Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Bursa Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (Buski)
/
2023/260156-2023/1 İkinci Bölge Asfalt Yapım ve Onarımı İşi
Bilgi
İKN
2023/260156
Başvuru Sahibi
Halil ÇALIK
İdare
Bursa Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (Buski)
İşin Adı
2023/1 İkinci Bölge Asfalt Yapım ve Onarımı İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/029
: 35
: 17.05.2023
: 2023/UY.I-769
BAŞVURU SAHİBİ:
Halil ÇALIK,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Bursa Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (Buski),
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2023/260156 İhale Kayıt Numaralı “2023/1 İkinci Bölge Asfalt Yapım ve Onarımı İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Bursa Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (Buski) tarafından 14.04.2023
tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2023/1 İkinci Bölge Asfalt Yapım ve Onarımı
İşi” ihalesine ilişkin olarak Halil Çalık’ın 03.04.2023 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun,
idarenin 13.04.2023 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 24.04.2023 tarih ve
90203 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 24.04.2023 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet
başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2023/563 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Sözleşme Tasarısı’nın 33’üncü maddesinde yer alan düzenlemelerin kurulu plent
şartı aranması anlamına geldiği, ÇED durumuna dair belgeler ile Gayri Sıhhi Müessese
Ruhsatı (GSM) teslimine ilişkin yer teslimi sonrası 15 iş günü süre sınırlaması getirilmesinin
kurulması planlanan asfalt plentleri açısından kısıtlayıcı olduğu, ayrıca GSM belgesi
aranmasının plentin kendi malı olması gerekliliği anlamına geldiği ve bu durumun 4734 sayılı
Kamu İhale Kanunu’nun temel ilkelerine aykırı olduğu,
2) İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesinde, isteklinin teklifi kapsamında “Asfalt
Plentinin BUSKİ Genel Müdürlüğüne 40 km Devlet Yolu mesafesinde olduğunu gösteren
belge (BUSKİ Genel Müdürlüğü, Emlak ve İstimlak Dairesi Başkanlığı, Coğrafi Bilgi
Sistemleri Şube Müdürlüğünden)” sunmasına yönelik düzenlemede mesafe belirtilmesinin
kurulu plent anlamına geldiği ve kurulması planlanan asfalt plentleri ile teklif verilmesini
engellediği, söz konusu ihaleye katılımı kısıtlayıcı şartlar ile düşük teklifi verecek
katılımcıların engellenmiş olduğu,
3) İdari Şartname’nin 35.1.1’inci maddesi düzenlemesi gereğince değerlendirmenin
teklif fiyatı ve fiyat dışı unsurların puanlaması ile yapılmasının rekabeti engellediği ve
mevzuata aykırı olduğu, Teknik Değer Nitelik Puanlaması kapsamında puan alınabilmesi için
idarece belirlenen iş kalemlerinin %50’si kadar iş yapılmış olması koşulunun sadece bu işi bu
miktarda yapanlara puan ayrıcalığı getireceği, söz konusu şartların uygulama esnasında
Teknik Şartname düzenlemelerine göre incelenmesi ve Karayolları Teknik Şartnamesi
gereklerine uygun hale getirilmesi gerektiği, mevcut düzenlemenin 20 puan verilerek
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/029
: 35
: 17.05.2023
: 2023/UY.I-769
düzenlemesinin bu miktarları sağlayamayan katılımcıların hak kaybına uğrayarak en avantajlı
teklif verebilmesini engellediği,
4) İhaleye yalnızca ihaleyi yapan idarede iş yapan yüklenici firmaların katıldığı, tüm
tekliflerin yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu, ciddi bir kamu zararı ortaya çıktığı ve yine
ihale konusu işin hâlihazırda yüklenicisi olan firmanın en avantajlı teklif sahibi olduğu,
5) Yaklaşık maliyetin piyasa rayiçlerinin üzerinde olduğu, yaklaşık maliyetin
oluşturulması sürecinde hangi firmalardan teklif alındığının ve sürecin incelenmesi gerektiği,
anılan sebeplerle Kanunun 5’inci maddesine aykırı olan ihalenin iptal edilmesi gerektiği
iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tesis, makine, teçhizat ve diğer
ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 41’inci maddesinde “(1) İhale konusu işin yürütülmesi için
işyerinde bulundurulması öngörülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin bilgilere
sözleşme tasarısında yer verilir. Ancak, söz konusu tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman
yeterlik kriteri olarak belirlenemez.
(2) İşin niteliğinin gerektirdiği hallerde, ihale konusu işin yürütülebilmesi için kendi
malı olması gerekli görülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman fiyat dışı unsur olarak
belirlenebilir. İdari şartnamede, fiyat dışı unsur olarak belirlenen tesis, makine, teçhizat ve
diğer ekipmanın sayısı, niteliği ve teknik kriterlere yönelik düzenlemelere yer verilir. Fiyat dışı
unsur değerlendirmesi yapılabilmesi için, kendi malı olduğunu gösteren belgeler ile teknik
kriterleri tevsik eden belgelerin teklif ile birlikte sunulması gerekir. Kendi malı tesis, makine,
teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin fiyat dışı unsurun, fiyat ve fiyat dışı unsurlar dahil
hesaplanan toplam değerlendirme puanı içindeki ağırlığı yüzde biri geçemez. Söz konusu
oranı arttırmaya veya azaltmaya ya da ihale konusuna göre farklı oranlar belirlemeye Kurum
yetkilidir…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin
belgeler” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İhale konusu işte kullanılacak tesis, makine,
teçhizat ve diğer ekipmanın, fiyat dışı unsur olarak belirlenmemesi veya danışmanlık hizmet
alımlarında yeterlik kriteri olarak aranmaması durumlarında aday veya isteklilerden başvuru
veya teklifleri kapsamında (taahhütname, yapı araçları taahhütnamesi, kira sözleşmesi vb.)
herhangi bir belge sunmaları istenmez.
