı, hasta veya diyetlilerin yiyeceklerinin hazırlanması amacıyla bir özel
beslenme birimi gösterecek ve yüklenici firma tarafından hazırlanan yiyecekler bebek, yaşlı,
hasta veya diyetlilere verilecektir. Çalışma saatleri kuruluş idaresi tarafından belirlenecektir.
2- Özel beslenme biriminde kullanılacak olan malzemeler (otoklav, buzdolabı, fırın,
ocak, su ısıtıcısı, çelik tencere, taşıma kapları, biberon, biberon başlıkları, doğrama ve
karıştırma robotu, mama tabak ve kaşıkları vb.) kuruluş idaresi tarafından tefriş edilecek,
yüklenici firma bu malzemeler için bir maliyet öngörmeyecektir.
3- Bu gruba yemek yedirilmesi kuruluş çalışanları tarafından yapılacak olup, bu
gruba ait süt, pirinç unu, sebze, meyve, et vb. malzemelerin temininden ve yapımından
yüklenici firma sorumludur.
4- Bu grubun içerisinde yer alan bebeklere yönelik adapte formül bebek mamaları,
devam formülleri, ek besin, enteral beslenme ürünleri (ishal, kabızlık, yüksek protein, düşük
protein, yüksek karbonhidrat, glütensiz, laktozsuz vb.) kuruluş idaresi tarafından temin
edilecektir.
5- Hazırlanan mamalar ve yemeklerin numuneleri steril, ağzı kilitli poşetlerde, kapalı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/025
: 67
: 13.04.2023
: 2023/UH.I-661
olarak buzdolabında 72 (yetmiş iki) saat bekletilecektir.
6- Diğer mamul ürünlerde olduğu üzere bu grubun mama ve yemekleri de idare veya
görevlendirdiği kişilerce kontrol edilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
İncelemeye konu doküman düzenlemesinin mama ve diyet mutfağa yönelik özel
beslenme şartlarını içerdiği, idare tarafından gerekli görüldüğü takdirde ayrı bir birim tahsis
edilerek hazırlanması istenecek olan söz konusu yemekler için mevcut durumda günlük,
haftalık ve aylık tüketim miktarları tespitinin yapılamayacağı, yüklenicinin sorumluluğunun
bu gruba ait süt, pirinç unu, sebze, meyve, et vb. malzemelerin temini ve belirtilen yemeğin
yapımı olduğu dikkate alındığında basiretli tacir tarafından teklif bedelinin oluşturulabileceği
anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
5) Başvuru sahibinin 5’inci ve 10’uncu iddialarına ilişkin olarak:
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında
teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “… 78.1. Bu Tebliğde personel
çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları için öngörülen düzenlemeler, 4734 sayılı Kanunun 62
nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi gereğince ihale edilebilecek personel
çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerine uygulanır.
78.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı; ihale konusu işte çalıştırılacak
personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin
tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik
maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği
gereği süreklilik arz eden hizmet alımlarını ifade eder.
...
78.3. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale
dokümanında haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının
belirtilmesi halinde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi
gerekmektedir.
...
78.8. Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde (ulusal bayram, resmi ve dini bayram
günleri ile 1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü, 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik günü ve
yılbaşı günü) yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş Kanununun 47 nci maddesi, fazla
çalışmalar için ise aynı Kanunun 41 inci maddesi uyarınca hesaplanacak ücret, brüt asgari
ücret üzerinden; idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası öngörülmüş ise bu
tutar üzerinden hesaplanacaktır. Bu durumda, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde
yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş Kanununun 47 nci maddesi uyarınca belirlenecek
ücretin hesaplanabilmesi açısından çalışılacak gün ve personel sayısı ile fazla çalışma
yapılacak hallerde toplam fazla çalışma saati ihale dokümanında belirtilecektir. …”
açıklaması,
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…
25.3.1. … 5- 4857 sayılı iş kanununa göre haftada 45 saati aşan çalışmalar için yüklenici
firma çalışanlara fazla çalışma saatlerini hesaplayarak çalışan personele ödeme yapacaktır.
Personele yapılan fazla çalışma ücretleri firmanın vermiş olduğu teklife dahildir.
Ayrıca Firma kurum imza çizelgesine göre idarenin belirlediği personelin giriş çıkış saatinin
belli olduğu saat aralığına göre 45 saati aşan çalışma miktarını belirleyerek firmaya
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/025
: 67
: 13.04.2023
: 2023/UH.I-661
bildirecek ve firma o saatlere göre fazla mesai ücretini personele ödemesi teklif fiyata
dahildir.
6- Ağrı Aile ve Sosyal hizmetler İl Müdürlüğü ve Bağlı Kuruluşlarda çalışacak aşçı,
aşçı yardımcısı ve bulaşıkçı personele ulusal bayram ve genel tatil günlerinde personelin
çalışması halinde ücret ödemesi yapılacak olup teklif fiyata dahildir.
