Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü (TEİAŞ) 3. Bölge Müdürlüğü
/
2022/1419856-Bölge Müdürlüğümüz Sorumluluk Alanında, 170 kV Aslanlar-Fuat RES EİH, Alaçatı-Tahtalı EİH, Aslanlar -Selçuk Elektrik İletim Hatlarına Ait 132 Direkte Topraklama İyileştirme İşi
Bilgi
İKN
2022/1419856
Başvuru Sahibi
Maksan Elek. Enerji Elek. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.
İdare
Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü (TEİAŞ) 3. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Bölge Müdürlüğümüz Sorumluluk Alanında, 170 kV Aslanlar-Fuat RES EİH, Alaçatı-Tahtalı EİH, Aslanlar -Selçuk Elektrik İletim Hatlarına Ait 132 Direkte Topraklama İyileştirme İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/020
: 5
: 22.03.2023
: 2023/UY.I-489
BAŞVURU SAHİBİ:
Maksan Elek. Enerji Elek. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü (TEİAŞ) 3. Bölge Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2022/1419856 İhale Kayıt Numaralı “Bölge Müdürlüğümüz Sorumluluk Alanında, 170 kV
Aslanlar-Fuat RES EİH, Alaçatı-Tahtalı EİH, Aslanlar -Selçuk Elektrik İletim Hatlarına Ait
132 Direkte Topraklama İyileştirme İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü (TEİAŞ) 3. Bölge Müdürlüğü
tarafından 13.01.2023 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Bölge Müdürlüğümüz
Sorumluluk Alanında, 170 kV Aslanlar-Fuat RES EİH, Alaçatı-Tahtalı EİH, Aslanlar -Selçuk
Elektrik İletim Hatlarına Ait 132 Direkte Topraklama İyileştirme İşi” ihalesine ilişkin olarak
Maksan Elek. Enerji Elek. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 28.02.2023 tarihinde yaptığı şikâyet
başvurusunun, idarenin 01.03.2023 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince
07.03.2023 tarih ve 82823 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 07.03.2023 tarihli dilekçe ile
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2023/367 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan isteklinin ve ekonomik
açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamalarının
mevzuata aykırı olduğu, teklif ettikleri bedel ile ihale konusu işin yerine getirilmesinin
mümkün olmadığı, şöyle ki;
- Hangi kamu kurum ve kuruluşunun fiyatı kullanılarak açıklama yapıldığının poz
numaraları gösterilerek liste halinde belirtilmediği,
- Sunulan tüm analizlerin idarece verilen analiz formatına, birim fiyat tariflerine, ihale
dokümanında tanımlanan yapım şartlarına ve Teknik Şartname’ye aykırı olduğu, analiz girdi
ve miktarlarının değiştirildiği, analiz girdilerine hiç yer verilmediği, girdi adları ve
birimlerinin hatalı şekilde gösterildiği, analizlerin hatalı ve eksik sunulduğu, açıklanması
istenilen tüm girdilerin açıklanmadığı, avantaj sağlamak amacıyla iş kalemlerindeki girdilerin
değiştirildiği,
- İş kalemlerinin bütün olarak tek bir fiyat teklifine konu edilmek suretiyle açıklama
yapıldığı, bu durumun Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.4’üncü ve 45.1.13’üncü
maddelerine aykırı olduğu,
- Sunulan fiyat teklifleri ve eki tutanakların Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci
maddesine aykırı olduğu, gerekli ibarelerin bulunmadığı, ayrıca yapılan belgelendirmelerin
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/020
: 5
: 22.03.2023
: 2023/UY.I-489
belgelerin sunuluş şekline de uygun olmadığı,
- Tutanaklarda, geçici vergi beyanname dönemlerinin hatalı şekilde belirlendiği veya
hiç belirlenmediği, söz konusu tutanakların hangi mala ilişkin olarak düzenlendiği bilgisi ile
tutanakların tarih ve sayısının bulunmadığı,
- Fiyat tekliflerinin, teklife konu alanda faaliyette bulunan firmalardan alınmadığı, bu
hususu tevsik eden belgelerin idareye sunulmadığı ve söz konusu fiyat tekliflerinin Kamu
İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesine uygun şekilde sunulmadığı, meslek
mensubu kaşesi ile fiyat teklifini veren kişiye ait imzanın ve kaşenin eksik olduğu, fiyat
tekliflerindeki teklif sahibinin imzasının, tutanakların ekinde sunulması gereken imza