9.2. Yapım işi ihalelerinde, ihale konusu işin yürütülmesi için işyerinde
bulundurulması öngörülen; tesis, makine, teçhizat ve ekipmana ilişkin bilgilere sözleşme
tasarısında yer verilecektir.” açıklaması,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı ikinci maddesinde
“2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: 2023/1 İkinci Bölge Asfalt Yapım ve Onarımı İşi
b) Türü: Yapım işleri
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/029
: 35
: 17.05.2023
: 2023/UY.I-769
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde):
d) Kodu:
e) Miktarı:
19 Kalem- 2023/1 İkinci Bölge Asfalt Yapım ve Onarımı İşi
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Bursa ili Yıldırım, Gürsu ,Kestel, Gemlik,
Orhangazi, İznik, Yenişehir, İnegöl ilçeleri sınırları içerisinde yapılacaktır.” düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısı’nın “İşe başlama ve bitirme tarihi” başlıklı dokuzuncu maddesinde
“9.1. Sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 7 (Yedi ) gün içinde Yapım İşleri Genel
Şartnamesi hükümlerine göre yer teslimi yapılarak işe başlanır.” düzenlemesi,
Anılan Tasarı’nın “Diğer hususlar” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Yüklenici; bu
iş kapsamında kullanılacak olan Asfalt Plenti Tesisinin kurulu olduğu veya kurulacağı yere ait
“ÇED olumlu”, “ÇED Gerekli Değildir” veya ÇED kapsamı Dışında kaldığına dair
belgelerden birini yer tesliminden sonra en geç 15 iş gününe kadar idareye sunacaktır.
Yüklenici; bu iş kapsamında kullanılacak olan Asfalt Plenti Tesisine ait “Gayri Sıhhi
Müessese Ruhsatını” (GSM) yer tesliminden sonra en geç 15 iş gününe kadar idareye
sunacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat düzenlemelerinden, ihale konusu işin yürütülmesi için iş
yerinde bulundurulması öngörülen tesise ilişkin bilgilere sözleşme tasarısında yer verileceği,
ancak, söz konusu tesise ilişkin şartların yeterlik kriteri olarak belirlenemeyeceği, işin
niteliğinin gerektirdiği hallerde, ihale konusu işin yürütülebilmesi için kendi malı olması
gerekli görülen tesise ilişkin düzenlemelerin ancak fiyat dışı unsurlar kapsamında
belirlenebileceği, ihale konusu işte kullanılacak tesisin fiyat dışı unsur olarak belirlenmemesi
durumunda isteklilerden teklifleri kapsamında (taahhütname, yapı araçları taahhütnamesi, kira
sözleşmesi vb.) herhangi bir belge sunmalarının istenemeyeceği anlaşılmıştır.
Başvuruya konu doküman düzenlemeleri gereğince, asfalt üretim tesisinin kendi malı
olma şartının aranmadığı ve söz konusu tesise ilişkin fiyat dışı unsur belirlemesi yapılmadığı,
nitekim idare tarafından şikayete verilen cevap yazısında “…Ayrıca, İstekli firmalar ihale ilan
sürecinde plent tesisleri ile görüşebilir ve asfalt temin edeceği plent tesisini belirleyebilir,
sözleşme yapma yada kira kontratı imzalama zorunluluğu yoktur. İdaremizce ne ihaleye
katılımda yeterlilik kriteri olarak ne de fiyat dışı unsur puanlamasında plent tesisine ait kira
kontratı, sözleşme yada taahhüt benzeri bir evrak talep edilmemektedir. İstekli firmanın plent
tesisini belirleyememesi halinde bile ihaleye katılmasının önünde bir engel
bulunmamaktadır.” ifadelerine yer verildiği, işin yürütülmesi aşamasında kullanılacak olan
asfalt üretim tesisine ilişkin “Gayri Sıhhi Müessese Ruhsatı (GSM)” ve ÇED durumuna
ilişkin belgelerin yeterlik kriteri olarak belirlenmediği ve ihaleye katılım için sunulması
gereken belgeler kapsamında olmadığı, söz konusu düzenlemelere Sözleşme Tasarısı’nda yer
verildiği ve sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren yedi gün içinde yer teslimi yapılarak işe
başlanacağı, yüklenicinin yer tesliminden sonra anılan belge ve ruhsat teslimi için 15 iş günü
süresinin olduğu, kaldı ki ihale dokümanında sözleşme aşamasında sunulması istenilen anılan
belgelere sahip bir asfalt plentinin ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından kiralanmasını
engelleyici nitelikte bir düzenlemenin bulunmadığı hususları birlikte değerlendirildiğinde
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/029
: 35
: 17.05.2023
: 2023/UY.I-769
başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde
“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
,
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü
Anılan Kanun’un “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde
“... b) Mesleki ve teknik yeterliğin belirlenmesi için;
1) İsteklinin, mevzuatı gereği ilgili odaya kayıtlı olarak faaliyette bulunduğunu ve
teklif vermeye yasal olarak yetkili olduğunu kanıtlayan belgeler,
2) İstekli tarafından kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında
taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
...