…
8-Kuruluş Mutfağında çalışan personellere aylık (26 gün) üzerinden bir gün için brüt
10 TL (on lira) nakdi yol ücreti ödenecek olup, ücret bordrosunda gösterilecektir. …”
düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “İşin Konusu” başlıklı 1’inci maddesinde “Bu işin konusu;
kuruluş mutfaklarında yemek pişirme yoluyla mamul yemek alımı, dağıtımı ve servis
hizmetleridir.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Yemek Çeşitleri ve Öğün Sayıları” başlıklı (A) maddesinde “…
4- Ramazan ayında iftarlarda Pide, Hurma, Zeytin, Peynir, Bal-Tereyağ firma tarafından ek
ücret talep edilmeksizin verilecektir. Sahurlarda içecek hariç 6 çeşit verilecektir. Normal
yemek saatlerinin dışına denk gelen iftar ve sahur vakitlerinde firma kuruluşta personel
bulunduracaktır.” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “Çalışanların Sayısı ve Nitelikleri” başlıklı “K” maddesinde
“Hizmetin yürütülebilmesi için mutfakta ve yemekhanelerde çalışması gereken eleman sayısı;
Sayı NİTELİKLER
4
En az ilkokul mezunu ve 2 yıl deneyimli, resmi kurumlardan alınmış
aşçılık diplomalı olacaktır.
Aşçı
Aşçı Yrd.
Bulaşıkçı
4
3
En az ilkokul mezunu ve 1 yıl deneyimli
En az ilkokul mezunu
Servis Elemanı
TOPLAM
2
13
1- Kuruluşa alınacak eleman sayıları ve tipleri kuruluş ihtiyaçlarına göre
belirlenecektir. Daha önce kuruluşta çalışan personele öncelik verilecektir. …” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Dağıtım” başlıklı (E) maddesinde“…
YEMEK DAĞITIM SAATLERİ
Kahvaltı
Öğle yemeği
İkindi
Akşam yemeği
Gece
07:00
12:00
15:00
17:30
20:00
08:00
13:00
15:30
18:30
20:30
8- Hafta sonu, milli ve dini bayram tatillerinde hiçbir nedenle yemek servisi işlemi
aksatılmayacaktır.” düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısı’nın “Diğer hususlar” başlıklı 36’ncı maddesinde “… 36.5. İdare
tarafından gerekli görüldüğü takdirde yüklenici, yeterli sayıda personeli akşam veya gece
kuruluşta bulundurmak zorundadır. …” düzenlemesi yer almaktadır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/025
: 67
: 13.04.2023
: 2023/UH.I-661
Başvuruya konu ihaleye ait İdari Şartname’de ihale konusu iş kapsamında
çalıştırılması öngörülen personelin meslek gruplarına, bu kapsamda çalıştırılacak işçi
sayılarına ve söz konusu personele ödenecek ücrete yer verildiği, buna ek olarak idare
tarafından gerek görülmesi halinde akşam veya gece kuruluşta personel bulundurulacağına
ilişkin düzenlemeye yer verildiği anlaşılmıştır.
Yapılan incelemeler neticesinde; ihale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı bir
hizmet alımı olmadığı, ihale dokümanında da belirtildiği üzere söz konusu çalışmanın
önceden belirlenmesi mümkün olmayan ve idarece gerek görülmesi halinde yaptırılacak
nitelikte bir çalışma olduğunun anlaşıldığı, dolayısıyla personel sayısının ve niteliğinin
önceden belirlenmesinin mümkün olmadığı, kaldı ki iş kapsamında verilecek öğün sayıları ve
personelin çalışılması öngörülen gün ve saatlerin belirtildiği, akabinde hafta sonu, milli ve
dini bayram tatillerinde hiçbir nedenle yemek servisi işlemi aksatılmayacağı düzenlemesine
yer verildiği, dolayısıyla yüklenici tarafından, iş süresince karşılaşılacak ulusal bayram ve
genel tatil günleri ile bu günlerde hizmetin gereklerinin eksiksiz şekilde yerine getirilmesi
hususları göz önünde bulundurularak teklif bedeli oluşturulabileceği anlaşıldığından başvuru
sahibinin bu husustaki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinde “Malzemeli yemek hizmet alımı
ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede
asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin
içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir
…
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde sadece iki haftalık örnek menüdeki ana girdiler ve
işçilik giderleri dikkate alınarak açıklama yapılmalıdır. İsteklilerin örnek menüdeki girdiler ve
işçilik gideri kullanılarak teklif ettikleri birim fiyatı açıklamaları gerekmekte olup toplam
miktar ve tutar açıklaması yapılmayacaktır. Örneğin normal kahvaltı, diyet kahvaltı, ara
öğün, normal yemek ve diyet yemek gibi birim fiyatları içeren bir ihalede, isteklilerin teklif
ettikleri birim fiyatı; örnek menüyü ve bu menünün üretimi için gerekli işçilik tutarını
kullanarak tevsik etmeleri durumunda açıklama uygun kabul edilecektir.” açıklaması yer
almaktadır.
Teknik Şartname’nin “Yemek Çeşitleri ve Öğün Sayıları” başlıklı (A) maddesinde
“…3- Öğle ve Akşam Yemekleri:
Ana yemeklerde her öğünde yukarıda belirtilen birinci, ikinci ve üçüncü kap
yemeklerden birisi ya da Gıda Rasyonunda yer alan benzerlerinden seçilerek hazırlanacaktır.
Yemekler 4 kap verilecek olup, ikinci ve üçüncü kap yemeklerden uygun olanı dördüncü kap
yemek olarak seçilecektir. Ekmek ve ekmek çeşitleri bir kap yemek olarak sayılmayacaktır.
Gün içerisinde bir öğün et yemeği, bir öğün etli sebze yemeği verilecektir. Yemeklerde
kullanılan etler Diyetisyenin veya Kuruluş idaresinin belirteceği türde ve şekilde seçilecektir.”
düzenlemesi yer almaktadır.