sirkülerinde ve imza beyannamelerinde yer alan imzalarla aynı olmadığı, fiyat tekliflerinin
dayanağı faturaların, fiyat teklifine konu mala veya hizmete ilişkin olmadığı,
- Açıklama istenmeyen analiz girdilerine 0,01 TL ve daha düşük fiyat teklif edilmesi
nedeniyle analiz girdi tutarlarının 0,00 TL olarak hesaplandığı ve bu durumun söz konusu
analiz girdileri için fiyat öngörülmediği anlamına geldiği,
- Analizlerde aritmetik hata yapıldığı, yuvarlama ve aritmetik hatalardan kaynaklanan
hesaplama hatalarının düzeltilmesi durumunda, düzeltilmiş analiz fiyatının o iş kalemine ait
teklif edilen birim fiyatın üzerinde kaldığı,
- Kamu kurum ve kuruluşlarının ihaleye davet tarihi itibarıyla yayımlanmış cari yıl
rayiç fiyatlarının kullanılması gerekirken, bir önceki yıla ait olan fiyatların kullanıldığı ve bu
suretle cari yıl birim fiyatlarının altında kalan fiyatların teklif edildiği, açıklamalarda cari yıl
birim fiyat listelerinde yer almayan, ancak geçmiş yıllarda birim fiyatı yayımlanmış olan
pozlara ilişkin rayiç fiyatların kullanıldığı, rayiç fiyatları kullanılan pozlar ile açıklama
yapılması istenilen pozların birbiriyle uyumlu olmadığı, dolayısıyla analiz girdileri için
kullanılan fiyatların Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.5’inci ve 45.1.6’ncı maddelerine
uygun olmadığı,
- Analizlerdeki işçilik bedellerinin 2023 yılı için yürürlükte bulunan saatlik asgari
ücretin altında olduğu, işçilik maliyetleri için saatlik asgari ücretin esas alınması gerekirken
işçilik maliyetlerinin de fiyat tekliflerine konu edildiği ve fiyat tekliflerinde “İşçilik dâhildir.”
ibaresine yer verilmek suretiyle mevzuata aykırı açıklama yapıldığı,
-Farklı iş kalemlerinin analizlerinde yer alan aynı girdiler için farklı fiyatlar
kullanılmak suretiyle Kamu İhale Genel Tebliği’ne aykırı olarak avantaj sağlandığı,
- Maliyet/satış tutarı tespit tutanakları ile stok tespit tutanağının geçici vergi
beyanname dönemlerinin hatalı şekilde belirlendiği veya hiç belirlenmediği, ilgili tutanakların
standart formlara ve Kamu İhale Genel Tebliği’nde yer alan düzenlemelere aykırı şekilde
düzenlendiği, tutanakların ekinde meslek mensuplarının oda faaliyet belgeleri ile
mükelleflerin imza sirküleri/imza beyannameleri veya vekâletnamelerin sunulmadığı, sunulan
imza sirküleri ve vekâletnamelerin ise hem münferiden imza yetkisini, hem de üçüncü kişilere
fiyat teklifi verilmesi yetkisini içermediği, imza sirküleri, imza beyannamesi ve
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/020
: 5
: 22.03.2023
: 2023/UY.I-489
vekâletnamelerdeki geçerlilik sürelerinin sona erdiği, meslek mensuplarının oda faaliyet
belgelerinin, fiyat tekliflerinin ve tutanakların meslek mensubunca onaylandığı tarihi
kapsamadığı, kendisi tarafından aslı gibidir şeklinde tasdik yapılmadan sunulduğu,
- Makine ve ekipman girdilerinin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınarak ya da kendi
malı araçlarla açıklandığı, ancak makine ve ekipmanların teknik özelliklerinin analizde
istenilen teknik özellikleri karşılamadığı, gerekli teknik özelliklerin mevcut olduğuna ilişkin
belgelendirme yapılmadan sunulan açıklamanın mevzuata uygun olmadığı, kendi malı olarak
açıklanan iş makinelerinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesine uygun olarak
açıklanıp belgelendirilmediği, kendi malı olduğunu göstermek üzere ruhsat, demirbaş veya
amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir
raporunun sunulmadığı, açıklama kapsamında amortisman süresini tevsik eden yasal belgelere
yer verilmediği, amortisman süresi sona ermemiş olan makine ve araçlar için amortisman
hesaplandığı, amortisman sürelerinin ve değerlerinin hatalı şekilde hesaplandığı,
- Analizlerde yer alan iş makinelerinin birim fiyatlarında cari yıl Çevre Şehircilik ve
İklim Değişikliği Bakanlığı rayiç fiyatlarının kullanılmadığı ve fiyat teklifi alındığı,
böylelikle isteklinin gerçek edinim değerinin veya kamu kurum ve kuruluşları tarafından
yayımlanan rayiçler üzerinden hesaplanması gereken amortisman maliyetinin, üçüncü
