Ana Sayfa / Kararlar / Kilis Belediye Başkanlığı / 2023/122835-İmar Yolları Açılması, Yağmursuyu Hattı ve Betonarme Menfez Yapım İşi
Bilgi
İKN
2023/122835
Başvuru Sahibi
Evsa Taahhüt İnşaat Proje Mühendislik Müşavirlik Enerji Turizm Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
İdare
Kilis Belediye Başkanlığı
İşin Adı
İmar Yolları Açılması, Yağmursuyu Hattı ve Betonarme Menfez Yapım İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/040  
: 10  
: 02.08.2023  
: 2023/UY.I-1065  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Evsa Taahhüt İnşaat Proje Mühendislik Müşavirlik Enerji Turizm Sanayi ve Ticaret Anonim  
Şirketi,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Kilis Belediye Başkanlığı,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2023/122835 İhale Kayıt Numaralı “İmar Yolları Açılması, Yağmursuyu Hattı ve Betonarme  
Menfez Yapım İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Kilis Belediye Başkanlığı tarafından 20.03.2023 tarihinde açık ihale usulü ile  
gerçekleştirilen “İmar Yolları Açılması, Yağmursuyu Hattı ve Betonarme Menfez Yapım İşi”  
ihalesine ilişkin olarak Evsa Taahhüt İnşaat Proje Mühendislik Müşavirlik Enerji Turizm  
Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin 21.06.2023 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun,  
idarenin başvurusu hakkında idare tarafından süresi içinde karar alınmaması üzerine, başvuru  
sahibince 06.07.2023 tarih ve 98711 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 06.07.2023 tarihli  
dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2023/843 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, başvuru konusu ihalede birinci kesinleşen ihale  
kararına itiraz edildiği ve Kamu İhale Kurulu'nun almış olduğu 2023/UY.I-771 sayılı kararına  
göre sınır değerin atında teklif sunan tüm isteklilerden yeniden aşırı düşük teklif açıklaması  
istenilmesi yönünde karar alındığı, bu defa idarece kendilerinden aşırı düşük açıklama  
talebinde bulunulması üzerine, idareye sınır değerin üzerinde teklif sunduklarının belirtilmesi  
üzerine idarece verilen cevapta bu durumun sehven olduğunun belirtildiği, idarece alınan  
ikinci kesinleşen ihale kararına karşı itirazda bulunulduğu ve idarece süresi içinde cevap  
verilmemesi karşısında da Kurum’a itirazen şikayet başvurusunda bulunulduğu, yapılan  
başvuruda idarece yapılan aşırı düşük teklif açıklamasının uygun olmadığı ve aşırı düşük  
teklif açıklaması sunan isteklilerin açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı şöyle ki,  
- İdarenin aşırı düşük açıklama kapsamında istemiş olduğu analizler ve alt analizlerin,  
ihaledeki teklif birim fiyattaki kullanılan imalat pozlarına ait olması gerektiği, ihale  
dokümanındaki paçal teklif birim fiyatlı pozlarının alt analizlerine ayrıştırılarak ve analiz  
girdi miktarı belirtilerek aşırı düşük teklif açıklanması istenmesi gerektiği, ancak bu şekilde  
savunma istenmediği, açıklama yapan isteklilerin de teklif birim fiyattaki iş kalemlerinin  
pozlarına ait analizleri kullanmadığı,  
- İdarenin nakliyelerle ilgili olarak taşıma formülleri ve K taşıma katsayısı değeri ile  
taşıma mesafesine göre aşırı düşük teklif açıklaması istemesi gerektiği ilgili pozlara ait taşıma  
formülleri K katsayısı ve gerçek taşıma mesafesi kullanılmadığı, düşük rayiçler, az taşıma  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/040  
: 10  
: 02.08.2023  
: 2023/UY.I-1065  
mesafesi ve hatalı taşıma formülleri kullanılarak fiyat bulunması ve açıklamanın buna göre  
yapılması nedeniyle isteklilerin açıklamalarının bu yönüyle uygun olmadığı,  
- İdarenin Tebliğ’in 45.1.2'nci maddesine göre aşırı düşük teklif açıklaması istemesi  
gerekirken istemediği ve açıklaması uygun görülen isteklilerin tekliflerinin geçersiz sayılması  