İhaleye ait iki haftalık örnek yemek listesinin aşağıda aktarıldığı şekilde olduğu
görülmüştür.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/025
: 67
: 13.04.2023
: 2023/UH.I-661
SABAH
Meyve suyu
Yeşil Zeytin
Tere Yağı
Reçel
Yumurta
Çay
Börek
Kaşar Peynir
Siyah Zeytin
Krem Peynir
Meyve Suyu
Haşlanmış Yumurta Mercimek çorbası
Soğuş(Dom.-Salata) Mevsim Salatası
Tulum Peyniri
Siyah Zeytin
Süt
Beyaz peynir
Reçel
ÖĞLE
ARA ÖĞÜN
AKŞAM
ARA
ÖĞÜN
Meyve
Suyu
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Çoban Kavurma
Mercimek Çorbası
Portakal
Çay
Börek
Yumurtalı Ispanak
Ezogelin Çorba
Soslu Makarna
Çoban Salata
Kek
Şekerpare
Karnıyarık
Pirinç Pilavı
Cacık.
Biber Dolması
Çay
Poğaça
Meyve Suyu Bulgur Pilavı
Tuzlu Kraker Ezogelin Çorbası
Mevsim Salata
Sütlaç
Alabalık
Çay
Bisküvi
Etli Mantı
Ezogelin çorbası
Salata
Çay
Sandviç
Tulumba Tatlısı
Kavun
Orman Kebabı
Pirinç Pilavı
Ezogelin Çorbası
Güllaç
Meyve Suyu Tavuk Sote
Elmalı
Kurabiye
Süt
Börek
Ayran çorbası
Bulgur Pilavı
Salata
Tereyağı
Omlet
Çay
Lahmacun
Salata
Kesme aşı çorba.
Kemal Paşa
Tatlısı
Sulu Köfte
Bulgur Pilavı
Salata
Etli Sebze
Erişte
Salata
Simit
Süt
Kek
Çay
Pasta
Üçgen peynir
Çokokrem
Bal
Meyve Suyu
Gözleme
Tahin-pekmez
Zeytin
Kaşar Peynir
Meyve suyu
Yeşil Zeytin
Tere Yağı
Reçel
Un Çorbası
Çay
Kurabiye
Etli Kuru Fasulye
Pirinç Pilavı
Komposto
Meyve
Suyu
Simit
Kadayıf
Turşu
Çoban Kavurma
Mercimek Çorbası
Portakal
Çay
Börek
Yumurtalı Ispanak
Ezogelin Çorba
Soslu Makarna
Çoban Salata
Meyve
Suyu
Kek
Şekerpare
Yumurta
Çay
Börek
Karnıyarık.
Pirinç Pilavı
Cacık.
Biber Dolması
Çay
Poğaça
Meyve Suyu Bulgur Pilavı
Tuzlu Kraker Ezogelin Çorbası
Mevsim Salata
Kaşar Peynir
Siyah Zeytin
Krem Peynir
Meyve Suyu
Haşlanmış Yumurta Mercimek çorbası
Soğuş(Dom.-Salata) Mevsim Salatası
Sütlaç
Alabalık
Çay
Bisküvi
Etli Mantı
Ezogelin çorbası
Salata
Çay
Sandviç
Tulum Peyniri
Siyah Zeytin
Tulumba Tatlısı
Kavun
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/025
: 67
: 13.04.2023
: 2023/UH.I-661
10 Süt
Orman Kebabı
Pirinç Pilavı
Ezogelin Çorbası
Güllaç
Meyve Suyu Tavuk Sote
Süt
Börek
Beyaz peynir
Reçel
Tereyağı
Omlet
Elmalı
Ayran çorbası
Bulgur Pilavı
Salata
Kurabiye
11 Çay
Lahmacun
Salata
Kesme aşı çorba.
Kemal Paşa
Tatlısı
Etli Sebze
Erişte
Salata
Simit
Üçgen peynir
Çokokrem
Bal
Süt
Kek
Çay
Pasta
Un Çorbası
12 Meyve suyu
Yeşil Zeytin
Tere Yağı
Reçel
Çoban Kavurma
Mercimek Çorbası
Portakal
Çay
Börek
Yumurtalı Ispanak
Ezogelin Çorba
Soslu Makarna
Çoban Salata
Meyve
Suyu
Kek
Şekerpare
Yumurta
13 Çay
Börek
Karnıyarık.
Pirinç Pilavı
Cacık.
Biber Dolması
Çay
Poğaça
Meyve Suyu Bulgur Pilavı
Tuzlu Kraker Ezogelin Çorbası
Mevsim Salata
Kaşar Peynir
Siyah Zeytin
Krem Peynir
14 Çay
Simit
Sütlaç
Lahmacun
Salata
Etli Sebze
Erişte
Süt
Çay
Üçgen peynir
Çokokrem
Bal
Kesme aşı çorba.
Kemal Paşa
Tatlısı
Kek
Salata
Un Çorbası
Pasta
Teknik Şartname’nin aktarılan maddesinde gün içerisinde bir öğün et yemeği, bir
öğün etli sebze yemeği verileceğinin belirtildiği ancak 2 haftalık örnek menü incelendiğinde
gün içerisindeki öğün sayıları bakımından öğle ve akşam yemeklerinin ya iki öğün et yemeği
ya da iki öğün etli sebze yemeği olarak belirlendiği görülmüştür.
