Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Tekirdağ Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı
/
2023/955634-Tekirdağ Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü 2024 Yılı İş Makinesi ve Özel Amaçlı Taşıt Kiralama Hizmet Alımı İşi
Bilgi
İKN
2023/955634
Başvuru Sahibi
Zanka Kurumsal Yönetim Hizmetleri A.Ş.
İdare
Tekirdağ Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı
İşin Adı
Tekirdağ Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü 2024 Yılı İş Makinesi ve Özel Amaçlı Taşıt Kiralama Hizmet Alımı İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/056
: 15
: 15.11.2023
: 2023/UH.II-1419
BAŞVURU SAHİBİ:
Zanka Kurumsal Yönetim Hizmetleri A.Ş.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Tekirdağ Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2023/955634 İhale Kayıt Numaralı “Tekirdağ Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü
2024 Yılı İş Makinesi ve Özel Amaçlı Taşıt Kiralama Hizmet Alımı İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Tekirdağ Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Destek Hizmetleri Daire
Başkanlığı tarafından 17.10.2023 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Tekirdağ Su
ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü 2024 Yılı İş Makinesi ve Özel Amaçlı Taşıt
Kiralama Hizmet Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Zanka Kurumsal Yönetim Hizmetleri
A.Ş.nin 11.10.2023 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 16.10.2023 tarihli yazısı
ile reddi üzerine, başvuru sahibince 26.10.2023 tarih ve 114361 sayı ile Kurum kayıtlarına
alınan 26.10.2023 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2023/1190 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Teknik Şartname’nin 7’nci maddesinde ihale konusu işte tam zamanlı personel
çalıştırılacağının belirtildiği ancak İdari Şartname’nin 46.1 inci maddesinde fiyat farkı
hesaplanmayacağının düzenlendiği, tam zamanlı çalışacak personel için asgari ücretten
kaynaklanan fiyat farkı hesaplamasının yapılması gerektiği,
2) Sözleşme Tasarısının 12’nci maddesinde ödemeye ilişkin olarak 90 günlük bir süre
öngörüldüğü, bu sürenin çok uzun olduğu ve kamu ihale mevzuatına göre ödemenin daha kısa
sürede yapılması gerektiği,
3) Teknik Şartname’nin 9.3’üncü maddesinde kiralanacak araçların görevli olduğu
süre boyunca üçüncü şahıslara verilecek zararlardan tek başına yüklenicinin sorumlu
olacağının düzenlendiği ancak araçların bir kısmının şoförsüz olarak kiralanacak olması
sebebiyle söz konusu düzenlemenin mevzuata aykırı olduğu,
4) Teknik Şartname’nin 6.28’inci maddesinde araçların 7 gün ve 24 saat görev
yapacak şekilde İdareye teslim edileceğinin ve İdarenin gerekli görmesi halinde çalışma
saatlerini değiştirebileceğinin düzenlendiği, birim fiyat teklif cetvelinde de araçların tamamı
için “ay” üzerinden teklif alındığı ve araçların tasarrufunun tamamen İdarede olacağı ancak
Teknik Şartname’nin 6.20’nci maddesinde İdarenin çalıştırdığı araç sayısına göre ödeme
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/056
: 15
: 15.11.2023
: 2023/UH.II-1419
yapacağının düzenlendiği oysa ki, İdareye teslim edilen araçların çalıştırılmamasının
ödemeye esas bir durum olarak kabul edilmemesi gerektiği, araçların çalışıp çalışmadığından
bağımsız olarak İdareye teslim edilen araç sayısı üzerinden ödeme yapılması gerektiği,
5) Teknik Şartname’nin 7’nci maddesinde şoförlerin çalışma saatlerinin 08:00-18:00
olarak belirlendiği ve haftanın 6 günü çalışacaklarının düzenlendiği, bu durumda bir şoförün
haftalık çalışma saatinin 54 saat olacağı ve yasal sınır olan 45 saatin aşılacağı ayrıca, aynı
maddede dini bayramlarda da çalışmanın aynı şekilde devam edeceği belirtilmiş olmasına
rağmen kaç personelin çalışacağının düzenlenmemiş olması teklif hazırlamayı engelleyen bir
belirsizlik olduğundan ilgili düzenlemenin mevzuata aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.3’üncü maddesinde “Personel çalıştırılmasına
dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale dokümanında haftalık çalışma saatlerinin
tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirtilmesi halinde teklif fiyata dahil giderler
arasında işçilik giderine yer verilmesi gerekmektedir.” açıklaması yer almaktadır.
