Ana Sayfa / Kararlar / Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü (TEİAŞ) 3. Bölge Müdürlüğü / 2022/1419856-Bölge Müdürlüğümüz Sorumluluk Alanında, 170 kV Aslanlar-Fuat RES EİH, Alaçatı-Tahtalı EİH, Aslanlar -Selçuk Elektrik İletim Hatlarına Ait 132 Direkte Topraklama İyileştirme İşi
Bilgi
İKN
2022/1419856
Başvuru Sahibi
Çetin İPEKYÜZ
İdare
Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü (TEİAŞ) 3. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Bölge Müdürlüğümüz Sorumluluk Alanında, 170 kV Aslanlar-Fuat RES EİH, Alaçatı-Tahtalı EİH, Aslanlar -Selçuk Elektrik İletim Hatlarına Ait 132 Direkte Topraklama İyileştirme İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/020  
: 4  
: 22.03.2023  
: 2023/UY.I-488  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Çetin İPEKYÜZ,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü (TEİAŞ) 3. Bölge Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2022/1419856 İhale Kayıt Numaralı “Bölge Müdürlüğümüz Sorumluluk Alanında, 170 kV  
Aslanlar-Fuat RES EİH, Alaçatı-Tahtalı EİH, Aslanlar -Selçuk Elektrik İletim Hatlarına Ait  
132 Direkte Topraklama İyileştirme İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü (TEİAŞ) 3. Bölge Müdürlüğü  
tarafından 13.01.2023 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Bölge Müdürlüğümüz  
Sorumluluk Alanında, 170 kV Aslanlar-Fuat RES EİH, Alaçatı-Tahtalı EİH, Aslanlar -Selçuk  
Elektrik İletim Hatlarına Ait 132 Direkte Topraklama İyileştirme İşi” ihalesine ilişkin olarak  
Çetin İpekyüz’ün 27.02.2023 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 01.03.2023  
tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 09.03.2023 tarih ve 83353 sayı ile Kurum  
kayıtlarına alınan 09.03.2023 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2023/375 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunduğu aşırı  
düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı, şöyle ki;  
a) “Topraklama Hasırı (1 mt.*2 mt Galvanizli Çelik, 2 mm)” iş kalemi için alınan fiyat  
teklifinin satışlar üzerinden düzenlendiği, fiyat teklifi ekinde verilmesi gereken EK-O.6  
tutanağının sunulmadığı, ilgili tutanak sunulmuş ise fiyat teklifini veren kişi tarafından son  
veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde sorgulamaya tabi tutulacak iş  
kalemleri/gruplarında kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mal miktarının en az 1/20’si  
kadar alış/satış yapılmış olması gerektiği, bu durumda idarenin ihtiyacı olan 704 adet  
malzemenin en az 36 adedi kadar alımın/satışın yapılmış olması gerektiği, ayrıca nakliye ve  
işçilik bedelinin ayrı ayrı gösterilmesi gerekirken bu bedellerin alınan fiyata dâhil edildiği,  
b) “70 mm2 çelik koruma teli” iş kalemi için alınan fiyat teklifinin satışlar üzerinden  
düzenlendiği, fiyat teklifi ekinde verilmesi gereken EK-O.6 tutanağının sunulmadığı, ilgili  
tutanak sunulmuş ise fiyat teklifini veren kişi tarafından son veya bir önceki geçici vergi  
beyanname döneminde sorgulamaya tabi tutulacak iş kalemleri/gruplarında kullanılması  
öngörülen fiyat teklifi konusu mal miktarının en az 1/20’si kadar alış/satış yapılmış olması  
gerektiği, bu durumda idarenin ihtiyacı olan 7.348 metre malzemenin en az 368 metresi kadar  
alımın/satışın yapılmış olması gerektiği, ayrıca nakliye ve işçilik bedelinin ayrı ayrı  
gösterilmesi gerekirken bu bedellerin alınan fiyata dâhil edildiği,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/020  
: 4  
: 22.03.2023  
: 2023/UY.I-488  
c) “Yapılacak Kazı Hacimi (m3)” iş kaleminin açıklamasında, kamu kurum ve  
kuruluşlarının birim fiyatının kullanıldığı, ancak kullanılan birim fiyatların güncel olmayan  
yıla ait olduğu, analizlerde bulunan işçilik rayiçlerinin 2023 yılı 1. dönem için belirlen asgari  
işçilik ücretinin altında olduğu, nakliyenin hesaplanmadığı ve hangi birim fiyatın  
kullanıldığını belirten tablonun sunulmadığı iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük  
teklifler” başlıklı 60’ıncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten  
sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve  
dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar  
çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.  