kişilerden alınan fiyat teklifinin kullanılması suretiyle hayali bir edinim maliyeti üzerinden
hesaplama yapılarak kendi lehlerine fiyat avantajı sağlandığı, ayrıca amortisman girdisinin
fiyat teklifi ile açıklanabilmesine izin veren mevzuat hükmünün bulunmadığı dikkate
alındığında, söz konusu makineler için yapılan açıklamaların bu yönüyle de mevzuata uygun
olmadığı,
- Makinelerin maliyet hesabında; amortisman dışında yer alan giderlerin tutarının (örn;
yedek parça, bakım onarım vb.) söz konusu makine için Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği
Bakanlığının belirlediği katsayılar üzerinden hesaplanan tutarının altında olmaması gerektiği,
aşırı düşük teklif açıklaması yapan isteklilerin makine ve ekipmanlar için aldığı fiyat
tekliflerinin, amortisman dışındaki gider kalemlerini karşılamadığı, bu nedenle fiyat teklifi
almak suretiyle makinelere ilişkin olarak yapılan aşırı düşük teklif açıklamasının bu açıdan da
mevzuata uygun olmadığı,
- Açıklama kapsamında esas alınan motorin fiyatlarının EPDK’nın il bazında günlük
yayımlanan ve ihale ilan/davet ile ihale tarihi (ihale tarihi hariç) arasında geçerli olan
akaryakıt fiyatlarının %90’ının altında olduğu ve mazotun litreden kilograma dönüşümünde
0,820-0,845 kg/lt olarak belirlenmediği,
- Analizlerde yer alan toprak (humuslu toprak) ve nakliyelerin de Kamu İhale Genel
Tebliği’nin 45’inci maddesine uygun şekilde açıklanıp belgelendirilmediği iddialarına yer
verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/020
: 5
: 22.03.2023
: 2023/UY.I-489
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”
hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük
teklifler” başlıklı 60’ıncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten
sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve
dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar
çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak
tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte
önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale
komisyonu;
1) Yapım yönteminin ekonomik olması,
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı
avantajlı koşullar,
3) Teklif edilen işin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate
alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli
görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif sorgulaması öngörülen ihalelerde
yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında yapılacak işlemler” başlıklı 38’inci maddesinde
“38.1. İdare, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş kalemi/grubunun yaklaşık
maliyete oranını tespit edecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının
büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş
kalemleri/grupları listesi” ile iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz
girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/020
: 5
: 22.03.2023
: 2023/UY.I-489
girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay
belgesine eklenecektir. Sıralı iş kalemleri/grupları listesi oluşturulurken, iş kalemleri/grupları
tutarlarının yaklaşık maliyete oranları, en yakın dört ondalık basamaklı sayıya getirilecek
biçimde yuvarlanacak ve bu oranların toplamının, yuvarlama nedeni ile 1 den farklı olması
dikkate alınmayacaktır…” açıklaması,
Anılan Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci
maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin %80’lik
bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az
olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme
ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair
yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin %80’lik kısmına giren iş
kalemleri/grupları belirlenir.
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı %80
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde %80 oranının
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama
yapılmayacaktır.
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve bu
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden
açıklama yapılması istenilmeyecektir.
