Ana Sayfa
/
Kararlar
/
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı İşletmeler Şube Müdürlüğü
/
2022/1303548-2023 Yılı Gözleme ve Kumpir Grubu
Bilgi
İKN
2022/1303548
Başvuru Sahibi
Hızır YALÇIN
İdare
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı İşletmeler Şube Müdürlüğü
İşin Adı
2023 Yılı Gözleme ve Kumpir Grubu
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/035
: 52
: 22.06.2023
: 2023/UM.II-942
BAŞVURU SAHİBİ:
Hızır YALÇIN,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı İşletmeler Şube Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2022/1303548 İhale Kayıt Numaralı “2023 Yılı Gözleme ve Kumpir Grubu” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı İşletmeler Şube Müdürlüğü tarafından
10.01.2023 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2023 Yılı Gözleme ve Kumpir
Grubu” ihalesine ilişkin olarak Hızır Yalçın’ın 10.03.2023 tarihinde yaptığı şikâyet
başvurusunun, idarenin 17.03.2023 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince
29.03.2023 tarih ve 86581 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 29.03.2023 tarihli dilekçe ile
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2023/468 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, kısmi teklife açık ihalenin her iki kısmı için
sözleşme imzalamaya davet edilmeleri üzerine sundukları 10.01.2023 tarihli “Vadesi Geçmiş
Borç Durumunu Gösterir Belge”deki vergi borcu tutarının içerisinde matrah artırımından
kaynaklanan borç tutarının Kamu İhale Genel Tebliği'nin 17.4'üncü maddesi uyarınca
kesinleşmiş vergi borcu kapsamında değerlendirilmemesi gerektiği ve kalan borç tutarının ise
anılan Tebliğ'de belirtilen asgari tutarı (kamu ihale mevzuatı gereği 5.000 TL'yi aşmayan
tutarlardaki borçlar) aşmadığı, bu çerçevede tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılarak
sözleşme imzalanmamasının ve geçici teminatın gelir kaydedilmesinin mevzuata uygun
olmadığı, öte yandan geçici teminatın gelir kaydedilmesinin uygun olduğu hallerde dahi,
geçici teminatın teklif bedelinin %3’ünü aşan kısmının gelir kaydedilmesinin mevzuata uygun
olmadığı, ayrıca usul kuralları çerçevesinde bekleme sürelerine uyulmadan diğer isteklilerle
sözleşme imzalanmış olmasının da kamu zararına sebebiyet vereceği iddialarına yer
verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar
tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı
10’uncu maddesinde “İhaleye katılacak isteklilerden, ekonomik ve malî yeterlik ile mesleki ve
teknik yeterliklerinin belirlenmesine ilişkin olarak aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler
istenebilir:…
Aşağıda belirtilen durumlardaki istekliler ihale dışı bırakılır:...
d) Türkiye'nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş vergi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/035
: 52
: 22.06.2023
: 2023/UM.II-942
borcu olan… Kurum, dördüncü fıkranın; (c) bendi ile ilgili olarak Sosyal Güvenlik Kurumu
Başkanlığının uygun görüşünü alarak sosyal güvenlik prim borcunun kapsamı ve tutarını; (d)
bendi ile ilgili olarak, Gelir İdaresi Başkanlığının uygun görüşünü alarak vergi borcu
kapsamına girecek vergileri; tür ve tutar itibariyle belirlemeye yetkilidir.
Bu madde kapsamında istenen belgelerden hangilerinin taahhütname olarak
sunulabileceği Kurum tarafından belirlenir. Gerçeğe aykırı hususlar içeren taahhütname
sunulması veya ihale üzerinde kalan istekli tarafından taahhüt altına alınan durumu tevsik
eden belgelerin sözleşme imzalanmadan önce verilmemesi halinde bu durumda olanlar ihale
dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir…” hükmü,
Anılan Kanun’un “Geçici teminat” başlıklı 33’üncü maddesinde “İhalelerde, teklif
edilen bedelin % 3’ünden az olmamak üzere, istekli tarafından verilecek tutarda geçici
teminat alınır. …” hükmü,
7326 sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik
Yapılmasına İlişkin Kanun”un “Matrah ve vergi artırımı” başlıklı 5’inci maddesinde “… (4)
Bu maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarına göre;
a) Matrah ve vergi artırımının 31/8/2021 tarihine kadar (bu tarih dâhil) bu maddede
öngörülen şekilde yapılması, hesaplanan veya artırılan gelir, kurumlar ve katma değer
vergilerinin, peşin veya ilk taksiti bu Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendinde belirtilen sürede başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde azami altı eşit
taksitte bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi şarttır. Bu vergilerin bu Kanunda
belirtilen şekilde ödenmemesi hâlinde, ödenmeyen vergi tutarları ilk taksit ödeme süresinin
son günü vade kabul edilerek 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre gecikme zammıyla
birlikte takip ve tahsil edilir, ancak bu madde hükmünden yararlanılamaz…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İsteklilerden 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddenin
dördüncü fıkrasına göre istenecek belgeler” başlıklı 17’nci maddesinde “17.1. 4734 sayılı
Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının,
…(d) bendinde; “Türkiye'nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca
kesinleşmiş vergi borcu olan”…
17.4. 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (d) bendine ilişkin
olarak,
.