gerektiği,  
- Açıklamada sunulan analizlerin ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına,  
birim fiyat tariflerine idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye aykırı  
olduğu, aşırı düşük teklif açıklamasında analiz girdilerinin ve miktarlarının değiştirildiği, bazı  
analiz girdilerine hiç yer verilmediği, bazı girdilerin adları ve birimlerinin hatalı yazıldığı,  
isteklilerin sunduğu analizlerin hatalı ve eksik olduğu, açıklanması istenen girdilerin  
açıklanmadığı, açıklanan girdilere ilişkin belgelendirme yapılmadığı, sunulan belgelerin  
Tebliğin 45'inci maddesi hükümlerine aykırı şekilde düzenlendiği, açıklanması istenen ve  
istenmeyen analiz girdilerinin birimi, birim fiyatı, miktarları ile girdi tutarlarının gösterildiği,  
- Açıklama istenen analiz girdilerinin fiyatlarını tevsik etmek amacıyla 2023 yılı rayiç  
fiyatlarının kullanıldığı, ancak kullanılan rayiçlerin hangi birim fiyat kitabında yer aldığına  
dair herhangi bir açıklama yapılmadığı,  
- Aşırı düşük teklif açıklamalarında Tebliğin 45.1.13.17'nci maddesine aykırı  
davranıldığı,  
- Analiz girdileri için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın cari yıl 2023 rayiç fiyatlarının  
altında fiyatlar kullanıldığı, söz konusu analiz girdileri için kullanılan fiyatların Tebliğ’in  
45.1.6 ve 45.1.13'üncü maddesine göre belgelendirilmediği,  
- İşçilik maliyetlerinin 2023 yılı için yürürlükte bulunan saatlik asgari ücretin altında  
belirtildiği, işçilik maliyetleri için en az saatlik asgari ücretin esas alınması gerekirken işçilik  
maliyetlerinin de fiyat tekliflerine konu edildiği ve bazı fiyat tekliflerinde “işçilik dahildir.”  
ibaresine yer verilmek suretiyle mevzuata aykırı açıklama yapıldığı,  
- Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.14’üncü maddesi gereği yaptıkları  
değerlendirmede, açıklamalarda akaryakıt birim fiyatının mevzuata uygun olarak  
açıklamadığı, akaryakıt birim fiyatının daha düşük tespit edildiği,  
- Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.9’uncu maddesine göre isteklilerin sunmuş  
olduğu faturaların geçerli olmadığı,  
- Analiz girdilerine ait fiyat tekliflerinin Kamu İhale Genel Tebliği’ne göre fiyat  
teklifine konu alanda faaliyette bulunan firmalardan alınmadığı ve bu hususu tevsik eden  
belgelerin sunulmadığı, fiyat teklifi veren firmaların ticaret sicil gazetelerinde ilgili alanda  
faaliyeti olduğuna dair bilgi bulunmadığı, fiyat tekliflerini veren firmalarla bu teklifleri  
onaylayan meslek mensupları arasında tam tasdik sözleşmesi bulunmadığı, bu durumun  
maliye bakanlığı ile ilgili vergi dairesinden sorulması gerektiği, fiyat tekliflerinin Tebliğ’in  
45.1.13.1’inci maddesi gereğince gerekli ibareler yazılmak suretiyle ilgili meslek mensubu  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/040  
: 10  
: 02.08.2023  
: 2023/UY.I-1065  
tarafından imzalanmadığı, söz konusu belgelerde meslek mensubu kaşesi ile fiyat teklifini  
veren kişiye ait imza ve kaşe olmadığı,  
- Satış tutarı tespit tutanaklarında, söz konusu tutanakların hangi mala ilişkin olarak  
düzenlendiği bilgisi bulunmadığı, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesi uyarınca  
fiyat teklifindeki bilgilerden yola çıkılarak tutanağın değerlendirmesinin yapılmaması  
gerektiği, tam aksine tutanaktaki bilgilerden hareketle fiyat teklifinin değerlendirmesinin  
yapılması gerektiği, dolasıyla satış tutarı tespit tutanağında bilgilerin hangi mala ilişkin  
olduğunun belirtilmediği, fiyat tekliflerinin dayanağını teşkil eden tespit tutanaklarının hangi  
mala ilişkin olarak düzenlendiği hususunun açıkça belirtilmediği,  
- Satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarı bölümünde  
