2023/UH.II-804 - Kamu İhale Kararı

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/031

: 13

: 31.05.2023

: 2023/UH.II-804

BAŞVURU SAHİBİ:

Soran Sosyal Hizmetler A.Ş. - Dunaysır Yemek Tem. Turizm İnş. Nak. Sağ. Hizm. Tekstil

Özel Eğitim Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Eryaman Çocuk Evleri Sitesi,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2023/176848 İhale Kayıt Numaralı “Mamul Yemek Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Eryaman Çocuk Evleri Sitesi tarafından

30.03.2023 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Mamul Yemek Alımı” ihalesine

ilişkin olarak Soran Sosyal Hizmetler A.Ş. - Dunaysır Yemek Tem. Turizm İnş. Nak. Sağ.

Hizm. Tekstil Özel Eğitim Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 08.05.2023 tarih ve 91831

sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 06.05.2023 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda

bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2023/617 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan

inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihalede oluşan tekliflerin tamamının sınır değerin

üzerinde olması, dolayısıyla aşırı düşük teklif açıklamasını gerektirecek herhangi bir durumun

söz konusu olmamasına rağmen, ön mali kontrol teknik şartnamede haftalık örnek menünün

olmaması nedeniyle ihalenin iptal edilmesi gerektiğine yönelik raporuna istinaden ihalenin

iptal edilmesinin mevzuata aykırı olduğu iddiasına yer verilmiştir.

İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit

edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin

iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde, “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan

bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu

durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle

herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde,

ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü,

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/031

: 13

: 31.05.2023

: 2023/UH.II-804

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı

düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde, “…79.2.6. Malzemeli

yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere

teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan

yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir…” açıklaması,

İç Kontrol ve Ön Malî Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar’ın “Ön malî kontrolün

niteliği” başlıklı 11’inci maddesinde, “Ön mali kontrol sonucunda uygun görüş verilip

verilmemesi, danışma ve önleyici niteliği haiz olup, malî karar ve işlemlerin harcama yetkilisi

tarafından uygulanmasında bağlayıcı değildir. Malî karar ve işlemlerin ön malî kontrole tâbi

tutulması ve ön malî kontrol sonucunda uygun görüş verilmiş olması, harcama yetkilileri ve

gerçekleştirme görevlilerinin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz” hükmü yer almaktadır.

Başvuruya konu ihalenin iptal gerekçesi incelendiğinde, Ön Mali Kontrol birimi

tarafından ihale dokümanında örnek menü bulunmadığı, bunun bir eksiklik olarak belirtildiği

ve bu değerlendirme gerekçe gösterilerek ihalenin iptal edildiği anlaşılmaktadır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun yukarıda yer verilen 39’uncu maddesinin

gerekçesinde, “Tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete

göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması,

Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti gibi nedenlerle, ihale yetkilisinin

onayından önceki herhangi bir aşamada ihale komisyonunun kararı üzerine idareye

uluslararası mevzuata paralel bir şekilde ihaleyi iptal etme yetkisi verilerek, buna ilişkin

hükümler düzenlenmiştir.” ifadelerinden de anlaşılacağı üzere, tekliflerin yaklaşık maliyete

kıyasla çok yüksek olması, ödenek yetersizliği ya da Kanun’un temel ilkelerine uygun

olmayan durumların tespiti gibi durumlarda, ihalede verilmiş tüm teklifleri reddederek ihaleyi

iptal etme hususunda takdir yetkisi tanımaktadır. Dolayısıyla, ihalenin iptali konusunda

idarelerin takdir yetkisi bulunmakta ise de, bu yetkinin mutlak ve sınırsız olmadığı, kamu

yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlı olduğu ve bu hususların açıkça ortaya konulması

gerektiği anlaşılmıştır.

Başvuruya konu husus ile ilgili olarak, Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer

verilen 79.2.6'ncı maddesi gereğince yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin

değerlendirilmesinde kullanılmak üzere Teknik Şartname’de asgari iki haftalık örnek menü

ile bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ve çiğ girdi miktarlarına yer verilmesi gerektiği,

başka bir deyişle, örnek menünün aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak

amacıyla yapılan bir düzenleme olduğu, dolayısıyla idare tarafından aşırı düşük teklif

sorgulaması aşamasında açıklama talep edilirken de örnek menünün hazırlanarak teklifi aşırı

düşük olduğu tespit edilen isteklilere gönderilmesinin mümkün olduğu, kaldı ki incelenen

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/031

: 13

: 31.05.2023

: 2023/UH.II-804

ihalede sınır değerin altında bir teklif de bulunmadığı göz önüne alındığında, ihale

dokümanında örnek menünün bulunmamasının ihalenin iptaline gerekçe oluşturmayacağı ve

ihalenin bu gerekçeyle iptalinin kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı anlaşılmıştır.

Ayrıca, ihalenin iptal gerekçesi olarak esas alındığı anlaşılan ön mali kontrol

raporlarında ön malî kontrol sonucunda uygun görüş verilip verilmemesinin, danışma ve

önleyici niteliği haiz olduğu, harcama yetkilisi tarafından uygulamaya dair bir

bağlayıcılığının bulunmadığı, söz konusu raporda belirtilen hususlara uyulmasının harcama

yetkilileri ve gerçekleştirme görevlilerinin sorumluluğunu ortadan kaldırmayacağı hususları

dikkate alındığında, ön mali kontrolde tespit edilen ve iptale dayanak teşkil eden

değerlendirmenin de yukarıda aktarıldığı çerçevede mevzuata uygun olmadığı sonucuna

varılmıştır.