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak  
tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte  
önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale  
komisyonu;  
1) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
3) Teklif edilen işin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate  
alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/020  
: 4  
: 22.03.2023  
: 2023/UY.I-488  
görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif sorgulaması öngörülen ihalelerde  
yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında yapılacak işlemler” başlıklı 38’inci maddesinde  
“38.1. İdare, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş kalemi/grubunun yaklaşık  
maliyete oranını tespit edecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının  
büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş  
kalemleri/grupları listesi” ile iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz  
girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz  
girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay  
belgesine eklenecektir. Sıralı iş kalemleri/grupları listesi oluşturulurken, iş kalemleri/grupları  
tutarlarının yaklaşık maliyete oranları, en yakın dört ondalık basamaklı sayıya getirilecek  
biçimde yuvarlanacak ve bu oranların toplamının, yuvarlama nedeni ile 1 den farklı olması  
dikkate alınmayacaktır…” açıklaması,  
Anılan Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci  
maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin %80’lik  
bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme  
ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair  
yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin %80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı %80  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde %80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda %15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek,  
tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının %3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının %3’üne eşit veya altında olsa  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/020  
: 4  
: 22.03.2023  
: 2023/UY.I-488  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dâhil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır.  
Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere  
yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece  
niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları  
kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar  
45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/020  
: 4  
: 22.03.2023  
: 2023/UY.I-488  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz...”  
açıklaması,  
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde  
2.1. İhale konusu işin/alımın;  
a) Adı: Bölge Müdürlüğümüz sorumluluk alanında, 170 kV Aslanlar-Fuat RES E.İ.H.,  
Alaçatı-Tahtalı E.İ.H., Aslanlar-Selçuk Elektrik İletim Hatlarına ait 132 direkte Topraklama  
İyileştirme işi  
b) Türü: Yapım işleri  
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği  
ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): 2009D00-997-62841 (2009D070050-0004 -  
Mevcut ENH'larda Tadilat, Takviye ve Varyant)  
e) Miktarı: 132 direkte Topraklama İyileştirme yapılması işi  
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: 170 kV Aslanlar-Fuat RES E.İ.H.,  
Alaçatı- Tahtalı E.İ.H., Aslanlar-Selçuk Elektrik İletim Hat güzergahında” düzenlemesi,  
Anılan Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi  
sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama  
istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük  
teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre  
teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale  
komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi yer almaktadır.  
Yapılan incelemede, Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü (TEİAŞ) 3. Bölge  
Müdürlüğü tarafından 13.01.2023 tarihinde birim fiyat üzerinden e-teklif alınmak suretiyle  
gerçekleştirilen ihalenin, 3. Bölge Müdürlüğü’nün sorumluluk alanında “170 kV Aslanlar-  
Fuat RES E.İ.H., Alaçatı- Tahtalı E.İ.H., Aslanlar-Selçuk Elektrik İletim Hatlarına ait 132  
direkte Topraklama İyileştirme işi” olduğu, ihalede 22 adet ihale dokümanının indirildiği,  
13.01.2023 tarihinde yapılan ihaleye 9 isteklinin katıldığı, yapılan sınır değer hesaplaması  
sonucunda 5 isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu ve 25.01.2023 tarihinde  
açıklama istenildiği, açıklama talep yazıları ekinde yaklaşık maliyetin %80’lik bölümünü  
oluşturan 3 iş kalemine yer verildiği, örnek analiz formatı şeklinde “Yapılacak kazı hacmi  
4550 m3, Topraklama Hasırı (1 mt.*2 mt Galvanizli Çelik, 2 mm) 704 adet ve Topraklama  
Hasırı (3 mt* 3 mt Galvanizli Çelik, 2 mm) 1 adet” için açıklama sunulmasının talep edildiği,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/020  
: 4  
: 22.03.2023  
: 2023/UY.I-488  
Bunun üzerine, SY Enerji Yatırım A.Ş.nin 28.01.2023 tarihinde idareye şikâyet  
başvurusunda bulunduğu ve şikâyet dilekçesinde özetle; “Açıklama istenilen iş kalemlerinin  
analiz girdileri listesinin sorgulama yazısı ekinde yer almadığı, idarenin malzeme, işçilik,  
araç ve ekipman yönünden analiz girdilerini hazırlaması ve hazırlanacak analizler  
çerçevesinde açıklama istenilmeyen analiz girdilerini de belirtmesi gerektiği,  
Diğer yandan, birim fiyat teklif cetvelinin 1 numaralı “Humuslu Toprak Dolgu  
Yapılması” iş kaleminin miktarının 2.885 metreküp ve 2 numaralı “70 mm2 Çelik Koruma  
Teli” iş kaleminin miktarının da 7.348 metre olduğu, bu kalemlerin sorgulamaya konu  
edilmemesinin mevzuata aykırı olduğu, bu çerçevede;  
- %80’e giren iş kalemlerinin sorgulanması,  
- Sorgulanan iş kaleminin analiz girdilerini ve miktarlarını içeren analizin  
gönderilmesi,  
-İş kalemlerinin temel girdilerine kadar ayrıştırılması ve aynı poz numarasına sahip  
girdilerin miktar ve tutarlarının toplanması,  
-%3’ün altında olan ve açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirlenmesi, bu  
girdilere ilişkin listenin sorgulama yazısı ekinde gönderilmesi ve sorgulama kalemlerinin  
revize edilerek aşırı düşük teklif sorgulaması yazısının yeniden gönderilmesi gerektiği”  
hususlarına yer verildiği görülmüştür.  
