Bilgi
İKN
2023/434766
Başvuru Sahibi
Uzman Atık Yönetimi Turizm Temizlik İnş. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.
İdare
Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü
İşin Adı
Nakliye Faaliyetleri
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/036
: 32
: 10.07.2023
: 2023/UH.II-976
BAŞVURU SAHİBİ:
Uzman Atık Yönetimi Turizm Temizlik İnş. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2023/434766 İhale Kayıt Numaralı “Nakliye Faaliyetleri” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından 07.06.2023 tarihinde açık ihale
usulü ile gerçekleştirilen “Nakliye Faaliyetleri” ihalesine ilişkin olarak Uzman Atık Yönetimi
Turizm Temizlik İnş. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin 01.06.2023 tarihinde yaptığı şikâyet
başvurusunun, idarenin 05.06.2023 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince
15.06.2023 tarih ve 96896 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 15.06.2023 tarihli dilekçe ile
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2023/760 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları”
başlıklı 12’nci maddesinde yer alan düzenlemenin Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 42’nci
maddesine aykırılık teşkil ettiği, anılan Tasarı’nın 12.1’inci maddesi ile 12.1.1’inci
maddesinde yer alan ödeme süreleri düzenlemeleri arasında çelişki olduğu bu gerekçeler
nedeniyle ihalenin iptal edilmesi gerektiği iddia edilmektedir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “İlkeler” başlıklı 4’üncü
maddesinde “Bu Kanuna göre düzenlenecek sözleşmelerde, ihale dokümanında yer alan
şartlara aykırı hükümlere yer verilemez. Bu Kanunda belirtilen haller dışında sözleşme
hükümlerinde değişiklik yapılamaz ve ek sözleşme düzenlenemez. Bu Kanun kapsamında
yapılan kamu sözleşmelerinin tarafları, sözleşme hükümlerinin uygulanmasında eşit hak ve
yükümlülüklere sahiptir. İhale dokümanı ve sözleşme hükümlerinde bu prensibe aykırı
maddelere yer verilemez. Kanunun yorum ve uygulanmasında bu prensip göz önünde
bulundurulur.” hükmü,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/036
: 32
: 10.07.2023
: 2023/UH.II-976
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Hakediş ödemeleri” başlıklı 42’nci maddesinde
“a) Sözleşme bedelinin iş süresince dönemler itibariyle ödenmesi: Sözleşme konusu
hizmetin yüklenici tarafından belli bir süre boyunca devamlı olarak verilmesi (4 üncü
maddede tanımlanan sürekli nitelikte bir iş olması) veya işin bölümlere ayrılabilir olması
durumunda sözleşmede belirtilen aralıklarla, kesin ödeme mahiyetinde olmamak ve
kazanılmış hak sayılmamak üzere geçici hakediş ödemeleri yapılır. Yüklenici tarafından
yapılan işlerin bedelleri, sözleşmedeki kayıtlara ve ilgili kanunlara göre yapılacak kesintiler
de çıktıktan sonra, sözleşmenin ödemeye ilişkin hükümleri çerçevesinde kendisine ödenir.
İdarenin isteği halinde yüklenici, kesin hesapları kontrol teşkilatının denetimi altında olmak
üzere işe paralel olarak yürütmek zorundadır. Bu halde, geçici hakediş raporlarının
düzenlenmesinde, bitmiş iş kısımları için bu kesinleştirilmiş miktarlar dikkate alınır. Hakediş
raporlarının düzenlenmesi aşağıdaki esaslara göre yapılır.
1- Toplam Bedel Üzerinden Birim Fiyat Sözleşmelerde;
…
Her hakediş tutarına, eğer sözleşmede öngörülmüşse eklenecek miktar dahil edilir.