Anılan Tebliğ’in 78.6’ncı maddesinde “Tekliflerin hazırlanmasında ve asgari işçilik
maliyetinin hesaplanmasında, ihale tarihinde yürürlükte bulunan asgari ücret dikkate
alınacaktır.” açıklaması yer almaktadır.
Aynı Tebliğ’in “Hizmet alımlarında fiyat farkı” başlıklı 81’inci maddesinde “81.1.
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı
olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma
saatinin tamamının idarede kullanıldığı hizmet alımlarında işçilik maliyetlerine ilişkin fiyat
farkı hesaplanacağının ihale dokümanında belirtilmesi gerekmektedir.” açıklaması yer
almaktadır.
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1.
İşin yerine getirilmesinde; ödenecek vergi, resim, harç, ulaşım, nakliye, her türlü
sigorta araçların bakım, onarım, amortisman, kasko giderleri vb. giderler teklif fiyata
dahildir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Anılan Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde “Madde 46 - Fiyat farkı
46.1. İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında fiyat farkı
hesaplanmayacaktır. Ancak, mücbir sebepler veya idareden kaynaklanan nedenlerle işin bitim
tarihinin süre uzatımı verilmek suretiyle uzatılması halinde, yürürlükte bulunan fiyat farkına
ilişkin esaslar dikkate alınarak fiyat farkı hesaplanacaktır.
46.1.1. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi yer almaktadır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/056
: 15
: 15.11.2023
: 2023/UH.II-1419
Sözleşme Tasarısı’nın “Fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması şartları” başlıklı 14’üncü
maddesinde “Madde 14 - Fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması şartları
14.1. Yüklenici, gerek sözleşme süresi, gerekse uzatılan süre içinde, sözleşmenin
tamamen ifasına kadar, vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerde artışa gidilmesi
veya yeni mali yükümlülüklerin ihdası gibi nedenlerle fiyat farkı verilmesi talebinde
bulunamaz.
14.2. Bu sözleşme kapsamında yapılacak işler için fiyat farkı hesaplanmayacaktır.
Ancak, mücbir sebepler veya idareden kaynaklanan nedenlerle işin bitim tarihinin süre
uzatımı verilmek suretiyle uzatılması halinde, yürürlükte bulunan fiyat farkına ilişkin esaslar
dikkate alınarak fiyat farkı hesaplanacaktır.
14.3. Sözleşmede yer alan fiyat farkına ilişkin esas ve usullerde sözleşme
imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz.” düzenlemesi yer almaktadır.
Teknik Şartname’nin “İş kapsamında çalıştırılacak olan personeli kapsayan bilgiler,
çalışma şartları, uyulması gereken kurallar” başlıklı 7’nci maddesinde, ihalenin;
- 10 adet vidanjörün 12 ay süresince şoförlü olarak,
- 9 adet vidanjörün 5 ay süresince şoförlü olarak,
- 5 adet su tankerinin 4 ay boyunca şoförlü olarak çalıştırılacağı,
- Şoförlerin haftanın 6 günü çalışma yapacağı ancak İdarenin belirleyeceği her şoförün
farklı günlerde olmak üzere 1 gün izinli olacağı,
- Şoförlerin çalışma saatlerinin 08:00-18:00 olacağı düzenlenmiştir.
İhale kısmi teklife açık olarak gerçekleştirilmiş olup, yüklenicinin şoför
çalıştırmasının öngörüldüğü kısımların 2’nci ve 3’üncü kısımlar olduğu görülmüştür.
İhale konusu iş personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımı niteliği
taşımaktadır. Ancak Teknik Şartname’nin 7’nci maddesinde yer verilen düzenlemelerden,
ihalenin 2’nci ve 3’üncü kısımları kapsamında kiralanacak bazı araçlar için personel istihdam
edileceği ve bu personelin haftalık çalışma saatlerinin tamamını İdare için kullanacağı
anlaşılmıştır.
İdari Şartname’nin 46’ncı ve Sözleşme Tasarısı’nın 14’üncü maddelerinde, ihale
konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında fiyat farkı hesaplanmayacağı, ancak mücbir
sebepler veya idareden kaynaklanan nedenlerle işin bitim tarihinin süre uzatımı verilmek
suretiyle uzatılması halinde, yürürlükte bulunan fiyat farkına ilişkin esaslar dikkate alınarak
fiyat farkı hesaplanacağının düzenlendiği tespit edilmiştir.