mamulün/malın adının aynı olmadığı, fatura bilgileri tablosunda faturayı düzenleyenin veya  
alıcının adı ve soyadı/ Ticaret unvanı ve T.C/Vergi kimlik no’su bölümü kısmında alıcının adı  
yazması gerekirken, teklif veren firma kendi adını yazdığı için anılan ek fiyat teklifinin  
tevsiki olma özelliğini kaybettiği, faturaya konu malın veya işin nevi ile fatura üzerindeki işin  
nev’inin birbirleriyle uyumlu olmadığı halde aynıymış gibi değerlendirildiği,  
- Fiyat teklifi alınarak fiyatının açıklaması yapılan analiz girdileri için dayanaklarına  
uygun ibareleri taşıyacak şekilde açıklama sunulmadığı, EK-O.6 satış tutarı tespit tutanağında  
“5-Ağırlıklı ortalama birim satış tutarının tespitinde esas alınan faturalara ilişkin bilgiler, ilgili  
beyanname dönemine ait ve ilgili vergi dairesinde formların talep edilmesi halinde görüleceği  
gibi, istekliler tarafından kullanılan bu faturalardaki miktarlara yönelik fiyat tekliflerine konu  
satış tutarı tespit tutanağı veya maliyet tespit tutanağının ihaledeki miktarı karşılamadığı,  
- Bu işin ağırlıklı iş kalemleri toprak işleri olduğundan, piyasadan alınacak birim fiyat  
teklifleri ve bunları sunmak ve tevsik etmek için sunulan faturalardaki malzemelerin niteliği  
ve özelliğinin bu işin keşfinde yer alan zemin klaslarıyla birebir uyumlu olmadığı,  
- Bu ihaledeki işin, yol yapım işi olması dolasıyla ihaledeki imalat pozlarında,  
Karayolları Genel Müdürlüğü ve Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın pozları  
ve birim fiyatlarının kullanıldığı, bu ihalede kullanılan imalat pozlarına ait analiz formatları  
mevcut olmasına rağmen, isteklilerden bu analiz formatlarına göre savunma istenmediği,  
- KB Kazı pozu ve KB dolgu pozundaki yaklaşık maliyet miktarına karşın (Çevre  
Şehircilik ve İklim Bakanlığı’nın 2023 yılı resmi analiz ve rayiç fiyatları ile müteahhit kârı  
olmaksızın) aşırı düşük savunması kabul edilen ve ihale üzerinde bırakılan isteklinin bütün iş  
kalemleri için vermiş olduğu ve müteahhit kârı da dahil olmak üzere toplam teklif tutarının  
daha düşük olduğu ve bu durumun aşırı düşük açıklama sunan isteklilerin resmi analiz ve  
rayiç fiyatlarına göre açıklama yapmadığını gösterdiği iddia edilmektedir.  
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar  
tespit edilmiştir.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/040  
: 10  
: 02.08.2023  
: 2023/UY.I-1065  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı  
açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda,  
açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri  
reddedilir.hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif sorgulaması öngörülen ihalelerde  
yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında yapılacak işlemler” başlıklı 38’inci maddesinde  
“38.1. İdare, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş kalemi/grubunun yaklaşık  
maliyete oranını tespit edecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının  
büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş  
kalemleri/grupları listesi” ile iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz  
girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz  
girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay  
belgesine eklenecektir. Sıralı iş kalemleri/grupları listesi oluşturulurken, iş kalemleri/grupları  
tutarlarının yaklaşık maliyete oranları, en yakın dört ondalık basamaklı sayıya getirilecek  
biçimde yuvarlanacak ve bu oranların toplamının, yuvarlama nedeni ile 1 den farklı olması  
dikkate alınmayacaktır.…” açıklaması,  
Aynı Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde  
45.1.1.5. Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı  
maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan  
isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır.  
