2023/UM.II-872 - Kamu İhale Kararı - Kuru Gıda ve Şarküteri Ürünleri Mal Alımı

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/033

: 19

: 14.06.2023

: 2023/UM.II-872

BAŞVURU SAHİBİ:

Altundallar Gıda Medikal Tekstil Tem. İnş. Taah. Nak. San. Tic. Paz. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Kırşehir Belediye Başkanlığı Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2023/29069 İhale Kayıt Numaralı “Kuru Gıda ve Şarküteri Ürünleri Mal Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Kırşehir Belediye Başkanlığı Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü tarafından 02.02.2023

tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kuru Gıda ve Şarküteri Ürünleri Mal Alımı”

ihalesine ilişkin olarak Altundallar Gıda Medikal Tekstil Tem. İnş. Taah. Nak. San. Tic. Paz.

Ltd. Şti.nin 17.01.2023 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 18.01.2023 tarihli

yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 26.01.2023 tarih ve 75834 sayı ile Kurum

kayıtlarına alınan 26.01.2023 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2023/189-01 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında

yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İhale İlanı’nın 4’üncü maddesinde yer alan düzenlemelerle İdari Şartname’nin 7’nci

maddesinde yer alan düzenlemelerin rekabeti daraltıcı nitelikte ve eşitlik ilkesine aykırı

olduğu, söz konusu belgelerin ekonomik açıdan en avantajlı ilk iki istekliden teyit aşamasında

istenmesinin kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu,

Anılan düzenlemelerde ihaleye teklif verecek isteklilerin üretici firma gıda üretim

sertifikasına ve gıda sicil sertifikasına sahip olması, ayrıca HACCP ve İSO 22000:2005

belgelerinden birine sahip olması gerektiği düzenlemesinin yer aldığı, söz konusu belgelerin

mal tesliminde muayene komisyonuna teslim edileceği düzenlenmiş iken aynı maddenin

sonunda ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci olan isteklilerden ihale sonrasında

belge teyit aşamasında anılan belgelerin isteneceği düzenlenmesinin yer aldığı, belgelerin

ihalenin hangi aşamasında sunulacağının anlaşılamadığı, dolayısıyla ihale dokümanındaki

düzenlemenin çelişkili olduğu ve isteklileri tereddüde düşüreceği,

2) İhale İlanı ve İdari Şartname’de yer alan “HACCP ve İSO 22000:2005

belgelerinden birine sahip olacaktır” düzenlemelerinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin

54’üncü maddesinde yer alan açıklamalara aykırı olduğu, söz konusu düzenlemelerde yer alan

belgelerin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 54’üncü maddesine göre idare tarafından

istenilemeyeceği,

3) İhale İlanı ve İdari Şartname’de “Ürünler Sözleşme imzalandıktan sonra 3 (üç ay)

boyunca İdarenin ihtiyaçlarına göre günlük, telefonla ya da mail ortamında verilecek

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/033

: 19

: 14.06.2023

: 2023/UM.II-872

siparişle ve peyderpey olarak alınacağından ve teslim alınacak malzemelerin idarece sipariş

verildiği gün, mesai saatleri içerisinde ve siparişin verilmesinden en geç iki saat içerisinde

teslim edilmesi (Gıda güvenliği, bozulma, zehirlenme vs. etkenler) gerektiğinden dolayı

ihaleye katılacak olan gerçek ve tüzel kişilerin Kırşehir ili sınırları içerisinde kendine ait

ruhsatlı bir işyeri bulundurma zorunluluğu vardır.” düzenlemelerinin yer aldığı, alımı

yapılacak gıda ürünleri içerisinde sebze ve dondurulmuş ürünlerin bulunmayıp son kullanma

tarihleri bulunan ürünlerin yer aldığı, bozulma ve zehirlenmeye ilişkin hangi işlemlerin yerine

getirileceğinin mevzuat hükümleriyle açık olduğu, idare tarafından Kırşehir il sınırları

içerisinde kendisine ait ruhsatlı iş yerinin istenmesinin belli bir firmayı işaret eder nitelikte

olduğu, dolayısıyla anılan düzenlemelerin rekabeti daralttığı ve eşitlik ilkesine aykırı olduğu,

4) İdare tarafından şikayete verilen cevabın mevzuata aykırı olduğu, anılan cevapta

baskı ve tehdit edici beyanların bulunduğu iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit

edilmiştir.