17.4.1 Yıllık gelir, yıllık kurumlar, katma değer, özel tüketim, özel iletişim, motorlu
taşıtlar, şans oyunları, damga, banka ve sigorta muameleleri vergileri, gelir ve kurumlar
vergisine ilişkin tevkifatlar ve geçici vergiler ile bu alacaklara ilişkin vergi ziyaı cezaları,
gecikme zammı ve faizleri bağlamında toplam 5.000 TL'yi aşan tutarlardaki borçlar vergi
borcu olarak kabul edilecektir.
17.4.2. İsteklinin;
a) Beyan üzerine alınan veya maktu olarak belirlenip ödemesi belirli tarihlerde
yapılan vergilerde ödeme vadesi geçmiş olup ödeme yapılmamış ise kesinleşmiş vergi borcu
olduğu,
b) Vergi borcunun 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
hükümleri çerçevesinde cebren tahsili yolunda tesis edilen işlemlere karşı dava açılması
halinde, bu dava sürecinde veya sonucunda takip ve tahsili durduracak geçici veya nihai bir
karar bulunmadığı durumlarda kesinleşmiş vergi borcu olduğu,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/035
: 52
: 22.06.2023
: 2023/UM.II-942
c) Resen, ikmalen veya idarece yapılan tarhiyatlara karşı vergi yargısında dava
açılmışsa bu dava üzerine tahsil edilebilir hale gelmiş ve süresinde ödenmemiş alacak
bulunmadığı sürece kesinleşmiş vergi borcu olmadığı,
ç) Resen, ikmalen veya idarece yapılan tarhiyatlara karşı dava açma süresi
geçirilmediği sürece, kesinleşmiş vergi borcu olmadığı,
d) Vadesi geçtiği halde ödenmemiş ancak vergi idaresi tarafından taksitlendirilmiş
veya tecil edilmiş vergi borçlarının, vadesindeki ödemeler aksatılmadığı sürece, kesinleşmiş
vergi borcu olmadığı,
kabul edilecektir.
17.4.3. İsteklilerin vergi borcu olmadığına ilişkin belgeyi, başvuracakları herhangi
bir vergi dairesinden veya Gelir İdaresi Başkanlığının internet adresi (www.gib.gov.tr)
üzerinden almaları mümkündür. Bu belgenin; son başvuru ve/veya ihale tarihi itibarıyla olan
durumu göstermesi ve isteklinin 17.4.1. numaralı alt maddede belirtilen alacak türlerinden
olan borçları dikkate alınarak ilgili vergi dairelerinden temin edilen bilgiler kapsamında
düzenlenmesi gerekmektedir…” açıklaması,
Anılan Tebliğ’in “Kısmi tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 16’ncı maddesinde
“…16.4.2. Kısmi teklif verilmesine imkan tanınan ihalede; aday veya isteklinin yeterlik
değerlendirmesi, başvuruda bulunduğu veya teklif verdiği her bir kısım için ayrı ayrı
yapılacaktır. İstekli, teklif ettiği kalemlerin/kısımların toplam bedeli üzerinden geçici teminat
sunacaktır. Ancak isteklinin teklif verdiği kısımlardan birinde veya birkaçında, geçici
teminatının gelir kaydedilmesi gereken hallerden biri ortaya çıktığında, ilgili kısım veya
kısımlara ilişkin teklif fiyatları esas alınarak gelir kaydedilecek geçici teminat tutarı
belirlenecektir…” açıklaması,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde
“2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: 2023 Yılı Gözleme ve Kumpir Grubu Alımı İşi
b) Türü: Mal alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.
d) Kodu:
e) Miktarı:
8 Kalem - 2023 Yılı Gözleme ve Kumpir Grubu Alımı İşi
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/teslim edileceği yer:
Teslim noktaları teknik şartnamelerde belirtilmiştir.
Ayrıca İdare, teknik şartnamede belirtilen yerler haricinde değişiklik olması
durumunda mal ve hizmet alım noktalarını yükleniciye bildirme hakkına sahiptir.”
düzenlemesi,
“Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 20’nci maddesinde “20.1. Bu ihalede kısmi teklif
verilebilir.