Ancak aynı maddelerde, ihale konusu işte haftalık çalışma saatinin tamamını İdare için
kullanacak personel için asgari ücretteki değişimlerden kaynaklanan fiyat farkı
hesaplanmasına ilişkin düzenlemeye yer verilmediği görülmüştür.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/056
: 15
: 15.11.2023
: 2023/UH.II-1419
Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer verilen maddelerinde, personel
çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği
ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanıldığı hizmet alımlarında işçilik
maliyetlerine ilişkin fiyat farkı hesaplanacağının ihale dokümanında belirtilmesi gerektiği
ifade edilmiştir.
İhale dokümanının itirazen şikayete konu maddelerinde ise haftalık çalışma saatinin
tamamını idare için kullanan personele ilişkin fiyat farkı hesaplanmasına yönelik
düzenlemeye yer verilmediğinden, ihale dokümanında yer alan düzenlemelerin Kamu İhale
Genel Tebliği’nin yukarıda aktarılan açıklamalarına aykırılık oluşturduğu anlaşılmış olup,
ihalenin tam zamanlı personel çalıştırılmasını da içeren 2’nci ve 3’üncü kısımlarının iptal
edilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Hakediş ödemeleri” başlıklı 42’nci maddesinde
“…1- Toplam Bedel Üzerinden Birim Fiyat Sözleşmelerde;
Geçici hakediş raporları yüklenicinin başvurusu üzerine, sözleşme veya eklerinde
aksine bir hüküm bulunmadıkça ayda bir defa düzenlenir. Gelecek yıllara sari olmayan
sözleşmelerde yaptırılan işler için, son hakediş raporu bütçe yılının sonuna rastlayan ayın
yirminci (20.) günü düzenlenir.
…
Her hakediş tutarına, eğer sözleşmede öngörülmüşse eklenecek miktar dahil edilir.
Bulunan miktardan, bir önceki hakediş tutarı çıkarılarak bulunan miktara, ilgili mevzuata
göre hesaplanacak Katma Değer Vergisi (KDV) eklenir. Bu miktardan sözleşmede yazılı
kesintiler, varsa yüklenicinin idareye olan borçları ve cezalar ile kanunen alınması gereken
vergiler kesilir. Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten
başlamak üzere en geç sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir
kayıt yoksa otuz gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde
de ödeme yapılır…” düzenlemesi yer almaktadır.
Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde “Madde 12
- Ödeme yeri ve şartları
12.1. Sözleşme bedeli (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlara ilişkin bedel
dahil) Tekirdağ Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi
Başkanlığınca ve Genel Şartnamenin hatalı, kusurlu ve eksik işlere ilişkin hükümleri saklı
kalmak kaydıyla aşağıda öngörülen plan ve şartlar çerçevesinde ödenecektir:
Hakedişler aylık olarak yapılacak olup, tamamlanan işe ilişkin belgeler faturası ile
birlikte idaremize teslim edilmesini müteakip 90 takvim günü içerisinde fatura bedeli
yüklenicinin hesabına ödenecektir.
12.1.1. Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten
başlamak üzere 60 gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde
de ödeme yapılır.
12.2. Yüklenici iş programına göre daha fazla iş yaparsa, İdare bu fazla işin bedelini
imkan bulduğu takdirde öder.
12.3. Yüklenici yapılan işe ilişkin hakediş ve alacaklarını idarenin yazılı izni
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/056
: 15
: 15.11.2023
: 2023/UH.II-1419
olmaksızın başkalarına devir veya temlik edemez. Temliknamelerin noterlikçe düzenlenmesi ve
idare tarafından istenilen kayıt ve şartları taşıması zorunludur.” düzenlemesi yer almaktadır.
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 42’nci maddesine göre, hakedişin tahakkuka
bağlanmasına ilişkin olarak bu maddede belirtilen süreden farklı bir süre belirlenmesi
idarenin takdirindedir. Ancak yükleniciye yapılacak ödemenin tahakkuk tarihinden itibaren 30
gün içinde yapılması gerekmekte olup, tahakkuktan sonraki ödeme süresinin belirlenmesi
hususunda idareye herhangi bir takdir yetkisi verilmemiştir.
İtirazen şikâyete konu doküman düzenlemelerinde ise hakedişin tahakkuka bağlanması
için 60 günlük bir süre öngörülmüş ve ödemenin de Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 42
nci maddesinde belirlenen süre sınırına uygun olarak, hakedişin tahakkuka bağlanmasından
itibaren 30 gün içerisinde yapılacağı belirtilmiştir.