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik  
bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme  
ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair  
yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2.İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/040  
: 10  
: 02.08.2023  
: 2023/UY.I-1065  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri  
ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz  
sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/040  
: 10  
: 02.08.2023  
: 2023/UY.I-1065  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere  
yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece  
niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları  
kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar  
45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir  
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/040  
: 10  
: 02.08.2023  
: 2023/UY.I-1065  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı  
düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/040  
: 10  
: 02.08.2023  
: 2023/UY.I-1065  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir. Mala ilişkin fiyat teklifi verilebilmesi için ayrıca fiyat teklifini veren kişi  
tarafından son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte  
kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mal miktarının en az 1/20’si kadar alım yapılmış  
olması gerekir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için öncelikle  
fiyat teklifini veren kişi tarafından son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde  
ihale konusu işte kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mamul/mal/hizmet miktarının en  
az 1/20’si kadar satış yapılmış olması, teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6)  
formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki  
birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan  
(.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış  
tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve  
iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
Kurum bu maddede düzenlenen 1/20 oranını değiştirmeye ve işin konusu, yaklaşık  
maliyeti ve/veya süresine göre farklı oranlar belirlemeye yetkilidir.  
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin  
açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini  
kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan  
bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.  
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere  
ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet  
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması  
yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere  
ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)  
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve  
hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek:  
Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl,  
kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)  
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece  
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın  
belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir.  
45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği,  
aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik  
sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/040  
: 10  
: 02.08.2023  
: 2023/UY.I-1065  
ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı  
(EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması  
ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte  
kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması ve son veya bir önceki  
geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü fiyat teklifi  
konusu mal miktarının en az 1/20’si kadar satış yapılmış olması gerekir. Kurum bu maddede  
düzenlenen 1/20 oranını değiştirmeye ve işin konusu, yaklaşık maliyeti ve/veya süresine göre  
farklı oranlar belirlemeye yetkilidir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek  
bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, YMM,  
SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle  
stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit  
tutanağı”nın (Ek-O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı  
ortalama birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,  
stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda  
olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen  
miktardan az olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama  
yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.  
45.1.13.8. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın  
alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin  
tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul  
Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak  
imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.  
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara  
ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış  
faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/040  
: 10  
: 02.08.2023  
: 2023/UY.I-1065  
önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
45.1.13.13. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda  
belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre  
düzenlenecektir.  
45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak, EPDK tarafından  
yayımlanan, İstanbul İli, Avrupa Yakasında bulunan bayiler adına beyan edilmiş fiyatların  
ortalamasını yansıtan En Yüksek İşlem Hacimli 8 Firmanın Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin  
Raporda yer alan fiyatların % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmez.  
Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında  
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.  
45.1.13.15. Sözleşme veya eklerinde, taş, kum, çakıl, gravye, balast, stabilize vb. yapı  
malzemelerinin idarenin belirlediği ocaklardan temininin öngörüldüğü haller dışında, bu  
Tebliğin 45.1.2 maddesi gereğince nakliye girdilerine ilişkin idarece belirtilen mesafelerden  
daha düşük mesafe kullanarak açıklama yapan isteklilerin, ihale konusu işe özgü alanlara  
ilişkin açıklamalarını kamu kurum ve kuruluşları tarafından düzenlenen veya onaylanan  
belgeler ile tevsik etmeleri gerekmektedir.  