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit veya altında olması
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan
itibaren kümülatif toplamda %15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek,
tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz
toplamının %3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının %3’üne eşit veya altında olsa
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de
belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dâhil
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/020
: 5
: 22.03.2023
: 2023/UY.I-489
…
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;
…
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır.
Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.
…
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
…
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması
gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere
yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece
niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları
kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar
45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.
…
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz...”
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/020
: 5
: 22.03.2023
: 2023/UY.I-489
açıklaması,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde
“2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Bölge Müdürlüğümüz sorumluluk alanında, 170 kV Aslanlar-Fuat RES E.İ.H.,
Alaçatı-Tahtalı E.İ.H., Aslanlar-Selçuk Elektrik İletim Hatlarına ait 132 direkte Topraklama
İyileştirme işi
b) Türü: Yapım işleri
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): 2009D00-997-62841 (2009D070050-0004 -
Mevcut ENH'larda Tadilat, Takviye ve Varyant)
…
e) Miktarı: 132 direkte Topraklama İyileştirme yapılması işi
…
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: 170 kV Aslanlar-Fuat RES E.İ.H.,
Alaçatı- Tahtalı E.İ.H., Aslanlar-Selçuk Elektrik İletim Hat güzergahında” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi
sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama
istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük
teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre
teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale
komisyonu;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı
avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yapılan incelemede, Türkiye Elektrik İletim A.Ş Genel Müdürlüğü (TEİAŞ) 3. Bölge
Müdürlüğü tarafından 13.01.2023 tarihinde birim fiyat üzerinden e-teklif alınmak suretiyle
gerçekleştirilen ihalenin, 3. Bölge Müdürlüğü’nün sorumluluk alanında “170 kV Aslanlar-
Fuat RES E.İ.H., Alaçatı- Tahtalı E.İ.H., Aslanlar-Selçuk Elektrik İletim Hatlarına ait 132
direkte Topraklama İyileştirme işi” olduğu, ihalede 22 adet ihale dokümanının indirildiği,
13.01.2023 tarihinde yapılan ihaleye 9 isteklinin katıldığı, yapılan sınır değer hesaplaması
sonucunda 5 isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu ve 25.01.2023 tarihinde
açıklama istenildiği, açıklama talep yazıları ekinde yaklaşık maliyetin %80’lik bölümünü
oluşturan 3 iş kalemine yer verildiği, örnek analiz formatı şeklinde “Yapılacak kazı hacmi
4550 m3, Topraklama Hasırı (1 mt.*2 mt Galvanizli Çelik, 2 mm) 704 adet ve Topraklama
Hasırı (3 mt* 3 mt Galvanizli Çelik, 2 mm) 1 adet” için açıklama sunulmasının talep edildiği,
Bunun üzerine, SY Enerji Yatırım A.Ş.nin 28.01.2023 tarihinde idareye şikâyet
başvurusunda bulunduğu ve şikâyet dilekçesinde özetle; “Açıklama istenilen iş kalemlerinin
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/020
: 5
: 22.03.2023
: 2023/UY.I-489
analiz girdileri listesinin sorgulama yazısı ekinde yer almadığı, idarenin malzeme, işçilik,
araç ve ekipman yönünden analiz girdilerini hazırlaması ve hazırlanacak analizler
çerçevesinde açıklama istenilmeyen analiz girdilerini de belirtmesi gerektiği,
Diğer yandan, birim fiyat teklif cetvelinin 1 numaralı “Humuslu Toprak Dolgu
Yapılması” iş kaleminin miktarının 2.885 metreküp ve 2 numaralı “70 mm2 Çelik Koruma
Teli” iş kaleminin miktarının da 7.348 metre olduğu, bu kalemlerin sorgulamaya konu
edilmemesinin mevzuata aykırı olduğu, bu çerçevede;
- %80’e giren iş kalemlerinin sorgulanması,
- Sorgulanan iş kaleminin analiz girdilerini ve miktarlarını içeren analizin
gönderilmesi,
-İş kalemlerinin temel girdilerine kadar ayrıştırılması ve aynı poz numarasına sahip
girdilerin miktar ve tutarlarının toplanması,
-%3’ün altında olan ve açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirlenmesi, bu
girdilere ilişkin listenin sorgulama yazısı ekinde gönderilmesi ve sorgulama kalemlerinin
revize edilerek aşırı düşük teklif sorgulaması yazısının yeniden gönderilmesi gerektiği”
hususlarına yer verildiği görülmüştür.