Söz konusu doküman düzenlemeleri arasında uyumluluk bulunmadığı görülmekle
birlikte isteklilerin tekliflerini dokümanın tamamını dikkate alarak oluşturması gerektiği,
örnek menünün aşırı düşük teklif sorgulama sürecine ilişkin olduğu, aşırı düşük teklif
açıklamasının istenilmesi aşamasında bahse konu uyumsuzluğun giderilebileceği, dolayısıyla
söz konusu hususun teklif vermeye engel teşkil etmediği anlaşıldığından başvuru sahibinin
iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
7) Başvuru sahibinin 7’nci iddiasına ilişkin olarak:
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında
teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “… 78.25. İhale dokümanında
günlük olarak belli sayıda personelin idarenin iş yerinde bulunması gerektiğine ilişkin
düzenleme yapılan ihalelerde, 4857 sayılı Kanunun 55 inci maddesi uyarınca izne hak
kazanan işçilerin izin hakları idarenin belirleyeceği takvim çerçevesinde kullandırılacak ve
izin kullanan işçiler fiilen çalışan işçi sayısına dahil kabul edileceğinden, izin kullanan
işçilerin yerine başka işçilerin getirilerek sayının tamamlanması talep edilmeyecektir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/025
: 67
: 13.04.2023
: 2023/UH.I-661
İdarelerin, ihale konusu işte çalıştırılması istenen personel sayısını bu hususu dikkate alarak
belirlemeleri gerekmektedir. Ayrıca idareler ve yükleniciler, işçilerin yıllık ücretli izin
haklarını kullanmasına ilişkin olarak 4857 sayılı Kanunun ilgili hükümlerinde öngörülen
yükümlülüklere uymak zorundadır.” açıklaması,
Teknik Şartname’nin “Çalışanların Sayısı ve Nitelikleri” başlıklı “K” maddesinde
“Hizmetin yürütülebilmesi için mutfakta ve yemekhanelerde çalışması gereken eleman sayısı;
Sayı NİTELİKLER
4
En az ilkokul mezunu ve 2 yıl deneyimli, resmi kurumlardan alınmış
aşçılık diplomalı olacaktır.
Aşçı
Aşçı Yrd.
Bulaşıkçı
4
3
En az ilkokul mezunu ve 1 yıl deneyimli
En az ilkokul mezunu
Servis Elemanı
TOPLAM
2
13
…” düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısı’nın “Diğer Hususlar” başlıklı 36’ncı maddesinde “… 36.8.
Sözleşmenin devamı müddetince personelin yasal mevzuat çerçevesinde izinli veya sağlık
nedeniyle raporlu olmaları halinde, hizmetin aksamaması için yüklenici, yasal izinli veya
raporlu olan personelin yerine aynı gün içerisinde ihale dokümanlarında belirtilen şartlara
haiz başka bir personel temin etmek zorundadır. …” düzenlemesi yer almaktadır.
Yapılan incelemede, ihale konusu işin “Mamul Yemek Alımı” olduğu, ihale
dokümanında hizmetin sunulmasıyla görevli toplam 13 personelin çalıştırılacağının
belirtildiği, iddiaya konu edilen Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.25’inci maddesinin
personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarına ilişkin olduğu, ancak başvuruya konu
ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı niteliği taşımadığı görülmüştür.
Netice itibariyle; ihale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı
olmadığı, Sözleşme Tasarısı’nın incelemeye konu düzenlemesinde, personelin yasal mevzuat
çerçevesinde izinli veya sağlık nedeniyle raporlu olması halinde işin aksatılmaması
hususunun yüklenici firmanın sorumluluğunda olduğunun belirtildiği, anılan düzenlemelerin
hizmetin ifasının eksiksiz bir şekilde yerine getirilmesini teminen idare tarafından konulan
tedbir amaçlı bir düzenleme olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin bu husustaki iddiasının
yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
8) Başvuru sahibinin 8’inci iddiasına ilişkin olarak:
İhale ilan tarihinde yürürlükte bulunan 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale
Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın “Tanımlar” başlıklı
4’üncü maddesinde “… l) Endeks Tablosu: Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık
yayımlanan yurt içi üretici fiyat endeksi, 2003=100, CPA 2008 kısım, bölüm ve gruplarına
göre tarihsel seri tablosunu, … ifade eder.” hükmü,
Anılan Esaslar’ın “Fiyat farkı hesabı” başlıklı 5’inci maddesinde “(1) Fiyat farkı
aşağıdaki formüllere göre hesaplanır:
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/025
: 67
: 13.04.2023
: 2023/UH.I-661
a) Sağlık Uygulama Tebliğinde fiyatları belli olan teşhis ve tedaviye yönelik hizmet
alımlarında;
F = An x B x [(Sn/So)-1]
b) Elektronik haberleşme hizmeti alımlarında;
F = An x B x [(En/Eo)-1]
c) Diğer hizmet alımlarında;
F = An x B x ( Pn-1)
İn
AYn
Yn
Yo
Gn
Mn
Pn = a1 + a2 —— + b1 —— + b2 —— + b3 —— + c ——
İo
AYo
Go
Mo
(2) Formüllerde yer alan;
a) F: Fiyat farkını (TL),
b) B: 0,90 sabit katsayısını,
c) An: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hak edişte; birim fiyatlı işlerde
uygulama ayında gerçekleşen iş kalemlerinin sözleşme fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan
tutarı (TL), götürü bedel işlerde ise uygulama ayında gerçekleşen ilerleme yüzdesiyle
sözleşme bedelinin çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL),
ç) Pn: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hakedişte, fiyat farkı hesabında
kullanılan temel endeksler ve güncel endeksler ile a1, a2, b1, b2, b3 ve c değerlerinin ağırlık
oranlarını temsil eden katsayıların yukarıdaki formüle uygulanması sonucu bulunan fiyat
farkı katsayısını,
d) a1: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranını
temsil eden ve 6 ncı maddeye göre fiyat farkı hesaplanan sabit bir katsayıyı,
e) a2: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılmayan işçiliklerin ağırlık
oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,
f) b1: Akaryakıtın ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,
g) b2: Diğer katı veya sıvı yakıtların ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,
ğ) b3: Malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı
h) c: Makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranını temsil eden sabit bir
katsayıyı,
ı) So: Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan ve ihale tarihinin içinde bulunduğu ayda
geçerli fiyatı,
i) Sn: Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan ve sözleşmeye göre hizmetin
gerçekleştirilmesi gereken ayda geçerli fiyatı,
j) Eo: Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yıllı
Tüketici Fiyatları Endeksleri-Madde Sepeti ve Ortalama Fiyatlar Tablosunda yer alan ve
ihale tarihinin içinde bulunduğu ayda geçerli ortalama fiyatı,
k) En: Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yıllı
Tüketici Fiyatları Endeksleri-Madde Sepeti ve Ortalama Fiyatlar Tablosunda yer alan ve
sözleşmeye göre hizmetin gerçekleştirilmesi gereken ayda geçerli ortalama fiyatı,
ifade eder.