20.2. Bu ihaledeki kısım sayısı 2 dir. İhale kısımlarına ilişkin koşullar altta
düzenlenmiştir;
İstekliler işin tamamına teklif verebilecekleri gibi, istedikleri kısım ve/veya kısımlara
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/035
: 52
: 22.06.2023
: 2023/UM.II-942
da teklif verebileceklerdir. Ancak teklif verecekleri kısım ve/veya kısımlarda yer alan bütün
kalemlere teklif verilmesi zorunludur. Her kısmın değerlendirmesi ayrı ayrı yapılacaktır.
Geçici teminat teklif verilen kısımların toplamı üzerinden verilecektir.
İhale konusu işin tamamına veya bir kısmına teklif veren isteklinin teklif verdiği kısım
veya kısımlardan birkaçı veya tamamı için ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak
belirlenmesi durumunda bu istekli ile tek bir sözleşme imzalanacak olup tek bir kesin teminat
alınacaktır.” düzenlemesi,
“Geçici teminat” başlıklı 26’ncı maddesinde “26.1. İstekliler teklif ettikleri bedelin %
3'ünden az olmamak üzere kendi belirleyecekleri tutarda geçici teminat vereceklerdir. Teklif
edilen bedelin % 3'ünden az oranda geçici teminat veren isteklinin teklifi değerlendirme dışı
bırakılır.
26.2. İsteklinin ortak girişim olması halinde toplam geçici teminat miktarı, ortaklık
oranına veya işin uzmanlık gerektiren kısımlarına verilen teklif tutarlarına bakılmaksızın
ortaklardan biri veya birkaçı tarafından karşılanabilir. Ancak ortaklardan herhangi biri
tarafından Kanun kapsamındaki idarelere taahhüt edilenler dışında yurt dışında
gerçekleştirilen işlerden elde edilen iş deneyiminin kullanılması durumunda, belgeyi kullanan
ortak tarafından ilgisine göre iş ortaklıklarındaki hissesi oranında veya konsorsiyumlarda işin
uzmanlık gerektiren kısımlarına verilen teklif tutarının toplam teklif tutarına karşılık gelen
oranda geçici teminat verilmesi zorunludur.
26.3. Geçici teminat olarak kullanılan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi
belirtilmelidir. Bu tarih, 09.05.2023 tarihinden önce olmamak üzere istekli tarafından
belirlenir.
26.4. Geçici teminatı ihalede istenilen katılma şartlarını sağlamayan teklifler
değerlendirme dışı bırakılacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Kısmi teklife açık olarak gerçekleştirilen ihalede (3) adet ihale dokümanı indirildiği,
10.01.2023 tarihinde yapılan ihalenin 1’inci kısmına (3), 2’nci kısmına ise (2) isteklinin teklif
verdiği, ihalenin 1 ve 2’nci kısmının Hızır Yalçın üzerinde bırakıldığı ve söz konusu isteklinin
03.02.2023 tarihinde sözleşmeye davet edildiği, ancak anılan isteklinin 4734 sayılı Kamu
İhale Kanunu’nun 10’uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (d) bendi kapsamında ihale tarihi
itibari ile vergi borcu olmadığına dair sunulan “Vadesi Geçmiş Borç Durumunu Gösterir
Belge”de ihale tarihi itibariyle 49.494,00 TL borcunun olduğu gerekçesiyle anılan Kanun
hükmü gereğince ihale dışı bırakılarak geçici teminatın gelir kaydedildiği ve 1’inci kısım için
ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen Enercons Enerji İnş. Peyzaj
Doğ. Dön. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve 2’nci kısım için ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif
sahibi olarak belirlenen Yazıcıoğlu Gıda Paz. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti.leri 24.02.2023
tarihinde sözleşmeye davet edilmek suretiyle söz konusu istekliler ile kısım bazında
02.03.2023 ve 03.03.2023 tarihlerinde sözleşme imzalandığı anlaşılmıştır.
İhale işlem dosyası incelendiğinde, idare tarafından başvuru sahibi istekliye
03.02.2023 tarihinde EKAP üzerinden sözleşmeye davet yazısının gönderildiği, anılan istekli
tarafından süresi içerisinde 4734 sayılı Kanunun 10’uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a),
(b), (c),(d), (e) ve (g) bentlerinde sayılan durumlarda olmadığına dair belgeleri sunduğu,
sonrasında idarece 03.03.2023 tarihinde geçici teminatın gelir kaydedilmesine yönelik işleme
kadar söz konusu istekliye sözleşmenin imzalanıp imzalanmayacağına dair herhangi bir
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/035
: 52
: 22.06.2023
: 2023/UM.II-942
bildirimde bulunulmadığı ve bu süreç sonrasında anılan isteklinin idareye şikayet ve Kuruma
itirazen şikayet başvuru yollarını kullandığı tespit edilmiştir.