3) İsteklinin üretim ve/veya imalat kapasitesine, araştırma-geliştirme faaliyetlerine ve
kaliteyi sağlamasına yönelik belgeler,
4) İsteklinin organizasyon yapısına ve ihale konusu işi yerine getirmek için yeterli
sayıda ve nitelikte personel çalıştırdığına veya çalıştıracağına ilişkin bilgi ve/veya belgeler,
5) İhale konusu hizmet veya yapım işlerinde isteklinin yönetici kadrosu ile işi
yürütecek teknik personelinin eğitimi ve mesleki niteliklerini gösteren belgeler,
6) İhale konusu işin yerine getirilebilmesi için gerekli görülen tesis, makine, teçhizat
ve diğer ekipmana ilişkin belgeler,
7) İstekliye doğrudan bağlı olsun veya olmasın, kalite kontrolden sorumlu olan ilgili
teknik personel veya teknik kuruluşlara ilişkin belgeler,
8) İhale konusu işin ihale dokümanında belirtilen standartlara uygunluğunu gösteren,
uluslar arası kurallara uygun şekilde akredite edilmiş kalite kontrol kuruluşları tarafından
verilen sertifikalar,
9) İdarenin talebi halinde doğruluğu teyit edilmek üzere, tedarik edilecek malların
numuneleri, katalogları ve/veya fotoğrafları.
İhale konusu işin niteliğine göre yukarıda belirtilen bilgi veya belgelerden
hangilerinin yeterlik değerlendirmesinde kullanılacağı, ihale dokümanında ve ihale veya ön
yeterliğe ilişkin ilân veya davet belgelerinde belirtilir. ...” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yeterliğin belirlenmesinde
uyulacak ilkeler” başlıklı 29’uncu maddesinde “(1) Ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve
teknik yeterliğin saptanması amacıyla öngörülecek değerlendirme kriterleri ve istenecek
belgeler, rekabeti engelleyecek şekilde belirlenemez.
(2) Yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirilmesinde
aranılacak kriterlerin, ihale veya ön yeterlik ilanı ile idari şartnamede veya ön yeterlik
şartnamesinde ya da davet yazısında belirtilmesi zorunludur. …” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “İstenecek belgeler” başlıklı 30’uncu maddesinde “(1)
Ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğin değerlendirilmesinde kullanılmak
üzere aday veya isteklilerden istenecek belgeler aşağıdaki esaslara göre belirlenir:
...
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/029
: 35
: 17.05.2023
: 2023/UY.I-769
e) Yukarıda sayılan belgeler dışında, Kanunun 10 uncu maddesinde yer alan diğer
belgelerden hangilerinin yeterlik değerlendirmesinde kullanılmak üzere isteneceği, ihale
konusu işin niteliğine uygun biçimde ve bu Yönetmelikte belirlenen esaslar çerçevesinde ilgili
idarece belirlenir.
f) Aday ve isteklilerden ihale ve ön yeterliğe katılım için taahhütname istenemez. ...”
hükmü,
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”
başlıklı yedinci maddesinde “…7.5.4. İsteklinin teklifi kapsamında sunması gerektiği bu
şartnamenin 7 nci maddesi dışındaki maddeleri ile teknik şartnamede belirtilen aşağıdaki
belgeler:
Belge Adı
Açıklama
Belgenin
tarih ve
Asfalt Plentinin BUSKİ Genel Müdürlüğüne 40 km Devlet Yolu
mesafesinde olduğunu gösteren belge (BUSKİ Genel Müdürlüğü, Emlak sayısı
ve İstimlak Dairesi Başkanlığı, Coğrafi Bilgi Sistemleri Şube
Müdürlüğünden)
7.5.5 Bu Şartnamenin 7 nci maddesinde sayılan belgeler dışındaki belgeler tekliflerin
değerlendirilmesinde yeterlik kriteri olarak dikkate alınmaz…” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 48’inci maddesinde “…Bir kısım asfalt
malzemesi İdaremiz araçları ile taşınarak kurumumuz ekiplerince yapılacak asfalt yama
çalışmalarında kullanılacak olup, Kurumumuzca yapılacak asfalt yama çalışmasının
etkinliğinin sağlanması (artan nakliye mesafeleri sebebiyle asfalt malzemesinin çalışma
sahasına varış sürelerinin uzamasının ve yeterli çalışma yapılamamasının engellenmesi,
işçilerimizin artan nakliye süreleri sebebiyle çalışma sürelerinin kısıtlanmasının ve bu nedenle
oluşacak verim kaybının engellenmesi) ve nakliye mesafelerinin uzaması sebebiyle İdaremize
oluşacak ek maliyetlerin engellenmesi amacıyla, istekli iş kapsamında kullanılacak Asfalt
Plentinin ,merkez Buski Genel Müdürlüğü (Sırameşeler Mah. Avrupa Konseyi Bulvarı
Acemler Osmangazi/Bursa) olmak üzere 40 km devlet yolu mesafesinde bulunduğunu gösteren
belgeyi Bursa BUSKİ Genel Müdürlüğü, Emlak ve İstimlak Dairesi Başkanlığı, Coğrafi Bilgi
Sistemleri Şube Müdürlüğüne başvurusu neticesinde verilecek yazıya ilişkin bilgileri yeterlik
bilgileri tablosunda beyan edeceklerdir. (Madde 7.5.4)…” düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısı’nın “Teknik personel, makine, teçhizat ve ekipman
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/029
: 35
: 17.05.2023
: 2023/UY.I-769
bulundurulması” başlıklı 23’üncü maddesinde “…23.4. Yüklenici, işe başlama tarihinden
itibaren aşağıda cinsi, çeşidi, adedi ve kapasitesi belirtilen makine, teçhizat ve ekipmanı iş
programına uygun olarak iş yerinde bulundurmak zorundadır.
Sıra
Cinsi
Adet
ASGARİ KAPASİTE
1
Asfalt Plenti
1
Takdir
…
23.4.1. Yüklenici, yukarıda belirtilen makine, teçhizat ve ekipmanı iş programına göre
iş başında bulundurmadığı takdirde;
ASGARİ
KAPASİTE
Sıra Cinsi
Adet
Ceza TL/GÜN
1
Asfalt Plenti
1
Takdir
12.000 TL/GÜN
…
“ düzenlemesi yer almaktadır.