(3) Ağırlık oranlarına ilişkin sabit katsayıların, işin niteliğine ve işte kullanılan
girdilere uygun biçimde toplamı bire (1.00) eşit olacak şekilde belirlenerek ihale
dokümanında gösterilmesi ve her sabit katsayı için dördüncü fıkraya göre hesaplamaya esas
endeksin belirlenmesi zorunludur. Katsayıların belirlenmesinde öncelikle a2, b1, b2, b3 ve c
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/025
: 67
: 13.04.2023
: 2023/UH.I-661
katsayıları belirlendikten sonra bunların toplamı birden çıkarılarak bulunan sayı a1 katsayısı
olarak alınır.
(4) Formüldeki temel endeksler (o) ve güncel endeksler (n)’den;
a) İo, İn: İşçilikle ilgili temel asgari ücreti ve güncel asgari ücreti,
b) AYo: Akaryakıt ürünleri için ihale tarihindeki satış fiyatını,
AYn: Akaryakıt ürünleri için uygulama ayına ait ortalama satış fiyatını,
c) Go, Gn: İhale konusu hizmet kapsamında yer alan malzeme ve diğer hizmetler için
fiyat farkı hesabına esas sayı veya sayıları,
ç) Yo, Yn: Diğer katı ve sıvı yakıtlar için, Endeks Tablosunun 19 numaralı “Kok ve
Rafine Petrol Ürünleri”, 19.1 numaralı “Kok Fırını Ürünleri”, 19.2 numaralı “Rafine
Edilmiş Petrol Ürünleri” sütunundaki sayılardan ilgisine göre uygun olan birini veya
birkaçını,
d) Mo, Mn: Makine ve ekipmana ait amortisman için, Endeks Tablosunun 28 numaralı
“Makine ve Ekipmanlar b.y.s.”, 28.1 numaralı “Genel Amaçlı Makineler”, 28.2 numaralı
“Diğer Genel Amaçlı Makineler”, 28.3 numaralı “Tarım ve Ormancılık Makineleri”, 28.4
numaralı “Metal İşleme Makineleri ve Takım Tezgahları”, 28.9 numaralı “Diğer Özel Amaçlı
Makineler” sütunundaki sayılardan ilgisine göre uygun olan birini veya birkaçını,
ifade eder.
(5) Yukarıdaki endekslerden Go ve Gn için idarece; Endeks Tablosundan alt sektörler
itibarıyla malzeme ve diğer hizmetlerin niteliği ve gereklerine uygun olan endeksin tespit
edilerek ihale dokümanında belirtilmesi zorunludur. İdarelerin bu tespiti yapamamaları
durumunda ise Go ve Gn endeksleri için Endeks Tablosunun “Genel” sütunundaki sayılar
esas alınır. Ancak malzemeli yemek hizmeti alımlarında Endeks Tablosunun 10 numaralı
“Gıda Ürünleri” sütunundaki sayı veya bu endeksin alt endekslerinde belirtilen sayılardan
uygun olan birinin veya birkaçının ihale dokümanında belirtilmesi gerekir.
(6) Elektronik haberleşme hizmeti alımı ihalelerinde kullanılacak olan Eo ve En
fiyatlarına ilişkin olarak, her bir hizmet iş kalemi için ayrı ayrı olmak üzere, Türkiye İstatistik
Kurumu tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksleri-
Madde Sepeti ve Ortalama Fiyatlar Tablosunda yer alan;
a) Telefon Görüşme Ücreti (Şehiriçi),
b) Telefon Kart Ücreti,
c) Cep Telefonu Görüşme Ücreti,
ç) İnternet Ücreti,
d) Telefon Görüşme Ücreti (Şehirlerarası),
e) Telefon Görüşme Ücreti (Milletlerarası),
f) Telefon Görüşme Ücreti (Sabit Hattan Cep Telefonuna),
g) Telefon Görüşme Ücreti (Sabit),
fiyatlarından alıma konu iş kalemindeki hizmet türüne uygun olanlar idarelerce
belirlenerek ihale dokümanında belirtilir.