Nitekim, ihale dokümanında “tamamlanan işe ilişkin belgeler faturası ile birlikte
idaremize teslim edilmesini müteakip 90 takvim günü içerisinde fatura bedeli yüklenicinin
hesabına ödenecektir.” şeklinde ifade edilen süreçte aktarılan düzenleme ile uyumlu olup,
Teknik Şartname’nin 12.1’inci ve 12.1.1’inci maddeleri bir arada dikkate alındığında,
hakedişin tamamlanan işlere ilişkin faturanın İdareye tesliminden itibaren 60 gün içerisinde
tahakkuka bağlanacağı ve ödemenin de tahakkuk tarihinden itibaren 30 gün içerisinde
yapılacağı anlaşılmıştır.
Teknik Şartname’nin 12.1’inci ve 12.1.1’inci maddeleri bir arada dikkate alındığında,
hakedişin tamamlanan işlere ilişkin faturanın İdareye tesliminden itibaren 60 gün içerisinde
tahakkuka bağlanacağı ve ödemenin de tahakkuk tarihinden itibaren 30 gün içerisinde
yapılacağı ve itirazen şikayete konu düzenlemelerin konuya ilişkin Hizmet İşleri Genel
Şartnamesi’nin 42’nci maddesine uygun olduğu anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının
yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Yüklenicinin genel sorumlulukları” başlıklı 6’ncı
maddesinde “Yüklenici, işleri gereken özen ve ihtimamı göstererek planlayacak,
projelendirecek (sözleşmede öngörüldüğü şekilde), yürütecek, tamamlayacak ve işlerde
olabilecek kusurları sözleşme hükümlerine uygun olarak giderecektir. Yüklenici, bu
sorumluluklarının yerine getirilmesi için, ister kalıcı, ister geçici nitelikte olsun, gereken
bütün denetim, muayene ve testleri yaptıracak ve işçilik, malzeme, tesis, ekipman vb. temin
edecektir.
Yüklenici, işin görülmesi sırasında ilgili mevzuatın izin vermediği insan ve çevre
sağlığına zarar verici nitelikte malzeme kullanamaz veya yöntem uygulayamaz. İlgili
mevzuatın izin verdiği malzeme ve yöntemler ise, öngörülmüş tedbirler alınarak ve usulüne
uygun şekilde kullanılabilir. Bu yükümlülüklerin ihlal edilmesi halinde yüklenici, idarenin ve
üçüncü şahısların tüm zararlarını karşılamak zorundadır.
Yüklenici, bu Genel Şartnamede öngörülen yükümlülük ve yasakları ihlâl ederek
idareye veya üçüncü kişilere verdiği zarardan dolayı bizzat sorumludur.” düzenlemesi yer
almaktadır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/056
: 15
: 15.11.2023
: 2023/UH.II-1419
Anılan Şartname’nin “Mevzuata uygunluk” başlıklı 12’nci maddesinde “İlgili bütün
bildirimlerin ve bütün ödemelerin yapılması da dahil olmak üzere yüklenici… (b) Malları
veya hakları, işler dolayısıyla herhangi bir şekilde etkilenen veya etkilenebilecek olan kamu
kurum ve kuruluşlarının düzenlemelerine uyacak ve bu hükümlerin ihlali nedeniyle ortaya
çıkabilecek bütün sorumluluk ve cezalardan dolayı idarenin zararını karşılayacaktır.”
düzenlemesi yer almaktadır.
Aynı Şartname’nin “İş ve işyerlerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 19’uncu
maddesinde “İşyerinde, işin başlamasından kabul belgesinin verilmesine kadar her türlü
araç, malzeme, ihzarat, makine ve taşıtlar ile sözleşme konusu hizmet işinin korunmasından
yüklenici sorumludur.
Yüklenici, kazaların, zarar ve kayıpların meydana gelmesini önlemek amacı ile
gereken bütün önlemleri almak ve kontrol teşkilatı tarafından, kaza, zarar ve kayıp
ihtimallerini azaltmak için verilecek talimatların hepsine uymak zorundadır.
Yüklenici, işin devamı süresince iş yerinde yapılacak çalışmalarda her türlü güvenlik
önlemini almak zorundadır. İş sahasında veya çevresindeki bölgede, yeterli güvenlik
önleminin alınmaması nedeniyle doğabilecek hasar ve zararın ödenmesinden yüklenici
sorumludur. Ayrıca yüklenici, işyerinde kullanılan ekipmanın neden olabileceği kazalardan
korunma usullerini ve önlemlerini çalışanlara öğretmek zorundadır. Bu konularda gerek
kontrol teşkilatı tarafından istenen ve gerekse yüklenicinin kendi arzusu ile uyguladığı
güvenlik ve koruma önlemlerine ilişkin giderlerin tümü yükleniciye aittir…” düzenlemesi yer
almaktadır.