Başvuru sahibi istekli tarafından sözleşmeye davet edilmesi üzerine sunulan
17.02.2023 tarihli “Vadesi Geçmiş Borç Durumunu Gösterir Belge”de ihale tarihi olan
10.01.2023 tarihi itibariyle vadesi geçmiş borç tutarının 49.494,00 TL olduğu görülmüştür.
Başvuru sahibinin iddiası kapsamında belirtilen vergi borcunda yer alan tutarın
içerisinde matrah artırımından kaynaklanan (vergi aslı +gecikme zammı) borcun Kamu İhale
Genel Tebliği'nin 17.4'üncü maddesi uyarınca kesinleşmiş vergi borcu kapsamında
değerlendirilmemesi gerektiği ve kalan borç tutarının ise anılan Tebliğ'de belirtilen tutarı (
kamu ihale mevzuatı gereği 5.000 TL'yi aşmayan tutarlardaki borçlar) aşmadığı iddiasına
ilişkin olarak 25.04.2023 tarihli ve 335911 sayılı Kurum yazısı ile Gelir İdaresi
Başkanlığından “…Başvuru sahibi istekli Hızır YALÇIN tarafından sözleşme yapmaya davet
üzerine vergi borcuna ilişkin ihale tarihi itibarıyla (10.01.2023) vadesi geçmiş borç
durumunu gösterir belgenin sunulduğu ve söz konusu belgede toplam vergi borç tutarının
49.494,00 TL olduğu görülmüştür.
Ancak başvuru sahibi isteklinin itirazen şikayet başvurusu kapsamında bahse konu
vergi borcunda yer alan tutarın içerisinde matrah artırımından kaynaklanan (vergi aslı
+gecikme zammı) borcun Kamu İhale Genel Tebliği'nin 17.4'üncü maddesi uyarınca
kesinleşmiş vergi borcu kapsamında değerlendirilmemesi gerektiği ve kalan borç tutarının ise
anılan Tebliğ'de belirtilen tutarı ( kamu ihale mevzuatı gereği 5.000 TL'yi aşmayan
tutarlardaki borçlar) aşmadığı iddiasına yer verilmiştir'.
Bu doğrultuda 9300292339 vergi kimlik numaralı Hızır YALÇIN'ın ihale tarihi
itibarıyla (10.01.2023) belirtilen toplam vergi borcu kapsamı içerisinde matrah artırımından
kaynaklanan tutarın olup olmadığı, şayet var ise bu tutarın ne kadar olduğu ve matrah
artırımında bulunulması nedeniyle tahakkuk eden vergilerin anılan Tebliğ kapsamında vergi
borcu olarak kabul edilen türler arasında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği, diğer
yandan söz konusu mükellefin ihale tarihi itibarıyla (10.01.2023) kesinleşmiş vergi borç tutarı
olarak değerlendirilmesi gereken tutara ilişkin ayrıntılı bilgi ve belgelerin gönderilmesi…”
şeklinde görüş talebinde bulunulduğu,
Söz konusu yazıya istinaden Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 23.05.2023 tarihli ve 44671
sayılı cevabi yazısında “…İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Pendik Vergi Dairesi Müdürlüğü
mükelleflerinden 930 029 2339 vergi kimlik numaralı Hızır YALÇIN adına düzenlenen vadesi
geçmiş borç durumunu gösterir belgede yer verilen vadesi geçmiş vergi türleri hakkındaki
ilgide kayıtlı yazınız ve ekleri incelenmiş olup, konu hakkında aşağıdaki açıklamaların
yapılması gerekli görülmüştür.
Bilindiği üzere, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun "İhaleye katılımda yeterlik
kuralları" başlıklı 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (d) bendinde, Türkiye'nin veya
kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş vergi borcu olanların ihaleye
katılamayacakları hüküm altına alınmıştır.
4734 sayılı Kanunun uygulamasını göstermek üzere yayımlanan Kamu İhale Genel
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/035
: 52
: 22.06.2023
: 2023/UM.II-942
Tebliğinin Birinci Kısmı İkinci Bölümünün "İsteklilerden 4734 sayılı Kanunun 10 uncu
maddenin dördüncü fıkrasına göre istenecek belgeler" başlıklı 17’nci maddesinin 4.1.
numaralı alt başhğmda vadesi geçmiş borç olarak değerlendirilecek amme alacakları; yıllık
gelir, yıllık kurumlar, katma değer, özel tüketim, özel iletişim, motorlu taşıtlar, şans oyunları,
damga, banka ve sigorta muameleleri vergileri, gelir ve kurumlar vergisine ilişkin tevkıfatlar
ve geçici vergiler ile bu alacaklara ilişkin vergi ziyaı cezaları, gecikme zammı ve faizi olarak
belirlenmiştir.