Özetle, iş kapsamında kullanılacak asfalt plentinin BUSKİ Genel Müdürlüğü’ne 40
km devlet yolu mesafesi dâhilinde bulunmasının öngörüldüğü, idare tarafından şikayete
verilen cevap yazısında yer verilen teknik ve kalite yönünden standartlara uygun asfalt
dökülebilmesi ve ihale konusu işin niteliği, hizmetin ifası sırasında güçlüklerle
karşılaşılmaması, asfalt malzemesinin belli zaman aralıklarında ve uygun sıcaklıkta
uygulanması zorunluluğu ve bitümlü karışımın özelliğini yitirmemesi için araca
yüklenmesinden itibaren standartlara uygun sürede yapılacağı sahaya nakli gibi gerekçelerin
anılan düzenlemeye teşkil ettiği anlaşılmıştır.
Ayrıca, idare tarafından şikayet başvurularına verilen birden fazla cevap yazısında,
başvuru sahibinin de tebligat yoluyla bilgi sahibi olmasını temin edecek şekilde,
“…incelemeye konu düzenlemenin gerekçeleri bakımından ek olarak “Teknik ve Kalite
yönünden standartlara uygun asfalt dökülebilmesi, idarece ihale konusu iş kapsamında işin
niteliği, hizmetin ifası sırasında birtakım güçlüklerle karşılaşılmaması, asfalt malzemesinin
belli zaman aralıklarında ve uygun sıcaklıkta uygulanması zorunluluğu ve bitümlü karışımın
özelliğini yitirmemesi için araca yüklenmesinden itibaren standartlara uygun sürede imalatın
yapılacağı sahaya nakli gibi gereklilikler ile belirlenen bölgede en az 4 adet faal asfalt plenti
bulunduğundan. Ekde yer alan kaliteli asfalt yapılması bakımından sıcaklık ve zaman
faktörlerinin önemine ilişkin gerekçeli raporunda taşıma mesafesinin uzaması neticesinde
karşılaşılan sorunların çeşitli görsellerle açıklandığı söz konusu teknik raporda, nakliye
mesafesinin taşınacak asfaltın sıcaklığını doğrudan etkilediği, 1 saati geçecek taşımalarda
sıcaklık düşüşüne bağlı olarak asfalt performansının düştüğü ve asfaltta çeşitli problemler
(kabuklanma vb.) meydana geldiği yönünde tespitlere yer verildiği, şehir içi hız limitleri
düşünüldüğünde bu mesafenin 40 km‘yi geçmemesi gerektiği tespitlerine yer verildiği, idarece
yapılan düzenlemede de bu mesafenin 40 km olarak belirlendiği ve makul sınırlar dahilinde
olduğu anlaşıldığından…” ifadelerine yer verildiği anlaşılmıştır.
Asfalt plentinin idarece belirlenen bölge merkez alınarak 40 km devlet yolu mesafesi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/029
: 35
: 17.05.2023
: 2023/UY.I-769
içerisinde bulunduğunu gösteren yazının teklif dosyası kapsamında sunulması gerektiği
yönündeki düzenlemenin, idare tarafından asfalt plentinin kalite ve sıcaklık parametresinin
dikkate alınması neticesinde oluşturulan bir düzenleme olduğu, ayrıca iş kapsamında ihtiyaç
duyulan asfaltın bir kısmının idarenin araçları ile taşınacağı dikkate alındığında, asfalt
plentinin idarece belirlenen mesafeden uzakta kurulmuş olmasının idareye ek maliyet
doğuracağının açık olduğu, artan nakliye mesafeleri sebebiyle asfalt malzemesinin çalışma
sahasına varış sürelerinin uzamasının çalışma sürelerinin kısıtlanmasına yol açarak verimliliği
düşüreceği, 14.04.2023 tarihinde gerçekleştirilen söz konusu ihaleye beş geçerli teklif
verildiği ve idare tarafından şikayet başvurularına verilen cevaplar birlikte
değerlendirildiğinde; düzenlemenin idarelerin ihtiyaçlarını uygun şartlarda ve zamanında
karşılanmasını, kaynakların etkin ve verimli kullanılmasını sağlama yükümlülüğünün temini
çerçevesinde belirlenen bir yeterlik kriteri olduğu, bu kapsamda işin niteliği, hizmetin ifası
sırasında birtakım güçlüklerle karşılaşılmaması amacını taşıyan başvuruya konu
düzenlemenin ihaleye katılımı daraltıcı nitelikte olmadığı sonucuna ulaşıldığından, başvuru
sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması”
başlıklı 40’ıncı maddesinde “37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda
ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.
Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte
işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat
dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat
dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde, ihale dokümanında bu
unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları belirlenir.” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Fiyat dışı unsurlar ve bu unsurlara
yönelik düzenleme” başlıklı 62’nci maddesinde “(1) İhale konusu işin özelliği göz önünde
bulundurularak işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer,
süre gibi unsurlar fiyat dışı unsur olarak belirlenebilir.
(2) Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin, fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurların da
dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde; fiyat dışı unsurların parasal değerleri veya nispi
ağırlıkları ile hesaplama yöntemi ve bu unsurlara ilişkin değerlendirmenin yapılabilmesi için
sunulacak belgeler idari şartnamede açıkça belirtilir.
(3) Fiyat dışı unsurlar, bir marka veya model esas alınarak rekabeti ortadan kaldırıcı
bir şekilde belirlenemez.