Anılan Şartname’nin “Yüklenicinin kusuru dışındaki hasar ve zararlar” başlıklı 20’nci
maddesinde “Olağanüstü haller ve doğal afetlerin işyerlerinde ve yapılan işlerde meydana
getireceği hasar ve zararlar ile sigortalanabilir riskler sigorta kapsamında olsun veya
olmasın yüklenici bu hasar ve zararlar için idareden hiç bir bedel isteyemez. Ancak bu hasar
ve zararlar nedeniyle meydana gelecek gecikmeler için yükleniciye gerekli süre uzatımı verilir.
Savaş, yurt içinde seferberlik, ayaklanma, iç savaş ve bunlara benzer olaylar veya
yüklenici ve varsa alt yüklenici tarafından kullanılmadıkça bir nükleer yakıttan kaynaklanan
radyasyonlar ve bunların gerektirdiği önlemler sonucunda meydana gelecek riskler gibi
sigortalanması mümkün olmayan türden riskler ile idarenin işlerin tamamlanmış kısımlarını
teslim alarak kullanmasından dolayı doğacak riskler idareye aittir.” düzenlemesi yer
almaktadır.
Teknik Şartname’nin 9.2’nci maddesinde “Kiralanan aracın trafiğe karşı ve araç
emniyetinden işveren olarak yüklenici, kullanıcı olarak da şoför sorumludur.” düzenlemesi
yer almaktadır.
Teknik Şartname’nin 9.3’üncü maddesinde “Trafik sigortası ve kasko sigortası ile
üçüncü şahıslara vereceği zarardan İdare sorumlu olmayacaktır. Ayrıca bu konuda üçüncü
şahıslara açılacak her türlü dava, zarar ve ziyan taleplerine karşı yüklenici sorumludur.”
düzenlemesi yer almaktadır.
Aynı Şartname’nin 6.38’inci maddesinde “Kiralanacak olan şoförlü araçlar
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/056
: 15
: 15.11.2023
: 2023/UH.II-1419
18:00’dan sonra İdarenin ihtiyacı olması halinde Genel Müdürlük makamından onay
alınarak aynı araçlar Kurumumuz şoförleri tarafından kullanılacaktır.” düzenlemesi yer
almaktadır.
Aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden, ihale konusu işin araç kiralama işi
olduğu, çalıştırılacak şoförlerin bir kısmının İdare tarafından bir kısmının ise yüklenici
tarafından sağlanacağı ve şoförleri yüklenici tarafından sağlanan araçların İdarenin onayı ile
saat 18:00’dan sonra İdarenin şoförleri tarafından kullanılabileceği anlaşılmıştır.
Teknik Şartname’nin 9.3’üncü maddesi uyarınca, ihale konusu işte kullanılacak
araçlar için trafik sigortası ve kasko sigortası yapılması gerekmektedir. Ayrıca bu maddede
araçların çalışması esnasında üçüncü kişilere verilecek zararlardan İdarenin sorumlu
olmayacağı ve bu konuda açılacak davalar ile karşılaşılabilecek talep ve zararlardan da sadece
yüklenicinin sorumlu olduğu belirtilmiştir.
Teknik Şartname’nin 9.2’nci maddesinde ise hem yüklenicinin çalıştırdığı şoförlerin
hem de İdarenin personeli olan şoförlerin “kullanıcı” vasfıyla sorumlu olduğu ifade edilmiştir.
Yukarıda aktarılan mevzuat düzenlemeleri uyarınca, yüklenicilerin işin görülmesi
esnasında Hizmet İşleri Genel Şartnamesinde öngörülen yükümlülük ve yasakları ihlâl etmek
suretiyle, idareye veya üçüncü kişilere verdiği zarardan dolayı bizzat sorumlu olacağı hüküm
altına alınmış olup, idarenin ise takip, gözetim ve denetim sorumluluğu bulunmaktadır.