İhale süreci içerisinde başvuru konusu ihaleye ilişkin alınan 01.02.2023 tarihli ve

2023/UM.II-261 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı ile “Başvurunun reddine” karar verildiği,

Söz konusu Kurul kararında başvuru sahibinin itirazen şikâyet dilekçesinde yer verilen

iddialarına ilişkin “… Bu itibarla, yukarıda aktarılan tespit ve değerlendirmeler bir arada

değerlendirildiğinde ihale dokümanına yönelik şikâyette bulunan başvuru sahibi tarafından

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 8’inci maddesinin onbirinci fıkrasında

yer alan “… EKAP üzerinden e-imza kullanılarak (e-şikayet) gönderilen dilekçelerde ise ihale

konusu alanda faaliyet gösterildiğine ilişkin EKAP’ta yer alan belge veya bu belgeye ait

bilgiler dilekçe ekine EKAP’tan aktarılır.” hükmü gereği şikâyet dilekçesi ekinde yer verilmesi

gereken ihale konusu alanda faaliyet gösterildiğini tevsik eden belgeye ilişkin bilgilerin

belirtilmediği, ayrıca şikâyet dilekçesi ekinde yer alan “Faaliyet Konusu İşe İlişkin Belgeler”

başlıklı belgede yer alan teyit adresinden ve “Ticaret Sicili Bilgileri Sorgulama Sonucu”

başlıklı belgedeki bilgilerden söz konusu kişinin faaliyet konularına ilişkin bilgilere

ulaşılamadığı da dikkate alındığında, şikâyet başvurusunun anılan Yönetmelik’in aktarılan

fıkrasına uygun olmadığı sonucuna varıldığından, başvurunun 4734 sayılı Kanun'un 54'üncü

maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi uyarınca reddedilmesi gerekmektedir.” ifadelerine

yer verilmek suretiyle “Başvurunun reddine” karar verildiği,

Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılan

Anılan

davada, Ankara 5. İdare Mahkemesinin 28.04.2023 tarihli ve E:2023/426 ve K:2023/811

sayılı kararında

“… Şikâyet başvurusunda bulunan davacının, şikâyet ekine, ihale konusu

alanda faaliyet gösterdiğine ilişkin belge eklemesi zorunluluğu bulunmaktaysa da, şikâyet

başvurusunun işin esasının incelenmesi suretiyle reddedildiği de gözetilerek, şikayet

dilekçesi ekinde yer alan "Faaliyet Konusu İşe İlişkin Belgeler" başlıklı belgede teyit adresi

olarak, 23 Şubat 2022 tarihli 10523 sayılı Ticaret Sicili Gazetesinin 480'inci sayfasına atıf

yapıldığı dolayısıyla davacı şirketin başvurusunda faaliyet konusu işe ilişkin belgede verdiği

bilgiler üzerinden, faaliyet konusu işe ilişkin bilgilere kolayca ulaşılabilme imkanı

bulunduğu, kaldı ki mevzuatında bu hususun hangi belgelerle tevsik edileceği konusunda

kısıtlayıcı bir belirleme de yapılmadığı, bu hususun ihaleye katılımı azaltacak biçimde dar

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/033

: 19

: 14.06.2023

: 2023/UM.II-872

yorumlanmaması, aksine rekabeti artıracak şekilde geniş yorumlanması gerektiği kanaatine

ulaşılmıştır.

Bu durumda, gerek belgelendirme yükümlülüğü yönünden şeklen kısıtlayıcı bir

hüküm bulunmaması, gerekse de başvuru safahatı ile kaynakların verimli kullanılması ve

rekabet ilkesi açısından, itirazen şikayet başvurusunun şekil yönünden reddine yönelik dava

konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.” gerekçesiyle dava

konusu işlemin iptaline karar verildiği,

Bu kapsamda alınan 24.05.2023 tarihli ve 2023/MK-118 sayılı Kurul kararında “1-

Kamu İhale Kurulunun 01.02.2023 tarihli ve 2023/UM.II-261 sayılı kararının iptaline,

2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin

iddialarının esasının incelenmesine,” karar verildiği anlaşılmıştır.