45.1.13.16. Niteliği gereği üretiminden sonra belirli bir süre içerisinde imalata  
dönüştürülmesi gereken hazır betona ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından  
belirlenerek yayımlanmış rayiçler ile açıklama yapılması esastır. İdarece, TS 13515  
Standardında belirlenen süreler ile Karayolu Trafik Yönetmeliğinde düzenlenen azami hız  
sınırları dikkate alınarak, hazır beton üretim tesisi ile işin yapılacağı yer arasındaki azami  
mesafenin tespit edilmesi ve aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda  
bu mesafeye yer verilmesi zorunludur. Fiyat teklifi ile açıklama yapılması halinde, idarece  
belirlenen mesafeden daha uzak mesafe kullanılamaz.  
45.1.13.17 Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman (İş makinesi) analiz girdilerine  
ilişkin açıklamalar; resmi rayiçler veya isteklinin kendi malı olan iş makineleri için satın  
alma bedeli üzerinden yapılabilir. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi ancak resmi rayici  
bulunmayan iş makineleri için kullanılabilir.  
İsteklilerin kendi malı olan iş makinesinin satın alma bedeli üzerinden yapacağı  
açıklamalarda, bu hususları tevsik eden belgelerin açıklama kapsamında sunulması  
zorunludur. Ayrıca, bu açıklamada iş makinesine ilişkin tutar olarak;  
a) İş makinesinin satın alma tarihinden sonra amortisman süresinin dolmuş olması  
halinde, amortisman maliyeti katsayısı dışında kalan maliyet katsayıları (yedek parça, tamir-  
bakım, sermaye faizi-sigorta, nakil-montaj-demontaj) toplamı (ilgili analizde miktar kısmına  
yazılarak) ile resmi rayicin çarpılması sonucu bulunacak tutar,  
b) İş makinesinin satın alma tarihinden sonra amortisman süresinin dolmamış olması  
halinde ise, (a) bendinde hesaplanan tutarın altında olmamak koşuluyla, iş makinesinin satın  
alma bedeli ile analiz girdi miktarının çarpılması sonucu bulunacak tutar, kullanılabilecektir.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/040  
: 10  
: 02.08.2023  
: 2023/UY.I-1065  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir…” açıklaması yer almaktadır.  
İdari Şartname’nin İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgilerbaşlıklı 2’nci maddesinde  
“a) Adı: İmar Yolları Açılması, Yağmursuyu Hattı Ve Betonarme Menfez Yapım İşi  
b) Türü: Yapım işleri  
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği  
ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde):  
d) Kodu:  
e) Miktarı:96.818,157 m3 Dolgu Yapılması, 115.382,465 m3 Kazı Yapılması,  
18.564,308 m3 Kazı Fazlası Malzemenin Nakli, 42 m 3mX3m Betonarme Menfez Yapılması ve  
306 m Ø1000 Betonarme Boru ile Yağmur Suyu Hattı Yapılması  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Merkez/KİLİS.” düzenlemesi,  
Anılan Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır  
değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu  
kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak  
tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte  
önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale  
komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.düzenlemesi yer almaktadır.  
Yapılan incelemede, Kilis Belediye Başkanlığı tarafından 20.03.2023 tarihinde birim  
fiyat üzerinden e-teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen ihalede ilk ihale komisyonu  
kararında Eftana İnşaat Mühendislik Enerji Madencilik Petrol Tekstil Nakliye San. ve Tic.  
Ltd. Şti.-Hakan İnşaat Otomotiv San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Gökçen Mühendislik İnş.  