(7) İşin gerçekleştirilmesinde kullanılacak malzeme ve makine ile ekipmanın niteliği
dikkate alınarak, fiyat farkı hesabına esas b1, b2, b3 ve c değerleri için aynı anda birden
fazla endeks de belirlenebilir. Bu durumda, her bir endeksin nispi ağırlığı da belirlenir.
(8) Yukarıdaki endekslerden birinin veya birkaçının sözleşmenin uygulanması
sırasında Türkiye İstatistik Kurumu tarafından değiştirilmesi halinde, değiştirilen endekse
eşdeğer yeni bir endeks belirlenir ise bu endeks; yeni bir endeks belirlenmez ise, Endeks
Tablosunun “Genel” sütunundaki sayı esas alınarak fiyat farkı hesaplanır.” hükmü,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/025
: 67
: 13.04.2023
: 2023/UH.I-661
Anılan Esaslar’ın “Uygulama Esasları” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Bu Esaslara
tabi hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı uygulanabilmesi için, söz konusu işlerin ihalelerine
ilişkin idari şartname ve sözleşmelerde, bu Esaslara göre fiyat farkı hesaplanacağının
belirtilmiş olması gerekir. Ancak, sözleşme süresi 365 takvim gününü aşan bu hizmet alımı
ihalelerinde fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmesi zorunludur.
Sözleşmelerde yer alan fiyat farkına ilişkin usul ve esaslarda sözleşme imzalandıktan sonra
değişiklik yapılamaz. …” hükmü,
İdari Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhale konusu iş
için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır.
46.1.1.
Tüm Kısımlar için:
Fiyat farkı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:
F = An x B x ( Pn-1)
Pn=a1+a2 İn/İo+b1 AYn/AYo+b2 Yn/Yo+b3 Gn/Go+c Mn/Mo
Formülde yer alan;
F: Fiyat farkını (TL),
B: 0,90 sabit katsayısını,
An: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hak edişte; birim fiyatlı işlerde
uygulama ayında gerçekleşen iş kalemlerinin sözleşme fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan
tutarı (TL), götürü bedel işlerde ise uygulama ayında gerçekleşen ilerleme yüzdesiyle
sözleşme bedelinin çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL),
Pn: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hakedişte, fiyat farkı hesabında
kullanılan temel endeksler ve güncel endeksler ile a1, a2, b1, b2, b3 ve c değerlerinin ağırlık
oranlarını temsil eden katsayıların yukarıdaki formüle uygulanması sonucu bulunan fiyat
farkı katsayısını,
ifade eder.
Endeks tablosu: Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan yurt içi üretici
fiyat endeksi, 2003=100, CPA 2008 kısım, bölüm ve gruplarına göre tarihsel seri tablosudur.
Formüldeki sabit katsayılar ile temel endeksler(o) ve güncel endeksler(n):
Katsayı
Endeks
a1 (Haftalık çalışma
saatinin tamamı idarede
kullanılan işçiliklerin
ağırlık oranı)
Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın
ncı maddesine göre
hesaplanacaktır.
0,159
6
a2 (Haftalık çalışma
saatinin tamamı idarede
kullanılmayan işçiliklerin
ağırlık oranı)
0
0
b1 (Akaryakıtın ağırlık
oranı)
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/025
: 67
: 13.04.2023
: 2023/UH.I-661
b2 (Diğer katı veya sıvı
yakıtların ağırlık oranı)
0
Malzemeli
yemek
hizmeti
b3 (Malzeme veya diğer
hizmetlerin ağırlık oranı)
alımlarında Endeks tablosunun
10 numaralı "Gıda Ürünleri"
sütunundaki sayı
0,841
Go, Gn
c (Makine ve ekipmanın
amortismanına ilişkin
ağırlık oranı)
0
…” düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşe başlama
tarihi 01.04.2023; işi bitirme tarihi 31.12.2024
9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre
yapılmıştır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Sözleşme Tasarısı’nın “Fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması şartları” başlıklı 14’üncü
maddesinde yer verilen fiyat farkına ilişkin düzenlemelerin İdari Şartname’nin bu hususu
düzenleyen ilgili maddesi ile aynı doğrultuda olduğu görülmüştür.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden; ihale konusu işin süresinin 365 takvim
gününü aşan bir hizmet alımı olduğu durumlarda, İdari Şartname ve sözleşmelerde 4734
sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat
Farkına İlişkin Esaslara göre fiyat farkı hesaplanacağının belirtilmesi ve bu doğrultuda ihale
dokümanında malzemeli yemek hizmeti alımlarına ilişkin olarak Türkiye İstatistik Kurumu
tarafından yayımlanan Endeks Tablosunun 10 numaralı “Gıda Ürünleri” sütunundaki sayı
veya bu endeksin alt endekslerinde belirtilen sayılardan uygun olan birine veya birkaçına yer
verilmesi gerektiği, idarece ihale dokümanında fiyat farkı verileceğine ilişkin düzenleme
yapılması durumunda, malzemeli yemek hizmeti alımı ihalelerinde hizmet alımında
kullanılacak girdilerin ağırlık katsayılarının ve kullanılacak alt endekslerin dokümanda
belirlenmesinin zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.
İdare tarafından hazırlanan İdari Şartname ve Sözleşme Tasarısı’nda, Hizmet
Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar uyarınca fiyat farkı ödenebilecek
hizmet alımlarında sözleşme süresi 365 takvim gününü aşan kısım için fiyat farkı
verileceğinin, malzemeli yemek hizmeti alımlarında Endeks tablosunun 10 numaralı Gıda
Ürünleri sütunundaki sayının baz alınacağının, ihale dokümanında belirtilen personeller için;
4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat
Farkına İlişkin Esaslar’ın 6. maddesinin esas alınarak hesaplanacağının düzenlendiği
görülmüştür.