Diğer taraftan, muhtelif tarihlerde yürürlüğe giren amme borçlarının
yapılandırılmasına ilişkin Kanunlarda yer alan düzenlemeler ile vatandaşların ve işletmelerin
kamuya olan yükümlülüklerini azaltmak suretiyle amme borçlarının ödenmesi ve ilgili
kanunlarda yer alan cezai müeyyidelere maruz kalmamaları yönünde imkan sağlanmıştır.
Bu kapsamda, borç yapılandırma Kanunlarında hangi tür ve döneme ait borçların ne
şekilde yapılandırılabileceği ve yerine getirilmesi gereken şartlardan herhangi birinin yerine
getirilememesi halinde ne gibi yükümlülüklerle karşılaşılacağı yönünde düzenlemelere yer
verilmiş ve mükelleflerce çeşitli sebeplerle noksan beyan edilmiş ya da beyan dışı bırakılmış
geçmiş yıl gelirlerinin belli oran ve tutarlar dahlinde beyan edilmesi ve yapılan bu beyan ile
de tespit edilen matrah ve vergi artırımı yapılarak ödenmesi şartıyla mükelleflere birtakım
haklar tanınmıştır.
Buna göre, mükelleflerin hangi vergi türünde matrah ve vergi artırımı yapabilecekleri
ilgili yapılandırma kanunlarında düzenlemekte olup, örneğin 7326 sayılı Bazı Alacakların
Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanunun
"Matrah ve vergi artırımı" başlıklı 5 inci maddesinde yıllık gelir ve yıllık kurumlar vergisine
ilişkin matrah artırımı, gelir (stopaj), kurumlar (stopaj) ve katma değer vergilerine ilişkin
vergi artırımında bulunulması yönelik düzenlemelerine yer verilmiştir.
Aynı şeklide, 12/3/2023 tarihli ve 32130 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak
yürürlüğe giren 7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 5 inci maddesinde de benzer düzenlemeler
bulunmaktadır.
Bu kapsamda Kamu İhale Genel Tebliğinde vadesi geçmiş vergi borcu kapsamında
değerlendirilecek amme alacaklarının türlerine ilişkin belirlemenin yapıldığı, bu türlerden
olan amme alacakları için muhtelif yapılandırma kanunları kapsamında matrah ve vergi
artırımı yapılması neticesinde tahakkuk eden amme alacaklarının da aynı türden amme
alacağı olacağı dikkate alındığında bu amme alacaklarının vadesi geçmiş borç durumunu
gösterir belgede gösterilmesi gerekmektedir.
Yazımıza konu olayda, 930 029 2339 vergi kimlik numaralı Hızır YALÇIN adına 4734
sayılı Kanun hükümlerine göre düzenlenen 10/01/2023 tarihli vadesi geçmiş borç durumunu
gösterir belgede yer verilen amme alacaklarının 7326 sayılı Kanunun 5 inci maddesi
hükmüne göre katma değer vergisine ilişkin yapılan vergi artırım sonucu tahakkuk eden katma
değer vergisi olduğu anlaşılmış olup, adı geçen adına düzenlenen belgenin bir örneği yazımız
ekinde gönderilmiştir…” açıklamalarına yer verildiği ve yazı ekinde anılan isteklinin
10.01.2023 tarihli vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belgenin gönderildiği ve vadesi
geçmiş borç tutarının 49.494,00 TL olduğu anlaşılmıştır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/035
: 52
: 22.06.2023
: 2023/UM.II-942
Kuruma gönderilen söz konusu cevabi yazıda tereddüt oluşan hususlara yönelik ilave
görüşe ihtiyaç duyulması nedeniyle 02.06.2023 tarihli ve 37814 sayılı Kurum yazısı ile Gelir
İdaresi Başkanlığından “…1) Anılan istekliye ait 17.02.2023 tarihli "Vadesi Geçmiş Borç
Durumunu Gösterir Belge"de yer alan 10.01.2023 tarihli vergi borcu tutarının (49.494,00
TL) hangi vergi türlerini kapsadığına yönelik tutar bazında ayrıştırma yapılması,
2) Söz konusu vergi borçlarının ödenmesine ilişkin taksitlendirme veya tecil edilme
yönünde işlemlerin yapılıp yapılmadığı,
3) Anılan mükellef tarafından 7326 sayılı Kanun'un 5'inci maddesinde yer alan
hüküm doğrultusunda matrah ve vergi artırımı yapılması halinde öngörülen peşin ya
da taksitle ödeme seçeneklerinden herhangi birini kullanmak suretiyle bahse konu vergi
borçlarına ilişkin süresi içerisinde ödeme yapılıp yapılmadığı,
4) Adı geçen belgede yer alan 10.01.2023 tarihli toplam vergi borç tutarı olan
49.494,00 TLiçerisinde anılan Tebliğ kapsamında ihale tarihi itibarıyla (10.01.2023) olarak
"kesinleşmiş vergi borcu" kabul edilecek tutara yönelik ayrıntılı bilgi ve belgelerin
gönderilmesi…” şeklinde görüş talebinde bulunulduğu,
Anılan yazıya istinaden Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 09.06.2023 tarihli ve 50048 sayılı
cevabi yazısında “…1) Adı geçen mükellefin 10/1/2023 tarihi itibarıyla; 7326 sayılı Bazı
Alacaların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin
Kanunun 5 inci maddesi hükmüne göre matrah ve vergi artırımından kaynaklanan 4515 vergi
kodlu 33.428,60 TL katma değer vergisi vergi artırımı alacak aslı, 9.271,09 TL gecikme
zammı olmak üzere toplam 42.699,69 TL borcunun bulunduğu, ayrıca 4.656,05 TL gelir
(stopaj) vergisi, damga vergisi ile bunlara ilişkin gecikme zamlarından kaynaklanan
borçlarının bulunduğu anlaşılmış olup, bu tutarlara ilişkin vergi türlerine ait ayrıntılı
bilgilere yazımız ekinde gönderilen tabloda yer verilmiştir.