Sonuç olarak, ihalenin iptaline yönelik verilen kararı iptal edilmesi ve bu aşamadan

sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinde “Başvuru

sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet

başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine

bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep

tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi

yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru

bedeli iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Başvuru sahibi tarafından 54.677,00 TL başvuru bedelinin Kurum şikâyet gelirleri

hesabına yatırıldığı görülmüştür. Yapılan incelemede anılan isteklinin itirazen şikâyete konu

iddiasında haklı olduğu tespit edilmiş olup, Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini

izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumu’na yazılı talebi halinde

54.677,00 TL’lik başvuru bedelinin iadesinin gerektiği anlaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle

giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptaline yönelik verilen kararı

iptal edilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden

gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ

edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare

Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/031

: 13

: 31.05.2023

: 2023/UH.II-804

1) İdarenin ihalenin iptali kararının iptaline,

2) Başvuru bedelinin Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün

içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumu’na yazılı talebi halinde iadesine,

Oyçokluğu ile karar verildi.

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/031

: 13

: 31.05.2023

: 2023/UH.II-804

KARŞI OY

İnceleme konusu ihalede; başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde yer alan

iddialarının incelenmesi neticesinde, Kurul çoğunluğunca Kamu İhale Genel Tebliği’nin

79.2.6'ncı maddesi gereğince yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin

değerlendirilmesinde kullanılmak üzere Teknik Şartname’de asgari iki haftalık örnek menü

ile bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ve çiğ girdi miktarlarına yer verilmesi gerektiği,

örnek menünün aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak amacıyla yapılan bir

düzenleme olduğu, dolayısıyla idare tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması aşamasında

açıklama talep edilirken de örnek menünün hazırlanarak teklifi aşırı düşük olduğu tespit

edilen isteklilere gönderilmesinin mümkün olduğu, kaldı ki incelenen ihalede sınır değerin

altında bir teklif de bulunmadığı, ön mali kontrol raporlarında ön malî kontrol sonucunda

uygun görüş verilip verilmemesinin, danışma ve önleyici niteliği haiz olduğu, harcama

yetkilisi tarafından uygulamaya dair bir bağlayıcılığının bulunmadığı, söz konusu raporda

belirtilen hususlara uyulmasının harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlilerinin

sorumluluğunu ortadan kaldırmayacağı, ön mali kontrolde tespit edilen ve iptale dayanak

idarenin ihalenin

teşkil eden değerlendirmenin mevzuata uygun olmadığı gerekçesiyle “

iptali işleminin iptaline

” karar verilmiştir.

Başvuru sahibinin ihalenin iptaline ilişkin iddialarının iptal gerekçesi ile sınırlı yapılan

incelemesi sonucunda;

Başvuruya konu ihale Çocuk Evleri Sitesi - Eryaman Aile ve Sosyal Hizmetler

Bakanlığı Bakan Yardımcılıkları tarafından 30.03.2023 tarihinde yapılan “Mamul Yemek

Alımı” hizmet alımı ihalesi olup ihalede 16 adet ihale dokümanı indirildiği, ihaleye 5

isteklinin katıldığı, bir isteklinin teklifinin iş deneyim belgesi tutarının teklif ettiği bedeli

karşılamadığı gerekçesi ile değerlendirme dışı bırakıldığı, diğer 4 teklifin geçerli kabul

edilerek ihalenin en düşük teklifi veren başvuru sahibi Soran Sosyal Hizmetler Anonim

Şirketi, Dunaysır Yemek Temizlik Turizm İnşaat Nakliyat Sağlık Hizmetleri Tekstil Özel

Eğitim Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi üzerinde bırakıldığı, ön mali kontrol birimi

tarafından ihale dokümanında örnek menü bulunmadığı, bunun bir eksiklik olarak belirtildiği

ve bu değerlendirme gerekçe gösterilerek ihalenin iptal edildiği anlaşılmıştır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun;

“Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak

ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini,

ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli

kullanılmasını sağlamakla sorumludur." hükmü,

“Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale

komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte

serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare

bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare

isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/031

: 13

: 31.05.2023

: 2023/UH.II-804

bildirir.” hükmü,

“İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “…İhale

komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda

isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli

üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.

İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar

veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.

İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz

sayılır...” hükmü,

“Sözleşmeye davet” başlıklı 42. Maddesinde “41 inci maddede belirtilen sürelerin

bitimini, ön mali kontrol yapılması gereken hallerde ise bu kontrolün tamamlandığı tarihi

izleyen günden itibaren üç gün içinde ihale üzerinde bırakılan istekliye, tebliğ tarihini izleyen

on gün içinde kesin teminatı vermek suretiyle sözleşmeyi imzalaması hususu bildirilir…”

hükmü,

yer almaktadır.

Aktarılan mevzuat hükümlerinden ihalelerde idarelerin 4734 sayılı Kanun’un 5’inci

maddesinde sayılan temel ilkelere uymakla sorumlu olduğu, ihale komisyonu kararı üzerine

veya idareye yapılan şikayet başvurusu üzerine idarenin verilmiş olan bütün teklifleri

reddederek ihaleyi iptal etmekte serbest, ihale yetkilisinin de karar tarihini izleyen en geç beş

iş günü içinde ihale kararını onaylamakta veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal

etmekte serbest olmakla birlikte, Kanun ile verilen bu takdir yetkisinin mutlak ve sınırsız

olmadığı bu yetkinin kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlı kullanılması gerektiği

anlaşılmaktadır.