ve Tic. Ltd. Şti., Karakurt Hafriyat Nakliye İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Hasan Tahsin  
Gergerli-İkaş Grup Hafriyat İnşaat Nakliyat San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın teklifinin  
sınır değerin altında olduğu, idarece EKAP üzerinden gönderilen 28.03.2023 tarihli ve  
“Beyan edilen bilgileri tevsik eden belgelerin sunulması ve/veya numune/demonstrasyon  
işlemlerine ilişkin ürün örneklerinin verilmesi/kurulumların yapılması/aşırı düşük teklif  
açıklamalarının sunulması” konulu yazı ile Eftana İnşaat Mühendislik Enerji Madencilik  
Petrol Tekstil Nakliye San. ve Tic. Ltd. Şti.-Hakan İnşaat Otomotiv San. ve Tic. Ltd. Şti. İş  
Ortaklığı ile Gökçen Mühendislik İnş. ve Tic. Ltd. Şti.den aşırı düşük teklif açıklamalarının  
sunulmasının istendiği, idarece yapılan aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda anılan  
istekliler tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaların uygun görüldüğü, 06.04.2023  
tarihli ihale komisyon kararı ile ihalenin Eftana İnşaat Mühendislik Enerji Madencilik Petrol  
Tekstil Nakliye San. ve Tic. Ltd. Şti.-Hakan İnşaat Otomotiv San. ve Tic. Ltd. Şti. İş  
Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak Gökçen  
Mühendislik İnş. ve Tic. Ltd. Şti.nin belirlendiği, başvuru sahibinin sınır değerin üzerindeki  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/040  
: 10  
: 02.08.2023  
: 2023/UY.I-1065  
ilk geçerli teklif sahibi olduğu,  
Sınır değerin üzerindeki teklif sahibi olan başvuru sahibinin idareye ve Kurum’a  
itirazen şikayet başvurusunda bulunması üzerine Kurul’un 17.05.2023 tarih ve 2023/771  
sayılı kararı ile aşırı düşük teklif sorgulamasının yenilenmesi yönünde “düzeltici işlem  
belirlenmesine” karar verildiği,  
İdarece 31.05.2023 tarih ve 1074, 1076, 1077 ve 1078 sayılı yazılar ile sorgulama  
talebinde bulunulduğu ve yazı ekinde de sıralı iş kalemleri listesi, nakliye cetveli, açıklama  
istenilen iş kalemleri listesi, açıklama istenen inşaat analizlerine yer verildiği,  
Yine idarece alınan 19.06.2023 tarihli ikinci ihale komisyonu kararında da teklif fiyatı  
sınır değerin altında olan dört firmadan sadece Eftana İnş. Müh. Ener. Mad. San. Tic. Ltd.  
Şti.-Hakan İnş. Otom. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın aşırı düşük teklif açıklamasında  
bulunduğu ve savunmasının uygun görülmesi üzerine de ihalenin söz konusu isteklide  
bırakılmasına ve açıklama sunmayan diğer isteklilerin tekliflerinin reddedilmesine ikinci en  
avantajlı teklif sahibi olarak da başvuru sahibi olan Evsa Taah. İnş. Müh. Müş. San. Tic.  
A.Ş.nin belirlenmesine karar verildiği görülmüştür.  
Yukarıda belirtilen düzenlemeler uyarınca teklifi aşırı düşük olarak belirlenen  
isteklilerin tekliflerinin reddedilmeden önce idarece aşırı düşük teklif açıklaması isteneceği,  
yapım işinde bu açıklamanın yaklaşık maliyetin %80’lik bölümünü oluşturan iş  
kalemleri/gruplarına ilişkin olması gerektiği, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı,  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz  
girdilerinin tespit edileceği ve tespit edilen bu analiz girdileri için isteklilerden açıklama  
yapılmasının istenilmeyeceği ancak tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne  
eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin  
tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması  
durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda %15’lik tutarın aşılmasına neden  
olan analiz girdisi belirleneceği ve tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için  
açıklama istenilmeyeceği anlaşılmaktadır.  
Ayrıca, yine belirtilen açıklamalar çerçevesinde, aynı girdinin birden fazla açıklama  
istenen iş kaleminde yer alması halinde, her analiz için ayrı ayrı değerlendirme yapılarak,  
analiz toplamının %3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılacak ve herhangi bir  
analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir. Başka bir  
anlatımla, idarenin herhangi bir iş kalemi içerisinde açıklama istenilecek analiz girdisi olarak  
tespit etmiş olduğu bir analiz girdisini, nihai olarak açıklama istenilecek analiz girdisi olarak  
belirlemesi gerektiği ve buna göre açıklama istenilecek/istenilmeyecek analiz girdileri  
listesinin oluşturulması gerektiği tespit edilmiştir.  