Bahse konu şikâyet üzerine idarece verilen 01.02.2023 tarihli cevapta “…Söz konusu  
aşırı düşük sorgulamanın analiz tabloları güncellenerek tekrar aşırı düşük sorgulama  
yapılmasına karar verilmiştir.denilerek düzeltici işlem belirlenmesine karar verildiği ve  
01.02.2023 tarihinde yeniden açıklama istenildiği, açıklama talep yazıları ekinde 3 adet örnek  
analiz formatı şeklinde “Yapılacak kazı hacmi 4550 m3, Topraklama Hasırı (1 mt.*2 mt  
Galvanizli Çelik, 2 mm) 704 adet ve 70 mm2 Çelik Koruma Teli 7.348 metre” için açıklama  
sunulmasının talep edildiği,  
Bu durumda, 25.01.2023 tarihinde açıklama istenilen “Topraklama Hasırı (3 mt* 3 mt  
Galvanizli Çelik, 2 mm) 1 adet” yerine “70 mm2 Çelik Koruma Teli 7.348 metre” iş kaleminin  
belirlendiği, diğer iki iş kaleminin ise değişmediği, örnek analiz formatında söz konusu iş  
kalemlerinin adına ve miktarına yer verilmekle birlikte, ilgili kalemlerin temel alt analizlerine  
kadar ayrıştırılmadan açıklama talep edildiği görülmüştür.  
Sadece SY Enerji Yatırım A.Ş.nin ve Çetin İpekyüz’ün açıklama sunduğu, sunulan  
açıklamaların uygun bulunarak ihalenin SY Enerji Yatırım A.Ş. uhdesinde bırakıldığı, Çetin  
İpekyüz’ün de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği, başvuru  
sahibinin ise sınır değerin üzerindeki ilk teklif sahibi olduğu tespit edilmiştir.  
Yaklaşık maliyet cetveli incelendiğinde, yaklaşık maliyetin %80’lik bölümünü  
oluşturan 2 iş kaleminin bulunduğu, bunların “Yapılacak kazı hacmi 4550 m3 ve Topraklama  
Hasırı (1 mt.*2 mt Galvanizli Çelik, 2 mm)” olduğu, söz konusu iş kalemlerinin özel ve paçal  
poz niteliğinde olduğu anlaşılmıştır.  
Yaklaşık maliyetin 5 firmadan alınan fiyat teklifleri ile 2021 yılı sözleşme fiyatı  
ortalaması esas alınarak belirlendiği görülmüştür. Bununla birlikte, yaklaşık maliyet cetveli  
ekinde yaklaşık maliyetin %80’lik bölümünü oluşturan 3 iş kaleminin nasıl tespit edildiğine  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/020  
: 4  
: 22.03.2023  
: 2023/UY.I-488  
ilişkin herhangi bir bilginin/belgenin yer almaması üzerine, 16.03.2023 tarihli Kurum yazısı  
ile “Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2’nci maddesi gereğince, yaklaşık maliyetin %80’lik  
bölümünü oluşturan iş kalemlerinin tespitine esas olmak üzere yaklaşık maliyeti oluşturan iş  
kalemleri/grupları tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının  
gösterildiği “sıralı iş kalemleri/grupları listesi”nin hazırlanıp hazırlanmadığı ve açıklama  
istenilen/istenilmeyen analiz girdilerinin tespit edilip edilmediği hususlarına ilişkin  
bilgi/belgeler” idareden istenilmiştir.  
İdareden gönderilen 20.03.2023 tarihli cevabi yazıda özetle “Söz konusu işe ait  
yaklaşık maliyet ve belgeleri incelenmiş olup; Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.1.2'nci  
maddesi gereğince, yaklaşık maliyetin %80'lik bölümünü oluşturan iş kalemlerinin tespitine  
esas olmak üzere yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının büyükten  
küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının gösterildiği "sıralı iş kalemleri/grupları  
listesi"nin hazırlanmadığı, açıklama istenilen /istenilmeyen analiz girdilerinin tespit  
edilmediği için gönderilememektedir.” hususlarının yer aldığı görülmüştür.  