2) Adı geçen tarafından anılan vergi dairesine verilen 10/2/2023 tarihli ve 690286
sayılı tecil taksitlendirme dilekçesine istinaden bahse konu borçlarının 10/2/2023 tarihi
itibarıyla 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48 inci maddesi
hükmüne göre taksitlendirildiği, söz konusu borçların 10/2/2023 ve 6/3/2023 tarihlerinde
ödendiği anlaşılmıştır.
3) Adı geçenin 7326 sayılı Kanunun 5 inci maddesi hükmüne göre matrah ve vergi
artırımı talebinde bulunduğu, bu doğrultuda 2021080691Fmc0000001 no.lu tecil dosyasını
oluşturulduğu, 6 taksitte ödemesi gereken bahse konu borçların ilk iki taksitinin süresinde
ödendiği ancak geriye kalan 4 taksitinin süresinde ödenmediği anlaşılmıştır.
4) Hızır YALÇIN adına 4734 sayılı Kanun hükümlerine göre 10/1/2023 tarihi
itibarıyla düzenlenen vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belgeye ilişkin belgeler yazımız
ekinde gönderilmiştir…” açıklamalarına yer verildiği ve yazı ekinde “vadesi geçmiş borç
durumunu gösterir belge”, “7326 sayılı Kanun hükümlerine göre matrah ve vergi artırımı
ödeme tablosu” ile “6183 sayılı Kanunun 48’inci maddesine göre oluşturulan tecil
tablosunun” gönderildiği anlaşılmıştır.
Aktarılan mevzuat hükümlerine bakıldığında, ihaleye katılan isteklilerin ihale tarihi
itibarıyla Türkiye'nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş vergi
borcunun olması, bu durumlara ilişkin gerçeğe aykırı hususlar içeren taahhütname sunulması
veya ihale üzerinde kalan istekli tarafından taahhüt altına alınan durumu tevsik eden
belgelerin sözleşme imzalanmadan önce verilmemesi halinde bu durumda olanların ihale dışı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/035
: 52
: 22.06.2023
: 2023/UM.II-942
bırakılarak geçici teminatlarının gelir kaydedileceği, ayrıca Kurum’un Gelir İdaresi
Başkanlığının uygun görüşünü alarak vergi borcu kapsamına girecek vergileri; tür ve tutar
itibariyle belirlemeye yetkili olduğu, bu kapsamda anılan Tebliğ’in 17’nci maddesinde; yıllık
gelir, yıllık kurumlar, katma değer, özel tüketim, özel iletişim, motorlu taşıtlar, şans oyunları,
damga, banka ve sigorta muameleleri vergileri, gelir ve kurumlar vergisine ilişkin tevkifatlar
ve geçici vergiler ile bu alacaklara ilişkin vergi ziyaı cezaları, gecikme zammı ve faizleri
bağlamında toplam 5.000 TL'yi aşan tutarlardaki borçların vergi borcu olarak kabul edileceği,
isteklilerin vergi borcu olmadığına ilişkin belgeyi, başvuracakları herhangi bir vergi
almalarının mümkün olduğu, bu belgenin; son başvuru ve/veya ihale tarihi itibarıyla olan
durumu göstermesi ve isteklinin 17.4.1. numaralı alt maddede belirtilen alacak türlerinden
olan borçları dikkate alınarak ilgili vergi dairelerinden temin edilen bilgiler kapsamında
düzenlenmesi gerektiği şeklinde açıklama yapılmıştır.