(4) Fiyat dışı unsurlara, bu unsurların parasal değerlerine veya nispi ağırlıklarına ve
hesaplama yöntemine yönelik düzenlemeyi yapan birim veya görevliler tarafından gerekçeli
bir açıklama belgesi hazırlanır ve bu belge ihale onay belgesinin ekinde yer alır.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki
unsurlar da dikkate alınarak belirlenmesi ile ilgili hususlar” başlıklı 53.3’üncü maddesinde
“53.3.1. Kanunun 40 ıncı maddesi uyarınca, ekonomik açıdan en avantajlı teklif; sadece fiyat
esasına göre belirlenebileceği gibi fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet
etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar dikkate alınarak
belirlenebilmektedir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin hangi yöntem kullanılarak
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/029
: 35
: 17.05.2023
: 2023/UY.I-769
belirlenebileceği hususu tamamen idarenin takdirinde olup fiyat dışı unsurlar kullanılarak
belirlenmesi durumunda aşağıdaki esaslara uyulması gerekmektedir.
53.3.2. Fiyat dışı unsurların, Kanunun 5 inci maddesinde belirtilen ilkelere halel
getirmeyecek bir biçimde idari şartnamede açık ve net olarak düzenlenmesi gerekmektedir.
53.3.3. İdari şartnamede fiyat dışı unsur olarak belirlenen hususların parasal
değerlerinin veya nispi ağırlıklarının belirlenmesi gerekmektedir.
53.3.4. Fiyat dışı unsur olarak yalnızca niceliksel unsurların belirlenmesi zorunlu
olmayıp bu kapsamda niteliksel belirlemeler de yapılabilir. Bu bağlamda, ihale konusu işin
beklenen kaliteye uygun olarak gerçekleştirilmesini sağlamaya yönelik parametreler, kamuya
karşı yükleniminde bulunan işlerin miktarı veya tutarı bakımından kapasite durumu ya da
ihale konusu işi oluşturan bileşenler itibariyle isteklinin teklifi ile yaklaşık maliyet yapısının
birbiri ile uyumu gibi hususlar fiyat dışı unsur olarak belirlenebilecektir.” açıklaması,
İdari Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı
35’inci maddesinde “35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyatla birlikte fiyat
dışı unsurlar da dikkate alınarak belirlenecektir.
35.1.1.
Fiyat Dışı Unsur Değerlendirme Yöntemi: Diğer (Manuel Giriş)
Fiyat Dışı Unsur Formülü, Tanımı ve Açıklamaları
Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate
alınarak belirlenecektir.
A. Değerlendirme Teklif fiyatı ile Fiyat Dışı Unsurların Puanlaması olmak üzere iki kısımda
yapılacaktır.
A.1. Teklif fiyatı puanlaması
Teklif fiyatı puanlaması 50 tam puan üzerinden yapılacaktır. Geçerli teklif veren istekliler
arasında teklif edilen en düşük teklif fiyatı sahibi istekli 50 puan alacak olup, diğer isteklilere
ait teklif puanları; TP = (TFmin x 50) / TF formülü ile hesaplanacaktır.
Bu formülde;
TP: Teklif puanı,
TFmin: Geçerli teklifler içinden istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif fiyatı,
TF: İsteklinin teklif fiyatı,ifade eder.
A.2. Fiyat Dışı Unsurların puanlaması 50 tam puan üzerinden yapılacaktır.
A.2.1. İş kalemleri bazında teklif fiyat nitelik puanlaması (TFNP) 30 tam puan üzerinden
yapılacaktır. Aşağıdaki tabloda yer alan iş kalemlerinden seçilen kalemlere ilişkin asgari ve
azami oranlar belirlenmiştir. İsteklinin teklif cetvelinde seçilen bu kalemlere verilmiş olan
teklifler, isteklinin ihaleye vermiş olduğu toplam teklife oranlanarak 100 ile çarpılacak,
bulunan oran o kalem için belirlenen asgari oran ile azami oran arasında kalıyorsa istekli o
kalem için belirlenen fiyat dışı unsur puanını alacaktır. Bu işlem sırasında hesaplanan
oranda herhangi bir yuvarlama işlemi yapılmayacaktır.
SN-----POZ-----İŞ KALEMİ TANIMI-----ASGARİ ORAN %-----AZAMİ ORAN %-----PUAN
1-----A.02-----ASFALT BETONU İLE YAMA VE ONARIM YAPILMASI-----28,77-----43,15---
--10
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/029
: 35
: 17.05.2023
: 2023/UY.I-769
2-----A.03-----ASFALT TAMİR VE BAKIM ARACI İLE ASFALT YAMA YAPILMASI
(İŞÇİLİK)-----12,63-----18,94-----5
3-----A.04-----BSK ASFALT BETONU HAZIRLANMASI-----11,67-----17,50-----4
4-----A.01-----ASFALT BETONU İLE KAPLAMA YAPILMASI-----8,57-----12,85-----4
5-----C.03-----PLENTMİX TEMEL YAPILMASI-----7,52-----11,28-----4
6-----A.06-----ASFALT KAPLAMA YAPILACAK ZEMİNİN HAZIRLANMASI-----2,35-----
3,53-----2
7-----A.09-----BİTÜM EMÜLSİYONLU ASTARSIZ ÇİFT KAT SATHİ KAPLAMA
YAPILMASI (KIRILMIŞ VE ELENMİŞ OCAK TAŞI İLE)-----2,30-----3,46-----1
------TOPLAM-----30
A.2.2. Teknik Değer Nitelik Puanlaması (TDNP) 20 tam üstünden yapılacaktır.
İsteklinin ihale ilan tarihi itibariyle geriye doğru son 15 yıl içinde tamamlayarak geçici
kabulü yapılmış ve Türkiye sınırları dahilinde herhangi bir Kamu kurumundan alınmış olan
iş deneyim belgesi içeriğinde en az ;
A.2.2.1 Bu işin teklif cetvelinde yer alan A.01 ve A.05 'de ki iş kalemlerine ait toplam iş
miktarın %50 'i kadar Asfalt Betonu İle Kaplama Yapılmış olması durumunda: 4 Puan
alacaktır.