Başvuru sahibi tarafından gerek idarenin yapmış olduğu aşırı düşük teklif sorgulama  
işlemine ve gerekse ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının  
belirtilen sebeplerle mevzuata uygun olmadığı yönünde iddialarda bulunulmuş olup, öncelikle  
aşırı düşük teklif sorgulamasının mevzuata uygun olarak yerine getirilip getirilmediğine  
ilişkin yapılan incelemede idarece teklifi sınır değerin altında olan isteklilere yeniden  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/040  
: 10  
: 02.08.2023  
: 2023/UY.I-1065  
gönderilen yazı ekinde yer alan açıklama belgelerinde ve açıklama isteme usulünde (sıralı iş  
kalemleri listesi, nakliye cetveli, açıklama istenilen iş kalemleri listesi, açıklama istenen  
aktarmasız inşaat analizleri) mevzuata herhangi bir aykırılık bulunmamıştır.  
İdarece düzenlenen sıralı iş kalemleri listesinde “KB-Kazı- Her cins ve klastaki  
zeminde yarma işleminin yapılması” ile “KB-Dolgu-Dolguya gelen her cins ve klastaki kazı  
malzemesinin sulanması, sıkıştırılması, nakli ve serilmesi” iş kalemleri için açıklama  
istendiği, bu doğrultuda belirlenen nakliye formülü, açıklama istenilen ve istenilmeyen analiz  
girdileri açısından ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından yapılan açıklamaların  
incelenmesinde de,  
KB-Kazı iş kaleminde, ekskavatör paletli (300 HP) ve kazıcı yükleyici (100 HP)  
girdilerine yönelik kendi malı edinme bedeli, mazot için EPDK fiyatı ve işçilikler için 2023  
yılı saatlik asgari ücreti ile,  
KB-Dolgu iş kaleminde, titreşimli silindir girdisi için kendi malı edinme bedeli, mazot  
için EPDK fiyatı (bayi satış bülteni), işçilikler için 2023 yılı saatlik asgari ücreti, kazı ve  
moloz nakli girdisi için idarece verilen nakliye formülü ile açıklama yapıldığı,  
İhale üzerinde bırakılan tarafından her iki iş kaleminde de araç yakıt maliyetini tevsik  
etmek üzere, 17.03.2023 tarihinde İstanbul İli Avrupa yakasına ait En Yüksek İşlem Hacimli  
8 firmanın Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin ortalama fiyatı gösteren ve ihale ilanı ile ihale tarihi  
(ihale tarihi hariç) arasındaki EPDK bayi satış fiyatı bülteninde yer alan birim fiyatın esas  
alındığı, yapılan söz konusu sorgulamada belirtilen 19,56625 TL/lt (%18 KDV dahil) motorin  
fiyatının, %18 KDV hariç tutarının 16,582 TL/lt olduğu, motorinin litre/kg yoğunluğunun  
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından belirlenen 0,845 alınarak kg fiyatının (16,582  
/0.845= 19,6236 TL/kg olarak belirlendiği, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.14’üncü  
maddesinde yer alan "... İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK  
tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının %90’ının altında sunulan  
açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir. ” açıklaması uyarınca 19,6236 x 0,90= 17,66124  
TL/kg tutarına ulaşıldığı ve istekli tarafından analizlerde 17,67 TL/kg motorin fiyatının  
kullanıldığı, dolayısıyla mazot (motorin) girdisine ilişkin kullanılan fiyatın EPDK fiyatının  
%90’ının altında olmadığı,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.9’uncu maddesinde “İş kalemleri/gruplarına ait  
analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde  
yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.” açıklaması bulunmakta olup, bu  
açıklama doğrultusunda başvuruya konu ihale tarihinin 20.03.2023 ve söz konusu tarihte  
yürürlükte olan asgari ücretin saatlik tutarının 44,48 TL (10.008,00 TL/Ay/30 gün//7,5 saat)  
olduğu ve ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan bütün analizlerde işçilik girdileri  
için 44,48 TL fiyat öngörüldüğü, bu itibarla, anılan istekli tarafından sunulan analizlerde ihale  
tarihinde geçerli asgari ücretin saatlik tutarının altında teklif verilmediği,  
Her iki açıklama istenilen iş kalemi içinde yer alan ve açıklama istenmeyen,  
ekskavatör paletli (210 HP), motopomp ve arazöz (5 tonluk su sandıklı) girdileri için de fiyat  