Söz konusu 24.05.2023 tarihli ve 2023/MK-118 sayılı Kurul kararı üzerine başvuru

sahibinin iddialarının esas incelemesi yapılmıştır.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhale ve ön yeterlik dokümanının

içeriği” başlıklı 10’uncu maddesinde “(1) İhale dokümanında; isteklilere talimatları da içeren

idari şartname, sözleşme tasarısı ve teknik şartname ile gerekli diğer belge ve bilgiler

bulunur.

…

(3) İhale veya ön yeterlik dokümanında yapılan düzenlemeler birbirine aykırı olamaz.

hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Elektronik ihale” başlıklı 58/A maddesinde “İhaleler, e-teklif

alınmak suretiyle bu maddeye uygun olarak yapılabilir.

…

Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin tespitinde aşağıdaki esaslar dikkate alınır:

a) Diğer tekliflere veya yaklaşık maliyete göre aşırı düşük tekliflerin bulunmadığı

ihalelerde, geçerli tekliflerden ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif olması

öngörülen teklif sahiplerine; yeterlik bilgileri tablosunda beyan ettikleri bilgi ve belgelerden

EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek

kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayanlar ile teknik şartnameye cevaplar

ve açıklamalara ilişkin tevsik edici belgeleri sunmaları, ayrıca ihale dokümanında

öngörülmesi halinde numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin ürün örneklerini

vermeleri/kurulumlarını yapmaları için makul bir süre verilir. Beyan edilen bilgi/belgeler ve

teknik şartnameye cevaplar ve açıklamalara ilişkin tevsik edici belgeleri sunmayan istekliler

ile numune ve/veya demonstrasyon işlemlerine ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmeyen

isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir,

sunduğu belgeler ile katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin şartları sağlayamayan istekliler ile

numune ve/veya demonstrasyon değerlendirmesi başarısız sonuçlanan isteklilerin teklifleri ise

değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü yer almaktadır.

İhale İlanı’nın “İhaleye katılabilme şartları ve istenilen belgeler ile yeterlik

değerlendirmesinde uygulanacak kriterler” başlıklı 4’üncü maddesinde “4.1. İsteklilerin

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/033

: 19

: 14.06.2023

: 2023/UM.II-872

ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı

unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir.

4.1.1.3. İhale konusu malın satış faaliyetinin yerine getirilebilmesi için ilgili mevzuat

gereğince alınması zorunlu izin, ruhsat veya faaliyet belgesi veya belgelerine ilişkin bilgiler:

- Üretici firma “Gıda üretim sertifikası’na ve “Gıda sicil sertifikası’na sahip olacaktır.

Ayrıca HACCP ve İSO 22000:2005 belgelerinden birine sahip olacaktır. Bu üç belge mal

tesliminde muayene komisyonuna teslim edilecektir.

- Bu şartnamede belirtilmeyen hususlar için TSE’ nün ilgili standardı ve Türk Gıda

Kodeksi hükümleri geçerlidir. Üretici firma “Gıda üretim sertifikası’na ve “Gıda sicil

sertifikası’na sahip olacaktır. Ayrıca HACCP ve İSO 22000:2005 belgelerinden birine sahip

olacaktır. Bu üç belge mal tesliminde muayene komisyonuna teslim edilecektir.

- Bu şartnamede belirtilmeyen hususlar için TSE’ nün ilgili standardı ve Türk Gıda

Kodeksi hükümleri geçerlidir.

-Tüm gıda maddelerinin ambalajları üzerinde Gıda Tarım ve Hayvancılık

Bakanlığının gıda üretim izni bulunması şarttır.

-Tüm gıda maddeleri üzerinde; Tarım ve Orman Bakanlığından üretim izinli olacak.