A.2.2.2 Bu işin teklif cetvelinde yer alan A.02 iş kalemine ait toplam iş miktarın %50 'i kadar
Asfalt Betonu İle Yama ve Onarım Yapılmış olması durumunda: 6 Puan alacaktır.
A.2.2.3 Bu işin teklif cetvelinde yer alan A.03 iş kalemine ait toplam iş miktarın %50 'i kadar
Asfalt Tamir Ve Bakım Aracı İle Asfalt Yama Yapılması (İşçilik) yapılmış olması durumunda:7
Puan alacaktır.
A.2.2.4 Bu işin teklif cetvelinde yer alan A.08 ile A.09 iş kalemlerine ait toplam iş miktarın
%50 'i kadar Sathi Kaplama Yapılmış olması durumunda: 3 Puan alacaktır.
Yukarıda istenen kriterler, tek bir iş deneyim belgesi ile sağlanabileceği gibi her bir madde
için farklı iş deneyim belgelerini sunması ile de sağlanabilir.
İş Deneyim Belgesinde yukarıdaki istenilen kriterleri içeren bir bilgi yok ise, onaylı kesin
hakedişe ait Yeşil Defter İcmali, İş Özeti v.b. gibi belgeleri sunmaları yeterli olacaktır. İş
ortaklığında ortaklardan herhangi birinin bu kriterleri sağlaması yeterlidir. İstekliler İş Bu
İdari Şartnamenin 7.5 maddesinde yeterlilik kriteri olarak aranan iş deneyim belgesi için
sundukları iş deneyim belgelerinin bu maddedeki teknik kriterleri sağladığını tevsik etmeleri
halinde tam puan alacak olup başka bir belge veya belgeler sunmaları gerekmemektedir.
A.2.3. Toplam puan( TTP)
Toplam puan, teklif fiyat puanı ile teklif fiyat nitelik puanı ve teknik değer nitelik puanının
toplamıdır.
TTP= TP+TFNP+TDNP
A.2.4. Fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli (FDTF)
Fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli;
FDTF = (ETF x 100) / TTP formülü ile hesaplanacaktır.
Bu formülde;
FDTF: İsteklinin fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli,
ETF: Toplam puanı en yüksek istekliye ait teklif bedeli,
TTP: İsteklinin toplam puanı,
ifade eder.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/029
: 35
: 17.05.2023
: 2023/UY.I-769
35.1.2. Fiyat dışı unsurların değerlendirilmesine ilişkin bilgi ve belgeler yeterlik
bilgileri tablosunda beyan edilecektir.
35.2 Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin birden fazla istekli tarafından verilmiş
olması halinde ilgili uygulama yönetmeliğinde düzenlenen usule göre ihale
sonuçlandırılacaktır.
35.2.1. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin birden fazla istekli tarafından verilmiş
olması halinde; Teklif fiyatı daha düşük olan istekli ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak
belirlenecektir. Fiyat tekliflerinin de eşit olması durumunda 35.1.1. maddesinde yer alan fiyat
dışı unsurların öncelik sıralaması esas alınarak ekonomik açıdan en avantajlı teklif
belirlenecektir.
35.3. Fiyat avantajı uygulanması:
35.3.1. Bu madde boş bırakılmıştır. “ düzenlemesi yer almaktadır.
Söz konusu düzenlemelere göre teklif fiyatı puanlamasının 50 tam puan üzerinden
yapılacağı, bu kapsamda en düşük teklifi veren isteklinin 50 tam puan alacağı ve diğer
isteklilerin bu kriter kapsamında alacakları puanların nasıl hesaplanacağının belirtildiği, fiyat
dışı unsurların puanlamasının 50 tam puan üzerinden yapılacağı, bu kapsamda iş kalemleri
bazından teklif fiyat nitelik puanlamasının 30 tam puan üzerinden yapılacağı anlaşılmaktadır.
Bu doğrultuda belirlenen her bir iş kalemi için asgari ve azami oranlar belirlendiği,
isteklilerin teklif cetvellerinde seçilen bu kalemlere verdikleri tekliflerin ihaleye vermiş
oldukları toplam teklife oranlanarak 100 ile çarpılacağı, bulunan oranların o kalem için
belirlenen asgari oran ile azami oran arasında kalması durumunda isteklinin söz konusu kalem
için belirlenen fiyat dışı unsur puanını alacağı yönünde düzenleme yapıldığı anlaşılmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 53.3’üncü maddesinde yer alan ekonomik açıdan en
avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenmesi ile ilgili açıklamalar
kapsamında fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve
teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar dikkate alınarak belirlenebileceği, ekonomik açıdan
en avantajlı teklif sahibinin hangi yöntem kullanılarak belirlenebileceği hususunun tamamen
idarenin takdirinde olduğu anlaşılmaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin söz konusu maddesinde yer alan düzenleme ile
amaçlanan, 4734 sayılı Kanun’un 40’ıncı maddesinde düzenlenen fiyat dışı unsurun, ihale
konusu işin beklenen kaliteye uygun olarak gerçekleştirilmesini ve özellikle yapım işleri
ihalelerinde işin erken tasfiye edilmesi suretiyle kaynakların verimli kullanılması ilkesinin
muhtemel ihlallerini engelleyecek şekilde etkin kullanımını sağlamaktır. Bu bağlamda, yapım
işi ihalelerinde bazı isteklilerin birim fiyat üzerinden teklif alınan iş kalemlerinden özellikle
işin niteliği itibarıyla miktarı işin devamı sırasında büyük değişkenlik gösterebilecek olan
kazı yapılması gibi alt yapıya ilişkin iş kalemlerinin birim fiyatını teklif fiyatlarına oranla çok
yüksek, diğer iş kalemlerinin birim fiyatını ise çok düşük belirledikleri, bunun sonucunda