Her ne kadar Teknik Şartname’nin 9.3’üncü maddesinde; kiralanacak araçların bazıları
İdarenin şoförleri tarafından kullanılacak olmasına rağmen üçüncü şahıslara verilecek
zararlardan İdarenin sorumlu olmayacağı belirtilmiş olsa da aynı Şartname’nin 9.2’nci
maddesinde araçları kullanan şoförlerin de sorumlu olacağı ifade edilmiştir. Dolayısıyla,
kiralanacak araçların İdarenin şoförleri tarafından kullanılması esnasında ortaya çıkacak
zararlardan yüklenici ile birlikte şoförlerde sorumlu olacaktır. Şoförlerin kusurundan
kaynaklanmayan zararların tazmininin, trafik sigortası ve kasko tarafından karşılanacak
ödemeler dışında, yüklenici veya şoförlerden talep edilmesinin mümkün olmadığı dikkate
alındığında ise İdarenin şoförlerinin kusurlarından kaynaklanan zararlarda zaten şoförlerin
kendilerinin sorumlu olacağı ve yüklenicinin bu sorumluluğa katlanmak zorunda kalmayacağı
anlaşılmaktadır.
Bu bağlamda, aktarılan iki Teknik Şartname maddesi bir arada değerlendirildiğinde,
idarenin personelinin kusurundan doğacak zararların da yüklenicinin sorumluluğu kapsamına
alındığı sonucuna ulaşılamayacağından, söz konusu düzenlemelerin mevzuata aykırı nitelik
taşımadığı ve bu sebeple de başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna
varılmıştır.
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Sözleşme kapsamında
yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” başlıklı 24 üncü maddesinde “Madde
24- Mal ve hizmet alımlarıyla yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/056
: 15
: 15.11.2023
: 2023/UH.II-1419
iş artışının zorunlu olması halinde, artışa konu olan iş;
a) Sözleşmeye esas proje içinde kalması,
b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak
mümkün olmaması,
Şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme
bedelinin % 10'una, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen mal ve hizmet alımlarıyla
yapım işleri sözleşmelerinde ise % 20 'sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale
dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabilir.
Birim fiyat sözleşme ile yürütülen yapım işlerinde, Cumhurbaşkanı bu oranı sözleşme
bazında % 40 'a kadar artırmaya yetkilidir.
İşin bu şartlar dahilinde tamamlanamayacağının anlaşılması durumunda ise artış
yapılmaksızın hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir. Ancak bu durumda, işin tamamının
ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesi zorunludur.
Sözleşme bedelinin % 80'inden daha düşük bedelle tamamlanacağı anlaşılan işlerde,
yüklenici işi bitirmek zorundadır. Bu durumda yükleniciye, yapmış olduğu gerçek giderleri ve
yüklenici kârına karşılık olarak, sözleşme bedelinin % 80'i ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı
işin tutarı arasındaki bedel farkının % 5'i geçici kabul tarihindeki fiyatlar üzerinden ödenir.”
hükmü yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde
“2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Tekirdağ Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü 2024 Yılı İş Makinesi
ve Özel Amaçlı Taşıt Kiralama Hizmet Alımı İşi
b) Türü: Hizmet alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.
d) Kodu:
e) Miktarı:
3 Kısım 8 Kalem 121 adet İş Makinesi ve Özel Amaçlı Taşıt Kiralama Hizmet Alımı İşi
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Tekirdağ Su ve Kanalizasyon İdaresi
Genel Müdürlüğü ve Bağlı 11 İlçe Şube Müdürlükleri” düzenlemesi yer almaktadır.
Aynı Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde “Madde
19 - Teklif ve sözleşme türü
19.1. İstekliler tekliflerini, her bir iş kalemi için teklif edilen birim fiyatlarının
miktarlarla çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden birim fiyat şeklinde vereceklerdir.
İhale sonucu, ihale üzerinde bırakılan istekliyle her bir iş kalemi için teklif edilen birim
fiyatların miktarlarla çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden birim fiyat sözleşme
imzalanacaktır.
19.2. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve
işin tasfiyesi” başlıklı 29’uncu maddesinde “Madde 29 - Sözleşme kapsamında
yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi
29.1. Öngörülemeyen durumlar nedeniyle iş artışının zorunlu olması halinde, işin;
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/056
: 15
: 15.11.2023
: 2023/UH.II-1419
a) Sözleşmeye konu hizmet içinde kalması,
b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak
mümkün olmaması,
şartlarıyla, sözleşme bedelinin % 20'sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve
ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde ilave iş aynı yükleniciye yaptırılabilir.
…” düzenlemesi yer almaktadır.