Bahse konu şikâyet üzerine idarece verilen 01.02.2023 tarihli cevapta “…Söz konusu
aşırı düşük sorgulamanın analiz tabloları güncellenerek tekrar aşırı düşük sorgulama
yapılmasına karar verilmiştir.” denilerek düzeltici işlem belirlenmesine karar verildiği ve
01.02.2023 tarihinde yeniden açıklama istenildiği, açıklama talep yazıları ekinde 3 adet örnek
analiz formatı şeklinde “Yapılacak kazı hacmi 4550 m3, Topraklama Hasırı (1 mt.*2 mt
Galvanizli Çelik, 2 mm) 704 adet ve 70 mm2 Çelik Koruma Teli 7.348 metre” için açıklama
sunulmasının talep edildiği,
Bu durumda, 25.01.2023 tarihinde açıklama istenilen “Topraklama Hasırı (3 mt* 3 mt
Galvanizli Çelik, 2 mm) 1 adet” yerine “70 mm2 Çelik Koruma Teli 7.348 metre” iş kaleminin
belirlendiği, diğer iki iş kaleminin ise değişmediği, örnek analiz formatında söz konusu iş
kalemlerinin adına ve miktarına yer verilmekle birlikte, ilgili kalemlerin temel alt analizlerine
kadar ayrıştırılmadan açıklama talep edildiği görülmüştür.
Sadece SY Enerji Yatırım A.Ş.nin ve Çetin İpekyüz’ün açıklama sunduğu, sunulan
açıklamaların uygun bulunarak ihalenin SY Enerji Yatırım A.Ş. uhdesinde bırakıldığı, Çetin
İpekyüz’ün de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği, başvuru
sahibinin ise sınır değerin üzerindeki ilk teklif sahibi olduğu tespit edilmiştir.
Yaklaşık maliyet cetveli incelendiğinde, yaklaşık maliyetin %80’lik bölümünü
oluşturan 2 iş kaleminin bulunduğu, bunların “Yapılacak kazı hacmi 4550 m3 ve Topraklama
Hasırı (1 mt.*2 mt Galvanizli Çelik, 2 mm)” olduğu, söz konusu iş kalemlerinin özel ve paçal
poz niteliğinde olduğu anlaşılmıştır.
Yaklaşık maliyetin 5 firmadan alınan fiyat teklifleri ile 2021 yılı sözleşme fiyatı
ortalaması esas alınarak belirlendiği görülmüştür. Bununla birlikte, yaklaşık maliyet cetveli
ekinde yaklaşık maliyetin %80’lik bölümünü oluşturan 3 iş kaleminin nasıl tespit edildiğine
ilişkin herhangi bir bilginin/belgenin yer almaması üzerine, 16.03.2023 tarihli Kurum yazısı
ile “Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2’nci maddesi gereğince, yaklaşık maliyetin %80’lik
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/020
: 5
: 22.03.2023
: 2023/UY.I-489
bölümünü oluşturan iş kalemlerinin tespitine esas olmak üzere yaklaşık maliyeti oluşturan iş
kalemleri/grupları tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının
gösterildiği “sıralı iş kalemleri/grupları listesi”nin hazırlanıp hazırlanmadığı ve açıklama
istenilen/istenilmeyen analiz girdilerinin tespit edilip edilmediği hususlarına ilişkin
bilgi/belgeler” idareden istenilmiştir.
İdareden gönderilen 20.03.2023 tarihli cevabi yazıda özetle “Söz konusu işe ait
yaklaşık maliyet ve belgeleri incelenmiş olup; Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.1.2'nci
maddesi gereğince, yaklaşık maliyetin %80'lik bölümünü oluşturan iş kalemlerinin tespitine
esas olmak üzere yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının büyükten
küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının gösterildiği "sıralı iş kalemleri/grupları
listesi"nin hazırlanmadığı, açıklama istenilen /istenilmeyen analiz girdilerinin tespit
edilmediği için gönderilememektedir.” hususlarının yer aldığı görülmüştür.