,
Bu kapsamda Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 23.05.2023 tarihli yazısında; "Matrah
artırımına” konu olacak vergi türlerinin yıllık gelir ve kurumlar vergisi, vergi artırımına konu
olacak vergi türlerinin ise gelir (stopaj), kurumlar (stopaj) ve katma değer vergileri olduğunun
belirtildiği, bu itibarla Kamu İhale Genel Tebliğinde vadesi geçmiş vergi borcu kapsamında
değerlendirilecek amme alacaklarının türlerine ilişkin belirlemenin yapıldığı, bu türlerden
olan amme alacakları için muhtelif yapılandırma kanunları kapsamında matrah ve vergi
artırımı yapılması neticesinde tahakkuk eden amme alacaklarının da aynı türden amme
alacağı olacağı dikkate alındığında bu amme alacaklarının vadesi geçmiş borç durumunu
gösterir belgede gösterilmesi gerektiğinin ifade edildiği, yine Gelir İdaresi Başkanlığı’nın
09.06.2023 tarihli yazısında ise; söz konusu mükellefin ihale tarihi olan 10/01/2023 tarihi
itibarıyla 7326 sayılı Bazı Alacaların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda
Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanunun 5’inci maddesi hükmüne göre matrah ve vergi
artırımından kaynaklanan 4515 vergi kodlu 33.428,60 TL katma değer vergisi vergi artırımı
alacak aslı, 9.271,09 TL gecikme zammı olmak üzere toplam 42.699,69 TL borcunun
bulunduğu, ayrıca 4.656,05 TL gelir (stopaj) vergisi, damga vergisi ile bunlara ilişkin
gecikme zamlarından kaynaklanan borçlarının bulunduğu, adı geçen mükellef tarafından ilgili
vergi dairesine verilen 10/02/2023 tarihli ve 690286 sayılı tecil taksitlendirme dilekçesine
istinaden bahse konu borçlarının 10/02/2023 tarihi itibarıyla 6183 sayılı Amme Alacaklarının
Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48’inci maddesi hükmüne göre taksitlendirildiği, söz konusu
borçların 10/02/2023 ve 6/03/2023 tarihlerinde ödendiği, ayrıca adı geçenin 7326 sayılı
Kanun’un 5’inci maddesi hükmüne göre matrah ve vergi artırımı talebinde bulunduğu, bu
doğrultuda 2021080691Fmc0000001 no.lu tecil dosyasının oluşturulduğu, 6 taksitte ödemesi
gereken bahse konu borçların ilk iki taksitinin süresinde ödendiği ancak geriye kalan 4
taksitinin süresinde ödenmediği şeklinde ifadelere yer verilmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ile Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından iddia
kapsamında gönderilen yazılar birlikte değerlendirildiğinde, başvuru sahibi istekli tarafından
sözleşmeye davet edilmesi üzerine sunulan “Vadesi Geçmiş Borç Durumunu Gösterir
Belge”de ihale tarihi itibarıyla 49.494,00 TL vadesi geçmiş borcunun olduğunun görüldüğü,
başvuru sahibi Hızır Yalçın adına 4734 sayılı Kanun hükümlerine göre düzenlenen
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/035
: 52
: 22.06.2023
: 2023/UM.II-942
10.01.2023 tarihli vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belgede yer verilen 4.656,05 TL’lik
borcun gelir (stopaj) vergisi, damga vergisi ile bunlara ilişkin gecikme zamlarından
kaynaklandığı, 33.428,60 TL’nin katma değer vergisi vergi artırımı alacak aslı, 9.271,09
TL’nin gecikme zammı olmak üzere toplam 42.699,69 TL’lik borcun ise vergi artırımı
sonucu tahakkuk eden katma değer vergisi olduğu, vergi artırımı kapsamında oluşan borcun
ilk iki taksiti ödenmekle birlikte diğer 4 taksitinin süresi içerisinde ödenmediği anlaşılmıştır.
Bu doğrultuda, katma değer vergisinin vergi artırımına konu olan vergi türü olması ve
vergi artırımı neticesinde tahakkuk eden vadesi geçmiş vergi borcunun da aynı türden amme
alacağı olacağı, bu borcun vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belgede gösterilmesi
gerektiği ve başvuru sahibi istekli tarafından söz konusu vergi borçlarına yönelik ilgili vergi
dairesine yapılan ödeme işleminin başvuruya konu ihale tarihinden sonrasında yerine
getirildiği hususu da göz önünde bulundurulduğunda adı geçen belgede yer alan ihale tarihi
itibarıyla vadesi geçmiş olan vergi borç tutarının anılan Tebliğ’de belirlenen tutarı aştığı, bu
itibarla anılan istekli ile sözleşme imzalanmayarak ihale dışı bırakılması ve geçici teminatın
gelir kaydedilmesi işleminin mevzuata uygun olduğu değerlendirilmiş olup, başvuru sahibinin
bu yöndeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Diğer yandan, başvuru sahibinin “geçici teminatın gelir kaydedilmesinin uygun
olduğu hallerde dahi, geçici teminatın teklif bedelinin %3’ünü aşan kısmının gelir
kaydedilmesinin mevzuata uygun olmadığı” iddiasına ilişkin yapılan incelemede, başvuru
sahibi tarafından kısmi teklife açık ihalenin her iki kısmına toplam 10.725.600,00 TL teklif
verildiği, mevzuat gereği sunulması gereken asgari geçici teminat tutarının 321.768,00 TL
olduğu, anılan istekli tarafından yatırılan geçici teminat tutarının 400.000,00 TL olduğu ve
söz konusu tutarın tamamının gelir kaydedildiği, dolayısıyla geçici teminat tutarının
sunulması gereken asgari tutardan fazla olduğu tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kanun’un 33’üncü maddesinde “ihalelerde, teklif edilen bedelin
%3’ünden az olmamak üzere, istekli tarafından verilecek tutarda geçici teminat alınır.”