Teknik Şartname’nin 6.20’nci maddesinde “İdare gerekli görürse, çalıştırılacak araç
sayılarını, toplam sözleşme bedelinin %20’sini geçmemek üzere artırabilir. İdare çalıştırdığı
araç sayısına göre ödeme yapar” düzenlemesi yer almaktadır.
Aynı Şartname’nin 6.28’inci maddesinde “Araçlar 7 gün 24 saat görev yapacak
şekilde İdareye teslim edilecektir. İdare gerekli gördüğü durumlarda çalışma şartlarını
değiştirebilir” düzenlemesi yer almaktadır.
Her ne kadar iş artışına ilişkin düzenlemelerin Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme
Tasarısına uygun olarak ihaleye ilişkin Sözleşme Tasarısında yapılması gerekse de İdarece
Sözleşme Tasarısına ek olarak Teknik Şartname’de de sözleşme bedelinin %20’sine kadar iş
artışı yapılabileceğine ilişkin düzenlemeye yer verildiği tespit edilmiştir.
İş artışı 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 24’üncü maddesinde
düzenlenmiş olup, birim fiyat üzerinden sözleşmeye bağlanan işlerde sözleşme bedelinin
%20’sine kadar iş artışı yapılması mümkündür. İş artışı yapılması durumunda ise yükleniciye
iş artışına konu işlerin bedelinin ayrıca ödenmesi gerekmektedir.
Başvuruya konu ihalede teklif biriminin “ay” olarak belirlendiği, ihalenin 1’inci ve
2’nci kısmında iş kalemleri miktarının 12 olarak, 3’üncü kısmında ise 4 olarak belirlendiği,
özetle, ihalenin 1’inci ve 2’nci kısmında birim ve miktarın 12 ay, 3’üncü kısmında ise 4 ay
olarak belirlendiği anlaşılmıştır. Bununla birlikte iş kalemi adı ve açıklamasında kullanılacak
araç sayısına sabit şekilde yer verildiği tespit edilmiştir. Örneğin, ihalenin 1’inci kısmında yer
alan 1 sıra no’lu iş kaleminin “Kazıcı-Yükleyici (Beko Loder) 38 Adet” şeklinde belirlendiği
anlaşılmıştır.
Teknik Şartname’nin 6.20’nci maddesinde yapılan düzenleme incelendiğinde söz
konusu düzenlemenin iş artışına ilişkin bir düzenleme olduğu, bununla birlikte, bahse konu
düzenlemede idarenin olası iş artışı durumunda çalıştırdığı araç sayısına göre ödeme yapacağı
anlaşılmaktadır. İş artışı yapılması durumunda İdarece çalıştırılan araç sayısı esas alınarak
ödeme yapılacağının düzenlendiği, ancak söz konusu düzenlemenin birim fiyat teklif cetveli
ile birlikte değerlendirildiğinde belirsizlik içerdiği, zira birim fiyat teklif cetvelinin mevcut
haliyle ay üzerinden iş artışı yapma imkânının bulunmadığı, araç sayısının ise birim fiyat
teklif cetvelinde her bir iş kalemi için sabit olarak belirlendiği, bu bağlamda olası iş artışı
durumunda araçlara ilişkin yapılacak ödemede sorunla karşılaşılacağı dikkate alındığında
başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu ve ihalenin iptali gerektiği sonucuna varılmıştır.
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/056
: 15
: 15.11.2023
: 2023/UH.II-1419
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Çalışma süresi” başlıklı 63’üncü maddesinde; “Madde 63
- Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırkbeş saattir. Aksi kararlaştırılmamışsa bu
süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. Yer altı maden
işlerinde çalışan işçilerin çalışma süresi; günde en çok yedi buçuk, haftada en çok otuz yedi
buçuk saattir.
Tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi, işyerlerinde haftanın çalışılan
günlerine, günde onbir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabilir. Bu halde, iki aylık
süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz.
Denkleştirme süresi toplu iş sözleşmeleri ile dört aya kadar artırılabilir. Turizm sektöründe
dört aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma
süresini aşamaz; denkleştirme süresi toplu iş sözleşmeleri ile altı aya kadar artırılabilir.
Çalışma sürelerinin yukarıdaki esaslar çerçevesinde uygulama şekilleri, Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir.” hükmü yer
almaktadır.