Bulunan miktardan, bir önceki hakediş tutarı çıkarılarak bulunan miktara, ilgili mevzuata
göre hesaplanacak Katma Değer Vergisi (KDV) eklenir. Bu miktardan sözleşmede yazılı
kesintiler, varsa yüklenicinin idareye olan borçları ve cezalar ile kanunen alınması gereken
vergiler kesilir. Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten
başlamak üzere en geç sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir
kayıt yoksa otuz gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde
de ödeme yapılır. …” hükmü,
Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme’nin “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci
maddesinde “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde “12.1. Sözleşme bedeli
(ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlara ilişkin bedel dahil) .........................’de ve
Genel Şartnamenin hatalı, kusurlu ve eksik işlere ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla
aşağıda öngörülen plan ve şartlar çerçevesinde ödenecektir: …………………….. 22” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin eki olan Hizmet Alımlarına Ait
Tip Sözleşme’nin “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinin 22 no’lu dipnotunda
“Ödeme planı ve şartları, Genel Şartnamenin “Hakedişler ve Ödeme” başlıklı Yedinci
Bölümünde birim fiyat / götürü bedel sözleşmeler için öngörülen usul ve esaslar çerçevesinde
işin niteliğine göre İdarece belirlenecektir.” açıklaması,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde
“ 2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Nakliye Faaliyetleri Hizmet Alımı
b) Türü: Hizmet alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.
d) Kodu:
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/036
: 32
: 10.07.2023
: 2023/UH.II-976
e) Miktarı: 1.395.833 Ton Dökme Ürün Nak.(Karayolu)
18.243 Adet Konteyner Nak.(Karayolu)
13.150 Adet Konteyner Nak.(Demiryolu)
49.901 Ton Ambalajlı Ürün Nak.(Karayolu)
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Kırka Bor İşletme Müdürlüğü
Kırka/Seyitgazi/ESKİŞEHİR, teknik şartnamede belirtilen güzergâh ve varış noktaları.”
düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “Hakediş Tutarının Tespiti ve Ödenmesi” başlıklı 11’inci
maddesinde “ 11.1. Geçici hakedişler kesin ödeme mahiyetinde olmamak ve kazanılmış hak
sayılmamak üzere aylık olarak yapılır. İşe başladığından itibaren meydana getirilen işler,
kontrol teşkilatı tarafından YÜKLENİCİ veya vekili ile birlikte hesaplanır ve bulunan
miktarlar, teklif edilen birim fiyatlarla çarpılmak suretiyle sözleşmedeki esaslara uygun
olarak hakediş raporuna geçirilir. 11.2. Birim fiyatlarla dönem içerisinde gerçekleşen
miktarlar çarpılarak hesaplanacaktır. 11.3. Her geçici hakediş tutarına Katma Değer Vergisi
(KDV) eklenir ve ödemeler bu tutar üzerinden düzenlenecek fatura karşılığı, sözleşmede
yazılı kesintiler, varsa YÜKLENİCİ nin TEŞEKKÜL e olan borçları ve cezalar ile kanunen
alınması gereken vergiler kesildikten sonra TEŞEKKÜL Mali İşler Dairesi Başkanlığınca
sözleşmede belirtilen süre içinde yapılır. 11.4. Çalışan alacaklarının ödenmemesi ya da
YÜKLENİCİ nin, Maliye Bakanlığınca belirlenen tutarın üzerinde vadesi geçmiş vergi
borcunun ya da Sosyal Güvenlik Kurumu’na idari para cezası, prim ve prime ilişkin gecikme
cezası, gecikme zammı ve diğer ferilerinden oluşan borcunun bulunması durumunda hak ediş
ödemesi yapılmaz. TEŞEKKÜL ödenmeyen hak edişten öncelikle ödenmemiş çalışan
alacaklarını öder ve varsa TEŞEKKÜL alacaklarını mahsup eder. Bu ödemelerden sonra
ilgili mevzuat gereği işlem yapılır. 11.5. Bu işte geçici hakedişler aylık olarak, çalışılan ayın
sonunda yapılacaktır. Ayrıca bu iş için fiyat farkı uygulanacağından, her ay oluşan fiyat