ihalenin bu şekilde teklif veren isteklinin üzerinde kalması halinde, işin gerçekleştirilmesi
aşamasında yüksek birim fiyat teklif edilen iş kalemlerindeki miktar artışı nedeniyle sözleşme
bedelinin büyük kısmının bu iş kalemlerine karşılık olarak ödendiği, bu durumun sözleşme
konusu iş kapsamındaki bazı imalatlar gerçekleştirilmeden işin tasfiye edilmesi sonucunu
doğurduğu ve bu suretle kamu hizmetlerinin gecikmesine ve kaynakların verimli
kullanılamamasına neden olduğu görülmektedir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/029
: 35
: 17.05.2023
: 2023/UY.I-769
Bu çerçevede, idarece yapılan düzenleme incelendiğinde, ihale dokümanında belirtilen
7 adet iş kalemi için “İsteklinin teklif cetvelinde seçilen bu kalemlere verilmiş olan teklifler,
isteklinin ihaleye vermiş olduğu toplam teklife oranlanarak 100 ile çarpılacak, bulunan oran
o kalem için belirlenen asgari oran ile azami oran arasında kalıyorsa istekli o kalem için
belirlenen fiyat dışı unsur puanını alacaktır” düzenlemesi gereğince teklif edilecek tutarın
isteklinin toplam teklifi içerisindeki ağırlık oranı ile idarece öngörülen oran arasında
uyumluluk arandığı, iddia konusu düzenlemenin, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 53.3’üncü
maddesinde yer alan açıklama ve bu maddenin genel gerekçesinde belirtilen konularla
uyumlu olduğu, idarenin iş tamamlanmadan sözleşmenin tasfiye edilme riskini azaltmak için
bu düzenlemeye gittiği, anılan haliyle de etkinlik, verimlilik ve teknik değer kriterlerinin
sağlandığı görüldüğünden, iddia konusu doküman düzenlemesinin mevcut haliyle mevzuata
aykırılık teşkil etmediği değerlendirildiğinden, başvuru sahibinin iddiasının bu yönüyle
yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan, yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden, ekonomik açıdan en
avantajlı teklifin fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirlenebileceği, ihale
konusu işin niteliği dikkate alınarak işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik,
kalite ve teknik değer ile süre gibi unsurların fiyat dışı unsur olarak belirlenmesinin mümkün
olduğu, fiyat dışı unsurların belirlenme yöntemi konusunda idarenin takdir yetkisinin
bulunduğu, bu yetki kullanılırken niceliksel belirlemelerin yanı sıra niteliksel belirlemelerin
de yapılabileceği, bu çerçevede 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 40’ıncı maddesi, Yapım
İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 62’nci maddesi, Kamu İhale Genel Tebliği’nin
53.3’üncü maddesinde sayılan unsurlar dışında bunlara benzer nitelikte fiyat dışı unsurların
ve puanlama kriterlerinin belirlenmesi noktasında da idarenin takdir yetkisinin bulunduğu
anlaşılmakla birlikte, fiyat dışı unsurların ve puanlama kriterlerinin 4734 sayılı Kamu İhale
Kanunu’nun 5’inci maddesinde yer alan temel ilkelere uygunluğunun değerlendirilmesinde
idari işlemlerde ölçülülük ilkesinin de göz önünde bulundurulması gerektiği anlaşılmıştır.
İhaleye katılım ve yeterlik noktasında fiyat dışı unsurların etkisi bulunmadığından,
fiyat dışı unsurlara yönelik yapılacak düzenlemenin, yeterli bulunan istekliler arasında ihale
konusu iş için daha nitelikli, kaliteli ve tecrübeli isteklilerin puan alması sonucunu ortaya
çıkaracak şekilde belirlenmesi gerekmektedir. Bu çerçevede, kamu ihale mevzuatında, yapım
işleri ihalelerinde belirlenen yeterlik kriterlerinin, yeterlikte aranılan şartların yeniden
kullanılmasına neden olacak şekilde fiyat dışı unsur olarak belirlenmesi uygun olmamakla
birlikte, teknik değer nitelik puanlamasında yer verilen yapım işlerine ilişkin sunulacak
deneyim belgesi için asgari iş deneyim tutarı yerine işin niteliği ve kapsamı dikkate alınarak
fiziksel büyüklükler (miktar, alan, hacim, vb.) üzerinden bir belirleme yapılmak suretiyle
fiyat dışı unsur puanlamasına konu edilebileceği, şikâyete konu ihalede “Teknik Değer Nitelik
Puanlaması” başlığı altında idarece yapılan düzenlemede fiyat dışı unsura ilişkin olarak
belirlenen işlerden puan almak için belirlenen işlerin tamamının tek iş deneyim belgesi ile
tevsik edilmiş olma şartının aranmadığı, ilgili kriterden puan alabilmek için idarece belirlenen
farklı nitelikteki imalatlara ilişkin kriterin farklı iş deneyim belgeleri ile de sağlanabileceği,
dolayısıyla isteklilerin anılan kalemler için farklı iş deneyim belgeleri sunarak puan
alabilmelerine imkân sağlandığı, iş deneyim belgesinde istenilen kriterleri içeren bir bilgi yok
ise, onaylı kesin hak edişe ait yeşil defter icmali, iş özeti gibi belgelerin sunulmasının yeterli
olduğu ve yeterlik belgesi olan iş deneyim belgesi ile de istenilen fiyat dışı unsur kriterlerinin
sağlanmasına imkan veren düzenleme yapıldığı hususları dikkate alındığında, ihale
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/029
: 35
: 17.05.2023
: 2023/UY.I-769
dokümanında teknik değer nitelik puanlamasına ilişkin yapılan düzenlemenin 4734 sayılı
Kanun’un 5’inci maddesinde yer alan rekabet ilkesine aykırılık teşkil etmediği anlaşılmıştır.