-Ürünler Sözleşme imzalandıktan sonra 3 (üç ay) boyunca İdarenin ihtiyaçlarına göre

günlük, telefonla ya da mail ortamında verilecek şiparişle ve peyderpey olarak alınacağından

ve teslim alınacak malzemelerin idarece sipariş verildiği gün, mesai saatleri içerisinde ve

siparişin verilmesinden en geç iki saat içerisinde teslim edilmesi (Gıda güvenliği, bozulma,

zehirlenme vs. etkenler) gerektiğinden dolayı ihaleye katılacak olan gerçek ve tüzel kişilerin

Kırşehir ili sınırları içerisinde kendine ait ruhsatlı bir işyeri bulundurma zorunluluğu vardır.

Bu belgeler birinci ve ikinci avantajlı firmalardan ihale sonrasında belge teyit

aşamasında istenecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”

başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan

belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında

beyan etmeleri gerekmektedir.

…

ı)

- Üretici firma “Gıda üretim sertifikası’na ve “Gıda sicil sertifikası’na sahip olacaktır.

Ayrıca HACCP ve İSO 22000:2005 belgelerinden birine sahip olacaktır. Bu üç belge mal

tesliminde muayene komisyonuna teslim edilecektir.

- Bu şartnamede belirtilmeyen hususlar için TSE’ nün ilgili standardı ve Türk Gıda

Kodeksi hükümleri geçerlidir. Üretici firma “Gıda üretim sertifikası’na ve “Gıda sicil

sertifikası’na sahip olacaktır. Ayrıca HACCP ve İSO 22000:2005 belgelerinden birine sahip

olacaktır. Bu üç belge mal tesliminde muayene komisyonuna teslim edilecektir.

-Bu şartnamede belirtilmeyen hususlar için TSE’ nün ilgili standardı ve Türk Gıda Kodeksi

hükümleri geçerlidir.

- Tüm gıda maddelerinin ambalajları üzerinde Gıda Tarım ve Hayvancılık

Bakanlığının gıda üretim izni bulunması şarttır.

- Tüm gıda maddeleri üzerinde; Tarım ve Orman Bakanlığından üretim izinli olacak.

- Ürünler Sözleşme imzalandıktan sonra 3 (üç ay) boyunca İdarenin ihtiyaçlarına göre

günlük, telefonla ya da mail ortamında verilecek şiparişle ve peyderpey olarak alınacağından

ve teslim alınacak malzemelerin idarece sipariş verildiği gün, mesai saatleri içerisinde ve

siparişin verilmesinden en geç iki saat içerisinde teslim edilmesi (Gıda güvenliği, bozulma,

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/033

: 19

: 14.06.2023

: 2023/UM.II-872

zehirlenme vs. etkenler) gerektiğinden dolayı ihaleye katılacak olan gerçek ve tüzel kişilerin

Kırşehir ili sınırları içerisinde kendine ait ruhsatlı bir işyeri bulundurma zorunluluğu vardır.

Bu belgeler birinci ve ikinci avantajlı firmalardan ihale sonrasında belge teyit

aşamasında istenecektir.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “İhalenin karara bağlanması” başlıklı 30’uncu maddesinde

“36.1. Aşırı düşük tekliflerin açıklama istenmeksizin reddedileceği ya da diğer tekliflere veya

yaklaşık maliyete göre aşırı düşük tekliflerin bulunmadığı ihalelerde, geçerli tekliflerden

ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif olması öngörülen teklif sahiplerine;

yeterlik bilgileri tablosunda beyan ettikleri bilgi ve belgelerden EKAP veya diğer kamu kurum

ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden

sorgulanamayanlar ile teknik şartnameye cevaplar ve açıklamalara ilişkin tevsik edici

belgeleri sunmaları, ayrıca ihale dokümanında öngörülmesi halinde numune/demonstrasyon

işlemlerine ilişkin ürün örneklerini vermeleri/kurulumlarını yapmaları için makul bir süre

verilir. Beyan edilen bilgi/belgeler ve teknik şartnameye cevaplar ve açıklamalara ilişkin

tevsik edici belgeleri sunmayan istekliler ile numune ve/veya demonstrasyon işlemlerine

ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmeyen isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılarak

geçici teminatları gelir kaydedilir, sunduğu belgeler ile katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin

şartları sağlayamayan istekliler ile numune ve/veya demonstrasyon değerlendirmesi başarısız

sonuçlanan isteklilerin teklifleri ise değerlendirme dışı bırakılır. Bu işlemlere ekonomik

açıdan en avantajlı birinci ve belirlenecek ise ikinci teklif sahibi tespit edilene kadar devam

edilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

İtirazen şikayete konu edilen kuru gıda ve şarküteri ürünleri mal alımı ihalesinin

elektronik ortamda gerçekleştirildiği, Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin

yukarıda aktarılan maddesi kapsamında diğer tekliflere veya yaklaşık maliyete göre aşırı

düşük tekliflerin bulunmadığı ihalelerde, geçerli tekliflerden ekonomik açıdan en avantajlı

birinci ve ikinci teklif olması öngörülen teklif sahiplerine; yeterlik bilgileri tablosunda beyan

ettikleri bilgi ve belgelerden EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu

niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayanlar ile teknik

şartnameye cevaplar ve açıklamalara ilişkin tevsik edici belgeleri sunmaları, ayrıca ihale

dokümanında öngörülmesi halinde numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin ürün

örneklerini vermeleri/kurulumlarını yapmaları için makul bir süre verileceğinin açık bir

şekilde hüküm altına alındığı anlaşılmıştır.

Yapılan incelemede İhale İlanı’nın 4.1.1.3’üncü maddesi ile İdari Şartname’nin 7.1.u

maddesinde ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci isteklilerden belirlenen belgelerin

istenilmesinin aktarılan mevzuat maddesinin emredici hükmü olduğu dikkate alındığında

başvuru sahibinin bu hususa ilişkin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Bununla birlikte İhale İlanı’nın 4.1.1.3’üncü maddesi ile İdari Şartname’nin 7.1.u

maddesinde aktarılan belgelerin (Gıda üretim sertifikası, Gıda sicil sertifikası, HACCP/İSO

22000:2005) mal tesliminde muayene komisyonuna teslim edileceği düzenlenmiş iken, aynı

maddelerin devamında “Bu belgeler birinci ve ikinci avantajlı firmalardan ihale sonrasında

belge teyit aşamasında istenecektir.” düzenlemesine yer verildiği, söz konusu düzenlemede

“bu belgeler” ifadesiyle hangi belgelerin kastedildiğinin açık bir şekilde belirtilmediği, İdari

Şartname’nin 7’nci maddesinde düzenlenen belgelerin yeterlik kriteri olacağı da dikkate

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2023/033

: 19

: 14.06.2023

: 2023/UM.II-872

alındığında anılan belgelerin ihale aşamasında mı yoksa sözleşme imzalandıktan sonra mı

idareye sunulacağının somut bir şekilde anlaşılamadığı görülmüş, bu kapsamda anılan

düzenlemelerin Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 10’uncu maddesinde yer alan

“İhale veya ön yeterlik dokümanında yapılan düzenlemeler birbirine aykırı olamaz.”

hükmüne aykırı olduğu değerlendirildiğinden başvuru sahibinin iddiasının bu kısmının

yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Mal Alımına İlişkin Özel Hususlar” bölümünde yer

alan “Mal alımı ihalelerinde istenecek belgeler” başlıklı 54’üncü maddesinde “54.1. İdareler

tarafından mal alımı ihalelerinde yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkeler ve istenecek

belgelere yönelik yapılacak düzenlemelerde, Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 26

ncı ve 27 nci maddeleri ile yeterlik kriterlerine ilişkin maddelerinde yer alan hükümler esas

alınmalıdır. Ayrıca mesleki ve teknik yeterlik kriterleri ile bu kriterlere ilişkin belgelere

yönelik yapılacak düzenlemelerde, alımın niteliği ve ilgili mevzuat göz önünde

bulundurulmalıdır.

54.2. Ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğin değerlendirilmesinde

kullanılmak üzere istenecek belgeler aşağıdaki esaslara göre belirlenir:

...

ö) Mal alımı ihalelerinde, Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları Yönetim Sistemi

(HACCP), İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi (OHSAS), Bilgi Teknolojisi-Bilgi

Güvenliği Yönetim Sistemi, Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi (ISO 22000), Sosyal Sorumluluk

Standardı

(SA

8000),

İyi

Hijyen

Uygulamaları

(GPP)

sertifikaları

istenmeyecektir.” açıklaması yer almaktadır.