farkı da bunun üzerine ilave edilecektir...” düzenlemesi,
İhaleye ait Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde
“12.1. Sözleşme bedeli (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlara ilişkin bedel
dahil) Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü Mali İşler Dairesi Başkanlığı ve Genel
Şartnamenin hatalı, kusurlu ve eksik işlere ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıda
öngörülen plan ve şartlar çerçevesinde ödenecektir: Ödemeler, teknik şartnamenin “Hakediş
Tutarının Tespiti ve Ödenmesi” başlıklı 11 inci maddesi doğrultusunda, tanzim edilecek
faturanın Mali İşler Dairesi Başkanlığı'na intikalini müteakip 5. gün yüklenicinin banka
hesabına yapılacaktır. Belirtilen tarihin tatil gününe denk gelmesi durumunda ödeme tatil
gününü takip eden ilk iş günü içinde gerçekleştirilir. Ancak finansman durumunun müsait
olmaması durumunda son ödeme gününe 20 (yirmi) gün ilave edilir ve bu 20 günlük süre için
Yüklenici kar mahrumiyeti, faiz vs adlar altında herhangi bir talepte bulunamaz.
12.1.1. Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten
başlamak üzere 30 gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde
de ödeme yapılır.
12.2. Yüklenici iş programına göre daha fazla iş yaparsa, İdare bu fazla işin bedelini
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/036
: 32
: 10.07.2023
: 2023/UH.II-976
imkan bulduğu takdirde öder.
…” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuruya konu ihalenin 07.06.2023 tarihinde yapıldığı ve 3 isteklinin teklif verdiği,
idare tarafından yaklaşık maliyetin 371.642.294,29 TL olarak hesaplandığı, 20.06.2023 tarihli
ihale komisyonu kararı ile ihalenin Akyüz Uluslararası Nakliyat Ticaret ve Sanayi Anonim
Şirketi üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibinin 01.06.2023 tarihinde idareye şikâyet
başvurusunda bulunduğu, 05.06.2023 tarihinde idarenin kararı ile şikâyet başvurusunun
reddedildiği ve başvuru sahibinin 15.06.2023 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan itirazen
şikâyet başvurusunda bulunduğu tespit edilmiştir.
İhaleye ait Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde
“12.1. Sözleşme bedeli (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlara ilişkin bedel
dahil) Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü Mali İşler Dairesi Başkanlığı ve Genel
Şartnamenin hatalı, kusurlu ve eksik işlere ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıda
öngörülen plan ve şartlar çerçevesinde ödenecektir: Ödemeler, teknik şartnamenin “Hakediş
Tutarının Tespiti ve Ödenmesi” başlıklı 11 inci maddesi doğrultusunda, tanzim edilecek
faturanın Mali İşler Dairesi Başkanlığı'na intikalini müteakip 5. gün yüklenicinin banka
hesabına yapılacaktır. Belirtilen tarihin tatil gününe denk gelmesi durumunda ödeme tatil
gününü takip eden ilk iş günü içinde gerçekleştirilir. Ancak finansman durumunun müsait
olmaması durumunda son ödeme gününe 20 (yirmi) gün ilave edilir ve bu 20 günlük süre için
Yüklenici kar mahrumiyeti, faiz vs adlar altında herhangi bir talepte bulunamaz. 12.1.1.
Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere 30 gün
içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödeme yapılır…”
düzenlemesi bulunmaktadır.
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 42’nci maddesinde, hakediş raporlarının sözleşme
veya eklerinde aksine bir hüküm bulunmadığı takdirde aylık olarak düzenleneceği, hakediş
raporunun yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere en geç
sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda tahakkuka bağlanacağı, eğer sözleşmede bu hususta bir
kayıt yoksa otuz gün içinde tahakkuka bağlanacağı ve bu tarihten başlamak üzere otuz gün
içinde ödeme yapılacağı düzenlenmiştir.