Teknik Şartname’nin “İş kapsamında çalıştırılacak olan personeli kapsayan bilgiler,
çalışma şartları, uyulması gereken kurallar” başlıklı 7’nci maddesinde;
- 10 adet vidanjörün 12 ay süresince şoförlü olarak,
- 9 adet vidanjörün 5 ay süresince şoförlü olarak,
- 5 adet su tankerinin 4 ay boyunca şoförlü olarak çalıştırılacağı,
- Şoförlerin haftanın 6 günü çalışma yapacağı ancak İdarenin belirleyeceği her şoförün
farklı günlerde olmak üzere 1 gün izinli olacağı,
- Şoförlerin çalışma saatlerinin 08:00-18:00 olacağı,
- Dini bayramlarda iş ve işlemlerde aksaklık olmayacak şekilde İdarenin belirleyeceği
her şoförün farklı günlerde olmak üzere 1 gün izin kullanacağı düzenlenmiştir.
İhale kısmi teklife açık olarak gerçekleştirilmiş olup, yüklenicinin şoför
çalıştırmasının öngörüldüğü kısımların 2’nci ve 3’üncü kısımlar olduğu görülmüştür.
Teknik Şartname’nin 7’nci maddesinde yer verilen düzenlemelerden, ihalenin 2. ve 3.
kısımları kapsamında kiralanacak bazı araçlar için şoför vasfına sahip personel istihdam
edileceği ve bu personelin haftalık çalışma saatlerinin tamamını İdare için kullanacağı
anlaşılmıştır.
Aynı maddede, her bir şoförün haftanın 6 günü 08:00-18:00 saatleri arasında çalışma
yapacağı düzenlenmekle birlikte, anılan maddede yine İdarenin belirleyeceği her şoförün
farklı günlerde olmak üzere haftanın 1 günü izinli olacağının düzenlendiği görülmüştür.
Yine aynı maddede, dini bayramlarda iş ve işlemlerde aksaklık olmayacak şekilde
İdarenin belirleyeceği her şoförün farklı günlerde olmak üzere 1 gün izin kullanacağının
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/056
: 15
: 15.11.2023
: 2023/UH.II-1419
düzenlendiği tespit edilmiştir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Çalışma süresi” başlıklı 63’üncü maddesinde, haftalık
çalışma saatinin 45 gün olduğu hüküm altına alınmıştır. Teknik Şartname’nin 7’nci
maddesinde ise şoförlerin haftanın 6 günü 08:00-18:00 saatleri arasında çalışacağı
düzenlenmiş olup, bu süreden yasal olarak kullandırılması zorunlu olan öğle tatiline ilişkin bir
saatlik izin süresi düşüldüğünde günlük çalışma süresinin 9 saat ve haftalık çalışma süresinin
de 54 saat olarak ortaya çıktığı görülmektedir. Bununla birlikte, aynı maddede şoförlerin
haftanın 1 günü izin kullanmasına ilişkin düzenleme de yapılmış olup, her bir şoförün
haftanın 1 günü izin kullanması halinde haftalık çalışma saati yasal sınır olan 45 saate
inmektedir. Dolayısıyla aktarılan düzenlemelerden, başvuru sahibinin iddia ettiğinin aksine,
haftalık çalışma süresinin aşılmasının söz konusu olmayacağı anlaşıldığından, iddia uygun
bulunmamıştır.
Teknik Şartname’nin 7’nci maddesinde ise “Dini bayramlarda iş ve işlemlerde
aksaklık olmayacak şekilde İdarenin belirleyeceği her şoför farklı günde olmak üzere 1 gün
izin kullanacaktır.” düzenlemesi yer almakta olup, dini bayramlarda şoförlerin aynı güne
rastlamayacak şekilde 1 gün izin kullanacağının ifade edildiği görülmüştür. Aktarılan
düzenlemede dini bayramlarda çalışacak ve izin kullanacak şoför sayısının belirlenmesini
engelleyecek bir belirsizlik bulunmadığı zira dini bayramlarda kullanılacak izin günü
sayısının şoför sayısı ile aynı olduğu çünkü her şoförün 1 gün izin kullanacağının açık bir
şekilde düzenlendiği anlaşılmıştır. Bu itibarla, başvuru sahibinin iddia ettiğinin aksine, anılan
düzenlemenin teklif hazırlamayı engeller nitelikte bir belirsizlik içermediği görüldüğünden,
iddia uygun bulunmamıştır.
Öte yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının
9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde,
Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir.
Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin
Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından
itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için
faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez. Bu fıkranın (1) numaralı bendi
uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının
tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate
alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin
iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine
iadesi için Kanun’un öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı
bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun
53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin
iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle
giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/056
: 15
: 15.11.2023
: 2023/UH.II-1419
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin
iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.