Yukarıda aktarılan mevzuat açıklamaları ve tespitler neticesinde, idarelerin malzemeli
yemek hizmeti alımlarına ilişkin olarak Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/025
: 67
: 13.04.2023
: 2023/UH.I-661
Endeks Tablosunun 10 numaralı “Gıda Ürünleri” sütunundaki sayı veya bu endeksin alt
endekslerinde belirtilen sayılardan uygun olan birine veya birkaçına yer verilmesi gerektiği,
şikayete konu ihalede idare tarafından Endeks Tablosunun 10 numaralı “Gıda Ürünleri”
sütunundaki sayının baz alınacağının düzenlendiği, dolayısıyla söz konusu düzenlemenin
mevzuata uygun olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı
sonucuna varılmıştır.
9) Başvuru sahibinin 9’uncu iddiasına ilişkin olarak:
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Ücret ve ücretin ödenmesi” başlıklı 32’nci maddesinde
“…Ücret en geç ayda bir ödenir…” hükmü,
Anılan Kanun’un “Ücretin gününde ödenmemesi” başlıklı 34’üncü maddesinde
“Ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçi,
iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. Bu nedenle kişisel kararlarına dayanarak iş
görme borcunu yerine getirmemeleri sayısal olarak toplu bir nitelik kazansa dahi grev olarak
nitelendirilemez. Gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı
uygulanır. Bu işçilerin bu nedenle iş akitleri çalışmadıkları için feshedilemez ve yerine yeni
işçi alınamaz, bu işler başkalarına yaptırılamaz.” hükmü,
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Çalışanların özlük hakları” başlıklı 38’inci
maddesinde “Yüklenici çalıştırdığı işçilerin, işin yapılmakta olduğu bir işkolu veya meslekte
aynı tipteki bu iş için mevzuatla kabul edilenlerden daha az elverişli olmayan şartlarda
çalışmalarını ve ücret almalarını sağlayacaktır. Ücret, yan ödeme ve çalışma şartlarının toplu
sözleşme veya mevzuatla tespit edilmemiş olması halinde yüklenici, en yakın ve uygun bir
bölgedeki işkolu veya meslekteki aynı tip bir iş için mevzuatla tespit edilenlerden daha az
elverişli olmayan ücret, yan ödeme ve çalışma şartlarını sağlayacaktır. Yüklenici, varsa alt
yüklenicilerinin bu çalışma şartlarına uymalarını sağlamak için gerekli tedbirleri alacaktır.
Kontrol teşkilatı, yüklenici veya alt yüklenici tarafından istihdam edilen işçilerin
ücretlerinin tam ve zamanında ödenip ödenmediğini her ay resen kontrol etmekle ayrıca bu
konuda kendisine ulaşan başvuruları (talep ve ihbarları) ivedilikle değerlendirmekle
yükümlüdür.
Bu amaçla yüklenicinin hakediş istemesi üzerine, bu istek ve hakedişin ödeneceği tarih
(yaklaşık olarak), şantiye şefliği, işyeri ilan tahtası veya işçilerin toplu bulunduğu yerler gibi
işçilerin görebileceği yerlere yazılı ilan asılmak suretiyle duyurulur. İlanın yapıldığı, kontrol
teşkilatının ve yüklenici veya vekili ile işçi temsilcisinin imzaladıkları bir tutanakla tespit
edilerek bu tutanağın bir kopyası hakedişin ödeme yerine gönderilir.
Personel alacakları, hakediş raporunun düzenlendiği tarihten önceki (işçi ücretleri
ödeme günü öncesindeki) günler için belirlenmiş sayılır. Bu tür alacakların üç (3) aylık
tutarından fazlası hakkında idareye herhangi bir sorumluluk düşmez.
…
İdare tarafından gerek resen gerekse de başvuru üzerine bordroların ve/veya ücret
ödemesini gösterir diğer bilgi ve belgelerin (yüklenici veya alt yüklenicinin kayıtları, puantaj,
hesap pusulaları gibi) incelenmesi neticesinde ücret ve/veya yan ödemelerin eksik ödendiğinin
veya ödenmediğinin tespit edilmesi halinde bu durumun yüklenici tarafından bordroya
bağlanması sağlanır ve bu bordrolar hakediş raporu ile birlikte ödeme yerine gönderilir. Aynı
zamanda, ücret ve/veya yan ödemelerin, ödenmeyen kısmı yüklenicinin hakedişinden kesilir ve
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/025
: 67
: 13.04.2023
: 2023/UH.I-661
tabi olunan mali mevzuat hükümleri çerçevesinde idare tarafından doğrudan işçinin banka
hesabına yatırılır. Bu husus ayrıca bir tutanağa da bağlanır.
Yüklenicinin iş verdiği alt yüklenicilerin gündelikçi, haftalıkçı veya aylıkçı olarak
işyerinde çalıştırdığı işçi, personel ve teknik elemanların tamamı da yüklenicinin elemanları
hükmünde olup, bunların ücretlerinin ödenmesinden de doğrudan doğruya yüklenici
sorumludur. Yüklenici, bunların ücretleri hakkında da aynen kendi elemanları gibi ve
yukarıda belirtildiği şekilde işlem yapmak zorundadır.