Yukarıda açıklanan nedenlerle teknik değer nitelik puanlamasına ilişkin ihale
dokümanında yer alan düzenlemelerin, teklif verilmesine ve tekliflerin eşit şartlar altında
değerlendirilmesine engel nitelik taşımadığı değerlendirildiğinden, başvuru sahibinin bu
iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
4) Başvuru sahibinin 4 ve 5’inci iddialarına ilişkin olarak:
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı
6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya
eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden
itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan
ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.
(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci
fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya
son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.
(3) Kuruma itirazen şikayet süresi; şikayet veya itirazen şikayet üzerine idare
tarafından alınan iptal kararına karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on
gündür.” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1)
Süreler;
…
c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikayete yol açan
durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi,
ç) Şikayet üzerine idare tarafından verilen kararın bildirildiği veya bildirilmiş
sayıldığı tarihi, on gün içerisinde karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini,
d) İhalenin iptali kararına karşı yapılan itirazen şikayet başvurularında ise iptal
kararının bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi,
izleyen günden itibaren başlar.
(2) Tatil günleri sürelere dahildir. Sürenin son gününün tatil gününe rastlaması
halinde, süre tatil gününü izleyen ilk iş gününün bitimine kadar uzar. Ancak, ilan ile ön
yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayet başvurularının, ihale veya son başvuru
tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılması zorunludur.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu
fıkrasında “İdarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar hariç, şikayet
başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikayet başvurusuna konu edilemez. ” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak
işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında “… İdareye başvuru konularının yanı
sıra yeni konular da eklenerek Kuruma başvurulması halinde ise, itirazen şikayet
başvurusunun incelenmesinde idareye başvurusu konusu edilmeyen hususlar dikkate alınmaz”
açıklaması yer almaktadır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/029
: 35
: 17.05.2023
: 2023/UY.I-769
Başvuru sahibinin iddialarının idareye şikayet başvurusuna konu edilmediği, söz
konusu iddiaların ilk kez 24.04.2023 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan itirazen şikâyet
başvurusunda yer aldığı tespit edilmiştir.
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları”
başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında yer alan hüküm ile İhalelere Yönelik Başvurular
Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci
fıkrasında yer alan açıklama şikâyet başvurusunda belirtilmeyen hususların itirazen şikâyet
başvurusuna konu edilemeyeceğini açıkça ifade etmektedir. Dolayısıyla; söz konusu mevzuat
hükümleri uyarınca, başvuru sahibi tarafından öncelikle idareye şikayet başvurusunda
bulunulması gerektiğinden ve bu iki aşamalı idari başvuru yolunda şikayet yoluna
başvurulmadan itirazen şikayet yoluna başvurulamayacağından, şikayet başvurusunda ileri
sürülmeyen iddiaların da itirazen şikayet başvurusunda ileri sürülmesi mümkün
olamayacaktır.
Bu çerçevede şikayet başvurusu; Kurul kararının alınmasından önceki süreçte
uyuşmazlık konusu hususla ilgili tarafların haklarını veya mevcut hukuki durumlarını
sınırlayan ya da değiştiren bir zorunlu idari başvuru yolu olup, idarelere kendi vakıa, gerekçe
ve delillerini ileri sürme fırsatı tanıyarak Kurul kararına ilişkin idari usulün bir parçası olması
nedeniyle, önemli bir usuli güvence teşkil etmektedir.
Diğer taraftan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümleri gereğince, ilana veya
dokümana itiraz niteliğindeki şikayet başvurularının yasal süresi içinde, ancak en geç ihale
tarihinden 3 iş günü öncesine kadar yapılabilmesi ve şikayet başvurusu üzerine yapılan
inceleme neticesinde diğer aday ve isteklilerin yanı sıra istekli olabileceklere de bildirim
yapılması kurala bağlanarak, dokümana itiraz niteliğindeki başvuruların diğer ihale iş ve
işlemlerine ilişkin şikayet başvurularından farklı bir hukuki rejime tabi kılındığı anlaşılmıştır.
İdareye sunulan şikayet dilekçesinde bulunmayan ancak Kuruma sunulan itirazen
şikayet dilekçesinde yer alan iddiaların incelenmesinin Kamu İhale Kurumunun yetkisi
dahilinde olduğu ileri sürülse dahi, bu durumun ancak aynı hukuki rejime tabi kılınan
iddialara ilişkin yapılacak değerlendirmeler açısından geçerli olması gerektiği sonucuna
varılmıştır.
Bu nedenle, dokümana itiraz niteliğindeki iddialarla şikayet başvurusu yapıldığından,
idarenin diğer eylem ve işlemlerinden kaynaklanan ve dokümana itiraz niteliğinde olmayan
iddiaların, öncesinde şikayet başvurusunda bulunulmaksızın itirazen şikayet başvurusuna
konu edilmesinin mümkün olmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının şekil
yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Öte yandan, ihaleye teklif sunmayan, bir diğer deyişle istekli sıfatını kazanmayan
başvuru sahibinin uyuşmazlığa konu hususlara ilişkin olarak doküman indirdiği 03.04.2023
tarihini izleyen günden itibaren on gün içinde başvuruda bulunması gerekirken, bu süre
geçtikten sonra 24.04.2023 tarihinde itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu anlaşıldığından
başvuru sahibinin iddiasının süre yönünden de reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2023/029
: 35
: 17.05.2023
: 2023/UY.I-769
bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı
ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının
başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi
üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru
bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer
hallerde başvuru bedeli iade edilmez.
Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade
edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının
tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate
alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin,
iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine
iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde "başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı
bulunması" koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun
53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin
iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.