hükmünün yer aldığı, söz konusu maddenin gerekçesinde, geçici teminatın asgari oranının %3
olarak belirlendiği ve isteklilerin bunun üzerinde teminat vermelerine imkân tanınmak
suretiyle tekliflerin gizlenmesi esasının korunduğunun belirtildiği, dolayısıyla istekliler
bakımından tekliflerinin asgari %3’ü oranında geçici teminat sunulması zorunlu olmakla
birlikte, teklif tutarlarının gizliliğinin sağlanması amacıyla tekliflerinin %3’ünden fazla geçici
teminat sunulmasının da mümkün olduğu, isteklilere teklif bedelinin %3’ünden fazla geçici
teminat gösterme konusunda serbestlik tanıdığı, geçici teminatın gelir kaydını gerektiren
hallerde, isteklinin Kanun’un emredici hükmü gereği sunmakla yükümlü olduğu asgari geçici
teminat tutarının gelir kaydedilmesi, teklifin %3’lük bölümünü aşan kısmının ise iade
edilmesi gerektiği anlaşılmış olup, başvuru sahibinin bu yöndeki iddiasının yerinde olduğu
sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan, başvuru sahibinin “usul kuralları çerçevesinde bekleme sürelerine
uyulmadan diğer isteklilerle sözleşme imzalanmış olmasının da kamu zararına sebebiyet
vereceği” iddiasına ilişkin yapılan incelemede, ihalenin 1’inci kısmı için Enercons Enerji İnş.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/035
: 52
: 22.06.2023
: 2023/UM.II-942
Peyzaj Doğ. Dön. San. ile idare arasında 02.03.2023 tarihinde, 2’nci kısım için Yazıcıoğlu
Gıda Paz. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. ile idare arasında 03.03.2023 tarihinde sözleşme
imzalandığı görülmüş olup, 4734 sayılı Kanun’un “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı
54’üncü maddesinde yer alan “…İdareye şikayet başvurusunda bulunulması halinde, başvuru
üzerine alınan kararın son bildirim tarihini, süresi içerisinde bir karar alınmaması halinde ise
bu sürenin bitimini izleyen tarihten itibaren on gün geçmeden ve itirazen şikayet
başvurusunda bulunulmadığı hususuna ilişkin sorgulama yapılmadan veya itirazen şikayet
başvurusunda bulunulması halinde ise Kurum tarafından nihai karar verilmeden sözleşme
imzalanamaz.” hükmü doğrultusunda idare tarafından başvuru sahibi istekliye 03.02.2023
tarihinde EKAP üzerinden sözleşmeye davet yazısının gönderildiği, anılan istekli tarafından
süresi içerisinde 4734 sayılı Kanunun 10’uncu maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında
sayılan durumlarda olmadığına dair belgeleri sunduğu, sonrasında idarece 03.03.2023
tarihinde geçici teminatın gelir kaydedilmesine yönelik işleme kadar söz konusu istekliye
sözleşmenin imzalanıp imzalanmayacağına dair herhangi bir bildirimde bulunulmadığı ve bu
süreç sonrasında anılan isteklinin idareye şikayet ve Kuruma itirazen şikayet başvuru yollarını
kullandığı anlaşılmış olup, bu doğrultuda ihale üzerinde bırakılan istekliler yönünden
herhangi bir değişiklik olmadığından söz konusu aykırılığın esasa etkili olmadığı
anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt
bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı
ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının
başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi
üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru
bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer
hallerde başvuru bedeli iade edilmez.
Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade
edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının
tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate
alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin,
iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine
iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde "başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı
bulunması" koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun
53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin
iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden
yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle
giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, başvuru sahibi istekli Hızır Yalçın’ın
geçici teminat tutarının teklifinin %3’ünü aşan kısmının iade edilmesi ve bu aşamadan
sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/035
: 52
: 22.06.2023
: 2023/UM.II-942
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici
işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.