Personel alacaklarının kontrol edilebilmesi için yüklenici, teknik ve yönetici personeli
ile işçilerine yaptığı ödemelerin bordrolarından birer kopyasını, bordroların düzenlenmesi
tarihinden başlayarak en çok bir ay içinde, kontrol teşkilatına verecek ve bu bordrolarda
teknik ve yönetici personel ile işçilerin sanatları ve çalıştıkları yerler, ad ve soyadları ile
doğum yerleri ve tarihleri belirtilecektir.
Bordrolarda yüklenicinin veya vekilinin imzası bulunacaktır…” açıklaması,
Anılan Şartname’nin “Hakediş ödemeleri” başlıklı 42’nci maddesinde “a) Sözleşme
bedelinin iş süresince dönemler itibariyle ödenmesi:
Sözleşme konusu hizmetin yüklenici tarafından belli bir süre boyunca devamlı olarak
verilmesi (4’üncü maddede tanımlanan sürekli nitelikte bir iş olması) veya işin bölümlere
ayrılabilir olması durumunda sözleşmede belirtilen aralıklarla, kesin ödeme mahiyetinde
olmamak ve kazanılmış hak sayılmamak üzere geçici hakediş ödemeleri yapılır. Yüklenici
tarafından yapılan işlerin bedelleri, sözleşmedeki kayıtlara ve ilgili kanunlara göre yapılacak
kesintiler de çıktıktan sonra, sözleşmenin ödemeye ilişkin hükümleri çerçevesinde kendisine
ödenir.
İdarenin isteği halinde yüklenici, kesin hesapları kontrol teşkilatının denetimi altında
olmak üzere işe paralel olarak yürütmek zorundadır. Bu halde, geçici hakediş raporlarının
düzenlenmesinde, bitmiş iş kısımları için bu kesinleştirilmiş miktarlar dikkate alınır.
Hakediş raporlarının düzenlenmesi aşağıdaki esaslara göre yapılır.
1- Toplam Bedel Üzerinden Birim Fiyat Sözleşmelerde… Hakediş raporu, yüklenici
veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere en geç sözleşmesinde yazılı
sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa otuz gün içinde tahakkuka
bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödeme yapılır…” açıklaması,
İdari Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 48’inci maddesinde “… 48.4. Yüklenici
çalıştırdığı personellerin ücretlerini takip eden ayın 15 ne kadar ödeyerek bordrosunu idareye
teslim edecektir. Yüklenici idarenin hakediş ödemesini beklemeksizin ayın 1 ile 10 arasında
işçinin ödemesini yapacaktır. …” düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde “12.1.
Sözleşme bedeli (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlara ilişkin bedel dahil) Ağrı
HYBR Müdürlüğü, Ağrı Engelsiz Yaşam Merkezi Müdürlüğü Ağrı Kadın Konukevi Müdürlüğü
ve Ağrı Çocuk Destek Merkezi Müdürlüğü ve Genel Şartnamenin hatalı, kusurlu ve eksik
işlere ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıda öngörülen plan ve şartlar çerçevesinde
ödenecektir:
Toplam bedel üzerinden birim fiyat sözleşmede, sözleşme bedeli, Hizmet İşleri Genel
Şartnamesinin “Yedinci Bölümü”ne göre, iş süresince dönemler itibariyle her Kuruluşun
bütçesinden ayrı ayrı olmak üzere aylık ödenecektir
12.1.1. Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/025
: 67
: 13.04.2023
: 2023/UH.I-661
başlamak üzere 30 gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde
de ödeme yapılır.
12.2. Yüklenici iş programına göre daha fazla iş yaparsa, İdare bu fazla işin bedelini
imkân bulduğu takdirde öder.
12.3. Yüklenici yapılan işe ilişkin hakediş ve alacaklarını idarenin yazılı izni
olmaksızın başkalarına devir veya temlik edemez. Temliknamelerin noterlikçe düzenlenmesi ve
idare tarafından istenilen kayıt ve şartları taşıması zorunludur.” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale dokümanı düzenlemelerinde ilgili ayın personel ücreti ödemelerinin ayın 1’i ile
10’u arasında yapılacağı, idarece hakediş raporunun, yüklenici tarafından imzalandığı tarihten
başlamak üzere 30 gün içinde tahakkuka bağlanacağı ve bu tarihten başlamak üzere otuz gün
içinde de ödeme yapılacağının düzenlendiği görülmüştür.
Başvuruya konu ihalede idare tarafından her ay düzenli olarak hakediş ödemeleri
yapıldıktan sonra yüklenici tarafından çalışanlarına ayın 1’i ile 10’u arasında ödeme
yapılması gerektiği yönündeki düzenlemelerin İş Kanunu ile ilgili mevzuata aykırılık
taşımadığı, söz konusu düzenlemenin yüklenici tarafından işçi ücretlerinin zamanında
ödenmesinin sağlanarak işçi mağduriyetinin önlenmesi amacıyla yapıldığı, dolayısıyla anılan
düzenlemenin iş kapsamında çalıştırılacak personel lehine ve işçi haklarını korumaya yönelik
olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt
bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı
ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının
başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi
üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru
bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer
hallerde başvuru bedeli iade edilmez.
Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade
edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının
tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate
alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin,
iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine
iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde "başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı
bulunması" koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun
53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin
iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi gereğince
eşit muamele yönünden incelenecek herhangi bir husus bulunmamaktadır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle
giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/025
: 67
: 13.04.2023
: 2023/UH.I-661
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin
iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.