öngörüldüğü tespit edilmiş olup, açıklamaların bu yönüyle mevzuata uygun olduğu ve  
başvuru sahibinin anılan iddialarının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/040  
: 10  
: 02.08.2023  
: 2023/UY.I-1065  
Öte yandan anılan istekli tarafından sunulan tevsik edici belgeler arasında açıklama  
istenilen ve kendi malı edinme bedeli ile açıklaması yapılan ekskavatör (300 HP), kazıcı  
yükleyici ve titreşimli silindir için ise söz konusu iş makinelerinin sahibi olan Sinas İnş. Nak.  
San. Tic. Ltd. Şti. ile yapılan kira sözleşmesi ve iş makinesi ruhsatlarının sunulduğu,  
Ancak kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın ruhsat, demirbaş  
veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali  
müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edileceği, yine Tebliğ’in  
45.1.13.17’nci maddesi uyarınca tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman (iş makinesi) analiz  
girdilerine ilişkin açıklamaların resmi rayiçler veya isteklinin kendi malı olan iş makineleri  
için satın alma bedeli üzerinden yapılabileceği, isteklilerin kendi malı olan iş makinesinin  
satın alma bedeli üzerinden yapacağı açıklamalarda, bu hususları tevsik eden belgelerin  
açıklama kapsamında sunulmasının zorunlu olduğu iş makinesinin satın alındığı tarihten  
sonra amortisman süresinin dolmuş veya dolmamış haline göre yapılacak hesaplamaların da  
değişeceği hususları dikkate alındığında,  
İhale üzerinde bırakılan isteklinin ekskavatör (300 HP), kazıcı yükleyici ve titreşimli  
silindir için kendi malı edinme bedeli ile açıklama yapabilmesi için ön koşul olan makinenin  
sahibi olduğunu tevsik edici nitelikte kendi adına araç ruhsatı, demirbaş veya amortisman  
defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağının veya meslek mensubu raporunun  
bulunmadığı, açıklama istenilen üç makineye ilişkin sunulan kira sözleşmesi ve ruhsatların  
söz konusu girdilerin anılan istekliye ait olmadığını gösterdiği, bu itibarla da kendisine ait  
olmamasına karşın kendi malı edinme bedeli ile tevsik edilen ekskavatör (300 HP), kazıcı  
yükleyici ve titreşimli silindir girdilerine yönelik açıklamaların bu yönüyle mevzuata aykırılık  
taşıdığı sonucuna ulaşılmıştır.  
Diğer taraftan ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından fiyat teklifi ve maliyet/satış  
tutarı tespit tutanağı ile açıklama yapılmamış olup, başvuru sahibinin bu hususa ilişkin  
iddialarının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt  
bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı  
ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının  
başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi  
üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru  
bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer  
hallerde başvuru bedeli iade edilmez.  
Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade  
edilmez.” hükmü yer almaktadır.  
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının  
tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate  
alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin,  
iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine  
iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde "başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı  
bulunması" koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/040  
: 10  
: 02.08.2023  
: 2023/UY.I-1065  
53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin  
iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.  
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci  
fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.  
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan Eftana İnş. Müh.  
Ener. Mad. San. Tic. Ltd. Şti.-Hakan İnş. Otom. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın teklifinin  
değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun  
olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.