Yukarıda yer verilen Kamu İhale Genel Tebliği açıklamalarından aşırı düşük teklif
sorgulaması öngörülen ihalelerde, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş
kalemi/grubunun yaklaşık maliyete oranının tespit edilmesi gerektiği, yaklaşık maliyeti
oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranlarının
kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ile iş
kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten
büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz girdileri tablosu”nun hazırlanarak yaklaşık
maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay belgesine eklenmesi gerektiği, ihale
komisyonunca, “sıralı iş kalemleri/grupları listesi”ne göre, tutarlarının yaklaşık maliyete
oranlarının kümülatif toplamı %80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif
toplama eklendiğinde %80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubunun sorgulamaya
tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenmesi gerektiği ve bunların dışında
kalan iş kalemleri/grupları için ise sorgulama yapılmaması gerektiği,
Ayrıca, “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kâr ve genel gider hariç analiz
toplamının %3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerinin tespit edilmesi, yaklaşık
maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kâr ve genel
gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama
yapılmasının istenilmemesi gerektiği, ayrıca tutarı, kâr ve genel gider hariç analiz toplamının
%3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin
tutarlarının kümülatif toplamının kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması
durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda %15’lik tutarın aşılmasına neden
olan analiz girdisinin belirlenmesi, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için
açıklama istenilmemesi, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için
açıklama istenilmesi, özel iş kalemleri ile paçal iş kalemleri için bu iş kalemlerinde bulunan
analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının isteklilere verilmesi gerektiği
anlaşılmaktadır.
İdarece 25.01.2023 ve 01.02.2023 tarihlerinde istenilen aşırı düşük teklif açıklaması
talep yazıları ekinde verilen analizlerin Kamu İhale Genel Tebliği’nin ilgili hükümlerine
uygun hazırlanmadığı, bu haliyle aşırı düşük teklif sorgulama işleminin usulüne uygun olarak
gerçekleştirilmediği, bu şekilde yapılan bir sorgulama sonucunda aşırı düşük teklif
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/020
: 5
: 22.03.2023
: 2023/UY.I-489
açıklamalarına ilişkin sağlıklı bir değerlendirme yapılabilmesinin imkân dâhilinde olmadığı
anlaşılmıştır. Bu çerçevede,
a) “Sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak tutarlarının yaklaşık maliyete
oranlarının kümülatif toplamı %80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif
toplama eklendiğinde %80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubunun, sorgulamaya
tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenmesi,
b) Açıklama istenilecek paçal iş kalemlerine ait birim fiyat analizlerinin temel
girdilere (işçilik, mazot, diğer malzeme girdileri, makine amortismanı vb. makine girdileri)
kadar ayrıştırılarak yapılması,
c) Paçal iş kalemlerine ait analizlerde aynı poz numarasına sahip girdilerin miktar ve
tutarlarının toplanması (örneğin aynı paçal iş kalemi analizi içerisinde yer alan tüm mazot
girdilerinin toplanması),
d) Yukarıdaki işlemlerden sonra Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine
göre açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirlenmesi,
e) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre aynı girdinin birden
fazla paçal iş kalemi analizinde yer alması halinde, bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı
değerlendirilerek, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için
açıklama istenilmesi (Örneğin mazot girdisinin birden fazla paçal iş kalemi analizinde yer
alması durumunda, eğer bu paçal iş kalemleri analizlerinden en az birinde mazot girdisinin
oranı söz konusu analiz toplamının %3’ünün üstünde olması halinde açıklama istenilmesi),
f) Açıklama istenilecek paçal iş kalemlerinin tümüne ilişkin olarak tek bir açıklama
istenilmeyecek analiz girdileri listesinin hazırlanması,
Hazırlanan açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesi ile birlikte temel girdilerin
(malzeme, makine, işçilik, nakliye ve diğer) cins ve miktarlarının gösterildiği, açıklama
istenilecek paçal iş kalemlerine ait analiz formatlarının sınır değer altında teklif veren
isteklilere gönderilerek yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi gerektiği sonucuna
varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, teklifi sınır değerin altında kalan
tüm isteklilerden yukarıda yer verilen açıklamalar göz önünde bulundurularak yeniden aşırı
düşük teklif açıklaması talep edilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun
olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/020
: 5
: 22.03.2023
: 2023/UY.I-489
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici
işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.