Yukarıda yer verilen Kamu İhale Genel Tebliği açıklamalarından aşırı düşük teklif  
sorgulaması öngörülen ihalelerde, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş  
kalemi/grubunun yaklaşık maliyete oranının tespit edilmesi gerektiği, yaklaşık maliyeti  
oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranlarının  
kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ile iş  
kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten  
büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz girdileri tablosu”nun hazırlanarak yaklaşık  
maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay belgesine eklenmesi gerektiği, ihale  
komisyonunca, “sıralı iş kalemleri/grupları listesi”ne göre, tutarlarının yaklaşık maliyete  
oranlarının kümülatif toplamı %80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif  
toplama eklendiğinde %80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubunun sorgulamaya  
tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenmesi gerektiği ve bunların dışında  
kalan iş kalemleri/grupları için ise sorgulama yapılmaması gerektiği,  
Ayrıca, “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kâr ve genel gider hariç analiz  
toplamının %3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerinin tespit edilmesi, yaklaşık  
maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kâr ve genel  
gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama  
yapılmasının istenilmemesi gerektiği, ayrıca tutarı, kâr ve genel gider hariç analiz toplamının  
%3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin  
tutarlarının kümülatif toplamının kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması  
durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda %15’lik tutarın aşılmasına neden  
olan analiz girdisinin belirlenmesi, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için  
açıklama istenilmemesi, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için  
açıklama istenilmesi, özel iş kalemleri ile paçal iş kalemleri için bu iş kalemlerinde bulunan  
analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının isteklilere verilmesi gerektiği  
anlaşılmaktadır.  
İdarece 25.01.2023 ve 01.02.2023 tarihlerinde istenilen aşırı düşük teklif açıklaması  
talep yazıları ekinde verilen analizlerin Kamu İhale Genel Tebliği’nin ilgili hükümlerine  
uygun hazırlanmadığı, bu haliyle aşırı düşük teklif sorgulama işleminin usulüne uygun olarak  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/020  
: 4  
: 22.03.2023  
: 2023/UY.I-488  
gerçekleştirilmediği, bu şekilde yapılan bir sorgulama sonucunda aşırı düşük teklif  
açıklamalarına ilişkin sağlıklı bir değerlendirme yapılabilmesinin imkân dâhilinde olmadığı  
anlaşılmıştır. Bu çerçevede,  
a) “Sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak tutarlarının yaklaşık maliyete  
oranlarının kümülatif toplamı %80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif  
toplama eklendiğinde %80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubunun, sorgulamaya  
tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenmesi,  
b) Açıklama istenilecek paçal iş kalemlerine ait birim fiyat analizlerinin temel  
girdilere (işçilik, mazot, diğer malzeme girdileri, makine amortismanı vb. makine girdileri)  
kadar ayrıştırılarak yapılması,  
c) Paçal iş kalemlerine ait analizlerde aynı poz numarasına sahip girdilerin miktar ve  
tutarlarının toplanması (örneğin aynı paçal iş kalemi analizi içerisinde yer alan tüm mazot  
girdilerinin toplanması),  
d) Yukarıdaki işlemlerden sonra Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine  
göre açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirlenmesi,  
e) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre aynı girdinin birden  
fazla paçal iş kalemi analizinde yer alması halinde, bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı  
değerlendirilerek, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için  
açıklama istenilmesi (Örneğin mazot girdisinin birden fazla paçal iş kalemi analizinde yer  
alması durumunda, eğer bu paçal iş kalemleri analizlerinden en az birinde mazot girdisinin  
oranı söz konusu analiz toplamının %3’ünün üstünde olması halinde açıklama istenilmesi),  
f) Açıklama istenilecek paçal iş kalemlerinin tümüne ilişkin olarak tek bir açıklama  
istenilmeyecek analiz girdileri listesinin hazırlanması,  
Hazırlanan açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesi ile birlikte temel girdilerin  
(malzeme, makine, işçilik, nakliye ve diğer) cins ve miktarlarının gösterildiği, açıklama  
istenilecek paçal iş kalemlerine ait analiz formatlarının sınır değer altında teklif veren  
isteklilere gönderilerek yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi gerektiği sonucuna  
varılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, teklifi sınır değerin altında kalan  
tüm isteklilerden yukarıda yer verilen açıklamalar göz önünde bulundurularak yeniden aşırı  
düşük teklif açıklaması talep edilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun  
olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2023/020  
: 4  
: 22.03.2023  
: 2023/UY.I-488  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.