İddiaya konu edilen Sözleşme Tasarısı’nın 12.1.1’inci maddesinde hakediş raporunun
yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere 30 gün içerisinde
tahakkuka bağlanacağı ve bu tarihten itibaren 30 gün içinde ödeme yapılacağı, aynı Tasarı’nın
12.1’inci maddesinde ise ödemelerin Teknik Şartname’nin “Hakediş Tutarının Tespiti ve
Ödenmesi” başlıklı 11’inci maddesi doğrultusunda, tanzim edilecek faturanın Mali İşler
Dairesi Başkanlığı'na intikalini müteakip 5.gün yüklenicinin banka hesabına yapılacağı,
belirtilen tarihin tatil gününe denk gelmesi durumunda ise ödemenin tatil gününü takip eden
ilk iş günü içinde gerçekleşeceği, ancak finansman durumunun müsait olmaması durumunda
son ödeme gününe 20 (yirmi) gün ilave edileceği ve bu 20 günlük süre için yüklenicinin kar
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/036
: 32
: 10.07.2023
: 2023/UH.II-976
mahrumiyeti, faiz vs. adlar altında herhangi bir talepte bulunamayacağı düzenlemelerine yer
verildiği görülmüştür.
Sözleşme Tasarısı’nın şikâyete konu maddesinde, hakediş raporunun yüklenici veya
vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere 30 gün içinde tahakkuka bağlanacağı ve
bu tarihten başlamak üzere 30 gün içinde ödeme yapılacağı düzenlenmiş olup, anılan
düzenlemenin devamında ise yüklenici tarafından teslim edilen hizmetin kabulü yapıldıktan
ve faturası idareye teslim edildiği günden itibaren 5. gün yüklenicinin banka hesabına hakediş
ödemesinin yapılacağı, idarece finansman durumunun müsait olmaması durumunda ise son
.
ödeme gününe 20 (yirmi) gün ilave edileceği düzenlemesinin yer aldığı görülmüştür Anılan
düzenlemeden; hakediş ödemesinin, hizmetin kabulü yapıldığı ve faturanın idareye teslim
edildiği günden itibaren 5. gün yapılacağı, ancak idarenin finansman durumunun müsait
olmaması durumunda ise son ödeme gününe 20 (yirmi) gün ilave edileceği anlaşılmakta olup,
-bu kapsamda son ödeme gününün hizmetin kabulü yapılıp faturanın idareye intikalini
müteakip 5.gün yüklenicinin banka hesabına yapılacağı düzenlemesi dikkate alındığında
ödeme süresinin 30 günden az olduğu (5+20=25) anlaşılmaktadır.- tahakkuk tarihinden
itibaren 30 gün içinde ödeme yapılacağı da göz önüne alındığında söz konusu düzenlemelerin
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi ’ne aykırı olmadığı, anılan maddede yer alan düzenlenmelerin
ödeme süresini ifade ettiği, azami süre olan 30 günlük süreden daha az bir sürenin idarenin
düzenlemesinde yer aldığı anlaşılmıştır. Bu çerçevede, istekliler tarafından basiretli tacir sıfatı
ile doküman düzenlemeleri bir bütün şeklinde esas alınarak teklif verilmesi gerektiği,
dolayısıyla iddiaya konu edilen düzenlemenin sağlıklı teklif hazırlanmasına engel ve
isteklileri tereddütte düşürecek nitelikte çelişik bir içerik taşımadığı anlaşılmış olup, başvuru
sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Diğer yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının
9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde,
Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir.
Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin
Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından
itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için
faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez. Bu fıkranın (1) numaralı bendi
uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının
tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate
alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin,
iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine
iadesi için Kanun’un öngördüğü şekilde "başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı
bulunması" koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun
53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/036
: 32
: 10.07.2023
: 2023/UH.II-976
iadesinin mümkün bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.